တၢ်မၤလိ ၃
ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ အမ့ၢ်သိလၢအဂၤ တဖၣ်န့ၣ် စံးထီၣ်ပတြၢၤကစၢ်ယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်
“တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤန့ၣ် ဟဲလၢပကစၢ်ယွၤ လၢအဆ့ၣ်နီၤလၢ လီၢ်ပစိာ်အလိၤ တဂၤန့ၣ်အအိၣ် ဒီးလၢသိဖိန့ၣ်အအိၣ်လီၤ.”—လီၣ်ဖျါ ၇:၁၀.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၄ စံးပတြၢၤဟီၣ်ခိၣ်စီၤပၤအသီ
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ်a
၁. ဖဲ ၁၉၃၅ နံၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတခါ ဆီတလဲဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤအံၤ အတၢ်မုၢ်လၢ်ဒ်လဲၣ်.
ပှၤပိာ်ခွါသးစၢ်တဂၤလၢ အအိၣ် ၁၈ နံၣ်န့ၣ် အဒိးဘျၢထံဖဲ ၁၉၂၆ နံၣ်န့ၣ်လီၤ. အမိၢ်အပၢ်န့ၣ် မ့ၢ်လံာ်စီဆှံကၠိဖိလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအဝဲသ့ၣ်လၢ လံာ်စီဆှံကၠိဖိလီၤ. အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးအဖိခွါသၢဂၤ ဒီးအဖိမုၣ်ခံဂၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်လုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဖိလၢ ကမၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဒီးကကွၢ်လိမၤဒိးဝဲ ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. ဖဲပှၤမၤဝဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအခါ လံာ်စီဆှံကၠိဖိခဲလၢာ် ဃုာ်ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤအံၤ အဝဲသ့ၣ်အီၣ်ဝဲကိၣ်ဒီးစပံးထံ ကိးနံၣ်ဒဲးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲ ၁၉၃၅ နံၣ်န့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤအံၤ နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရၢၤသဖၢၤ ဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အခိၣ်တီလၢအမ့ၢ် “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်လၢ Washington, D.C., U.S.A အခါ အတၢ်မုၢ်လၢ်ဘၣ်ဃးဒီးခါဆူညါန့ၣ် ဆီတလဲကွံာ်ဝဲလီၤ. ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အခါ လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရၢၤသဖၢၤ အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် အၡဲပၠးဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂ ဖဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရၢၤသဖၢၤ ဟ့ၣ်လီၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ အဝဲၡဲပၠးဝဲ လီၣ်ဖျါ ၇:၉ လၢ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” န့ၣ် မ့ၢ်မတဂၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်. တချုးဖဲန့ၣ်အခါ လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အကလဲၤထီၣ်ဘၣ်ဆူမူခိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်နာ် တအိၣ်ထဲသိးဒီး ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်ဘၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ရၢၤသဖၢၤ ဖးထီၣ်လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ် ဒီးၡဲပၠးဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် တဘၣ်တၢ်ဃုထၢအဝဲသ့ၣ်လၢ ကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အသိလၢအဂၤတဖၣ်လီၤ.b ဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကပူၤဖျဲးထီၣ်ဘၣ်လၢ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” ဒီးကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၁၄) ယ့ၣ်ၡူးအၢၣ်လီၤဝဲလၢ “ယအိၣ်ဒီး သိလၢအဂၤတဖၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် တပၣ်ဃုာ်လၢ ကရၢအံၤအပူၤဘၣ်. ဒီးယကဘၣ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကဒိကနၣ် ယကလုၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ကကဲထီၣ် သိတဖုဃီ, အိၣ်ဒီးပှၤကွၢ်သိ တဂၤဃီလီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၀:၁၆) သိလၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် လၢကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးအပူၤလီၤ. (မးသဲ ၂၅:၃၁-၃၃, ၄၆) လံာ်စီဆှံတၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်အသီတခါအံၤ ဆီတလဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤအါဂၤ အတၢ်မုၢ်လၢ် ဒီးလၢအကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်လၢအအိၣ် ၁၈ နံၣ်တဂၤအံၤလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၇:၁၁, ကတိၤဒိ ၄:၁၈.
တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီတခါအံၤ ဆီတလဲဝဲ ပှၤလၢအကထိတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူ
၃-၄. ဖဲ ၁၉၃၅ နံၣ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအကထိတဖၣ် သ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၃ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ အဟ့ၣ်လီၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်တဂၤ သံကွၢ်ပှၤကမျၢၢ်လၢ “ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူလၢဟီၣ်ခိၣ်လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် ဝံသးစူၤဆၢထၢၣ်တက့ၢ်.” ဒီးဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤကမျၢၢ်သ့ၣ်တဖၣ် သူၣ်ခုသးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤတဲဝဲလၢ ပှၤဟဲထီၣ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်အိၣ်ဝဲအဂၤ ၂၀,၀၀၀ ဒီးလၢအဝဲသ့ၣ်အကျါ တဝာ်ဘျဲၣ်န့ၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်လီၤ. အဃိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါရၢၤသဖၢၤ တဲဝဲလၢ “ကွၢ်ကွၢ်, ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” ဒီးပှၤဒဲစုအိၣ်အါမးလီၤ. ပှၤလၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်တဖၣ် သ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အဝဲသ့ၣ်တဘၣ် တၢ်ဃုထၢအီၤလၢ ကလဲၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်ဘၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ တဃုထၢအဝဲသ့ၣ်လၢ ကကဲထီၣ်ပှၤဒိးဖှူအသးဘၣ်. လၢခံတနံၤ ဖဲတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ပှၤအဂၤ ၈၄၀ ဒိးဘျၢထံလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲသိလၢအဂၤတဖၣ်လီၤ.
၄ ဖဲတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါသးစၢ်တဂၤလၢ ပတဲတ့ၢ်အဂ့ၢ် ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအကထိတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဆဲးအီၣ်ဝဲ ကိၣ်ဒီးစပံးထံလၢ ကစၢ်အဟါတၢ်အီၣ်လၢၤဘၣ်. ဒီးလၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါအဂၤတဂၤ တဲပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ “ပှၤမၤဝဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး ဖဲ ၁၉၃၅ နံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲအလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီလၢ ယဟံးန့ၢ်အီၣ်ဝဲ ကိၣ်ဒီးစပံးထံလီၤ. ယသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤတဟ့ၣ်လီၤယၤ အသးစီဆှံလၢ ယကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ မူခိၣ်ဘၣ်. အဃိ ယအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ယကအိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒ်သိးယကမၤစၢၤဘၣ်တၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကကဲထီၣ်ပၤရဒံစူးအဂီၢ်လီၤ.” (ရိမ့ၤ ၈:၁၆, ၁၇; ၂ ကရံၣ်သူး ၁:၂၁, ၂၂) ဖဲန့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် အနီၣ်ဂံၢ်ဟဲအါထီၣ်ဝဲ ဒီးအဝဲသ့ၣ်မၤသကိးတၢ်တဂၤဒီးတဂၤ ဃုာ်ဒီး ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်လၢ အအိၣ်တ့ၢ်ဒံးလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ်လီၤ.
၅. ပှၤလၢအပတုာ်အီၣ်ဝဲ ကိၣ်ဒီးစပံးထံတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၅ ပှၤလၢအပတုာ်အီၣ်ဝဲ ကိၣ်ဒီးစပံးထံ ဖဲ ၁၉၃၅ နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ဒီးပှၤလၢအအီၣ်ဝဲ ကိၣ်ဒီးစပံးထံလၢ ကစၢ်အဟါတၢ်အီၣ်တဖၣ်န့ၣ် လၢခံအဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အတမ့ၢ်ပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ် အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၁:၂၈) ပှၤတနီၤလၢ အအီၣ်ဝဲကိၣ်ဒီးစပံးထံန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်မုၢ်လၢ်အံၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢခံအဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါလီၤအတၢ်ကမၣ် ဒီးပတုာ်အီၣ်ဝဲ ကိၣ်ဒီးစပံးထံ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဆဲးမၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤလၢ တၢ်သးတီအပူၤလီၤ. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိလၢအဂၤတဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဆဲးအီၣ် ကိၣ်ဒီးစပံးထံလၢၤဘၣ် သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်ဆဲးလဲၤထီၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးလီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်က့ၤ ယဟိဝၤယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူး မၤန့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်အဃိလီၤ.
တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ အဂ့ၤဒိၣ်မးတခါ
၆. ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ်ဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်လၢ ကမၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၆ တယံာ်လၢၤဘၣ် တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ကစးထီၣ်အသးအဃိ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ပကဘၣ်က့ၤကွၢ်ကဒါ လီၣ်ဖျါအဆၢဒိၣ် ၇ လၢအတဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢအမ့ၢ် သိလၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးမၤလိာ်ဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်လၢ ကဆဲးဖီၣ်ဃာ်ဝဲ ကလံၤလွံၢ်ကျိၤ ဒ်သိးအသုတမၤဟးဂီၤတၢ်တဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဘၣ်ပျၢ်ထီၣ် ကလံၤအံၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒံးဘၣ်. တချုးလၢ ယဟိဝၤယွၤစဲပနီၣ်ဃာ်ဝဲ ကယဲၢ်ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ဒီးဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီဝံၤမး မူခိၣ်ကလူးကပျၢ်ထီၣ်ဝဲ ကလံၤအံၤလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၇:၁-၄) အဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖး မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သးတီအဃိလီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်အံၤ အဝဲသ့ၣ်ကကဲထီၣ်ဘၣ်စီၤပၤ ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်တဖၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကပၢဃုာ်တၢ်ဒီး ခရံာ်လၢမူခိၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၂၀:၆) ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူးဒီး မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ကသးခုဝဲဒိၣ်မး ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖး လၢမူခိၣ်အခါန့ၣ်လီၤ.
ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်သိးဝဲ ဆ့ဝါဖးထီတဖၣ် ဒီးအိၣ်ဒီးစူၣ်ပလိၣ်အဒ့လၢအစုလိၤ ဒီးဆၢထၢၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအလီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဒီးလၢသိဖိအမဲာ်ညါလီၤ. (ကွၢ် လံာ်အဆၢ ၇)
၇. ဒ် လီၣ်ဖျါ ၇:၁၁, ၁၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး စီၤယိၤဟၣ်အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီန့ၣ် အထံၣ်ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်တက့ၢ်.)
၇ ဖဲစီၤယိၤဟၣ်တဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤ ၁၄၄,၀၀၀ လၢအမ့ၢ်စီၤပၤဒီး ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်တဖၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲထံၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” လၢအပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ အၢ်မက့းဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တလီၤဂာ်ဒ်သိး ပှၤအဆိကတၢၢ်တဒူၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးအနီၣ်ဂံၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ဒီးမ့မ့ၢ် ပှၤခံဒူၣ်တဒူၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အနီၣ်ဂံၢ်အိၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် ပှၤဂံၢ်အီၤတဘၣ်ဘၣ်. (ဖး လီၣ်ဖျါ ၇:၉, ၁၀ တက့ၢ်.) အဝဲသ့ၣ် “သိးဝဲ ဆ့ဝါဖးထီတဖၣ်” န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်လီၤဆီ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လၢမုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢဝဲအံၤ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဟးဆှဲးဝဲ “ကျဲလၢ အဘၣ်အၢဘၣ်သီတဖၣ်” ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဆဲးတီဒီး ကစၢ်ယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လီၤ. (ယၤကိာ် ၁:၂၇) အဝဲသ့ၣ်ကိးပသူထီၣ် လၢအကလုၢ်ဖးဒိၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ ခီဖျိယဟိဝၤယွၤဒီး ယွၤအသိဖိလၢအမ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူး မၤန့ၢ်တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်အဃိလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်စိာ်ဃာ်ဝဲ စူၢ်ပလိၣ်အဒ့လၢအစုပူၤလီၤ. ဒီးလၢတၢ်သးခုအပူၤ အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အတူၢ်လိာ်ယ့ၣ်ၡူးဒ် စီၤပၤတဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤပာ်ထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ.—ထိၣ်သတြီၤဒီး ယိၤဟၣ် ၁၂:၁၂, ၁၃ တက့ၢ်.
၈. ဘၣ်ဃးဒီး လီၣ်ဖျါ ၇:၁၁, ၁၂ န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢမူခိၣ်ဒ်လဲၣ်.
၈ ဖး လီၣ်ဖျါ ၇:၁၁, ၁၂ တက့ၢ်. ပှၤအိၣ်လၢမူခိၣ်တဖၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အခါ တူၢ်ဘၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. စီၤယိၤဟၣ်ထံၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢမူခိၣ် ပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ ယဟိဝၤယွၤလီၤ. တၢ်ထံၣ်လၢညါခီဘၣ်ဃးဒီး ဖဲပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ပူၤဖျဲးထီၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢမူခိၣ်န့ၣ် သူၣ်ခုသးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ.
၉. ဒ် လီၣ်ဖျါ ၇:၁၃-၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၉ ဖး လီၣ်ဖျါ ၇:၁၃-၁၅ တက့ၢ်. စီၤယိၤဟၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် “ဆှုၣ်အဆ့ဖးထီ ဒီးမၤဝါထီၣ်ဝဲလၢ သိဖိအသွံၣ်” လီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး သးလၢအသ့ၣ်ညါဒၣ်တၢ် လၢအကဆှီ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘၣ်သးလီၤ. (ယၡါယၤ ၁:၁၈) ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဒီး ဒိးဘျၢထံဝံၤလံ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်နာ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤ ဒီးတကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤလၢအဂ့ၤလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၃:၃၆; ၁ ပ့းတရူး ၃:၂၁) အဝဲသ့ၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအဘၣ်သး မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် “မၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤစီဆှံ လၢမုၢ်ဆါ ဒီးလၢမုၢ်နၤ” လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤအဃိလီၤ. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဝဲ ယွၤအဘီအမုၢ်အတၢ်မၤလၢ နီၣ်ဂံၢ်တၢလီၤ.—မးသဲ ၆:၃၃; ၂၄:၁၄; ၂၈:၁၉, ၂၀.
ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ အမ့ၢ်သိလၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ပူၤဖျဲးထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်လီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၀)
၁၀. ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် နာ်န့ၢ်တၢ်မနုၤသ့လဲၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် တၢ်အၢၣ်လီၤ မနုၤကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်လဲၣ်.
၁၀ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ အပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤန့ၣ် နာ်ဝဲလၢကစၢ်ယွၤ ကဆဲးအံးထွဲကွၢ်ထွဲအဝဲသ့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢ “ပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤလၢ လီၢ်ပစိာ်အလိၤတဂၤန့ၣ် အဝဲကသလၣ်ထီၣ် အဒဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ.” ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ သိလၢအဂၤတဖၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲန့ၣ် ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. “ကစၢ်ယွၤကထွါကွံာ် အဝဲသ့ၣ် အမဲာ်ထံခဲလၢာ် လၢအမဲာ်ချံပူၤ ဒီးတၢ်သံတအိၣ်လၢၤဘၣ်. ဒီးတၢ်သူၣ်အုးသးအုးမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, တၢ်လၢအဆါမ့ၢ်ဂ့ၤ, တအိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်အလီၢ်လံၤတဖၣ်န့ၣ် ဒံကွံာ်ဝဲလံ.”—လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄.
