BUTALA BWA MABUKU BWA PA INTANETI
Kyamba kya Usopa
BUTALA BWA PA INTANETI
Kikaonde
Pa kukebela
  • Bisopelo
  • BAIBOLO
  • MABUKU
  • KUPWILA
  • w10 1/1 pp. 26-29
  • Lutekenesho-Pa Lufu lwa Baaana Basukulu

Vidyo ufwamo.

Yakana kushinkuka.

  • Lutekenesho-Pa Lufu lwa Baaana Basukulu
  • Kyamba kya Usopa—2010
  • Tumitwe tucheche
  • Byambo Bipashako
  • Byaambilenga Bantu
  • Malwa Aletele Moyo
  • Bamo byo Bebakwashishe Kuchinchika
  • Katatakatu Makatazho Onse Akapwe
  • Tekeneshainga Baji na Bulanda
    Kyamba kya Usopa—2003
  • Bantu mu Ntanda Babena Kwiloza Bingi—Baibolo Waambapo’mba Ka?
    Mitwe Ikwabo
  • Kuloza Banyike Baana ba Sukulu—Baibolo Waambapo’mba ka?
    Mitwe Ikwabo
  • Nji Bingi na Lusekelo Nangwa Mpita mu bya Malwa—Byankwashishe Baibolo Kuchinchika
    Kyamba kya Usopa—2009
Kyamba kya Usopa—2010
w10 1/1 pp. 26-29

Lutekenesho-Pa Lufu lwa Baaana Basukulu

PA PEPALA wa byambo banembelepo byambo bikatampe amba: “Mambo ka?” Bantu baipwizhenga bingi buno bwipuzho kimye nsongwalume wa myaka 17 kyo aipaile bantu na buta mu muzhi wa Winnenden waikela ku kabeta ka bulenge mu kyalo kya Germany. Waipaile bantu 15 ne kwiloza mwine. Mabandela onse mu Germany beakashijile na munshi kabiji kino kya malwa kyabijikilwe pa mwela mwaya ntanda yonse.

Mu muzhi wa Winnenden muji bingi bunonshi kabiji bekala mutende. Uno muzhi mwavula bingi majimi a miñanzañanza ne bipangwatu bikwabo. Pa March 11, 2009 lukelo pa sukulu wa Albertville bonse baikeletu ku matwi nzoo. Nobe mu kukopa kwa jiso pa 9:30 hrs kwamwekele kya malwa.

Nsongwalume walukukile na buta pa sukulu po afundanga bo asendele ku kibamba kulaala bansemi. Mu kimye kicheche waipaile baana ba sukulu batanu na bana ne bafunjishi basatu mu bibamba bisatu ne kukozha bavula bajinga mwa kupichila. Papichiletu kimye kicheche bakapokola nabo belutula. Mbanzhi wanyemejile ku kipatela ko batwala bantu bavulañana kyajinga pepi apo po akepayile wamwingilo umo. Wazakamishe dalaivwa na buta ne kuya nanji, kabiji byo baendele makilomita 40 dalaivwa popo amuposomokele. Pa kampanyi kapotesha myotoka uno mbanzhi waipaile waishile na kupota motoka ne upotesha ne kukozha bakapokola babiji bamupangilenga. Wilozele kumutwe byo kwashajile pacheche kumukwata ku bakapokola.

Kwesakana na byaambile bamuyukile mbanzhi, wakebelenga kumutemwa ne kwikala na balunda. Ki ka kyalengejile? Wafwainwa kyamukolele bingi ku muchima, kabiji watemenwe bingi kukayisha mata a banyike ne makayo a bukapondo apa kompyuta. Bamo baamba’mba byo byuba bakyanyike bavula boba bino. Pano nga bantu wibepaijile ka? Nanchi wasajilenga bantu bakwipaya nyi, inyi waipailengatu kipaya ipaye? Bantu balangulukilenga pa ene mambo o aipaijile bansongwakazhi batanu na basatu ne nsongwalume umotu. Kafwako wayukile kyalengejile.

Byaambilenga Bantu

Ba Haike baambile’mba: “Kechi naitabile byambujile mwana pa foni amba pa sukulu pa kwiya wa kulozañananga ne. Bino byo naumvwine myotoka ya bakapokola ne ya bipatela saikinsankana, naakaminwe.” Kufika bukiji kwa bakapokola kwalengejile mbanzhi kubula kwipaya bantu bavula pa sukulu. Pa sukulu bantu byo baundulukilepo, bamingilo babipatela ne bantangi babupopweshi bafikile kabiji bakwashe bingi baana basukulu.

Bamingilo ba ku mazubo a mabilabila bashonkenejile pa sukulu na kwipuzha baana basukulu bakisusubeletu. Mwana wa sukulu umo wamwene myotoka 28 yafumine ku mazubo a mabilabila 26. Bamingilo bafumine ku mazubo a mabilabila kibakatezhenga kutana bishinka, bamo bakabwilengapotu bwishi. Wa mwingilo umo wa ku nzubo ya mabilabila watumine foni bansemi bo baipaijile mwana wa mukazhi amba bamupe bipikichala kabiji wapele mali baana basukulu bamo amba ebakopo. Na mambo a kyamwekele bamingilo bamo kibakatezhe bingi kutana bishinka bukiji kukila bakwabo kwa kubula kulubako kupa mushingi baji mu malwa.

Byonkatu byo kikala javula umvwe kwamweka bya malwa, bantu bakebelenga bupopweshi kwibatekenesha ne kwibalumbulwila kyalengejile kino kubiwa. Pa juba jamwekele kya malwa, bipwilo bya mu bupopweshi bwapusana pusana byakwatankene na kukwashañana. Bantu bavula basanchile bingi pa bukwasho. Bino aba bakebelenga kwibatekenesha na Mambo a Lesa nangwa boba bakebelenga mikumbu ya mepuzho ebakatazhe, bapulwijilemotu mabula kabiji kibafichile bingi ku michima. Kisemi kimo kyayile ku majila a mwana ye baipaile wafunjilanga pamo na mwanabo. Bainanji uno mwana baambile amba: “Bishopu waambile pa bya malwa byapichilemo Yoba. Naumbika ne matwi na ngumvwishe kyo tusakufunjilako nangwa byo kisakwitutekenesha, bino byo apwishishe kafwako nangwa kimo kyonatolelepo ne. Kechi walumbulwile kyalengejile Yoba kumanama nangwa kyafuminemo ne.”

Byambo byatu byaambile musapwishi mu kipwilo byafichishe mwanamulume umo ku muchima. Uno mwanamulume papichila myaka 30 kufuma po alekele kufunda Baibolo na Bakamonyi ba kwa Yehoba. Kino kyamulengejile kutendeka jibiji kupwila nabo.

Nsongwakazhi Valisa uji na myaka 14 wafundanga na Bakamonyi wajinga mu kibamba kyalamankene na mo baipajile baana basukulu. Byo aumvwine kikuwila kya buta, watendekele kulomba kwi Yehoba. Byo bamwipwizhe kya mulengejile kuchinchika, waambile’mba kyamwekele kyamulengejile kwitabila’mba byo afunjile bya kine. Wafunjile byaamba Baibolo pa ano moba akatazha apelako. (2 Timoti 3:1-5) Bakamonyi babiji batekeneshenga bakwabo. Inetu wakikulumpe wibasolomokele ne kwibambila’mba: “Bantu bavula bafwainwa kubanga byonkabye byo mubena kuba.” Kino kya malwa kyashinkile bantu bulaka kabiji kyalengejile bavula kuteleka ku Mambo a Lesa muji lutekenesho kabiji apana luketekelo.

Malwa Aletele Moyo

Kya kine kafwako byambo byakonsha kupwisha binyenge ne kupopomenwa kwa bafikilwa na malwa ne. Kafwako byambo byakonsha kupwisha kinyenge kyajinga ku muchima wa nsemi wafwishishe mwana nangwa kapokola wataine mukazhi bamwipaya pa sukulu ne.

Baana basukulu bapulukile mu kizumba ne bansemi yabo moyo wibakwachile mu mashinda apusana pusana. Vassilios wakilukijile pangye byo aumvwinetu kikuwila kya buta bwalozele mbanzhi. Waambile’mba: “byo na kilukijile pangye nalombele kwi Yehoba. Napwishishe’mba kyapwa nafwa. Nasumininwe’mba luno lo lulombelo lwapelako.” Milungu yalondejilepo kechi walaalanga ne, na mambo a kilabila kabiji kechi wakebanga kwikyambapo na bantu ne. Kechi watemenwe banembeshi ba byambo byo baubilenga pa kukeba byambo pa kino kya malwa kyamwekele ne pa kubula kumwesha lusa pa kukeba masawakya ne. Mu kuya kwa moba watendekele kulubako.

Jonas wajinga mu kibamba kimo ne Vassilios wimwenejile byo baipayilenga bakwabo batanu mobafunjilanga. Waambile’mba: “Kechi kyankatazhanga kwambapo ne nangwa kyatamine. Bino luno nkankalwa kwamba byo mbena kumvwa. Byo ñumvwa byaluka aluka. Kimye kimo kechi nkeba kwambapo ne, kimo kimye ñambapo bingi.” Kabiji tulo kechi witumonapo ne, na mambo kilabila.

Mu kuya kwa moba, baana basukulu bebapele byo bashile mu kibamba mwa kufunjila. Bashayuka babikola bya kuvulañana bapaine lujimuno lwa kuba’mba kumona bino bintu kukebalengelanga kuvuluka kino kya malwa. Patanshitu Jonas kechi wakebanga kukwata kibaki, kyola kya ku sukulu ne kampompo ka pa kapulututu ne. Kabiji waumvwanga moyo umvwe wamona muntu wapasha mbanzhi nangwa wasenda ka kyola ka kupapa kajingapo na uno mbanzhi. Waumvwanga moyo umvwe bansemi yanji ke batambe filimu muji bantu babena kuloza mata. Bashayuka ba michi bakwashishenga bantu bavulañene na mambo a kino kya malwa.

Ba Jürgen bashanji Jonas bengila pa kipatela po baipaile umo wa mwingilo baambile’mba bansemi ne balunda nabo bavula beipwizhenga bene amba mambo ka? Inge ammone abya usa kundeka nyi? Kya kumwenako wa mwingilo umo wa pa kipatela wamwene uno mbanzhi kasa apita waumvwine moyo amba kwendapo wamuloza, kino kyamulengejile kuvulañana kya mufikizha ku kubukwa.

Bamo byo Bebakwashishe Kuchinchika

Ki ka kyakwashishe bamo kuchinchika ano malwa? Ba Jürgen baambile’mba: “Kechi kyapela ne, bino kikwashako umvwe kempwañane pamo na bakwetu. Kabiji kuyuka’mba bakwenu bakuta muchima kukwasha bingi.”

Jonas naye usanta pa bukwasho bwafumine ku bakwabo. Waambile’mba: “Bavula bantumijilenga makalata ne byambo. Bamo bambujilenga binembelo bya kutanga. Kino kyankwashishe bingi.” Ki ka kikwabo kya mukwashishe? “Ndomba umvwe napapuka bufuku kandanguluke pa kyamwekele. Kimye kimo nteleka ku nyimbo nangwa ku selechi ya Awake!”a Kabiji wanungilepo kuba’mba Baibolo witubula ene mambo bino bintu kyo bimwekela: mambo Satana ye ubena kulama ino ntanda, kabiji tubena kwikala mu moba a ku mpelo. Bashanji baambile’mba kuyuka bino kwitukwasha kuchinchika.

Katatakatu Makatazho Onse Akapwe

Byo papichiletu moba acheche bantu batwajile tundulu, maluba ne makalata pa sukulu. Kerstin wamwene’mba bavula mu makalata baipwizhenga ene mambo kino o kyamwekejile, kabiji ne ene mambo Lesa o ekiswishishe. Aye ne bakwabo Bakamonyi babiji byo bamwene kuba’mba ano mepuzho akebwa mikumbu, banembele nkalata ne kwiibika pajinga akwabo.

Pa juba ja kuvuluka lufu lwa baana ba sukulu, nkalata yabo beimwesheshe pa malangalanga kabiji batangilepo ne mukuku mutanshi wajinga na byambo bya kuba’mba: “Mambo ka? Mu ano moba apelako bantu bepuzha bingi buno bwipuzho kabiji bantu javula bepuzha’mba: Nga Lesa wajinga pi? Kabiji mambo ka o ekiswishishe?” Kyatamineko, bapelejiletu kutanga ponkapo.

Mambo ka kutangakotu nkalata pacheche o kwatamijile? Mambo nkalata yalumbulwile byatendekele buyanji, yaambile’mba Lesa “ukapwisha bya malwa byonse bipitamo bantu.” Kabiji yatwajijile’mba: “Mu buku wapelako mu Baibolo, Lesa waamba’mba ukashimuna mipolo yonse ku meso a bantu kabiji lufu kechi lukekalako jibiji ne; nangwa mabingo, nangwa kujila, nangwa misongo, kechi bikekalako jibiji ne, bintu bitanshi byapichijila.” Yehoba Lesa ukasangula bafwa. Mu Bufumu bwa Lesa bwafwenya kala pepi kechi mukekala bya malwa, bumbanzhi, nangwa buyanji ne. Lesa walaya’mba ‘Talai naalula bintu byonse ke bipya.’—Lumwekesho 21:4, 5.

[Tubyambo twa mushi]

a Magazini wa Awake! unembwa na Bakamonyi ba kwa Yehoba, uji ne pa selechi.

[Kipikichala pa peja 29]

Jonas watambwijile nkalata mwajinga byambo bya kuba’mba “tubena kukuvuluka bingi”

[Byambo biji pa Kipikichala pa peja 26]

Focus Agency/WPN

[Byambo biji pa Kipikichala pa peja 26]

© imagebroker/Alamy

[Byambo biji pa Kipikichala pa peja 27]

Foto: picture alliance

[Byambo biji pa Kipikichala pa peja 28]

Foto: picture alliance

    Mabuku a mu Kikaonde (1992-2025)
    Shinkai
    Shinkulai
    • Kikaonde
    • Tuminaiko Bakwenu
    • Byo Mukeba
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Terms of Use
    • Privacy Policy
    • Privacy Settings
    • JW.ORG
    • Shinkulai
    Tuminaiko Bakwenu