Kitango 107

Kishimpi kya Kijiilo kya Masongola

KUPICHILA mu bishimpi bibiji, Yesu wasolwele byajinga banembeshi ne bañanga bakatampe kabiji bakebelenga kumwipaya. Bino Yesu kechi wakipwishishe kwisamba nabo ne. Wibelele kishimpi kikwabo amba:

“Bufumu bwa mwiulu buji nobe mfumu wanengezhejile mwananji wamulume kijiilo kya masongola. Kabiji watumine bakalume banji kuya na kwita bantu bo baichile ku kijiilo kya masongola, bino kafwako waswile kwiyako ne.”

Yehoba Lesa ye Mfumu wanengezhezhe kijiilo kya masongola a Mwananji aye Yesu. Musongwa ko kuba’mba ba 144,000 baana ba bwanga bashingwa bakekala pamo ne Yesu mwiulu. Bangikazhi ba Mfumu ke bena Isalela bo baletele mu lulayañano lwa Mizhilo mu mwaka wa 1513 B.C.E., batambwile mwingilo wa “bufumu bwa bañanga.” Onkao mambo, pa kyokya kimye, bebechile ku kijiilo kya masongola.

Nangwa byonkabyo, kwitwa kutanshi kwa boba bo baichile kwaubiwe ku mpelo ya mwaka wa 29 C.E., kimye Yesu ne baana banji ba bwanga (bakalume ba mfumu) kyo batatwile mwingilo wabo wa kusapwila pa Bufumu. Bino bena Isalela bakisemwa batambwijile luno lwito lwaichilenga bakalume kufuma mu 29 C.E. kufika mu 33 C.E. kechi baswile kwiya ne. Onkao mambo, Lesa wapele kino kisaka kimye kikwabo byonka Yesu byo ashimikizhe amba:

“Watumineko bakalume bakwabo ne kwibambila amba, ‘Kabulai bonse bo naita amba: “Nanengezha kajo ka mute, baipaya bañombe ne banyama banuna, ne byonse banengezha kala. Iyai ku kijiilo kya masongola.”’” Luno lwito lwa bubiji kabiji lwapeleleko lwa kwita aba bo baichile lwatatwile pa Pentekosita mu 33 C.E., kimye mupashi wazhila kyo bamwitulwijile pa baana ba bwanga ba kwa Yesu. Luno lwito lwatwajijile kufikatu ne mu 36 C.E.

Nangwa byonkabyo, bena Isalela bavula bakaine luno lwito. Yesu waambile’mba: “Bino abo kechi bateleko muchima ne, umo wayile ku bujimi bwanji, mukwabo naye ku busulu bwanji; pakuba aba bashajilepo, bakwachile bakalume banji ne kwibapuma kabiji ne kwibepaya.” Yesu watwajijile kwamba’mba: “Mfumu wazhingijile bingi, ne kutuma mazhita anji kuya na kwipaya boba bambanzhi ne kusoka muzhi wabo.” Kino kyamwekele mu mwaka wa 70 C.E., kimye Yelusalema kyo bamonawine ku bena Loma kabiji aba bambanzhi bebepayile.

Kepo Yesu alumbulwile kyamwekele amba: “Ponkapo [mfumu] waambijile bakalume banji amba, ‘Kijiilo kya masongola bekinengezha kala, bino aba bo naichile kechi bafwainwa kutanwako ne. Onkao mambo, yainga mu mikwakwa ya mu muzhi, yense ye musakutana mumwite eye na kutanwa ku kijiilo kya masongola.’” Bano bakalume baubile kino, kabiji “mu nzubo mwaikejile kijiilo kya masongola mwayujile na boba baikele kya kusendalala ku tebulu.”

Uno mwingilo wa kukonkanya pamo benyi bo baichile kufuma mu mikwakwa yajinga pangye ya muzhi watatwile mu mwaka wa 36 C.E. Mukulumpe wa bashilikale bena Loma aye Koneleusa ne kisemi kyanji bo bajinga batanshi kukonkanya pamo. Abano bajinga bantu babujile Bayudea kabiji babujile kuya ku mukanda. Kukonkanya pamo kwa bano bantu babubijile Bayudea bapingakenejile pa boba bo baichile patanshi kwatwajijile kufikatu ne mu ano moba.

Nzubo mwaikejile kijiilo kya masongola yayujile mu ano moba. Yesu washimikizhe kyamwekele amba: “Mfumu byo atwelele na kumona benyi, watainemo muntu wabujile kuvwala kivwalo kya masongola. Wamushikishe amba, ‘Obewa mukwetu, mambo ka o waishila kuno kwa kubula kuvwala kivwalo kya masongola?’ Aye wakankamenetu. Kepo mfumu aambijile bakalume banji amba, ‘Mukasai ku maboko ne ku maulu kabiji mu mutaye pangye mu mfishi. Mo akekala na kujila ne kushenka ku meno.’”

Muntu wabujile kuvwala kivwalo kya masongola wimenako bantu baji mu Kilishitendomu bebepekezha kwikala bena Kilishitu. Lesa wayuka amba bano kechi baji na kayukilo ka kine ka bena Isalela ba ku mupashi ne. Onkao mambo, bebataya pangye mu mfishi mo bakebonauna.

Yesu wapezhezheko kishimpi amba: “Mambo bavula bo baitwa, pakuba bo basalulula bo bacheche.” Kine, baichile bavula kufuma mu kisaka kya bena Isalela kwikala musongwa wa Kilishitu, bino bena Isalela bachechetu bo bo basalulwile. Bavula ba mu ba 144,000 benyi batambula mfweto ya mwiulu, kechi bena Isalela bakisemwa ne. Mateo 22:1-14; Kulupuka 19:1-6; Lumwekesho 14:1-3.

▪ Bañanyi batanshi bo baichile ku kijiilo kya masongola, kabiji kimye ka kyo bebechile?

▪ Kimye ka lwito lutanshi kyo lwayile ku boba bo baichile, kabiji bañanyi bakalume bo baingijishe?

▪ Kimye ka lwito lwa bubiji kyo lwaubiwe, kabiji bañanyi bo baichile?

▪ Bañanyi bemenwako na muntu wabujile kuvwala kivwalo kya masongola?

▪ Bañanyi bavula bo baichile, kabiji bañanyi bacheche bo basalulwile?

Kitango 108

Yesu Bakankelwe Kumukwata

NA MAMBO a kuba Yesu wafunjishenga mu nzubo ya Lesa kabiji wafuminetu na kwelela bishimpi bisatu balwanyi banji ba mu bupopweshi byasolwele bubi bwabo, Bafaliseo bazhingijile kabiji bayile na kumumvwañena kuba’mba bamutane na mambo mu ñambilo yanji a kumukwachilapo. Baumvwañene ne kutuma baana babo ba bwanga pamo na baana ba bwanga ba kwa Heloda na kumweseka.

Bano bantu bamushikishe amba: “Mufunjishi, twayuka amba mwi bakishinka, mufunjisha jishinda ja Lesa mu bukine kabiji kechi mulomba bukwasho ku muntu ne, mambo anweba kechi mutala ku bilungi bya bantu ne. Tubulai, Mwalangulukapo amba ka? Nanchi kyawama kupana nangwa kubula kupana misonko kwi Kesala nyi?”

Yesu kechi wajimbaikwanga na byambo byamulambisha ne. Wayukile amba umvwe ambe’mba, ‘Kechi kyawama nangwa amba kyawama kupana misonko ne,’ usakufwa na mambo a kusatukila bena Loma. Kabiji umvwe ambe’mba, ‘Ee, mwafwainwa kupana misonko,’ Bayudea balengululanga bena Loma bebatangijilanga, umvwe bamushikilwe. Onkao mambo, wibashikishe amba: “Mambo ka o mubena kungesekela anweba bakamfutumfutu? Mmweshai mali a musonko.”

Byo bamuletejile imo, wibashikishe amba: “Akye kipasha ne byambo bijipo bya kwa ñanyi?”

Abo bakumbwile’mba: “Bya kwa Kesala.”

“Panai bintu bya kwa Kesala kwi Kesala kabiji bintu bya kwa Lesa, kwi Lesa.” Aba banabalume byo baumvwine mwakumbwijile Yesu, bakuminye bingi. Kabiji bamushile ke baye ne kuya.

Basadusea babujile kwitabila mu lusanguko byo bamwene’mba Bafaliseo bakankalwa kumutana na mambo Yesu, bamusolomokele ne kumushikisha amba: “Mufunjishi, Mosesa waambile amba: ‘Umvwe wamulume wafwa kwa kubula kushapo baana, nkasanji wafwainwa kumuswana muka kolojanji ne kusemenamo baana kwikala bakolojanji.’ Mwi atweba mwajinga bankasa ne kolo batanu na babiji, mubeji wasongwele kabiji wafwile kwa kubula kusemenamo baana, bino nkasanji wamuswaine muka kolojanji. Bino byo byo kyamwekele ne ku wa bubiji, wa busatu kufikatu ne ku wa butanu na bubiji. Kyapeleleko ne mwanamukazhi naye wafwile. Pano pa kusanguka, ñanyi ukekala mwina mukazhi? Mambo bonse batanu na babiji bamusongwele.”

Yesu wibakumbwile amba: “Anweba mwaya mungi, mambo kechi mwayuka Binembelo nangwa bulume bwa Lesa ne. Mambo mu lusanguko banabalume nangwa banabakazhi kechi bakasongola nangwa kusongolwa ne, bino bakekala nobe bamalaika ba mwiulu. Pa mambo a kusangula bafu, nanchi kechi mwatangapo kala Lesa byo emwambijile amba: ‘Amiwa ne Lesa wa Abalahama, Lesa wa Izaka ne Lesa wa Yakoba nenyi’? Aye kechi Lesa wa bafu ne, ke wa bomi.”

Jibumba jakuminye jibiji mwakumbwijile Yesu. Ne banembeshi bamo baambile’mba: “Mufunjishi, mwaamba bingi bulongo.”

Bafaliseo byo baumvwine amba Yesu wibashinkisha bulaka Basadusea, baishile jibumba kwi aye. Pa kuba’mba bamweseke, umo munembeshi wamushikishe amba: “Mufunjishi, nanchi mukambizho mukatampe wa mu Mizhilo ye wepi?”

Yesu wakumbwile amba: “Mutanshi ke uno, ‘Umvwa obewa Isalela, Yehoba Lesa wetu ke Yehoba umotu, kabiji wafwainwa kutemwa Yehoba Lesa wobe na muchima wobe yense, na mweo wobe yense, na maana obe onse, ne na bulume bobe bonse.’ Wa bubiji ke uno, ‘Wafwainwa kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine.’ Kafwako mukambizho mukwabo wakila ino ne.” Kabiji Yesu wanungilepo amba: “Pa ino mikambizho yonse ibiji, po paimena Mizhilo ne byambo byaawile bangauzhi.”

Munembeshi waitabizhe amba: “Mufunjishi, mwaamba kine byo mwaamba amba, ‘Aye ye umo kabiji kafwako mukwabo uji nobe aye ne,’ kabiji kuno kumutemwa na muchima wobe yense, na mweo wobe yense, na maana obe onse, ne na bulume bobe bonse ne kutemwa mukwenu byonka byo witemwa obe mwine, kwanema bingi kukila milambo yonse ya kusoka ne bitapisho.”

Yesu byo amwene’mba uno munembeshi wakumbula bulongo, wamwambijile amba: “Kechi uji kwalepa na Bufumu bwa Lesa ne.”

Pa moba asatu ko kuba’mba pa Mulungu, pa Kimo ne pa Kibiji, Yesu wafunjishenga mu nzubo ya Lesa. Bantu bamutelekelenga bingi, pano bino bantangi ba bupopweshi bakebelenga kumwipaya. Nangwa byonkabyo, kufikatu ne pa kyokya kimye kechi bakonsheshe kumwipaya ne. Mateo 22:15-40; Mako 12:13-34; Luka 20:20-40.

▪ Bafaliseo baumvwañene byepi kuba’mba bakwate Yesu, kabiji ñanyi kintu kyakonsheshe kufumamo umvwe Yesu wakumbwile amba ee nangwa ine?

▪ Yesu washinkishe byepi bulaka Basadusea bamwesekelenga?

▪ Bafaliseo bakebele byepi jikwabo kumweseka Yesu kabiji ki ka kyafuminemo?

▪ Ku mpelo ya mwingilo wa kwa Yesu mu Yelusalema, moba anga o afunjishe mu nzubo ya Lesa kabiji bantu baubilepo byepi?