BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w12 12/15 pp. 19-23
  • Twafwainwa Kutwajijila Kwikala “Bakañenda”

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Twafwainwa Kutwajijila Kwikala “Bakañenda”
  • Kyamba kya Usopa—2012
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • “BILENGWA BYONSE BIBENA KUBINZA”
  • ÑANYI BINTU BYAFWAINWA KUBA BENA KILISHITU BA KINE?
  • BYUBILO BYAWAMA
  • BANEKENENA
  • BAMWESHA BUTEMWE
  • “Bakañenda” Mu Ntanda Ibi
    Kyamba kya Usopa—2011
  • “Bwikalo Bwenu Bwikale Bwafwainwatu mu Bagentila”
    Kyamba kya Usopa—2002
  • “Bakañenda” Bakwatankana Mu Mpopwelo Ya Kine
    Kyamba kya Usopa—2012
  • Bena Kilishitu Babula Kwitumpa Mubyaino Ntanda Mumoba Apelako
    Kyamba kya Usopa—2002
Monai Bikwabo
Kyamba kya Usopa—2012
w12 12/15 pp. 19-23

Twafwainwa Kutwajijila Kwikala “Bakañenda”

“Byo muji benyi kabiji bakañenda mu ino ntanda, nemusashijila namba muchinuzhukenga bisakasaka mibiji yenu.”—1 PE. 2:11.

MUSAKUKUMBULA’MBA KA?

Mambo ka bashingwa o bakonsha kutelelwa’mba bakañenda?

Mu ñanyi jishinda “mikooko ikwabo” mo yaikela bakañenda?

Ñanyi kintu kyo mubena kutonga kulutwe?

1, 2. Bañanyi bo aambilengapo Petelo byo aingijishe kyambo kya kuba’mba “basalululwa,” kabiji mambo ka o ebatelejile amba “bakañenda”?

PA KUPITAPO myaka 30 kufuma kimye kyayile Yesu mwiulu, mutumwa Petelo wanembele nkalata ku boba ‘baikele bwenyi bapalañenejile mu Pontusa, mu Ngalatiya, mu Kapadokya, mu Asha ne mu Bitinya, basalululwa.’ (1 Pe. 1:1) Byo aingijishe kyambo kya kuba’mba “basalululwa,” Petelo watongwelenga boba bashingilwe na mupashi wazhila nobe aye kabiji ne ‘kusemwa jibiji monka mwayila lusa lwa Lesa lukatampe kuba amba ebape luketekelo lumi’ lwa kulama pamo ne Kilishitu mwiulu. (Tangai 1 Petelo 1:3, 4.) Pano mambo ka o bebatongwejile amba “benyi kabiji bakañenda”? (1 Pe. 2:11) Kabiji bino byambo bilumbulula ka kwi atweba lelo jino byo kiji kuba’mba bantu bachechetu pa Bakamonyi bonse mu ntanda bo bamba’mba bashingwa basalululwa?

2 Kyayijilemo bingi kutongola bashingwa ba mu myaka kitota kitanshi kuba’mba bajinga “bakañenda.” Byonka byo kiji ku jibumba ja bashalapo lelo jino, ne abo kechi bajinga bangikazhi ba myaka ne myaka pano pa ntanda ne. Mutumwa Paulo wajinga mu kajitanga kacheche ka bashingwa, walumbulwile amba: “Bino atweba twibangikazhi ba mwiulu kabiji tubena kutengela mupulushi kufuma mwiulu aye Nkambo Yesu Kilishitu.” (Luka 12:32; Fili. 3:20) Byo kiji kuba’mba ‘bangikazhi ba mwiulu,’ inge bafwa, bano bashingwa bafuma pa ntanda ne kuya na kutambula kintu kyakilamo kuwama, ko kuba’mba kwikala bomi mwiulu kwa kubula kufwa. (Tangai Filipai 1:21-23.) Onkao mambo, kyayilamo bingi kwibatela’mba “bakañenda” ba mu ntanda ibena kutangijilwa na Satana.

3. Ñanyi bwipuzho bo twakonsha kwipuzha pa mambo a “mikooko ikwabo”?

