Anweba Bakafunga, Londelainga Bakafunga Bene Bakatampe

“Kilishitu wimumanamijile ne kwimushila mwa kulondela kuba amba mulondelenga bulongo mu ngayo yanji.”—1 PE. 2:21.

MUSAKUKUMBULA’MBA KA?

Byo baji bakafunga, bakulumpe mu kipwilo bakonsha kulondela byepi Yehoba?

Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kulondela byepi Yesu Kilishitu?

Mambo ka bakulumpe o bayila na kupempula basapwishi?

1, 2. (a) Mikooko ikala byepi inge kebeilame bulongo? (b) Mambo ka bantu bavula ba mu moba kwa Yesu o baikejile nobe mikooko yabula kafunga?

MIKOOKO ikala bingi bulongo umvwe kafunga wiita muchima. Buku umo waamba pa bya kulela mikooko kuba’mba, “umvwe kafunga keatwaletu mikooko na kuja kwa kubula kwiita muchima, ukatana kuba’mba mu myaka ichechetu mikooko yanji ikanyana ne kukolwa.” Umvwe kafunga kealame bulongo mikooko, mikooko ikala bingi bulongo.

² Kyo kimotu ne mu kipwilo. Bakafunga bena Kilishitu inge bata muchima mikooko yonse iji mu kipwilo, bonse ba mu kipwilo bamwenamo bingi. Vulukai kuba’mba Yesu waumvwijile bingi lusa jibumba mambo “jasubakene ne kupelelwa nobe mikooko yabula kafunga.” (Mat. 9:36) Mambo ka o baikejile nobe mikooko yabula kafunga? Mambo aba bajinga na mwingilo wa kufunjisha bantu Mizhilo ya Lesa bakanamine michima, bakebelanga bantu byavula kabiji bajinga bakamfutumfutu. Mu kifulo kya kujisha ne kulama bulongo jitanga, bantangi ba mu Isalela ‘batwikile bantu pa bipuzhi kintu kyanema.’—Mat. 23:4.

3. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuvulukanga ka pa kwingila mwingilo wabo wa bukafunga?

³ Bakulumpe mu kipwilo ba mu ano moba baji na mwingilo wanema bingi. Mikooko iji mu jitanga jo balama ya kwa Yehoba ne Yesu, witelele aye mwine amba ne “kafunga wawama.” (Yoa. 10:11) Ino mikooko yanema bingi kwi Yesu mambo ‘wiipotele na lupoto’ lwa ‘mashi anji anema’ bingi. (1 Ko. 6:20; 1 Pe. 1:18, 19) Wiitemwa bingi mikooko yanji kya kuba wapaine ne bumi bwanji kwikala kitapisho na mambo a ayo. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuvulukanga kuba’mba kalama wabo ke Yesu Kilishitu, “kafunga mukatampe wa mikooko.” Onkao mambo, beketotolwela kwi aye pa byo balama jitanga janji.—Hebe. 13:20.

4. Tusakwisamba pa ka mu uno mutwe?

⁴ Nga bakafunga bena Kilishitu bafwainwa kulamanga byepi mikooko? Ba mu kipwilo bebatundaika ‘kukokela aba babena kwibatangijila.’ Pano bino, bakulumpe mu kipwilo nabo bebatundaika kubula kubila “bunkambo aba Lesa bo enonkela mwine.” (Hebe. 13:17; tangai 1 Petelo 5:2, 3.) Pano bakulumpe mu kipwilo bakonsha kutangijila byepi kwa kubula kubila bunkambo jitanga? Nangwa’mba, bakulumpe mu kipwilo bakonsha kulama byepi mikooko kwa kubula kukila pa bulume Lesa bo ebapa?

‘WIIBUKATA MU KYAJI KYANJI’

5. Kinembelo kya Isaya 40:11 kitufunjishapo ka pe Yehoba?

⁵ Ngauzhi Isaya waambile pe Yehoba amba: “Wauba nobe kafunga ujisha jitanga janji, ne kusenda bana ba mikoko mu maboko anji, kasa ebabukata mu kyaji kyanji, ne kwiitangijila bitende, bitende aya iji na bana.” (Isa. 40:11) Kino kinembelo kibena kulumbulula Yehoba byo ata muchima bantu bakoka nangwa baji mu kizumba. Byonkatu kafunga byo ata muchima mukooko yense uji mu jitanga ne kwinengezha kumukwasha kimye kyonse, ne Yehoba naye wayuka bikeba bonse baji mu kipwilo kabiji umvwa bingi bulongo kwibobila byo bakeba. Kabiji byonkatu kafunga byo abukata twana twa mikooko mu kivwalo kyanji inge kibena kukebewa, ne Yehoba “Shanja bya lusa” naye uketubukata mu bimye bya malwa. Uketutekenesha mu kimye kyo tubena kupita mu meseko akatampe nangwa inge twakajilwa kya kine kine.—2 Ko. 1:3, 4.

6. Mukulumpe mu kipwilo wakonsha kulondela byepi Yehoba?

⁶ Kafunga mu kipwilo wafwainwa kufunjilako kintu kyanema kwi Shetu wa mwiulu. Byonka byuba Yehoba, ne mukulumpe mu kipwilo naye wafwainwa kuta muchima ku bikeba mikooko. Inge wayuka bibena kupitamo balongo ne banyenga ne bintu bibena kukebewa kwibakwasha bukiji, popo akonsha kuyuka bya kukwasha ne kutundaika ba mu kipwilo. (Mana 27:23) Kino kibena kumwesha kuba’mba mukulumpe mu kipwilo wafwainwa kwikalangapo na kimye kya kwisamba na balongo ne banyenga. Nangwa kya kuba kechi wafwainwa kwitwezha mu bintu bya bakwabo ne, bino wafwainwa kutako muchima ku bintu byo amona ne kumvwa mu kipwilo ne “kukwasha boba babula kukosa” na muchima wa kifyele.—Byu. 20:35; 1 Tesa. 4:11.

7. (a) Mikooko ya Lesa beilamanga byepi mu moba ajingako Ezikyo ne Yelemiya? (b) Ñanyi kintu kyo twafwainwa kufunjilako kwi Yehoba byo akaine bakafunga babujile bukishinka?

⁷ Akilangulukai pa muchima wajinga na bakafunga Lesa bo akaine. Mu moba ajingako Ezikyo ne Yelemiya, Yehoba wazhachishe bakafunga babujilenga kulama bulongo mikooko yanji. Byo kwabujile wa kwiita muchima, mikooko beijilenga ku bijanyi kabiji yapalañenejilemo. Mu kifulo kya kujisha mikooko, bano bakafunga ‘bejishangatu abo bene’ ne kuyanjisha mikooko. (Ezi. 34:7-10; Yele. 23:1) Bakafunga Lesa bo azhachishe bajitu pamo na bantangi ba mu Kilishitendomu. Kino kimwesha ene mambo bakulumpe mu bipwilo bya bwina Kilishitu o bafwainwa kutesha muchima ku mikooko ya Yehoba ne kwiilama na kifyele.

“NE MUSHILA MWAKULONDELA”

8. Yesu washile byepi mwakulondela pa kukwasha balongo ne banyenga?

⁸ Na mambo a bumbulwa kulumbuluka, mikooko ya Lesa imo kechi yakonsha kumvwisha bikeba Yehoba ne. Bakonsha kukankalwa kufuukula bintu mwayila mafunde a mu Binembelo, nangwa kuba kintu kyakonsha kumwesha kuba’mba kechi bakoma mu maana a kuyuka Lesa ne. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kuba byepi na bantu ba uno mutundu? Bafwainwa kwibatekenya byonka Yesu byo atekenyanga baana banji ba bwanga bepachikanga pa wafwainwe kwikala mukulumpe mu Bufumu. Mu kifulo kya kuzhingila, Yesu watwajijile kufunjisha baana banji ba bwanga ne kwibololako mu kifyele kuba’mba bafwainwa kwipelula. (Luka 9:46-48; 22:24-27) Yesu byo ebovwele ku maulu abo, wibafunjishe buneme bwa kwipelula, kyubilo kyafwainwa kwikala na bakulumpe mu kipwilo.—Tangai Yoano 13:12-15; 1 Pe. 2:21.

9. Ñanyi kyubilo kyajinga na baana ba bwanga kyalengejile Yesu kwibololako?

⁹ Mutumwa Yoano ne Yakoba bamwesheshe kuba’mba balangulukanga’mba kwikala kafunga kulumbulula kubila bakwenu bunkambo. Bano batumwa babiji baambijile Yesu kuba’mba akebape bifulo bikatampe mu Bufumu. Bino Yesu wibolweleko ne kwamba’mba: “Mwayuka amba bamfumu ba bisaka bikwabo bobila bunkambo bantu babo kabiji bebalama bibi ku babinemanga. Bino anweba kange mwikale bino ne, yense ukeba kwikala mukulumpe mukachi kenu, wafwainwa kwikala wamwingilo wenu.” (Mat. 20:25, 26) Batumwa bafwainwe kuchinuzhuka muteeto wa kukeba ‘kubila bunkambo’ bakwabo, ko kuba’mba kwibabula bya kuba.

10. Yesu ukeba bakulumpe mu kipwilo kulama byepi ba mu kipwilo, kabiji Paulo waikala byepi wakumwenako mu kino?

¹⁰ Yesu ukeba bakulumpe mu kipwilo kulama jitanga byonka byo ejilamanga. Bafwainwa kwikala na muchima wa kwingijila bakwabo, kechi kwibobila bunkambo ne. Mutumwa Paulo wajinga na muchima wa kwipelula, mambo waambijile bakulumpe ba mu kipwilo kya mu Efisesa amba: “Mwayukishatu bulongo byo naikelenga nenu juba jitanshi jo naishile mu kibunji kya Asha saka ñingijila Nkambo na muchima wa kwipelula.” Paulo wakebelenga amba bakulumpe mu kipwilo bengilenga na ngovu ne kukwasha bakwabo saka bepelula. Waambile’mba: “Mu bintu byonse nemumwesheshe kuba amba kupichila mu kwingila kyakosa mwafwainwa kukwasha boba babula kukosa.” (Byu. 20:18, 19, 35) Paulo wabujile bena Kolinda kuba’mba kechi wajinga nkambo wa lwitabilo lwabo ne. Bino wajinga wipelula kabiji wa mwingilo umo ne abo pa kuba’mba bekale balusekelo. (2 Ko. 1:24) Paulo washijile bakulumpe ba mu ano moba kya kumwenako kyawama bingi kya kwipelula ne kwingila na ngovu.

‘KUKWACHISHA MAMBO A LESA A KISHINKA’

11, 12. Bakulumpe mu kipwilo bakonsha kukwasha byepi bakwabo ba mu lwitabilo kufuukula bulongo bya kuba?

¹¹ Mukulumpe mu kipwilo wafwainwa ‘kukwachisha mambo a Lesa a kishinka pa kwingijisha busendwe bwanji bwa kufunjisha.’ (Titu. 1:9) Bino wafwainwa kuba bino ‘saka akoka muchima.’ (Nga. 6:1) Kafunga wawama kechi ukanjikizha balongo ne banyenga mu kipwilo kuba bintu mo asakila ne, bino wibakwasha kufuukula kwesakana na mwayila Binembelo ne byo batemwa Yehoba. Kya kumwenako, pa kukwasha mulongo nangwa nyenga kufuukula bulongo bya kuba, mukulumpe mu kipwilo wakonsha kwisamba nanji pa mafunde a mu Binembelo nangwa pa kibaba kya mu mabuku etu. Wakonsha ne kumutundaika kulangulukapo pa bintu byo akeba kuba ne kumona byo byakunza bulunda bwanji na Yehoba. Mukulumpe wakonsha kumulumbulwila bulongo buneme bwa kulomba kwi Lesa saka akyangye kufuukula bya kuba. (Mana 3:5, 6) Panyuma ya kwisamba nanji, mukulumpe mu kipwilo ukamuleka kuba’mba mwine afuukulepo bya kuba.—Loma 14:1-4.

¹² Binembelo po pafwainwa kwimena lutangijilo lonse lupana bakalama mu bipwilo. Onkao mambo, kyanema bingi bakalama kwingijisha Baibolo bulongo ne kumona kuba’mba kimye kyonse bafundako bakwabo kwesakana na byaamba Baibolo. Kuba bino kukwasha bakulumpe kubula kwingijisha kutama luusa lo bebapa. Mambo mikooko kechi yabo ne. Kabiji yense mu kipwilo uketotolwela kwi Yehoba ne Yesu pa byo oba.—Nga. 6:5, 7, 8.

IKALAI “BAKUMWENAKO JITANGA”

13, 14. Mu ñanyi bintu mukulumpe mu kipwilo mo afwainwa kwikela wakumwenako jitanga?

¹³ Byo apwishishe kujimunako bakulumpe mu kipwilo kuba’mba kechi bafwainwa ‘kwi bobila bunkambo baji mu maboko abo’ ne, mutumwa Petelo wibatundaikile “kwikala bakumwenako jitanga.” (1 Pe. 5:3) Nga mukulumpe mu kipwilo wakonsha kwikala byepi wakumwenako jitanga? Akilangulukai pa bino bintu bibiji muntu “ubena kukanamina mingilo ya bukalama” byo afwainwa kufikizha. Wafwainwa kwikala “watekanya” kabiji “ulama bulongo ba mu nzubo yanji.” Inge mukulumpe mu kipwilo uji na kisemi, wafwainwa kulama kisemi kyanji bulongo, “mambo umvwe muntu wabula kuyuka bya kulama bulongo ba mu nzubo yanji, wakonsha kulama byepi kipwilo kya Lesa?” (1 Timo. 3:1, 2, 4, 5) Pa kuba’mba mwanamulume afikilemo kwikala kalama, wafwainwa kwikala watekanya, kino kilumbulula kuba’mba wafwainwa kumvwisha mafunde a Lesa ne kuyuka bya kwiengijisha mu bwikalo bwanji. Wafwainwa kwikala watekanya kabiji ulangulukapo bulongo pa bintu saka akyangye kufuukula bya kuba. Balongo ne banyenga bamuketekela bingi mukulumpe uji na byubilo bya uno mutundu.

¹⁴ Bakalama bafwainwa kubambakana mu mwingilo wa kusapwila pa kuba’mba bakwabo bena Kilishitu bamwenengako byonka byaubanga Yesu. Kusapwila mambo awama a Bufumu ye mwingilo wanema bingi Yesu ye aingijilenga pano pa ntanda. Kabiji wafunjishe baana banji ba bwanga bya kwingila uno mwingilo. (Mako 1:38; Luka 8:1) Mu ano moba basapwishi batundaikwa bingi inge baingijila pamo na bakulumpe mu kipwilo mambo bamona mukoyo wabo mu uno mwingilo wa kupulusha bantu kabiji bafunjilako mashinda mwa kufunjishisha. Mukoyo wa bakulumpe wa kwingila kimye kyabaya mu mwingilo wa kusapwila nangwa kya kuba baji na bya kuba byavula, ulengela ba mu kipwilo nabo kwikala na mukoyo mu uno mwingilo. Kabiji bakulumpe mu kipwilo bekala bakumwenako bawama inge ke banengezhe bulongo ne kukumbulapo pa kupwila ne kwingilako mingilo ikwabo nabiji kuwamisha Nzubo ya Bufumu.—Efi. 5:15. 16; tangai Bahebelu 13:7.

“KOSESHAI BABULA KUKOSA”

15. Ñanyi bintu bimo bilengela bakulumpe mu kipwilo kuya na kupempula basapwishi?

¹⁵ Kafunga wawama upelawizha kukwasha mukooko wikozha nangwa wakolwa. Kyo kimotu, ne bakulumpe nabo bafwainwa kuta muchima mikooko ibena kupita mu makatazho nangwa ibena kukebewa kwiijimunako. Bakikulumpe ne bakolwa nabo bakebewa kwibakwasha mu bintu byo bakeba, bino kikatakata kwibatundaika ne kwibatekenesha na Binembelo. (1 Tesa. 5:14) Bakyanyike mu kipwilo nabo bapita mu makatazho nabiji a kukana kuba bya “kusakasaka bya bwanyike.” (2 Timo. 2:22) Mwingilo wa bukafunga wavwangamo kufwakesha ba mu kipwilo pa kimye pa kimye na mulanguluko wa kukeba kuyuka bintu byo babena kupitamo ne kwibatundaika kupichila mu Binembelo. Inge bino bintu besambapo nabo bukiji, makatazho avula akonsha kupwa saka akyangye kubaya.

16. Bakulumpe mu kipwilo bafwainwa kuba byepi inge umo mu kipwilo uji na lukatazho lukatampe?

¹⁶ Pano ibyepi inge kya kuba mulongo mu kipwilo uji na lukatazho lwabaya kya kuba ne bulunda bwanji na Yehoba buji mu kizumba? Yakoba wanembele’mba: “Nanchi mwi anweba muji wakolwa nyi? Ete bakulumpe mu kipwilo, ne abo bamulombelele ne kumushinga manyi mu jizhina ja Yehoba. Kabiji lulombelo lwa lwitabilo lukalengela muntu wakolwa kukosa, ne Yehoba ukamubuka. Kabiji umvwe walengele mambo, Lesa ukamulekelako.” (Yako. 5:14, 15) Nangwa kya kuba wakolwa ku mupashi kechi ‘waita bakulumpe mu kipwilo ne,’ bafwainwa kumukwasha bukiji inge bayuka bintu byo abena kupitamo. Bakulumpe mu kipwilo inge balombela pamo na balongo ne banyenga babena kupita mu bya malwa nangwa kwibalombelako ne kwibakwasha mu bimye byo bakajilwa bamwesha kuba’mba bakafunga bawama batundaika bakwabo kutwajijila kwingijila Lesa na lusekelo.—Tangai Isaya 32:1, 2.

17. Ñanyi bintu bifumamo inge bakafunga kebalondele “kafunga mukatampe”?

¹⁷ Mu byonse byo boba mu jibumba ja Yehoba, bakafunga bena Kilishitu balondela, “kafunga mukatampe” aye Yesu Kilishitu. Bano banabalume bakwasha jitanga kutwajijila kwingijila Lesa mu bukishinka ne kukosesha bulunda bwabo ne aye. Twibasanchila bingi bakafunga betu baji na kifyele ne kumutakaika mwine Kafunga wetu Mukatampe, aye Yehoba.

[Kipikichala pa peja 26]

[Kipikichala pa peja 29]

Bakulumpe mu kipwilo bakwasha bisemi byabo kunengezha bya kuya na kwamba mu mwingilo wa kusapwila (Monai jifuka 13)

[Bipikichala pa peja 30]

Bakalama bo bakumwenako mu mwingilo wa kusapwila (Monai jifuka 14)