Kitango 43
Balongo Ne Banyenga Yetu Bo Bañanyi?
JUBA jimo Mufunjishi Wayukisha washikishepo bwipuzho. Washikishe’mba: “Lelo bamama bo bañanyi? Ne balongo bami bo bañanyi?” (Mateo 12:48) Abya wakonsha kukumbula buno bwipuzho nyi?— Wafwainwa wayuka amba inanja Yesu wajinga Maliya. Pano nanchi wayuka mazhina a balongo banji nyi?— Nanchi wajinga ne na banyenga nyi?—
Baibolo waamba’mba balongo ba kwa Yesu bajinga ba “Yakoba, Yosefwa, Shimona, ne Yudasa.” Kabiji Yesu wajinga ne na banyenga yanji kimye kyo aingilanga mwingilo wa busapwishi. Yesu byo ajinga mubeji, bonse be bajinga bankasanji.—Mateo 13:55, 56; Luka 1:34, 35.
Nanchi balongo ba kwa Yesu nabo bajinga baana banji ba bwanga nyi?— Baibolo waamba’mba patanshi “kechi bamwitabile ne.” (Yoano 7:5) Pano bino palutwe kacheche, Yakoba ne Yudasa (kabiji watelwanga’mba Yuda) baikele ke baana banji ba bwanga, kabiji banembele ne mabuku a mu Baibolo. Nanchi mabuku o banembele wiayuka nyi?— Ee, ano mabuku ke Yakoba ne Yuda.
Nangwa kya kuba’mba banyenga ya kwa Yesu kechi batongolwapo mu Baibolo ne, twayuka kuba’mba wajinga na babiji. Kampe kwajingatu ne bakwabo. Nanchi bano banyenga yanji nabo baikele ke baana banji ba bwanga nyi?— Kafwapo po kyaambiwapo mu Baibolo ne, onkao mambo kechi twayuka ne. Pano nga mambo ka Yesu o aipwizhijile buno bwipuzho bwa kuba’mba: “Lelo bamama bo bañanyi? Ne balongo bami bo bañanyi?”— Akitwaya tumone byo kyajinga.
Yesu byo afunjishenga baana banji ba bwanga, muntu umo wamuchibikizhe ne kwamba’mba: “Talai! bainenu ne balongo benu baimana pangye amba, twambe nenu.” Onkao mambo, Yesu waingijishe kano ka kimye kufunjishishamo lufunjisho lwanema byo aipwizhe buno bwipuzho bwa kuba’mba: “Lelo bamama bo bañanyi? Ne balongo bami bo bañanyi?” Watanyikile kuboko kwanji kwajinga baana banji ba bwanga ne kwamba’mba: “Talai! Bamama ne Balongo bami!”
Kepo Yesu alumbulwile mo atazhizhe bino byambo, amba: “Aye uba kyaswa muchima wa Tata wa mwiulu, awa ye mulongo wami, ye nyenga yami, ye mama.” (Mateo 12:47-50) Kino kimweshatu patoka amba Yesu watemenwe bingi baana banji ba bwanga. Witufunjishenga amba baana banji ba bwanga bajingatu nobe balongo banji, banyenga yanji kabiji nobe bainanji.
Pa kyokya kimye, balongo ba kwa Yesu abo ba Yakoba, Yosefwa, Shimona, ne Yudasa kechi baitabile amba Yesu mwana Lesa ne. Kechi baitabile byambo byaambile malaika Ngabaliela kwi inabo ne. (Luka 1:30-33) Onkao mambo, bafwainwa bamushikilwe bingi Yesu. Yense uba bino kechi mulongo nangwa nyenga yetu wa kine ne. Abya wayukapo muntu umo washikilwe mulongo nangwa nyenga yanji nyi?—
Baibolo waamba pe Isao ne Yakoba. Isao washikilwe bingi nkasanji kabiji waambile’mba: “Nkamwipaya nkasami Yakoba.” Libeka inanja bano baana waumvwine bingi moyo, onkao mambo waambijile Yakoba amba nyema kuchina’mba bakakwipaya kwi Isao. (Ntendekelo 27:41-46) Pano bino, byo papichile myaka yavula, Isao wapimpwile byubilo byanji kabiji wamukumbachile Yakoba ne kumufyompa.—Ntendekelo 33:4.
Mu kuya kwa moba, Yakoba waikele na baana 12. Pano bino, Yosefwa bamushikilwe bingi ku bakolojanji. Baumvwanga kichima mambo Yosefwa bamutemenwe bingi ku bashanji. Onkao mambo, bamupoteshe Yosefwa kubapoteshi bayilenga ku Ijipita. Babwela bakabula ne shabo amba Yosefwa bamuja ku banyama bamungye. (Ntendekelo 37:23-36) Kino kintu kyatamine bingi, ke ibyo nenyi?—
Mu kuya kwa moba, balongo ba kwa Yosefwa baubile bingi bulanda na kintu kyo baubile. Yosefwa wibalekejileko mambo. Pano wamona Yosefwa kyo aikejile nobe Yesu nyi?— Batumwa ba kwa Yesu bamunyemene kimye kyo ajinga mu lukatazho, kabiji Petelo wakaine amba kechi wamuyuka ne. Pano bino, byonka byaubile Yosefwa, Yesu wibalekejileko mambo.
Kabiji kwajinga bankasa ne kolo abo ba Kaina ne Abela. Ku bano bantu nabo twakonsha kufunjilako kintu kimo. Lesa wamwene mu muchima wa kwa Kaina amba washikwa bingi mulongo wanji. Onkao mambo, Lesa wamwambijile Kaina amba apimpule byubilo byanji. Umvwe Kaina watemenwe Lesa, inge waumvwijile byo bamubujile. Pano bino, kechi watemenwe Lesa ne. Juba jimo Kaina waambijile Abela amba: “Twayai tuye mungye.” Abela wayile ne Kaina. Byo bafikile mungye mwabunke bwabo, Kaina wanakwile nkasanji kyatama bingi ne kumwipaya wamwipayile.—Ntendekelo 4:2-8.
Baibolo witubula’mba twakonsha kufunjilako lufunjisho lwanema bingi ku kino kyamwekele. Abya wikiyuka nyi?— Baibolo waamba’mba: ‘Ano o mambo o mwaumvwine ne ku ntendekelo, amba, tutemwañane atwe bene na bene: kechi pamo nobe Kaina ne, waji wa kwa yewa mubi.’ Onkao mambo, balongo ne banyenga bafwainwa kutemwañana. Kechi bafwainwa kwikala nobe Kaina ne.—1 Yoano 3:11, 12.
Mambo ka o kyatamina kwikala nobe Kaina?— Mambo Baibolo waamba’mba, ‘waji wa kwa yewa mubi,’ Satana Diabola. Kaina byo amwesheshe byubilo bya Diabola, kyajinga nobe Diabola ye wajinga shanji.
Pano wamona ene mambo o kyanemena kutemwa balongo ne banyenga yobe nyi?— Umvwe wibashikwa, ko kuba’mba ubena kulonda baana ba kwa ñanyi?— Baana ba kwa Diabola. Kechi byo byo ukeba kwikala ne, ke ibyo nenyi?— Pano wakonsha kumwesha byepi amba ukeba kwikala mwana Lesa?— Umvwe watemwa balongo ne banyenga yobe.
Butemwe bo buka?— Butemwe ke kyubilo kyo twikala nakyo kitulengela kubila bakwetu bintu byawama. Tumwesha’mba twatemwa bakwetu umvwe ke twibasangalele ne kwibobila bintu byawama. Nga balongo betu ne banyenga yetu bo twafwainwa kutemwa bo bañanyi?— Vuluka byaambile Yesu! Waambile amba ke bakwetu bena Kilishitu.
Mambo ka o twafwainwa kutemenwa balongo ne banyenga yetu ba bwina Kilishitu?— Baibolo waamba’mba: “Awa wabula kutemwa mulongo wanji [nangwa nyenga yanji] ye amona, kechi akonshe kutemwa Lesa ye abula kumona ne.” (1 Yoano 4:20) Onkao mambo kechi twafwainwa kutemwakotu bena Kilishitu bamo ne. Twafwainwa kutemwatu bonse. Yesu waambile’mba: ‘Pa kyo kino po po bakayukila bonse amba anweba mwi baana bami ba bwanga, inge mwitemwa anwe bene na bene.’ (Yoano 13:35) Nanchi watemwa balongo ne banyenga bonse nyi?— Yuka kuba’mba inge kechi watemwa balongo ne banyenga ne, kechi wakonsha kutemwa Lesa ne.
Twakonsha kumwesha byepi amba kine twatemwa balongo ne banyenga yetu?— Umvwe twibatemwa, tukesambanga nabo kechi kwibachinuzhuka ne. Bonsetu bakekala balunda netu. Kimye kyonse tukebobilanga byawama ne kwibakwasha. Kabiji umvwe baponenwa na lukatazho, napotu tukebakwasha mambo twi kisemi kimotu.
Kimwesha ka umvwe twatemwa balongo ne banyenga yetu bonse?— Kimwesha’mba twi baana ba bwanga ba kwa Yesu, Mufunjishi Wayukisha. Nanchi bino kechi byo byo tukeba nenyi?—
Pa Ngalatiya 6:10 ne 1 Yoano 4:8, 21 napo paambiwa byo twafwainwa kumwesha butemwe ku balongo ne banyenga. Zhikula mu Baibolo obe witangile bino binembelo obe mwine.
[Kipikichala pa jipa 223]
Yesu waambile’mba balongo ne banyenga yanji bo bañanyi?
[Kipikichala pa jipa 224]
Tufunjilako ka ku kyaubile Kaina kwi Abela?
[Kipikichala pa jipa 226]
Wakonsha kumwesha byepi amba watemwa mulongo obe?