Ikalai Bashikamatu, Mukatambule Mpasela ya Bumi
ÑANYI mutundu wa bwato bomwakonsha kuyamo umvwe mubena kukeba kwenda pa mukola uji na kipuupu kikatampe? Nanchi mwakonsha kukanjila bwato bucheche nyi, inyi bukatampe bwakosa kabiji bwashikimana bulongo? Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, mwakonsha kukanjila bwato bukatampe bwakosa bulongo kabiji bwashikimana bwakonsha kupita bulongo pa manyaki akatazha kwakubula kukatazhiwa.
Byotubena kupita mu buno bwikalo bwakatazha nobe kipuupu kikatampe, tupita mu makatazho akosa bingi. Kya kumwenako, bakyanyike kimye kimo bakankalwa ne kya kuba na mambo a milanguluko ne mafwashonyi a ino ntanda. Bantu batendeka katataka bwina Kilishitu kampe bakonsha kwiumvwa babula kukasuluka. Nangwatu boba bashikamatu bulongo mu lwitabilo bamwingijila Lesa pa myaka yavula nabo bakonsha kwizhinausha na mambo akuba bintu byo babena kutengela bikyangye kukifikizhiwa.
Kino kechi kyenyi ne. Ne bakalume bakishinka ba Yehoba, nabiji ba Mosesa, Yoba, ne Davida, kimye kimo nabo bezhinawishenga. (Kubala 11:14, 15; Yoba 3:1-4; Masalamo 55:4) Pano bino mu bwikalo bwabo bajinga bashikamatu mu kwipana kwi Yehoba. Kumwena kwi abo kwitukosesha kwikala bashikamatu, bino Satana Diabola ukeba kwitukumpula mu kapela kotujimo ka ku bumi bwa myaka ne myaka. (Luka 22:31) Pano twakonsha kutwajijila byepi kwimana bashikamatu, ‘bakosa mu lwitabilo’? (1 Petelo 5:9) Kabiji twakonsha kukosesha byepi bakwetu ba mu lwitabilo?
Yehoba Ukeba’mba Twikale Bashikamatu
Umvwe twaikala bakishinka kwi Yehoba, kimye kyonse uketukwashanga kwikala bakosa. Nyimbi wa masalamo Davida wapichile mu makatazho a misango ne misango, bino waketekejiletu mwi Lesa. Kyokyo aimbijile ne kuba’mba: “Kabiji [Yehoba] wamfumishe mu kalengwa ka malwa, mu machipa ene; Ne kubika maulu ami pa jibwe, ne kwikajika bulongo kwenda kwami.”—Masalamo 40:2.
Yehoba witukosesha’mba tulwe “bulwi bwawama bwa lwitabilo” kuba’mba tukonshe “kukwachisha ku bumi bwa myaka.” (1 Timoti 6:12) Kabiji witumwena ne mashinda o twakonsha kwikelamo bakosa ne kushinda mu bulwi bwetu bwa ku mupashi. Mutumwa Paulo watundaikile bena Kilishitu bakwabo ‘kwikosesha mwi Nkambo, ne mu bulume bwa ngovu yanji,’ ne ‘kuvwala byonse bya nkondo bya Lesa, kuba’mba bakonshe kwimana saka bakosa ku bya bujimuku bya Diabola.’ (Efisesa 6:10-17) Pano ñanyi bintu byakonsha kwituletela kijikila? Kabiji twakonsha kwizhikijila byepi ku bino bintu bileta malwa?
Jimukai ku Bintu Byakonsha Kwimonauna
Kyawama bingi kuvuluka kino kishinka kyanema amba: Bintu byotufuukula kuba mu kupita kwa kimye byakonsha kulengela bwina Kilishitu bwetu kukosa nangwa ne. Bakyanyike bekala bingi na milanguluko pa mambo a nkito, kuilako palutwe mu sukulu wabo, ne masongola. Bakulumpe nabo balanguluka bya kukeba kampe kuvilukila ku mpunzha ikwabo nangwa kwingilako nkito ingi ikwabo. Pa juba pa juba tufuukula bya kuba pa mambo a byotwakonsha kwingijisha kimye ne bintutu bikwabo. Kika kyakonsha kwitukwasha kufuukula bintu bulongo byakonsha kwitukwasha kwikala bakosa byotuji bakalume ba Lesa? Mwina Kilishitu umo waambile’mba: “Ndomba kwi Yehoba kuba’mba ankwashe kimye kyombena kufuukula bya kuba. Naketekela namba kyanema bingi kumvwina ne kwingijisha lujimuno luji mu Baibolo, lupanyiwa pa kupwila kwa bwina Kilishitu, lupana bakulumpe mu kipwilo, ne lupanyiwa mu mabuku alumbulula Baibolo.”
Kimye kyotubena kufuukula bintu, kyawama kukiipuzha atweba bene’mba: ‘Myaka itanu nangwa jikumi kufuma lelo, abya nkekala wa lusekelo pa byombena kufuukula kuba lelo jino nyi, inyi nkelangulushanga? Nanchi nebikako kuba’mba bintu byomfuukula kuba kechi bikambwezha panyuma ku mupashi ne, bino bikankwasha kukomenako ku mupashi?’—Filipai 3:16.
Kukumpuka na meseko nangwa kulala mizhilo ya Lesa kwalengela bantu bamo babatizwa kwikala bwikalo bwakutelengela. Bamo bapangiwa mu kipwilo na mambo akulenga mambo kwakubula kulapila, bengila na ngovu kuba’mba bebabwezhe, kabiji byobebabwezhatu babwela bapangiwa jikwabo paonka mambo a mutundu umo, kimo kimye kampe ne kupitapotu nangwa kimye kyabaya ne. Nanchi kilengela kino ke na mambo akuba kechi balomba Lesa kwibakwasha ‘kushikwa byatama; ne kukakachila byawama’ nyi? (Loma 12:9; Masalamo 97:10) Atweba bonse twafwainwa ‘kuba mashinda alamba a maulu etu.’ (Bahebelu 12:13) Twayai nanchi twisambe pa bishinka bimo byakonsha kwitukwasha kwikala bashikamatu ku mupashi.
Ikalai Bashikamatu Kupichila mu Kwingila Mingilo ya Bwina Kilishitu
Jishinda jimo jotwakonsha kwikelamo bashikama mu kapela ketu ka ku bumi ke kwikala na mingilo yavula ya kwingila mu mwingilo wa kusapwila Bufumu. Kine, mwingilo wetu wa bwina Kilishitu ke kintu kimo kyanema kitulengela kulama michima ne milanguluko yetu mukuba kyaswa muchima wa Lesa ne kuzanzatu meso etu pa mpasela ya bumi bwa myaka. Mu jino jishinda, Paulo watundaikile bena Kolinda amba: “Balongo bami batemwe, ikalai bashikamatu, ne kutelengela ne, kasa mukelwa kwingijisha mwingilo wa Nkambo, byo mwayuka’mba, mwingilo wetu wa mwi Nkambo kechi ye watu ne.” (1 Kolinda 15:58) Kyambo kya kuba’mba “bashikamatu” kilumbulula ‘kutatu muchima kulutwe.’ Byambo bikwabo bya kuba’mba “kutelengela ne,” bilumbulula ‘kubula kubalankanta.’ Onkao mambo, kwikala bapayankana mu mwingilo wetu kwakonsha kwitulengela kwikala bakosa mu bwina Kilishitu bwetu. Kukwasha bakwetu kumuyuka Yehoba kwitulengela kwikala na nkebelo mu bumi bwetu kabiji kwituletela lusekelo.—Byubilo 20:35.
Mwina Kilishitu umo wa jizhina ja Pauline waingila myaka kukila pa 30 mu bumishonale ne mu mingilotu ikwabo ya kusapwila kimye kyonse waamba’mba: “Mwingilo unkosesha bingi mambo kusapwila konsapwila ku bantu kundengela kushiinwa’mba kine bukine njinabo.” Kushiinwa kwa uno mutundu kwiya ne kupichila mu kwingila mingilo ikwabo ya bwina Kilishitu, nabiji kutanwa ku kipwilo na kupopwela, ne kwingila na ngovu mu kwikala na lufunjisho lwa pa bunke lwa kufunda Baibolo.
Kukoseshiwa ku Bulongo bwa Ntanda Yonse mu Butemwe
Kwikala mu jibumba ja ntanda yonse ja bapopweshi bakine kwakonsha kwitulengela kwikala bakosa. Ke mfweto bingi kwikala na balongo ba butemwe, mwaya ntanda yonse! (1 Petelo 2:17) Kabiji ne atweba twakonsha kukosesha bakwetu ba mu lwitabilo.
Akilangulukai byubilo byawama byamwesheshe muntu waoloka Yoba. Walengejile ne mutekeneshi wa bubela aye Elifwaza kwitaba’mba: “Mwibakwashishe na byambo byenu aba basakilenga kupona, ne kukosesha bajinga na manungo azakama.” (Yoba 4:4) Nanchi tukwasha bakwetu nyi? Atweba tuji na mwingilo wa kukwasha balongo ne banyenga yetu ba ku mupashi kuchinchika mu mwingilo wa Lesa. Kimye kyotuji na bano balongo ne banyenga yetu, twafwainwa kwibakwasha na bino byambo byakuba’mba: “Koseshai maboko alela, mukoseshe ne manungo aji na luzakamo.” (Isaya 35:3) Nga mambo ka akubula kwikala na kikonkwanyi kya kukosesha ne kutundaikapo mukwenu mwina Kilishitu umo nangwa babiji kimye kyonse kyomuji nabo? (Bahebelu 10:24, 25) Kwamba byambo bya lutundaiko ne kwibasanchila pa kwibikishako kwabo kwa kutokesha Yehoba pa muchima kine kwakonsha kwibakwasha kwikala bashikamatu ne kwikala na luketekelo lwakuwina kapela ka bumi.
Bakulumpe mu kipwilo ba bwina Kilishitu bakonsha kuba bulongo kupichila mu kukosesha bakatataka. Bakonshatu kuba kino kupichila mu kukwashañana kwawama ne kutundaikañana kwa mu Binembelo ne kupichila mu kwingila nabo mu mwingilo wa mu bujimi. Kimye kyonse mutumwa Paulo waikalangapo na kimye kyakukwashishamo bakwabo. Wasakishe bingi kuya na kumona bena Kilishitu mu Loma kuba’mba ebakoseshe ku mupashi. (Loma 1:11) Wamonanga balongo ne banyenga yanji ba butemwe mu Filipai amba ‘lusekelo lwanji ne munchinya wanji’ kabiji wibakoseshe ‘kwimanyishatu byonkabyo mwi Nkambo.’ (Filipai 4:1) Byo aumvwinetu makatazho apichilengamo balongo mu Tesalonika, Paulo watumine Timoti na ‘kwibakwasha ne kwibakosesha, amba nangwa muntu umo asunkene ku bino bya malwa ne.’—1 Tesalonika 3:1-3.
Batumwa ba Paulo ne Petelo bayukile ne kusanchila mingilo ya kishinka yaingijile bapopweshi bakwabo. (Kolose 2:5; 1 Tesalonika 3:7, 8; 2 Petelo 1:12) Twayai ne atweba byonkabyo tubulenga kumonako bilubo bya balongo betu, tumonengako mingilo yabo yawama ne kushinda kwabo kwa bulwi bwa kwikala bashikamatu ne kutumbijika Yehoba.
Umvwe twalengulula ne kubula kusanta, twakonsha kulengela bamo kubula kukosa mu lwitabilo. Kyanema bingi kuyuka’mba balongo betu ‘basubakana ne kupelelwa’ mu buno bwikalo. (Mateo 9:36) Mu kipwilo kya bwina Kilishitu, baketekela kutekeneshiwa ne kwibasangajika. Onkao mambo, twayai atweba bonse twingile papelela bulume bwetu kukosesha bapopweshi bakwetu ne kwibakwasha kwikala bashikamatu.
Kimo kimye bamo bakonsha kwituba bintu byakonsha kwitumwesha byubilo byakonsha kwitulengela twabula kwikala bashikamatu. Abya tukaleka byambo nangwa byubilo byatama kwitulengela kubwela panshi mu mwingilo wetu kwi Yehoba nyi? Twayai tumone kuba’mba kafwako nangwa umo witukumpula mu kwikala bashikamatu!—2 Petelo 3:17.
Milaye ya Lesa Ikoseshañana
Milaye ya Yehoba ya kimye kya kulutwe kyawama mu bukalama bwa Bufumu itupa luketekelo lwitukwasha kwikala bashikamatu. (Bahebelu 6:19) Kabiji kwikala na luketekelo kuba’mba kimye kyonse Lesa ufikizha milaye yanji kwitutundaika kwikala ‘balaba ne kukenkenta ne kukosela mu lwitabilo.’ (1 Kolinda 16:13; Bahebelu 3:6) Byo kibena kumwekana kubanda mu kufikizhiwa kwa milaye imo ya Lesa kwakonsha kulengela lwitabilo lwetu kwikala mu kizumba. Onkao mambo nanchi kyanema bingi kuba’mba twikale balaba kuchina kwitukumpula ku mafunjisho a bubela ne kusha luketekelo lwetu.—Kolose 1:23; Bahebelu 13:9.
Kya kumwenako kyatama kya bena Isalela bavizhile na mambo a kubula lwitabilo mu milaye ya Yehoba ke kya kwitujimunako. (Masalamo 78:37) Mukifulo kya kwikala byonka byobajinga, atweba twayai twikale bashikamatu na kwingijila Lesa satwajimuka mu ano moba apelako. Mukulumpe mu kipwilo umo wabanda waambile’mba: “Byo ngikala juba ne juba monatu nobe juba jikatampe ja Yehoba jikeya kesha.”
Kine, juba jikatampe ja Yehoba jijitu pepi. Nangwa byonkabyo, kechi twafwainwa kuchina ne kikulutu twafwenya kwipi ne Lesa. Umvwe twakwachisha na ngovu ku mizhilo yanji yaoloka ne kwikala bashikamatu, twakonsha kushinda mu kapela ka ku bumi bwa myaka ne myaka!—Byambo bya Mana 11:19; 1 Timoti 6:12, 17-19.
[Kipikichala pa peja 21]
Nanchi mubena kwingila papelela bulume bwenu bonse kukwasha bena Kilishitu bakwenu kwikala bashikamatu nyi?
[Byambo biji pa Kipikichala pa peja 19]
The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck