ဒၤဝံးဒီးကၤလယးအဂ့ၢ်

ပှၤဖလ့ၡသးဖိတဖၣ် ဟဲဒုးကဒီးဝဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လံ. ဒၤဝံးအဝဲၢ်သၢဂၤန့ၣ် ခဲအံၤနုာ်လီၤလၢ စီလူးအသုးမုၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မုၢ်တနံၤန့ၣ် ယံးၡဲကိးအဖိခွါဒၤဝံးဒီးစံးအီၤ, ‘လဲၤစိာ်ဘုဝဲာ်ဒီးကိၣ်တနီၤဝံၤ လဲၤဆူနဝဲၢ်တဖၣ်အအိၣ်တက့ၢ်. လဲၤကွၢ် မ့ၢ်အအိၣ်ဝဲဆိးဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တက့ၢ်’ န့ၣ်လီၤ.

ဖဲဒၤဝံးဟဲတုၤလၢ သုးမုၢ်အိၣ်တၢ်အလီၤဒီး ဃ့ၢ်ဝဲဆူတၢ်ဒုးသုးအပျီဝံၤ လူၤဃုအဝဲၢ်တဖၣ်လီၤ. လဲၤဘၣ်သဂၢၢ်လိာ်အသးဒီး ပှၤဖလ့ၡသးဖိအပှၤဒိးတကါဖးဒိၣ် ကၤလယး ဟဲထီၣ်ဝဲဒ်သိး အကဒုၣ်ဒွဲၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒုၣ်ဒွဲၣ်ဝဲဒ်အံၤ ကိးမုၢ်ဂီၤဒဲးဒီးကိးမုၢ်ဟါဒဲးန့ၣ် အိၣ်အသီ ၄၀ လံန့ၣ်လီၤ. အဝဲကိးဃါထီၣ်တၢ် ‘ဃုထၢထီၣ်ပှၤလၢသုကျါတဂၤဂၤဝံၤ မၢအဟဲဒုးတၢ်ဒီးယၤတဘီ. အဝဲဒၣ်မၤယၤမ့ၢ်နၢၤဒီး မၤသံယၤန့ၣ် ပကကဲသုကုၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယမၤမ့ၢ်နၢၤဒီးမၤသံအီၤန့ၣ် သုကဘၣ်ကဲပကုၢ်လီၤ. သုမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူသၢပျၢၤ လၢသုကျါတဂၤဂၤ ဟဲထီၣ်, ပကဒုးတၢ်ခီဂၤဂၤဟ့း’ န့ၣ်လီၤ.

ဒၤဝံးသံကွၢ်ပှၤသုးဖိတနီၤလၢ, ‘ပှၤလၢအမၤသံ ပှၤဖလ့ၡသးအံၤဝံၤဒီး တြူာ်ကွံာ်ဝဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်မဲာ်ဆှးတဂၤန့ၣ် တၢ်ကဟ့ၣ်အီၤလၢမနုၤလဲၣ်’ န့ၣ်လီၤ.

သုးဖိတဂၤစံးအီၤ ‘စီလူးကဟ့ၣ်တၢ်ထူးတၢ်တီၤအါမးလီၤ. ကဟ့ၣ်အီၤဒံးလၢအဖိမုၢ်န့ၣ်လီၤ.’

ဘၣ်ဆၣ်ပှၤအံၣ်စရ့လဖိခဲလၢာ် ပျံၤကၤလယးဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဂီၤအဘိတခီ ပတဆံးတၢ်န့ၣ်. အဂီၤအကစီၤထီၣ် ၉ ပ့ၣ်ဘျဲၣ် (၃ မံၣ်တၣ်ဃၣ်ဃၣ်) လီၤ. ဝံၤဒီး လၢအဂီၢ်သုးဖိအဂၤတဂၤ ဘၣ်စိာ်န့ၢ်အီၤကတီၤန့ၣ်လီၤ. သုးဖိတနီၤ လဲၤဆူစီလူးအအိၣ်ဒီး စံးဝဲလၢ ဒၤဝံးအဲၣ်ဒိးပြၢဒုးတၢ်ဒီး ကၤလယးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. စီလူးစံးဘၣ်ဒၤဝံးလၢ ‘နဒုးပှၤဖလ့ၡသးအံၤတနၢၤဘၣ်. နဲနမ့ၢ်ဒံးဒၣ်သးစၢ်ဖိတဂၤလီၤ. မ့မ့ၢ်အဝဲဒၣ်တခီ အသးသမူဒီကတီၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲသုးဖိလီၤ.’ ဒၤဝံးတခီစံးဆၢက့ၤအီၤ, ‘ဖဲယကွၢ်ယပၢ်အသိအခါ, ယမၤသံတ့ၢ် တၤသူတဒု ဒီးခ့ယုၢ်တဒု ဖဲအစိာ်ထီၣ်သိအခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤဖလ့ၡသးဖိအံၤ ကကဲထီၣ်ဒ်တၢ်တဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤကမၤစၢၤယၤလီၤ.’ ဒီးစီလူးစံးဘၣ်အီၤ ‘မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်သၢပျၢၤလဲၤ. မ်ယဟိဝၤအိၣ်ဒီးနၤတက့ၢ်’ န့ၣ်လီၤ.

ဒၤဝံးလဲၤလီၤဆူထံကျိပူၤဒီး ထၢထီၣ်ဝဲလၢၢ်ဘျ့ယဲၢ်ဖျၢၣ်ဝံၤ ဒၢနုာ်ဝဲဆူအထၢၣ်ပူၤလီၤ. ဝံၤဒီးထုးထီၢ်ဝဲအနီၣ်ဘျူးဝံၤ လဲၤသဂၢၢ်ဝဲဒိးတကါဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲကၤလယးထံၣ်အီၤအခါ တနာ်ဝဲတၢ်မၤအသးန့ၣ်ဘၣ်. ဆိကမိၣ် မၤသံဝဲဒၤဝံးကန့ၢ်ညီကဒၣ်ဖိလီၤ.

ကၤလယးစံးဝဲဒၣ် ‘ဟဲဆူယအိၣ်တဘီ, ယကဒုးအီၣ်နဖံးနညၣ်လၢ ထိၣ်ဖိလံာ်ဖိတဖၣ်, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်လီၤ.’ ဘၣ်ဆၣ် ဒၤဝံးတခီစံးဆၢဝဲဒၣ် ‘နၤအံၤ, နဟဲဆူယအိၣ်လၢနး, ဒီးဘီလီၤ. ယဲတခီယဟဲဆူနအိၣ်လၢ ယဟိဝၤအမံၤလီၤ. တနံၤညါအံၤ ယဟိဝၤကဟ့ၣ်လီၤနၤလၢ ယစုပူၤဒီး ကမၤသံကွံာ်နၤလီၤ.’

စံးဝဲဒ်အံၤဝံၤဒီး ဒၤဝံးဃ့ၢ်ဝဲဆူ ကၤလယးအအိၣ်တဘျီဃီလီၤ. ဒီး ဘုးထီၣ်ဝဲလၢၢ်တဖျၢၣ်လၢအထၢၣ်ပူၤဝံၤ တ့ၢ်နုာ်ဝဲဆူအနီၣ်ဘျူးပူၤ, ဒီးဝံၢ်တရံးဝဲလၢာ်ဂံၢ်လၢာ်ဘါ ဒီးဘျူးဝဲဒၣ်လီၤ. လၢၢ်န့ၣ် လဲၤဘၣ်ကၤလယးအမဲာ်တူၢ်ခိၣ်လိၤလိၤဒီး ကၤလယးလီၤဃံၤဒီးသံဝဲဒၣ်လီၤ. ပှၤဖလ့ၡသးဖိတဖၣ် ထံၣ်ဝဲသ့ၣ်လၢ အပှၤဒူပှၤဃိၤဖးဒိၣ်သံဝဲအဃိ တရံးဝဲသ့ၣ်အသးဒီး ဃ့ၢ်ကွံာ်ဝဲသ့ၣ်တဘျီဃီန့ၣ်လီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိသ့ၣ်တဖၣ် လူၤဒုးထွဲအခံဒီးမၤနၢၤအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.