Bukalama Bufikizha Nkebelo Ya Lesa
“[Lesa] wingila byonse monka mo atwala muchima wanji.”—EFISESA 1:11.
1. Mambo ka bipwilo bya Bakamonyi ba kwa Yehoba o bikapwijila pa April 12, 2006?
PA KISATU pa April 12, 2006, kimye kya muntuwa muntuwa bantu pepi nobe 16 milyonyi bakapwila na kuvuluka Kijiilo kya Nkambo. Mu mapunzha mo bakapwila bakabikamo tebulu po bakatula shinkwa wabula mbizho ukafwanyikizhanga mubiji wa kwa Kilishitu, ne binyu nabyo bikafwanyikizhanga mashi anji. Jashi ja Kuvuluka lufu lwa kwa Yesu byo jikekala pepi na kupwa bakapishamo bino bipashañano, bakatatwilapo shinkwa kepo pakalondela binyu. Mu bipwilo bimo bya Bakamonyi ba kwa Yehoba bamo bakajako ku bino bipashañano. Pano bino mu bipwilo byavula kafwako nangwa umo ukajako ne. Mambo ka o kyaikela kuba’mba bantutu bacheche baketekela’mba bakaya mwiulu bo bajako, ne bantu bavula baketekela’mba bakekala panopantanda myaka ne myaka kechi bajako ne?
2, 3. (a) Yehoba walengele ka kwesakana na nkebelo yanji? (b) Mambo ka Yehoba o alengejile ntanda ne bantu?
2 Yehoba ke Lesa ufikizha nkebelo yanji. “Wingila byonse monka mo atwala muchima wanji.” (Efisesa 1:11) Patanshitu walengele Mwananji yenkawa umo. (Yoano 1:1, 14; Lumwekesho 3:14) Yehoba kupichila mu Mwananji walengele baana banji ba ku mupashi, bya mwiulu, ntanda, ne bantu.—Yoba 38:4, 7; Masalamo 103:19-21; Yoano 1:2, 3; Kolose 1:15, 16.
3 Yehoba kechi walengele ntanda amba ya kwesekelapo bantu ne kumona umvwe bakonsha kwikala baana ba ku mupashi mwiulu, byonka bifunjisha bipwilo byavula bya mu Kilishitendomu ne. Wiilengele kuba’mba ‘yafwainwa kwikalapo’ bilengwa byanji. (Isaya 45:18) Lesa walengele ntanda amba pekalenga bantu. (Masalamo 115:16) Ntanda yonse yakonsheshe kwikala ke paladisa, muji bantu baoloka, saka beijima ne kwiilama bulongo. Bantu batanshi kechi wibambijilepo amba bakaya mwiulu ne.—Ntendekelo 1:26-28; 2:7, 8, 15.
Nkebelo ya Yehoba Beivulañenye
4. Jishinda Yehoba jo alaminamo bilengwa byanji jatendekele byepi kuzhinaukwa?
4 Mwana Lesa wa ku mupashi umo wasatukile ne kukeba kuvulañanya nkebelo ya Yehoba, kechi waingijishishe bulongo lūsa lwanji lwamupele Lesa ne. Wavulañenye mutende wa bantu bonse bakokela bumfumu bwa Yehoba. Satana walengejile bantu batanshi kwikala na muchima wa kwitolwela. (Ntendekelo 3:1-6) Wayukile’mba Yehoba ye uji na bulume bonse, bino wazhinaukile jishinda jo alaminamo bilengwa byanji nangwa’mba lūsa lwanji lwa kulama. Onkao mambo, bumfumu bwa Yehoba bwatendekele kuzhinaukwa panopantanda.
5. Ki ka kikwabo Satana kyo aambilepo, kabiji waambilepo ne pa bañanyi?
5 Kintu kikwabo kyalamata ku bumfumu bwa Yehoba ke kyokya Satana kyo aambilepo mu moba a kwa Yoba. Satana waambile’mba bantu kechi bakokela ne kwingijila Yehoba kyatutu ne. Waambile’mba bamwingijila ne kumukokela mambo akuba paji byo ebapa, umvwe baesekwa bafwainwa kumukana. (Yoba 1:7-11; 2:4, 5) Nangwa kya kuba Satana waambilenga pa bakalume ba Yehoba, bino waambilepo ne pa baana ba Lesa ba ku mupashi, ne pa Mwana yenkawa umo wa Yehoba.
6. Yehoba wamwesha byepi amba wakishinka monka mwayila jizhina janji ne nkebelo yanji?
6 Yehoba byo aji wa kishinka monka mwayila jizhina janji ne nkebelo yanji waikele ke Ngauzhi kabiji ke Mupulushi.a Waambijile Satana amba: ‘Nkalenga obewa ne mwanamukazhi ke muji ba mulwanyi na mulwanyi, kabiji ne wa mu kisemi kyobe ne wa mu kisemi kyanji nangwa’mba lukunwa pamo ke ba mulwanyi na mulwanyi. Kabiji aye ukafumpa mutwe wobe, ne obewa ukafumpa kashiko kanji.’ (Ntendekelo 3:15) Kupichila mu Lukunwa wa “mwanamukazhi,” nangwa’mba wa mu jibumba janji ja mwiulu, Yehoba ukamukumbula Satana ne kupokolola ba mu kisemi kya kwa Adama kuba’mba bakekale na bumi bwa myaka ne myaka.—Loma 5:21; Ngalatiya 4:26, 31.
“Kyafyamika kya ku Muchima Wanji”
7. Ki ka kyamutokejile Yehoba ku muchima kyo asolwele kupichila mwi mutumwa Paulo?
7 Mutumwa Paulo walondolwele bingi bulongo Yehoba byo engijisha bukalama bwanji kufikizhizhamo kyamutokela ku muchima mu nkalata yanji yo anembejile bena Kilishitu ba mu Efisesa. Wanembele’mba: “Byo etusolwejile akya kyafyamika kya ku muchima wanji, monka mwayila akya kyamutokela ku muchima kyo afukwijile jimo mwi Kilishitu amba, nkekajike bukalama bwa pa byonse ponka pa kukafikila myaka yo atongola, ne kwibikonkenya bintu byonse mwi Kilishitu, ne biji mwiulu, ne biji panopantanda.” (Efisesa 1:9, 10) Kukonkenya pamo bilengwa byonse bikokela bumfumu bwanji kyo kintu kya lukumo kyamutokela Yehoba ku muchima. (Lumwekesho 4:11) Onkao mambo jizhina ja Lesa jikazhijikwa, Satana ukekala wa bubela, kabiji kyaswa muchima wa Lesa kikobiwa “pano panshi, byonka byo kyubiwa mwiulu.”—Mateo 6:10.
8. Kyambo kyatuntululwa’mba “bukalama” kilumbulula ka?
8 Kintu “kyamutokela ku muchima” nangwa’mba nkebelo ya Yehoba, ikafikizhiwa kupichila mu “bukalama” bwanji. Paulo waingijishishe kino kyambo kilumbulula “kulama bulongo bya mu nzubo.” Kechi kitazha ku kafulumende nabiji Bufumu bwa Bumesiasa ne, bino kilumbulula jishinda jo obilamo bintu.b Jishinda jawama Yehoba jo obilamo bintu kuba’mba afikizhe nkebelo yanji jo jo asolwelamo ne kintu “kyafyamika” pa myaka yavula bingi.—Efisesa 1:10; 3:9.
9. Yehoba wasolwele byepi kyafyamika kyamutokejile ku muchima?
9 Kupichila mu lulayañano lwanji, Yehoba wasolwelenga pachepache nkebelo yanji kutazha ku Lukunwa walayiwe mu Edena byo akonsheshe kufikizhiwa. Mu lulayañano lwanji lo alayañene ne Abalahama waambile kuba’mba, Lukunwa ukeshila mu kisemi kya kwa Abalahama panopantanda kabiji kupichila mwi aye mo mo bakashukilwa ‘ba mu mikoka yonse ya panopantanda.’ Mu luno lonka lulayañano, kyashimwinwe ne kuba’mba bamo bakenunga ku uno lukunwa. (Ntendekelo 22:17, 18) Mu lulayañano lo alayañene na bena Isalela, Mizhilo yasolwele nkebelo ya Yehoba ya kuba’mba bamo bakekala kwi aye “ke bufumu bwa bañanga.” (Kulupuka 19:5, 6) Kabiji walayañene na Davida kuba’mba Lukunwa ye ukekala Mutwe wa Bufumu myaka ne myaka. (2 Samwela 7:12, 13; Masalamo 89:3, 4) Mizhilo byo yafikizhizhe Bayudea kwi Mesiasa, kino kyamwesheshetu patoka nkebelo ya Yehoba. (Ngalatiya 3:19, 24) Bano bantu bakalamanga pamo na lukunwa balenga kajibumba ka “bufumu bwa bañanga” kaambijilwe jimo kuba’mba kakaletwa mu “lulayañano lupya” ne kwikala “Isalela” mupya wa ku mupashi.—Yelemiya 31:31-34; Bahebelu 8:7-9.c
10, 11. (a) Yehoba wasolwele byepi Lukunwa walayiwe? (b) Mambo ka Mwana Lesa yenkawa umo o aishijile panopantanda?
10 Nkebelo ya Lesa yafikizhiwe mu jishinda jo obilamo bintu kimye kyaishile kumweka Lukunwa walayiwe panopantanda. Yehoba watumine malaika Ngabaliela kubula Maliya kuba’mba ukasema mwana wamulume ne kumutumba jizhina amba Yesu. Malaika wamwambijile amba: “Aye ukekala ke mukatampe kabiji ukatelwa’mba, Mwana wa Mwine Wakila: kabiji Nkambo Lesa ukamupa jitanda ja bufumu ja shanji Davida: aye ukekala mfumu mu kisaka kya kwa Yakoba myaka yonsetu; ne bufumu bwanji kechi bukapwa ne.” (Luka 1:32, 33) Awa lukunwa walayiwe waishile kuyukanyikwa.—Ngalatiya 3:16; 4:4.
11 Mwana Yehoba yenkawa umo waishile panopantanda ne kwesekwa. Bwikalo bwa kwa Yesu bo bwashiine Satana pa byo aambile. Nanchi wajinga wakishinka kwi Shanji nyi? Kino kyajinga kintu kyafyamika. Palutwe kacheche mutumwa Paulo walondolwele mwingilo wa kwa Yesu amba: ‘Kyaitabilwatu amba, kyafyamika kya mu kunemeka Lesa kwetu kyo kikatampe: Aye wamwekele mu bumuntu, walumbulwilwe mu mupashi, bamumwene ku bamalaika, wasapwijilwe mu mikoka ya bantu, waitabilwe panopantanda, kabiji watambwilwe mwiulu mu lukumo.’ (1 Timoti 3:16) Ee, Yesu byo ajinga wakishinka kufikatu ne ku lufu, wamwesheshe kuba’mba byambo bya kwa Satana bya bubela. Bino bikwabo bya mu kyafyamika kechi bya kiyukanyikilwe ne.
“Kyafyamika kya Bufumu bwa Lesa”
12, 13. (a) Ñanyi lubaji lumo lwa “kyafyamika kya bufumu bwa Lesa”? (b) Yehoba wasalulwile byepi kajibumba kacheche ka bantu baya mwiulu?
12 Kimye Yesu kyo asapwijilenga mu Ngalilea wamwesheshe kuba’mba kyafyamika kyaambilenga ne pa Bufumu bwanji bwa Bumesiasa. Waambijile baana banji ba bwanga amba: “Kya kuyuka byafyamika bya bufumu bwa mwiulu [“bufumu bwa Lesa,” Mako 4:11] kyapanwa kwi anweba.” (Mateo 13:11) Lubaji lumo lwa kino kyafyamika lwajinga lwa kusalulula “kajitanga kacheche,” ba 144,000 ba kwingijila pamo na Mwananji ne kwikala nkunwa, bakulama pamo nanji mwiulu.—Luka 12:32; Lumwekesho 14:1, 4.
13 Byo kiji kuba’mba Yehoba walengele bantu kwikala panopantanda, aba bakeba kuya mwiulu bafwainwa kwikala ‘bilengwa bipya.’ (2 Kolinda 5:17) Petelo umo wa bantu basalululwa kuya mwiulu wanembele’mba: “Atotwe Lesa Shanja Nkambo yetu Yesu Kilishitu, ye witusemene jibiji monka mu lusa lwanji lukatampe, ne kwitwikazha na luketekelo lumi mambo a kusanguka kwa Yesu Kilishitu mu bafu, ne na buswanyi bubula kubola, bubula kutamishiwa, bubula kwaluka bo bemulamina mwiulu.”—1 Petelo 1:3, 4.
14. (a) Nga babula Bayudea baikala byepi lubaji lwa “kyafyamika kya bufumu bwa Lesa”? (b) Mambo ka o tuyukila “bine byazhika bya Lesa”?
14 Lubaji lukwabo lwa kyafyamika kya Bufumu bwa kwa Lesa ke lwa kunungako bantu babula Bayudea ku kajibumba kacheche ka bantu bakalamanga pamo ne Kilishitu mwiulu. Paulo walondolwele ‘bukalama’ bwa Yehoba nangwa’mba jishinda jo afikizhizhemo nkebelo yanji amba: “Kyabujilwe kusololwa ku bantu bakwabo ba mu myaka ya kala pamo ne byo kyasololwa katataka ku batumwa banji bazhila ne bangauzhi banji kwi aye mupashi; amba, Bagentila bo banswanyi pamo ne atweba, bo ba mu mubiji umo ne atweba, bo ba kutambulako mu mulaye pamo ne atweba mwi Kilishitu Yesu na mambo a mambo awama.” (Efisesa 3:5, 6) Kuyuka luno lubaji lwa kyafyamika, kwapainwe ku “batumwa bazhijikwa.” Byo byo kiji ne lelo jino, umvwe ne kuba mupashi wazhila ke etukwashe ne, kechi twafwainwa kuyuka “bine byazhika bya Lesa” ne.—1 Kolinda 2:10; 4:1; Kolose 1:26, 27.
15, 16. Mambo ka Yehoba o asajijile balunda ba kwa Kilishitu balama pamo nanji kufuma panopantanda?
15 “Abya biumbi makumi jikumi ne ana ne biumbi bina” bamwenwe kasa baimana na ‘Mwana mukooko’ pa mutumba wa Ziona bo “bakujilwe mu bantu, amba bekale ke bya nsomo kwi Lesa ne kwi aye Mwana mukooko,’ Kilishitu Yesu. (Lumwekesho 14:1-4) Yehoba wasalulwilepo mwana umo pa baana banji ba mwiulu amba ekale lukunwa walayiwe mu Edena. Pano mambo ka o asajijile balunda ba kwa Kilishitu kufuma panopantanda? Mutumwa Paulo waambile’mba kano kajibumba kacheche ‘katongwejilwe jimo monka mwayila kufukula kwanji [aye Yehoba],’ “monka mwatokelwa muchima wanji.”—Loma 8:17, 28-30; Efisesa 1:5, 11; 2 Timoti 1:9.
16 Nkebelo ya Yehoba ke ya kuba’mba jizhina janji jizhile ne kutumbijika bumfumu bwanji. Kupichila mu “bukalama” bwanji bwawama nangwa’mba jishinda jo obilamo bintu, Yehoba watumine Mwananji mubeji panopantanda po bamwesekele ne kumwipaya. Kabiji wakebele kuba’mba mu Bufumu bwa Bumesiasa mukekale ne bantu batumbijika bumfumu bwa Lesa kufikatu ne ku lufu.—Efisesa 1:8-12; Lumwekesho 2:10, 11.
17. Mambo ka o twakonshesha kusangalela kuba’mba balunda nanji Kilishitu bakalamanga pamo ne aye bafuma panopantanda?
17 Yehoba wamwesheshe butemwe ku ba mu kisemi kya kwa Adama pa kutuma Mwananji panopantanda ne kusalululamo mu ba panopantanda banswanyi balama na Mwananji mu Bufumu bwanji. Nga bakwabo bantu kutatwila pe Abela batwajijila kwikala bakishinka kwi Yehoba bakamwenamo ka? Byo baji bambulwakoloka kabiji bafwa, bakabukwa ku mupashi ne ku mubiji kabiji bakalumbuluka ne kwikala byonka byafuukwile Yehoba kuntendekelo. (Loma 5:12) Ke lutekenesho bingi ku bonse batengela kutambwila bumi bwa myaka ne myaka panopantanda kuyuka kuba’mba Mfumu wabo ukamwesha amba wibatemwa ne kwibobila lusa byonka byo aubile ku baana banji ba bwanga kimye kya mwingilo wanji panopantanda! (Mateo 11:28, 29; Bahebelu 2:17, 18; 4:15; 7:25, 26) Kabiji kitusangajika bingi kuyuka kuba’mba balunda nanji Kilishitu ke bamfumu kabiji bañanga ba mwiulu, banabalume ne banabakazhi balwitabilo bapitapo kala mu makatazho onka o tupitamo ne atweba!—Loma 7:21-25.
Yehoba Ufikizha Kyamutokela ku Muchima
18, 19. Mambo ka byambo bya kwa Paulo biji mu Efisesa 1:8-11 kyo twibiyukila, kabiji tukafunda ka mu mutwe walondelapo?
18 Pano twayuka bulongo mwatala byambo bya kwa Paulo ku bena Kilishitu bashingwa byanembwa mu Efisesa 1:8-11. Waamba’mba Yehoba wibasolwejile “akya kyafyamika kya ku muchima wanji,” pa ‘kwibalula ke kya buswanyi bwanji’ pamo ne Kilishitu, byonka ‘byo batongwejilwe jimo monka mwayila kufuukula kwanji, aye wingila byonse monka mo atwala muchima wanji.’ Twayuka kuba’mba Yehoba ubena kufikizha nkebelo yanji ya bintu byonse kupichila mu “bukalama” bwanji. Kabiji kino kitulengela kuyuka kine kintu bena Kilishitu bacheche kyo bajilako ku bipashañano bya pa Kijiilo kya Nkambo.
19 Mu mutwe walondelapo tukafunda Kivuluko kya lufu lwa kwa Kilishitu byo kilumbulula ku bena Kilishitu baji na luketekelo lwa kwikala mwiulu. Kabiji tukafunda ne ene mambo aba bavula baji na luketekelo lwa kwikala myaka ne myaka panopantanda o bafwainwa kusekela mu Kivuluko byo kilumbulula.
[Tubyambo twa mushi]
a Jizhina ja Lesa jilumbulula’mba “Wikela monse Moasakila.” Yehoba wakonsha kwikela monse mo asakila kuba’mba afikizhe nkebelo yanji.—Kulupuka 3:14, [tubyambo twa munshi mu, NW]
b Byambo bya kwa Paulo bimwesha amba “bukalama” bwajinga konka ne mu moba anji, pano bino Binembelo bimwesha amba Bufumu bwa Bumesiasa bwaikajikilwe mu 1914.
c Byambo bikwabo byaamba pa lulayañano lwa nkebelo ya Lesa, monai Kyamba kya Usopa kya February 1, 1989 kya Kibemba mapeja 10-15.
Kupitulukamo
• Mambo ka Yehoba o alengejile ntanda ne kubikapo bantu?
• Mambo ka o kyakebewenga Mwana Yehoba yenka ye atemwisha kwesekwa panopantanda?
• Mambo ka Yehoba o asalulwijile bantu bakalamanga pamo na Kilishitu kufuma panopantanda?