3 Pano kiji byepi ku “mikooko ikwabo”? (Yoa. 10:16) Nanchi nabo kechi baji na luketekelo lwa mu Binembelo lwa kwikala bangikazhi ba mu ino ntanda myaka ne myaka nenyi? Kine, uno ukekala muzhi wabo myaka ne myaka. Ne abotu pa kino kimye bakonsha kutelwa’mba bakañenda. Mu ñanyi jishinda?

“BILENGWA BYONSE BIBENA KUBINZA”

4. Ñanyi bintu byakankalwa kupwisha bantangi ba pano pa ntanda?

4 Byo kiji kuba’mba buno bwikalo bwa kwa Satana bukitwajijila, bantu bonse kubikako ne bena Kilishitu bakatwajijila na kuyanda na bintu byafuma mu bunsatuki bwa kwa Satana bo asatukijile Yehoba. Mu Loma 8:22 tutangamo amba: “Twayuka namba, bilengwa byonse bibena kubinza ne kumvwa misongo pamo kufikatu ne lelo.” Nangwa bebikekotu byepi, bantangi ba pano pa ntanda, ba sayansi ne boba bengila mingilo ya kukwasha bantu kechi bakonsha kupwisha makatazho a bantu ne.

5. Kufuma mu 1914, bantu bavula basalapo kuba ka, kabiji mambo ka?

5 Kufuma mu 1914, bantu bavula basalapo kunekenena Mfumu watongolwa na Lesa, aye Kilishitu Yesu. Kechi basaka kwivwanga mu bintu bya ino ntanda ya kwa Satana ne. Bakana kutundaika bintu bya ino ntanda ya kwa Satana. Onkao mambo, mu bwikalo bwabo bonse batundaika Bufumu bwa Lesa ne bintu byanji byonse.—Loma 14:7, 8.

6. Mu ñanyi jishinda Bakamonyi ba kwa Yehoba mo bakonsha kutelelwa’mba benyi?

6 Kine, mu byalo monse mo baji byakila pa 200, Bakamonyi ba kwa Yehoba balondela mizhilo ya kyalo kyo bajimo. Kabiji bakanatu nsala nsala kwivwanga mu bya bumulwila ntanda ne mu milukuchi ya bya bukomo ibena kubiwa. Nangwatu luno, bemona abo bene kwikala bangikazhi ba mu ntanda ipya ya Lesa. Bekala bingi na lusekelo pa kumona moba a kwikala bakañenda mu ino ntanda yaluwankana byo abena kunangijila ku mpelo.

7. Bakalume ba Lesa bakekala byepi bangikazhi pano pa ntanda myaka ne myaka, kabiji mu ñanyi jishinda?

7 Katatakatu Kilishitu akengijishe lūsa lo bamupa ne konauna bwikalo bwatama bwa kwa Satana. Kafulumende walumbuluka wa kwa Kilishitu ukafumyapo bundengamambo ne bulanda pano pa ntanda. Kabiji ukafumyapo bintu byonse byatama byaishile na mambo a kusatukila bumfumu bwa Yehoba. Bakalume ba Lesa bakishinka bakekala bangikazhi mu Paladisa pano pa ntanda myaka ne myaka. (Tangai Lumwekesho 21:1-5.) Pa kikye kimye, bilengwa byonse ‘bikapokololwa ku buzha bwa bubole ne kwikala na bwana bwa bene bwa lukumo lwa baana ba Lesa.’—Loma 8:21.

ÑANYI BINTU BYAFWAINWA KUBA BENA KILISHITU BA KINE?

8, 9. Lumbululai mwatazhizhe Petelo byo aambile’mba “muchinuzhukenga bisakasaka mibiji yenu.”

8 Petelo walumbulwile bintu byafwainwa kuba bena Kilishitu kimye kyo aambile amba: “Batemwe bami, byo muji benyi kabiji bakañenda mu ino ntanda, nemusashijila namba muchinuzhukenga bisakasaka mibiji yenu bibena kwilwisha na bumi bwenu.” (1 Pe. 2:11) Bino byambo patanshi byashinkamene bena Kilishitu bashingwa, pano bino, bingila ne ku mikooko ikwabo ya kwa Yesu.

9 Kechi kyakonsha kutama umvwe bintu bimo byo tukeba byaubiwa mu jishinda jikebelamo Mulenga ne. Mambo bino bintu binungako lusekelo. Kyakumwenako, kuji bintu bimo bikebewa nabiji kajo kawama ne bya kutomatoma, bya kisangajimbwe ne kwikala na balunda bawama. Nangwatu kukeba kwilaala kwa boba baji mu masongola nako kujitu bulongo kabiji nako kuji na kimye. (1 Ko. 7:3-5) Pano bino, Petelo waambilenga pa “bisakasaka mibiji” ‘bilwa na muchima.’ Kino kibena kulumbulula bya kusakasaka byatama. Mu ma Baibolo amo, bino byambo byatuntululwa amba “bya lwiso lwa buntunshi” (Buku wa Lesa) nangwa’mba “lwiso lwa bundengamambo” (New International Version). Twafwainwa kujimuka na bintu byonse bisakasaka mibiji byapusana na bikeba Yehoba byakonsha kulengela muntu konauna bulunda bwanji na Lesa. Inge ne, luketekelo lwa mwina Kilishitu lwa kupulusha mweo wanji lwakonsha kwikala mu kizumba.

10. Satana wingijisha ñanyi mashinda pa kulengela bena Kilishitu kwikala lubaji lwa ntanda yanji?

10 Kintu kikeba Satana ke kulengela bena Kilishitu ba kine kwimona nobe kechi “bakañenda” mu buno bwikalo bo tujimo ne. Kukebesha bintu bya ku mubiji, kongolwa na byubilo byatama, kukeba kutumbalala, kukebesha kwikala mutanshi mu bintu byonse, ne misalululo, ke bitewa bya kwa Satana kabiji ke bintu bisakasaka mibiji. Umvwe twafuukulapo kuchinuzhuka bino bintu bisakasaka mibiji, tukamwesha kuba’mba kechi tukeba kwikala lubaji lwa ntanda yatama ya kwa Satana ne. Kabiji tukamwesha kuba’mba twi bakañendatu mu ino ntanda. Kine kintu kyo tukebesha kabiji kyo tubena kwibikako kwingijilapo ke kwikala myaka ne myaka mu ntanda ipya ya Lesa ya bololoke.

BYUBILO BYAWAMA

11, 12. Nga bantu bafuma mu byalo bingi, kimye kimo bebamona byepi, kabiji bantu bambapo amba ka pa Bakamonyi ba kwa Yehoba?

11 Mu kyepelo 12, Petelo watwajijila kulumbulula bintu byafwainwa kuba bena Kilishitu “bakañenda” amba: “Ikalainga na byubilo byawama mu bantu ba pano pa ntanda, kuba amba umvwe bemwambila amba mwibanguba bibi, bemwene bene mingilo yenu yawama ne kutumbijika Lesa mu juba jo akeya na kwibapikita.” Kimye kimo bantu bafuma mu byalo bingi, bebendeleka bingi. Na mambo a kupusanako na bakwabo, bakonsha kwibamona nobe banguba bibi. Ñambilo yabo, byubilo, mvwajilo, kampe ne mwekelo byakonsha kupusanako na bakwabo. Pano inge kebobe byawama, ko kuba’mba kwikala na byubilo byawama, myendeleko yo bebendeleka ikala yatutu.

12 Po pamotu, misambo ne bya kisangajimbwe bya bena Kilishitu ba kine byapusanako na bya bakwabo bo bekala nabo mu bimasamasa. Mvwajilo ne mwekelo yabo javula imwesha kuba’mba bapusanako na bakwabo. Kuno kupusanako kimye kimo kulengela bantu kwibamona nobe banguba bibi. Nangwa byonkabyo, bantu bakwabo bebatakaika bingi na mambo a byubilo byabo byawama.

13, 14. ‘Bintu byaoloka byuba muntu bimumwesha byepi amba uji na maana’? Ambai kyakumwenako.

13 Ee kine, byubilo byawama byakonsha kufumyapo myendeleko. Nangwatu Yesu, muntu walumbuluka kabiji wakishinka kwi Lesa, bamupelemo mambo a bubela. Bamo bamutelelenga’mba “kiji kabiji kitomi, mulunda wa basonkeshi ne bandengamambo.” Nangwa byonkabyo, kishinka ke kya kuba’mba, bwikalo bwanji bwawama bwa kwingijila Lesa bwamwesheshe amba kechi wajinga nguba bibi ne. Yesu waambile amba: “Bintu byaoloka byuba muntu byo bimumwesha amba uji na maana.” (Mat. 11:19) Byo byo kiji ne lelo jino. Kyakumwenako, balongo ne banyenga bengijila pa Betele mu muzhi wa Selters, mu Germany bebamona ku bantu amba bapusanako. Mukulumpe wa muzhi mu kafulumende wibalamwijileko kupichila mu kwamba’mba: “Bakamonyi bengijila popa bekala bwikalo bwapusanako, pano bino kechi baleta bufinda mu kimasamasa ne.”

14 Ne ku Bakamonyi ba kwa Yehoba mu muzhi wa Moscow, mu Russia byo byo kyajinga. Bebabepejile kuba’mba baubile bintu byatama. Mu June, 2010, Kochi Mukatampe wa mu Europe Utala pa Lūsa lwa Bantu mu muzhi wa Strasbourg, mu France, waambile’mba: “Kochi watana kuba’mba byaubile [kije kya mu muzhi wa Moscow] pa kukana kuswisha bantu kwikala na lūsa lwa kutwajijila na bupopweshi bwabo kechi byawamine ne. Bije bya mu Moscow kechi byapaine bishiino bya kumwesha kuba’mba bano bantu” bazhachilwe na mambo nabiji a konauna bisemi, kutundaika bantu kwikujika, nangwa kukana muchi wa mu bipatela ne. Onkao mambo, “byafuukwilepo bije bya mu Moscow pa kukanya bantu kukasuluka mu bya bupopweshi, kechi byayijilemo kwesakana na mizhilo ne, kabiji byayile munsunya nangwa kya kuba bakebelenga kwibitabizha.”

BANEKENENA

15. Bena Kilishitu ba kine mwaya ntanda yonse balondela ñanyi jifunde ja mu Baibolo?

15 Bakamonyi ba kwa Yehoba mu muzhi wa Moscow ne bakwabotu mwaya ntanda balondela bintu bikebewa ku bena Kilishitu byaambilepo Petelo. Wanembele amba: “Na mambo a Nkambo, nekenenainga bonse baji mu bifulo bya buntangi; nangwa mfumu mwine mukatampe nangwa bitumbafumu.” (1 Pe. 2:13, 14) Nangwa kya kuba kechi ba mu ino ntanda ibi ne, bena Kilishitu ba kine banekenena bakulumpe balama kyalo baji “pa bifulo byabo,” byonka bibakambizhe Paulo.—Tangai Loma 13:1, 5-7.

16, 17. (a) Ki ka kimwesha kuba’mba kechi tulwisha makafulumende ne? (b) Bantangi ba bu mulwila ntanda bamo baswa ñanyi bintu?

16 Umvwe Bakamonyi ba kwa Yehoba kebobe bintu nobe “bakañenda” mu buno bwikalo bo tujimo, kechi kilumbulula’mba bakana kulondela bikeba kafulumende ne. Kabiji kechi bakanya bakwabo kwivwanga mu bya bumulwila ntanda nangwa kwibakanya kuba byo bakeba pa kupwisha makatazho a bantu ne. Kupusanako na bupopweshi bukwabo, Bakamonyi ba kwa Yehoba bachinuzhuka kwamba pa bya bumulwila ntanda. Kabiji kechi bakanjikizha kafulumende kuba bintu byo bakeba ne. Mulanguluko wa kuba’mba bakeba kuvundankanya mutende nangwa kulengulula kafulumende, kechi wayilamo ne.

17 Kupichila mu kukokela babinemanga ba mu kafulumende kwesakana na lujimuno lwa kwa Petelo lwa kuba’mba, “nemekainga mfumu,” bena Kilishitu bapana mushingi ne munema wafwainwa bano babinemanga. (1 Pe. 2:17) Pa bimye bimo, babinemanga baswa kuba’mba kafwako bintu byafwainwa kwibalengela kuzhinauka Bakamonyi ba kwa Yehoba ne. Kyakumwenako, mulwila ntanda umo wa ku Germany aye Steffen Reiche, wajinga kala kiloolo wa mu kafulumende wa kyalo kya Brandenburg kabiji kulutwe waishile kwikala ntomesha mu nzubo ya mizhilo mu Germany, waambile amba: “Byubilo bya ba Kamonyi ba kwa Yehoba kimye kyo bajinga mu makampu ne mu tuleya byawamine bingi kya kuba ne lelo jino, byonka byo kyajingatu kala, bikebewa bingi ku bangikazhi ba mu kyalo. Kino kyamwekejile mu byo bachinchikile kimye kyo bebamanyikilenga ku bashilikale ba mu kafulumende wa Nazi kabiji ne byo batele muchima ku bakaili bakwabo. Bino byubilo byanema bingi ku bangikazhi ba mu Germany, mambo ano moba bantu babena kumanyika bingi boba bafuma mu byalo bingi ne bantu ba mu bipanyi bya bumulwila ntanda bikwabo.”

BAMWESHA BUTEMWE

18. (a) Mambo ka o twatemenwa balongo betu bonse? (b) Nga bantu bamo babula Bakamonyi bambapo amba ka?

18 Mutumwa Petelo wanembele’mba: ‘Saka mutemwa balongo bonse, akamwainga Lesa.’ (1 Pe. 2:17) Bakamonyi ba kwa Yehoba kechi bakeba kufichisha Lesa ku muchima ne, kabiji kino kibalengela kuba kyaswa muchima wanji. Baji bingi na lusekelo pa kwingijila Yehoba mu bwana bwankazhi bwa ntanda yonse bwa balongo ne banyenga bakeba kwingijila Lesa. Onkao mambo, kijitu bulongo kwi abo ‘kutemwa balongo babo bonse.’ Buno butemwe bwa kutemwa balongo bubula kumweshapo bantu ba mu ino ntanda, javula bulengela bantu babula Bakamonyi kukumya bingi. Kyakumwenako, pa kukonkana kwa byalo kwajingako mu 2009 mu Germany, mwanamukazhi wapishangamo bakañenda waingilanga ku ofweshi wa bena America watalanga pa bakañenda bafumanga ku kyalo kyabo, wakuminye bingi pa kumona Bakamonyi byo bakwashishenga bakwabo bafumine mu byalo bingi. Waambile amba pa myaka yonse yo aingila uno mwingilo, ukyangye kumonapo kintu kya uno mutundu ne. Pa kupitapo kimye, Kamonyi wa kwa Yehoba umo waambile amba: “Byambo byonse byo aambile pe atweba byamwesheshe’mba wakuminye bingi pa bintu byo amwene.” Pa kushonkena ko mwatanwako kala, nanchi mwakyumvwapo bantu na kwamba byambo bya uno mutundu pa Bakamonyi nyi?

19. Twafwainwa kufuukulapo kuba ka, kabiji mambo ka?

19 Mu onse mashinda o twaambapo kala ne akwabotu, Bakamonyi ba kwa Yehoba bamweshatu patoka kuba’mba “bakañenda” mu ino ntanda ya kwa Satana. Kabiji bakebesha bingi kutwajijila kwikala bino. Baji na luketekelo lwakosa lwa kuba’mba katatakatu bakekale bangikazhi myaka ne myaka mu ntanda ipya ya Lesa muji bololoke. Nanchi kechi mukeba kuba’mba mukekale mu ino ntanda nenyi?

[Kipikichala pa peja 20]

Kechi tukeba kutundaika bintu bya ino ntanda ya kwa Satana ne

[Kipikichala pa peja 20]

Tubena kutundaika bintu bya mu ntanda ipya ya Lesa

[Kipikichala pa peja 22]

Bukine bwa mu Baibolo bwakwasha kino kisemi kya mu Russia kukwatankana

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu