Imagination World/stock.adobe.com
Byambo Biji mu Mambo a Lesa—Luketekelo ku Babipuluka!
Pa mwaka pa mwaka, bantu bavula banyema ne kusha mazubo abo. Nanchi ne anweba mubena kupita mu luno lukatazho nyi? Inge ibyo, yukai’mba kechi mukapwisha luno lukatazho bunke bwenu ne—Lesa witupa luketekelo lwa bintu byawama biji kulutwe. Mwakonsha kufunda pa luno kuketekelo mu Binembelo Byazhila.
Kinemanga wa kipamo kya European Uniona aye Christos Stylianides waambile’mba: “Babipuluka ne bantu bakwabo basha mazubo abo kechi bakebatu bukwasho bwa bukiji bukiji ne, pakuba . . . bakeba ne luketekelo lwa kuba’mba bintu bikawama kulutwe.”b Bantu baketekela’mba bintu bikawama kulutwe bekala na ndangulukilo yawama ya bintu biji kulutwe. Nangwa byonkabyo, babipuluka bakeba ne kwibatekenesha pa bintu byo bapitamo.
“Byo nanyemene mu kyalo ne kusha kisemi kyami, naumvwangatu nobe njitu bunke. Najinga bingi na moyo, bulanda ne bijikila.”—Emmanuel, ku Haiti.
Nanchi ne anweba byo byo mumvwa ku muchima nyi? Inge mwasha nzubo yenu, mwafwainwa kukeba lutekenesho ne luketekelo lwa kuba’mba bintu bikawama kulutwe. Mambo a Lesa aji mu Baibolo afwainwa kwimukwasha byepi?
Lutekenesho luji mu Mambo a Lesa
Baibolo waamba’mba: “Yehobac . . . watemwa muntu wafuma ku kyalo kingi.”—Mpitulukilo ya mu Mizhilo 10:17, 18.
Kino kibena kulumbulula’mba kechi muji bunke ne. Mwine mwina Baibolo aye Yehoba Lesa wayuka bintu byo mubena kupitamo, wimutemwa kabiji wimuta muchima.
Baibolo waamba’mba: “Yehoba uji kwipi na bonse bamwita.”—Salamo 145:18.
Kino kibena kulumbulula’mba inge mwalomba, Yehoba umvwa byo mulomba. Wakonsha kwimukwasha kutaana mutende. Mu Baibolo muji ne maana afwainwa kwimukwasha kuchinchika makatazho o mubena kupitamo.
Baibolo waamba’mba: “Lesa wa kine kechi uba bubi nangwa pachechetu ne . . . Wa Bulume Bonse kechi uchibila mambo mo abula kolokela ne.”—Yoba 34:10, 12.
Kino kibena kulumbulula’mba Lesa kechi ye ulengela’mba muyandenga ne. Kechi ubena kwimumanyika nangwa kwimweseka kupichila mu kukosesha bwikalo bwenu ne.
Luketekelo luji mu Mambo a Lesa
Baibolo walumbulula bintu Lesa byo aketubila kulutwe. Monai luno luketekelo byo lubena kukwasha bantu basha mazubo abo.
Baibolo waamba’mba: “[Lesa] ukashimuna mipolo yonse ku meso abo, ne lufu, mabingo, kujila ne misongo kechi bikekalako jibiji ne.”—Lumwekesho 21:4.
Kino kibena kulumbulula’mba buyanji bukapwa. Lesa walaya’mba ukafumyapo makatazho onse alengela bantu kuyanda.
“Katatakatu Lesa akafumyepo nshinji ne bintu byatama bibena kwitumwekela. Luno luketekelo lunkwasha kuta muchima pa juba jikapwa buyanji bonse.”—Karla, ku El Salvador.
Baibolo waamba’mba: “Bintu bya kala kechi bakebivulukapo jibiji ne, kabiji kechi bikeyapo jibiji mu michima yabo ne.”—Isaya 65:17.
Kino kibena kulumbulula’mba kechi tukavulukanga bintu byatama byo twapitamo ne. Lesa ukemukwasha kuleka kuvuluka kikupu bintu byatama byo mwapitamo.
“Baibolo walaya’mba kechi tukavulukanga bintu bitukozha ku muchima, bipe byetu byaonaika nangwa balunda netu bafwa ne. Luno kuketekelo lunkwasha kuchinchika makatazho mambo nayuka kuba’mba katatakatu bintu bikawame.”—Natalia, ku Ukraine.
Baibolo waamba’mba: “Lesa wa mwiulu ukaleta bufumu. . . . Bukavingakanya ne kupwisha buno bufumu bonse.”—Danyela 2:44.
Kino kibena kulumbulula’mba kafulumende walumbuluka ye ukalamanga ntanda. Katatakatu Lesa akapingizhepo kafulumende wanji wa mwiulu pa makafulumende a bantu. Kafulumende wa Lesa ukaleta mutende wa kine, luzhikijilo ne bunchibamambo bwaoloka, kabiji bantu bonse bakekala na bintu byo bakeba.—Mika 4:3, 4.
“Kuyuka kuba’mba kumanyikwa, misalululo ne bantu kubepela bakwabo mambo ke bya pa kakimye kachechetu kunkosesha bingi—Katatakatu Bufumu bwa Yehoba bukafumyepo ano makatazho onse.”—Mustafa, ku Middle East.
Taanai lutekenesho mu byambo bya luketekelo biji mu Baibolo
Maana aji mu Mambo a Lesa
Mafunde a mu Baibolo afwainwa kwimukwasha kuyuka bya kuba na bintu byo mwapichilemo. Afwainwa ne kwimukwasha kuyuka bya kuba inge bintu byapimpulwa mu bwikalo bwenu nabiji inge bintu byenu byaonaika. Monai ano mafunde byo abena kukwasha babipuluka:
Baibolo waamba’mba: “Muntu nangwatu ekale na bintu byavula, bintu byo aji nabyo kechi byo bimulengela kwikala na bumi ne.”—Luka 12:15.
Bino byambo byo byakonsha kwimukwasha kuchinchika: Mumvwa bingi bulanda inge mwalanguluka pa bintu byenu byo mwasha. Pano bino, inge mwatulumana ne kuvuluka kuba’mba bumi bwenu bwanema kukila bintu byo mwajinga nabyo, kechi mukenyengaikanga ne.
“Bumi bwanema bingi kukila bintu byo tuji nabyo. Bimye bimo bipe byetu nangwa mali kechi byakonsha kwitukwasha ne.”—Natalia, ku Ukraine.
Baibolo waamba’mba: “Kange mwambe’mba, ‘Mambo ka moba a kala o awamine kukila ano?’ ne.”—Musapwishi 7:10.
Bino byambo byo byakonsha kwimukwasha kuchinchika: Kampe ano moba bwikalo bwenu bwakatazha kukila kala, pano bino kubula kwibwesakanya ku bwikalo bwenu bwa kala kukemulengela kubula kumvwa kutama ku muchima.
“Kuswa kuba’mba bintu byapimpulwa mu bwikalo bwami kundengela kutwajijila kwikala na lusekelo.”—Eli, ku Rwanda.
Baibolo waamba’mba: “Byo tuji na kajo ne bivwalo, tusekela mu bino bintu.”—1 Timoti 6:8.
Bino byambo byo byakonsha kwimukwasha kuchinchika: Ibikaingako kutondwa na bintu byo muji nabyo. Kutondwa na bintu byo muji nabyo, kukemukwasha kukepeshako bijikila kabiji kuba bino kukemulengela kubula kukizhamo kwakamwa.
“Baibolo ubena kunkwasha kumonanga bintu mu jishinda jawama ne kubula kutatu muchima pa bintu byetu byo twasha. Amiwa ne bakazhi bami tuji na lusekelo pa kwikala na bumi ne kuzhikijilwa.”—Ivan, ku Ukraine.
Baibolo waamba’mba: “Onkao mambo, bintu byonse byo mukeba’mba bantu bemubile, ne anweba mwafwainwa kwibobilabyo.”—Mateo 7:12.
Bino byambo byo byakonsha kwimukwasha kuchinchika: Mukengila bingi bulongo na bakwenu inge mwibikako kwikala na kifyele ne kutekanya. Inge ke mube bino bakwenu bakemutemwa kabiji bakatwajijila kupwanañana nenu.
“Bantu bavula bomvwa bingi bulongo inge mwibanemeka, mwibobila kifyele ne kwibatemwa. Kabiji kino kyakonsha kwibalengela kwikala balunda nenu.”—Angelo, ku Sri Lanka.
Baibolo waamba’mba: “Saka musolola kwi Lesa bintu byo mukeba; kabiji mutende wa Lesa . . . ukalama michima ne milanguluko yenu.”—Filipai 4:6, 7.
Bino byambo byo byakonsha kwimukwasha kuchinchika: Lombainga kwi Lesa ne kumubuula byo mulanguluka, byo mwakajilwa, byo mumvwa moyo ne byo mwakamwa. Milombelo ya uno mutundu ikemutekenesha ne kwimukwasha kubula kukizhamo kwikala na bijikila.
“Kimye kyonse inge nji na makatazho, ndomba kwi Lesa ne aye unkumbula. Byo nafunda mu Baibolo bindengela kwikala na mutende wa mu milanguluko.”—Yol, ku South Sudan.
“Mafunde a mu Baibolo ankwasha kwikala na mutende wa mu milanguluko pa kuba’mba nchinchikenga makatazho.”—Valentina, ku Ukraine.
“Kuyuka kuba’mba Lesa walaya’mba bwikalo bukawama kulutwe kutundaika bingi.”—Emmanuel, ku Haiti
Nanchi mukeba kufunjilapo bikwabo pa lutekenesho ne luketekelo luji mu Baibolo ne ene mambo o mwafwainwa kuketekela byaamba Baibolo nyi? Lombai Bakamonyi ba kwa Yehoba kwimufwakeshanga kyatutu. Bakamonyi bakatemwa bingi kwimukwasha.
a Kipamo kya UN Refugee Agency kyalumbulula kuba’mba babipuluka ke bantu ba mu kyalo bobakanjikizha kuvilukila ku mpunzha ikwabo mu kyonkakyo kyalo nangwa kuya mu kyalo kikwabo nangwa kyakuba mizhilo ya kyalo kechi ibaswisha kutelwa’mba babipuluka ne.
b Kipamo kya European Union Commissioner for Humanitarian Aid and Crisis Management.
c Yehoba jo jizhina ja Lesa. (Salamo 83:18) Monai kibaaba kya kuba’mba “Yehoba ye Ñanyi?”