BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • g19 Na. 2 pp. 12-13
  • Funjishainga Baana Benu Kumvwina Byamba Bakulumpe

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Funjishainga Baana Benu Kumvwina Byamba Bakulumpe
  • Labainga!—2019
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • BAÑANYI BAJI NA MWINGILO WA KUFUNJISHA BAANA?
  • MAMBO KA O KYAWAMINA KUMVWINA BYAMBA BAKULUMPE?
  • BYO MWAFWAINWA KUFUNJISHANGA BAANA
  • Kufuma Maana a Kine Aamba pa bya Kukomesha Baana
    Kyamba kya Usopa—2006
  • Tendekai Kufunjisha Mwanenu Saka Akijitu Lukeke
    Kintu Kilengela Kisemi Kwikala kya Lusekelo
  • Anweba Bansemi Funjishainga Baana Benu Kutemwa Yehoba
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2022
Labainga!—2019
g19 Na. 2 pp. 12-13
Inetu wa kikulumpe ubena kumwesha mwanyike wamukazhi bipikichala byanji bya kala

KISHINKA 5

Kya Butanu Funjishainga Baana Benu Kumvwina Byamba Bakulumpe

BAÑANYI BAJI NA MWINGILO WA KUFUNJISHA BAANA?

Baana bakebewa bakulumpe ba kwibakwasha kuyuka bya kufuukula bintu mu bwikalo bwabo. Byo muji bansemi, yenu muji na mwingilo wa kufunjisha ne kukwasha baana benu. Nangwa byonkabyo, bansemi kechi bo bonkatu baji na uno mwingilo ne, bino ne bakulumpe bakwabo nabo bakonsha kukwasha ne kufunjisha baana benu.

MAMBO KA O KYAWAMINA KUMVWINA BYAMBA BAKULUMPE?

Mu byalo byavula, banyike kechi bekala kimye kyabaya na bakulumpe ne. Akilangulukai pa kino:

  • Baana bataya kimye kyabaya ku sukulu na bakwabo mo bafunjila kukila na bafunjishi babo ne bakulumpe.

  • Inge bakotoka ku sukulu, banyike bamo kechi batanapo bansemi babo pa nzubo ne.

  • Mu kyalo kya United States bataine kuba’mba, baana baji na myaka pakachi ka 8 ne 12 bataya kimye kyabaya na kutamba bya makayo pa intaneti pa juba pa juba.a

Buku wa kuba’mba Hold On to Your Kids waamba’mba: “Lelo jino banyike bavula bambila bakwabo kwibabuulako bya kuba bintu mu bwikalo kukila bansemi babo.”

BYO MWAFWAINWA KUFUNJISHANGA BAANA

Monaingapo kimye kya kwikala na baana benu.

JIFUNDE JA MU BAIBOLO: “Funjishai mwana jishinda jo afwainwa kwendamo; inge wakoma kechi ukasendukamo ne.”—Byambo bya Maana 22:6.

Baana bakeba bingi bansemi babo kwibatangijila ne kwibakwasha. Bashayuka bamo bamba kuba’mba nangwatu inge baana bafika pa jifumbi ja bunsongwalume ne bunsongwakazhi, batwajijila kunemeka bibabuula bansemi babo kukila bibabuula banyike bakwabo. Ba Dr. Laurence Steinberg banembele mu buku wa kuba’mba You and Your Adolescent amba: “Bansemi bo baji na mwingilo wa kukwasha baana babo kwikala na byubilo byawama kimye kyo babena kukoma.” Banungilepo ne kuba’mba: “Bansongwalume ne bansongwakazhi bateleka bingi inge bansemi babena kwamba nangwa kya kuba kechi baswa byonse byamba bansemi babo ne.”

Yukai’mba, baana bakeba kwibafunjisha. Onkao mambo, bansemi mwafwainwa kwibakwashanga kimye kyonse. Monaingapo kimye kya kwisamba na baana benu pa bintu byo mwanemeka ne bintu byo mwafunda mu bwikalo bwenu.

Kwashainga baana benu kuyuka bakulumpe bafwainwa kwikala balunda nabo.

JIFUNDE JA MU BAIBOLO: “Awa wenda na ba maana ukekala na maana.”—Byambo bya Maana 13:20.

Nanchi mwayukapo mukulumpe uji na byubilo byawama baana benu ye bakonsha kufunjilako mu bwikalo bwabo nyi? Mwakonsha kwambila mwanenu kwikalangapo na kimye kya kwisamba na uno mukulumpe. Ibyo kuba’mba kechi mwafwainwa kupana mwingilo wenu wa bunsemi ku muntu mukwabo ne. Pano bino, mukulumpe ye mwayuka bulongo naye wakonsha kufunjisha mwanenu, kununga pa byo mu mufunjisha anweba. Mu Baibolo muji jishimikila ja kwa Timoti, byo ajinga nsongwalume wafunjijileko bintu byavula bingi ku mutumwa Paulo. Kabiji Paulo naye waumvwanga bingi bulongo kwingijila pamo ne Timoti.—Filipai 2:20, 22.

Lelo jino, bisemi byavula kechi bikala pamo byonka byo kyajinga kala nangwa byonka byo bekala ku muzhi ne. Onkao mambo, baana kechi bekala na bankambo yabo, bamwinsho yabo ne bashabo nkazhi bo bakonsha kufunjilako ne. Inge ne anweba byo byo kiji, kwashai baana benu kwikalanga na bakulumpe bo bakonsha kufunjilako byubilo byawama.

a Bataine kuba’mba pa juba pa juba banyike bavula bataya maola pepi na atanu na ana pa Intaneti. Kino kibelengelo kya maola kechi bekibajila pamo na maola o bataya pa intaneti ku sukulu nangwa kimye kyo bataya pa kunemba mingilo yo bebapa ku sukulu ne.

Inetu wa kikulumpe ubena kumwesha mwanyike wamukazhi bipikichala byanji bya kala

TENDEKAI KWIBAFUNJISHA LONKA LUNO

Baana balondela bibabuulako bakulumpe bekala bingi na maana ne kuyuka bya kuba bintu mu bwikalo bwabo

Ubainga byo Mufunjisha Baana Benu

  • Nanchi baana bami bakonsha kufunjilako ku byubilo byami nyi?

  • Nanchi baana bami bamona kuba’mba ne amiwa ngipuzhako bantu bayuka bintu byo nabula kuyuka nyi?

  • Nanchi ngikalapo na kimye kyabaya na kwisamba na baana bami nyi?

Byaubile Bansemi Bamo . . .

Ba David baambile’mba: “Bimye bimo inge napayankana na mingilo, mwanami wa mukazhi popo akebanga kwisamba ne amiwa. Namwambilanga’mba apembelele mpwishe byo mbena kuba bino twisambe mu meso anteka. Kabiji inge ubena kwamba, namutelekanga na muchima yense. Amiwa ne bakazhi bami twibikangako kuba bintu byo tufunjisha mwanetu. Kuba bino kumulengela kuyuka’mba tulondela bintu byo tumufunjisha.”

Ba Lisa baambile’mba: “Mwanetu wamukazhi byo asemekelwe, amiwa ne bamwatawami twafuukwilepo kuleka nkito pa kuba’mba twikalenga pa nzubo tukomeshe mwanetu. Kechi nelangulusha pa byo twafuukwilepo ne. Kyanema bingi kwikala kimye kyabaya na mwana pa nzubo, kuba bino kulengela kuyuka bya kukomesha mwana ne kumuzhikijila. Kwikala na mwana kimye kyabaya kumwesha’mba mwamuta bingi muchima.”

KWIKALAPO NA KIMYE KYA KWISAMBA NA BAKULUMPE

Ba Maranda bashimikizha’mba: “Baana bami byo bakomenenga, twaikelenga na bakulumpe bapusana pusana, kabiji kino kyakwashishe baana bami kufunjilako ku byapichilemo bano bakulumpe. Navuluka kintu kimo kibabuujilepo bankambo yami babakazhi, amba kala kene byo bakijinga banyike, kisemi kyabo kyo kyajinga kitanshi kwikala na malaichi mu muzhi wabo. Kabiji bantu mu yewo muzhi baiyanga pa nzubo na kumonatu malaichi byo ateema. Jino jishimikila jakwashishe baana betu kuyuka’mba kala bwikalo bwa bantu bwapusene bingi na luno. Kino kibafunjishe ne kunemeka bingi bankambo yabo ne bakulumpe bonsetu. Inge baana kebekale kimye kyabaya na kwisamba bakulumpe kukila na banyike bwabo, bafunda bintu byanema bingi bya mu bwikalo.”

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu