Byambo Byo Twafwainwa Kusapwila

“AKAMWAI LESA NE KULAMA MIKAMBIZHO YANJI”

KALA kene bwina Kilishitu saka bukyangye kutendeka, Yehoba wabujile Abalahama wakishinka pa mambo a lunengezho lwa kubila bibusa “mikoka yonse pano pa ntanda.” (Nte. 22:18) Kabiji watangijile Solomone kunemba pa mambo a kintu kikatampe kyo bafwainwa kuba bantu bonse amba: “Akamwai Lesa ne kulama mikambizho yanji; mambo kyo kyonka kyafwainwa kuba bantu.” (Sapwi. 12:13) Pano nga bantu ba mikoka yonse bafwainwa kuyuka byepi bino bintu?

Nangwa kya kuba kala kwajinga bantu baketekejile mu byambo bya Lesa, Baibolo umwesha’mba mwingilo mukatampe wa kusapwila mambo awama ku mikoka yonse ya bantu panopantanda, wapembelejilenga kumwingila mu “juba ja Nkambo.” Jino juba jatendekele mu 1914. (Lum. 1:10) Pa mambo a kino kimye, Lumwekesho 14:6, 7 waambijile jimo mbila ikatampe yo bakabijika na lutangijilo lwa bamalaika ku “mikoka yonse ne ku bisaka byonse ne ku njimi yonse ne ku mitundu yonse ya bantu.” Bano bantu bakebakambizha amba: “Akamwai Lesa, mumupe lukumo; mambo kimye kya kije kyanji kyafika: mupopwelai aye walengele mwiulu ne ntanda ne kalunga ne masulo a mema atupauka.” Ke kyaswa muchima wa Lesa kuba’mba ino mbila beisapwile. Tuji na jishuko jikatampe bingi ja kwingilako uno mwingilo.

‘Lesa wa Kine.’ Yehoba byo aambile’mba, “Anweba mwi batumonyi bami,” kyajinga kimye kyo kwajinga mambo a kukeba kumona Lesa wa kine ñanyi. (Isa. 43:10) Mambo o twafwainwa kusapwila kechi a kubatu’mba bantu bekalepo na bupopweshi bwa kuyamo nangwa kwitabilatu mwi lesa ne. Bafwainwa kwibapa jishuko ja kufunda kuba’mba Mulenga walengele jiulu ne ntanda ye Lesa yenkatu wa kine. (Isa. 45:5, 18, 21, 22; Yoa. 17:3) Lesa wa kine ye yenkatu wakonsha kwambila jimo bintu bya kimye kya kulutwe. Ke jishuko jetu kulumbulwila bantu kuba’mba byambo bya Yehoba byo byafikile mu kimye kya kala, kitupa luketekelo lwa kuba’mba bintu byonse byo alaya kukoba mu kimye kya kulutwe, bikafika.—Yosh. 23:14; Isa. 55:10, 11.

Nangwa byonkabyo, bantu bavula bo tusapwila bapopwela balesa bangi kabiji bakwabo nabo kechi bajipo na lesa ye bapopwela ne. Pa kuba’mba bantu bomvwe, twafwainwa kutendeka mwisambo wetu na bintu byo bayuka nabo. Twakonsha kufunjilako ku kyanembwa mu Byubilo 17:22-31. Monai kuba’mba, nangwa kya kuba mutumwa Paulo wayukile mwa kwambila, walumbulwile patokatu to amba bantu bonse baketotolwela kwi Lesa, aye Mulenga walengele jiulu ne ntanda.

Kuyukanyikisha Jizhina ja Lesa. Kange mukankazhamenga kuyukanyikisha jizhina ja Lesa ne. Yehoba watemwa bingi jizhina janji. (Lupu. 3:15; Isa. 42:8) Ukeba bantu kwijiyuka. Wanembeshe jino jizhina janji ja buuya mu Baibolo kukila pa bimye 7,000. Onkao mambo, tuji na mwingilo wa kukwasha bantu kwijiyuka.—Mpitu. 4:35.

Bwikalo bwa kulutwe bwa bantu bonse bwaimena pa kuyuka Yehoba ne kwita pa jizhina janji mu lwitabilo. (Yoe. 2:32; Mala. 3:16; 2 Tesa. 1:8) Nangwa byonkabyo, bantu bavula kechi bamuyuka Yehoba ne. Kino kyavwangamo ne bakwabo bavula betela’mba bapopwela Lesa wa mu Baibolo. Nangwa kya kuba baji na Baibolo ne kumutanga bamutanga, apo kampe jizhina ja Lesa bakyangye kwijiyuka na mambo a kuba mu ma Baibolo avula a ano moba bejifumyamo. Kabiji kikwabo kyalengela bantu bamo kubula kuyuka jino jizhina, ke na mambo a kuba bantangi babo ba bupopweshi bebabula’mba kechi bafwainwa kwijitelanga ne.

