တၢ်မၤလိ ၁၈
မ့ၢ်နကပျဲ တၢ်တမံၤမံၤလၢ ကမၤပတုာ် နၤလၢ နကပိာ်ထီၣ်ယ့ၣ်ၡူးအခံဧါ
“ပှၤလၢအတလီၤဃံၢ်လၢ ယဃိဘၣ်န့ၣ် ကသးခုဝဲလီၤ.”—မးသဲ ၁၁:၆.
တၢ်သးဝံၣ် ၅၄ “လၢအံၤမ့ၢ်ကျဲ”
တၢ်မၤလိအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ်a
၁. ဖဲနတဲဘၣ်ပှၤဂၤ လံာ်စီဆှံတၢ်ကစီၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ နကကမၢကမၣ်လဲၣ်.
ဖဲနထံၣ်န့ၢ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီသီသီအခါ နသးမၤအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဒံးဧါ. တၢ်လၢနမၤလိဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် နသ့ၣ်ညါလၢ နနၢ်ပၢၢ်ဘၣ်အီၤညီဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးနဆိကမိၣ်လၢ ပှၤခဲလၢာ်ကအဲၣ်ဒိးမၤလိ တၢ်လၢနနာ်အီၤတဖၣ်လီၤ. နနာ်သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ လံာ်စီဆှံတၢ်ကစီၣ်တဖၣ်န့ၣ် မၤစၢၤနၤလၢ နတၢ်အိၣ်မူ ကပှဲၤဒီးတၢ်သးခု ဒီးနအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် လၢခါဆူညါလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၁၀၅) အဃိ နသးဆူၣ်လၢ နကတဲပၠးနတံၤသကိး ဒီးနဘူးနတံၢ်တဖၣ် လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအံၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် နကကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အါဂၤ တတူၢ်လိာ်တၢ်လၢ နတဲအီၤတဖၣ်ဘၣ်အဃိလီၤ.
၂-၃. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် ပှၤအါတက့ၢ်ထံၣ်အီၤဒ်လဲၣ်.
၂ ဖဲပှၤတဒိကနၣ် တၢ်ကစီၣ်လၢ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤအီၤအခါ ပတကြၢးကမၢကမၣ်ဘၣ်. ဖဲယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၤတၢ်လီၤလးတဖၣ် ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအိၣ်ဒီးအီၤ သနာ်က့ ပှၤအါတက့ၢ် တတူၢ်လိာ်အီၤဘၣ်. အဒိ, ယ့ၣ်ၡူးမၤသမူထီၣ်က့ၤ စီၤလါစရူး ဒီးအမၤဝဲတၢ်လီၤလးတခါအံၤန့ၣ် ပှၤလၢအထီဒါ ယ့ၣ်ၡူးတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် အဝဲသ့ၣ်တူၢ်လိာ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤယူဒၤဖိအခိၣ်နၢ်တဖၣ် တတူၢ်လိာ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ဝဲမ့းၡံအၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးမၤသံ ယ့ၣ်ၡူးဒီးစီၤလါစရူးလီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၁:၄၇, ၄၈, ၅၃; ၁၂:၉-၁၁.
၃ ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤအါတက့ၢ် တတူၢ်လိာ်အီၤလၢ အမ့ၢ်မ့းၡံအၤဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၅:၃၉-၄၄) ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် ပှၤဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ “ပှၤလၢအတလီၤဃံၢ်လၢ ယဃိဘၣ်န့ၣ် ကသးခုဝဲလီၤ.” (မးသဲ ၁၁:၂, ၃, ၆) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအါဂၤတတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်လဲၣ်.
၄. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၄ လၢတၢ်မၤလိအံၤ ဒီးတၢ်မၤလိလၢခံတခါအပူၤန့ၣ် ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် ပှၤအါတက့ၢ် တနာ်အီၤဘၣ်လဲၣ်. ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအါတက့ၢ် တဒိကနၣ် ပတၢ်သးခုကစီၣ်ဘၣ်လဲၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပကမၤလိဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်တူၢ်လိာ်ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကနာ်အီၤဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလဲၣ်.
(၁) ယ့ၣ်ၡူးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ
ပှၤအါဂၤတတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးဘၣ် ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲ. ဒ်ပှၤတတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤတတူၢ်လိာ် ပတၢ်သးခုကစီၣ်ဘၣ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၅)b
၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတနီၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးတမ့ၢ် မ့းၡံအၤဘၣ်လဲၣ်.
၅ ပှၤအါတက့ၢ် တတူၢ်လိာ်ယ့ၣ်ၡူးဘၣ် မ့ၢ်လၢအဒိၣ်ထီၣ် တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲအဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တူၢ်လိာ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်သရၣ်လၢအဂ့ၤ ဒီးမၤတၢ်လီၤလးတဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ယ့ၣ်ၡူး ဒ်သိးဒီးလဲးသမါ အဖိခွါတဂၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဒိၣ်ထီၣ်လၢ ဝ့ၢ်နစၤရ့း လၢအမ့ၢ်ဝ့ၢ်ဆံးဆံးဖိတဖျၢၣ်လီၤ. စီၤနၤသန့လး လၢအကဲထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဂၤ ဒၣ်လဲာ် ဖဲအခီၣ်ထံးခါန့ၣ် အတဲဝဲလၢ “တၢ်လၢအဂ့ၤတမံၤမံၤ ဟဲထီၣ်လၢ ဝ့ၢ်နစၤရ့းအပူၤ ကသ့ဧါ.” (ယိၤဟၣ် ၁:၄၆) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် စီၤနၤသန့လးန့ၣ် တပာ်ဒိၣ်ဝဲဝ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ တဖျၢၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤ ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ မံကၤ ၅:၂ လၢအတဲဆိပာ်ဝဲလၢ မ့းၡံအၤကအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ် တမ့ၢ်လၢ ဝ့ၢ်နစၤရ့းအပူၤဘၣ်.
၆. ပှၤလၢယ့ၣ်ၡူးအစိၤတဖၣ်န့ၣ် တၢ်မနုၤကြၢးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်မ့းၡံအၤလဲၣ်.
၆ လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်. ဝံယၡါယၤတဲဆိပာ်ဝဲလၢ “တၢ်မၤအသးဒီး [မ့းၡံအၤ]န့ၣ်” ယ့ၣ်ၡူးအဒုၣ်အဒါတဖၣ် တပာ်သူၣ်ပာ်သးဘၣ်ဝဲ နီတမံၤဘၣ်. (ယၡါယၤ ၅၃:၈) တၢ်မၤအသးဒ်အံၤအသိးန့ၣ် ဝံအတၢ်စံးပာ် တဲဆိဝဲအိၣ်အါမးလီၤ. ပှၤမ့ၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤခဲလၢာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်ဘ့ၤသလ့ဃ့ၣ် ဒီးဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤပၤဒၤဝံးလီၤ. (လူၤကၣ် ၂:၄-၇) အဃိ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် ကဘၣ်လီၤပလိာ်သးဒီး ဝံအတၢ်စံးပာ်ဖဲ မံကၤ ၅:၂ အပူၤလီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤ အိၣ်အါထဲအံၤညါန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတတူၢ်လိာ်ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်လဲၣ်. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဆၢတဲာ်ဝဲဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤချ့မး. အဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤခဲလၢာ်ဘၣ်. ခီဖျိလၢတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်.
၇. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအါဂၤတတူၢ်လိာ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်လဲၣ်.
၇ ပတၢ်အိၣ်သးလီၤဂာ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးအစိၤဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ပှၤလၢအကဲဒိၣ် ဒီးတမ့ၢ်ပှၤဒိၣ်ပှၤထီဘၣ်. အဃိ ပှၤအါတက့ၢ်ထံၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “တမ့ၢ် ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ဘၣ်, မ့ၢ်ဒၣ် ပှၤမုၢ်ဆ့ၣ်မုၢ်ဂီၤဖိ” လီၤ. (မၤတၢ် ၄:၁၃) ပှၤတနီၤနီၤထံၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် တကြၢးသိၣ်လိ ပှၤဂၤလံာ်စီဆှံဘၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တထီၣ်ဘၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကၠိလၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါဘၣ်အဃိလီၤ. ပှၤအဂၤတနီၤ တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “အမဲရကၤ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ” တခါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးလၢ အအိၣ်လၢကီၢ်အမဲရကၤအပူၤန့ၣ် ကအိၣ်ထဲ ၁၄ မျးကယၤလီၤ. ဒီးပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် တဲဝဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် တတူၢ်လိာ်ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်. ပူၤကွံာ်အါနံၣ်လံ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်တဲဒံးဝဲလၢ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “ပှၤခီၣ်မၠူနံးဖိ,” “အမဲရကၤ အတၢ်မဲာ်ချံတဖၣ်” ဒီး “ပှၤမၤတၢထီၣ်တၢလီၤတၢ်တဖၣ်” လီၤ. ပှၤအါဂၤလၢအနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တသ့ၣ်ညါ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသး အဂ့ၢ်ဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိာ်ဝဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်ဘၣ်.
၈. ဒ် မၤတၢ် ၁၇:၁၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကြၢးမၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၈ ဒ်သိးပှၤတဂၤ တၢ်နာ်သုတလီၤစှၤတဂ့ၤအဂီၢ် အကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. အကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ပှၤကွဲးလံာ်တၢ်သးခုကစီၣ် စီၤလူၤကၣ်သးဆူၣ်လၢ ကဃုသ့ၣ်ညါတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. စီၤလူၤကၣ်မၤလိတၢ်ဆူၣ်ဆူၣ် လၢက “ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ခဲလၢာ် စးထီၣ်လၢအခီၣ်ထံး လီၤတံၢ်လီၤဆဲး” လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်န့ၣ် စီၤလူၤကၣ်အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် “ကသ့ၣ်ညါ . . . တၢ်လၢ အဘၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲး” လီၤ. (လူၤကၣ် ၁:၁-၄) ပှၤယူဒၤဖိလၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဘ့းရံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲဒ်သိးဒီး စီၤလူၤကၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူတၢ်ကစီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ် အဆိကတၢၢ်တဘျီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ထိၣ်သတြီၤဝဲတၢ်ကစီၣ်အံၤဒီး ဧ့ၤဘြံၤအလံာ်စီဆှံတကတြူၢ် ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ တၢ်လၢအနၢ်ဟူဘၣ်ဝဲတဖၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. (ဖး မၤတၢ် ၁၇:၁၁ တက့ၢ်.) ဒ်န့ၣ်အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤတဖၣ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မၤလိဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ထိၣ်သတြီၤဝဲဒီး လံာ်စီဆှံလီၤ. တကးဒံးဘၣ် မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် မၤတ့ၢ်ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ် ဃုသ့ၣ်ညါဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဃုသ့ၣ်ညါတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒ်အံၤန့ၣ် တကွၢ်တလီၤပှၤဂၤဘၣ် ဒီးတၢ်လၢပှၤတဲဝဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တနာ်မူသူအီၤဘၣ်.
(၂) ဖဲပှၤမၢဆူၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးကမၤတၢ်လီၤလးအခါ အဝဲတမၤဘၣ်
ပှၤအါဂၤတတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးဘၣ် ခီဖျိလၢ ဖဲပှၤမၢဆူၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးကမၤတၢ်လီၤလးအခါ အဝဲတမၤဘၣ်. ဒ်ပှၤတတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤတတူၢ်လိာ် ပတၢ်သးခုကစီၣ်ဘၣ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၉-၁၀)c
၉. ဖဲပှၤမၢယ့ၣ်ၡူးလၢ ကမၤတၢ်လီၤလးအခါ ယ့ၣ်ၡူးတမၤဝဲအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်.
၉ ပှၤတနီၤဖဲယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်သိၣ်လိတဖၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိး သ့ၣ်ညါအါထီၣ်ဒံးဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မၢယ့ၣ်ၡူး “မၤတၢ်လီၤလးတခါလၢ အဟဲလၢယွၤအအိၣ်” ဒ်သိးယ့ၣ်ၡူးကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်မ့းၡံအၤအဂီၢ်လီၤ. (မးသဲ ၁၆:၁) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကမၤတၢ်လီၤလး မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် နၢ်ပၢၢ်ကမၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဒၤနံးယ့လး ၇:၁၃, ၁၄ အပူၤအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤ တမ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤကမၤလၢပှဲၤထီၣ် ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤဒံးဘၣ်. တၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိဝဲတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကြၢးနာ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ် မ့းၡံအၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲပှၤမၢဆူၣ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ ကမၤဝဲတၢ်လီၤလးအခါ ယ့ၣ်ၡူးတမၤဝဲဘၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိာ်အီၤလၢၤဘၣ်.—မးသဲ ၁၆:၄.
၁၀. ဝံယၡါယၤတဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး မ့းၡံအၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၀ လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး မ့းၡံအၤန့ၣ် ဝံယၡါယၤကွဲးဝဲလၢ “တကိးပသူထီၣ်ဘၣ်, ဒီးတထုထီၣ်အကလုၢ်ဘၣ်, ဒီးတဒုးနၢ်ဟူဘၣ် အကလုၢ်လၢကျဲပူၤဘၣ်.” (ယၡါယၤ ၄၂:၁, ၂) ယ့ၣ်ၡူးမၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် တမ့ၢ်လၢ ပှၤကဆိကမိၣ်ဒိၣ်အီၤအဂီၢ်ဘၣ်. အဝဲတသူၣ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢအလီၤဘီလီၤမုၢ်ဘၣ်. ဒီးအဝဲတကၤဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် အတၢ်ကူတၢ်သိးဘၣ်. ဒီးအဝဲတပျဲဝဲလၢ ပှၤကကိးအီၤဒ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ် လၢအအိၣ်ဒီး အလီၢ်အလၤတဖၣ်အသိးစ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဖဲယ့ၣ်ၡူးထံၣ်ဘၣ် တၢ်မၤအၢမၤနးအခါ အဝဲတမၤတၢ်လီၤလးလၢ စီၤပၤဟ့ၤရိာ် အမဲာ်ညါ ဒ်သိးအကမၤအိၣ်မဲာ်အဂီၢ်ဘၣ်. (လူၤကၣ် ၂၃:၈-၁၁) ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲတၢ်လီၤလးတနီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးသးစၢၢ်ဆၢဝဲန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ “ယဟဲဒ်သိး ယကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ်လီၤ.”—မၢ်ကူး ၁:၃၈.
၁၁. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် ပှၤအါဂၤထံၣ် အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၁၁ ပတၢ်အိၣ်သးလီၤဂာ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးအစိၤဒ်လဲၣ်. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ တၢ်သူၣ်ထီၣ်အလီၢ်လၢ အလီၤဘီလီၤမုၢ်, တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးအလီၢ်အလၤထီ ဒီးမၤဘူၣ်ဧိၤပွဲဧိၤလၢ အလီၤဘီလီၤမုၢ်တဖၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအလဲၤဝဲဖဲန့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်မၤလိဘၣ်ကစၢ်ယွၤဒီး အတၢ်တိာ်ပာ်တဖၣ် အဂ့ၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ. ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်လၢ ပှၤလၢအလဲၤထီၣ်ဘၣ်ဝဲ ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်တဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအဲၣ်ဒိးလၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးအတၢ်ဘၣ်သးအိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ပဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဖျါယိယိဖိ ဒီးကဆှဲကဆှီဝဲ ဘၣ်ဆၣ် တဖျါလီၤဘီလီၤမုၢ်ဘၣ်. ပှၤလၢအတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်တဖၣ် တသိးဝဲတၢ်ကူတၢ်ကၤ လီၤလီၤဆီဆီ ဒီးအိၣ်ဒီးမံၤလၤသၣ်ကပီၤ ဒ်သိးပှၤကဆိကမိၣ်ဒိၣ် အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. တၢ်လၢပသိၣ်လိဒီးနာ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် အအိၣ်လၢလံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤတတူၢ်လိာ် ပတၢ်ကစီၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲလၢ ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤန့ၣ် ပမၤအီၤယိယိဖိ အဃိ တထုးန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်အသးဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် တၢ်လၢပသိၣ်လိတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဒ် တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်သးဝဲအသိးဘၣ်.
၁၂. ဒ် ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁, ၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပကဘၣ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်နာ်ဒ်လဲၣ်.
၁၂ ဒ်သိးပတၢ်နာ် သုတလီၤစှၤတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်မၢဖိပီလူးတဲဘၣ် ခရံာ်ဖိလၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ရိမ့ၤအပူၤလၢ “တၢ်နာ်န့ၣ် ဟဲခီဖျိလၢ တၢ်နၢ်ဟူ ဒီးတၢ်နၢ်ဟူန့ၣ် ဟဲခီဖျိလၢ တၢ်ကလုၢ်ကထါ ဘၣ်ဃးဒီး ခရံာ်အဂ့ၢ်လီၤ.” (ရိမ့ၤ ၁၀:၁၇) အဃိ ပကဘၣ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ပတၢ်နာ် ခီဖျိပမၤလိလံာ်စီဆှံလီၤ. ဒီးပတဘၣ်မၤဘၣ်ထွဲပသးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမူးပွဲတဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢအကမၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒီးပမ့ၢ်ထံၣ်လၢ မူးပွဲတဖၣ်အံၤ အဃံအလၤဒီး ထုးန့ၢ်ပသး ဒၣ်လဲာ် ပတမၤဘၣ်ထွဲပသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. ပကဘၣ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်နာ်လၢ တၢ်သ့ၣ်ညါအမ့ၢ်အတီလီၤ. မ့ၢ်လၢ “တၢ်နာ်မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် လ့ၤတက့ၤ တၢ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသး တသ့ဘၣ်.” (ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၁, ၆ တက့ၢ်.) တကးဒံးဘၣ် ပထံၣ်န့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလံန့ၣ် ပတလိၣ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်အသးလီၤလိၢ်လီၤလး လၢကစၢ်ယွၤအအိၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကဃုသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံလီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒ်သိးပကနာ်သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ပထံၣ်န့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးထုးထီၣ်ကွံာ် ကယဲၢ်တၢ်လၢအမၤ ဒ့ဒီပသးတဖၣ်လီၤ.
(၃) ယ့ၣ်ၡူးတမၤထွဲ ပှၤယူဒၤဖိအလုၢ်အလၢ်တဖၣ်ဘၣ်
ပှၤအါဂၤတတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးဘၣ် ခီဖျိလၢ ယ့ၣ်ၡူးတမၤထွဲ ပှၤယူဒၤဖိအလုၢ်အလၢ်တဖၣ်ဘၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၃)d
၁၃. ပှၤအါဂၤသးဒိၣ်ထီၣ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၃ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် ပှၤဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် တနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် တဒုၣ်တၢ်အီၣ်ဘၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးၡဲပၠးအဝဲသ့ၣ်လၢ ဖဲအအိၣ်မူဒံးအခါန့ၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် တလိၣ်ဒုၣ်တၢ်အီၣ်ဘၣ်. (မးသဲ ၉:၁၄-၁၇) ပှၤဖၤရံၤၡဲဒီးပှၤလၢအထီဒါယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် စံၣ်ညီၣ်ယ့ၣ်ၡူး လၢယ့ၣ်ၡူးတမၤထွဲအဝဲသ့ၣ် အလုၢ်အလၢ်ဘၣ်အဃိလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးမၤဘျါပှၤဆါတဂၤလၢ မုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤအခါ အဝဲသ့ၣ်သးထီၣ်တၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. (မၢ်ကူး ၃:၁-၆; ယိၤဟၣ် ၉:၁၆) ဒီးအဝဲသ့ၣ်ပာ်ကဖၢလၢအသးဒီး တဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူမၤထွဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဘၣ်ဃးဒီးမုၢ်အိၣ်ဘှံးနံၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်နီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဆါတၢ်ပှ့ၤတၢ်လၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးစံၣ်ညီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအခါ အဝဲသ့ၣ်သးဟ့ဝဲယ့ၣ်ၡူးလီၤ. (မးသဲ ၂၁:၁၂, ၁၃, ၁၅) ဒီးဖဲယ့ၣ်ၡူးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ နစၤရ့းအဘျီၣ်ဒိၣ်ပူၤအခါ ပှၤလၢအဒိကနၣ်တၢ်တဖၣ် သးဒိၣ်ထီၣ်ယ့ၣ်ၡူးဒိၣ်မး မ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးသူတၢ်အဒိ ဘၣ်ဃးဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ ဒ်သိးကဒုးသ့ၣ်ညါက့ၤလၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢအဲၣ်လီၤထဲအသး ဒီးအတၢ်နာ်တအိၣ်ဘၣ်အဃိလီၤ. (လူၤကၣ် ၄:၁၆, ၂၅-၃၀) အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကမၤတၢ်ဒ် အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိးဝဲအသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲယ့ၣ်ၡူးတမၤဝဲဒ်သိးဒီး တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်သးဝဲအခါ အဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိာ်ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်.—မးသဲ ၁၁:၁၆-၁၉.
၁၄. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအလုၢ်အလၢ်တဖၣ်လၢ အတလီၤပလိာ်ဒီးလံာ်စီဆှံဘၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၄ လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ ဝံယၡါယၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ “မ့ၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်အံၤသုးဘူးအသးဆူ ယအိၣ်လၢအထးခိၣ်, ဒီးမၤလၤကပီၤယၤလၢအပျုၤ, ဘၣ်ဆၣ်ဒီးပာ်အသးယံၤဒီးယၤ, ဒီးအတၢ်ပျံၤယၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤကညီအတၢ်သိၣ်လၢပှၤမၤလိအီၤ” လီၤ. (ယၡါယၤ ၂၉:၁၃) ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ ပျီပျီလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအလုၢ်လၢ်လၢ အတလီၤပလိာ်ဒီး လံာ်စီဆှံဘၣ်န့ၣ် အကမၣ်ဝဲလီၤ. ပှၤလၢအဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးအတၢ်ဆဲးတၢ်လၤတဖၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး လံာ်စီဆှံန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်အဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိာ် ယဟိဝၤယွၤ ဒီးမ့းၡံအၤဘၣ်.
၁၅. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအါဂၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်လဲၣ်.
၁၅ ပတၢ်အိၣ်သးလီၤဂာ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးအစိၤဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် တမၤဘၣ်ထွဲအသးဒီး မူးပွဲလၢ အတလီၤပလိာ်ဒီးလံာ်စီဆှံ ဒ်သိးဒီး တၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဆၢက့ၤအမုၢ်နံၤ ဒီးခရံာ်အိၣ်ဖျဲၣ်ဘၣ် အဃိ ပှၤအါဂၤတဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် သးဒိၣ်ထီၣ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တမၤဝဲ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အမူးပွဲ ဒီးပှၤသံအမူးပွဲတဖၣ်လၢ အတလီၤပလိာ်အသး ဒီးလံာ်စီဆှံဘၣ်အဃိလီၤ. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး အဝဲသ့ၣ်တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အကျိၤအကျဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်နီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တမၤတၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးဘၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤထွဲဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအလုၢ်လၢ် လၢအတလီၤပလိာ်ဒီးလံာ်စီဆှံဘၣ်အဃိလီၤ.—မၢ်ကူး ၇:၇-၉.
၁၆. ဒ် စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၉၇, ၁၁၃, ၁၆၃-၁၆၅, ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးပကဘၣ်ဟးဆှဲးတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၆ ဒ်သိးပတၢ်နာ် သုတလီၤစှၤတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. ပကဘၣ်မၤအါထီၣ် ပတၢ်အဲၣ်ကစၢ်ယွၤကလုၢ်ကထါ ဒီးအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ်လီၤ. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၉:၉၇, ၁၁၃, ၁၆၃-၁၆၅ တက့ၢ်.) ပမ့ၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် ပတတူၢ်လိာ်လုၢ်လၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤတဘၣ်သးဝဲတဖၣ်ဘၣ်. ဒီးပတပျဲတၢ်တမံၤဂ့ၤတမံၤဂ့ၤလၢ အရ့ကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပတၢ်အဲၣ်ယဟိဝၤယွၤဘၣ်.
(၄) ယ့ၣ်ၡူးတဆီတလဲ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဘၣ်
ယ့ၣ်ၡူးတဆီတလဲ ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဘၣ်. ဒ်ပှၤတတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤတတူၢ်လိာ် ပတၢ်သးခုကစီၣ်ဘၣ် လၢကျဲဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၇)e
၁၇. လၢယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် ပှၤအါဂၤမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ မ့းၡံအၤ ကမၤန့ၢ်တၢ်မနုၤလၢအဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လဲၣ်.
၁၇ ဖဲယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ် ပှၤတနီၤနီၤ ဘၣ်သးဆီတလဲဝဲ ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ မ့းၡံအၤ ကမၤထူၣ်ဖျဲးထီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ရိမ့ၤအတၢ်ပၢဖီလာ်လီၤ. ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးပာ်ထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးလၢစီၤပၤအခါ ယ့ၣ်ၡူးတတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်. (ယိၤဟၣ် ၆:၁၄, ၁၅) ပှၤလုၢ်တၢ်ဒိၣ် ဒီးပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢယ့ၣ်ၡူး ကဆီတလဲပဒိၣ်ပပှၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်မၤဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပှၤရိမ့ၤဖိတဖၣ် ကသးထီၣ်တၢ်ဒီး ဟံးန့ၢ်ကွံာ်တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ်အအိၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်ယိၣ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီးထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်အါတလၢ အဃိ အဝဲသ့ၣ်အါဂၤ တတူၢ်လိာ်ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်.
၁၈. ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ ဘၣ်ဃးဒီးမ့းၡံအၤန့ၣ် ပှၤအါဂၤထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
၁၈ လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်. ဝံအတၢ်စံးပာ်အိၣ်ဝဲအါမးလၢ မ့းၡံအၤ ကကဲဝဲပှၤဒုးတၢ်လၢအဖၠဲးတဂၤ သနာ်က့ ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢအဂၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ မ့းၡံအၤကဘၣ်သံဆိလၢ ပတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၅၃:၉, ၁၂) ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ မ့းၡံအၤကမၤန့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဝံအတၢ်စံးပာ် တတဲဆိပာ်ဝဲလၢ မ့းၡံအၤကမၤလီၤမၢ်န့ၢ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ် ဖဲယ့ၣ်ၡူးအစိၤဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးဘၣ်ဝဲဘၣ်.—ယိၤဟၣ် ၆:၂၆, ၂၇.
၁၉. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါတက့ၢ် မုၢ်လၢ်ဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၁၉ ပတၢ်အိၣ်သးလီၤဂာ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးအစိၤဒ်လဲၣ်. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤ တတူၢ်လိာ်ပတၢ်ကစီၣ်ဘၣ် မ့ၢ်လၢပတမၤဘၣ်ထွဲလိာ်ပသးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ် ဒီးပအိၣ်လၢ တၢ်အိၣ်ဘၢၣ်စၢၤအဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ်မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ပကဟ့ၣ်တၢ်ဖးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ဃုထၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ ကပၢပှၤအဂီၢ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ မ့ၢ်ဒၣ်ပပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ယဟိဝၤယွၤလီၤ. (၁ ၡမူၤအ့လး ၈:၄-၇) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤတနီၤနီၤ ကဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပကြၢးသူၣ်ထီၣ်ကၠိ, တၢ်ဆါဟံၣ်ဒီး တၢ်အဂုၤအဂၤတဖၣ် ဒ်သိးကမၤစၢၤပလီၢ်ကဝီၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢပကဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဘၣ်ဂီၢ်ထီၣ်က့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဂီၢ် ပသးဆူၣ်လၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တတူၢ်လိာ်ပတၢ်ကစီၣ်ဘၣ်.
၂၀. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤဖဲ မးသဲ ၇:၂၁-၂၃ န့ၣ် တၢ်လၢပကဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၀ ဒ်သိးပတၢ်နာ် သုတလီၤစှၤတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. (ဖး မးသဲ ၇:၂၁-၂၃ တက့ၢ်.) ပကဘၣ်သးစၢၢ်ဆၢ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်အတၢ်မၤ ခီဖျိလၢယ့ၣ်ၡူးမၢပမၤအဃိလီၤ. (မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀) ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤ တဘၣ်အါလၢ ပကမၤဘၣ်ဂီၢ်ထီၣ်က့ၤ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. ပအဲၣ်ပှၤလၢပဃၢၤဒီး ပသးအိၣ်အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဃိ ပသ့ၣ်ညါလၢကျဲအဂ့ၤကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကသ့ၣ်ညါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးယွၤအဘီအမုၢ် ဒီးမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ကအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ လၢအဂ့ၤလီၤ.
၂၁. ပကဘၣ် ပာ်လီၤပသးလၢ ပကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၁ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပမၤလိသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်ထံၣ် လၢယ့ၣ်ၡူးအစိၤ ပှၤအါဂၤတတူၢ်လိာ်အီၤဘၣ်. ဒီးမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤတတူၢ်လိာ်ပတၢ်ကစီၣ်စ့ၢ်ကီးဘၣ်. တၢ်လၢပကဘၣ်ဟးဆှဲးအီၤန့ၣ် ထဲတၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလီၤဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ် ပကမၤလိအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်ထံၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတတူၢ်လိာ်ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. မ်ပပာ်လီၤပသးဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ ပကပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံ ဒီးဆဲးပၢၤဃာ်ပတၢ်နာ်န့ၣ်တက့ၢ်.
တၢ်သးဝံၣ် ၅၆ နာ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ
a ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်သရၣ်လၢအဒိၣ်ကတၢၢ်တဂၤ သနာ်က့ ပှၤအါတက့ၢ် ဖဲအစိၤန့ၣ် တတူၢ်လိာ်အီၤဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်ထံၣ်လီၤ. ပကကွၢ်သကိးစ့ၢ်ကီး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤအါတက့ၢ် တတူၢ်လိာ်တၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်မၤဝဲ ဒီးတဲဝဲန့ၣ်လဲၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပကမၤလိသကိး ပမ့ၢ်နာ်ယ့ၣ်ၡူး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကတူၢ်လိာ်အီၤလီၤ.
b တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– စီၤဖံလံးပူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ စီၤနၤသန့လး လၢကလဲၤထံၣ်လိာ်သးဒီး ယ့ၣ်ၡူးလီၤ.
c တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ယ့ၣ်ၡူးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်သးခုကစီၣ်လီၤ.
d တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ယ့ၣ်ၡူးမၤဘျါ ပိာ်ခွါလၢအစုဟးဂီၤတဂၤ ဒီးပှၤလၢအထီဒါအီၤတဖၣ် ကွၢ်အီၤလီၤ.
e တၢ်တဲဖျါထီၣ်တၢ်ဂီၤ အခီပညီ– ယ့ၣ်ၡူးလဲၤထီၣ်လၢ ကစၢၢ်ခိၣ်ထဲတဂၤဧိၤလီၤ.