Sierra Leone: Ba Crystal babena kwibamwesha kwa kutaana muntu
KUSAPWILA NE KUFUNJISHA BANTU MWAYA NTANDA
Africa
BYALO 58
BANTU BONSE 1,109,511,431
BASAPWISHI 1,538,897
BANTU BABENA KUFUNDA BAIBOLO 4,089,110
Walombele Kuba’mba Ataanepo Muntu Washinka Matwi
Juba jimo, mishonale wa jizhina ja Crystal wingijila mu kyalo kya Sierra Leone, walombele kuba’mba ataanepo bantu bashinka matwi mu nyaunda mo engijila. Pa jonkaje juba lukelo byo akebelenga pekala muntu umo ye esambile nanji, wapichile mu jishinda jikwabo mo abulanga kupita jonse. Waipwizhe bantu umvwe kya kuba bayukilepo bantu bashinka matwi mu yoya nyaunda, kabiji bamumwesheshe pa nzubo imo. Byo ayilepo, wataainepo nsongwakazhi watambwijile mambo awama ne kukeba kutendeka kupwila ku kipwilo kya mulaka wa kwamba na maboko. Kepo bantu ba mu uno muzhi bamwipwizhe nyenga Crystal inge ukeba kwisambako na muntu mukwabo washinka matwi. Onkao mambo, bamumwesheshe muntu mukwabo wakebelenga kufunda bukine. Nangwa kya kuba waingijile mu yewa mukwakwa bimye byavula, bino kino kyo kyajinga kimye kitanshi kumonañanapo na bano bantu babiji bashinka matwi. Crystal washiinwa’mba Yehoba ye wamukwashishe kutaana bano bantu bakebelenga kufunda bukine.
“Aja Jashi Jajingatu Nobe Babena Kwambila Amiwa!”
Emmanuel wikala mu Liberia, wayilenga ku Nzubo ya Bufumu na motoka wanji na kupwila ku mpelo ya mulungu. Wamwene nsongwalume wavwajile bingi bulongo saka aimana kunsa ya mukwakwa ubena kumweka kupopomenwa bingi. Pa kumona bino, Emmanuel waimikile motoka wanji, pa kuba’mba amone inge wakonsha kumukwasha. Uno nsongwalume wamubuujile’mba jizhina janji wajinga Moses, ne kuba’mba juba jafumineko bufuku, bamwibijile mali anji onsetu, kabiji walangulukilenga ne pa kwiipaya. Emmanuel watelekele ku byaambilenga Moses, kepo amwambijile na kifyele amba, “Twayai bonse ku Nzubo ya Bufumu.” Kabiji bayile bonse ku Nzubo ya Bufumu. Moses wajijile pa kumvwa byambo byo baambile pa kupwila ku Nzubo ya Bufumu. Jashi ja mvula bantu byo japwile, Moses waambile’mba: “Aja jashi jajingatu nobe babena kwambila amiwa! Bakamonyi ba kwa Yehoba bapusanako na bupopweshi bukwabo.” Byo bapwishishe kupwila, Moses waswile kutendeka kufunda Baibolo, kabiji luno utaanwa ku kupwila kimye kyonse.
“Kechi Mpopwela Balesa ba Bubela Ne”
Aminata ke mwana wa sukulu uji na myaka 15, wikala mu kyalo kya Guinea-Bissau. Byo akijinga na myaka 13, mufunjishi pa sukulu wibafunjishanga bya kulengalenga wibambijile’mba balenge bivwalo bya binyau ne bintu bikwabo byo bengijisha pa kusekelela bisho. Pano bino, Aminata walengele mpunzha yawama muji banyama ne bichi ne kunembapo’mba “Paladisa.” Mufunjishi byo atambwile mapepala a baana ba sukulu, wabuujile Aminata amba kipikichala kyanji kyayiletu mungi, kabiji witufwamotu tonse. Byo bakotokele, Aminata wayile na kwisamba na mufunjishi ne kumwipuzha’mba, “Nanchi bañanyi basekelela bino bisho?”
Mufunjishi wamukumbwile’mba: “Bantu bapopwela balesa ba bubela.”
Guinea-Bissau: Aminata ubena kulenga “Paladisa”
Kepo Aminata aambile’mba, “Amiwa kechi mpopwela balesa ba bubela ne, onkao mambo kechi nsekelelako bino bisho ne. Naitabila kuba’mba katatakatu Lesa akalule ino ntanda kwikala paladisa, kabiji kyo kipikichala kyo naji kulenga.” Mufunjishi waambile’mba baana ba sukulu basa kubwezhapo mpeso, bino luno yanjinga mpeso ya mepuzho a kunembatu. Kyafuminemo, Aminata wajiilemo 18 pa 20.
Kwatainwe Bantu Bavula Bingi
Pa muzhi umo mu Malawi paji jibumba jicheche jijitu na basapwishi batanu na babiji, kabiji bapwila mu musasa. Kimye kyo bebafwakashijile ku kalama wa mwanzo, baingijile na mukoyo kwita bantu kwiya na kutaanwa ku Kivuluko kya lufu lwa Kilishitu. Pa juba ja Kivuluko, bakashijile malampi ku bichi ne kuteleka ku ñambi waambilenga jashi. Bantu bataainweko bavujile kya kuba ñambi wakankelwe kupita bulongo. Basapwishi batanu na babiji ba mu jino jibumba basangalele bingi pa kumvwa’mba ku Kivuluko kwataanwa bantu 120!
Malawi: Kwataainwe bantu 120
Buloshuwa Wibakwashishe mu Masongola Abo
Jishinda jiikajila ja kusapwilamo ku mvula bantu mufuma byawama byo tubula kumona ponkapotu. Mu muzhi mukatampe wa Lomé mu kyalo kya Togo, mwanamukazhi wayile po batanchika mabuku etu, ne kulombako buloshuwa wa kuba’mba Ikalai Balusekelo mu Kisemi Kyenu. Bakamonyi bajingapo besambile nanji pa kinembelo kya Efisesa 5:3, kabiji bamupele nambala wabo wa foni, ne aye wibapele nambala wanji. Byo papichile milungu ibiji, uno mwanamukazhi wibatumijile foni ne kwibabuula’mba: “Kala kechi natemenwe Bakamonyi ba kwa Yehoba ne. Bino natangile buloshuwa, kabiji wawama bingi. Wankwasha bingi kupwisha makatazho amo o mpitamo mu masongola ami, kabiji nakwashako ne bakwetu babiji baji mu masongola. Namonanga nobe Bakamonyi ba kwa Yehoba batama. Napopwelapo, mukeye na kumfunjisha Baibolo.” Bakamonyi batendekele kufunjisha uno mwanamukazhi Baibolo, kubikapotu ne umo pa boba bo akwashishe mu masongola abo.
Watuntulwile Buloshuwa
Muzhi wa Ankasie ke muzhi mucheche wa mu Ghana. Basulu bacheche bajiko batanchika bipe byabo kunsa ya mukwakwa. Bino jonse pa Kimo, Bakamonyi batanchika mabuku mu uno mukwakwa. Juba jimo, Mulongo Samuel watanchikile mabuku wasapwijile mwanamulume wa jizhina ja Enoch, ne kumupa buloshuwa wa kuba’mba Umvwainga Byamba Lesa. Bino Enoch washikishe Samuel inge kya kuba wajingapo na mabuku mu mulaka wa Kusaal.
Ghana: Watuntulwile buloshuwa mu mulaka wa Kusaal
Samuel wakumbwile’mba: “Ine mwane, tufwao. Bino tuji na mabuloshuwa mu mulaka wa Frafra,” wipashako na wakebelenga Enoch. Palutwe kacheche Enoch saka akyangye kubwela kwabo, walombeleko mabuku akwabo kuba’mba akapeko balongo banji.
Byo abwelele jibiji ku Ankasie, wayile kwi Samuel ne kumupa buku. Enoch watuntulwile buloshuwa wa Umvwainga Byamba Lesa mu mulaka wa Kusaal. Ne luno, watwajijila kupwila ne kufunda Baibolo.