BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w01 6/1 pp. 28-32
  • Babena Kunankama ku Lushinjilo Lwapelako!

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Babena Kunankama ku Lushinjilo Lwapelako!
  • Kyamba kya Usopa—2001
  • Tumitwe tucheche
  • Kulengwa kwa Jibumba Jipya
  • Kolola Milanguluko ya Bubela
  • Tutala kwi Ñanyi Wakonsha Kwitukula?
Kyamba kya Usopa—2001
w01 6/1 pp. 28-32

Babena Kunankama ku Lushinjilo Lwapelako!

“Namwene ponkapo ke ku mbili utoka, ne aye waikalapo waji ne buta bwa mukanda; ponkapo bamupele ne munchinya: kabiji wayilenga na kushinda amba nkashinde.”—LUMWEKESHO 6:2.

1. Bika bya kulutwe Yoano byo amwene mu kimwesho?

MU KIMWESHO kya Lesa, mutumwa Yoano wamwene bikobiwa myaka 1,800 kulutwe ne kulumbulula kwikajikwa kwa Kilishitu pa Bufumu. Yoano wafwainwe kwikala na lwitabilo lwa kuba’mba abya byo amwene mu kimwesho bikafikizhiwa. Atweba lelo jino tuji na biyukilo bya kuno kwikajikwa kwanji kwaubiwe mu 1914. Na meso a lwitabilo, tumona Yesu Kilishitu kasa abena kuya “amba nkashinde.”

2. Diabola waubilepo byepi pa kimye kyaikajikilwe Bufumu, kabiji kino ke kiyukilo kya ka?

2 Pa nyuma ya kwikajikwa kwa buno Bufumu, Satana waelelwe panshi kufuma mwiulu, akyo kyamuzhingijishe bingi kabiji na bukaji bukatampe waesekele na ngovu yonse kushinda, pano bino wakankelwe. (Lumwekesho 12:7-12) Bukaji bwanji bo bwatamisha bintu byonse pano pa ntanda. Bantu kyo kyo babena kumanamina. Ku Bakamonyi ba kwa Yehoba, kino ke kiyukilo kya kuba’mba Mfumu wabo ubena kunankama “amba nkashinde.”

Kulengwa kwa Jibumba Jipya

3, 4. (a) Ñanyi lupimpu lwa jibumba lwaubiwa mu kipwilo kya bwina Kilishitu kufuma kimye kyaikajikilwe Bufumu, kabiji mambo ka o lwafwainwa? (b) Kwesakana na byaambijile jimo Isaya, ñanyi lusekelo lwafuma mu luno lupimpu?

3 Bufumu byo bwaikajikilwetu, pano kyajinga kimye kya kubwezha kipwilo kya bwina Kilishitu ne kwikipa mingilo ya Bufumu yavula byonka byajinga bena Kilishitu ba mu kitota-myaka kitanshi. Onkao mambo, Kyamba kya Usopa kya June 1 ne 15, 1938, kyaambile pa jibumba ja bwina Kilishitu byo jafwainwa kwingila. Pa nyuma kacheche, kya December 15, 1971 mu Kizungu kyalumbulwile biji Jibumba Jitangijila ja ano moba mu kibaba kya kuba’mba “Jibumba Jitangijila byo Japusana na Kije Kyaswishiwa na Muzhilo.” Mu 1972, mabumba a bakulumpe mu bipwilo akulama ne kukwasha bipwilo byao atongwelwe.

4 Kubwezhiwa kwa buntangi bwafwainwa kwakoseshe bingi kipwilo kya bwina Kilishitu. Kabiji kikwabo kyalamata ku kino ke bukwasho bwanengezhenga Jibumba Jitangijila bwa kufunjisha bakulumpe mu kipwilo bya kwingila mingilo yabo, ne bya kuchiba mambo. Lupimpu lwa pachepache lubena kubiwa mu jibumba ja Lesa pano pa ntanda ne lusekelo lubena kutanyiwamo byaambijiwe jimo pa Isaya 60:17 amba: “Pajinga lubemba nkapingakenyapo ngolode, kabiji pajinga kyela kya kapotwe nkapingakenyapo siliva, kabiji pajinga bichi nkapingakenyapo lubemba, kabiji pajinga mabwe nkapingakenyapo kyela kya kapotwe. Amiwa nkalula mutende ke kapitao wobe, ne bololoke ke mukulumpe wobe.” Luno lupimpu lwa mwesheshe mapesho a Lesa ne kwitabizhiwa kwa boba bajinga na lupata lwa kutumbijika Bufumu bwanji.

5. (a) Satana waubile byepi pa kumona Yehoba byo apesheshe bantu Banji? (b) Kwesakana na Filipai 1:7, bantu ba Yehoba baubapo ka pa mambo a bukaji bwa kwa Satana?

5 Satana wamwenenga mingilo yonse ya butemwe bwa Lesa yo aubijilenga bantu banji pa nyuma ya kwikajikwa kwa Bufumu. Akimonai bimo byamwekele. Mu 1931, jino jibumba ja bena Kilishitu jamwesheshe patoka kuba’mba kechi jajinga ja bantutu Bafunda Baibolo ne. Byonka byo kyanembwa pa Isaya 43:10, bajinga Bakamonyi ba kwa Yehoba! Na mambo a kino, Diabola wapishishemo ne munwe na kwibamwesha malwa akabotoka. Nangwatu mu byalo mo bakasulukile bantu kwikala na bupopweshi bwabo nabiji mu United States, Canada, ne Germany, mo mwine ne mwine Bakamonyi mobalukuchile na makafulumende pa kubatu’mba bebabwezhezhe lūsa lwa kwikala na bupopweshi bwabo jibiji. Mu 1988, kochi mukatampe wa U.S. byo apitulukile mu mambo 71 ajinga na Bakamonyi ba kwa Yehoba wataine kuba’mba mu mambo avula babingilenga. Ne lelo jino, kuzhokoloka mwaya ntanda, bakitwajijila kulukuta na makafulumende kuba’mba bebape lūsa byonka byo kyajinga mu myaka kitota kitanshi na “kwialwila mambo awama, ne mu kwiekajika.”—Filipai 1:7.

6. Abya kukanya ne mizhilo byalekeshe bantu ba Yehoba kuya palutwe nyi? Lumbululai.

6 Mu myaka ya ba 1930 kunangijila ku Nkondo ya kibiji ya Ntanda yonse, byalo muji makafulumende ashinta kutongolapo bisatu, nabiji Germany, Spain, ne Japan byakainye mwingilo wa Bakamonyi ba kwa Yehoba. Nangwa byonkabyo, mu mwaka wa 2000 bino byalotu byonka bisatu byajinga na basapwishi ba Bufumu bwa Lesa babambakana pepi na 500,000. Kino kyajinga kibelengelo kyabaya pepi na kya Bakamonyi bonse bajingako mu 1936 mwaya ntanda yonse! Kya kine, kukanya ne mizhilo kechi byakonsha kulekesha bantu ba Yehoba kunankamina pamo na Ntangi wabo Yesu Kilishitu washinda kala ne.

7. Ñanyi kiyukilo kikatampe kyaubiwe mu 1958, kabiji ñanyi lupimpu lwa kukumya lwaubiwa kufuma kyo kya kimye?

7 Byo kyajingapo kiyukilo kya kuya palutwe kwabo, kimye Bakamonyi ba kwa Yehoba kyo bajinga na Kupwila Kukatampe kwa Divine Will (Kyaswa Muchima wa Lesa) mu mwaka wa 1958 mu Muzhi wa New York, kwatainwe bantu 253,922. Mu 1970 mwingilo wabo waswishiwe mu byalo bisatu byatongolwa peulu, kufumyakotu kyalo kyo baitanga’mba East Germany. Bakamonyi batwajijile na kwibakanya kwingila mwingilo wabo mu byalo bya Soviet Union ne byalo bikwabo bisampile nabyo bulunda mu lulayañano lwa Warsaw Pact. Lelo jino, mu bino byalo byajinga na kafulumende wa Komyunisiti, muji Bakamonyi bavula bingi babambakana.

8. Yehoba wapesha byepi bantu banji, kabiji Kyamba kya Usopa kya mu 1950 kyaambilepo’mba ka pa kino?

8 Bakamonyi ba kwa Yehoba babena kuvula mambo a kuba babena ‘kusambila kukebesha bufumu ne bololoke [bwa Lesa].’ (Mateo 6:33) Ko kuba’mba mu jishinda jimo, bungauzhi bwa kwa Isaya bwafikizhiwa kala bwa kuba’mba: “Awa mucheche ukekala ke kisaka kyabaya, ne yewa wakepa ukekala ke mukoka wakosa; amiwa Yehoba yami nkapelawizha kwikifikizha mu kimye kyakyo.” (Isaya 60:22) Kabiji babena kuyatu na kuvula. Myakatu icheche yapitapo, kibelengelo kya bantu batundaika kwikajikwa kwa Bufumu, kyabailako na bantu bakila ku 1,750,000. Bano bantu bepana abo bene kwikala mu jibumba jaambilepo Kyamba kya Usopa mu 1950 amba: “Lesa watatula kukonkanya jibumba ja bantu bakekala mu ntanda ipya. . . . Jino jo jibumba jikapuluka Amagedonyi, . . . jikekala jitanshi . . . , kutwela mu ‘ntanda ipya’ yakokozha Lesa mambo jo jayuka kabiji jaibijila mashinda ojingijilamo.” Kibaba kyapezhezheko kuba’mba: “Byo tuji jibumba jipya, atweba bonse twayai twendelenga pamo!”

9. Bintu byafunda Bakamonyi ba kwa Yehoba pa myaka yavula bibakwasha byepi?

9 Pa kino kimye jino jibumba jipya jafunda bingi mingilo yawama yo jibena kwingila kwa kubula kukatazhiwa, kampe yo jikengilanga ne pa nyuma ya Amagedonyi. Kya kumwenako, Bakamonyi bayuka kukokozha bulongo kupwila kukatampe, kukwasha bantu ne kushimika bishimikwa bukiji-bukiji. Ino mingilo yalengela bavula kukumbwa ne kunemeka Bakamonyi ba kwa Yehoba.

Kolola Milanguluko ya Bubela

10, 11. Lumbululai milanguluko ya bubela pa mambo a Bakamonyi ba kwa Yehoba byo yaololwa.

10 Kuji bantu bazhachisha Bakamonyi ba kwa Yehoba amba kechi bakwatankana mu byubilo na bakwabo bantu ne. Boba bino mambo a kuba Bakamonyi bachina byazhijikwa mu Baibolo nabiji kubikwa mashi, bumulwila ntanda, kupepa fwanka ne byubilo byabula kufwainwa. Pano bino, bantu bavula batendeka kumvwisha amba mizhilo ya Bakamonyi ijitu bulongo. Kya kumwenako, dokotala umo mu Poland watumine foni ku ofweshi wa lutangijilo wa Bakamonyi ba kwa Yehoba ne kwibabula kuba’mba aye ne bakwabo bepachikile bingi kimye kyabaya pa mambo a kubikwa mashi. Kyaletele uno mwisambo ke byambo byanembelwe pa kibaba kimo mu pepala wa byambo wa mu Poland Dziennik Zachodni walupwilwe jonka ja juba. Dokotala waambile’mba: “Ñumvwa bingi bulanda pa kumona mashi byo abula kwingijishiwa bulongo mu bipatela. Pa kino pafwainwa kwikala lupimpu, kabiji natemwa bingi pakuba umo waletapo uno mwisambo. Mbena kukeba kufunda byavula pa kino.”

11 Mu kipwilo kyajingako mwaka wapwa kya badokotala bafumine ku Canada, Europe, Israel, ne United States, besambile pa michi yapangwa ya kukwasha badokotala kubuka bakolwa kwakubula kwingijisha mashi. Pa kyonka kino kipwilo kyajinga mu Switzerland, kyaambiwe kuba’mba kibelengelo kyabaya kya bakolwa babena kufwa, ke kya boba bobabika mashi. Bakamonyi babukilwenga bukiji ne kusha boba bo babikilenga mashi, akyo kyakwashishengako kukepeshako mali a kupotamo michi.

12. Ambai kya kumwenako kimo, babineme byo batakaika Bakamonyi ba kwa Yehoba pa mambo a kubula kwivwanga mu bya bumulwila ntanda.

12 Bantu bavula batakaika bingi Bakamonyi ba kwa Yehoba mambo a kubula kwivwanga mu bya bumulwila ntanda byo bebamanyikilenga ku kipanyi kya Nazi kimye Nkondo ya kibiji ya Ntanda yonse saka ikyangye kutendeka ne kimye kyo yalumine. Vidyo wa Jehovah’s Witnesses Stand Firm Against Nazi Assault, walupwilwe na Bakamonyi ba kwa Yehoba ye batambishe mu kampu wa lumanamo wa Ravensbrück mu Germany pa November 6, 1996, naye walengejile bingi bantu kwamba byambo bya lutakaiko. Kuntendekelotu ya kutamba yenka uno vidyo mu kampu wa lumanamo wakatezhe bingi wa Bergen-Belsen pa April 18, 1998, utangijila mwingilo pa Center for Political Education in Lower Saxony, aye Dr. Wolfgang Scheel waswile amba: “Pa bishinka bya kine bya kumanyika bantu byaubiwe kala paji ne bya Bakamonyi ba kwa Yehoba, abo bakanyishetu kwivwanga mu byambo bya kyalo bya Socialism akyo kyabujile kubapo machechi etongola amba a bwina Kilishitu. . . . Nangwatu kya kuba twibatala bibi Bakamonyi ba kwa Yehoba mambo a mafunjisho abo ne kupayankana mu mpopwelo yabo, twafwainwa kwibatakaika pa kuchinchika kwabo ku nzhita ya Nazi.”

13, 14. (a) Muntu umo waambilepo ñanyi byambo byabingishe bena Kilishitu batanshi? (b) Ambaipo byambo bimo byawama byaambiwa pa bantu ba Lesa lelo jino.

13 Umvwe babineme nangwa kochi wabingisha Bakamonyi ba kwa Yehoba mambo akatazha, bantu po po bayuka bulongo Bakamonyi ba kwa Yehoba ne kuleka kwibamwena mungi. Kino kishinkula jishinda ja kwisamba na bantu babulanga kukeba kwibateleka. Bakamonyi ba kwa Yehoba basanta bingi umvwe babineme nangwa kochi wibabingisha na mambo. Kino kituvululako kyamwekele mu kitota-myaka kitanshi mu Yelusalema. Kimye kije kikatampe kya Bayudea kya Saniedilini byo kyakebele kwipaya bena Kilishitu mambo a kusapwila kwabo na kubambakana, Ngamaliela “mufunjishi wa Mizhilo, washiñama mu bantu bonse,” wakambizhe’mba: ‘Anweba bena Isalela, tekanyai na kyo musaka kwiboba bano bantu. . . . Twibalamuke bano bantu ne kwibaleka: mambo a kuba inge ano maana ne uno mwingilo byo bya bantu bikazhimañanatu: kabiji inge bya Lesa, kechi mukakonsha kwibashinda ne; kuchina’mba mwakaluka ke ba kulwa ne Lesa.’—Byubilo 5:33-39.

14 Nobe Ngamaliela, babineme ku nyuma kwe babingisha Bakamonyi ba kwa Yehoba kwikala na bupopweshi bwabo. Kya kumwenako, wajinga cheyamani wa International Academy for Freedom of Religion and Belief waambile’mba: “Kechi kyafwainwa kwangata bantu lūsa lwa bupopweshi bwabo mambo a kuba’mba bantu kechi bakeba byo baitabilamo nangwa kechi boba byuba bonse ne.” Kabiji pulofesa wa bya bupopweshi pa univesiti wa Leipzig naye waipwizhe jipuzho pa mambo a mingilo ya kipamo kimenako kafulumende wa German, kyakebele-kebelenga kuyuka biji bupopweshi amba: “Mambo ka bupopweshi bumo kyo bebutela muchima kwa kubula kulukushapo machechi abiji akatampe a [Katolika ne Lutheran Church]?” Twakonsha kutana mukumbu mu byambo bya wajinga kineme wa German wanembele amba: “Kafwapo luzhinauko ne, mambo a kuba ano machechi evwangile mu mingilo yaingijilenga kipamo kimenako kafulumende.”

Tutala kwi Ñanyi Wakonsha Kwitukula?

15, 16. (a) Mambo ka Ngamaliela kyo abujile kupwisha byonse? (b) Nga bakwabo nabo basatu bakankelwe byepi kubingisha Yesu?

15 Byambo byaambile Ngamaliela bibena kumweshatu patoka kuba’mba mwingilo wa Lesa kechi bakonsha kumushinda ne. Kwa kubula nangwa kuzhinauka, byambo byanji bibakujileko bena Kilishitu batanshi mu kije kya Saniedilini, pano bino kechi balubileko byambo byaambile Yesu bya kumanyikwa kwa batumwa banji ne. Kwamba kwa kwa Ngamaliela kwachibikizhe bantangi ba Kiyudea byo bakebelenga mwa kwibepaila, pano bino kino kechi kyapwishishe lumanamo ne, mambo tutanga’mba: “Ne aye bamwitabile: kabiji byo bebechile batumwa, bebapumine ne kwibakambizha’mba, Kechi mukambanga mu jizhina ja Yesu ne, ne kwibaleka bebalekele ke baye.”—Byubilo 5:40.

16 Kimye Yesu kyo bamutotolweshenga, Pontiusa Pilato waesekele kumubingisha, mambo kechi watainemo mambo mwi aye ne. Bino wakankelwe. (Yoano 18:38, 39; 19:4, 6, 12-16) Nangwatu ba Nikodema ne Yosefwa wa Alimatea ba mu kije kya Saniedilini baesekele kubingisha Yesu, bakankelwe kukanya kochi kuba’mba babule kumwipaya. (Luka 23:50-52; Yoano 7:45-52; 19:38-40) Kubingisha Bakamonyi ba kwa Yehoba ko boba bantu, kwapelelela. Bantu batwajijila na kupata baana ba bwanga ba kine ba kwa Kilishitu byonka byo bamupachile aye. Kukulwa konse kufumatu poso kwi Yehoba.—Byubilo 2:24.

17. Bakamonyi ba kwa Yehoba baketekela ka, bino mambo ka kyo babujila kulekela mwingilo wabo wa kusapwila mambo awama?

17 Bakamonyi ba kwa Yehoba baketekela kuba’mba kumanyikwa kukitwajijila. Kukapwatu inge Satana bamushinda. Nangwa kya kuba Bakamonyi bamanyikwa, kechi baleka mwingilo wabo wa kusapwila Bufumu ne. Bakonsha kuleka byepi, saka baji na Lesa? Bamwena kwi Ntangi wabo wachinchika wawama kumwenako aye Yesu Kilishitu .— Byubilo 5:17-21, 27-32.

18. Ñanyi lukatazho lukwabo lukiji kulutwe ya bantu ba Yehoba, bino kika kyo baketekela kikamweka?

18 Kufumatu ku ntendekelo, bupopweshi bwa kine bwamanyikwa bingi. Katatakatu Gogi, aye Satana ukebulukuka na bukaji bukatampe mambo a kupangiwa kwanji mwiulu. Bino bupopweshi bwa kine bukashinda. (Ezikyo 38:14-16) “Bamfumu ba panopantanda ponse,” babena kutangijilwa na Satana, ‘bakalwa ne aye mwana Mukooko, ne aye mwana Mukooko ukebashinda, mambo aye ye Nkambo ya bankambo, ne Mfumu wa bamfumu.’ (Lumwekesho 16:14; 17:14) Kya kine, Mfumu wetu ubena kunankama ku lushinjilo lwapelako kabiji katatakatu ‘ashinde.’ Byo jijipo jishuko pa kwendela nanji pamo saka twayuka amba, katatakatu kafwako nangwa umo ukakana bapopweshi ba Yehoba kimye kyo bakamba’mba: “Lesa tuji nanji”!—Loma 8:31; Filipai 1:27, 28.

Mwakonsha Kulumbulula?

• Yehoba ubena kukosesha byepi kipwilo kya bwina Kilishitu kufuma kimye kyaikajikwe Bufumu?

• Satana waubapo byepi mu kweseka kukanya Kilishitu kushinda, kabiji mwafuma ka?

• Twafwainwa kuyuka’mba ka pa kwitubingisha ku bantu babula Bakamonyi?

• Katataka Satana ukoba ka, kabiji kika kikamumwekela?

[Bipikichala pa peja 30]

Kubula kwivwanga mu bya bumulwila ntanda kwa Bakamonyi ba kwa Yehoba mu Nkondo ya kibiji ya Ntanda yonse kukiletatu lutakaiko kwi Yehoba

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu