Nanchi Mwayuka Nyi?

Nanchi bena Isalela kala balondelanga mafunde a mu Mizhilo ya Mosesa pa kuchiba mambo a pa juba pa juba nyi?

BIMYE bimo, byo byo baubanga. Akilangulukai pa jifunde jiji pa Mpitulukilo ya mu Mizhilo 24:14, 15 paamba’mba: “Kechi mwafwainwa kwingijisha bujimuku pa kufweta wa mwingilo wenu wakajilwa kabiji muyanji, nangwa mulongo wenu nangwa muntu wafuma ku kyalo kingi wikala mu kyalo kyenu [ne]. . . . Aye ukemujijila kwi Yehoba, ne anweba mukekala na mambo.”

Bashayuka bataaine kiyiinga kya mulondo panembelwe byambo bya kusashijila kitumbafumu amba akwashe wa mwingilo. Kino kiyiinga bekitaaine kwipi na muzhi wa Ashadoda, kabiji kyajinga kya kala kene, mwaka wa 600 B.C.E. saka akyangye kufika. Kyamweka wanembelepo byambo ke wa mwingilo waingilanga mu bujimi wakankelwe kufikizha kikonkwanyi kyo bamupele kya kunowa. Wanembelepo’mba: “Amiwa wa mwingilo wenu byo napwishishe kulonga mu butala kajo ko nanowene moba acheche apitapo, Hoshayahu mwana Shobaya waishile ne kuñangata kivwalo kyami. . . . Bakwetu bonse mo twanowejilenga mu mute wazonga basakuswisha . . . kuba’mba naamba kine. Kafwako mambo o nalengele ne. . . . Umvwe anweba kitumbafumu mwamona’mba kechi mwingilo wenu wa kuntambwilako kivwalo kyami ne, nalomba namba munkwashekotu na mambo a kungubila lusa. Kange mutalepotu wa mwingilo wenu saka bamwangata kivwalo kyanji ne.”

Nembi, aye Simon Schama waambile’mba uno musashijilo “ubena kwitufunjisha pa wa mwingilo wakajilwe walombelenga’mba bamubwezhezhe kivwalo kyanji. Bino kechi wapelelatu ponkapo ne. Wamwesha ne kuba’mba uno wa mwingilo wayukilepo bimo pa mizhilo ya mu Baibolo, kikatakata mukambizho uji mu buku wa Bena Levi ne Mpitulukilo ya mu Mizhilo wakanyanga bantu kumanyika bayanji.”