BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • g 7/14 p. 16
  • Byenda Kitokola

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Byenda Kitokola
  • Labainga!—2014
  • Byambo Bipashako
  • Bijiimo
    Labainga!—2014
Labainga!—2014
g 7/14 p. 16

NANCHI KYALENGELWE NYI?

Byenda Kitokola

MALABISHI afuma ku bantu nangwa ku banyama engila mingilo yavula bingi ku bitokola. Bino bilongolo bija malabishi ne kusemenamo make. Kabiji kitokola kilume kitunta malabishi ne kupa kitokola kikazhi pa kuba’mba bekifwalame. Bitokola bilwila bingi malabishi abula kuuma. Kimye kimo, bashayuka batainepo bitokola byavula kufika ku 16,000 bibena kunyemena ku mulumba wa malabishi a nzovu. Byapwishishe kutunta uno mulumba yense mu maola abijitu.

Bitokola bimo byuba inge bya tola mulumba umo wa malabishi, byamubumbabumba bulongo ne kutendeka kumwalumuna, apa bino ne kukamufya panshi ya maloba anekena. Kitokola kyalumuna uno mulumba saka kiyatu jishinda jimo jaoloka kwakubula kwalulukila kungi. Kwenda bino kwikikwasha kwalumuna bukiji mulumba kuchina’mba bitokola bikwabo byakamwiba.

Pano nanchi kitokola kyenda byepi mu jishinda jimo jaoloka kwakubula kwalulukila mungi, kikatakata bufuku?

Langulukai pa kino: Kupesapesa kwaubiwe mu myaka ya kunyuma kwamwesheshe kuba’mba bitokola byakonsha kwingijisha kyeya kya juba nangwa kya ñondo pa kwalumuna malabishi. Pano bino, byakonsha ne kwenda mu jishinda jaoloka nangwa kafwako ñondo bufuku ne. Bashayuka mu kyalo kya South Africa bataine kuba’mba bitokola kechi bimona tubangabanga ne, bino bingijisha kyeya kifuma ku tubangabanga tonse tuji mu Mwela Wanshansha (Milky Way galaxy). Kwesakana na pepala wa byambo ye batela’mba Current Biology, kino “kyo kimye kitanshi kyo twatana bishiino bimwesha tulongolo byo twingijisha Mwela Wanshansha mu mingilo ya pa juba pa juba.”

Shayuka, aye Marcus Byrne waambile kuba’mba bitokola “byalengwa mu jishinda ja kuba’mba byakonsha kwenda bufuku kwingijishangatu maana a kisemwa.” Wanungilepo ne kuba’mba: “Ku bino bilongolo, bantu bakonsha kufunjilako byo bakonsha kumona bintu byapusana pusana mu mfishi.” Basayantisiti balanguluka kuba’mba kuyuka kano kalongolo byo kenda mu mfishi kwakonsha kwibakwasha kulenga maloboti akonsha kumona bintu byonse mu mfishi. Kya kumwenako, inge kishimikwa kikatampe kyakunduka ne bantu monka, bakonsha kutumako ano maloboti kuya na kukeba bantu baji mu mfishi ne kwibapulusha.

Mwalangulukapo’mba ka? Nanchi kitokola ne maana akyo a kwenda mu mfishi bilengeletu bine nyi? Inyi kuji wibilengele?

Nanchi mwayuka nyi?

Bitokola binekenesha ne kufukisha mushiji, bisampanya nkunwa ya bichi byapusana pusana, ne kukepeshako balunzhi mu ntanda.

[Byambo bya Muntu Ungi pa peja 16]

Galaxy: NASA, ESA, and the Hubble Heritage (STScl/AURA)-ESA/Hubble Collaboration; beetles: © Rolf Nussbaumer/age fotostock

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu