BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • cl Kitango 23 pp. 231-239
  • “Witutemenwe Patanshi”

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • “Witutemenwe Patanshi”
  • Fwenyai Kwipi ne Yehoba
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Kyubilo Kikatampe kya Butemwe
  • Butemwe bwa Lesa Bwalumbululwa
  • “Lesa Ye Butemwe”
  • Yehoba ye Wajinga Mutanshi
  • “Natemwa Batata.”
    ‘Iyai Mundondelenga’
  • Ikomeshainga mu Butemwe
    Kyamba kya Usopa—2001
  • Temwai Lesa Wimutemwa
    Kyamba kya Usopa—2006
  • Butemwe—Kyubilo Kyanema Bingi
    Kyamba kya Usopa Kibena Kubijika Bufumu Bwa Yehoba (Kya Kufundamo)—2017
Monai Bikwabo
Fwenyai Kwipi ne Yehoba
cl Kitango 23 pp. 231-239

Kitango 23

“Witutemenwe Patanshi”

1-3. Bintu ka bimo byalengejile lufu lwa Yesu kupusanako na lufu luji lonse lwaubiwanga mwapita bwikalo bwa bantu?

JUBA jimo mu kimye kya mwela myaka nobe 2,000 yapitapo, muntu wabujile nangwa mambotu ne, bamubikile mu kije na kumutotolwesha, kumufwisha mambo o abujile ne kulengapotu ne, kabiji ne kumumanyika kufikatu ne byo afwile. Mwapita bwikalo bwa bantu, buno kechi bo bwajinga bumbanzhi butanshi ne kwipaya muntu mu lunkanankana ne; kabiji kechi bo bumbanzhi bwapeleleko ne. Pano bino, alwa lufu lwapuseneko na lufu lonse.

2 Awa muntu byo amanaminenga mu kimye kyapeleleko, mwiulu mwamwesheshe buneme bwa kyo kya kintu kyaubiwe. Nangwa kya kuba juba jashinkamene, mfishi yafikenejiletu kukumbana ponse pa ntanda. Byonka byaambile shayuka umo wa mpito, ‘juba jaubiletu bwi.’ (Luka 23:44, 45) Uno muntu saka akyangye kufwa, waambile bino byambo bya kubula kulubamo amba: “Kwapwa.” Ee kine, kupichila mu kupana mweo wanji, waingijile kintu kyanema bingi. Kitapisho kyanji kyajinga kyubilo kikatampe bingi kya butemwe bwabula kumweshiwapo kala na muntu nangwa umo ne.—Yoano 15:13; 19:30.

3 Uno muntu wajinga Yesu Kilishitu. Lumanamo lwanji ne lufu lwanji pa joja juba ja malwa ja Nisanyi 14, mu 33 C.E., lwayukanyikwa bingi. Nangwa byonkabyo, kishinka kyanema kisulwa bingi javula. Nangwa kya kuba Yesu wamanamine kyabaya, kuji wamanamine kukilapo. Pa joja juba, muntu umo wapaine kitapisho kyabaya bingi—kyubilo kikatampe kya butemwe bwabujile kubapo muntu nangwa umo mu kulengwa konse. Kyubilo ka kyonkakyo? Mukumbu wa buno bwipuzho upana ntatwilo ya mutwe wanema bingi wa pa mitwe yonse: butemwe bwa Yehoba.

Kyubilo Kikatampe kya Butemwe

4. Nga mushilikale mwina Loma waishile kuyuka byepi amba Yesu kechi wajingatu muntutu ne, kabiji waambilepo’mba ka?

4 Mukulumpe wa bashilikale mwina Loma watangijilenga pa kwipayiwa kwa Yesu wakankamenetu pa kumona mfishi yamwekele Yesu saka akyangye kufwa ne kitentanshi kikatampe kyalondejilepo. Waambile amba: “Kine uno waji Mwana Lesa.” (Mateo 27:54) Ee kine, Yesu kechi wajingatu muntutu ne. Awa mushilikale wakwashisheko kwipaya Mwana yenkawa umo wa Lesa Mwine Wakila! Uno Mwana wanemene byepi kwi Shanji?

5. Myaka inga uno Mwana yo aikajile na Shanji?

5 Baibolo umutela Yesu amba “ye mubeji wa pa bilengwa byonse.” (Kolose 1:15) Akikilangulukaipotu, Mwana Yehoba wajingakotu ne kala bya mwiulu saka bikyangye kwikalako ne. Pano nga Shanji ne Mwana baikele pamo myaka inga? Bashayuka ba byasayansi bamo bafwanyikizha amba lwelele lwaikala myaka mabilyonyi 13. Nanchi kino kimye mwakonsha kwikifwanyikizha nyi? Nangwa kya kuba kuno kufwanyikizha kwa basayansi kwa kine, ino myaka mabilyonyi 13 kechi yafwainwa kufikilamo ku myaka yaikele Mwana Yehoba ne! Ñanyi mingilo yo aingijilenga pa myaka yonse yo ya kukankalwa kubala?

6. (a) Nga Mwana Yehoba wapayankene byepi saka akyangye kwikala mu bumuntu? (b) Lukwatankano lwa mutundu ka luji pakachi ka Yehoba ne Mwananji?

6 Uno Mwana waingijilenga na lusekelo sa aji “sendwe” wa Shanji. (Byambo bya Mana 8:30) Baibolo waamba’mba: “[Kufumyakotu Mwana,] byonse byalengelwe ka paji kyalengelwe nangwa kimo kwa kubula aye ne.” (Yoano 1:3) Onkao mambo Yehoba ne Mwananji baingijilenga pamo kulenga bintu byonse. Byo kyajingapo kimye kyawama kabiji kya lusekelo! Bavula bakonsha kwitabizha’mba butemwe bwikala pakachi ka nsemi ne mwana bwakosa bingi. Kabiji butemwe “ye mukwato ulumbulula byonse.” (Kolose 3:14) Nga ñanyi wakonsha kuyuka lukwatankano lwajingapo pa kyokya kimye kikatampe? Kine Yehoba Lesa ne Mwananji bakwatankena pamo na mukwato wakosa wa butemwe wabula kulengwapo kala.

7. Kimye Yesu kyo abatizwe, Yehoba wamwesheshe byepi byo eumvwine pe Mwananji?

7 Nangwa byonkabyo, Shanji watumine Mwananji panopantanda kusemwa mu bumuntu. Kuba kino kwalumbulwile kuba’mba pa myaka yavula, Yehoba walekele kupwanañana mwiulu na Mwananji ye atemwa. Na mambo a kumutemwisha, wamutajilenga Yesu kufuma mwiulu byo akomenenga kwikala muntu walumbuluka. Byo ajinga na myaka ya kusemwa nobe 30, Yesu wabatizwe. Kechi twafwainwa kusomba Yehoba byo eumvwine pa kino ne. Shanji waambile kufuma mwiulu amba: “Uno ye mwanami, ye natemwa, mo namwena lusekelo.” (Mateo 3:17) Pa kumona kuba’mba Yesu waubile mu bukishinka byonse byaawijilwe jimo, kabiji ne byonse byo akebelwenga’mba obe, Shanji wafwainwa watemenwe bingi!—Yoano 5:36; 17:4.

8, 9. (a) Yesu wapichile mu ka pa Nisanyi 14, mu 33 C.E., kabiji nga Shanji wa mwiulu wiumvwine byepi? (b) Mambo ka Yehoba o aswishishe Mwananji kuyanda ne kufwa?

8 Pano Yehoba wiumvwine byepi pa Nisanyi 14, mu 33 C.E.? Wiumvwine byepi kimye Yesu kyo bamusolwele ne kumukwata ku kiombe kya bantu bufuku? Balunda nanji byo bamushile, kabiji ne byo bamusendele kuya na kumutotolwesha pa kubula mambo? Byo bamubilenga mwenga, kumushipila mate ne kumupuma binkonyi? Byo bamuzhipawilenga ne nyuma yanji yonse kuba minkakamba? Byo bamupopele maboko ne maulu pa kichi, ne kumulekela ponka bantu saka bamuba mwenga? Shanji wiumvwine byepi Mwananji ye atemwa byo amujijile sa aji mu misongo ikatampe? Yehoba wiumvwine byepi kimye Yesu kyo apemene japelako, kabiji kimye kitanshi Mwananji ye atemwa kyo abujile kwikalako kufuma ku ntendekelo ya bilengwa byonse?—Mateo 26:14-16, 46, 47, 56, 59, 67; 27:38-44, 46; Yoano 19:1.

9 Byambo bya kwamba tufwabyo. Yehoba byo aji na byo eumvwa, kukola ku muchima ko aumvwine pa lufu lwa Mwananji kuba twikwamba mu byambo byetu ne. Kyo twakonsha kwambako ke mwine mulanguluko walengejile Yehoba kuswisha kino kintu kubiwa. Mambo ka Shanji o eswishishe mwine kumanyikwa bibye mu milanguluko? Yehoba witusolwela kintu kyawama mu Yoano 3:16, kyepelo kyanema bingi mu Baibolo kiji mu Mambo awama. Kyaamba’mba: “Lesa byo ebatemwisha ba panopantanda, wapaine Mwananji yenkawa umo amba, bonse bamwitabila kechi bonaike ne, poso amba bekale na bumi bwa myaka.” Onkao mambo, mulanguluko wamulengejile Yehoba kuba kino ke: butemwe. Bupe bwa Yehoba—bwa kutuma Mwananji kwiya na kuyanda ne kwitufwila, bwajinga kyubilo kikatampe kya butemwe kikyangye kubiwapo kala.

Butemwe bwa Lesa Bwalumbululwa

10. Bantu bakeba ka, kabiji ki ka kyaubiwa mwatala kyambo kya “butemwe”?

10 Nga kino kyambo kya “butemwe” kyalumbulula ka? Butemwe bwaambiwa kuba’mba kyo kintu bantu kyo bakebesha. Kufumatu ku kusemwa kufika ne ku lufu, bantu bakebesha bingi butemwe, sa bekala bulongo, kabiji umvwe butemwe kafwapo bakatazhiwa ne kufwa bafwa. Nangwa byonkabyo, butemwe kechi bwapela kwibulumbulula ne. Pano bino, bantu bambapo bingi pa butemwe. Kuji mabuku, nyimbo ne nsansawilo yavula bingi yaamba pa butemwe. Bintu bifumamo kechi kimye kyonse kyo bilumbulula butemwe byo buji ne. Kino kyambo kyaingijishiwa bingi kya kuba kyashupa kwikilumbulula mo kyatala.

11, 12. (a) Kwepi ko twakonsha kufunjila butemwe bukatampe, kabiji mambo ka a kwibufunjila koko? (b) Butemwe bwa mutundu ka bwatongwelwe mu mulaka wa Kingiliki kya kala, kabiji ñanyi kyambo kya butemwe kyaingijishiwa javula mu Binembelo bya bwina Kilishitu bya Kingiliki? (Monai ne tubyambo twa munshi.) (c) Nga butemwe bwa a·gaʹpe bo bu ka?

11 Pano bino, Baibolo ufunjisha bingi bulongo pa mambo a butemwe. Buku wa Vine’s Expository Dictionary of New Testament Words waamba’mba: “Butemwe bwakonshatu kuyukanyikilwa ku bintu byo buba.” Byanembwa bya mu Baibolo bya byubilo bya Yehoba bitufunjisha byavula bingi pa butemwe bwanji—kifyele kikatampe ku bilengwa byanji. Kya kumwenako, ki ka kyakonsha kumwesha kino kyubilo kukila kyubilo kya Yehoba kya butemwe kyaambiwapo? Mu bitango biji kulutwe kwe, tukamona bya kumwenako bikwabo byavula bibena kumwesha butemwe bwa Yehoba mu byo oba. Kunungapo, twakonsha kuyukako mwatala byambo bine bitanshi bya “butemwe” byaingijishiwa mu Baibolo. Mu mulaka wa Kingiliki kya kala, mwajinga byambo bina bya kyambo kya “butemwe.”a Pa bino, kyambo kyaingijishiwe javula mu Binembelo bya bwina Kilishitu bya Kingiliki ke a·gaʹpe. Dikishonale umo wa Baibolo utela kino kyambo amba “kyo kyambo kikatampe kilumbulula butemwe.” Mambo ka?

12 A·gaʹpe ulumbulula butemwe butangijilwa na mafunde. Onkao mambo, kechi butemwe bwa kubatu kyaamba muntu nangwa kyo auba ne. Bwalumbulula byavula kabiji butendeka na ku kilangulukishapo bulongo pa bantu ne kwinengezha pa kwibobila kintu. Kyakila pa byonse butemwe bwa a·gaʹpe kechi bwa kutemwa muntu na mambo a kyo ubena kukebako kwi aye ne. Kya kumwenako, monai jikwabo mu Yoano 3:16. Nga ba “panopantanda” Lesa bo atemwishe kya kuba wapana ne Mwananji yenkawa umo bo bañanyi? Ke bantu babena kukeba kukuulwa. Kino kyavwangamo ne bantu bavula babena kulondela mashinda atama a mu bwikalo. Nanchi Yehoba watemwa muntu yense amba mulunda nanji, byonka byo atemenwe Abalahama wajinga wakishinka nyi? (Yakoba 2:23) Ine, pano bino Yehoba mu butemwe bwanji umwesha buwame ku bonse, nangwatu kya kuba kimukola ku muchima. Ukeba bonse kulapila ne kupimpula mashinda abo. (2 Petelo 3:9) Bavula byo byo boba. Bano wibatambwila mu lusekelo kwikala ke balunda nanji.

13, 14. Bi ka bimwesha amba butemwe bwa a·gaʹpe mwavwangwa kwikala waseka?

13 Nangwa byonkabyo, bamo baji na ndangulukilo yabula kufwainwa pa mambo a butemwe bwa a·gaʹpe. Balanguluka kuba’mba ke butemwetu bwa bukifulumuya kechi butemwe bwa kulengela muntu kwikala waseka ne. Bino kishinka ke kya kuba’mba, butemwe bwa a·gaʹpe javula mwavwangwa kwikala waseka ku bantu. Kya kumwenako, Yoano byo anembele’mba, “Shanji watemwa Mwana,” kyambo kya bu a·gaʹpe kyaingijishiwe. Nanchi mu buno butemwe kafwamo kifyele nyi? Kabiji monai ne byo aambile Yesu amba “Shanji watemwa Mwana” kwingijisha kyambo kya phi·leʹo. (Yoano 3:35; 5:20) Butemwe bwa Yehoba javula mwavwangiwa ne kwikala waseka. Pano bino, butemwe bwanji kechi bwa kusendwatu na byambo bya pa kanwa ne. Butangijilwa kimye kyonse na mafunde anji a kine kabiji aoloka.

14 Byonka byo twamona, byubilo bya Yehoba byonse byawama, byalumbuluka kabiji bisangajika bingi. Pano bino butemwe bo bwakijishapo kuwama. Kafwako kintu kikwabo kitufwenya kwipi ne Yehoba ne. Kabiji butemwe kyo kyubilo kyanji kyakila pa byubilo byonse. Twayuka byepi kino?

“Lesa Ye Butemwe”

15. Baibolo wambapo ka pa kyubilo kya Yehoba kya butemwe kabiji mu ñanyi jishinda ino ñambilo mo yapusenako na ñambilo yonse? (Monai ne tubyambo twa munshi.)

15 Baibolo waambapo kintu kimo pa butemwe kyo abula kwambapo pa byubilo bikwabo bikatampe bya Yehoba. Binembelo kechi byaambapo’mba Lesa ye bulume nangwa amba Lesa ye bololoke kabiji nangwa amba Lesa ye maana ne. Bino byubilo uji nabyo, ye mwine nsulo yabyo, kabiji kafwako muntu mukwabo waesekanako ujipo na bino byubilo bisatu ne. Bino pa kyubilo kya buna, kintu kimo kyanema kyaambiwapo amba: “Lesa ye butemwe.”b (1 Yoano 4:8) Nga kino kyatala mwepi?

16-18. (a) Mambo ka Baibolo o ambila’mba “Lesa ye butemwe”? (b) Pa bilengwa byonse biji panopantanda, mambo ka muntu o ayilamo kwikala wa kwimenako kyubilo kya Yehoba kya butemwe?

16 Kwamba’mba “Lesa ye butemwe” kechi kintu kyapela uba nobe kwamba’mba “Lesa waesakana na butemwe” ne. Kabiji kuba twaalula ino ñambilo ne kwamba’mba “butemwe ye Lesa” ne. Yehoba kechi kyubilotu kibula kumweka ne. Ke muntu uji na milanguluko ne byubilo byapusana pusana kununga pa butemwe. Bino butemwe, bwamukumbana Yehoba. Buku umo waamba pa mambo a kino kyepelo amba: “Butemwe byo byo aji mwine Lesa.” Twakonsha kwikilangulukila mu jino jishinda: Bulume bwa Yehoba bumulengela kuba bintu. Bololoke bwanji ne maana anji amutangijila mu jishinda jo obilamo bintu. Bino butemwe bwanji bumutundaika kuba bintu. Kabiji butemwe bwanji kimye kyonse bwikalamo mu byo engijisha byubilo byanji bikwabo.

17 Kyaambiwa javula kuba’mba Yehoba ye mwine butemwe. Onkao mambo, umvwe tukeba kufunda pa butemwe butangijilwa na mafunde, twafwainwa kufunda pe Yehoba. Kino kyubilo kyawama twakonsha ne kwikimona mu bantu. Pano mambo ka o kyaikelamo? Pa kimye kya lulengelo, Yehoba waambile bino byambo, kyamweka ku Mwananji amba: “Tulenge bantu mu kipasha kyetu, betupashe.” (Ntendekelo 1:26) Pa bilengwa byonse biji panopantanda, banabalume ne banabakazhi bo bonkatu bakonsha kumwesha butemwe ne mu jino jishinda kulonda Shabo wa mwiulu. Vulukai kuba’mba Yehoba waingijisha bilengwa byapusana pusana kwimenako byubilo byanji bikatampe. Bino pa kutongola kino kyubilo kyanji kya butemwe kyakila pa byonse, Yehoba wasajile muntu kilengwa kyanji kyakijisha pa bilengwa byonse panopantanda kwikala wa kwimenako.—Ezikyo 1:10.

18 Umvwe twamwesha butemwe mu jishinda jabula kichima jitangijilwa na mafunde, ko kuba’mba tubena kumwesha kyubilo kya Yehoba kyakijisha pa byubilo byonse. Kijitu nobe byonka byanembele mutumwa Yoano amba: “Atweba tutemwañana mambo aye witutemenwe patanshi.” (1 Yoano 4:19) Pano mu ñanyi mashinda Yehoba mo etutemwejile patanshi?

Yehoba ye Wajinga Mutanshi

19. Mambo ka o kyafwainwa kwambiwa amba butemwe bwaingijile mwingilo mukatampe mu mwingilo wa Yehoba wa kulenga?

19 Butemwe kechi kintu kipya ne. Ki ka kyalengejile Yehoba kutendeka kulenga bintu? Kechi kyajinga’mba waumvwinenga mukose ke akebe wa kwisamba nanji ne. Yehoba uji na byonse kabiji kafwako kyo akajilwa kya kuba muntu ungi wamupakyo ne. Bino butemwe bwanji, kyubilo kingila kyo kyamulengejile kulenga bilengwa bya maana byafwainwe kusanchila kino kya bupe. “Ntendekelo ya bilengwa bya Lesa” yajinga Mwananji yenkawa umotu. (Lumwekesho 3:14) Kepo Yehoba aingijishe uno Sendwe kulenga bintu bikwabo byonse, kutendekela na bamalaika. (Yoba 38:4, 7; Kolose 1:16) Byo bapewa bwana bwa bene, maana, kalango ne milanguluko, bino bilengwa bya ku mupashi bya bulume byajinga na jishuko ja kutemwañana bine na bine, kabiji kyakijishapo, kutemwa Yehoba Lesa. (2 Kolinda 3:17) Onkao mambo, batemenwe bakwabo mambo abo bo batanshi bo batemenwe.

20, 21. Ba Adama ne Evwa bamwenenga ñanyi kiyukilo kya kuba’mba Yehoba wibatemwa, pano bino baubilepo byepi?

20 Byo byo kyajinga ne ku bantu. Kufumatu ku ntendekelo, ba Adama ne Evwa bajinga mu butemwe. Konse konse ko batajilenga mu muzhi wa Paladisa mu Edena, bamwenenga kiyukilo kya butemwe bwa Shabo bo ebatemenwe. Akimonai Baibolo byo aamba: “Yehoba Lesa wajimine bujimi bwa bichi ku musela, mu Edena, mo mo amubikile muntu ye abumbile.” (Ntendekelo 2:8) Nanchi mwakikalapo kala mu bujimi bwa bichi nangwa mu paka mumweka bulongo nyi? Ki ka kyo mwatemwishemo? Mintetenga ya kyeya yamwekelenga mu mabula ku mpunzha kwazhindama nyi? Inyi misombelo yapusana pusana ya maluba? Kupoota kwa mema mu kakola kwaumvwanyikijilenga munshi munshi nyi, inyi kwimba kwa bañonyi ne bilongolo? Nga ibyepi kununkila kwa bichi, bipangwa, ne maluba? Monse mo kyafwainwe kwikela, kafwako paka wa lelo wakonsha kwesakana na byajinga wa mu Edena ne. Mambo ka?

21 Mambo abwa bujimi bwajiminwe na Yehoba mwine! Bwafwainwa bwajinga bwa buya. Kichi kyonse kya buya kabiji ne kya bipangwa byawama kyajinga monka. Bujimi bwatekezhiwanga bulongo, bwabayile, kabiji mwajinga banyama bapusana pusana ba buya. Ba Adama ne Evwa bajinga na byonse bibalengelanga kwikala bwikalo bwawama, kubikapotu ne mingilo ya lusekelo kabiji ne bulunda bwalumbuluka. Yehoba wibatemenwe patanshi, kabiji bajinga na bishinka byavula bya kumutemwa naye. Pano bino bakankelwe kuba kino. Mu kifulo kya kukokela mu butemwe Shabo wa Mwiulu, bamusatukijile.—Ntendekelo, kitango 2.

22. Nga byaubile Yehoba na bunsatuki mu Edena bimwesha byepi amba ‘butemwe bwanji kechi bupwa ne’?

22 Kyafwainwa Yehoba kya mukolele bingi ku muchima! Nanchi buno bunsatuki bwazhingijishe muchima wanji wa butemwe nyi? Ine! Mambo “lusa lwanji [butemwe bwanji bubula kwalula, nangwa amba bukishinka bwanji, NW] lwayayaya.” (Masalamo 136:1) Mu jino jishinda, wanengezhezhe bukiji bukiji lunengezho lwa butemwe lwa kukuula mwana yense waoloka wa ba Adama ne Evwa. Byonka byo twamona, luno lunengezho lwavwangilemo ne kitapisho kya bukuzhi bwa Mwananji ye atemwisha, akyo kyakolele bingi Shanji ku muchima.—1 Yoano 4:10.

23. Ñanyi mambo amo alengela Yehoba kwikala ‘Lesa wa lusekelo,’ kabiji ñanyi bwipuzho bwanema bukakumbulwa mu kitango kyalondelapo?

23 Ee, kufumatu ku ntendekelo, Yehoba ye wajinga mutanshi kumwesha butemwa ku bantu. Mu mashinda a kukankalwa kubala, “witutemenwe patanshi.” Butemwe bulengela buumo ne lusekelo, o ene mambo nanchi Yehoba o atelelwa amba ‘Lesa wa bibusa nangwa’mba lusekelo.’ (1 Timoti 1:11) Pano bino kuji bwipuzho bwanema bingi. Nanchi kine Yehoba witutemwa atweba pa muntu pa muntu nyi? Kitango kyalondelapo kikakumbula buno bwipuzho.

[Tubyambo twa mushi]

a Kyambo kya phi·leʹo, kilumbulula’mba “kutemwa, (byonka muntu byo akonsha kutemwa mulunda nanji nangwa mulongo wanji),” kyaingijishiwa javula mu Binembelo bya bwina Kilishitu bya Kingiliki. Kyambo kya stor·geʹ nangwa amba butemwe bumweshiwa mu kisemi, kyaingijishiwa mu 2 Timoti 3:3 kumwesha amba butemwe bwa uno mutundu bukakepana mu moba a kupelako. Eʹros, nangwa amba butemwe bwa kwifwalama pakachi ka wamulume ne wamukazhi, kechi bwaingijishiwapo mu Binembelo bya bwina Kilishitu bya Kingiliki ne, nangwa kya kuba butemwe bwa uno mutundu bwaambiwapo mu Baibolo.—Byambo bya Mana 5:15-20.

b Kuji ñambilo ikwabo ya mu Binembelo iji na nembelo ipashako. Kya kumwenako “Lesa ye kyeya” kabiji ne kuba’mba “Lesa ye mujilo usokañana.” (1 Yoano 1:5; Bahebelu 12:29) Ino ñambilo yafwainwa kwiyumvwina mu buñambilo ya kifwanyikizho, mambo yaesakanya Yehoba ku bintu. Yehoba uji nobe kyeya, mambo wazhila ne koloka. Mwi aye kechi muji “mfishi,” nangwa biko ne. Kabiji wakonsha kwesakanyiwa ku mujilo na mambo a kwingijisha bulume bwanji bwa konauna.

Mepuzho a Kulangulukapo

Masalamo 63:1-11 Butemwe bwa Yehoba twafwainwa kwibunemeka byepi, kabiji buno butemwe bwakonsha kwitulengela kwikala na ñanyi luketekelo?

Hoseya 11:1-4; 14:4-8 Mu ñanyi mashinda Yehoba mo amwesheshe butemwe bwa bushetu kwi Isalela (nangwa’mba Efelaimu), nangwa kya kuba wajinga na ñanyi milengulwila?

Mateo 5:43-48 Nga Yehoba umwesha byepi butemwe bwa bushetu ku bantu bonse?

Yoano 17:15-26 Nga lulombelo lwa Yesu lwa kulombelako baana banji ba bwanga lwitulaya byepi mu bukishinka butemwe bwa Yehoba bwa kwitutemwa?

[Kipikichala pa peja 231]

“Lesa ... wapaine Mwananji yenkawa umo”

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu