Ikalai Na ‘Butemwe Bwenu Butanshi’

‘Kwachishai akya kyo muji nakyo.’—LUM. 3:11.

1, 2. Mwaumvwine byepi byo mwaishile kusumininwa amba byo mwafunjilenga pe Yehoba bwajinga bukine?

NANCHI mukivuluka kimye kitanshi kyo mwafunjile pa luketekelo Yehoba lo apana ku bantu balukokelo nyi? Umvwe patanshi mwajinga mu bupopweshi bungi, mwaumvwine byepi byo bemulondolwejile nkebelo ya Lesa kupichila mu kwingijisha Baibolo, nangwa byo bemulondolwejile mafunjisho amo o mwabulanga kumvwisha mo atajile? Kampe mwaishile kuyuka’mba patanshi kechi bemufunjishanga bukine pe Lesa ne. Pano luno mwatemwa bingi byo mwayuka bukine! Umvwe bemukomeshe ku bansemi ba bwina Kilishitu, abya mukivuluka byo mwaumvwine pa kuyuka’mba bintu byo mwafunjilenga pe Yehoba bwajinga bukine ne kulondela byobyo bintu nyi?—Loma 12:2.

² Balongo benu bavula ba ku mupashi bakonsha kwimubula amba batemenwe bingi pa kufwenya kwipi ne Yehoba, kabiji bamusanchila bingi byo ebakokejile kwi aye mwine. (Yoa. 6:44) Lusekelo lwabo lwibalengejile kwingila mingilo ya bwina Kilishitu. Batemenwe bingi kya kuba’mba bakebele kubulako bantu bonse bintu byo bafunjilenga. Nanchi ne anweba byo byo mwatemenwe nyi?

3. Ki ka kyamwekele mu kipwilo kya mu Efisesa kimye Yesu kyo ebatumijile byambo?

³ Byo aambilenga ku kipwilo kya bena Kilishitu ba mu Efisesa bajingako mu myaka kitota kitanshi, Yesu waambilepo pa “butemwe bwenu butanshi.” Bena Efisesa bajinga bingi na byubilo byavula byawama, bino butemwe bo bajinga nabo bwa kutemwa Yehoba bwakepele. O ene mambo Yesu o ebambijile’mba: “Nayuka mingilo yobe, ne mwingilo wobe wakosa ne butekanye bobe, ne byo wabula kwibaswa babi, kabiji byo wibesekele abo betela’mba, twi batumwa, kabiji kechi bo batumwa ne, kabiji wibamwene ke ba bubela; kabiji nayuka namba, obewa watekanya ne kusenda wasenda byanema mu jizhina jami, ne kukoka ne. Bino nji na kino kyo natala bibi mwi obewa, namba, waleka butemwe bobe butanshi.”—Lum. 2:2-4.

4. Mambo ka byambo byaambile Yesu ku bena Efisesa kyo byanemena lelo jino?

⁴ Lujimuno lwa kwa Yesu ku bena Efisesa ne ku bipwilo bikwabo byo aambilengako byanembwa mu buku wa Lumwekesho lwaingijile bingi ku bena Kilishitu bashingwa kimye kyo bapichilenga mu makatazho ajingako kutendeka mu 1914. (Lum. 1:10) Pano, ne ano moba bena Kilishitu bamo bakonsha kuleka kumwesha ‘butemwe bo bajinga nabo patanshi’ bwa kutemwa Yehoba ne bukine bwa bwina Kilishitu. Byo twayuka kino, twayai twisambe pa kuvuluka bintu byo mwapitamo ne kulanguluka langulukangapo byo byakonsha kukosesha butemwe bwenu ne mukovyokovyo ye mwajinga nanji patanshi wa kwingijila Lesa ne kutemwa bukine.

Ki ka Kimulengejile Kusumininwa Amba Mwafunda Bukine?

5, 6. (a) Mwina Kilishitu yense wafwainwa kusumininwa ka? (b) Ki ka kimulengejile kusumininwa amba Bakamonyi ba kwa Yehoba bafunjisha bukine? (c) Ki ka kyakonsha kukwasha muntu kwikala na butemwe bo ajinga nabo patanshi?

⁵ Muntu yense wipana aye mwine kwi Yehoba wafwainwa patanshi ‘kuyuka kyaswa muchima wa Lesa, akya kyawama, ne kyaitabilwa, ne kyalumbuluka.’ (Loma 12:1, 2) Kintu kimo kyavwangiwamo ke kufunda bukine bwa mu Baibolo. Kintu kyakonsha kulengela muntu kwitaba amba Bakamonyi ba kwa Yehoba bafunjisha bukine kyakonsha kupusana na kyakonsha kuyuka mukwabo. Bamo bakonsha kuvuluka’mba baishile kupimpula byubilo byabo kupichila mu kutanga jizhina ja Lesa mu Baibolo nangwa kimye kyo bayukile kyubiwa ku muntu inge wafwa. (Sala. 83:18; Sapwi. 9:5, 10) Bakwabo bapimpwile byubilo byabo pa kumona butemwe bwamwesheshe bantu ba Yehoba. (Yoa. 13:34, 35) Kabiji bakwabo nabo bayukile byo kilumbulula kubula kwikala lubaji lwa ino ntanda. Bayukile’mba bena Kilishitu bakine kechi bevwanga mu milukuchi ya bumulwila ntanda nangwa mu makondo a kyalo kiji kyonse ne.—Isa. 2:4; Yoa. 6:15; 17:14-16.

⁶ Bantu bavula byo bafunjile pa bino bintu byaambiwapo ne bukine bukwabo, byo bibalengejile kwikala na butemwe butanshi bwa kutemwa Lesa. Ne anweba ikalaingapo na kimye kya kuvulukanga pa bintu bimulengejile kuyuka bukine. Muntu yense uji na bwikalo ne byubilo byapusanako na bya bakwabo. Onkao mambo bishinka bimulengejile kutemwa Yehoba ne kuketekela mu milaye yanji byapusana na byaitabijilemo bakwenu. Abino bishinka byakonsha kunema byonkatu byo byanemene kimye kitanshi kyo mwibifunjile. Bukine kechi bwapimpulwa ne. Onkao mambo, kupituluka mu bino bishinka kwakonsha kwimulengela kwikala na butemwe bwenu butanshi.—Tangai Salamo 119:151, 152; 143:5.

Koseshai Butemwe Bwenu Butanshi

7. Mambo ka o twafwainwa kukosesha butemwe bo twajinga nabo patanshi, kabiji twakonsha kuba byepi kino?

⁷ Apo kampe mwauba bingi lupimpu lwabaya mu bwikalo bwenu kufumatu kimye kyo mwipaine kwi Yehoba. Butemwe bo mwajinga nabo patanshi bwa kutemwa bukine bwanemene bingi, bino monka mu kuya kwa kimye, mwafwainwe kukosesha butemwe bwenu kuba’mba muyuke mwakubila na makatazho. Nangwa byonkabyo, Yehoba wimukwashishe. (1 Ko. 10:13) Kino kimulengela kuba’mba bintu byo mwapitamo myaka yapitapo bikale byanema kwi anweba. Bimulengela kukosesha butemwe bwenu bo mwajinga nabo patanshi, kabiji bintu byo mwapitamo bimulengela kuyuka kyaswa muchima wa Lesa, akya kyawama, ne kyaitabilwa.—Yosh. 23:14; Sala. 34:8.

8. Yehoba wiyukanyikishe byepi mwine kwi Mosesa, kabiji bena Isalela baishile kumuyuka byepi Lesa bulongo?

⁸ Kya kumwenako, akilangulukai pa bwikalo bwaikejilemo bena Isalela kimye Yehoba kyo aambile’mba ukebapokolola mu buzha ku Ijipita. Lesa wiyukanyikishe aye mwine kwi Mosesa amba: “Nkekala mo nkakebela.” (Lupu. 3:7, 8, 13, 14, NW) Kino kilumbulula’mba Yehoba waambilenga’mba wakonsheshe kwikela monse mo akebejile kuba’mba apokolole bantu banji. Mu bintu byalondejilepo monka mwayijile bwikalo, bena Isalela bamwene’mba Yehoba ubena kwingijisha byubilo byavula. Wamwesheshe’mba ye Wa bulume bonse, Nchibamambo, Ntangi, Mupokolweshi, Ushinda nkondo, kabiji Mpanyi.—Lupu. 12:12; 13:21; 14:24-31; 16:4; Ne. 9:9-15.

9, 10. Ñanyi kintu kyakonsha kulengela muntu kuyuka Lesa, kabiji mambo ka o kyawamina kuvuluka bino bintu?

⁹ Anweba bwikalo bwenu kechi buji byonka byajinga bwa bena Isalela ba kala ne. Nangwa byonkabyo, kampe mwapitapo kala mu bintu bimumwesha amba Lesa wimutemwa, bimukoseshe lwitabilo lwenu. Kampe Yehoba waikele Mpanyi, Utekeneshañana, nangwa Mufunjishi. (Tangai Isaya 30:20b, 21.) Kimo kimye mwamwene milombelo yenu byo yakumbwilwe. Apo kampe mwapichilenga mu makatazho, kabiji mwina Kilishitu mukwenu wimukwashishe. Nangwa lufunjisho lwa pa bunke lwimulengejile kutanga binembelo bimukwashishe bingi.

¹⁰ Umvwe mwauba’mba mushimikizhe bino bya kumwenako ku bakwenu, bamo kechi bakonsha kwibitemwa ne, mambo kechi byaubiwe mu jishinda ja kukumya ne. Pano anweba bene mwibimona’mba byanema bingi. Ee, Yehoba waikejile monse mo akebejile kuba’mba emukwashe. Akivulukai myaka yo mwaikala mu bukine. Abya mwakonsha kuvulukapo bimye bimo byo mwamwene Yehoba byo emukwashishe mu bwikalo bwenu nyi? Umvwe ibyo, kuvuluka bino bimye ne byo bimuletejile lusekelo kwakonsha kwimulengela kwikala na butemwe bwa kutemwa Yehoba bonka bo mwajingapo nabo patanshi. Nemekai bino bintu byo mwapichilemo. Bilangulukaingapo. Bimwesha’mba Yehoba wimutemwa, kabiji kafwako nangwa umo wakonsha kwimwangata luno luketekelo ne.

Ipimai Anweba Bene

11, 12. Ki ka kyakonsha kulengela butemwe bwa mwina Kilishitu kukepa, kabiji lujimuno ka Yesu lo apaine?

¹¹ Umvwe luno kechi mukiji na butemwe bwa kutemwa Lesa ne bukine bo mwajinga nabo patanshi ne, kino kechi kilumbulula’mba kujipo lupimpu lwaubiwa kwi aye ne. Yehoba kechi waluka ne. (Mala. 3:6; Yako. 1:17) Ne lunotu napo wimutemwa bingi byonka byo emutemenwe kala. Pano mwafwainwa kuba byepi inge bulunda bwenu na Yehoba kechi buji bulongo ne? Abya mwiumvwa nobe muji na bijikila byavula nyi? Kampe kala mwalombanga bingi na mukoyo, kutesha muchima pa kufunda, ne kulanguluka languluka pa byo mwatanganga. Abya mwaswikilwe mu mwingilo ne kutanwanga kimye kyonse ku kupwila kukila luno nyi?—2 Ko. 13:5.

¹² Umvwe mwipimapima anweba bene, kampe mwakonsha kutana amba kafwako nangwa mumo mo mwabwelako panyuma ne, pano inge pajipo mumo, ki ka kimulengela kubwela panyuma? Abya kujipo bishinka bya kine bimulengela nabiji kukebela ba mu nzubo bibafwainwa, kulamawizha butuntulu bwenu, nangwatu bintu bikwabo bimulengela kubula kulaba ne kukenkenta ne kulubamo amba juba ja Yehoba jiji pepi nyi? Yesu waambijile batumwa banji amba: “Iketai anwe bene, kuchina’mba, michima yenu yakanemenwa na bya kujajaja, ne kupendwa, ne na bya kutabataba bya buno bumi, ne aja juba jikemufikila ja kubula kuketekela nobe mfimbo: mambo jikebafikila bonse bekala panopantanda. Kabiji jimukai anweba moba onsetu ne kulomba, mukakonshe kupuluka ku byobya byonse bikafika.”—Luka 21:34-36.

13. Yakoba wapashañenye Mambo a Lesa ku ka?

¹³ Yakoba munembeshi wa Baibolo watundaikile bapopweshi bakwabo kwipimapima abo bene mu bukishinka kupichila mu kwingijisha Mambo a Lesa. Yakoba wanembele’mba: “Mwikale ba kwioba mambo, kechi ba kwiomvwatu ne kwijimbaika anwe bene ne. Mambo umvwe muntu waikala wa kumvwatu mambo, ne kwioba ne, wapashañana pamo nobe muntu witala kilungi kyanji mu katajilo: mambo witala mwine, ne pa kufumako, ponkapo wavulama kala musango wa buntu ye ajimo. Pakuba aye utajijisha mu mizhilo yalumbuluka, ya bwana bwa bene, kasa atajijisha, aye byo abula kwikala wa kumvwatu ne kuvulama, poso wa kwiyuba ne kwingila, ukekala ke watokwa monka mu kuba kwanji.”—Yako. 1:22-25.

14, 15. (a) Baibolo wakonsha kwimukwasha byepi kukomenako ku mupashi? (b) Ñanyi mepuzho o mwafwainwa kulangulukangapo?

¹⁴ Muntu wakonsha kwingijisha katajilo kuba’mba epyampyanye bulongo. Kya kumwenako, umvwe mwanamulume wamona’mba tai wanji wasempankana, wakonsha kumubika bulongo. Inge mwanamukazhi wamona’mba nsuki yanji yazakalala, wakonsha kwiipyola bulongo. Popamotu, Binembelo nabyo bitukwasha kwipima bulongo byo tuji. Umvwe twiesakanya atweba bene na byaamba Baibolo amba byo twafwainwa kwikala, ko kuba’mba tubena kwiingijisha nobe katajilo. Pano buwame ka bwakonsha kufumamo inge kya kuba twatala mu katajilo pano twakankalwa kwiwamisha pabena kukebewa? Kyakonsha kwituwamina bingi inge twaubila monka mo twamwena mu “mizhilo yalumbuluka” ya Lesa ne kwikala “ba kwioba mambo.” Onkao mambo, yense umona amba butemwe bo ajinga nabo patanshi bwa kutemwa Yehoba ne bukine bwakepa, wafwainwa kulanguluka pa ano mepuzho a kuba’mba: ‘Ñanyi makatazho o mbena kupitamo mu bwikalo, kabiji mbena kubapo byepi? Nga kala naubilepo byepi? Abya kujipo bimo byapimpulwa nyi?’ Panyuma ya kwiipuzha ano mepuzho pano mwatana kuba’mba mwabwela munyuma, kusulakotu ne. Umvwe ke pakebewe kuwamishapo, esekeshai na bulume bwenu kwingijilapo bukiji bukiji.—Hebe. 12:12, 13.

¹⁵ Inge ke mulangulukepo bino, kyakonsha kwimukwasha kwibikila bikonkwanyi bikemulengela kukomenako ku mupashi. Mutumwa Paulo wapaine lujimuno lwanembeshiwe na mupashi ku mukwabo wa mwingilo Timoti lwa kumukwasha kuwamishako mwingilo wanji. Paulo watundaikile Timoti amba: “Kasa ubisha bino bintu; wikale monka mwi abyo; amba, kuya palutwe kobe kumweke ku bonse.” Ne atweba twafwainwa kulangulukishanga pa Mambo a Lesa, kino kiketulengela kuyilako palutwe mubibena kukebewa.—1 Timo. 4:15.

16. Makatazho ka o mwafwainwa kujimuka nao kimye kyo mubena kwibenkabenka anweba bene pa kwingijisha Binembelo?

¹⁶ Umvwe mwibenkabenka mu bukishinka, mukakonsha kutanapo mumo mo mubula kuba bulongo. Kino kyakonsha kulefula muntu, bino kange muleke kino kimulefule ne. Nkebelo ine ya kwibenkabenka ke kukeba kumona po mwafwainwa kuwamishako. Satana aye ukebatu mwina Kilishitu kulefulwa na mambo a bumbulwakoloka bwanji. Ukalakanya amba, Lesa kechi utala bulongo boba bebikako kumwingijila ne. (Yoba 15:15, 16; 22:3) Buno bo bubela bo akaine Yesu. Lesa witunemeka bingi atweba bonse pa muntu pa muntu. (Tangai Mateo 10:29-31.) Umvwe mwayuka bumbulwakoloka bwenu, kyakonsha kwimulengela kuba bulongo na bukwasho bwa Yehoba. (2 Ko. 12:7-10) Umvwe kubela nangwa kukoma bimulengela kubula kwingila bulongo, ibikilai bikonkwanyi byawama, bino kange mulefulwe nangwa kuleka butemwe bwenu bupwe ne.

Bintu Byavula Byafwainwa Kwitulengela Kumusanchila

17, 18. Mapesho ka aji mu kukosesha butemwe bo mwajinga nabo patanshi?

¹⁷ Mukamwenamo bingi mfweto inge mwatwajijila na kukosesha butemwe bo mwajinga nabo patanshi. Mwakonsha kumuyukisha bulongo Lesa ne kumusanchila pa kwimutangijila mu butemwe. (Tangai Byambo bya Mana 2:1-9; 3:5, 6.) Nyimbi wa masalamo waambile’mba: ‘Pa kulama [mafunde a Yehoba] paji mfweto ikatampe.’ ‘Mulaye wa Yehoba wa kine, upana maana ku bantutu.’ Kabiji “bo bene ba lusekelo bonka balumbuluka mu jishinda, Bonka benda mwayila buku wa mizhilo wa Yehoba.”—Sala. 19:7, 11; 119:1.

¹⁸ Kya kine, muji na bintu byavula bingi byawama byafwainwa kwimulengela kumusanchila. Mwayuka kine kintu kyalengela kwikalako bintu bibena kubiwa mu ntanda. Ne anweba mumwenamo mu lunengezho lonse Lesa lo abena kupa bantu banji lelo jino. Kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, musanta bingi ne anweba kuba’mba Yehoba wimukokela mu kipwilo kyanji kiji mwaya ntanda yonse kabiji wimupa jishuko ja kwikala Bakamonyi banji. Ano onse ke mapesho o mwafwainwa kusanta! Umvwe mwauba’mba munembe mutanchi wa bino bintu byawama, wafwainwa kulepa bingi. Umvwe saka mulanguluka pa mapesho kimye kyonse, kwa kubula nangwa kuzhinaukatu ne, kikemulengela kwingijisha lujimuno lwa kuba’mba: “kwachisha akya kyo uji nakyo.”—Lum. 3:11.

19. Kununga pa kulanguluka languluka pa bulunda bwenu na Lesa, ki ka kyakonsha kwimukwasha kukosesha bumupashi bwenu?

¹⁹ Umvwe ke mulanguluke pa lwitabilo lwenu byo lwakosa pa myaka yapitapo, kyakonsha kwimulengela kukwachisha akya kyo muji nakyo. Ino magazini yaambapo javula bingi pa byo twakonsha kukosesha bumupashi bwetu. Pa bintu byakonsha kwitukwasha paji lulombelo, kutanwa ku kupwila kwa bwina Kilishitu ne kukumbulapo, ne kuswikwa na mwingilo wa kusapwila. Bino bintu byakonsha kwimukwasha kutwajijila na kukosesha butemwe bwenu bo mwajinga nabo patanshi.—Efi. 5:10; 1 Pe. 3:15; Yuda 20, 21.

Musakukumbula’mba Ka?

• Bishinka bimulengejile kutemwa Yehoba byakonsha kwimutundaika byepi?

• Umvwe ke mulanguluke pa bintu byo mwapitamo myaka yonse ye, byakonsha kwimulengela kusumininwa ka?

• Mambo ka o mwafwainwa kutajilapo bulongo inge mwakitemwa Lesa?

[Kipikichala pa peja 23]

Ki ka kimulengejile kukomoka bukine ne kusumininwa amba boibo?

[Kipikichala pa peja 25]

Nanchi mumonapo bintu bimo byo mubula kuba bulongo byo mwafwainwa kuwamisha nyi?