KITANGO 1
Kukwatankana mu Mpopwelo Kulumbulula ka mu Kimye Kyetu kya Lelo?
1, 2. (a) Kino kimye kyetu kya lelo kuji bantu babena kuba byepi? (b) Luketekelo ka lwakilamo kuwama luji na bantu ba michima ya kishinka?
KUZHOKOLOKA mwaya ntanda yonse kuji bantu bakwatankana mu mpopwelo. Ino mpopwelo ibena kukwatankanya bantu bavula ba mu mikoka, mitundu, ne njimi yonse. Bantu babena kukonkanyiwa pa mwaka pa mwaka babena kuvula. Baibolo itela bano bantu’mba: ‘bakamonyi’ bakwa Yehoba kabiji ibatela ne jikwabo’mba “jibumba jikatampe.” Bamwingijila Lesa ‘mwingilo wazhila mute ne bufuku.’ (Isaya 43:10-12; Lumwekesho 7:9-15) Pano nga mambo ka o babena kumwingijila? Bamwingijila mambo babayuke kuba’mba Yehoba ye yenka Lesa wa kine. Kino kibatundaika kwalula bwikalo bwabo kwikala mwayila mizhilo yanji yaoloka. Kabiji bafunda kuba’mba tubena kwikala mu ‘moba apelako’ a buno bwikalo bubi bwa ino ntanda, ne kuba’mba katatakatu Lesa akeyonaune, ne kupingizhapo ntanda yanji ipya ya paladisa.—2 Timoti 3:1-5, 13; 2 Petelo 3:10-13.
2 Byambo bya Lesa byalaya’mba: “Pakishala pacheche ne babi bakekala ke kafwako: ... Pakuba bakimote bakaswana ntanda. Kabiji bakasangalela mu kuvula kwa mutende.” (Masalamo 37:10, 11) “Baoloka bakaswana ntanda, ne kwikalamo myaka ne myaka.” (Masalamo 37:29) “[Lesa] ukashimuna mipolo yonse ku meso abo; ne lufu kechi lukekalako jibiji ne; nangwa mabingo, nangwa kujila, nangwa misongo, kechi bikekalako jibiji ne: bintu bitanshi byapichijila.”—Lumwekesho 21:4.
3. Kukwatankana kwa kine mu mpopwelo kwaubiwa byepi?
3 Aba babena kukwatankena pamo mu mpopwelo ya kine pa kino kimye bobakekala bangikazhi batanshi muyoya ntanda ipya. Bafunda kyaswa muchima wa Lesa byokiji kabiji babena kwikyuba papelela bulume bwabo. Pa kumwesha buneme bwa kino, Yesu waambile’mba: “Buno bo bumi bwa myaka, namba bemuyuke anweba, Lesa yenka wa kine, ne Yesu Kilishitu ye mwatumine.” (Yoano 17:3) Mutumwa Yoano wanembele’mba: “Panopantanda pakapita ne lwiso lwapo: pakuba aye uba kyaswa muchima wa Lesa ukekala myaka ne myaka.”—1 Yoano 2:17.
Kukwatankana mu Mpopwelo byo Kwalumbulula
4. (a) Nanchi kukonkanyiwa kwa bantu bavula bibye bakwatankena pamo mu mpopwelo mu moba etu a lelo kulumbulula ka? (b) Nga Baibolo ilumbululapo byepi kuno kukonkanyiwa?
4 Nanchi kukonkanyiwa kwa bantu bavula bakwatankana mu mpopwelo mu moba etu alelo kwalumbulula ka? Kuno kukonkanyiwa ke kayukilo kabena kumweshatu patoka kuba’mba tuji ku bwipi na mpelo ya buno bwikalo bubi bwa ino ntanda, bukumotu pakapingakene ntanda ipya ya Lesa. Twi bakamonyi babena kwimwena kufikizhiwa kwa bungauzhi bwa mu Baibolo bwaambijile jimo pa mambo a kuno kukonkanyiwa kwanema bingi. Bungauzhi bumo bwamba’mba: “Mu moba akapelako [ano moba apelako] mutumba paji nzubo ya Yehoba [bupopweshi bwanji bwa kine buji peulu pene] bakamwikazha ke mwine walepesha kukila mitumba ikwabo [peulu ya bupopweshi bukwabo buji bonse], ... Kabiji mitundu ya bantu ikakungulukila konka, ne bantu ba mu mikoka yavula bakeya ne kwamba’mba: Twayai, tuye ku mutumba wa Yehoba, ku nzubo ya Lesa wa Yakoba, namba aketufunjishe mwa kwendela, twendenga mu mashinda anji.”—Mika 4:1, 2; Masalamo 37:34.
5, 6. (a) Kyaikala byepi kya kine kuba’mba mikoka ya bantu ibena kwalulukila kwi Yehoba? (b) Mepuzho ka o twafwainwa kwishikisha atwe bene?
5 Nangwa kyakuba kechi bonse ba mu mikoka ya bantu babena kwiya bene ku nzubo ya Yehoba ya ku mupashi na kumupopwela ne, bavula babena kwiya kufuma mu mikoka yonse. Byo bafunda nkebelo ya butemwe ne bumuntu bwawama bwa Yehoba Lesa, michima yabo itundaikwa bingi. Bepelula ne kukeba kuyuka Lesa byoakeba’mba bobe. Lulombelo lwabo luji nabiji lulombelo loalombele nyimbi wa masalamo amba: “Munfunjishe kuba kyaswa muchima wenu; Mambo anweba mwi Lesa wami.”—Masalamo 143:10.
6 Abya nenuwa mwifwanyikizha kwikala mukachi ka jibumba jikatampe ja bantu Yehoba bo abena kukonkenya pamo mu mpopwelo ya kwatankana nyi? Nanchi mumvwina mikambizho yo mwafunda mu Byambo byanji kumwesha kuba’mba kine mwayuka’mba Yehoba ye Mwinayo nyi? ‘Mukendanga mu mashinda anji’ kufika pepi?
Kukwatankana Pamo mu Mpopwelo byo Kubiwa
7. (a) Kukwatankana mu mpopwelo ku kobiwa kufika ku ñanyi kipimo? (b) Mambo ka o kibena kukebewa bukiji bukiji lonka luno kwikala mupopweshi wa Yehoba, kabiji twakonsha kukwasha byepi bakwetu nabo kwikala byonkabyo?
7 Nkebelo ya Yehoba ke ya kuba’mba bilengwa byonse biji na kalango bikwatankane pamo mu mpopwelo ya kine. Byo tubena kutongapo juba jo tukamona bantu bonse sabapopwela Lesa umotu yenka wa kine! (Masalamo 103:19-22) Pano kino saka kikyangye kubiwa ne, patanshi Yehoba ukafumyapo bonse bakana kuba kyaoloka kyaswa muchima wanji. Mu lusa lwanji, usopeshela jimo byoakoba pa kuba’mba bantu konse konse bekale na kimye kya kupimpula byubilo byabo. (Isaya 55:6, 7) Onkao mambo, mu ano moba etu alelo “ku mikoka yonse ne ku bisaka byonse ne ku njimi yonse ne ku mitundu yonse ya bantu,” bantu babena kusanshijilwa’mba: “Akamwai Lesa, mumupe lukumo; mambo kimye kya kije kyanji kyafika: mupopwelai aye walengele mwiulu ne ntanda ne kalunga ne masulo a mema atupauka.” (Lumwekesho 14:6, 7) Abya mwatambwila luno lwito nyi? Umvwe mwilutambwila, pano ke mwingilo wenu wa kwitako bakwenu nabo amba bayuke Lesa wa kine ne kumupopwela.
8. Panyuma ya kufunda mafunjisho atanshi amu Baibolo, ñanyi kuyilako palutwe kotwafwainwa kuba?
8 Yehoba kechi ukeba kumupopwela ku bantu bamba’mba baitabila mwi aye bino aku sabatwajijila na kuba bintu byo bakeba abo bene ne. Lesa ukeba bantu amba bekale na ‘maana a kuyukisha kyaswa muchima wanji’ ne kwi amwesha mu bwikalo bwabo. (Kolose 1:9, 10) Mu jino jishinda, bantu balusanchilo bafunda mafunjisho atanshi a mu Baibolo bakeba kufika ku bukulumpe bwa bwina Kilishitu. Basakisha kumuyukisha Yehoba bulongo, kumvwisha Byambo byanji, ne kwibingijisha mu bwikalo bwabo. Bakebesha bingi kumwesha byubilo bya Shetu wa mwiulu ne kumwena bintu monka mo ebimwena aye. Kino kibatundaika kumonapo mashinda a kwingijilamo mu mwingilo wa kupulusha bantu ubena kwingijiwa panopantanda mu ano moba etu a lelo. Nanchi nenuwa bino byobyo musaka kuba nyi?—Mako 13:10; Bahebelu 5:12–6:3.
9. Muñanyi mashinda kukwatankana kwa kine mo kwaikelako ano moba?
9 Baibolo yamba kuba’mba aba bengijila Yehoba bafwainwa kwikala bantu bakwatankana. (Efisesa 4:1-3) Kuno kukwatankana kwafwainwa kwikalapo ne lonka luno, nangwa kyakuba tukiji mu ino ntanda ya bantu baabenamo kabiji tukilwa na bumbulwakoloka bwetu. Yesu walombele na mukoyo’mba baana banji ba bwanga bonse bekale ke umo, bakwatankane kya kine. Kino kyalumbulwilenga ka? Kitanshi, ke kuba’mba bekale balunda na Yehoba ne Mwananji. Kya bubiji, bakwatankene pamo abo bene na bene. (Yoano 17:20, 21) Pa kuba’mba kino kyubiwe, kipwilo kya bwina Kilishitu lo lunengezho Yehoba moafunjishisha bantu banji.
Ñanyi Bishinka Bilengela Kukwatankena Pamo?
10. (a) Twikala naka umvwe atwe bene twaingijisha Baibolo kukumbula mepuzho etulamata? (b) Langulukai pa bishinka bilengela kukwatankana kwa bwina Kilishitu pa kukumbula mepuzho atanchikwa munshi ya ino palagalafu.
10 Bishinka bitanu na bibiji byanembwa panshi po byo bilengela kukwatankena pamo mu mpopwelo. Byo musakukumbulanga mepuzho aipuzhiwapo, langulukishaingapo pa kishinka kimo kimo byo kyalamata bulunda bwenu ne Yehoba ne bena Kilishitu bakwenu. Kulangulukapo pa bino bishinka kabiji ne kutanga binembelo byamweshiwa bino byabula kunembwa byambo bine ne, kusakwimukwasha kukomenako mu maana enu a kuyuka Lesa, maana a kupima bintu, ne milangwe. Bino byubilo twibikabila atweba bonse. (Byambo bya Mana 5:1, 2; Filipai 1:9-11) Langulukai pa bino bishinka kimo kimo.
(1) Twayuka lūsa lwa Yehoba lwa kwitupa mikambizho ya kuyuka kyawama ne kyatama. “Ketekela mwi Yehoba na muchima wobe yense, ne kuta muchima ku milangwe yobe obe mwine ne. Umuvulukenga konse konse ko uya ne aye ukakolwela mashinda obe.”—Byambo bya Mana 3:5, 6.
Mambo ka otwafwainwa kukebela Yehoba kwitujimunako ne kwitutangijila kimye kyo tubena kufuukula byakuba? (Masalamo 146:3-5; Isaya 48:17)
(2) Tuji na Byambo bya Lesa bya kwitutangijila. “Byo mwatambwile mambo o mwaumvwine kuji atweba, o mambo a Lesa, mwiatambwile kechi nobe mambo a bantu ne, poso byonka byo aji kine, mambo a Lesa, o engila kabiji mwi anweba baitabila.”—1 Tesalonika 2:13.
Kyatamina ka kuba bintu ‘byotwalangulukatu’ atwe bene amba byo byawama kuba? (Byambo bya Mana 14:12; Yelemiya 10:23, 24; 17:9)
Umvwe kechi twayuka lujimuno lwaamba Baibolo pa kintu kimo ne, twafwainwa kuba byepi? (Byambo bya Mana 2:3-5; 2 Timoti 3:16, 17)
(3) Atweba bonse tujitu na mutanchitu umo wa kajo ka ku mupashi. ‘Baana benu bonse bakebafunjisha kwi amiwa Yehoba.’ (Isaya 54:13) “Twilanguluke atwe bene na bene mu kwiubisha butemwe ne mingilo yawama; ne kuleka kupwila pamo, byo boba bamo, ne, poso kwifunda, ne kwibikishakotu byo mumona aja juba kasa jibenakufwenya pepi.”—Bahebelu 10:24, 25.
Mfweto ka yo bamwenamo aba balondela lunengezho lwa Yehoba lwa kuja kajo ka ku mupashi? (Isaya 65:13, 14)
(4) Yesu Kilishitu, ye Ntangi wetu, kechi muntu uji yense ne. “Kechi mutelwe’mba Labi ne: mambo mufunjishi wenu umotu, ne anweba bonse mwi balongo ne balongo. Kabiji kechi mutele umo wa pano panshi amba, Tata, ne: mambo Shenu umotu, yenka uji mwiulu. Nangwa kechi mutelwe’mba, bakandonda ne: mambo kandonda wenu umotu, yenka Kilishitu.”—Mateo 23:8-10.
Nanchi bamo ba mwiatweba bafwainwa kwiumvwa’mba bakila bakwabo nyi? (Loma 3:23, 24; 12:3)
(5) Tutalatu ku kafulumende wa Bufumu bwa Lesa kuba’mba ye yenka ukakuula bantu. “Byonkabyo sa mulomba byonka bino amba, Tata wetu wa mwiulu, Jizhina jenu jizhile. Bufumu bwenu bufike. Kyaswa muchima wenu kyubiwe pano panshi, byonka byo kyubiwa mwiulu. Nanchi sambilai kukebesha bufumu bwanji, ne bololoke bwanji.”—Mateo 6:9, 10, 33.
‘Kusambila kukebesha bufumu’ kukwasha byepi kulamawizha lukwatankano lwetu? (Mika 4:3; 1 Yoano 3:10-12)
(6) Mupashi wazhila upanga mu bapopweshi ba Yehoba byubilo bikebewa mu kukwatankana kwa bwina Kilishitu. ‘Bipangwa bya Mupashi bo butemwe, lusekelo, mutende, kukoka muchima, lusa, buwame, bukishinka [lwitabilo, NW], bukimote ne kwikanya.’—Ngalatiya 5:22, 23.
Twafwainwa kuba byepi pa kuba’mba mupashi wa Lesa apangenga bipangwa mwi atweba? (Byubilo 5:32)
Kwikala na mupashi wa Lesa kulengela bulunda bwetu na bakwetu bena Kilishitu kwikala byepi? (Yoano 13:35; 1 Yoano 4:8, 20, 21)
(7) Bapopweshi ba Lesa bonse bakine basapwila mambo awama a bufumu bwanji. “Ano mambo awama a bufumu akasapwilwa panopantanda ponse mwa kwibashimwina ba mu mikoka yonse ya bantu; bino ke ku mpelo.”—Mateo 24:14.
Kika kyafwainwa kwitutundaika kuba’mba twingilenga javula mu uno mwingilo wa kusapwila? (Mateo 22:37-39; Loma 10:10)
11. Umvwe satwingijisha bukine bwa mu Baibolo mu bwikalo bwetu, mukafuma ka?
11 Kukwatankana pamo mu kupopwela Yehoba kwitufwenya kwipi ne aye kabiji kwitulengela kukwatankena pamo na lusekelo na bakwetu ba mu lwitabilo. Masalamo 133:1 aamba’mba: “Talai, byo kyawama ne byo kitutokela ku muchima kana balongo ne balongo baikala pamo na muchima umotu!” Byo kiletapo lusekelo kubula kwitumpa mu bya ino ntanda ne byonse bya lwiso, byubilo byatama, ne malwañano ajimo ne kupwila pamo na boba batemwa Yehoba kya kine bakokela mizhilo yanji!
Chinuzhukai Byubilo Bileta Mepatulo
12. Mambo ka o twafwainwa kuchinuzhukila kyubilo kya bukitolwele?
12 Pa kuba’mba tubule konauna lukwatankano lwetu mwaya ntanda yonse, twafwainwa kuchinuzhuka byubilo bileta mepatulo. Kyubilo kimo kileta mabano ke bukitolwele bwa kwitolwela kwi Lesa ne kufuma ku mizhilo yanji. Yehoba witukwasha kuchinuzhuka kino kyubilo kupichila mu kusolola mwine mwinakyo, Satana Diabola. (2 Kolinda 4:4; Lumwekesho 12:9) Satana ye walengejile ba Adama ne Evwa kulengulula byaambile Lesa ne kwifuukwila abo bene kuba bintu byapusana na kyaswa muchima wa Lesa. Kino kibaletejile malwa kabiji kyo kituletela malwa ne atweba. (Ntendekelo 3:1-6, 17-19) Ino ntanda yakumbana byubilo bya bukitolwele bwa kwitolwela kwi Lesa ne kufuma ku mizhilo yanji. Onkao mambo, twafwainwa kuchinuzhuka kino kyubilo kubula kwikala mwi atweba.
13. Kika kikamwesha kuba’mba tubena kunengezhezha bwikalo bwetu mu ntanda ipya ya Lesa ya bololoke?
13 Kyakumwenako, akilangulukai pa mulaye usangajika wa kwa Yehoba wa kupingizha pa buno bwikalo bubi meulu apya ne ntanda ipya “mo bwaikala bololoke.” (2 Petelo 3:13) Nanchi kino kuba kitutundaika kutendeka kwinengezha kukekalako pa kyokya kimye kikasampukilamo bololoke ne nyi? Kino kilumbulula kumvwina lujimuno lwa mu Baibolo lwaambiwatu patoka’mba: “Inge mutemwe panopantanda nangwa bya panopantanda ne. Umvwe muntu watemwa panopantanda, butemwe bwa kutemwa Tata kechi buji mwi aye ne.” (1 Yoano 2:15) Oene mambo, o tukaina kwikala na muchima ujipo na bantu bavula ba ino ntanda—byubilo bya bukitolwele, kukizhamo kwitemwa obe mwine, byubilo bya bulalelale, ne malwañano. Kimye kyonse tumvwina Yehoba ne kumukokela kufuma panshi ya michima yetu, nangwa kyakuba twibambulwakoloka. Bwikalo bwetu bonse bupana kayukilo kakuba’mba ndangulukilo ne byotusaka kuba byayila mu kuba kyaswa muchima wa Lesa.—Masalamo 40:8.
14. (a) Mambo ka o kyanemena kwingijisha kino kimye kufunjilamo mashinda a Yehoba ne kwialondela mu bwikalo bwetu? (b) Binembelo byamweshiwa mu palagalafu bitukwasha byepi atweba pa muntu pa muntu?
14 Umvwe kimye kya Yehoba kyatongolwa kyafika kya konauna buno bwikalo bubi ne bonse bebulondela, kechi ukabanda ne. Kechi ukanungako kimye kikwabo nangwa kupimpula mizhilo yanji kuba’mba apaneko kimye ku boba bakakachila bya ino ntanda aku sabafunda na kifwe kuba’mba bayuke kyaswa muchima wa Lesa ne kwikyuba ne. Kino kyo kyonka kimye kyakuba kino! (Luka 13:23, 24; 17:32; 21:34-36) Onkao mambo, byo kibena kutekeneshapo pa kumona jibumba jikatampe byo jibena kwingijisha kino kimye, na kufunda mikambizho ipana Yehoba mu Byambo byanji ne mu jibumba janji, kabiji ne kwendela pamo mu mashinda anji sabakwatankana na kunankamina ku ntanda ipya! Kabiji monka mu kufunda byavula pe Yehoba, momo tumutemenwa ne kukeba kumwingijila.
Mepuzho Akupitulukamo
• Kika Yehoba kyoakeba pa mambo a mpopwelo?
• Panyuma ya kufunda mafunjisho atanshi a mu Baibolo, ñanyi kuyilako palutwe kukwabo kotwafwainwa kwesekesha na bulume bwetu bonse kuba?
• Twafwainwa kuba byepi pa muntu pa muntu kuba’mba tukwatankene pamo na bapopweshi bakwetu ba kwa Yehoba?
[Kipikichala pa peja 4]
“Bakimote bakaswana ntanda kabiji bakasangalela mu kuvula kwa mutende”