“Mulaye” wa Yehoba Kechi Ukapelelamotu Ne

“Pano ñambe mo ayila mulaye: Yehoba wañambijile’mba, Yobe mwanami; . . . Undombe, ne amiwa nkakupa ba mu mikoka ya bantu, bekale ke buswanyi bobe.”—MASALAMO 2:7, 8.

1. Ñanyi lupusano luji pakachi ka nkebelo ya Lesa ne ya bantu?

YEHOBA LESA uji na nkebelo ku bantu ne ntanda. Bantu nabo baji na nkebelo. Pano bino ino nkebelo yapusana. Twafwainwa kuketekela kino, mambo Lesa waamba’mba: “Jiulu byo jiji palepa peulu ya ntanda, byonkabyo ne mashinda ami nao akijisha mashinda enu, ne milanguluko yami nayo yakijisha milanguluko yenu.” Nkebelo ya Lesa kine ikafikizhiwa mambo aye watwajijila na kwamba’mba: “Mvula ne mvula wa sino byonka byo binokela panshi kufuma mwiulu ne kubwelamo ne, kana kutekesha mushiji, ne kumenesha kajo kauba ne mituntu, ne kupana nkunwa ya kubyala, ne kajo ka kuja; byo bikekala ne byambo byami bilupuka mu kanwa kami; kechi bikabwelatu byatu kwi amiwa ne, poso kuba kyonkakya kyo nafukula, ne kulumbulukila mu kyonkakya kintu kyo nebitumijile.”—Isaya 55:9-11.

2, 3. Ki ka kyaambiwapo mu salamo wa bubiji, kabiji mepuzho ka epuzhiwa?

² Kufikizhiwa kwa nkebelo ya Lesa pa mambo a Bufumu bwa Bumesiasa kwaambiwapo mu salamo wa bubiji. Mupashi wa Lesa walengejile Davida Mfumu wa bena Isalela bakala, aye wasombele uno salamo kwambila jimo kuba’mba kukekala kimye ba mu mikoka ya bantu kyo bakabuka bukaji. Kimye bandamabyalo babo kyo bakomvwañena Yehoba Lesa ne Mushingwa wanji. Bino, nyimbi wa masalamo waimbile ne kuba’mba: ‘Pano ñambe mo ayila mulaye: Yehoba wañambijile’mba, yobe mwanami; . . . Undombe, ne amiwa nkakupa ba mu mikoka ya bantu, bekale ke buswanyi bobe, ne konse konse, ne kwapela ntanda, kukekala ke bunonshi bobe.’—Masalamo 2:7, 8.

³ Nanchi “mulaye” wa Yehoba walumbulwilenga ka ku mikoka ya bantu? Uno mulaye walamata byepi bantu bonse? Ee kine, nkebelo ya mulaye wa Yehoba ku mikoka ya bantu ilumbulula ki ka ku bonse bamwakamwa Lesa batanga salamo wa bubiji?

Mikoka ya Bantu Yabuka Bukaji

4. Mwakonsha kwamba byepi mu ngipipishilo bishinka bikatampe biji mu Masalamo 2:1, 2?

⁴ Kwamba pa byubilo bya mikoka ya bantu ne bamfumu babo, nyimbi wa masalamo watatula nsombelo ya lwimbo wanji amba: “Lelo ba mu mikoka ya bantu i ki ka kyo babukila bukaji? Ba mu mitundu ya bantu i ki ka kyo balangulukila kyatu? Bamfumu ba pano panshi bene betanchika, ne bandamabyalo bamumvwañena Yehoba ne mushingwa wanji.”—Masalamo 2:1, 2.a

5, 6. Mitundu ya bantu babena ‘kulanguluka’ ki ka “kyatu”?

⁵ Ñanyi kintu “kyatu” ba mu mitundu ya bantu lelo jino ‘kyo balanguluka’? Mu kifulo kya kwitabila Mushingwa aye Mesiasa—ko kuba’mba Kilishitu, ba mu mikoka ya bantu “balangulukila” mwa kutwajijila kwikala pa bufumu bwabo. Bino byambo biji mu salamo wa bubiji nabyo byafikizhiwe mu myaka kitota kitanshi C.E., kimye bandamabyalo Bayudea ne bena Loma baumvwañene kuba’mba bepaye Yesu Kilishitu Waikazhiwe pa Bufumu bwa Lesa. Nangwa byonkabyo, kufikizhiwa kukatampe kwatatwile mu 1914 kimye Yesu aikazhiwe ke Mfumu mwiulu. Kufuma kyo kya kimye, kafwako ndamakyalo nangwa umo panopantanda waitabila mu uno Mfumu waikazhiwepo na Lesa ne.

⁶ Nyimbi wa masalamo watazhizhe mwepi byo ashikishe’mba ‘ba mu mitundu ya bantu i ki ka kyo balangulukila kyatu’? Nkebelo yabo yo yatu; ya kubula kintu ne. Kechi bakonsha kuleta mutende ne lumvwañano panopantanda ne. Luno babena kumweshatu byubilo byabo bya kusatukila bukalama bwa Lesa. Babena kwingijila pamo mu byubilo bya bulwanyi ne kumumvwañena aye Mwine Wakila ne Mushingwa wanji. Bino byubilo byo byatamapo!

Mfumu wa Yehoba Washinda

7. Baana ba bwanga ba kwa Yesu mu lulombelo baingijishe byepi Masalamo 2:1, 2?

⁷ Baana ba bwanga ba kwa Yesu baingijishe byambo biji mu Masalamo 2:1, 2 kwamba pe aye. Byo bebayanjishe balombele’mba: ‘Anweba Nkambo [Yehoba], mwalengele jiulu ne ntanda, ne kalunga ka mema, ne byonse bijimo: mwaambile na mupashi wazhila, mu kanwa ka mushakulu wetu Davida, muntu wenu wa mwingilo, amba, Mambo ka o bakajipila bagentila, mambo ka ne bantu nabo balangulukila byatu? Bamfumu ba panopantanda beimanya nzhita ne bandamakyalo bamubungulukila Nkambo ne Kilishitu wanji: mambo kine monka mu ye uno muzhi, Heloda [Antipasa] ne Pontiusa Pilato ne bagentila ne bena Isalela bamubungulukile Yesu Wa mwingilo wenu, wazhila, ye mwashingile manyi.’ (Byubilo 4:24-27; Luka 23:1-12)b Kine, bamumvwañejile Yesu mushingwa wa mwingilo wa Lesa mu myaka kitota kitanshi. Bino nangwa byonkabyo, salamo wafikizhiwe ne jikwabo pa kupitapo myaka bitota bikwabo.

8. Masalamo 2:3 engila byepi ku bantu ba ano moba?

⁸ Kimye bena Isalela bakala bajinga na mfumu nabiji Davida, bantu babula kupopwela ne bandamabyalo bamubungulukijile Lesa ne mushingwa wanji ye aikezhe pa bufumu. Ibyepi mu ano moba etu? Bantu ba ano moba kechi bakeba kukokela mikambizho ya Yehoba ne Mesiasa ne. Onkao mambo, balumbululwa sababena kwamba’mba: “Tupasule bikonkoji byabo, tutaye ne mfungwa yabo.” (Masalamo 2:3) Bandamabyalo ne ba mu mikoka ya bantu bakana byonse byamba Lesa ne Mushingwa wanji. Kabiji kwibikako kwabo konse kwa kukeba kupasula bino bikonkoji ne kutaya mfungwa ke kwatu.

Yehoba Ukebakosamika

9, 10. Mambo ka Yehoba kyo akosamikila ba mu mikoka ya bantu?

⁹ Yehoba ufwamo mu kwibikako kwa bandamabyalo kwa kukeba bufumu bwabo abo bene. Salamo wa bubiji watwajijila’mba: “Aye waikala mwiulu ukebasekanga: Nkambo ukebakosamika.” (Masalamo 2:4) Lesa watwajijila na nkebelo yanji kumona bandamabyalo nobe bafwako. Wibaseka pa milanguluko yabo yatama ne kwibakosamika. Lekai betote na kyo babena kuba. Yehoba ubena kwibaseka. Wibaseka na mambo a byubilo byabo byatu.

¹⁰ Ne jikwabo mu salamo wanji, Davida waambila banabalume balwanyi ne ba mu mikoka ya bantu byo aimba’mba: “Anweba, Anweba Yehoba Lesa wa mabumba, Lesa wa Isalela, imanai, mukabishe bonse ba mu mikoka ya bantu: Kechi mwibobile lusa bampupabizhila ba malwa nangwa umo ne. Pa juba pa juba, bufuku, babwela sa bawowauka pamo nobe bakabwa ne kuzhokoloka muzhi. Balupulatu lubilo byambo mu tunwa twabo; ne mapoko aji pa byatunwa byabo: Mambo abo baamba’mba, ñanyi usakumvwa? Pakuba anweba, anweba Yehoba , mukebaseka; Ukebakosamika bonse ba mu mikoka ya bantu.” (Masalamo 59:5-8) Yehoba wibaseka na mambo a kwitota kwabo ne bulubi bwa ba mu mikoka ya bantu bwa kulangulukila mwatama na kumwimena.

