Nanchi Muchima Wenu Wimutokela Monka mu “Buku wa Mizhilo wa Yehoba” Nyi?
“Ye mwine wa lusekelo . . . [uji na] muchima wamutokela monka mu buku wa mizhilo wa Yehoba.”—MASALAMO 1:1, 2.
1. Mambo ka o twaikela na lusekelo atweba ba mwingilo ba Yehoba?
YEHOBA witukwasha ne kwitufweta atweba bamwingilo banji bakishinka. Kya kine kuba’mba tufikilwa na makatazho avula bingi. Bino, twikala ne na lusekelo lwa kine. Kino kechi kya kukumya ne, mambo twingijila “Lesa wa bibusa,” kabiji mupashi wanji wazhila uleta lusekelo mu michima yetu. (1 Timoti 1:11; Ngalatiya 5:22) Kusangalala ke lusekelo lwa kine kine lwikalako inge muntu ubena kutengela nangwa watambwila kintu kyawama. Kabiji Shetu wa mwiulu witupa bya bupe byawama. (Yakoba 1:17) Kyo kine kintu kyo twaikela ba lusekelo!
2. Ñanyi masalamo o twaya twisambepo?
2 Lusekelo belwambapo bingi mu buku wa Masalamo. Kikatakata mu Masalamo 1 ne 2. Baana ba bwanga ba kwa Yesu Kilishitu batongwele Davida Mfumu wa Isalela amba ye nembi wa salamo wa bubiji. (Byubilo 4:25, 26) Nyimbi wa salamo mutanshi wabula kutongolwa jizhina, watatula lwimbo wanji wanembeshiwa na mupashi kuba’mba: “Ye mwine wa lusekelo ubula kwenda mu mabulañano a babi.” (Masalamo 1:1) Mu uno mutwe ne mu mutwe walondelapo tusakumona Masalamo 1 ne 2 byo etulumbulwila kine kintu kya kwikela ba lusekelo.
Ene Mambo a Kwikela na Lusekelo
3. Kwesakana na Masalamo 1:1, bishinka ka bimwesha kuba’mba muntu ukokela mizhilo ya Lesa ye wa lusekelo?
3 Salamo 1 watongolapo bintu bimwesha kuba’mba muntu ukokela mizhilo ya Lesa ye wa lusekelo. Kulumbulula bishinka bimo bya lusekelo lwa uno mutundu, nyimbi wa masalamo waimbile’mba: “Ye mwine wa lusekelo ubula kwenda mu mabulañano a babi, nangwa kwimana mu jishinda ja bandengamambo ne, nangwa kwikala po bekala bamwenga ne.”—Masalamo 1:1.
4. Ñanyi jishinda jawama jalondejile ba Zekaliya ne Elisabeta?
4 Umvwe tukeba kwikala na lusekelo, twafwainwa kukokela mizhilo yaoloka ya Yehoba. Ba Zekaliya ne Elisabeta bakinjikilwe pa kwikala bansemi ba kwa Yoano Mubatishi, ‘baolokele ku meso a Lesa, baendelenga monka mu mikambizho ne mu mizhilo yonse ya [Yehoba] kwa kubula mambo.’ (Luka 1:5, 6) Ne atweba twakonsha kwikala na lusekelo, umvwe twalondela jishinda jimotu ne kukanyishatu “kwenda mu mabulañano a babi” nangwa kukana kulondela mikambizho yabo yabula ya Lesa.
5. Ki ka kyakonsha kwitukwasha kuchinuzhuka “jishinda ja bandengamambo”?
5 Umvwe twakana mulanguluko wa babi, kechi ‘tukemana mu jishinda ja bandengamambo ne.’ Kino kibena kulumbulula’mba kine kechi twafwainwa kuyanga ku mapunzha kutanyiwa bano bantu ne, ko kuba’mba ku mapunzha kukayiwa bisela byatama nangwa mapunzha ayukanyikilwa mu jishinda jatama. Ibyepi umvwe twaesekwa kulondela bandengamambo mu byubilo byabo byabula bya mu binembelo? Twafwainwa kulomba kwi Lesa amba etukwashe kwikela monka mwayila byambo bya mutumwa Paulo kuba’mba: “Kechi mwikase ku kikonkoji kimo ne babula kwitabila ne: mambo bololoke ne bubi bwendañane pamo byepi? Nangwa kyeya ne mfishi byumvwañane pamo byepi?” (2 Kolinda 6:14) Umvwe twaketekela mwi Lesa ne kwikala ba ‘michima yatoka to,’ tukakana byubilo bya bandengamambo ne bwikalo bwabo bwatama kabiji tukekala na byubilo ne bitufwainwa pamo mu “lwitabilo lwa kine kine.”—Mateo 5:8; 1 Timoti 1:5.
6. Mambo ka o twakonshesha kwamuka bantu ba mwenga?
6 Pa kutokesha Yehoba ku muchima, kechi twafwainwa “kwikala po bekala bamwenga ne.” Bamo bobila mwenga mizhilo ya Lesa, kabiji mu ano ‘moba apelako,’ bena Kilishitu basenduka mu lwitabilo javula bo balengela mizhilo ya Lesa kulengululwa. Mutumwa Petelo wajimwineko bakwabo ba mu lwitabilo amba: “Anweba batemwe, . . . patanshi kasa muyuka kino amba, mu moba akapelako ba mwenga bakeya na mwenga kasa balonda bya lwiso lwabo, ne kwamba’mba, Mulaye wa kwiya kwanji uji kwepi? Mambo kufuma mu juba jo baponene mu tulo bashakulu, bintu byonse kasa byaikala byo byajinga ne ku ntendekelo ya lulengelo.” (2 Petelo 3:1-4) Umvwe twabula “kwikala po bekala bamwenga,” tukachinuzhuka malwa ebaponena.—Byambo bya Mana 1:22-27.
7. Mambo ka o twafwainwa kulabijila byambo biji mu Masalamo 1:1?
7 Umvwe twakankalwa kulabijila byambo bya kushinkwila bya Salamo 1, bumupashi bwetu bo twafunda mu Binembelo bwakonsha kuzhimañana. Byubilo bya mu bwikalo bwetu byakonsha kukizhamo kutama. Kino kyakonsha kutendeka umvwe ke tulondele mabulañano a babi. Akye kyakonsha kwitulengela kwendañana nabo kimye kyonse. Ne pa kupitapo kimye, twakonsha kwikala ke bantu ba mwenga basenduka mu lwitabilo. Kine, bulunda bwetu ne babi bwakonsha kwitutundaika kwikala na mupashi wabula mu mizhilo ya Lesa ne konauna bulunda bwetu ne Yehoba Lesa. (1 Kolinda 15:33; Yakoba 4:4) Kange tuswishe kino kwitumwekela ne!
8. Bika biketukwasha kulabijila bintu bya ku mupashi?
8 Lulombelo luketukwasha kuta muchima bintu bya ku mupashi ne kuchinuzhuka kwendañana ne babi. Paulo wanembele’mba: “Kechi mubambishe michima yenu nangwa mu kintu kimo ne; kabiji mu bintu byonse kasa musolola kwi Lesa byo musaka monka mu lulombelo ne lusashijilo ne kuba sante pamo. Kabiji mutende wa Lesa ubula kuyukanyika ukalama michima yenu ne milanguluko yenu mwi Kilishitu Yesu.” Mutumwa ubena kwitukosesha kulangulukanga byonse bya kine, byonse byashiñama, byonse byaoloka, byonse byawamisha, byonse bya buya, byonse bya lusa, byonse byawama, ne byonse bya lutotelo. (Filipai 4:6-8) Twayai twingijilenga monka mwayila byambo bya kwa Paulo ne kwamukako ku babi.
9. Nangwa kya kuba tukana byubilo bya babi, tweseka byepi kukwasha bantu bonse?
9 Nangwa kya kuba tukana byubilo bya babi, bino twibasapwila bantu mu jishinda jawama byonka byaubile Paulo kwi ndamakyalo mwina Loma Felikisa byo amwambijile “mambo a bololoke, ne a butekanye, ne a kije kikeya.” (Byubilo 24:24, 25) Tusapwila mambo awama a Bufumu ku bantu bonse, ne kwibobila lusa. Twaketekela namba ‘batongwelwa bumi bwa myaka’ baketabila ne kutokeshesha michima yabo mu buku wa mizhilo ya Lesa.—Byubilo 13:48.
Muchima Wamutokela Monka mu Buku wa Mizhilo wa Yehoba
10. Ki ka kiketukwasha kubula kulubamo byo tubena kutanga mu kimye kya lufunjisho lwa pa bunke?
10 Nyimbi wa masalamo watwajijile na kwamba pa mwine wa lusekelo amba: “Muchima wanji wamutokela monka mu buku wa mizhilo wa Yehoba; kabiji monka mu buku wanji wa mizhilo mo alangulukila mute ne bufuku.” (Masalamo 1:2) Byo tuji ba mingilo ba Lesa ‘michima yetu itutokela monka mu buku wa mizhilo wa Yehoba.’ Inge kyakonsheka, mu kimye kya lufunjisho lwa pa bunke ne kya kulanguluka langulukapo, twakonsha kuba saka tutanga ne ‘kulangulukila’ monka na jiwi jasansuka. Kutanga Binembelo mu jino jishinda kuketukwasha kubula kwibilubamo.
11. Mambo ka o twafwainwa kutangilanga Baibolo “mute ne bufuku”?
11 ‘Kalume wa kishinka ne wa maana’ witutundaika kutanga Baibolo moba onse. (Mateo 24:45) Mambo a kusakisha kuyuka byambo bya Yehoba ku bantu, kyafwainwa kwi atweba kutanganga Baibolo “mute ne bufuku,” nangwatu inge kya kuba twakankalwa kulaala na mambo a bintu bimo. Petelo witukambizha’mba: “Mwikale nobe twana twa lukeke, musake mukaka wa muchima wawamatu wabula bujimbijimbi, emukomeshe, mufike ne ku lupulukilo.” (1 Petelo 2:1, 2) Abya musekela mu kutanga Baibolo kimye kyonse ne kulangulukila monka mu Byambo bya Lesa ne nkebelo yanji bufuku nyi? Bino byo byaubile nyimbi wa masalamo.—Masalamo 63:6.
12. Tukoba byepi umvwe michima yetu itutokela monka mu mizhilo ya Yehoba?
12 Lusekelo lwetu lwa myaka lwaimena pa michima yetu kwitutokela monka mu buku wa mizhilo wa Lesa. Walumbuluka ne koloka, kabiji mu kumulama muji mfweto ikatampe. (Masalamo 19:7-11) Mwana wa bwanga aye Yakoba wanembele’mba: “Aye utajijisha mu mizhilo yalumbuluka, ya bwana bwa bene, kasa atajijisha, aye byo abula kwikala wa kumvwatu ne kuvulama, poso wa kwiyuba ne kwingila, ukekala ke watokwa monka mu kuba kwanji.” (Yakoba 1:25) Umvwe kine twasekela monka mu mizhilo ya Yehoba, moba onsetu tukalangulukanga bya ku mupashi. Kine tukatundaikwa ‘kukebakeba bine byazhika bya Lesa’ ne kukebesha Bufumu patanshi mu bwikalo bwetu.—1 Kolinda 2:10-13; Mateo 6:33.
Ukoba Nobe Kichi
13-15. Mu ñanyi maana mo twakonshesha kubila nobe kichi kyajimbwa ku nsulo ya mema avula?
13 Kutwajijila na kwamba pa muntu waoloka, nyimbi wa masalamo waamba’mba: “Aye ukoba nobe kichi kyo bajimba ku mikola ya mema, kipanga ne bipangwa byakyo monka mu kimye kyakyo, ne mabula akyo kechi alela ne; kabiji byonse byo akoba bikalumbuluka bulongo.” (Masalamo 1:3) Byonka biji bantu bakwabo bonse bambulwakoloka, ne atweba bengijila Yehoba tupita mu makatazho mu bwikalo. (Yoba 14:1) Twakonsha kupatwa ne kupita mu meseko na mambo a lwitabilo lwetu. (Mateo 5:10-12) Bino, Lesa uketukwasha kuchinchika meseko bulongo, byonka kichi kyakosa byo kijimba ku mwela wa kipupu.
14 Kichi kyo bajimba ku mema abula kuma kechi kilela mu kimye kya kisalo nangwa kya kyashi ne. Umvwe twi bantu bamwakamwa Lesa, ko kuba’mba bukose bwetu bufuma ku Nsulo ibula kuma, Yehoba Lesa. Paulo waketekejile Lesa kumukwasha, kyo kyo aambijile’mba: “Nakonsha kuba byonse mwi aye unkosesha.” (Filipai 4:13) Inge saka tutangijilwa ne kulamwa na mupashi wazhila wa Yehoba, kechi tukalela ne, kwikala babula kupanga bipangwa, nangwa kufwa ku mupashi ne. Tupanga bipangwa mu mwingilo wa Lesa kabiji tumwesha ne bipangwa bya mupashi wanji.—Yelemiya 17:7, 8; Ngalatiya 5:22, 23.
15 Kyambo kya Kihebelu kyaingijisha nyimbi wa masalamo kituntululwa’mba “nobe,” wikingijisha mu ñambilo ya kipashañano. Ubena kupashañanya bintu bibiji byapusana, nangwa kya kuba biji na ñiñijilo ya mutundutu umo. Bantu bapusanako na bichi, bino nkomeno yawama ikomenamo kichi kyajimbwa ku nsulo ya mema avula, yavulwileko nyimbi wa masalamo nkomeno yawama ya ku mupashi ya boba ba ‘michima ibatokela monka mu buku wa mizhilo wa Yehoba.’ Umvwe twasekela mu mizhilo ya Lesa, myaka yetu yakonsha kuvula nobe yoya ya kichi. Kine twakonsha kwikala myaka ne myaka.—Yoano 17:3.
16. Mambo ka, kabiji mu ñanyi jishinda mo kyaikela kuba’mba ‘byonse byo tuba bilumbuluka bulongo’?
16 Inge kya kuba satulondela jishinda ja bololoke, Yehoba witukwasha kuchinchika meseko ne makatazho. Twakonsha kwikala ba lusekelo ne kupanga bipangwa byawama mu mwingilo wa Lesa. (Mateo 13:23; Luka 8:15) ‘Byonse byo tuba bilumbuluka bulongo’ mambo mwingilo wetu mukatampe ke wa kuba kyaswa muchima wa Yehoba. Kulumbuluka kwa nkebelo ya Lesa ne kusekela ko tusekela mu mikambizho yanji kwitulengela kukoma bulongo ku mupashi. (Ntendekelo 39:23; Yoshua 1:7, 8; Isaya 55:11) Byo byo kikala nangwatu mu kimye kya malwa.—Masalamo 112:1-3; 3 Yoano 2.
Babi Bamwekana Kuba Bulongo
17, 18. (a) Nyimbi wa masalamo wapashañanya babi ku ki ka? (b) Nangwa kya kuba babi bekale byepi bulongo ku mubiji , mambo ka kyo babujila kumwena mutende wa myaka?
17 Ngikelo ikelamo babi yapusana na ikelamo baoloka. Babi bakonsha kuba baikala bulongo ku mubiji, bino ku mupashi kechi babena kuba bulongo ne. Bino byo byaambapo ne nyimbi wa masalamo amba: “Babi kechi baji byonkabyo ne, baji pamo nobe mungu ye bapepula ku luvula. Byonkabyo babi kechi bakemana mu kije ne, nangwa bandengamambo mu kipwilo kya baoloka ne.” (Masalamo 1:4, 5) Pano nyimbi wa masalamo ubena kwamba’mba, “babi kechi baji byonkabyo ne.” Ubena kulumbulula kuba’mba kechi baji pamo nobe bantu balondela mizhilo ya Lesa, bo bapashañanya ku kichi kya myaka kipanga bipangwa ne.
18 Nangwa kya kuba babi baikala bulongo ku mubiji, kechi baji na mutende wa myaka ne. (Masalamo 37:16; 73:3, 12) Baji nobe munonshi wakosama Yesu ye atongwele mu kishimpi kimye bamushikishe’mba abanye bya buswanyi. Yesu waambijile bajingapo’mba: “Tekanyai, ilamai ku kwikumbwa konse: mambo bumi bwa muntu kechi buji mu kuvula kwa bintu byo anonka ne.” Yesu walumbulwile amba mushiji wa umo munonshi wamenene bingi bulongo kya kuba walangulukile kushimukulula matala anji ne kushimika abaya mwakubika kajo kanji konse. Kabiji walangulukile kuja, kutoma ne kusangalala. Bino Lesa wamwambile’mba: “Obewa kilubi, bonka buno bufuku basaka mweo wobe; bino abi byonse byo wamwena jimo nanchi bikekala bya ñanyi?” Kulumbulula bulongo kishinka kyanji, Yesu wanungilepo kuba’mba: “Kabiji byo byo aji awa wibikila bintu mwine, ne kwikala na bya bunonshi mwi aye Lesa ne.”—Luka 12:13-21.
19, 20. (a) Londololai kala byo bapulanga ne kulululako mungu ku kajo. (b) Mambo ka babi kyo bebapashañenya ku mungu?
19 Babi kechi baji na “bunonshi mwi aye Lesa ne.” Onkao mambo, kechi baji na mutende wa kine kine ne, baji nobe mungu upepulwa na luvula, ko kuba’mba bipu bya kajo. Mu kimye kya kala inge banowa kajo, bekatwalanga pa kipujilo, mpunzha yaselebala yazandama bulongo. Banyama bakokanga mabwe atwa nangwa byela biji na meno atwa kwibipisha pa bikuta bya kajo kwibisansaula ke bicheche. Kabiji baingijishanga fosholo kwibyululula mu mwela. (Isaya 30:24) Mwela waulululangako mungu, ne kajo kashalanga pa kipujilo. (Luta 3:2) Kabiji kajo bekanyunganga kufumyako mabwe ne bintutu bikwabo byabula nkito. Apa bino bekatula ku butala nangwa kwikapela. (Luka 22:31) Mungu waululwangako na luvula.
20 Byonka byo baulululanga kajo saka kashala pa kipujilo, ne kwikasunga bulongo, bino mungu wapepulwa na luvula, byo byo kikekala ne ku baoloka, bakashala ne babi bakekala ke kafwapo. Kine, tuji na lusekelo lwa kuba’mba katatakatu babi bakazhimañane kikupu. Babi byo bakazhimañana, bantu baji na michima ibatokela monka mu buku wa mizhilo wa Yehoba bakapeshiwa pakatampe. Kine bantu ba lukokelo bakatambula bupe bwa kwikala myaka ne myaka.—Mateo 25:34-46; Loma 6:23.
Jatokwa “Jishinda ja Baoloka”
21. Kiji byepi kuba’mba Yehoba “wijiyuka jishinda ja baoloka”?
21 Salamo mutanshi wapezhako na bino byambo amba: “Yehoba wijiyuka jishinda ja baoloka; pakuba jishinda ja babi jikazhimañana.” (Masalamo 1:6) Lesa ‘wayuka byepi jishinda ja baoloka’? Umvwe tubena kulonda jishinda jaoloka, twakonsha kushiinwa’mba Shetu wa mwiulu umona byo tukokela mizhilo yanji mu bwikalo bwetu ne kuba’mba twi ba mingilo yanji baitabilwa. Onkao mambo, saka tutaya bijikila byetu byonse pe aye ne kushiinwa kuba’mba kine wituta muchima.—Ezikyo 34:11; 1 Petelo 5:6, 7.
22, 23. Ki ka kikamwekela babi ne baoloka?
22 “Jishinda ja baoloka” jikatwajijila myaka ne myaka, bino babi bakana kololwa, bakazhimañana na mambo a lukabisho lwa Yehoba. Kabiji “jishinda,” jibena kulumbulula byubilo byabo najo jikazhimañana. Twakonsha kuketekela kufikizhiwa kwa byambo bya kwa Davida bya kuba’mba: “Pakishala pacheche ne babi bakekala ke kafwako: Ee kine, obewa ukatajishanga pantu panji kabiji aye ukekala ke kafwako. Pakuba bakimote bakaswana ntanda. Kabiji bakasangalela mu kuvula kwa mutende. Baoloka bakaswana ntanda, ne kwikalamo myaka ne myaka.”—Masalamo 37:10, 11, 29.
23 Tukekala na lusekelo bingi umvwe twapewa jishuko ja kwikala mu paladisa panopantanda kimye babi bakekala ke kafwako! Bakimote ne baoloka bakasangalela mu kuvula kwa mutende mambo michima yabo ikebatokela monka “mu buku wa mizhilo wa Yehoba.” Bino, kino saka kikyangye kufikizhiwa ne, “mulaye” wa Yehoba wafwainwa kukingila patanshi. (Masalamo 2:7a) Mutwe walondelapo usakuketukwasha kumona mo ayila uno mulaye, byo alumbulula kwi atweba, ne ku bantu bonse.
Musakukumbula’mba Ka?
• Mambo ka muntu ukokela mizhilo ya Lesa kyo aikela na lusekelo?
• Ki ka kimwesha’mba tuji na michima itutokela monka mu buku wa mizhilo wa Yehoba?
• Muntu wakonsha kuba byepi nobe kichi kiji ku mema?
• Jishinda ja baoloka japusana byepi ku ja babi?
[Kipikichala pa peja 9]
Lulombelo luketukwasha kuchinuzhuka kwendañana na babi