Twakonsha kukwasha byepi bantu kuyuka jizhina ja Lesa? Kyanema kwibamwesha jino jizhina mu Baibolo—kikatakata mu Baibolo wabo bene umvwe mojiji. Mu ma Baibolo amo, jino jizhina jitanwamo pavula bingi. Mu akwabo, jitanwatu mu Salamo 83:18 nangwa mu Kulupuka 6:3-6 nangwa mu tubyambo twa munshi tuji mu Kulupuka 3:14, 15 nangwa 6:3. Mu ma Baibolo avula, jino jizhina bejipingizhapo na byambo bya kuba’mba “Nkambo” ne “Lesa,” mu bisopelo bikatampe umvwe mu milaka ine itanshi pa kyokyo kyepelo paji jizhina ja Lesa. Mu byepelo bantuntuluzhi ba ano moba mo bafumya jizhina ja Lesa, mwakonsha kwingijisha ma Baibolo atanshi kutuntululwa ne kwibamwesha kintu kyo bauba bano bantuntuluzhi. Mu byalo bimo mwakonsha kutongola jizhina ja Lesa umvwe bantu bejitela mu nyimbo ya bupopweshi nangwa umvwe janembwa pa bishimikwa.

Nangwatu aba bapopwela balesa bangi, mwakonsha kwingijisha Yelemiya 10:10-13 mu Buku wa Lesa kwibamwesha jizhina ja Lesa. Mu bibye byepelo bya kino kitango kechi baambamotu jizhina ja Lesa jonka ne, bino balumbulula ne aye mwine byo aji.

Jizhina ja Yehoba kechi mwafwainwa kwijipingizhapo na mazhina angi nabiji a kuba’mba “Lesa” ne “Nkambo” byonka byuba ba mu Kilishitendomu ne. Pano bino kino kechi kilumbulula’mba pa kutendeka mwisambo yense kanatu mwatongola jino jizhina ne, mambo bamo na mambo a kubula kwijikeba, bakonsha kukana kwisamba nenu. Bino panyuma ya kukisambako, kange muchine kumutongola Lesa pa jizhina ne.

Baibolo waingijisha pavula bingi jizhina ja Lesa kukila ne byo aingijisha mazhina a mushingi nabiji a kuba’mba “Nkambo” ne “Lesa.” Nangwa kya kuba kiji bino, banembi ba Baibolo kechi banembelenga jizhina ja Lesa ponsetu ne. Bejinembelenga ponka po jafwainwa kwijinemba. Kino kyo kya kumwenako kyawama kulondela.

Muntu Mwine Mwina Jizhina. Nangwa kya kuba kyanema bingi kuyuka’mba Lesa uji na jizhina, ino ke ntatwilotu ya kumuyukilamo.

Pa kuba’mba bantu bamutemwe Yehoba ne kumwita na lwitabilo, bafwainwa kumuyuka byo aji. Yehoba byo ayukanyikishenga jizhina janji kwi Mosesa pa Mutumba wa Sinai, waambilepo ne byambo bikwabo kechi kubwezhapotu jizhina ja “Yehoba” jonka ne. Watongwelepo byubilo byanji bimo bikatampe. (Lupu. 34:6, 7) Kino ke kya kumwenako kyo twafwainwa kulondela.

Kana mubena kusapwila bantu bamwesha lusekelo katataka, nangwa mubena kwamba majashi mu kipwilo, umvwe kemwambe pa bintu byawama byo bukoba Bufumu, lumbululai byobyo bintu byo bimwesha Lesa wibilaya. Pa kwamba pa mikambizho yanji, tongolai maana ne butemwe bo ibena kumwesha. Lumbululai kuba’mba bintu byo akeba Lesa kechi bitumanamika ne, byaikelako kwitufweta. (Isa. 48:17, 18; Mika 6:8) Mweshai kyubilo kyonse kya bulume bwa Yehoba byo kimwesha byo aji, mizhilo, kabiji ne nkebelo yanji. Lumbululai ngesakenyo Yehoba yo esakanya bintu pa kumwesha byubilo byanji. Lekai bantu bamone byo mubena kwiumvwa pe Yehoba. Butemwe bwenu pe Yehoba bwakonsha kulengela bakwenu nabo kumutemwa.

Byambo byo tubena kusapwila ano moba bibena kukambizha bantu bonse kwakamwa Lesa. Kupichila mu byo twamba, twafwainwa kukwasha bantu kwikala na moyo wa kwakamwa Lesa. Uno moyo kechi uji nabiji moyo wa kuzakama muntu ne, ke moyo wa kunemeka Yehoba. (Sala. 89:7) Wavwangamo ne kuyuka’mba, Yehoba ye Mutonyi mukatampe kabiji ne kuba’mba bwikalo bwetu bwa kulutwe bwaimena pa kwitabilwa kwi aye. (Luka 12:5; Loma 14:12) Onkao mambo, uno moyo wakwatankena pamo na butemwe bukatampe bwa kumutemwa aye kabiji kino kitulengela kukebesha kumutokesha pa muchima. (Mpitu. 10:12, 13) Kabiji moyo wa kwakamwa Lesa witukwasha ne kushikwa byatama, kukokela mikambizho yanji ne kumupopwela na muchima wetu yense. (Mpitu. 5:29; 1 Moba. 28:9; Mana. 8:13) Wituzhikijila kubula kutemwa bya panopantanda aku saka twingijila Lesa.—1 Yoa. 2:15-17.

Jizhina ja Lesa—“Kyo Kyamba Kyakosa.” Bantu bamuyukisha bulongo Yehoba bamona luzhikijilo lwanji. Luno luzhikijilo kechi lwiya na mambo a kuyuka jizhina janji nangwa na mambo a kutongolapo byubilo byanji bimo ne. Bazhikijilwa na mambo a kuketekelatu mwi Yehoba yenka. Pa mambo a abo, Byambo bya Mana 18:10 byaamba’mba: “Jizhina ja Yehoba kyo kyamba kyakosa; waoloka unyemena monka ne kupuluka upuluka.”

Kimye kyo mubena kwamba na bantu, batundaikainga kuketekela mwi Yehoba. (Sala. 37:3; Mana. 3:5, 6) Luketekelo lwa uno mutundu lumwesha lwitabilo mwi Yehoba ne mu milaye yanji. (Hebe. 11:6) Umvwe bantu ‘saka beta pa jizhina ja Yehoba’ na mambo a kumuyuka’mba ye Nkambo wa kulengwa konse, kutemwa mashinda anji, kabiji ne kwitabila kya kine’mba lupulukilo lufumatu kwi aye—Mambo a Lesa etubujishatu mu bukishinka’mba, bakapuluka. (Loma 10:13, 14) Pa kufunjisha bantu, bakwashai kwikala na lwitabilo mu mbaji yonse ya bwikalo bwabo.

Bantu bavula babena kupita mu makatazho akatampe bingi. Kimye kimo kechi bakonsha kuyuka mwa kubila ne. Bakwashai kuyuka kyaswa muchima wa Yehoba, kumuketekela kabiji ne kwingijisha byo babena kufunda. (Sala. 25:5) Batundaikai kukosako na kulomba bukwasho bwa Lesa kabiji ne kumusanchila pa bibusa byanji. (Fili. 4:6, 7) Umvwe bamuyuka Yehoba kupichila mu kutanga byambo bimo bya mu Baibolo ne mu kwimwena milaye yanji byo ibena kufika mu bwikalo bwabo, bakatendeka kumona luzhikijilo lwiya na mambo a kumvwisha kya kine mwatala jizhina ja Yehoba.—Sala. 34:8; Yele. 17:7, 8.

Ingijishai jishuko jo mwakonsha kwikala najo kukwashishamo bantu kumvwisha buwame buji mu kwakamwa Lesa wa kine, aye Yehoba ne kulama mikambizho yanji.

‘KUSHIMUNA BUKAMONYI BWA YESU’

PANYUMA ya lusanguko lwanji kabiji saka akyangye kubwela mwiulu, Yesu Kilishitu wapele baana banji ba bwanga mikambizho amba: “Mukekala batumonyi bami . . . monse mwapela ntanda.” (Byu. 1:8) Bakalume ba Lesa bakishinka ba mu ano moba etu batongolwa’mba ‘bakwachisha bukamonyi bwa Yesu.’ (Lum. 12:17) Nga anweba mubena kwibikako kufika pe pi mu kushimuna buno bukamonyi?

Bantu bavula bamba’mba baitabila mwi Yesu, kafwapotu nangwa kimo kyo bayukapo pe aye byo ajinga mwiulu saka akyangye kwiya panopantanda ne. Kechi bayukapo’mba wajinga muntu byo ajinga panopantanda ne. Kabiji kechi bayuka byo kilumbulula aye kwikala Mwana Lesa ne. Kechi bayuka byavula pa mambo a mwingilo wanji mu kufika kwa nkebelo ya Lesa ne. Kechi bayuka byo abena kuba pa kino kimye ne, kabiji kechi bayuka bwikalo bwabo byo bukekala pa bintu byo akoba kulutwe ne. Bakonsha ne kulangulukila mungi amba Bakamonyi ba kwa Yehoba kechi baitabila mwi Yesu ne. Ke jishuko jetu ja kuyukanyikisha bukine bwa bino bintu.

Kuji bantu bakwabo nabo baitabila kuba’mba Yesu ye batongola mu Baibolo kechi wajingako ne. Bamo bamumona Yesu amba muntutu wajinga kiyangala. Bavula bakana’mba kechi Mwana Lesa ne. ‘Kushimuna bukamonyi bwa Yesu’ ku bantu ba uno mutundu kukebewa kwibikako, kutekanya kabiji ne kuyuka mwa kwambila.

Nangwa kya kuba banteleki benu baitabila mu bya byepi nangwa bya byepi, bafwainwa kuyuka Yesu Kilishitu umvwe bakeba kumwenamo mu lunengezho lwa Lesa lwa bumi bwa myaka ne myaka. (Yoa. 17:3) Kyaswa muchima wa Lesa ke kya kuba’mba bantu bonse bomi bafwainwa ‘kwitaba’mba, Yesu Kilishitu ye Nkambo’ kabiji ne kunekenena buntangi bwanji. (Fili. 2:9-11) Onkao mambo, kechi twakonsha kuleka kwamba pe Yesu na mambotu a bantu bo tutana babula kumwitabila nangwa babula kwitukeba ne. Nangwa kya kuba kyakonsha kupela bingi kwisamba na bantu bamo pe Yesu Kilishitu pa kyonka kimye kitanshi kyo twibendela, kechi byo byo kyakonsha kwikala ku bakwabo ne, mambo kikebewa kuyuka mwa kwambila pa kuba’mba twibakwashe kutendeka kulanguluka bulongo pe aye. Twakonsha ne kulangulukapo mashinda akwabo a kukesambilamo mbaji ikwabo pa uno mutwe pa kukabwelako jikwabo. Nangwa byonkabyo, kechi kyapela kwisambatu byonse byavwangiwamo ne, kanatu twatendeka lufunjisho lwa Baibolo lwa pa nzubo na yewo muntu.—1 Timo. 2:3-7.

Mwingilo Mukatampe wa Yesu mu Nkebelo ya Lesa. Twafwainwa kukwasha bantu kumvwisha’mba byo kiji kuba’mba Yesu ye “jishinda” kabiji ‘kafwako wiya kwi Tata ne, poso mwi aye,’ kechi kyakonsheka nangwa pachechetu kwikala na bulunda na Lesa kwa kubula kwitabila mwi Yesu Kilishitu ne. (Yoa. 14:6) Umvwe muntu wabula kuyuka mwingilo mukatampe Yehoba ye apa Mwananji mubeji, kechi kyakonsha kumupelela kumvwisha Baibolo ne. Mambo ka? Mambo Yehoba wabika uno Mwana kwikala muntu mukatampe mu kufikizha kwa nkebelo Yanji. (Kolo. 1:17-20) Bungauzhi bwa mu Baibolo bwaimena pa kino kishinka. (Lum. 19:10) Makatazho onse ajiko na mambo a bunsatuki bwa Satana ne bundengamambo bwa Adama, akapwa kupichila mwi Yesu Kilishitu.—Hebe. 2:5-9, 14, 15.

Pa kuba’mba muntu omvwishe mwingilo wa Kilishitu, wafwainwa kuyuka’mba bantu baji mu lukatazho lukatampe lo bakonsha kukankalwa kufumamo abo bene. Atweba bonse twasemwa mu bundengamambo. Kino kyakonsha kwitukatazha mu mashinda apusana pusana mu bwikalo bwetu. Monka mu kuya kwa moba, bundengamambo bwituletela lufu. (Loma 3:23; 5:12) Isambai kino kishinka na bantu bo musapwila. Apa bino mulumbulule kuba’mba, kupichila mu bukuzhi bwa kitapisho kya Yesu Kilishitu, Yehoba mu butemwe bwanji wibapokolola ku bundengamambo ne lufu aba baitabila mu buno bukuzhi. (Mako 10:45; Hebe. 2:9) Luno lunengezho lwibashinkwila jishinda ja kukekala bwikalo bwalumbuluka bwa myaka ne myaka. (Yoa. 3:16, 36) Kafwako jishinda jikwabo ja kukamwenamo bumi bwa myaka ne. (Byu. 4:12) Byo muji mufunjishi, kana ku mbaji nyi nangwa mu kipwilo, kange mupelele mu kwambatu bino bishinka byonka ne. Kwashai banteleki benu mu meso aunda kwikala na lusanchilo lwa kusanchila Kilishitu pa mwingilo wanji wa kwikala Mukuzhi wetu. Umvwe muntu keasanchile luno lunengezho, kyakonsha kumulengela kwalula milanguluko, byubilo ne bintu byo akeba kuba mu bwikalo bwanji.—2 Ko. 5:14, 15.

Ibyo kuba’mba Yesu walambwile mweo wanji jimotu. (Hebe. 9:28) Nangwa byonkabyo, pa kino kimye ke Ñanga Mukatampe. Kwashai bantu kuyuka kino mo kyatala. Nanchi baji na binyenge, bebafichisha ku muchima, babena kuyanda nangwa kupita mu makatazho na mambo a kukanama kwa bantu mobekela nyi? Yesu byo ajinga mu bumuntu, wapichilemo mu bino byonse. Wayuka byo twiumvwa. Na mambo a bumbulwakoloka, nanchi twiumvwa’mba tubena kukebewa lusa lwa Lesa nyi? Umvwe twalomba Lesa kwitulekelako mambo kupichila mu kitapisho kya Yesu, Yesu wikala ke “Nkwasho uji kwi Tata.” ‘Witulombelako’ na kifyele. (1 Yoa. 2:1, 2; Loma 8:34) Kupichila mu kitapisho kya Yesu ne mu mwingilo wanji wa Buñanga Mukatampe, twakonsha kufwenya kwipi na “jitanda ja bupe” bwa Yehoba kuba’mba etukwashe pa kimye kyafwainwa. (Hebe. 4:15, 16) Nangwa kya kuba twi bambulwakoloka, bukwasho bupana Yesu aye Ñanga Mukatampe bwitukwasha kwingijila Lesa na jiwi ja mu muchima jatoka to.—Hebe. 9:13, 14.

Kabiji, Yesu uji na lūsa lukatampe bingi byo bamutongola kwi Lesa kwikala Mutwe wa kipwilo kya bwina Kilishitu. (Mat. 28:18; Efi. 1:22, 23) Byo aji Mutwe wa kipwilo, upana lutangijilo lukebewa kwesakana na mwayila kyaswa muchima wa Lesa. Pa kufunjisha bantu, bakwashai kumvwisha kuba’mba Yesu Kilishitu ye Mutwe wa kipwilo, kechi muntu ungitu ne. (Mat. 23:10) Pa kyonka kimye kitanshi kyo mwisamba na bantu bamwesha lusekelo, babulai kwiya na kutanwa ku kupwila kwa kipwilo kubiwa konkako ku mpunzha, ko tufunda Baibolo na bukwasho bwa mabuku o banengezha kwi ‘kalume wa kishinka kabiji wa maana.’ Balumbulwilai “kalume” byo aji ne Nkambo naye byo aji kuba’mba bayuke bumutwe bwa Yesu. (Mat. 24:45-47) Bayukanyikishai ku bakulumpe mu kipwilo ne kulumbulula bintu bikebewa bya mu Binembelo byo bafwainwa kufikizha bano bakulumpe pa kuba’mba bebatongole. (Efi. 4:16; 1 Timo. 3:1-7; Titu. 1:5-9) Balumbulwilai kuba’mba kipwilo kechi kya bakulumpe ne, bino bano bakulumpe betukwashatu kwenda mu ngayo ya Yesu Kilishitu. (Byu. 20:28; Efi. 4:16; 1 Pe. 5:2, 3) Kwashai bano bantu bamwesha lusekelo kuyuka’mba kuji jibumba jakwatankana ntanda yonse jibena kwingila na lutangijilo lwa bumutwe bwa Kilishitu.

Mu Mambo awama, tufundamo kuba’mba Yesu byo atwelele mu Yelusalema saka kwakishalatu pacheche kuba’mba afwe, baana banji ba bwanga bamutotelenga amba “Mfumu wiya mu jizhina ja Nkambo [Yehoba, NW].” (Luka 19:38) Bantu byo baya na kufunjilapo byavula mu Baibolo, bayuka kuba’mba Yehoba wapa Yesu lūsa lwa pa bantu ba mikoka yonse. (Da. 7:13, 14) Pa kwamba majashi mu kipwilo nangwa pa kufunjisha mafunjisho a Baibolo, kwashai bantu kuyuka ne kumwesha lusanchilo pa bukalama bwa Yesu byo buketubila atweba bonse.

Lumbulwishai kuba’mba ngikelo yetu yo twikalemo imwesha kana kya kine twaitabila kuba’mba Yesu Kilishitu Mfumu kabiji ne kuba’mba kana tukebesha kunekenena bukalama bwanji nyi, nangwa ne. Ambai pa mwingilo Yesu ye apele baana banji ba bwanga panyumatu ya kumutongola kwikala Mfumu. (Mat. 24:14; 28:18-20) Isambai pe Yesu aye Upana maana wa kukumya byo aambile pa mambo a bintu byo twafwainwa kutangizhangako mu bwikalo bwetu. (Isa. 9:6, 7; Mat. 6:19-34) Ambai pa muchima Mfumu wa Mutende ye aambilepo’mba baana banji ba bwanga ye ye bafwainwa kumweshanga. (Mat. 20:25-27; Yoa. 13:35) Kange mwikale nobe bamitonyi bakuzhachisha bakwenu pa mingilo yo babena kuba ne, bino batundaika kwimona abo bene umvwe byubilo byabo bibena kumwesha kunekenena bukalama bwa Kilishitu nangwa ne. Pa kukwasha bakwenu kuba bino, ne anweba byo byo mwafwainwa kubanga.

Alai Kilishitu Kwikala Kitendekesho. Baibolo waesakanya mwingilo wa kulenga baana ba bwanga ba bwina Kilishitu ku kushimika kishimikwa pe Yesu Kilishitu kwikala kitendekesho. (1 Ko. 3:10-15) Pa kuba’mba mube kino, kwashai bantu kuyuka Yesu byonka byo bamulumbulula mu Baibolo. Jimukai kuchina’mba bantu bakamonangako anweba nobe yenu ye bafwainwa kulondela. (1 Ko. 3:4-7) Batundaikai kulondelanga Yesu Kilishitu.

Umvwe kitendekesho mwikyala bulongo, bantu bo tufunjisha bakomvwisha kuba’mba Kilishitu witushijile mwa kulondela’mba ‘tulondelenga monka mu ngayo yanji.’ (1 Pe. 2:21) Pa kuba’mba bashimikwe pa kino kitendekesho, batundaikainga kutanganga Mambo awama na mulanguluko wa kulondela bintu bijimo, kechi kwiatangatu’mba mashimikila a kine ne. Bakwashai kuvulukanga ne kulondela byubilo byajingapo ne Yesu. Batundaikai kuteshako muchima kwi Yesu byo eumvwinenga pe Shanji, byo achinchikilenga meseko, byo anekenejilenga Lesa, kabiji ne byo aubilenga na bantu bajinga mu bwikalo bwapusana pusana. Ambishaipo pa mwingilo waingijilenga Yesu mu bwikalo bwanji bonse. Apa bino, umvwe pajipo bintu bimo byo akeba kuba mu bwikalo bwanji, muntu ye mufunjisha ukeipuzha mwine’mba: ‘Umvwe wajinga Yesu, inge waubapo byepi pa kino kintu? Nanchi kintu kyo nkeba kuba kisakumwesha’mba nji na lusanchilo pa bintu byo angubila nyi?’

Umvwe mubena kwamba ku kipwilo, kange mulanguluke’mba balongo benu byo baitabila kala mwi Yesu, kechi kyafwainwa kwambapo pe aye ne. Byo mukamba bikebakwasha bingi umvwe mwakosesha luno lwitabilo lwabo. Umvwe kemwambe pa mambo a kupwila, lumbululai kino byo kyakwatankana na mwingilo wa Yesu wa Bumutwe bwa kipwilo. Pa kwisamba pa mwingilo wa mu bujimi, ambai pa muchima ye amwesheshepo Yesu kimye kyo aingilanga mwingilo wanji, kabiji ambai pa mwingilo kulumbulula Kilishitu Mfumu byo abena kukonkenya pamo bantu kuba’mba bakatwele mu ntanda ipya.

Kyamwekeshatu patoka kuba’mba kuji bintu byavula bya kufunda pe Yesu. Pa kuba’mba bantu bekale bena Kilishitu bakine, bafwainwa kwikala na lwitabilo mwi aye ne kumutemwa kya kine. Butemwe bwa uno mutundu bulengela kwikala na lukokelo. (Yoa. 14:15, 21) Bukwasha bantu kwimana bakosa mu lwitabilo kimye kya bya malwa, kutwajijila kwenda monka mu ngayo ya Kilishitu mu moba a bwikalo bwabo bonse, ne kwikala bena Kilishitu bakoma kabiji ‘batabilamo mu butemwe ne kushimikwa ponka pa kitendekesho.’ (Efi. 3:17) Bwikalo bwa uno mutundu buleta lukumo kwi Yehoba, aye Lesa kabiji Shanja Yesu Kilishitu.

“ANO MAMBO AWAMA A BUFUMU”

BYO aambilenga pa bintu bikamwesha kiyukilo kya kwikalapo kwanji pa Bufumu ne kya kupwa kwa buno bwikalo, Yesu waambile’mba: “Ano mambo awama a bufumu akasapwilwa panopantanda ponse mwa kwibashimwina ba mu mikoka yonse ya bantu; bino ke ku mpelo.”—Mat. 24:14.

Nanchi ano mambo afwainwa kusapwilwa panopantanda ponse o epi? Ano mambo ke a Bufumu Yesu bo etufunjishe kulomba kwi Lesa, amba: “Bufumu bwenu bufike.” (Mat. 6:10) Lumwekesho 11:15 wibulumbulula’mba “bufumu bwa Nkambo yetu [Yehoba] ne bwa Kilishitu wanji” mambo a kuba Yehoba ye mwine mwina bukalama, pano bino wibupana kwi Kilishitu kwikala Mfumu. Nangwa byonkabyo, yukai kuba’mba mambo Yesu o aambile’mba akasapwilwa mu ano moba etu, abena kusapwilwa pakatampe kukila byo beasapwijile baana banji ba bwanga ba mu myaka kitota kitanshi. Babujilenga bantu amba: “Bufumu bwa Lesa bwimufwenyenya pepi.” (Luka 10:9) Yesu washingilwe kwikala Mfumu, wajinga mukachi kabo pa kyokya kimye. Bino mu Mateo 24:14, Yesu waambijile jimo kintu kikwabo kikatampe kikasapwilwa panopantanda ponse mu kufikizha nkebelo ya Lesa.

Ngauzhi Danyela bamupele kimwesho kya kino kintu kikobiwa panopantanda ponse. Wamwene “umo wapashañene nobe mwana muntu,” aye Yesu Kilishitu, saka atambula ku “Wa-kala-kene,” aye Yehoba Lesa, “bundamabyalo, ne lukumo, ne bufumu, amba ba mu mitundu yonse ne ba mu mikoka yonse ne ba njimi yonse bamwingijilenga yenkaye.” (Da. 7:13, 14) Kino kintu kikatampe mu kulengwa konse, bekyubijile mwiulu mu mwaka wa 1914. Kepo, Diabola ne bandemona banji bebatayile kasansala panopantanda. (Lum. 12:7-10) Ponkapo buno bwikalo bukote bwatwelele mu moba apelako. Bino saka bakyangye kwibufumyapo bonse, mbila babena kwiyela mwaya ntanda yonse kuba’mba Mfumu wa Bumesiasa wa Yehoba ubena kulama pa jitanda janji mwiulu. Bantu mwaya ntanda yonse babena kwibabula kino. Bintu byo babena kubapo bibena kumwesha mweno yabo yo bamumwenamo Mwine Wakila aye Kalama wa “bufumu bwa bantu.”—Da. 4:32.

Kwambatu kine, kukiji bintu byavula bibena kwiya. Tukilomba ne luno amba, “Bufumu bwenu bufike,” bino kechi tulomba bino na mulanguluko wa kuba’mba kwikajikwa kwa Bufumu bwa Lesa kukiji kulutwe ne. Tulomba na mulanguluko wa kuba’mba Bufumu bwa mwiulu bukengila mwingilo mukatampe wa kufikizha bungauzhi nabiji bwa mu Danyela 2:44 ne mu Lumwekesho 21:2-4. Buno Bufumu bukalula ino ntanda kwikala ke paladisa mukekala bantu batemwa Lesa ne bakwabo bantu. Byo tusapwila “ano mambo awama a Bufumu,” tutongola bino bintu byawama bikobiwa kulutwe. Kabiji tubula bantu kuba’mba Yehoba wapa kala Mwananji lūsa lwa bukalama. Nanchi mubena kwambishapo pa ano mambo awama kimye kyo musapwila pa mambo a Bufumu nyi?

Kulumbulula Bufumu. Twakonsha kufikizha byepi mwingilo wetu wa kutaya mbila ya Bufumu bwa Lesa? Twakonsha kuzakula michima ya bantu kupichila mu kutendeka kwisamba pa mitwe yapusana pusana, pano bino twafwainwa kumwesha bukiji amba byambo byo tubena kwamba ke bya Bufumu bwa Lesa.

Lubaji lukatampe lwa uno mwingilo lwavwangamo kutanga nangwa kutongola binembelo byaamba pa Bufumu. Umvwe kemwambe pa Bufumu, monai kuba’mba mwakwasha bobo bo mubena kwambako kwibumvwisha. Mwafwainwa kulumbulula bulongo, kechi kwambatu’mba Bufumu bwa Lesa kafulumende ne. Kyakonsha kwibakatazha bingi bantu bamo kulanguluka pa kintu kibula kumweka kwikala kafulumende. Mwakonsha kwambañana nabo mu mashinda apusana pusana. Kya kumwenako, mwela kechi tumumona ne, pano bino witukwasha bingi mu bwikalo bwetu. Kechi twakonsha kumona Muntu walengele mwela ne, bino kyamwekeshatu patoka kuba’mba uji na bulume bukatampe. Baibolo umutela’mba “Mfumu wa myaka.” (1 Timo. 1:17) Nangwa mwakonsha kwamba’mba, mu kyalo, bantu bavula bakyangye kuyapo mu muzhi mukatampe wa kyokyo kyalo nangwa bakyangye kumonapo kala ndamakyalo wabo. Bayukatu’mba koaji kupichila mu masawakya. Byonkabyo, Baibolo ye banemba mu milaka kukila pa 2,200, witubula pa mambo a Bufumu bwa Lesa; witubula muntu yebapa lūsa lwa kulama kabiji ne Bufumu byo bubena kuba pa kino kimye. Kyamba kya Usopa, kyo babena kunemba mu milaka yavula kukila buku ungi, “Kibena Kubijika Bufumu bwa Yehoba,” byonka byo kyaambiwa pa nkupiko.

Pa kuba’mba mukwashe bantu kuyuka Bufumu byo buji, mwakonsha kutongolapo bintu bimo byo bakeba kafulumende kwibobila: bukomo, bukikizhi, mutende, kupwisha bumbanzhi, kubula misalululo ya milaka ne mitundu, masukulu ne kulamawizha butuntulu bwa mubiji. Lumbululai kuba’mba Bufumu bwa Lesa bo bonkatu bukoba bino byonse ne bintutu bikwabo byawama bikeba bantu.—Sala. 145:16.

Kwashai bantu kwikala na muchima wa kukebesha kwikala bangikazhi ba Bufumu bo abena kulama Yesu Kilishitu. Tongolai bya kukumya byo aubile byamwesheshenga byo akoba umvwe waikala Mfumu wa mwiulu. Ambaingapo javula pa byubilo byawama byo amwesheshenga. (Mat. 8:2, 3; 11:28-30) Lumbululai kuba’mba witwelejile mweo wanji kabiji ne kuba’mba Lesa wamusangwile ne kuya na kwikala na bumi bwa bumbulwa kufwa mwiulu. Amwa mwiulu mo mo aji Mfumu ubena kulama.—Byu. 2:29-35.

Ambishaipo kuba’mba Bufumu bwa Lesa bubena kulama mwiulu. Nangwa byonkabyo, mwafwainwa kuyuka’mba kechi bantu bonse babena kumona bishiino bya kuyukilako’mba buno bufumu bubena kulama ne. Yukai kino ne kwibepuzha umvwe bayuka Yesu Kilishitu kyo aambile’mba kyo kikekala kiyukilo kya kuba’mba Bufumu bubena kulama. Tongaulaipo mbaji imo ya kiyukilo iji mu Mateo kitango 24, Mako kitango 13 nangwa Luka kitango 21. Apa bino, mwipuzhe ene mambo kwikajikwa kwa Kilishitu mwiulu o kwalengela bintu kwikala bibye panopantanda. Isambai Lumwekesho 12:7-10, 12.

Pa mambo a kiyukilo kibena kumwesha’mba Bufumu bwa Lesa bubena kulama, tangai Mateo 24:14 ne kulumbulula mwingilo wa ntanda yonse wa kufunjisha Baibolo ubena kubiwa kino kimye. (Isa. 54:13) Bulai bantu masukulu apusana pusana abena kukwasha Bakamonyi ba kwa Yehoba kuba’mba, bintu byo bafundamo bifuma mu Baibolo kabiji kechi kwikalapo kupana mali ne. Lumbululai kuba’mba kununga pa mwingilo wa ku nzubo ku nzubo, tufunjisha mikambizho ya mu Baibolo ku bantu ne ku bisemi kyatutu mu byalo kukila pa 230. Ñanyi kafulumende wa bantu wakonsha kupana luno lufunjisho ku bangikazhi banji ne ku bantutu kuzhokoloka ntanda yonse? Itainga bantu kwiya ku Nzubo ya Bufumu, ku kubuñana kwa mwanzo, kwa juba jimo ne ku kushonkena kwa nkambi kwa Bakamonyi ba kwa Yehoba kuba’mba bemwene bene bishiino bya luno lufunjisho byo lubena kukwasha bantu mu bwikalo bwabo.—Isa. 2:2-4; 32:1, 17; Yoa. 13:35.

Nangwa byonkabyo, nanchi mwina nzubo ukayuka buno Bufumu byo bwamulamata nyi? Mwakonsha kulumbulula bulongo kuba’mba kine kintu kyo mwamufwakashisha ke kwisamba nanji jishuko jashinkukila bantu bonse ja kusala kwikala bangikazhi ba Bufumu bwa Lesa. Mu ñanyi jishinda? Kupichila mu kufunda bintu bikeba Lesa ne kwikela mo byayila.—Mpitu. 30:19, 20; Lum. 22:17.

Kukwasha Bantu Kutangizhako Bufumu. Nangwatu panyuma ya kuba muntu waswa mambo a Bufumu, kuji bintu byo afwainwa kufuukulapo. Nga Bufumu bwa Lesa bukekala na ñanyi lubaji mu bwikalo bwanji? Yesu wakambizhe baana banji ba bwanga kusambila “kukebesha bufumu.” (Mat. 6:33) Twakonsha kukwasha byepi bakwetu bena Kilishitu kuba bino? Kupichila mu kwikala ba byubilo byawama kabiji ne kwisamba kimye kyonse pamwekela jishuko. Kimye kimo, ke kupichilatu mu kwipuzha muntu umvwe wakilangulukapo kala pa mingilo imo kabiji ne kupichila mu kwisamba nanji byamwekele bimo bibena kumwesha bintu bibena kuba bakwabo. Kupichila mu kwisamba mashimikila a mu Baibolo mu jishinda ja kumulengela kubayisha butemwa pe Yehoba. Kupichila mu kwambishapo pa bukine bwa Bufumu. Kupichila mu kulumbulwisha buneme bwa mwingilo wa kusapwila Bufumu. Jishinda jawama ja kukwashishamo bantu kuba’mba bobe kyawama ke ja kwibatundaika kwikala na muchima wa kukebesha kwikyuba, kechi kwibabula byo bafwainwa kuba ne.

Ee, kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, atweba bonse mambo o twafwainwa kusampanya aimena kikatakata pa kusapwila pe Yehoba Lesa, Yesu Kilishitu kabiji ne pa Bufumu. Mu mwingilo wetu wa ku mvula bantu, mu bipwilo byetu ne mu bwikalo bwetu, twafwainwa kulumbululanga bulongo bukine bwanema bwa bino bintu. Umvwe twauba bino, tukamweshanga’mba tubena kumwenamo kya kine mu Sukulu wetu wa Lufunjisho lwa Mwingilo wa Lesa.