BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w10 8/15 pp. 28-32
  • Ñanyi Wakonsha Kupokolola Boba Babena Kukeba Bukwasho?

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Ñanyi Wakonsha Kupokolola Boba Babena Kukeba Bukwasho?
  • Kyamba kya Usopa—2010
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Bintu Bimwesha Bikekala Bukalama bwa kwa Kilishitu
  • Bukalama bwa kwa Solomone Mukatampe Bukapokolola Bantu
  • Kukekala Paladisa Panopantanda Ponse!
  • Yesu Witubila Lusa
  • Mu Ntanda Ipya Muji Bintu Byavula byo Tubena Kupembelela
  • Nanchi Mwakonsha Kufunjilako Kwi Aye Nyi?
    Kyamba kya Usopa—2011
  • Kuyuka Yesu, Davida Mukatampe Kabiji Solomone Mukatampe
    Kyamba kya Usopa—2009
  • “Ukekala ne Amiwa mu Paladisa”
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2022
  • Solomone Mfumu wa Maana
    Buku Wami wa Mashimikila a mu Baibolo
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2010
w10 8/15 pp. 28-32

Ñanyi Wakonsha Kupokolola Boba Babena Kukeba Bukwasho?

“Panai kuji mfumu buchibamambo bwenu, anweba Lesa . . . Mambo aye ukamupokolola wakajilwa pa kujila.”—SALA. 72:1, 12.

1. Byonka byo kyajinga kwi Davida, tufunjilako ka ku lusa lwa Lesa?

BYAMBO byanembele Mfumu Davida wa bena Isalela ba kala bitundaikañana bingi. Myaka yavula yapichilepo saka akyangye kunemba bino byambo, Davida wajinga na bulanda bukatampe panyuma ya kuba bukende ne Batesheba. Pa kyokya kimye, Davida walombele kwi Lesa amba: “Monka mwayila kuvula kwa lusa lwenu lwakoka, muzhimañanye mizhilulwila yami . . . mambo ami aji ku meso ami bimye byonse. . . . Talai, nasemenwe mu bubi; Ne mu bubi momo bañimichijile bamama.” (Sala. 51:1-5) Yehoba witubila lusa na mambo a bundengamambo bo twaswana.

2. Salamo 72 wakonsha kwitukwasha byepi?

2 Yehoba umvwa kujila kwetu na mambo a makatazho o tupitamo. Nangwa byonkabyo, byonka byo kyaambijilwe jimo, Mfumu wa kwa Lesa washingwa, “ukamupokolola wakajilwa pa kujila, Ne aye mulanda wabulwa ne wa kumukwasha. Ukebobila lusa bayanji ne bakajilwa, Ne myeo ya bakajilwa ukeipulusha.” (Sala. 72:12, 13) Pano bano bakapokololwa byepi? Salamo 72 witubula kino. Uno salamo byo anembelwe pa mambo a bufumu bwa mwana Davida, aye Solomone, uno lwimbo umwesha bukalama bwa Mwana Lesa, aye Yesu Kilishitu, byo bukapwisha bulanda bwa bantu.

Bintu Bimwesha Bikekala Bukalama bwa kwa Kilishitu

3. Solomone walombele ka, kabiji Lesa wamupele ka?

3 Panyuma ya mukambizho wa kuba amba Solomone ekale mfumu, Davida wapaine mikambizho yo alondejilenga Solomone mu bukishinka. (1 Mfu. 1:32-35; 2:1-3) Yehoba wamwekele kwi Solomone mu kiloto ne kumwambila amba: “Ndombepo kyo usaka, nkupe.” Solomone walombeletu kintu kimo amba: “Mpai amiwa kalume wenu muchima wa milangwe wa kulaminamo bantu benu, namba ngyuke kusalulula byawama ne byatama.” Na mambo a byalombele Solomone mu kwipelula, Lesa wamupele byo alombele ne kumubikilapotu ne bikwabo.—1 Mfu. 3:5, 9-13.

4. Bukalama bwa kwa Solomone bebulumbulwile byepi ku kalama mukwabo wajingako pa kyokya kimye?

4 Na mambo a mapesho a Yehoba, bukalama bwa kwa Solomone bwalengejile bantu kwikala mutende ne kuzhikijilwa kwabulapo makafulumende onse a panopantanda. (1 Mfu. 4:25) Pa boba baishile na kumona byajinga bukalama bwa kwa Solomone pajinga ne mfumu wamukazhi wa ku Sheba, waishile na kiombe kyanji kikatampe. Waambijile Solomone amba: ‘Jiwi jo naumvwine mu kyalo kyami jajinga ja kine . . . abya byo bambujile byakepeshatu, maana enu ne bubile bwenu byakila byobya byo naumvwine.’ (1Mfu. 10:1, 6, 7) Pano bino, Yesu wamwesheshe kuba amba wajinga na maana avula kukila Solomone byo aambile pe aye mwine amba: “Talai! Wamukila Solomone uji ponka pano.”—Mat. 12:42.

Bukalama bwa kwa Solomone Mukatampe Bukapokolola Bantu

5. Salamo 72 umwesha ka, kabiji umwesha bintu ka bikobiwa kulutwe?

5 Pano twayai tubalaule mbaji ya Salamo 72 na nkebelo ya kusaka kufunda pa mambo a bintu byawama bikekala mu bukalama bwa kwa Yesu Kilishitu, Solomone Mukatampe. (Tangai Salamo 72:1-4.) Uno salamo umwesha Yehoba byo eumvwa pa mambo a “bundamakyalo” bwa Mwananji, “Mfumu wa mutende,” aye Yesu Kilishitu. (Isa. 9:6, 7) Na lutangijilo lwa Lesa, Solomone Mukatampe ‘ukachiba mambo monka mo aolokela, ne kwibalwilako balanda ne bakajilwa.’ Bukalama bwanji bukayukanyikilwa ku mutende ne bololoke. Byo ajinga panopantanda, Yesu wamweshesheko pacheche bintu bikobiwa mu Bukalama bwanji bwa Myaka Kiumbi Kimo.—Lum. 20:4.

6. Yesu waubile bintu ka bya kumwesha mapesho akekala mu bukalama bwa Bufumu?

6 Akimonai mingilo imo ya kwa Yesu Kilishitu imwesha bintu byo akobila bantu mu kufikizha Salamo 72. Tuji na bishinka byakonsha kwitulengela kusekela pa mambo a lusa lwanji lukatampe lo amwesheshe ku boba bamanaminenga. (Mat. 9:35, 36; 15:29-31) Kyakumwenako, mwanamulume wajinga na mbumba waishile kwi Yesu ne kumusashijila amba: “Umvwe mwaswa, mwayuka kumbuka.” Yesu wakumbwile amba: “Naswa; mubukwe,” kabiji ponkapo uno mwanamulume wabukilwe. (Mako 1:40-42) Palutwe kacheche, Yesu wasambakene mwanamukazhi wafwijilwe kabiji wafwishishe mwananji wa mulume umotu. Yesu ‘byo amubijile lusa,’ waambile amba “Buka,” kabiji mwananji wabukile. Kabiji waikele na bumi jibiji.—Luka 7:11-15.

7, 8. Bintu ka bimo byamwesheshe bulume bwa kwa Yesu bwa kubuka bantu?

7 Yehoba wapele Yesu bulume bwa kuba bya kukumya. Kino kyamwekejile mu byo aubile ku “mwanamukazhi wajinga na kikola kya kupita mashi pa myaka jikumi na ibiji.” Nangwa kya kuba “wamwenenga bya malwa byavula ku bañanga bavula, ne kupana wapaine bintu byanji byonse,” kikola kyanji kyabaijileko. Uno mwanamukazhi wapichile mukachi ka jibumba ja bantu ne kukwata Yesu, ko kuba amba walajile Muzhilo waambile pa boba ‘baya ku ñondo.’ (Levi 15:19, 25) Yesu byo ayukile amba bulume bwamulupukile, waipwizhe wamukwachile. Byo aubile “moyo ne kuzakama,” uno mwanamukazhi “waishile ne kuponena panshi mu kyenyi kyanji, ne kumubula byonse bya kine.” Byo ayukile kuba’mba Yehoba wabukile mwanamukazhi, Yesu wamubijile lusa ne kumwambila amba: “Mwanami, lwitabilo lobe lwakupulusha; yanga mu mutende, wikale mutuntulu, kikola kyobe kipwetu.”—Mako 5:25-27, 30, 33, 34.

8 Lesa kechi wapeletu Yesu bulume bwa kubuka balwazhi ne, pa kuba buno bulume bwazakwilenga ne michima ya boba bamwenengako byo aubilenga. Kyakumwenako, bavula basekejile bingi byo bamwene Yesu na kubuka bantu saka akyangye kwamba Jashi janji ja pa Mutumba jaya nkuwa. (Luka 6:17-19) Yoano Mubatishi byo atumine baluwe babiji kuya na kumona inge kya kine Yesu wajinga Mesiasa, bamutaine saka ‘abuka bantu bavula, ba bikola, ba myalo, bajinga na mipashi yatama; ne bampofu bavula wibapele meso.’ Yesu waambijile bano baluwe babiji amba: “Yainga mukabule Yoano abya byo mwamona ne byo mwaumvwa; bampofu ke bamone, bilema ke byende, bambumba bebabuka, bashinka matwi ke bomvwe, bafu basangulwa, balanda nabo basapwilwa mambo awama.” (Luka 7:19-22) Bino byambo byafwainwa byatundaikile bingi Yoano!

9. Bya kukumya byaubile Yesu byamwesheshenga ka?

9 Kya kine, mwingilo waingijile Yesu wa kupwisha makatazho a bantu byo aingijilenga mwingilo wanji panopantanda wajingatu wa pa kakimye kacheche. Aba bo abukile ne kusangula kulutwe na lwendo bafwile. Pano bino, bya kukumya byaubile Yesu byo ajinga panopantanda byamwesheshe byo akapwisha makatazho a bantu kikupu mu bukalama bwanji bwa Bumesiasa.

Kukekala Paladisa Panopantanda Ponse!

10, 11. (a) Mapesho a Bufumu akatwajijila kufika kimye ka, kabiji bukalama bwa kwa Yesu bukekala byepi? (b) Ñanyi ukekala ne Kilishitu mu Paladisa, kabiji ukakonsha kwikala byepi na bumi bwa myaka?

10 Fwanyikizhai bwikalo byo bukekala mu Paladisa panopantanda. (Tangai Salamo 72:5-9.) Bapopweshi ba Lesa wa kine bakeyowanga bwikalo mu Paladisa monka mukekajilanga juba ne ñondo, ko kuba’mba myaka ne myaka. Mfumu Yesu Kilishitu uketukokoloshanga ‘nobe mvula pa nsono yo bakupa, kabiji nobe mvula unekenya mushiji.’

11 Byo mufwanyikizha kufika kwa byambo bya mu uno Salamo, nanchi michima yenu kechi isekela na mambo a luketekelo lwa kwikala myaka ne myaka mu paladisa panopantanda nenyi? Kapondo ye bakobekele pa kichi waumvwine bulongo Yesu byo amwambijile amba: ‘Mukekala ne amiwa mu Paladisa.’ (Luka 23:43) Mu Bukalama bwa kwa Yesu bwa Myaka Kiumbi Kimo, awa mwanamulume bakamusangula. Umvwe akakokele bukalama bwa kwa Kilishitu, ukekala panopantanda myaka ne myaka na butuntulu bwa mubiji bwalumbuluka ne lusekelo.

12. Mu Bukalama bwa kwa Kilishitu bwa Myaka Kiumbi Kimo babula koloka bakasangulwa bakebapa jishuko ja kuba ka?

12 Mu bukalama bwa kwa Solomone Mukatampe, Yesu Kilishitu, “baoloka bakamona bingi bulongo,” ko kuba amba bakekala bwikalo bwawama. (Sala. 72:7) Kilishitu ukamweshanga butemwe ne kubila bantu lusa, byonka byo aubanga kimye kyo ajinga panopantanda. Mu ntanda ipya yo etulaya Lesa, nangwatu “babula koloka” bakasangulwa bakebapa jishuko ja kufunda mizhilo ya Yehoba ne kwikala na bumi. (Byu. 24:15) Pano bino aba babula kubila mwayila mizhilo ya Lesa, kechi bakebaswisha kutwajijila kwikalako ne kulubankanya mutende ukekala mu ntanda ipya ne.

13. Bukalama bwa Bufumu bukabaya byepi, kabiji mambo ka mutende ukekalamo kyo bakabujila kumulubankenya?

13 Kubaya kwa bukalama bwa panopantanda ponse bwa kwa Solomone Mukatampe kwamwekela mu bino byambo bya kuba amba: “Ukekala ke mfumu kufuma ku kalunga ka mema kukafika ne ku kalunga ka mema kakwabo, Ne kufuma ku Mukola [wa Ufelata] kufika ne kwapela ntanda. Bekala mungyetu bakamufukamina panshi; Kabiji balwanyi banji bakamyanga lukungu.” (Sala. 72:8, 9) Ee, Yesu Kilishitu ukalama ntanda yonse. (Zeka. 9:9, 10) Aba bonse banemeka bukalama bwanji ne mapesho abo “bakamufukamina panshi” ne kumukokela. Bino bandengamambo babula kulapila bakebonauna nangwa kya kuba bafikizha “myaka kitota kimo.” (Isa. 65:20) “Bakamyanga lukungu.”

Yesu Witubila Lusa

14, 15. Twayuka byepi kuba amba Yesu wayuka biumvwa bantu, kabiji “ukamupokolola wakajilwa pa kujila”?

14 Bantu bandengamambo bapita mu makatazho akatampe kabiji bakebewa bingi bukwasho. Pano bino atweba tuji na luketekelo. (Tangai Salamo 72:12-14.) Yesu, Solomone mukatampe, witubila lusa mambo wayuka bumbulwa kulumbuluka bwetu. Kunungapo, Yesu wamanamine na mambo a bololoke, kabiji Lesa wamuswishishe kupita mu meseko. Yesu wamanamine mu milanguluko kya kuba “masulwila anji aalukile nobe miso ikatampe ya mashi sa inokela panshi.” (Luka 22:44) Byo ajinga pa kichi kya lumanamo, wajijile amba: “Lesa wami, Lesa wami, wandekela ka?” (Mat. 27:45, 46) Mu makatazho onse o apichilengamo, kabiji nangwa kya kuba Satana waesekele na ngovu kuba’mba amufumye kwi Yehoba, Yesu watwajijiletu kwikala wakishinka kwi Yehoba Lesa.

15 Twakonsha kusumininwa kuba amba Yesu umona makatazho etu kabiji “ukamupokolola wakajilwa pa kujila, Ne aye mulanda wabulwa ne wa kumukwasha.” Byo etuta muchima byonka bituta muchima Shanji, Yesu ‘ukebomvwa bakajilwa’ kabiji ‘ukabuka balajika michima, Ne kukasa pa bilonda byabo.’ (Sala. 69:33; 147:3) Yesu wakonsha “kumvwa kunekena kwetu” mambo “waesekelwe monse monse pamo ne atweba.” (Hebe. 4:15) Kyawama bingi kuyuka amba Mfumu Yesu Kilishitu ubena kulama mwiulu kabiji ukebesha bingi kupokolola bantu ku bintu bibalengela kumanama!

16. Mambo ka Solomone kyo aumvwijilengako bangikazhi banji lusa?

16 Na mambo a maana ne milangwe yanji, kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, Solomone ‘waubilanga lusa bayanji.’ Kununga pa bino, ne aye wapitanga mu bintu byamuletelanga bulanda bukatampe mu bwikalo bwanji. Kolojanji aye Aminona walajile na nyenga yanji Tamala kya kumukanjikizha, kabiji kolojanji Solomone aye Abisalomo waipaile Aminona pa kyo aubile. (2 Sam. 13:1, 14, 28, 29) Abisalomo wasakile kwangata Davida bufumu, pano bino wakankelwe, kabiji bamwipaile kwi Yoaba. (2 Sam. 15:10, 14; 18:9, 14) Palutwe kacheche, mulongo wa kwa Solomone aye Adoniya wasakilenga kwikala mfumu. Inge waji washinjile, Solomone inge bamwipaile kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne. (1 Mfu. 1:5) Kishinka kya kuba amba Solomone waumvwinangako bantu lusa na makatazho o bapitangamo kimwekela mu byambo byo alombele pa kupana nzubo ya Yehoba. Mfumu walombele pa mambo a bangikazhi banji amba: ‘Bayuka kumanama kwa michima yabo bene . . . [Anweba Yehoba] mwibalekeleko mambo ne kwibobila bya kwibafweta bonse, pa muntu pa muntu, monka mwayila mashinda abo onse.’—2 Moba. 6:29, 30.

17, 18. Makatazho ka bakalume bamo ba Lesa o bachinchika, kabiji ki ka kibakwasha kuba bino?

17 ‘Makatazho etu’ akonsha kufuma mu bintu byo twaubilepo kala mu bwikalo. Mary,a Kamonyi wa kwa Yehoba wa myaka ya kusemwa 30 wanemba amba: “Kuji bintu byavula bindengela kwikala na lusekelo, pano bintu byo naubile mu bwikalo bindengela kumvwa bumvu ne kutama ku muchima. Kino kindetela bulanda ne kujila, uba nobe byaubiwe kesha. Ino yonka milanguluko yo indengela kwisula.”

18 Bakalume ba Lesa bavula nabo bakonsha kumvwa byonka bino, pano ki ka kyakonsha kwibapa bulume bwa kuchinchika? Mary waamba amba: “Kwikala na balunda ba kine ne balongo ne banyenga mu kipwilo ko kundetela lusekelo. Kabiji ntatu muchima pa milaye ya kwa Yehoba, kabiji nji na luketekelo lwa kuba amba kujila kwami kwa kukeba bukwasho kukekala ke kujila kwa lusekelo.” (Sala. 126:5) Twafwainwa kuketekela mu lunengezho lo abikako Lesa lwa Mwananji, ye atongola kwikala Kalama. Pa mambo a aye, kyaambiwe amba: “Ukebobila lusa bayanji ne bakajilwa, Ne myeo ya bakajilwa ukeipulusha. Ukebakula myeo yabo ku kunyantwa ne ku bukapondo; Ne mashi abo akekala ke anema ku meso anji.” (Sala. 72:13, 14) Bino byambo bitupa bingi luketekelo!

Mu Ntanda Ipya Muji Bintu Byavula byo Tubena Kupembelela

19, 20. (a) Kwesakana na byaamba Salamo 72, bukalama bwa Bufumu bukapwisha lukatazho ka? (b) Ñanyi wafwainwa kutambwila munema pa mambo a bukalama bwa kwa Kilishitu, kabiji mwiumvwa byepi pa mambo a bintu byo bukoba?

19 Esekai jibiji kufwanyikizha pa bikekala bantu balumbuluka kulutwe na lwendo mu ntanda ipya ya Lesa mu bukalama bwa kwa Solomone Mukatampe. Betulaya amba: “Kukekalanga kuvula bingi kwa kajo panopantanda peulu ya mitumba.” (Sala. 72:16) Byo kiji kuba’mba kajo kechi kamena peulu ya mitumba ne, ko kuba’mba bino byambo bimwesha ntanda byo ikameneshanga kajo. Kajo ‘kakapuñena nobe Lebanoni,’ mpunzha yalupulanga kajo kavula mu kimye kya bukalama bwa kwa Solomone. Akifwanyikizhai byo kikekala! Kechi kukekala bipowe bya nzala ne, kafwako ukakolwa kikola kya nzala nangwa kutembuka ku nzala ne! Bonse bakeyowanga ‘kijiilo kya byanuna.’—Isa. 25:6-8; 35:1, 2.

20 Ñanyi ukatambwila munema pa bino bintu byonse byawama? Ke Mfumu wa myaka kabiji Kalama wa Bilengwa Byonse, aye Yehoba Lesa. Atweba bonse tukembila pamo na lusekelo mu kupwisha uno lwimbo wawama kabiji uzakula muchima wa kuba amba: “Jizhina janji [Mfumu Yesu Kilishitu] jikekalanga myaka yonse; Jizhina janji jikakelwanga monka mukekajilanga juba: Ne bantu bakamwenamo bibusa mwi aye; Mikoka yonse ya bantu ikamutela’mba wa lusekelo. Atotwe Yehoba Lesa, Lesa wa Isalela, Ye yenka uba bya kukumya. Kabiji jitotwe jizhina janji ja lukumo myaka ne myaka; Ne panopantanda ponse payule na lukumo lwanji. Amena ne Amena.”—Sala. 72:17-19.

[Tubyambo twa mushi]

a Jizhina japimpulwa.

Musakukumbula’mba Ka?

• Salamo 72 umwesha bungauzhi bwa bintu ka bikobiwa kulutwe?

• Solomone Mukatampe ye ñanyi, kabiji bukalama bwanji bukabaya byepi?

• Bintu ka bimuletela anweba lusekelo pa mambo a mapesho aambijilwe jimo mu Salamo 72?

[Kipikichala pa peja 29]

Bwikalo bwawama bwa mu bukalama bwa kwa Solomone bwaimenejilengako ka?

[Kipikichala pa peja 32]

Kikawama bingi kwikala na bumi mu Paladisa mu kimye kya bukalama bwa kwa Solomone Mukatampe

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu