Bwikalo bwa Bena Kilishitu ba mu Myaka Kitota Kitanshi
“Ba Kwingila ku Mazubo Abo”
“Kabiji byo bayilenga, aye watwelele mu umo muzhi: ne mwanamukazhi umo jizhina janji, Mata, wamutambwile mu nzubo yanji. Ne aye wajinga na mulongo wanji, jizhina janji Maliya, ye waikele kumaulu a Nkambo na kumvwa byambo byanji. Pakuba Mata watabakene na mingilo; kabiji waishile ko ajinga’mba, Nkambo, kechi mwatako muchima aye mulongo wami byo anshila mingilo bunke nenyi? Mumwambile eye ankwasheko. Kumvwa Nkambo wamwambile’mba, Mata, Mata, obewa wabambisha muchima ne kutabakana na byavula: bino ko kiji kimo kyakila kyo wafwainwa kuba; pakuba Maliya wasalulula akya kyawama, kabiji kechi kikamwangatwa ne.”—LUKA 10:38-42.
MATA wajinga mwanamukazhi wakosa ku mingilo. Bamunemekele bingi bakwabo. Mwayijile kisho kya Bayudea ba mu myaka kitota kitanshi, mwanamukazhi bamunemekanga mu byo aingilanga pa nzubo ne kukwasha ba mu kisemi kyanji.
Banabakazhi ba bwina Kilishitu ba mu myaka kitota kitanshi bebatundaikile kwikala “ba kwingila ku mazubo abo.” (Titusa 2:5) Kabiji bajinga ne na mwingilo wanema wa kufunjisha bakwabo pa lwitabilo lwabo lwa bwina Kilishitu. (Mateo 28:19, 20; Byubilo 2:18) Mwanamukazhi Muyudea wa mu myaka kitota kitanshi ‘watabankananga na mingilo’ ya mutundu ka? Kabiji tufunjilako ka ku byaambile Yesu kwi Maliya?
‘Watabankene na Mingilo’ Banabakazhi Bayudea basongolwa batendekanga mingilo ku manyanshi juba saka jikyangye kusela. (Byambo bya Mana 31:15) Panyuma ya kunengezhezha kisemi makoko, watwalanga baana babalume ku sukulu wa ku nshinagoga. Baana babakazhi bashalanga pa nzubo na kwibafunjisha bya kulama nzubo bulongo.
Baana ne bainabo lukelo batendekanga kwingila mingilo ya pa nzubo nabiji kubika maanyi mu malampi (1), kupyanga mu nzubo (2), kufina mukaka wa kisemi ku bambuzhi (3). Ne kusoka shinkwa wa kuja pa jojo juba. Baana babakazhi bapepulanga wichi pa kuba’mba kufume biswaswa (4), ne kumupela pa mpelo (5). Bainabo babikanga mema ne mbizho mu bukula bwa wichi ne kwibikandula (6) ne kwibileka’mba bitutumuke, akwe saka bengila mingilo ikwabo. Baana babakazhi saka babena kulenga kibele kya mukaka wa bambuzhi (7).
Juba umvwe jakomako, baana babakazhi ne bainabo bayanga ku kisankanyi. Pa kisankanyi panunkilanga bwema bwa nyama ne bwa kajo kapusana pusana, ne basulu sababena kubijika mitengo, bainabo bapotanga bya kuja bya pa jojo juba (8). Kimye kimo bapotanga masabi auma ne bishu. Umvwe uno mwanamukazhi mwina Kilishitu, waingijishanga kino kimye kwisambilamo na bakwabo pa lwitabilo lwanji pa kisankanyi.—Byubilo 17:17.
Nsemi wa kishinka wakwashanga baana banji kumvwisha mafunde a mu Binembelo pa kuya ne pa kubwela kufuma ku kisankanyi. (Mpitulukilo ya mu mizhilo 6:6, 7) Kabiji wisambanga ne na baana banji babakazhi bya kubula kwikala na kisuse pa kupota bintu.—Byambo bya Mana 31:14, 18.
Kabiji bayanga na kutapula mema ku mushima pa juba pa juba (9). Ku mushima ko bayanga na kutapula mema a kisemi besambanga na bakwabo baiyanga na kutapula mema. Umvwe bafika pa nzubo baana babakazhi ne bainabo batendekanga kusoka shinkwa. Patanshi bapapakanya mushinshi ne kumubika mu kitofu kyo babanzamo mujilo (10), kyo bashimikijile pangye. Saka babena kumvwa bulongo kabwema, baikalanga na kwisamba ne kumona bibena kupya shinkwa.
Bino baya na kuchapa bya kuvwala ku mukola (11). Bachapanga bya kuvwala na mulola ye balenganga na buto bwa bijimwa bimo byatelwanga’mba Iye. Panyuma ya kwibisukulula ne kwibikonda bebyanyikanga ku bipupu ne pa mabwe.
Umvwe bafika pa muzhi kufuma na kuchapa, baana babakazhi ne bainabo jimo bayanga peulu ya nzubo na kusona (12) bya kuvwala byatabuka saka bakyangye kwibitwala mu nzubo. Panyuma ya byo byo, bansemi bafunjishanga baana babakazhi bya kusona ne kupikula (13). Umvwe papitatu ka kimye kacheche batendekanga kuteka kajo ka mabanga (14). Kisho kyabo kyajinga kya kutambwila benyi, onkao mambo, javula bajiilanga pamo na benyi kajo ko banengezhanga nabiji shinkwa, bishu, kibele, masabi auma ne mema a kutoma.
Umvwe kebaye na kulala, bansemi bashinganga baana maanyi mu manungo inge ba kwikozha. Mu kyeya kya lampi, bansemi besambanga pa binembelo ne kulomba na baana babo. Na mambo a bwikalo bwawama pa nzubo, mulume wasanchilanga mukazhanji na byambo byanema bya kuba’mba: “Mwanamukazhi [wafwainwa] bakamutana kwepi? Mambo wanema kukila mabwe a buneme.”—Byambo bya Mana 31:10.
Kusalapo “Akya Kyawama” Kwakubula nangwa kuzhinaukatu ne, mwanamukazhi yense wafwainwa wa mu myaka kitota kitanshi ‘watabankene na mingilo.’ (Luka 10:40) Kyo kimotu ne lelo jino, banabakazhi, kikatakata baji na baana batabankana bingi na mingilo. Bya kulengalenga bya ano moba byapezhako mingilo imo ya pa nzubo. Bino bansemi babakazhi bamo kechi bajitu na mwingilo wa kulama kisemi ne, bengila ne mingilo ikwabo.
Nangwa baji na makatazho, banabakazhi bena Kilishitu ba mu ano moba balondela byaubanga Maliya watongolwa kuntendekelo ya kino kibaba. Banemeka bingi bintu bya ku mupashi. (Mateo 5:3) Balama bulongo ba mu nzubo yabo byonka bibatundaika Binembelo. (Byambo bya Mana 31:11-31) Kabiji bekela monka mwayila lujimuno lwa kwa Yesu kwi Mata. Waumvwijile luno lujimuno mambo wajinga mwanamukazhi wanemekele bingi bulunda bwanji ne Lesa. Banabakazhi bena Kilishitu kechi baleka mingilo ya pa nzubo kwibalengela kubula kwikala na kimye kya kufunda pe Lesa (15) nangwa kya kwamba pa lwitabilo lwabo ku bakwabo ne. (Mateo 24:14; Bahebelu 10:24, 25) Nabo basalapo “akya kyawama.” (Luka 10:42) Kuba bino kwalengela Lesa, Yesu ne ba mu kisemi kyabo kwibanemeka bingi.—Byambo bya Mana 18:22.