Maana Alumbuluka Akuyuka Lesa Etutekenesha
BANTU bamo bakatazhiwa bingi nabyaamba Baibolo pamambo abutemwe nelusa lwa Lesa. Bashikisha’mba: ‘Umvwe Lesa ukeba kufumyapo bubi, wayuka byakwibufumyapo, kabiji uji nenabulume bwakwikyuba, nga mamboka bubi kyobubena kuya nakuvujilakotu kikupu?’ Kibakatazha bingi kwitaba ino milanguluko isatu: (1) Lesa uji nabulume; (2) Lesa wabutemwe kabiji wawama; ne (3) byamalwa bikitwajijila kumweka. Balanguluka’mba mulanguluko wabusatu byoaikala wakine, kibena kulumbulula’mba paiye milanguluko ibiji yashala, pajipo umo wabubela. Abo bamona’mba Lesa kechi wakonsha kupwisha bubine nekuba’mba kechi watako muchimane.
Byopapichile moba avula kufuma kimye kyaonawinwe World Trade Center mu New York, ntangi wabupopweshi umo wayukanyikwa bingi mu United States waambile’mba: “Mubwikalo bwami . . . bantu banshikisha bimye byavula pamambo a Lesa kyoaswishisha byamalwa nebuyanji. Ngitaba kuba namba neamiwa kechi nayuka mukumbune, neamiwa nezhinaushatu.”
Polofesa wafunda byabupopweshi wanembele byambo byakwitabizha kino amba “byambo byabupopweshi” byasapwijilenga bantangi byamukwachile bingi kumuchima. Kabiji waambilepo nepamulanguluko wanembelepo shayuka umo amba: “Byotwabula kuyuka kyalengela buyanji, ne Lesa naye kechi twamuyukane.” Pano nanchi kine kyakatazha kuyuka Lesa kyoaswishisha bubinyi?
Kwatendekejile Bubi
Kupusana nabyamba bantangi babupopweshi, Baibolo kechi ilumbulula’mba kyakatazha kuyuka Lesa kyoaswishisha bubine. Kishinka kikatampe kitukwasha kuyuka bubi kyobwaikelako kekuyuka kuba’mba Yehoba kechi walengelepo bantu babine. Bantu babiji batanshi boalengele, wibalengele balumbuluka babula bundengamambo. Yehoba wamwene mingilo yoaingijile nekwamba’mba ‘byonsetu byawamisha.’ (Ntendekelo 1:26, 31) Wakebele’mba ba Adama ne Evwa babaishe Paladisa ya Edena ikumbane ntanda yonse nekwiiyuzha nabantu balusekelo babena kulamwa nabumfumu bwanji bwabutemwe.—Isaya 45:18.
Kilengwa umo wamupashi yewatendekele bubi. Uno kilengwa wajinga wakishinka kwi Lesa muntendekelo, pano kulutwe nalwendo waikele namilanguluko ibi yakuba’mba bamupopwelenga. (Yakoba 1:14, 15) Bunsatuki bwanji bwamwekele abo bwine panopantanda kimye ajimbaikile bantu bamulume nemukazhi batanshi kukwatankana nanji kukana Lesa. Mukifulo kyakukokela mukambizho wa Lesa yeebabujile bingi bulongo kuba’mba kechi bafwainwa kwisulwatu nangwa pacheche kukwata nangwa kuja kukipangwa kyakichi kyakuyuka byawama nebyatamane, ba Adama ne Evwa baapileko nekuja bajile. (Ntendekelo 3:1-6) Byobaubile kino, kechi balengulwiletu Lesa ne, bino bamwesheshe nekuba’mba bakebelenga kwilama abo bene kwakubula ayene.
Mambo Abukalama Bwawama Akolomwenwe
Abwe bunsatuki bwamu Edena bwakolomwene mambo abukalama bwawama, mambo anema kubilengwa byonse. Bano bantu basatukile bazhinaukile Yehoba amba kana ulama bilengwa byanji bulongonyi nangwane. Nanchi Mulenga wajinga nalūsa lwakukeba bantu amba bamukokelenganyi? Abya bene umvwe baikele bulongo, pakwilama benenyi?
Yehoba waingijile bingi bulongo naluno lweseko lwakweseka bukalama bwanji mujishinda jamwesheshe butemwe, bololoke, maana, nebulume bwanji. Wakonsheshe kwingijisha bulume bwanji nekonauna bansatuki ponkapotu. Kino kyafwainwe kumwekatu bulongo, mambo Lesa wajinga nalūsa lwakuba byobyo. Pano kuba kino umvwe kechi kwapwishishe bulongo mambo abukalama bwawama akolomwenwene. Kimo kimye kampe Lesa inge wasujilekotu kubundengamambo. Bamo bakonsha kumona kino’mba jojishinda jawama jabutemwe. Pano bino kino nakyo umvwe kechi kyashiine byaambile Satana kuba’mba bantu bakonsha kwikala bulongo umvwe kebelame benene. Kikwabo, nanchi kino inge kechi kyatundaikile bakwabo nabo kusatukila Yehoba nenyi? Kyakonsha kufumamo kebuyanji bubula kupwa.
Namambo amaana anji, Yehoba waswisha bantu kwilama abo bene pakimye kyabaya. Nangwa kyakuba kino kyalengela bubi kutwajijila pakimye, mujino jishinda kyapa bantu jishuko jakumwesha umvwe kyakine bakonsha kwilama bulongo kwakubula bukalama bwa Lesa, saka babena kwikala namafunde abo bene abyubilo byawama nebyatama. Nga kika kyafumamo? Mubwikalo bwabantu mwane kine makondo auba newoo, kwifwa nshiji, lumanamo, nebuyanji. Kukankalwa kwilama namambo akusatukila Yehoba yemukumbu wakikupu wakukumbula mambo akolomwenwe mu Edena.
Nangwa byonkabyo, Lesa wamwesha butemwe bwanji pakupana Mwananji, Yesu Kilishitu, wipaine mwine kufwa nekwikala kekitapisho kyankuulo. Kino kyakwasha bantu balukokelo kukasululwa kuluzhachisho lwabundengamambo nelufu lwaletele Adama namambo amilengulwila yanji. Kitapisho kyankuulo kyashinkwila bantu baji nalwitabilo mwi Yesu jishinda jakumwenamo bumi bwamyaka nemyaka.—Yoano 3:16.
Yehoba witulaya kuba’mba buyanji bupitamo bantu kechi bukakulailane. Nyimbi wamasalamo wanembele’mba: ‘Pakishala pacheche ne babi bakekala ke kafwako. Obewa ukatajishanga pantu panji kabiji aye ukekala ke kafwapo. Pakuba bakimote bakaswana ntanda. Kabiji bakasangalela mu kuvula kwa mutende.’—Masalamo 37:10, 11.
Bwikalo Bwakulutwe Bwakwikala Bulongo Kabiji Bamutende
Kufikizhiwa kwabungauzhi kumwesha kuba’mba kimye kya Lesa kyakupwisha misongo, bulanda, nelufu kyafwenya kala kepepi. Monai bintu byawamisha bikeya kulutwe byamweshiwe kwi mutumwa Yoano mukimwesho. Wanembele’mba: “Namwene jiulu jipya ne ntanda ipya: mambo jiulu jitanshi ne ntanda itanshi byapita; ne kalunga nako ke kafwako. . . . Ne aye Lesa mwine ukekala nabo ne kwikala ke Lesa wabo: kabiji aye ukashimuna mipolo yonse ku meso abo; ne lufu kechi lukekalako jibiji ne; nangwa mabingo, nangwa kujila, nangwa misongo, kechi bikekalako jibiji ne: bintu bitanshi byapichijila.” Mubyambo byakushiina’mba ino milaye yaketekelwa, Yoano bamubujile’mba: “Nemba: mambo bino byambo byo bya kishinka ne bya kine.”—Lumwekesho 21:1-5.
Ibyepi nga bantu bavula bafwa kufuma kimye kyamwekele bunsatuki mu Edena? Yehoba walaya’mba ukabwezha jibiji kubumi bantu balaala mulufu. Mutumwa Paulo waambile’mba: “[Nji] na luketekelo kwi Lesa, . . . amba, kukekala lusanguko lwa baoloka ne babula koloka.” (Byubilo 24:15) Bano bantu bakekala naluketekelo lwakwikala muntanda “mo bwaikala bololoke.”—2 Petelo 3:13.
Byonka byuba shetu watemwa mwananji kumuswisha amba bamube opaleshonyi umvwe kyakuba wayuka’mba ikamukwasha kwikala bulongo, ne Yehoba naye waswisha bantu kupita mubwikalo bubi buji muino ntanda pakimye. Bino, aba bakeba kuba kyaswa muchima wa Lesa, bakatambula mfweto ikabula kupwa. Paulo wiilumbulwile bino’mba: “Bilengwa byonse bebikokeshe amba bikale ke byatu, kechi ku kyaswa michima yabyo bine ne, poso ku kyaswa muchima wa mwine waubakyo, mu kuketekela’mba ne bilengwa byonse nabyo bikapokololwe ku buzha bwa bubole, bikale na bwana bwa bene bwa lukumo bwa b[a]ana ba Lesa.”—Loma 8:20, 21.
Kine kine uno kesawakya wakine, kechi yewa yetumvwa patelevizhonyi nangwa yetutanga mupepala wabyambone, bino aye kesawakya wawama bingi. Kesawakya wawamisha wafuma kwi “Lesa wa bukwasho bonse” witulama.—2 Kolinda 1:3.
[Bipikichala pa peja 6]
Kimye kyapitapo kyamweshatu patoka kuba’mba bantu kuba belama abo bene kwakubula bukalama bwa Lesa ne
[Credit Lines on page 6]
Kisemi kyamu Somalia: UN PHOTO 159849/M. GRANT; bomba wa atom: kipikichala kyaba USAF; kampu walumanamo: U.S. National Archives photo