11. Kikala byepi inge ba mu mikoka ya bantu balengulula nkebelo ya Yehoba?

¹¹ Byambo biji mu Salamo 2 bikosesha lwitabilo lwetu kuba’mba Lesa wakonsha kupwisha makatazho onse. Twakonsha kuketekela’mba uba kyonse kyaswa muchima wanji kabiji kechi ukebataya ba mingilo banji bakishinka ne. (Masalamo 94:14) Pano, nanchi, kikala byepi inge ba mu mikoka ya bantu balengulula nkebelo ya Yehoba? Kwesakana na uno salamo, Lesa “ukebanenauna mu bukaji bwanji,” uba nobe kwibalulumina na kilulumo kikatampe. Kabiji, “mu kuzhingila kwanji kukatampe,” uba nobe kubesha kwa mvula, ‘ukebamwesha malwa.’—Masalamo 2:5.

Kwikazhiwa kwa Mfumu wa Lesa

12. Masalamo 2:6 aamba pa kwikajikwa kwa ka?

¹² Byambo bikwabo byaamba Yehoba kupichila mwi nyimbi wa masalamo, kwa kubula ne kuzhinauka ne, bibashinka bulaka ba mu mikoka ya bantu. Lesa waamba’mba: “Nangwa byonkabyo mfumu wami namwikazha pa mutumba wami wazhila wa Ziona.” (Masalamo 2:6) Mutumba wa Ziona ke mutumba wajinga mu Yelusalema Davida mo aikazhiwe kwikala mfumu wa bena Isalela bonse. Bino uno Mfumu Mesiasa kechi bakamwikazha pa bufumu mu yewa muzhi nangwa mu mizhi ikwabo panopantanda ne, mambo Yehoba waikazha kala Yesu Kilishitu wasalululwa kwikala Mfumu wa Bumesiasa pa Mutumba wa Ziona mwiulu.—Lumwekesho 14:1.

13. Lulayañano ka Yehoba lo alayañene na Mwananji?

¹³ Mfumu wa Bumesiasa pano waamba’mba: “Pano ñambe mo ayila mulaye [wa Yehoba, aye walayañene lulayañano lwa Bufumu na Mwananji]: Yehoba wañambijile’mba, Yobe mwanami; Ja lelo jo nakusema.” (Masalamo 2:7) Yesu waambilepo ne pa lulayañano lwa Bufumu kimye aambile ku batumwa banji amba: “Anweba mwi boba bakelwa ne amiwa mu lweseko lwami; kabiji nemutongwela bufumu byonka byo bantongwejile Batata.”—Luka 22:28, 29.

14. Mambo ka o twakonshesha kwambila’mba Yesu ye yenka uji na lūsa lwa kwikala mfumu?

¹⁴ Byonka byo kyaambijilwe jimo mu Masalamo 2:7, Yehoba waambile’mba Yesu Ye Mwananji, kimye abatizwe ne kimye kyo amusangwile kwikala ke kilengwa kya mupashi. (Masalamo 2:7; Mako 1:9-11; Loma 1:4; Bahebelu 1:5; 5:5) Yesu Mfumu wa Bufumu bwa mwiulu ye Mwana Lesa yenkawa umo. (Yoano 3:16) Byo aji wa kishinka mu ndonda ya mu kisemi kya Mfumu Davida, Yesu uji na lūsa lwa kwikala mfumu. (2 Samwela 7:4-17; Mateo 1:6, 16) Kwesakana na uno salamo, Lesa wamwambijile Mwananji amba: “Undombe, ne amiwa nkakupa ba mu mikoka ya bantu, bekale ke buswanyi bobe, ne konse konse, ne kwapela ntanda, kukekala ke bunonshi bobe.”—Masalamo 2:8.

15. Mambo ka Yesu kyo alombela ba mu mikoka ya bantu kwikala ke buswanyi bwanji?

¹⁵ Mfumu, Mwana Lesa, ye wa bubiji kwi Yehoba. Yesu ke muntu wawama, wa kishinka Yehoba ye aketekela bingi. Kabiji Yesu ye Mubeji wa Lesa. Kine, Yesu Kilishitu “ye kipasha kya Lesa ubula kumweka, ye mubeji wa pa bilengwa byonse.” (Kolose 1:15) Aye kyo akonsheshe kubatu ke kulomba amba Lesa ‘akamupe ba mu mikoka ya bantu, bakekale ke buswanyi bwanji, ne konse konse, ne kwapela ntanda, kukekala ke bunonshi bwanji.’ Yesu walomba bino na ‘kusekela mu bintu bya bantu’ mambo a kukebesha kuba kyaswa muchima wa Shanji wa mwiulu ku ntanda ne bantu bonse.—Byambo bya Mana 8:30, 31.

Mulaye wa Yehoba ku ba mu Mikoka ya Bantu

16, 17. Kwesakana na Masalamo 2:9, ki ka kikamwekela ba mu mikoka ya bantu?

¹⁶ Salamo wa bubiji byo abena kufikizhiwa luno, mu kimye kya kwikalapo kwa kwa Yesu Kilishitu kwa kubula kumweka, kikekala byepi ku ba mu mikoka ya bantu? Katatakatu Mfumu akafikizhe byambo bya Lesa bya kuba’mba: “Ukebalala [ba mu mikoka ya bantu] na kamama ka kyela; ukebasansakanya nobe kintu kibumba mubumbishi.”—Masalamo 2:9.

¹⁷ Tumama twa bamfumu ba mu moba akala twaimenangako bufumu bwa kishinka. Tumama tumo betulenganga na kyela kya kapotwe, nabiji ko baambapo mu uno salamo. Ñambilo ya kipashañano yaingijishiwa pano ibena kumwesha Mfumu Kilishitu byo kikamupelela konauna ba mu mikoka ya bantu. Kulalatu jimo na kamama ka kyela kukonauna kibumba mubumbishi, kwikisansakanya kya kuba kafwako ne kyo bakatolako ne.

18, 19. Pa kuba’mba betabilwe kwi Lesa, bamfumu ba pano panshi bafwainwa kuba byepi?

¹⁸ Nga bandamabyalo bakashinkwako ne kumona kuno kusansakanya kukatampe nyi? Ine, mambo nyimbi wa masalamo wibambila bino byambo amba: “Pano nanchi, jimukai, anweba bamfumu: Fundwai, anweba bamitonyi ba pano panshi.” (Masalamo 2:10) Bamfumu bebambila amba bajimuke, ne kutako maana ku ano mambo. Bafwainwa kuyuka’mba milanguluko yabo ke yatu, yapusana na kikooba Bufumu bwa Lesa kikamwenamo bantu.

¹⁹ Pa kuba’mba baketabilwe kwi Lesa, bamfumu ba pano panshi bafwainwa kupimpula byubilo byabo. Bebajimunako amba “mwingijilai Yehoba na moyo, musekele na kuzakama.” (Masalamo 2:11) Ibyepi inge kya kuba bapimpula byubilo? Mu kifulo kya kubuka bukaji, bafwainwa kusekela mu bintu byawama bikoba Bufumu bwa Bumesiasa. Kyakonsha kwikala bulongo inge bamfumu ba pano panshi bekileka byubilo bya kwitota ne kwilundumika byo bamwesha mu bukalama bwabo. Kabiji kechi bafwainwa kukankazhama kupimpula byubilo ne kwikala na milangwe kumona’mba kechi baesakana pamo na bumfumu bwa Yehoba ne bulume bukatampe bwa Lesa ne Mfumu wanji wa Bumesiasa ne.

“Pwanai ne Mwana”

20, 21. ‘Kupwana ne mwana’ kwatala mwepi?

²⁰ Salamo 2, pano mu lusa waita bamfumu ba mu mikoka ya bantu. Mu kifulo kya kumumvwañena, bebajimunako’mba: “Pwanai ne mwana, kuchina’mba, [Yehoba Lesa] wakazhingila, ne anweba mwakonaika mu jishinda, mambo bukaji bwanji bukumo bubuke.” (Masalamo 2:12a) Mfumu Yehoba ukebewa kumukokela inge kya kuba walaya mulaye. Kimye Lesa kyoaikezhe Mwananji pa bufumu, bamfumu ba panopantanda bafwainwe kuleka ‘kumulangulukila kyatu.’ Kwa kubula nangwa kukankazhama ne, bafwainwe kumuyuka uno Mfumu ne kumukokela.

²¹ Mambo ka a ‘kupwana ne mwana’? Kimye uno salamo anembelwe, kupwana kyo kyubilo kyamweshanga bulunda kabiji kyaingilanga mu kutambwila benyi mu nzubo, kwibamwesha bibusa. Kabiji kupwana kwajinga kyubilo kya bukishinka. (1 Samwela 10:1) Mu ino vesi ya mu salamo wa bubiji, Lesa ubena kukambizha ba mu mikoka ya bantu kupwana, ko kuba’mba kutambwila Mwananji Mfumu mushingwa.

22. Bandamabyalo ba mu mikoka ya bantu bafwainwa kumvwina ñanyi lujimuno?

²² Bonse bakana kwitabila bufumu bwa Mfumu watongolwa na Lesa, bakosamika Yehoba. Bakana bumfumu bwa Yehoba Lesa bwa pa bilengwa byonse, lūsa ne bulume bwanji bwa kusala Mfumu wakonsha kulama bantu mu buwame. Bukaji bwa Lesa bukeshila bandamabyalo ba mu mikoka ya bantu kwa kubula kuyuka ne, kimye bakakeba kufikizha byubilo byabo. “Bukaji bwanji bukumo bubuke,” ko kuba’mba katatakatu bukateme nobe mujilo kabiji kafwako ukebuzhima ne. Bandamabyalo ba mu mikoka ya bantu bafwainwa kumvwina luno lujimuno ne kwingijilapo. Kuba kino kukalumbulula bumi bwa myaka ne myaka.

23. Kimye kikiji konka kya kuba bantu bobe byepi?

²³ Uno salamo mu bukifwanyikizho wapezhako’mba: “Bo bene ba lusekelo bonse bamuketekela [Yehoba].” (Masalamo 2:12b) Kimye ko kikiji ku bantu kya kukeba lupulukilo, pamo ne bandamabyalo, bakebakeba mutende mu mikoka ya bantu. Bakonsha kunyemena kwi Yehoba, wanengezha mwakufyama mu bukalama bwa Bufumu bwanji. Bino bafwainwa kukokela, Bufumu bwa Bumesiasa saka bukyangye kusansakanya bansatuki ba mu mikoka ya bantu.

24. Twakonsha kwikala byepi bulongo nangwatu mu ino ntanda iji na makatazho?

²⁴ Umvwe saka tutanga bulongo Binembelo ne kwingijisha lufunjisho lwabyo mu bwikalo, tukekalanga bulongo mu ino ntanda yakatazha. Kwingijisha byo tufunda mu Binembelo kuleta lusekelo mu kisemi ne kufumyapo bijikila byavula ne moyo wa kuchina ino ntanda. Kukokela mikambizho ya mu Baibolo kukosesha luketekelo kuba’mba tubena kutokesha Mulenga wetu pa muchima. Kafwako nangwa umo wakila pe Nkambo wa Bilengwa byonse wakonsha kwitulaya “mulaye wa bumi buno, ne wa abwa bukeya” panyuma ya kufumyapo ino ntanda ilengulula bukine ne kukana bukalama bwa Bufumu.

25. “Mulaye” wa Yehoba byo akabula kupelelamotu ne, ki ka kyo twakonsha kuketekela kubiwa mu ano moba etu?

²⁵ “Mulaye” wa Yehoba kechi ukapelelamotu ne. Byo aji Mulenga wetu, Lesa wayuka kyawamina bantu bonse kabiji ukafikizha nkebelo yanji ya kupesha bantu ba lukokelo kwikala na mutende, lusekelo, ne kuzhikijilwa myaka ne myaka mu Bufumu bwa Mwananji ye atemwisha. Kwamba pa mambo a ano moba etu, ngauzhi Danyela wanembele’mba: “Mu moba a boba bamfumu aye Lesa wa mwiulu ukaleta bufumu bo bakabula konauna myaka ne myaka, nangwa pachechetu ne. . . . Bukalalaula buno bufumu bonse ne kwibupwishatu shata! pakuba abo bukekala myaka ne myaka.” (Danyela 2:44) Kine, kino kyo kimye kya kutako muchima ‘kupwana ne Mwana’ ne kya kwingijila Nkambo Mfumu Yehoba!

[Tubyambo twa mushi]

Musakukumbula’mba Ka?

• Ki ka “kyatu” kibena ‘kulanguluka’ ba mitundu ya bantu?

• Mambo ka Yehoba kyo akosamikila ba mu mikoka ya bantu?

• Lesa walaya ka ku ba mu mikoka ya bantu?

• ‘Kupwana ne mwana’ kwatala mwepi?

[Kipikichala pa peja 15]

Bamfumu ne bena Isalela bamwimejile Yesu Kilishitu

[Kipikichala pa peja 16]

Kilishitu bamwikazha ke Mfumu pa Mutumba wa Ziona mwiulu