တၢ်မၤလိ ၇
မ့ၢ်နပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ သးသမူဒ်ကစၢ်ယွၤအသိးဧါ
“တၢ်မူအထံထီၣ်ပၢၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးနၤလီၤ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၆:၉.
၁, ၂. တၢ်ဟ့ၣ်အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤပှၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
ယဟိဝၤ ဟ့ၣ်လီၤပဝဲကိးဂၤဒဲး တၢ်ဟ့ၣ်လၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တခါ လၢအမ့ၢ်သးသမူန့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁:၂၇) အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပကအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်မူလၢအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲဟ့ၣ်လီၤပှၤ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိး ပဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အဂ့ၤကတၢၢ်ကသ့အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်အံၤ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိးပ “နီၤဖးတၢ်ဂ့ၤဒီး တၢ်အၢအဆၢ” ကသ့အဂီၢ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၅:၁၄) ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပပျဲ ယဟိဝၤယွၤသိၣ်လိပှၤ ဒ်သိး ပကဆိကမိၣ်တၢ် ဒ်အဝဲ ဆိကမိၣ်ဝဲအသိးလီၤ. ဒီးပမ့ၢ်အိၣ်မူမၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်အံၤန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူ ဂ့ၤထီၣ်ဝဲတကးဒံးဘၣ် ပကသ့ၣ်ညါထီၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်အံၤ အလုၢ်အပှ့ၤလီၤ.
၂ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒီးတၢ်အိၣ်သး အကလုာ်ကလုာ်လၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အံၤ ကိးမံၤဒဲးန့ၣ် လံာ်စီဆှံတပာ်လီၤဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. အဒိ လၢတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့တကပၤန့ၣ် ကသံၣ်ကသီဒီး တၢ်ကူစါယါဘျါအကျိၤအကျဲလၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်သွံၣ်န့ၣ်အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. ပဆၢတဲာ်တၢ်ဒ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သးအသိး ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အသိၣ်လိပှၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဃးဒီး သးသမူဒီးတၢ်သွံၣ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်နၢ်ပၢၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ် ပကဆၢတဲာ်တၢ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤလီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် တပာ်တၢ်ကမၣ်လၢပလိၤဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၂:၆-၁၁) ခဲအံၤပကဃုသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤ.
သးသမူဒီး တၢ်သွံၣ်န့ၣ် ယွၤထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်
၃, ၄. (က) ကစၢ်ယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်သွံၣ်န့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်သွံၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်.
၃ လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိပှၤလၢ တၢ်သွံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယွၤအတၢ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤပာ်ပနီၣ် တၢ်သွံၣ်ဒ် သးသမူအသိး ဒီးသးသမူန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအမဲာ်ညါလီၤ. အဒိ ဖဲစီၤကၤယံၣ် မၤသံအပုၢ်ဝံၤ အလီၢ်ခံ ယဟိဝၤယွၤတဲဘၣ်အီၤလၢ “နပုၢ်အသွံၣ်အသီၣ် ကိးထီၣ်ယၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လာ်လီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၄:၁၀) ဖဲယဟိဝၤယွၤတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး စီၤဟ့းဘ့းလးအသွံၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ စီၤဟ့းဘ့းလးအသးသမူလီၤ.
၄ ဖဲထံလုၢ်ဘၢတၢ်လၢ စီၤနိအၤအစိၤဝံၤအလီၢ်ခံ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်ဝဲအခွဲးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကအီၣ်ဝဲဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအညၣ် ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတဲဝဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ “မ့မ့ၢ်တၢ်ညၣ်အိၣ်ဒီးအတၢ်မူ ဒ်ပစံးတၢ်အသိး အသွံၣ်န့ၣ်, အီၣ်အီၤတဂ့ၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၉:၄) စးထီၣ်လၢ စီၤနိအၤအစိၤ တုၤလီၤလၢပစိၤခဲအံၤန့ၣ် ပဝဲကိးဂၤဒဲး ပကဘၣ်ဒိကနၣ် ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤန့ၣ်လီၤ. အဃိ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ပနီၣ်ဝဲတၢ်သွံၣ်ဒ် သးသမူအသိးလီၤ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကဘၣ်ထံၣ်တၢ်သွံၣ်ဒ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲအသိးလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၆:၉.
၅, ၆. ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ သးသမူဒီးတၢ်သွံၣ်န့ၣ် စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.
၅ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤစီၤမိၤၡ့ တၢ်သိၣ်တၢ်သီဒ်အံၤ “ဖဲဒၣ်ပှၤလၢအအီၣ်တၢ်သွံၣ် တမံၤမံၤန့ၣ် ယကပာ်ယမဲာ်ထီဒါပှၤလၢ အအီၣ်တၢ်သွံၣ်န့ၣ်, ဒီးယကဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်အီၤလၢ အပှၤတကလုာ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ညၣ်အသးသမူအိၣ်လၢအသွံၣ်” န့ၣ်လီၤ.—၃ မိၤၡ့ ၁၇:၁၀, ၁၁.
၆ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ တဲဝဲလၢ ပှၤတဂၤဂၤမ့ၢ်မၤသံ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိန့ၣ် တချုးလၢ အဝဲအီၣ်အညၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲကဘၣ်လူလီၤဆိ အသွံၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လိၤလီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအသးသမူန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၂:၁၆; ယဃ့းစက့လး ၁၈:၄) ဘၣ်ဆၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤတဟ့ၣ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီဃံးဃံးလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ထုးထီၣ်ကွံာ်ကယဲၢ် သွံၣ်ကိးစဲးဒဲးလၢအိၣ်လၢ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအညၣ်ကျါဘၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ် မၤသံဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဝံၤ အလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ အဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးကလူလီၤအသွံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အီၣ်ဝဲ အညၣ်လၢ တၢ်သးကဆှီအပူၤသ့ဝဲလီၤ. ဒီးခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် လူလီၤဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအသွံၣ်အဃိ မ့ၢ်ဒၣ်အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အပာ်ကဲဝဲ ပှၤလၢအဟ့ၣ်လီၤသးသမူ လၢအမ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. အဂၤတမံၤန့ၣ် စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ မၤလိာ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်လီၤ.—ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၁၉ ဒီး ၂၀ လၢလံာ်အကတၢၢ်တက့ၢ်.
၇. စီၤဒၤဝံး ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤတၢ်သွံၣ်န့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၇ ဘၣ်တဘျီ ဖဲစီၤဒၤဝံးဒုးတၢ်ဒီး ပှၤဖလ့ၡသးဖိအခါ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်သွံၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ စီၤဒၤဝံး အပျဲၢ်ထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲဘၣ်သးအီထံ သပှၢ်ကတၢၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်လဲၤနုာ်လီၤန့ၢ်ဆူၣ် လၢအဒုၣ်အဒါအကျါ, ဒၢၣ်ထံလၢထံပူၤ ဝံၤဒီးဟဲက့ၤစိာ်ဝဲဆူ စီၤဒၤဝံးအိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤဒၤဝံးတအီဝဲဘၣ်. အဝဲ “လူလီၤဝဲ လၢယွၤအဂီၢ်လီၤ.” စီၤဒၤဝံးတဲဝဲလၢ “မ်ယသုတမၤ ဒ်အံၤတဂ့ၤ, ယွၤဧၢ, တၢ်အံၤ မ့ၢ်ပှၤအသွံၣ်လၢ အလဲၤမၤန့ၢ်ဝဲလၢအသးသမူလီၤ.” ဖဲအံၤပထံၣ်ဘၣ်လၢ စီၤဒၤဝံးန့ၣ် အဝဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ သးသမူဒီး တၢ်သွံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ.—၂ ၡမူၤအ့လး ၂၃:၁၅-၁၇.
၈, ၉. မုၢ်မဆါတနံၤညါအံၤ ခရံာ်ဖိတဖၣ် ထံၣ်ဝဲတၢ်သွံၣ်ဒ်လဲၣ်.
၈ မ့မ့ၢ်ဖဲ တၢ်မၢဖိအစိၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် တလိၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်သွံၣ်ဒံးလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤခရံာ်ဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဘၣ် “ဟးဆှဲး . . . တၢ်အသွံၣ်” န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဟးဆှဲးတၢ်သွံၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်ထဲသိးဒီး တၢ်ဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ ဒီးတၢ်ဘါတၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်န့ၣ်လီၤ.—မၤတၢ် ၁၅:၂၈, ၂၉.
ယတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီ ဆံးဆံးဖိတဖၣ်န့ၣ် ယတဲနၢ်ပၢၢ် ပှၤဂၤကသ့ဒ်လဲၣ်
၉ မုၢ်မဆါ တနံၤညါအံၤစ့ၢ်ကီး ဒ်ပမ့ၢ်ခရံာ်ဖိအသိး ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်သးသမူ အဂံၢ်ခီၣ်ထံး ဒီးကယဲၢ်သးသမူ ခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ ကစၢ်ယွၤ ပာ်ပနီၣ်ဝဲ တၢ်သွံၣ်ဒ် သးသမူအသိးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲပကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ကသံၣ်ကသီဒီး တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲလၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်သွံၣ်အခါန့ၣ် ပကဘၣ်ဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ်လီၤ.
တၢ်သူတၢ်သွံၣ်လၢ တၢ်ကူစါယါဘျါအဂီၢ်
၁၀, ၁၁. (က) တၢ်သွီနုာ်တၢ်သွံၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်သွံၣ်အဂံၢ်ခိၣ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤ ပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ခရံာ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ် ကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၀ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် နၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ပကဘၣ် “ဟးဆှဲး . . . တၢ်အသွံၣ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပတဘၣ်အီၣ်တၢ်သွံၣ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် အဲၣ်ဒိးတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပတဘၣ်သွီနုာ်တၢ်သွံၣ် မ့တမ့ၢ် ပာ်ဖှိၣ်ဃာ်ပသွံၣ်လၢ တၢ်ကသွီနုာ်က့ၤအီၤအဂီၢ်ဘၣ်. ဒီးပတဘၣ် သွီနုာ်တၢ်သွံၣ် အဂံၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လွံၢ်မံၤလၢအမ့ၢ် သွံၣ်ဂီၤဖျၢၣ်, သွံၣ်ဝါဖျၢၣ်, သွံထံဆှံ ဒီးဖျ့ၣ်လဲး (platelets) ဘၣ်.
၁၁ အဂၤတမံၤန့ၣ် ပှၤထုးထီၣ်ဝဲ တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီဆံးဆံးဖိတဖၣ် လၢတၢ်သွံၣ်အဂံၢ်ခိၣ်သ့ၣ် လွံၢ်မံၤအံၤအကျါ ဒီးသူအီၤလၢ ကကူစါယါဘျါပှၤဂၤ လၢကျဲအကလုာ်ကလုာ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်သွံၣ်အကူာ်အခီဆံးဆံးဖိတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကတူၢ်လိာ်ဧါ တတူၢ်လိာ်ဧါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဂၤစုာ်စုာ် ကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲလၢ ပှၤသူက့ၤအနီၢ်ကစၢ်အသွံၣ်န့ၣ် ခရံာ်ဖိတဂၤစုာ်စုာ် ကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်လီၤ. ဒီးဖဲကသံၣ်သရၣ်ဖှဲး (ခွဲ) ပှၤဆါတဂၤဂၤ, မၤကွၢ်အီၤ မ့တမ့ၢ် သူဝဲအကျိၤအကျဲလၢ အဂၤတခါခါအဆၢကတီၢ် ပှၤဆါတဂၤအံၤ ကသူက့ၤအနီၢ်ကစၢ်အသွံၣ် ဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်လီၤ.—ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် ၂၁ လၢလံာ်အကတၢၢ်တက့ၢ်.
၁၂. (က) ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပကဘၣ်ဆၢတဲာ်အီၤဒ် ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤအသိးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢအရ့ဒိၣ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီး ကသံၣ်ကသီ မ့တမ့ၢ် တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲန့ၣ် ပဆၢတဲာ်လီၤပသးလၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၂ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပကဘၣ်ဆၢတဲာ်အီၤလၢ ပနီၢ်ကစၢ်အဃိ မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤတထံၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ဘၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်လၢပသူၣ်ကံၢ်သးလဲန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤသးအိၣ်ဝဲ သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. (ဖး ကတိၤဒိ ၁၇:၃; ၂၄:၁၂ တက့ၢ်.) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပဃ့ထုကဖၣ်ဒီး ဖဲပဃုသ့ၣ်ညါကသံၣ်ကသီ မ့တမ့ၢ် တၢ်ကူစါယါဘျါ အကျိၤအကျဲဝံၤအလီၢ်ခံ ပကြၢးမၤထွဲဒ် ပသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ပှၤအဂၤတဖၣ် တကြၢးမၢပမၤထွဲဒ် အဝဲသ့ၣ်အသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအီၤအသိးဘၣ်. ဒီးပတကြၢးသံကွၢ်ပှၤဂၤလၢ ‘နမ့ၢ်အိၣ်ဘၣ်လၢယလီၢ်န့ၣ် နကမၤဒ်လဲၣ်.’ ခရံာ်ဖိကိးဂၤဒဲးက “ဘၣ်ဝံအတၢ်ဝံဒၣ်ဝဲ” လီၤ.—ကလၤတံ ၆:၅; ရိမ့ၤ ၁၄:၁၂.
ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အဝဲအဲၣ်ပှၤ
၁၃. ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သွံၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ်ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်.
၁၃ ကယဲၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤမၢပမၤတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဖျါန့ၢ်ပှၤလၢ အဝဲအဲၣ်ပှၤဒီး ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၉:၇-၁၁) ဘၣ်ဆၣ် ပဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ် ခီဖျိလၢအကဲဘျုးလၢပဂီၢ် တကးဒံးဘၣ် ပဒိကနၣ်အီၤ ခီဖျိလၢပအဲၣ်အီၤအဃိလီၤ. ပတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကဟးဆှဲး တၢ်သွီသွံၣ်န့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ် ၁၅:၂၀) ခီဖျိလၢ ပဟးဆှဲး တၢ်သွီသွံၣ်အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဒီသဒၢလၢ ပတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ် စ့ၢ်ကီးလီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါတက့ၢ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤမ့ၢ်သွီတၢ်သွံၣ်န့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးကသံၣ်သရၣ်အါဂၤ နာ်ဝဲလၢ ပှၤမ့ၢ်တသွီတၢ်သွံၣ် ဖဲပှၤဖှဲး (ခွဲ) ပှၤကညီအခါန့ၣ် မ့ၢ်ကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်လၢ ပှၤဆါတဂၤ အတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့အဂီၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ် တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ကစၢ်လၢ အပှဲၤဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ်လီၤ.—ဖး ယၡါယၤ ၅၅:၉ တက့ၢ်; ယိၤဟၣ် ၁၄:၂၁, ၂၃.
၁၄, ၁၅. (က) ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဒီသဒၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်အဃိ အဝဲဟ့ၣ်လီၤဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီမနုၤတဖၣ်လဲၣ်. (ခ) နၤစ့ၢ်ကီး နပာ်ဖျါထီၣ်လၢ နပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤသးသမူ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၄ စးထီၣ်လၢအခီၣ်ထံး တုၤခဲအံၤ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ် ကဲဘျုးလၢအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အဂီၢ် ထီဘိလီၤ. တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢပျၢၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဒီသဒၢ ဒ်သိးအသုတဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးတဂ့ၤ အဂီၢ်လီၤ. အဒိ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအိၣ်ဝဲလၢ ဟံၣ်ကစၢ် ကဘၣ်တ့ထီၣ်ဝဲအဟံၣ်ခိၣ်ဒူ ဒ်သိးပှၤသုတလီၤတဲာ်တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၂၂:၈) ဒီးဂီၤဖံး လၢအကဲထီၣ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်လၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်မ့ၢ်အိၣ်ဝဲန့ၣ် ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ဂီၤဖံးအကစၢ်ကဘၣ် ကွၢ်ထွဲအဂီၤဖံးဂ့ၤဂ့ၤဒ်သိး အဂီၤဖံးသုတမၤဘၣ်ဒိ ပှၤဂၤတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၁:၂၈, ၂၉) ပှၤတဂၤမ့ၢ်သံဝဲ ခီဖျိလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဂၤဂၤ တအိၣ်မူမၤထွဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်အံၤအဃိန့ၣ် တၢ်ကမၣ်ကလီၤတီလၢ အဝဲသ့ၣ်အခိၣ်လိၤလီၤ.
၁၅ တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ သးသမူန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤ ကြၢးထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပကြၢးပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤသးသမူန့ၣ်လီၤ. အဒိ ဆိကမိၣ်က့ၤ ဘၣ်ဃးဒီးနကါ, နတၢ်ပလီၢ်သးဖဲ နနီကါအခါ, နဟံၣ် ဒီးတၢ်လၢနမၤလၢ တၢ်သူၣ်ဖှံသးညီအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲတမံၤမံၤဧါ. ပှၤတနီၤနီၤ, လီၤဆီဒၣ်တၢ် ပှၤသးစၢ်တဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပမ့ၢ်မၤတၢ်လၢအလီၤဘၣ်ယိၣ် သနာ်က့ ပတဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ တအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပကမၤဒ်အံၤဘၣ်. အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ ပကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤလီၤပသးသမူ ဒီးပှၤဂၤအသးသမူန့ၣ်လီၤ.—စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၁၁:၉, ၁၀.
၁၆. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤဟးဂီၤဟုးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၆ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ ပှၤကိးဂၤဒဲးအသးသမူလီၤ. ဖိသၣ်လၢ တအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်တဖၣ် အသးသမူဒၣ်လဲာ် ကစၢ်ယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲဒိၣ်မးလီၤ. စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤတဂၤမ့ၢ်မၤဘၣ်ဒိ ပိာ်မုၣ်လၢအအိၣ်ဒီး အဟုးအသး, ဒီးပိာ်မုၣ်အံၤ မ့တမ့ၢ် အဖိလၢအဟၢဖၢပူၤမ့ၢ်သံဝဲန့ၣ် ကစၢ်ယွၤပာ်ပနီၣ်ပှၤတဂၤအံၤဒ် ပှၤမၤသံတၢ်အသိးလီၤ. ဒီးအဝဲမ့ၢ်မၤဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤသနာ်က့ အဝဲကဘၣ်လိးက့ၤ “သးလၢသးအဂီၢ်” လီၤ. (ဖး ၂ မိၤၡ့ ၂၁:၂၂, ၂၃ တက့ၢ်.) အဃိ လၢကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါန့ၣ် ဖိသၣ်လၢ အတအိၣ်ဖျဲၣ်ဒံးဘၣ်တဂၤ အသးသမူန့ၣ် အလုၢ်အပှ့ၤထဲသိးဒီး ပှၤကညီတဂၤ အသးသမူလီၤ. ခီဖျိလၢ နသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်မၤဟးဂီၤဟုးန့ၣ် မ့ၢ်နဆိကမိၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. ဒီးကိးနံၣ်ဒဲးန့ၣ် ကစၢ်ယွၤထံၣ်ဝဲ ဖိသၣ်လၢအတအိၣ်ဖျဲၣ်ဒံးဘၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢ အကကွဲၢ်အဃိ မ့ၢ်နဆိကမိၣ်လၢ အဝဲကတူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၇. ပိာ်မုၣ်တဂၤလၢ အမၤဟးဂီၤအဟုး တချုးလၢအသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ကသ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၇ ပိာ်မုၣ်တဂၤ မ့ၢ်မၤဟးဂီၤအဟုး တချုးလၢအဝဲသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်အဝဲ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သးကညီၤကသ့ဒံးဧါ. သ့ဝဲလီၤ. ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးတူၢ်သံအသးလၢပဂီၢ်အဃိ ပှၤလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးနီၢ်ကီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်နာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကပျၢ်ကွံာ် အတၢ်ကမၣ်လီၤ. (လူၤကၣ် ၅:၃၂; အ့းဖ့းစူး ၁:၇) လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် ပိာ်မုၣ်တဂၤ မ့ၢ်မၤကမၣ်တၢ်ဒ်အံၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲမ့ၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးနီၢ်ကီၢ်န့ၣ် တလိၣ်လၢအဝဲ ဆဲးတူၢ်ဘၣ်လၢ အတၢ်ကမၣ်အိၣ်ဒံးဘၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ‘ယွၤသူၣ်အိၣ်သးအိၣ်တၢ်, ဒီးသူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ်လီၤ . . . ဒ်မုၢ်ထီၣ်တခီ ယံၤဝဲဒီး မုၢ်နုာ်တခီအသိးန့ၣ် အဝဲဒုးယံၤထီၣ် ပတၢ်သရူးကမၣ်ဒီးပှၤလီၤ.’—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၀၃:၈-၁၄.
ဟးဆှဲး တၢ်သးဟ့ပှၤဂၤ
၁၈. ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤပသးလၢ ပသးဟ့ပှၤတဂၤ တစဲးဖိလံန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ထုးထီၣ်ကွံာ်ပတၢ်သးဟ့ လၢပသးပူၤလဲၣ်.
၁၈ ပမ့ၢ်ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဟ့ၣ် လၢအမ့ၢ်သးသမူန့ၣ် ပကပလီၢ်ပသး ဘၣ်ဃးဒီး ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်ကွဲးဝဲလၢ “ကယဲၢ်ပှၤလၢအသးဟ့အဒီပုၢ်ဝဲၢ် ကိးဂၤဒဲးန့ၣ်, မ့ၢ်ပှၤမၤသံပှၤကညီလီၤ.” (၁ ယိၤဟၣ် ၃:၁၅) ပမ့ၢ်တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး ပှၤတဂၤဂၤန့ၣ် လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤ လၢခံပစးထီၣ်သးဟ့အီၤ ကယီကယီသ့ဝဲလီၤ. ပမ့ၢ်သးဟ့ ပှၤတဂၤဂၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပကတဲဆါအီၤ, ပကတဲဟးဂီၤအီၤ မ့တမ့ၢ် ပကမုၢ်လၢ်လၢ အဝဲကသံဝဲလီၤ. ပတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. (၃ မိၤၡ့ ၁၉:၁၆; ၅ မိၤၡ့ ၁၉:၁၈-၂၁; မးသဲ ၅:၂၂) ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါလီၤပသးလၢ ပသးဟ့ပှၤတဂၤ တစဲးဖိလံန့ၣ် ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ထုးထီၣ်ကွံာ် တၢ်သးဟ့လၢပသးပူၤန့ၣ်လီၤ.—ယၤကိာ် ၁:၁၄, ၁၅; ၄:၁-၃.
၁၉. ပမ့ၢ်နၢ်ပၢၢ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးန့ၣ် ကြၢးထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၉ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤသးသမူန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢကျဲအဂၤတဘိ ကသ့ဒ်လဲၣ်. စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁:၅ (ခ့ခါစှီၤကျိာ်) တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ “သးဟ့ပှၤလၢ အအဲၣ်တၢ်စုဆူၣ်ခီၣ်တကး” န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ဃုထၢ တၢ်ဂီၤမူ, တၢ်သးဝံၣ် ဒီးတၢ်အဂၤတဖၣ်လၢ အပှဲၤဒီးတၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကဖျါလၢ ပအဲၣ်တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလီၤ. မ့ၢ်နအဲၣ်ဒိးမၤပှဲၤနသးလၢ တၢ်ဂီၤမူလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်မၤဆူၣ်မၤစိး ဒီးတၢ်ကတိၤဆူၣ်ဆူၣ်ကိၤကိၤဧါ. ပတအဲၣ်ဒိးမၤဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပအဲၣ်ဒိးမၤပှဲၤပသးလၢ တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အဂ့ၤအဝါ ဒီးလၢအမုာ်အခုၣ်န့ၣ်လီၤ.—ဖး ဖံလံးပံၤ ၄:၈, ၉ တက့ၢ်.
တၢ်ကရၢကရိလၢ အခိၣ်တပူၤဒီး တၢ်သွံၣ်န့ၣ် မၤဃုာ်အီၤတဂ့ၤ
၂၀-၂၂. (က) ဟီၣ်ခိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢအီၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် “တဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်” န့ၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၂၀ ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢမုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢအီၤအံၤ တပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲသးသမူ အဃိတပူၤဒီးတၢ်သွံၣ်ဘၣ်. အဒိ လံာ်စီဆှံဒိလီၤဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်အံၤ ဒ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အအၢအသီတဖၣ်အသိး ဒီးလၢဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်အံၤအဃိ ပှၤဘၣ်သံလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဃုာ်ဒီးယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤအါဂၤလီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၈:၃, ၄, ၂၀-၂၂; လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁, ၂, ၇, ၈) တကးဒံးဘၣ် မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤန့ၣ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်စုကဝဲၤလၢ အလီၤပျံၤလီၤဖုးတဖၣ် ဒီးဆါဝဲအဃိ အဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲကျိၣ်စ့အါမးလီၤ. ဒ်လံာ်စီဆှံတဲဝဲအသိး “ဟီၣ်ခိၣ်ခဲလၢာ်မံလီၤဝဲလၢတၢ်အၢတၢ်သီတဂၤန့ၣ်အပူၤလီၤ.”—၁ ယိၤဟၣ် ၅:၁၉.
၂၁ ဘၣ်ဆၣ် ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်န့ၣ် “တဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်” အဃိအဝဲသ့ၣ် ဟးဆှဲးထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် တမၤသံပှၤဂၤဘၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဆီၣ်ထွဲစ့ၢ်ကီး တၢ်ကရၢကရိတဖၣ်လၢ ကမၤသံပှၤဂၤဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၉; ၁၇:၁၆) ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိပှၤလၢ ပဒုၣ်ပဒါတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ပကြၢးအဲၣ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤဂၤတဖၣ် မၤနးမၤဖှီၣ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် တမၤဆၢတၢ်အၢလၢ တၢ်အၢအဂီၢ်ဘၣ်.—မးသဲ ၅:၄၄: ရိမ့ၤ ၁၂:၁၇-၂၁.
၂၂ လၢတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဃိ ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် ဘၣ်သံဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကမၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ဒီးတၢ်ထံၣ်န့ၢ်လၢအပူၤ ဝံတဖၣ်ဒီးပှၤစီဆှံတဖၣ်အသွံၣ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအသွံၣ်လီၤ.” လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ မၤလိာ်ပှၤလၢ “ယပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်ဧၢ . . . ဟးထီၣ်လၢအပူၤတက့ၢ်.” ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် တမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အကမၣ်တဖၣ်ဘၣ်.—လီၣ်ဖျါ ၁၇:၆; ၁၈:၂, ၄, ၂၄.
၂၃. ဒ်သိးပက “ဟးထီၣ်” လၢဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.
၂၃ ဒ်သိးပက “ဟးထီၣ်” လၢဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤအဂီၢ် ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပတမၤဘၣ်ဃးပသးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢအကမၣ် နီတစဲးလၢၤဘၣ်. အဒိ ပကဘၣ်ထုးထီၣ်ကွံာ်ပမံၤလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ် အစရီပူၤ, တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ်သးဟ့ ဒီးဟးဆှဲး ကယဲၢ်တၢ်အၢတၢ်သီလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ် မၤဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဒိ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်တဖၣ် တူၢ်လိာ်ဒီးဆီၣ်ထွဲဝဲ တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ, ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဒီး တၢ်သူၣ်လီသးကွံတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၇:၁၀; လီၣ်ဖျါ ၁၈:၇, ၉, ၁၁-၁၇) ခီဖျိလၢ တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအဃိ ပှၤဘၣ်သံလၢအကကွဲၢ်လီၤ.
၂၄, ၂၅. ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ်လၢအဂ့ၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၂၄ ပဝဲကိးဂၤဒဲး တချုးလၢပသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤ ဒံးဘၣ်အခါ ပဆီၣ်ထွဲ မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ကျဲတဘိဘိန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခီဖျိလၢ ပဆီတလဲပတၢ်အိၣ်မူ, တူၢ်လိာ်ခရံာ်အတၢ်ပှ့ၤက့ၤ ဒီးဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ပသးလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်အဃိ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် “တၢ်အခုၣ်တၢ်အမုာ်” လၢယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤန့ၣ်လီၤ. ပသ့ၣ်ညါလၢ ပမၤတၢ်ဘၣ်ယွၤအသးအဃိ ပအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးသးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လၢအဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.—မၤတၢ် ၃:၁၉; ယၡါယၤ ၁:၁၈.
၂၅ လၢညါပမ့ၢ်မၤသကိးတၢ်ဒီး တၢ်ကရၢကရိလၢ အတပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ သးသမူသနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤပျၢ်ကွံာ် ပတၢ်ကမၣ်သ့ခီဖျိလၢ တၢ်ပှ့ၤက့ၤအဃိလီၤ. ခဲအံၤ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဟ့ၣ် လၢအမ့ၢ်သးသမူ ဒိၣ်မးလီၤ. ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ သးသမူခီဖျိ ပဂုာ်ကျဲးစၢးလၢအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤဂၤလၢ ကသ့ၣ်ညါယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်, ဟးဆှဲးမုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဒီးသုးဘူးအသးဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.—၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁, ၂.
တဲဘၣ်ပှၤဂၤဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီမုၢ်အဂ့ၢ်
၂၆-၂၈. (က) ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤဝံယဃ့းစက့လး မူဒါလီၤဆီမနုၤလဲၣ်. (ခ) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၆ လၢညါန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဲဘၣ် ဝံယဃ့းစက့လး လၢအဝဲကဘၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ တယံာ်တမီၢ်န့ၣ် ပှၤကဟဲမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ယရူၤၡလ့ၣ်လီၤ. အဃိ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကပူၤဖျဲးအဂီၢ် ကဘၣ်မၤဝဲဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဝံယဃ့းစက့လး ကဘၣ်တဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. ဝံယဃ့းစက့လး မ့ၢ်တဟ့ၣ်ပလီၢ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အသွံၣ်ကအိၣ်လၢ ဝံယဃ့းစက့လး အခိၣ်လိၤန့ၣ်လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၃:၇-၉) ဘၣ်ဆၣ် ဝံယဃ့းစက့လး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤသးသမူ ခီဖျိလၢ အဝဲဂုာ်ကျဲးစၢး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဂၤလၢအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
၂၇ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ တၢ်အကတၢၢ်ဘူးထီၣ်ဝဲလံ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤပှၤမူဒါလၢ ပကဘၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဂၤ, တကးဒံးဘၣ် ပကဘၣ်မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါထီၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးနုာ်လီၤဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤန့ၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၆၁:၂; မးသဲ ၂၄:၁၄) ပအဲၣ်ဒိးဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ အဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးပကဟ့ၣ်နီၤလီၤ တၢ်ကစီၣ်အံၤဆူ ပှၤဂၤအအိၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပတဲဒ်စီၤပီလူးအသိး သ့ဝဲလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယကဆှီဒီး ပှၤကညီအသွံၣ်ကိးဂၤဒဲးလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယတဟးဆှဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤသုလၢ ယွၤအတၢ်ကူၣ်တၢ်ဖး နီတမံၤဘၣ်.”—မၤတၢ် ၂၀:၂၆, ၂၇.
၂၈ လၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ပကဘၣ်အိၣ်ကဆှဲကဆှီလၢ ကျဲအါဘိလီၤ. တၢ်မၤလိ လၢခံတခါ ကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.