Batemwa Yehoba ‘Kechi Betuntula Ne’
“Batemwa buku wenu wa mizhilo bo baji na mutende mukatampe; kabiji kechi bamona bya kwituntulako ne.”—SALA. 119:165.
MUSAKUKUMBULA’MBA KA?
Bena Kilishitu baji mu kapela ka mutundu ka, kabiji bakatambula ñanyi kilambu?
Ñanyi bikokolo byakonsha kutuntwisha mwina Kilishitu?
Mu ñanyi jishinda batemwa mizhilo ya Yehoba mo babujila kumona bya kwituntulako?
1. Nsongwakazhi wanyemanga kapela wamwesheshe byepi mukoyo ye twafwainwa kwikala nanji?
KUFUMATU ku bwanyike, Mary Decker wanyemanga bingi kapela kya kuba wayukinyikilwe mwaya ntanda yonse. Pa kwikyombesha kukatampe kwajingako mu 1984, bavula balangulukilenga’mba ye ukatambula kilambu kya ngolode. Pano bino, wakankelwe kupwisha kano kapela ka mamita 3,000. Pa kunyema witutwile mu kulu kwa mukwabo ne kupopa kinkuvumene. Wikozhezhe kya kuba kajiletu, kepo bamusendele ne kumutwala kwapela. Nangwa byonkabyo, Mary kechi walekele kunyema ne. Mu mwakatu umo, watendekele kunyema jibiji, waishile kushamo bonse mu kapela ka banabakazhi kamuseke walepa kajingako mu 1985.
2. Bena Kilishitu baji mu kapela ka mutundu ka, kabiji twafwainwa kuta muchima pa ka?
2 Byo tuji bena Kilishitu, tuji mu kapela ka kifwanyikizho. Twafwainwa kuta muchima pa kupwisha kano kapela. Kapela ketu kechi ka kushanshabala pa kuba’mba utambule kilambu ne. Kabiji kechi ka kunyema kya na mukose na kwimana imana ne. Twakonsha kwikapashañanya ku kapela ka museke walepa. Mu kano kapela, kuchinchika ko kwanema pa kuba’mba utambule kilambu. Mu nkalata yo atumijile bena Kilishitu ba mu Kolinda, muzhi mwaikelanga kapela, mutumwa Paulo wibesakenye ku babena kunyema kapela. Wanembele’mba: “Nanchi kechi mwayuka amba bantu bonse banyema kapela, bino muntutu umo ye utambula kilambu nenyi? Nyemainga mu jishinda ja kuba amba mukekitambule.”—1 Ko. 9:24.
3. Kiji byepi kuba’mba bonse babena kunyema bakonsha kutambula kilambu kya bumi bwa myaka ne myaka?
3 Baibolo witutundaika kunyema mu kano kapela ka kifwanyikizho. (Tangai 1 Kolinda 9:25-27.) Kilambu kya kano kapela ke bumi bwa myaka ne myaka, ku bena Kilishitu bashingwa bwa mwiulu, ne ku bonse bashala bwa pano pa ntanda. Kupusanako na tupela tukwabo, mu kano kapela bonse babena kunyema bakatambula kilambu inge bachinchika kufika ne ku mpelo. (Mat. 24:13) Babena kunyema babulatu kutambula kilambu inge babula kulondela mizhilo pa kunyema nangwa inge babula kupwisha kapela. Kyakilamo kunema, kano kapela ko konkatu kaji na kilambu kya bumi bwa myaka ne myaka.
4. Ñanyi bintu bilengela kapela ketu ka ku bumi bwa myaka ne myaka kukatazha?
4 Kupwisha kano kapela kechi kwapela ne. Kikebewa kwilama ne kuyuka kyo ubena kunyemena. Yesu Kilishitu yenkatu wapwisha kano kapela kwa kubula kwituntulapo nangwa jimotu ne. Mwana wa bwanga Yakoba wanembele’mba, balondela Kilishitu ‘bonse betuntula javula.’ (Yako. 3:2) Bino byambo bya kine. Mambo bonsetu tulefulwa na bumbulwa kulumbuluka bwetu nangwa bwa bakwetu. Onkao mambo, bimye bimo twakonsha kwituntula ne kubalangila ne kukankalwa kunyema bulongo. Kampe twakonsha ne kupona; bino tubukapo ne kutwajijila kunyema. Bamo bakiponapo kala kya kuba bebakwashisheko kwimana pa kuba’mba batendeke kunyema jibiji kapela. Onkao mambo, twakonsha kupona nangwa kwituntula jimo nangwatu javula.—1 Mfu. 8:46.
NANGWATU MWITUNTULA, TWAJIJILAI KUNYEMA KAPELA
5, 6. (a) Kiji byepi kuba’mba mwina Kilishitu kechi ‘wituntula ne,’ kabiji ki ka kimukwasha ‘kubukapo’? (b) Mambo ka bamo o babujila kutwajijila kunyema inge betuntula?
5 Byo tuba inge ‘twituntula’ nangwa ‘twapona’ bisolola byo tuji. Bamo betuntula nangwa kupona balapila ne kutendeka kwingijila Lesa jibiji. Pakuba bakwabo kechi balapila ne. Byambo bya Mana 24:16 byaamba’mba: “Muntu waoloka nangwa wapona jitanu na jibiji, ukabukapo jibiji; pakuba babi bebaponesha kikupu ku bya malwa.”
6 Yehoba kechi ukaleka bamuketekela kwituntula nangwa kupona mu bya malwa nangwa makatazho ne kubwela panyuma mu mpopwelo yabo kya kuba bakankalwa kubukapo ne. Twaketekela kuba’mba Yehoba uketukwasha ‘kubukapo’ pa kuba’mba tukatwajijile kumupopwela na muchima yense. Kino kisangajika bingi bonse batemwa Yehoba na muchima yense. Babi inge bapona, kechi bakeba kubukapo ne. Kabiji kechi bakeba bukwasho bwa mupashi wazhila wa Lesa ne bwa bantu banji ne, nangwa inge kebakebe kwibakwasha, bakana. Pakuba ‘batemwa mizhilo ya Yehoba’ kafwako kya kwituntulako kyakonsha kwibanyakula kya kuba bakankalwa kubukapo ne kutwajijila mu kapela ka ku bumi ne.—Tangai Salamo 119:165.
7, 8. Kiji byepi kuba’mba muntu ‘wapona’ wakonsha kutwajijila kutalwa bulongo kwi Lesa?
7 Bamo balenga mambo acheche, pa kimo kimye nangwa kubwezhapo javula na mambo a bukoke. Pano bino, bekala baoloka ku meso a Yehoba umvwe batwajijila ‘kubukapo,’ ko kuba’mba kulapila kya kine ne kutwajijila kumwingijila mu bukishinka. Twayukila kino ku byaubile Lesa na bena Isalela. (Isa. 41:9, 10) Kinembelo kiji peulu kya Byambo bya Mana 24:16, kechi kyaambatu pa “kupona” ne, bino kyakosesha ne kishinka kya ‘kubukapo’ na bukwasho bwa Lesa wetu witumvwina lusa. (Tangai Isaya 55:7.) Yehoba Lesa ne Yesu Kilishitu betuketekela, kyokyo betutundaikila ‘kubukapo.’—Sala. 86:5; Yoa. 5:19.
8 Ubena kunyema inge wituntula nangwa kupona mu kapela ka museke walepa, wakonsha kubukapo ne kupwisha kapela kikulutu watapo muchima. Mu kapela ketu ka ku bumi bwa myaka ne myaka, kechi twayuka “juba ne kimye” kyo tukapwisha kano kapela ne. (Mat. 24:36) Pano bino, inge ketubule kwituntula tuntula popo twakonsha kunyema bulongo ne kupwisha kapela. Pano twakonsha kuchinuzhuka byepi kwituntula?
BINTU BILENGELA KWITUNTULA
9. Ñanyi bya kwituntulako byo tusakwisambapo?
9 Twayai twisambe pa bintu bitanu byo twakonsha kwituntulako, bino ke bukoke bwetu, bisakasaka mubiji, kwituba nshiji ku bakwetu ba mu lwitabilo, bya malwa nangwa kumanyikwa ne bumbulwa kulumbuluka bwa bakwetu. Nangwa byonkabyo, vulukai kuba’mba inge twituntula, Yehoba witutekenya bingi. Kechi ufikenatu kwitumona’mba twibansatuki ne.
10, 11. Davida wajinga na ñanyi bukoke?
10 Bukoke bwetu buji nobe mabwe o batula mu jishinda mwa kupichila. Inge twalanguluka pa bwikalo bwa Mfumu Davida ne mutumwa Petelo, twakonsha kutana buno bukoke bubiji: kubula kwikanya ne moyo wa kuchiina bantu.
11 Mfumu Davida wajinga na bukoke bwa kubula kwikanya, kino kyamwekejile mu byo aubile ne Batesheba. Ne kimye kyo bamutukile kwi Nabala, Davida kwashajiletu pacheche kuba kyatama. Wajinga na bukoke bwa kubula kwikanya, pano bino, kechi walekele kwibikako kutokesha Yehoba ku muchima ne. Bakwabo bamukwashishe kutwajijila kwikala na bulunda bwawama na Lesa.—1 Sam. 25:5-13, 32, 33; 2 Sam. 12:1-13.
12. Petelo watwajijile byepi mu kapela nangwa kya kuba wituntulanga?
12 Petelo wachiine bantu, pa bimye bimo ne kwituntula kyatama bingi, pano bino, watwajijile kwikala wa kishinka kwi Yesu ne Yehoba. Moyo wamulengejile kukana Nkambo yanji bimye bisatu. (Luka 22:54-62) Kabiji mu kuya kwa moba waubile bintu nobe kechi mwina Kilishitu ne, wamwenenga bena Kilishitu Bayudea ba mukanda nobe bakila bantu ba mu bisaka bikwabo baitabijile. Mutumwa Paulo wayukishetu kuba’mba mu kipwilo kechi mwafwainwa kwikala misalululo ne. Kyaubile Petelo kyatamine bingi. Muteeto wa kwa Petelo saka akyangye kuleta mabano mu kipwilo, Paulo wamwambijile kipasu. (Nga. 2:11-14) Nanchi bwitote bwalengejile Petelo kufumamo mu kapela ka ku bumi nyi? Ine. Waumvwijile lujimuno lwa kwa Paulo, kabiji watwajijile mu kapela ka ku bumi.
13. Kukolwa kwakonsha kwitulengela byepi kwituntula?
13 Kukolwa kwakonsha kwitukatazha bingi. Kino nakyo kyakonsha kwikala kya kwituntulako. Kwakonsha kwitulengela kutelengela nangwa kukankalwa kunyema bulongo kapela. Kya kumwenako, nyenga umo mwina Japan byo abatizhiwetu wakolelwe pa myaka 17. Watele muchima pa kikola kya kuba ne bulunda bwanji na Lesa bwakoka. Kyapeleleko, waikele musapwishi wakoka. Bakulumpe mu kipwilo babiji bayile na kumupempula. Byambo byabo bya kifyele byamutundaikile bingi kabiji watendekele kutanwa ku kupwila jibiji. Waambile’mba: “Balongo byo bañimwine na kifyele, natendekele kujila.” Uno nyenga yetu watendeka kunyema jibiji kano kapela.
14, 15. Twafwainwa kuba byepi inge twaikala na milanguluko yatama? Ambai kyakumwenako.
14 Bisakasaka mubiji byatuntwisha bavula bingi. Inge twaesekwa mu jino jishinda, twafwainwa kwibikako pa kuba’mba twikale batoka mu milanguluko ne kwikala na byubilo byaesakana na mafunde a Lesa. Vulukai lujimuno lwa kwa Yesu lwa ‘kwela’ mu bukifwanyikizho kyonse kyakonsha kwitulengela kwituntula, nabiji meso etu nangwa kuboko. Nanchi kino kechi kyavwangamo milanguluko yatama ne byubilo byalengela bamo kufuma mu kapela nenyi?—Tangai Mateo 5:29, 30.
15 Mulongo umo wakomejile mu kisemi kya bena Kilishitu wanembele’mba wajinga na muteeto wa kufwalama banabalume bakwabo. Waambile’mba: “Javula kechi nakasulukanga inge nji na bakwetu ne.” Byo afikizhe myaka 20, watendekele kwingila bupainiya bwa kimye kyonse kabiji waikele nkwasho mu kipwilo. Kepo etuntwile kyatama bingi, bamujimwine mwayila Binembelo kabiji bakulumpe mu kipwilo bamukwashishe. Lulombelo, kufunda Mambo a Lesa ne kuta muchima pa kukwasha bakwabo byamulengejile kushikimana jibiji mu kwingijila Lesa. Byo papichile myaka waswile’mba: “Pa bimye bimo ino milanguluko yatama iya, bino kechi neikokela ne. Nayuka kuba’mba Yehoba kechi uleka twaesekwa kukila pa bulume bwetu ne. Onkao mambo, nayuka Lesa wanketekela’mba nakonsha kuleka uno muteeto.” Kabiji waambile ne kuba’mba: “Inge ntanda ipya yafika, mu kwibikako kwami mukafuma byawama. Kabiji kino kyo kyo nkebesha. Kufikatu ne kyo kyo kimye, nsakutwajijila kwibikako.” Uno mulongo wakebeshatu kutwajijila mu kapela.
16, 17. (a) Ki ka kyakwashishe mulongo umo wamwene’mba bamuba nshiji? (b) Ñanyi kintu kyo twafwainwa kutapo muchima pa kuba’mba tuchinuzhukenga kwituntula?
16 Kwituba nshiji ku bakwetu ba mu lwitabilo kwakonsha kwikala kya kwituntulako. Mu kyalo kya France, mulongo wajinga mukulumpe mu kipwilo wamwene’mba bakwabo bamuba nshiji kabiji kyamukolele bingi ku muchima. Kyafuminemo, walekele kusapwila ne kutanwa ku kupwila. Bakulumpe mu kipwilo babiji bayile na kumufwakesha, bamutelekelenga saka batekanya, kwa kubula kumuchibikizha. Bamutundaikile kutaya byonse byamunemena pe Yehoba, kabiji bakoseshe ne kishinka kya kuba’mba kintu kyanema ke kutokesha Lesa ku muchima. Waumvwine kabiji kechi papichile ne moba avula ne, wabwelele wabambakana jibiji mu kipwilo.
17 Bena Kilishitu bonse bafwainwa kuzanza meso ku mwine Mutwe wa kipwilo, Yesu Kilishitu, kechi ku bantu bambulwa kulumbuluka ne. Yesu uji na meso “nobe lubebe lwa mujilo” umona byonse bulongo kukila motwakonsha kumwena bintu. (Lum. 1:13-16) Kya kumwenako, wayuka’mba kimye kimo kubula kumvwisha nangwa kubula kuyuka ene mambo o kyaikela byobyo kwakonsha kwitulengela kumona’mba betuba nshiji. Yesu ukapwisha makatazho a mu kipwilo bulongo kabiji pa kimye kyafwainwa. Onkao mambo, kechi twafwainwa kuswisha byubilo nangwa bifuukula bena Kilishitu bakwetu kwikala bikokolo bya kwituntulako ne.
18. Ki ka kyakonsha kwitukwasha kwikala bakishinka mu bimye bya meseko nangwa makatazho?
18 Bya kwituntulako bikwabo bibiji ke bya malwa nangwa lumanamo ne bilubo bya bakwetu mu kipwilo. Mu kishimpi kya njimi, Yesu waambile’mba, “bya malwa nangwa lumamano” inge byaiya na mambo a kwikala bantu ba Lesa bikalengela bamo kwituntula. Ba mu kisemi, bakinkalankulo, nangwa bantangi ba mu kafulumende bakonsha kwitumanyika na mambo a bukine. Twakonsha kwituntula kikatakata inge kechi ‘twaikizha mizhazhi’ ne, ko kuba’mba inge tuji na lwitabilo lwakoka. (Mat. 13:21) Bino inge twaikala na muchima wa kukebesha kufwenya kwipi ne Lesa, nkunwa ya Bufumu ilengela kwikala na lwitabilo lwashikimana ikekizha mizhazhi mwi atweba. Inge twaponenwa na bya malwa, twafwainwa kulangulukanga pa bintu byafwainwa kutotwa. (Tangai Filipai 4:6-9.) Na bulume bwa Yehoba, tukashinda meseko, kabiji kechi tukaleka makatazho kwikala bya kwituntulako ne.
19. Ñanyi bintu byakonsha kwitukwasha kubula kwituntula inge betufichisha ku muchima?
19 Kyatamakotu bamo baleka kwingijila Lesa na mambo a bilubo bya bakwabo. Kupusana na bakwabo mu mweno ya bintu kwibatuntwisha ne kwibalengela kufuma mu kapela. (1 Ko. 8:12, 13) Inge mukwetu witufichisha ku muchima, nanchi tukazhingila kya kuba twafuma ne mu bukine nyi? Baibolo watundaika bena Kilishitu kuleka kuzhachisha bakwabo, kulekelako bakwabo mambo ne kubula kukoselatu byo bakeba. (Luka 6:37) Umvwe bemufichisha ku muchima, ishikishai amba: ‘Nanchi mbena kuzhachisha bakwetu mambo kechi bauba bintu mo nkebela nenyi? Nanchi nafwainwa kufuma mu bukine na mambo a bumbulwa kulumbuluka bwa balongo ne banyenga nyi?’ Kutemwa Yehoba kwakonsha kwitukwasha kubula kuleka kintu nangwa kimo kyauba mukwetu kwitulengela kubula kupwisha kapela.
NYEMAINGA SAKA MWACHINCHIKA, KABIJI CHINUZHUKAINGA KWITUNTULA
20, 21. Mwafukulapo kuba ka mu kapela ka ku bumi?
20 Nanchi mubena kukebesha ‘kufikizha kikonkwanyi kya kapela’ nyi? (2 Timo. 4:7, 8) Inge ibyo, tai muchima pa lufunjisho lwa pa bunke. Ingijishainga Baibolo ne mabuku alumbulula Baibolo pa kupesapesa, kulangulukapo ne kuyuka bya kwituntulako. Lombai mupashi wazhila kuba’mba emukoseshenga. Vulukai kuba’mba inge twituntula nangwa kupona twakonsha kubukapo ne kupwisha kapela. Pa kuba’mba tunyemenga bulongo, twafwainwa ne kufunjilanga ku bilubo byetu byashi biketonawine lwitabilo.
21 Baibolo witubula’mba twafwainwa kunyema kano kapela kufika ne ku mpelo pa kuba’mba tukatambule kilambu kya bumi bwa myaka ne myaka. Kano kapela kechi kaji nobe lwendo lwa na sakya lwa kwikalatu ne byo mukafika ne. Twafwainwa kwibikako kunyema atweba bene. Inge twauba bino, “mutende mukatampe” wa Yehoba usakwitukwashanga nobe mwela ubena kupupa kufuma kunyuma kuya konka ko tubena kuya. (Sala. 119:165) Lesa usakutwajijila kwitukwasha kabiji kulutwe tukamona byawama bya myaka ne myaka.—Yako. 1:12.
[Kipikichala pa peja 3]
[Kipikichala pa peja 4]
Inge mwapona, swai kwimukwasha kubukapo!
[Kipikichala pa peja 7]
Kange muleke kintu nangwa kimo kimulengele kubula kupwisha kapela ne!