၁၁-၁၂. (က) ဒ် လီၣ်ဖျါ ၇:၁၆, ၁၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤမနုၤလဲၣ်. (ခ) ဖဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် သိလၢအဂၤတဖၣ် မၤဝဲတၢ်မနုၤသ့လဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၁၁ ဖး လီၣ်ဖျါ ၇:၁၆, ၁၇ တက့ၢ်. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတနီၤ အိၣ်ဘၣ်တၢ်လီၢ်လၢ ပှၤမၤတၢထီၣ်တၢလီၤတၢ်ဆူၣ်, တၢ်ဒုးတၢ်ယၤကဲထီၣ်ခဲအံၤခဲအံၤ ဒီးစံပွါယ့လီၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိလီၤ. ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်တၢ်စူၢ်တၢ်နာ်အဃိ လီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အံၤ အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်ပၢဝဲတဘ့ၣ်အံၤ ဒီးမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် နီၢ်ခိဒီးနီၢ်သးအတၢ်အီၣ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲယဟိဝၤယွၤမၤဟးဂီၤကွံာ် မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြး လၢအတၢ်သးဒိၣ်ထီၣ် လၢအလီၤဂာ်ဒ် “တၢ်ကိၢ်ဆါ” အသိးအခါ အကဒီသဒၢဝဲ အပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လီၤ. ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ကတၢၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယ့ၣ်ၡူးကဟံးစုနဲၣ်ကျဲဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် ဒီးအဝဲကဟ့ၣ်လီၤဝဲ “ထံမူ” လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. ဆိကမိၣ်ကွၢ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢအအိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢအဂ့ၤဒိၣ်မး တခါအံၤတက့ၢ်. ဒီးဖဲန့ၣ်အခါ ပှၤလၢအကကွဲၢ်လၢအကထိတဖၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ် ဒီးတသံနီဝဲတဘျီလၢၤဘၣ်.—ယိၤဟၣ် ၁၁:၂၆.
၁၂ သိလၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ယဟိဝၤယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်မူဘၣ်လၢမူခိၣ် သနာ်က့ ယဟိဝၤယွၤပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ တဖၣ်လီၤ. ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢမူခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်က့ၤ ယဟိဝၤယွၤဒီး ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လီၤ. ကျဲတဘိလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲသ့န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်လဲၤထီၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးလီၤ.
ပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ခီဖျိနလဲၤထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး
ကိၣ်ဒီးစပံးထံလၢ ပှၤနီၤလီၤအီၤဖဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ပှၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးတူၢ်သံသးလၢပဂီၢ် ဒ်သိးပက အိၣ်မူဘၣ်အဂီၢ်လီၤ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၃-၁၅)
၁၃-၁၄. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤကိးဂၤဒဲးကြၢးဟဲထီၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအံၤလဲၣ်.
၁၃ ဖဲစှၤကိးနံၣ်အတီၢ်ပူၤ ဖဲပှၤမၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအခါ ပှၤ ၁,၀၀၀ အကျါတဂၤန့ၣ် ကအီၣ်ဝဲကိၣ်ဒီးစပံးထံလီၤ. လၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အါဖျၢၣ်အပူၤန့ၣ် ပှၤအီၣ်ဝဲ ကိၣ်ဒီးစပံးထံ တအိၣ်နီတဂၤဘၣ်. အဃိ ပှၤလၢအဟဲထီၣ် တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအါတက့ၢ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ဟဲထီၣ်ဝဲ ကစၢ်အဟါတၢ်အီၣ်အံၤလဲၣ်. အဒိ, အဝဲသ့ၣ်ဟဲထီၣ်ဝဲ ကစၢ်အဟါတၢ်အီၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်အဝဲသ့ၣ်ဟဲထီၣ်ဝဲ အတံၤသကိးတၢ်ဖျီအမူးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဟဲထီၣ်ဝဲန့ၣ် ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်အဲၣ် ဒီးဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဝဲ ပှၤဒီမါဝၤခံဂၤ လၢအဒိးတ့ ဒိးဖျီအသးန့ၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး သိလၢအဂၤတဖၣ်လၢ အဟဲထီၣ်ဝဲ ကစၢ်အဟါတၢ်အီၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အတၢ်အဲၣ်ဒီးဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဝဲ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်ဒီး ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် သိလၢအဂၤတဖၣ် ဟဲပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသး ဒီးမၤဝဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးတခါအံၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤန့ၣ်လီၤ.
၁၄ တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတခါလၢ အဝဲသ့ၣ်ဟဲထီၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဒိကနၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်မၤလိာ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးစးထီၣ်မၤဝဲ အဟါတၢ်အီၣ်အခါ အဝဲမၤဝဲထဲ အီၤဒီးအတၢ်မၢဖိလၢ အသးတီတဖၣ်ဧိၤလီၤ. ဒီးယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ “ဆဲးမၤတၢ်အံၤလၢ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤယၤ အဂီၢ်တက့ၢ်.” (၁ ကရံၣ်သူး ၁၁:၂၃-၂၆) အဃိ ဖဲပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် အိၣ်ဒံးလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဆဲးမၤဝဲ ကစၢ်အဟါတၢ်အီၣ်အံၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် သိလၢအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကွဲမုာ်ဝဲပှၤကိးဂၤဒဲးလၢ ကဟဲထီၣ်ဝဲကစၢ်အဟါတၢ်အီၣ်အံၤ ဃုာ်ဒီးအဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ.
၁၅. ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပစံးထီၣ်ပတြၢၤကစၢ်ယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်ဖဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၅ ဖဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကစံးထီၣ်ပတြၢၤကစၢ်ယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ် ခီဖျိပသးဝံၣ်တၢ်ဒီး ဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ် တပူၤဃီန့ၣ်လီၤ. တနံၣ်ညါအံၤ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤအခိၣ်တီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်က့ၤ တၢ်လၢကစၢ်ယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ် မၤန့ၢ်တၢ်လၢပဂီၢ်.” တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတခါအံၤ ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူး မၤန့ၢ်တၢ်လၢပဂီၢ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲပှၤနီၤလီၤဝဲ ကိၣ်ဒီးစပံးထံအခါ ပအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကဆိၣ်ကမိၣ်ထံက့ၤ ကိၣ်ဒီးစပံးထံန့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအနီၢ်ခိ ဒီးအသွံၣ်န့ၣ်လီၤ. ပကဘၣ်နီၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤအဖိခွါလၢ အကတူၢ်သံသးလၢပဂီၢ် ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်လီၤ. (မးသဲ ၂၀:၂၈) ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢအအဲၣ် ပပၢ်ယဟိဝၤယွၤလၢမူခိၣ် ဒီးအဖိခွါယ့ၣ်ၡူးခရံာ်န့ၣ် ကဟဲထီၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအံၤလီၤ.
ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်နၤ တၢ်မုၢ်လၢ်အဃိ စံးဘျုးစံးဖှိၣ်က့ၤအီၤတက့ၢ်
၁၆. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤဒီး သိလၢအဂၤတဖၣ် အဝဲသ့ၣ်ဒ်သိးလိာ်အသးလၢကျဲလဲၣ်.
၁၆ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, သိလၢအဂၤတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်ဒ်သိးသိးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခံဒူၣ်လၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤအရ့ဒိၣ်မးလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤပှ့ၤက့ၤ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, သိလၢအဂၤတဖၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ လၢအဖိခွါအသွံၣ်ဒ်သိးသိးအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်ခံဒူၣ်လၢာ်န့ၣ် ကဘၣ်ဆဲးတီဒီး ကစၢ်ယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၁:၂၃) ဒီးပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ကစၢ်ယွၤအသးစီဆှံ မၤစၢၤပှၤသ့ဒ်သိးသိးလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤကဟ့ၣ်လီၤပှၤ အသးစီဆှံလၢ ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ဒ်ပလိၣ်ဘၣ်အီၤအသိးလီၤ.
၁၇. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ အအိၣ်တ့ၢ်ဒံးသ့ၣ်တဖၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၇ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အခါ တအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကလဲၤထီၣ်ဘၣ်ဆူမူခိၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ် တၢ်မုၢ်လၢ်တခါအံၤလီၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်ဃးဒီး အဝဲသ့ၣ်အတၢ်မုၢ်လၢ်, ဃ့ဘါထုကဖၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်သးဆူၣ်လၢ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ခိၣ်ဖးလၢမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢမူခိၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အက့ၢ်အဂီၤ ကမၤအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်တမှံကွၢ်ဝဲတသ့ဘၣ်. (ဖံလံးပံၤ ၃:၂၀, ၂၁; ၁ ယိၤဟၣ် ၃:၂) ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်ကထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူး, မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဒီးပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢအဂၤတဖၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကအိၣ်မူဘၣ်တပူၤဃီဒီး ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢ မူခိၣ်အဘီအမုၢ်ပူၤလီၤ.
၁၈. သိလၢအဂၤတဖၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၈ သိလၢအဂၤတဖၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤလီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၃:၁၁) အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲလၢ မုၢ်ကအိၣ်ဝဲတနံၤ အဝဲသ့ၣ်ကမၤဂ့ၤထီၣ်ကဒါက့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဖျၢၣ် လၢကကဲထီၣ်ပၤရဒံစူးန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးတ့ထီၣ်ဘှီထီၣ် အနီၢ်ကစၢ်အဟံၣ်, အနီၢ်ကစၢ်ကရၢၢ် ဒီးကလုၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဖိတဖၣ်လၢ အပှဲၤဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့န့ၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၆၅:၂၁-၂၃) အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ်လၢ ကဟးလိာ်ကွဲဘၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒ်သိးဒီးကစၢၢ်ကလိကျါ, ပှၢ်လၢ်ကျါ ဒီးပီၣ်လဲၣ်ပီၣ်တြီၤတဖၣ်လီၤ. ဒီးတကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်ကမၤလိဘၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. အါန့ၢ်အန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးလၢ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ ကဘူးဒိၣ်ထီၣ်ဒီး ကဆဲးဂ့ၤထီၣ်အါထီၣ်ဝဲအဂီၢ်လီၤ.
၁၉. တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအံၤ ဟ့ၣ်ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးတနံၣ်ညါအံၤ ပှၤကမၤအီၤလၢ အဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်.
၁၉ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တၢ်မုၢ်လၢ် လၢအဂ့ၤဒိၣ်မးတခါလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၂၉:၁၁) တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သံအမူးန့ၣ် ဟ့ၣ်ပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပကစံးထီၣ်ပတြၢၤ ကစၢ်ယွၤဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤန့ၢ်ပှၤ ဒ်သိးပကအိၣ်မူဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအံၤ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ ခရံာ်ဖိကိးဂၤဒဲး ကထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သး တပူၤဃီအဂီၢ်လီၤ. ဒီးတနံၣ်ညါအံၤ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် ပှၤကမၤအီၤဖဲ မုၢ်ဃုနံၤ မုၢ်လီၤနုာ်ဝံၤအလီၢ်ခံ လါမၢ်ၡး ၂၇ သီ, ၂၀၂၁ န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်ပှၤအါဂၤကဟဲထီၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအံၤလၢ တၢ်သဘျ့အပူၤလီၤ. ပှၤတနီၤန့ၣ် ကထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ထီဒုၣ်ထီဒါလီၤ. ဒီးပှၤအဂၤတနီၤ ဖဲအဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢ ဃိာ်ပူၤအခါ ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ကမၤဝဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအံၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူး, မူခိၣ်ကလူး ဒီးပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢမူခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ခိးကွၢ်လၢ်ဝဲမူးအံၤလီၤ. အဃိ မ်တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖိခဲလၢာ် ဒီးပဝဲတဂၤစုာ်စုာ် ပကမၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူး လၢအရ့ဒိၣ်မးတခါအံၤလီၤ.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၅၀ ဃုယွၤဒ်သိး နကန့ၢ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ
a လါမၢ်ၡး ၂၇ သီ, ၂၀၂၁ နံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မုၢ်နံၤလီၤဆီလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်တဟါန့ၣ် ပှၤကမၤဝဲတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ ခရံာ်အတၢ်သံအမူးန့ၣ်လီၤ. ပှၤအါဂၤလၢအဟဲထီၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကိးအဝဲသ့ၣ်လၢ “သိလၢအဂၤတဖၣ်” လီၤ. ဖဲ ၁၉၃၅ နံၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ သိလၢအဂၤတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးဖဲပှၤမၤတၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအမူးအခါ သိလၢအဂၤတဖၣ် မၤလၤကပီၤကစၢ်ယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးခရံာ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
[တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်]
b တၢ်ကတိၤအခီပညီ– သိလၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီးပှၤလၢအကဲထီၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလၢ မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်အတီၢ်ပူၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ပိာ်ဝဲခရံာ်အခံ ဒီးအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲသိလၢအဂၤတဖၣ် လၢအအိၣ်မူဖဲ ခရံာ်ကစံၣ်ညီၣ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် အဆၢကတီၢ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကပူၤဖျဲးထီၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤလီၤ.