တၢ်မၤလိ ၅၁
တၢ်သးဝံၣ် ၁၃၂ ခဲအံၤပကဲထီၣ်တၢ်တမံၤဃီ
နရဲၣ်ကျဲၤ တၢ်ဖျီလၢ အမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤကသ့ဒ်လဲၣ်
“မ်တၢ်ခဲလၢာ် လဲၤအသးလၢ အဂ့ၢ်အဝီ ဒ်တၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤအီၤ အသိးတက့ၢ်.”—၁ ကရံၣ် ၁၄:၄၀.
တၢ်ဂ့ၢ်မိၢ်ပှၢ်
ခရံာ်ဖိခံဂၤ ရဲၣ်ကျဲၤအတၢ်ဖျီ ဒီးမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁-၂. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖျီန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်.
မ့ၢ်နပာ်တၢ်အဲၣ်တီ ဒီးနရဲၣ်ကျဲၤလၢ နကဖျီသး ဘူးထီၣ်လံဧါ. မ့ၢ်ဘူးထီၣ်လံန့ၣ် ပသးခုဃုာ်ဒီးနၤ. နကဘၣ် ရဲၣ်ကျဲၤတၢ်လၢ နတၢ်ဖျီအဂီၢ် အါမးအဃိ နတၢ်မၤကအါ. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အသူၣ်အိၣ်သးအိၣ် နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. အအဲၣ်ဒိးလၢ နကသူၣ်ဖှံသးညီ ဖဲနတၢ်တ့တၢ်ဖျီa အဆၢကတီၢ် ဒီးအဲၣ်ဒိးလၢ နကအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုလၢ ခါဆူညါ.—ကတိၤ ၅:၁၈; တၢ် ၃:၁၁.
၂ ဖဲနဖျီသး တနံၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ကကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ် ဒီးနကဘၣ် မၤအီၤဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤလိအံၤ ကမၤစၢၤ ပှၤလၢအပာ်တၢ်အဲၣ်တီ လၢအရဲၣ်ကျဲၤလၢ ကဖျီသးအဂီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ကမၤစၢၤစ့ၢ်ကီး ပဝဲကိးဂၤဒဲးလၢ ပကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ဖဲပလဲၤထီၣ်ပှၤဂၤ အတၢ်ဖျီ ဒီးဖဲပှၤမၢပမၤစၢၤတၢ်လၢ တၢ်ဖျီအမူးအခါ.
ဘၣ်မနုၤအဃိ နတၢ်ဖျီန့ၣ် ကြၢးကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ အဂီၢ်လဲၣ်
၃. ဖဲပှၤဒီတၢ်အဲၣ်တီခံဂၤ ရဲၣ်ကျဲၤလၢ ကဖျီသးအခါ အကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.
၃ ခရံာ်ဖိခံဂၤလၢ အပာ်တၢ်အဲၣ်တီ ဒီးရဲၣ်ကျဲၤလၢ ကဖျီသးန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ် ရဲၣ်ကျဲၤတၢ်အခါ ကဘၣ်မၤထွဲဝဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်ဖျီ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဒီးအဖျီဝဲ ပှၤအဆိကတၢၢ်ခံဂၤလၢ အမ့ၢ်နီၢ်အံၣ်အု ဒီးစီၤအၤဒၣ်. (၁ မိၤ ၁:၂၈; ၂:၂၄) အဃိ ဖဲပှၤဒီတၢ်အဲၣ်တီခံဂၤ ကဖျီသးအခါ အဆိကတၢၢ်န့ၣ် အကဘၣ် ဆိကမိၣ်ထံဝဲလၢ အတၢ်ဖျီအမူးန့ၣ် ကဘၣ်ကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်.
၄. ပှၤဒီတၢ်အဲၣ်တီခံဂၤ အတၢ်ဖျီန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အကဘၣ်ကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လဲၣ်.
၄ ဖဲနရဲၣ်ကျဲၤ နတၢ်ဖျီအခါ အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလၢ နကဆိကမိၣ်ထံ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ်. ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အကဲနပၢ် အိၣ်လၢမူခိၣ် ဒီးအကဲဝဲ နသကိးလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်တဂၤ. (ဧ့ၤ ၁၂:၉) ဒီးနၤစ့ၢ်ကီး နကအဲၣ်ဒိးဆဲးကဲ အသကိးထီဘိ. အဃိ ဖဲနဖျီသးအနံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ဖဲဆၢကတီၢ် လၢအဂၤမ့ၢ်ဂ့ၤ နတအဲၣ်ဒိး မၤဘၣ်ဒိအသး နီတဘျီဘၣ်. (စံး ၂၅:၁၄) ယဟိဝၤယွၤ မၤန့ၢ်နၤ တၢ်အါမးလံ ဒီးအကဆဲး မၤန့ၢ်နၤလၢ ခါဆူညါဒံး. ဖဲနဆိကမိၣ်က့ၤ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအခါ နကအဲၣ်ဒိးစံးဘျုးအီၤ ဒီးဖဲနဖျီသး အမုၢ်နံၤန့ၣ် နကအဲၣ်ဒိးလၢ အကကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤလၢအဂီၢ်.—စံး ၁၁၆:၁၂.
နမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်
၅. ဒ်သိး ပှၤဒီတၢ်အဲၣ်တီခံဂၤ ကရဲၣ်ကျဲၤ အတၢ်ဖျီအဂီၢ် လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၅ နကမၤတၢ်ဖျီအမူး ဒီးတၢ်တူၢ်လိာ်တမှံၤလၢ ကအီၣ်သကိး အီသကိးတၢ် ဖဲတၢ်ဖျီဝံၤအခါ ဒ်လဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ တပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. အဃိ ပှၤဒီတၢ်အဲၣ်တီခံဂၤ ရဲၣ်ကျဲၤဝဲ တၢ်ဖျီအမူး ဒ်အတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ, လီၢ်ကဝီၤတၢ်အိၣ်သး မ့တမ့ၢ် အနီၢ်ကစၢ် တၢ်ဘၣ်သးအသိးသ့. ဒီးခရံာ်ဖိ အမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်မၤထွဲစ့ၢ်ကီး ပဒိၣ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. (မး ၂၂:၂၁) သနာ်က့ ဖဲအဝဲသ့ၣ် ရဲၣ်ကျဲၤ အတၢ်ဖျီအခါ အကဘၣ်မၤထွဲဝဲ လံာ်စီဆှံ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒ်သိး အကကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ဒီးကမၤသးခုအသး. အဃိ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤထွဲန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၆. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဖျီန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဒီတၢ်အဲၣ်တီခံဂၤ ကဘၣ်မၤထွဲဝဲ ပဒိၣ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလဲၣ်.
၆ မၤထွဲပဒိၣ် အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ. (ရိ ၁၃:၁, ၂) ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ထံကီၢ်အါတက့ၢ် အိၣ်ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ တချုးလၢ ပှၤဒီတၢ်အဲၣ်တီခံဂၤ ဖျီသးဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါ ဒီးမၤထွဲဝဲ ပဒိၣ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ. အဃိ နမ့ၢ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်မၤစၢၤလၢ နကဃုကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤန့ၣ် နဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် အအိၣ်သ့.b
၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ဖျီအမူးန့ၣ် ကဘၣ်ဖျါ လီၤပာ်ကဲလဲၣ်.
၇ တၢ်ဖျီအမူးန့ၣ် ကဘၣ်ဖျါ လီၤပာ်ကဲ. (၁ ကရံၣ် ၁၀:၃၁, ၃၂) နတၢ်ဖျီအမူးန့ၣ် အကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်လၢ သးစီဆှံအတၤသၣ် ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒီးတမ့ၢ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပာ်သးဘၣ်. (ကလၤ ၅:၁၉-၂၆) ခီဖျိလၢ တလးမူးပိာ်ခွါန့ၣ် ကကဲထီၣ်ဝဲ ဟံၣ်ခိၣ်အဃိ အအိၣ်ဒီးမူဒါလၢ ကဘၣ်ရဲၣ်ကျဲၤဝဲဒ်သိး တၢ်ဖျီအမူးန့ၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်သးခု ဒီးကဖျါ လီၤပာ်ကဲ. တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ကကဲထီၣ် ဒ်န့ၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်လဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် မၢဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ ဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ လၢတၢ်ဖျီအဂီၢ်သ့. ဒီးပှၤဟ့ၣ်တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် တဂၤ မ့ၢ်တဲတၢ်လၢ အလီၤပာ်ကဲ ဒီးလၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ လၢပှၤခဲလၢာ်အဂီၢ်. တကးဒံးဘၣ် ပှၤလၢ အဟဲထီၣ် တၢ်ဖျီအမူးန့ၣ် ကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ဒီးပာ်ကဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. အဃိ အါတက့ၢ် ပှၤဒီတၢ်အဲၣ်တီခံဂၤ ရဲၣ်ကျဲၤဝဲလၢ ကဖျီသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အလီၢ်. နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး ဖျီသးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အလီၢ်န့ၣ် နကဘၣ် ကွဲးထီၣ်ဆိလံာ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ် အအိၣ်.
၈. ဖဲတၢ်ဖျီဝံၤအခါ နမ့ၢ်မၤမူးလၢ ကအီၣ်သကိး အီသကိးတၢ်န့ၣ် ဒ်သိးမူးအံၤ ကကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် နကဘၣ် မၤဒ်လဲၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၃:၁၃)
၈ ဖး ရိမ့ၤ ၁၃:၁၃. ဖဲတၢ်ဖျီဝံၤအခါ နမ့ၢ်မၤမူးလၢ ကအီၣ်သကိး အီသကိးတၢ်န့ၣ် ဒ်သိးမူးအံၤ တပာ်ဖျါထီၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပာ်သး တဂ့ၤအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. ကြံးအတၢ်ကတိၤ လၢအမ့ၢ် “မူးပွဲလၢ အလီၤရၢၢ်လီၤစၢၢ်” န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သးလၢ ကအီသံးအါတလၢ ဒီးသးဝံၣ်တၢ် တုၤလၢမုၢ်နၤယိာ်. အဃိ နမ့ၢ်တူၢ်လိာ် ပှၤတမှံၤ ဒီးပာ်လီၤဒုးအီ အဝဲသ့ၣ် လၢသံးန့ၣ် ဒ်သိးပှၤတမှံၤ တအီသံးအါတလၢ တဂ့ၤအဂီၢ် ဆိကမိၣ်ပာ်စၢၤလၢ နကမၤဒ်လဲၣ်.c ဒီးနမ့ၢ်မၤဃုာ်ဒီး တၢ်သးဝံၣ်န့ၣ် တဘၣ်မၤသီၣ် အကလုၢ် ဒိၣ်တလၢတုၤလၢ ပှၤတဲသကိးတၢ် တသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ်တဂ့ၤ. ဖဲနဃုထၢ တၢ်သးဝံၣ်အခါ ဒ်သိးတၢ်သးဝံၣ်အဖျၢၣ် ဒီးအခီပညီ တကဲထီၣ် တၢ်လီၤဃံၤအလီၢ် တဂ့ၤအဂီၢ် နကဘၣ် ပလီၢ်နသးစ့ၢ်ကီး.
၉. ဖဲနမၤမူးပွဲလၢ တၢ်ဖျီအဂီၢ်အခါ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စံးတၢ်ကတိၤ ဒီးတၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသးန့ၣ် နကဘၣ် ဆိကမိၣ်ပာ်စၢၤ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၉ လၢတၢ်လီၢ်တနီၤန့ၣ် ဖဲပှၤဖျီသးခံဂၤ မၤမူးပွဲအခါ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ် အသကိးတဂၤဂၤ ကဆၢထၢၣ်တဲတၢ် တဂၤတစဲး. အဂၤတနီၤန့ၣ် ကပၠးဝဲတၢ်ဂီၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဂီၤမူ ဘၣ်ဃးဒီး တလးမူးပိာ်မုၣ် ဒီးပိာ်ခွါ. အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်အံၤန့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်နီၣ်လၢ ပှၤဖျီသးခံဂၤအံၤအဂီၢ်. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် တဲဝဲ ဒီးပၠးဝဲန့ၣ် အကဘၣ်ကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ. (ဖံလံး ၄:၈) သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘တၢ်လၢပကမၤန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်လီၤပာ်ကဲလၢ ပှၤဂၤအဂီၢ်ဧါ. ဒီးကကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤလၢ တၢ်ဖျီအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ အဂီၢ်ဧါ.’ ဒီးတၢ်သံကွၢ် အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ‘တၢ်ဖျီအမူးအံၤ ကကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်ဧါ.’ တဘျီတခီၣ် နကပျဲလၢ ပှၤတဂၤကတဲ တၢ်လီၤနံၤတမံၤမံၤ ဘၣ်ဆၣ် တဘၣ်ပျဲလၢ အကတဲတၢ်လၢ အလီၤရၢၢ် မ့တမ့ၢ် တဲတၢ်လၢ အပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်မံဃုာ်အဂ့ၢ်တဂ့ၤ. (အ့း ၅:၃) အဃိ ဖဲနမၤမူးပွဲအခါ နဟံၣ်ဖိဃီဖိ မ့တမ့ၢ် နသကိးတဂၤဂၤ မ့ၢ်အဲၣ်ဒိး တဲတၢ်တမံၤမံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ် နၢ်ပၢၢ်ဒီးပာ်ကဲ နတၢ်ထံၣ် ဒီးတဲတၢ်လၢ အလီၤပာ်ကဲ.
၁၀. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဒီတၢ်အဲၣ်တီခံဂၤ ကအဲၣ်ဒိး ရဲၣ်ကျဲၤ အတၢ်ဖျီယိယိဖိလဲၣ်. (၁ ယိၤဟၣ် ၂:၁၅-၁၇)
၁၀ ရဲၣ်ကျဲၤ နတၢ်ဖျီယိယိဖိ. (ဖး ၁ ယိၤဟၣ် ၂:၁၅-၁၇.) ပှၤလၢ အအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးတမၤလၤကပီၤလီၤ အနီၢ်ကစၢ်ဘၣ်. အဃိ ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်ထံၣ် အကြၢးအဘၣ်န့ၣ် အတသူလၢၤဂီၤ အကျိၣ်စ့ဒီဒူၣ် ဒ်သိးက “ပာ်ဖျါထီၣ်” လၢ ပှၤကထံၣ်ဒိၣ်အီၤအဂီၢ်ဘၣ်. နမ့ၢ်ရဲၣ်ကျဲၤ နတၢ်ဖျီ ယိယိဖိန့ၣ် ကကဲဘျုးလၢ နဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ မဲး လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်နီၣ်ဝ့န့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ပရဲၣ်ကျဲၤ ပတၢ်ဖျီယိယိဖိအဃိ ပကမၢ်တထီၣ်ဘၣ် ဒီးပဆဲးမၤဘၣ် ပှၤလဲၤလၢညါ. ပတၢ်ဖျီန့ၣ် အဖျါဃံလၤ ဒီးပသးပ့ၤနီၣ်အီၤ တန့ၢ်ဘၣ်.” ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ထဘံသၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အ့ဒံယါန့ၣ် အတဲဝဲလၢ “ပမၤပတၢ်ဖျီယိယိဖိ အဃိ ပတလိၣ် သးကိၢ်တၢ် ဒီးရဲၣ်ကျဲၤတၢ် အါအါဘၣ်.”
ပအိၣ်တၢ်လီၢ် ဖဲလဲၣ်ဂ့ၤ ဖဲလဲၣ်ဂ့ၤ ပရဲၣ်ကျဲၤ တၢ်ဖျီ ယိယိဖိ လၢအဖျါလီၤပာ်ကဲ ဒီးကဲဝဲမုၢ်နံၤလၢ အလီၤသးခုသ့ (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၀-၁၁)
၁၁. တလးမူးပိာ်မုၣ် ဒီးပိာ်ခွါ ဃုထၢတၢ်ကူတၢ်ကၤလၢ အဖျါ လီၤပာ်ကဲ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၁၁ ဖဲနဖျီသး တနံၤန့ၣ် နကကူကၤ မနုၤလဲၣ်. နကအဲၣ်ဒိး ကူကၤတၢ်လၢ အဖျါဂ့ၤကတၢၢ်. လၢလံာ်စီဆှံ အစိၤစ့ၢ်ကီး တလးမူးပိာ်မုၣ် ဒီးပိာ်ခွါန့ၣ် အဲၣ်ဒိးဖျါ အဂ့ၤကတၢၢ်. (ၡါ ၆၁:၁၀) ဒီးတၢ်လၢ နကကူကၤအီၤ ဖဲနဖျီသးတနံၤန့ၣ် ကလီၤဆီန့ၢ်ဒံး တၢ်လၢနကၤညီနုၢ်အီၤ ဘၣ်ဆၣ် အကဘၣ်ဖျါ လီၤပာ်ကဲဒံး. (၁ တံၤ ၂:၉) အဃိ နတၢ်ကူတၢ်ကၤ ဒီးနတၢ်ကယၢကယဲန့ၣ် တဘၣ်ကဲဝဲ တၢ်အရ့ဒိၣ်တခါလၢ ပှၤကသးစၢၢ်ဆၢအီၤဘၣ်.—၁ ပ့း ၃:၃, ၄.
၁၂. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤဒီတၢ်အဲၣ်တီလၢ ကဖျီသးခံဂၤ ကဘၣ်ဟးဆှဲး လုၢ်လၢ်လၢ အထီဒါလိာ်သးဒီး လံာ်စီဆှံလဲၣ်.
၁၂ ဟးဆှဲး လုၢ်လၢ်တဖၣ်လၢ အထီဒါဒီးလံာ်စီဆှံ. (လီၣ် ၁၈:၄) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ တၢ်ဖျီတဖၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး လုၢ်လၢ် ဒီးတၢ်ဆဲးတၢ်လၤလၢ အဘၣ်ထွဲဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်, တၢ်ဝံတၢ်နါ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဒီးတၢ်ဒုၣ်တၢ်ထု. ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ တၢ်လၢအတကဆှီဘၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဟးဆှဲးအီၤခဲလၢာ်. (၂ ကရံၣ် ၆:၁၄-၁၇) အဒိ လုၢ်လၢ် ဒီးတၢ်ဆဲးတၢ်လၤတနီၤ လၢနအိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တူၢ်လိာ်ဝဲဧါ, တတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်ဧါ. နမ့ၢ်တသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ် ဃုသ့ၣ်ညါအီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးဒ်သိး နဆၢတဲာ်တၢ် ကဘၣ်အဂီၢ် ဃုသ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ.
၁၃. ဖဲပှၤဖျီသးခံဂၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်လိ ယဟိဝၤယွၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၃ လၢနအိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် လုၢ်လၢ်လၢ ပှၤဟ့ၣ် ပှၤဖျီသးခံဂၤ တၢ်ဟ့ၣ်န့ၣ် အိၣ်ဧါ. ပှၤလၢ အတၢ်အိၣ်တၢ်ယၢၤန့ၣ် အဟ့ၣ်တၢ် ကလီၤဆီန့ၢ်ဒံး ပှၤလၢအတၢ် တအိၣ်အါအါဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကကဲ ပှၤလၢအသးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ် ဒီးပမ့ၢ်ဟ့ၣ်တၢ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ် တၢ်သးခု. (ကတိၤ ၁၁:၂၅; မၤတၢ် ၂၀:၃၅) ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဖျီသးခံဂၤ တဘၣ်မၤဒ်သိး ပှၤလၢအဟဲထီၣ် အတၢ်ဖျီန့ၣ် တူၢ်ဘၣ်လၢ ကဘၣ်ဟဲစိာ် တၢ်ဟ့ၣ်ဘၣ်. ဒီးအမ့ၢ်န့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ဆံးဆံးဖိ သနာ်က့ အကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ. အဃိ ဖဲပှၤဟ့ၣ်အီၤ တၢ်ဟ့ၣ်အခါ အကွၢ်လိ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်စံးဘျုးပှၤဂၤ သ့ခီဖျိ အပျဲလၢ ပှၤဂၤကဟ့ၣ်တၢ် ဒ်ပှၤဟ့ၣ်ဝဲန့ၢ်အသိး ဒီးဟ့ၣ်တၢ်လၢ တၢ်သးအိၣ်.—၂ ကရံၣ် ၉:၇.
နဟးဆှဲး ဒီးလဲၤခီဖျိ တၢ်အိၣ်သးကီခဲန့ၢ်
၁၄. ပှၤလၢကဖျီသးတနီၤ ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
၁၄ နကရဲၣ်ကျဲၤ နတၢ်ဖျီယိယိဖိ လၢကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲ. အဒိ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ခၠါလံၤ လၢအအိၣ်လၢ စီလမိၣ်ကီးတဖၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “ပသကိးလၢ ပသ့ၣ်ညါန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီဒူၣ်ညါအဃိ တၢ်ဖျီဝံၤအလီၢ်ခံ ပကဘၣ်ကွဲမုာ် မတဂၤလၢ ကဟဲအီၣ်သကိးတၢ်ဒီးပှၤလဲၣ်န့ၣ် အကီဒိၣ်မး. ဒီးလၢပတၢ်ဆဲးတၢ်လၤန့ၣ် ပှၤအါဂၤ အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကကွဲမုာ်အီၤ.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ထဘံသၤ လၢပတဲသကိးအဂ့ၢ် လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ် အတဲဝဲ “လၢယအိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် ဖဲပှၤဖျီသးဝံၤအခါ အါတက့ၢ် ပှၤမၤဝဲ မူးပွဲဖးဒိၣ်လၢ ကအီၣ်သကိးတၢ်. ပဆၢတဲာ်လီၤသးလၢ ပကတူၢ်လိာ် ပှၤတမှံၤထဲအဂၤ ၁၀၀ န့ၣ် ပမိပပါ ကတူၢ်လိာ်ဝဲအဂီၢ် အတညီဘၣ်.” ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် စဲရၤ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အ့ဒံယါန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ပှၤတနီၤန့ၣ် ပှၤသးစၢၢ်ဆၢလၢ အစ့အိၣ်အါထဲလဲၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် အဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကထံၣ်ဒိၣ်အီၤ. ဖဲယတခွါတဖၣ် ဖျီသးအခါ အဝဲသ့ၣ်ဖျီသး လီၤဘီလီၤမုၢ်. အဃိ ယတူၢ်ဘၣ်လၢ ယမ့ၢ်ဖျီသးန့ၣ် ယကဘၣ်ဖျီသး လီၤဘီလီၤမုၢ် ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး အဝဲသ့ၣ်.” ဒ်သိး နလဲၤခီဖျိ တၢ်အိၣ်သးဒ်အံၤ ဒီးတၢ်အိၣ်သးကီခဲ အဂၤတဖၣ် ကသ့အဂီၢ် တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤနၤလဲၣ်.
၁၅. ဖဲပှၤလၢကဖျီသးခံဂၤ ရဲၣ်ကျဲၤတၢ်ဖျီအခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ တၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်လဲၣ်.
၁၅ ဖဲနရဲၣ်ကျဲၤ နတၢ်ဖျီအခါ ဃ့ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤ. ဖဲနရဲၣ်ကျဲၤ နတၢ်ဖျီအခါ နမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်သးကီခဲန့ၣ် ဃ့ထုကဖၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးတဲဘၣ်အီၤ နတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤတဖၣ်. (ဖံလံး ၄:၆, ၇) ဃ့အီၤလၢ အကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကဆၢတဲာ်တၢ် လၢအဘၣ် ဒီးဖဲနဘၣ်ယိၣ်တၢ်အခါ ဃ့လၢအကမၤစၢၤနၤဒ်သိး နကပာ်သးမုာ်မုာ်. (၁ ပ့း ၅:၇) တကးဒံးဘၣ် ဖဲနဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်လၢ အလီၤဆီဒီး ပှၤဂၤအတၢ်ထံၣ်အခါ ဃ့အီၤလၢ အကဟ့ၣ်နၤ တၢ်သးဒူ. နမ့ၢ်ထံၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢနတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် နတၢ်နာ်န့ၢ်အီၤ ကဟဲအါထီၣ်. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် ထဘံသၤလၢ ပတဲတ့ၢ်အဂ့ၢ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “ဖဲပရဲၣ်ကျဲၤ ပတၢ်ဖျီအခါ ယၤဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါလၢ ယကဖျီသးဒီးအီၤန့ၣ် ပဘၣ်ယိၣ်လၢ ပကတဲအါလိာ်သး ဒီးဘၣ်ယိၣ်လၢ ပဟံၣ်ဖိဃီဖိစ့ၢ်ကီး ကတဲအါလိာ်သး. အဃိ တချုးလၢ ပတဲသကိး တၢ်ဖျီအဂ့ၢ် တဘျီဂ့ၤတဘျီဂ့ၤန့ၣ် ပဃ့ထုကဖၣ်ဆိ. ပမၤဒ်န့ၣ်အဃိ ပတူၢ်ဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကတဲသကိးတၢ်မုာ်မုာ်.”
၁၆-၁၇. ဖဲနရဲၣ်ကျဲၤ နတၢ်ဖျီအခါ တၢ်တဲသကိးတၢ် လၢတၢ်ပာ်ကဲ အပူၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်ဝဲလဲၣ်.
၁၆ တဲတၢ်လၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတၢ်ပာ်ကဲ. (ကတိၤ ၁၅:၂၂) ပှၤလၢကဖျီသးခံဂၤ ကရဲၣ်ကျဲၤ အတၢ်ဖျီအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဆၢတဲာ်တၢ်အါမး. အဒိ အကဘၣ်ဃုထၢ မုၢ်နံၤမုၢ်သီ, အကသူ ကျိၣ်စ့ထဲလဲၣ်, အကကွဲမုာ် မတဂၤလဲၣ် ဒီးတၢ်လၢအဂၤ အါမးဒံး. အဃိ တချုးလၢ နဆၢတဲာ်တၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် တဲသကိး နတၢ်ဃုထၢတဖၣ်, ဃုကွၢ် လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ ဒီးဃ့တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ ဒီးအိၣ်ဒီး တၢ်လဲၤခီဖျိတဖၣ်. ဖဲနတဲဖျါထီၣ် နတၢ်ထံၣ် အခါမ့ၢ်ဂ့ၤ, တဲသကိးတၢ်ဒီး နဟံၣ်ဖိဃီဖိ အခါမ့ၢ်ဂ့ၤ တဲလၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ, အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ်လၢ အကြၢးအဘၣ် ဒီးသးအိၣ်တူၢ်လိာ် ပှၤဂၤအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်. နတၢ်ဖျီန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဆၢကတီၢ် လီၤသးခုလၢ နမိနပါအဂီၢ်စ့ၢ်ကီး အဃိ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်အဲၣ်ဒိးလၢ နကမၤတၢ်တမံၤမံၤ ဒီးအမ့ၢ်ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲန့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်နၤ. နမၤဒ်န့ၣ် မ့ၢ်တသ့ဘၣ်န့ၣ် ၡဲပၠးအဝဲသ့ၣ် သ့သ့ဘၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ. (ကလီး ၄:၆) တဲပၠးနဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ နအဲၣ်ဒိးလၢ နတၢ်ဖျီအံၤ ကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ.
၁၇ နမိနပါ မ့ၢ်တကဲ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးဘၣ်န့ၣ် တဘျီတခီၣ် နကတဲပၠးအဝဲသ့ၣ် နတၢ်ဆၢတဲာ်အဂီၢ် အတညီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် နတၢ်ထံၣ်အဂီၢ် နၡဲပၠးအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤသ့. ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါ ဆဲတိး လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်အ့ဒံယါန့ၣ် တဲဝဲလၢ “ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ အဲၣ်ဒိးလၢ ပကမၤပတၢ်ဖျီ ဃုာ်ဒီး ဟ့ၤဒူၤတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အလုၢ်အလၢ်. အဃိ ဒ်သိး အဝဲသ့ၣ် ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ် ပတၢ်ထံၣ်အဂီၢ် ပဘၣ်ၡဲပၠးအဝဲသ့ၣ် ဖးယံာ်ညါ. ဘၣ်ဆၣ် လုၢ်လၢ်တနီၤလၢ အတထီဒါဒီး လံာ်စီဆှံဘၣ်န့ၣ် ပဂုာ်ကျဲးစၢး မၤန့ၢ်အဝဲသ့ၣ်. အဒိ ပဆီတလဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်သးဝဲ. တၢ်ဂဲၤကလံၣ် ဒီးတၢ်သးဝံၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် တဘၣ်သးဝဲဘၣ်န့ၣ် ပတမၤဘၣ်.”
၁၈. ဒ်သိး နတၢ်ဖျီ ကလဲၤသး ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤနၤလဲၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၄:၄၀) (ကွၢ်စ့ၢ်ကီးတၢ်ဂီၤ.)
၁၈ ရဲၣ်ကျဲၤတၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. နမ့ၢ်ရဲၣ်ကျဲၤတၢ် မူာ်မူာ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ် နတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ကစှၤလီၤဝဲ. (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၁၄:၄၀.) ဒီပုၢ်ဝဲၢ် ဝ့ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ထဲၣ်ဝၣ်န့ၣ် တဲဝဲလၢ “တချုးလၢ ပဖျီသး စှၤကိာ်သီ ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပထံၣ်ဖှိၣ်လိာ်သးဒီး ပှၤလၢအမၤစၢၤပှၤ လၢပတၢ်ဖျီအဂီၢ်. ဒ်သိး တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ကလဲၤသး ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ်အဂီၢ် ပတဲသကိးတၢ် ဒီးကၠီးလိသး ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢပကမၤ ဖဲပဖျီသးတနံၤန့ၣ်.” ဒီးဒ်သိး နကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပာ်ကဲလၢ ပှၤလၢအဟဲထီၣ် နတၢ်ဖျီအဂီၢ် ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤတၢ် ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်.
တချုးလၢ နဖျီသးဒံးဘၣ်အခါ နမ့ၢ်ရဲၣ်ကျဲၤတၢ် မူာ်မူာ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ် နတၢ်ဖျီ ကလဲၤသး ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၈)
၁၉. ဒ်သိး နတၢ်ဖျီ ကလဲၤသးဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးကကဲထီၣ် တၢ်လၤကပီၤအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.
၁၉ နမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ပာ်စၢၤ တၢ်အိၣ်သးကီခဲလၢ အကကဲထီၣ်သးန့ၣ် နဟးဆှဲးဆိအီၤကသ့. (ကတိၤ ၂၂:၃) အဒိ လၢနအိၣ်တၢ်လီၢ်န့ၣ် ဖဲပှၤမၤမူးပွဲလၢ တၢ်ဖျီဝံၤအခါ ပှၤလၢ ပှၤတကွဲမုာ်အီၤဘၣ် ဟဲထီၣ်ဝဲအိၣ်ဧါ. ဒ်သိးအတကဲထီၣ် ဒ်န့ၣ်တဂ့ၤအဂီၢ် နရဲၣ်ကျဲၤပာ်စၢၤတၢ် တမံၤမံၤသ့. ဒီးလၢနတၢ်ဖျီန့ၣ် နကမၤမနုၤလဲၣ် ဒီးနရဲၣ်ကျဲၤတၢ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် နၡဲပၠးဆိ နဘူးနတံၢ်လၢ တအိၣ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤသ့. ဖဲနဖျီသးဝံၤအခါ နမ့ၢ်တူၢ်လိာ် ပှၤတမှံၤလၢ ကအီၣ်သကိး အီသကိးတၢ်န့ၣ် ဒ်သိး တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ကလဲၤသးဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ် နဃုထၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤလၢ အဒိၣ်တုာ်ခိၣ်ပှဲၤ လၢကကဲဝဲ “မူးခိၣ်” သ့. (ယိၤ ၂:၈) ဒီးဒ်သိး နတၢ်ဖျီ ကလဲၤသးဂ့ၤဂ့ၤ ဒီးကမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် နမ့ၢ်တဲပၠး ဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤအံၤ နတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးန့ၣ် အမၤစၢၤနၤသ့.
၂၀. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖျီန့ၣ် ပှၤလၢကဖျီသးခံဂၤ ကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.
၂၀ ဖဲနဆိကမိၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢ နကဘၣ်ရဲၣ်ကျဲၤ လၢနတၢ်ဖျီ အဂီၢ်အခါ နကဘၣ်ယိၣ်တၢ်အါမး. ဘၣ်ဆၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ နတၢ်ဖျီန့ၣ် အကဲဝဲ တသီဖိလီၤ. ဒီးအကဲဝဲမုၢ်နံၤ အဆိကတၢၢ်တနံၤလၢ သုဝဲခံဂၤ ကစးထီၣ် တၢ်အိၣ်မူအသီ ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒ်သိးသိး. အဃိ ဂုာ်ကျဲးစၢး ရဲၣ်ကျဲၤ နတၢ်ဖျီ ယိယိဖိ လၢအဖျါလီၤပာ်ကဲ ဒီးနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ. နမ့ၢ်ပျဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဟံးစုနဲၣ်ကျဲနၤန့ၣ် နရဲၣ်ကျဲၤ နတၢ်ဖျီ ကသ့ဂ့ၤဂ့ၤ. ဒီးဖဲနဆိကမိၣ်က့ၤ နတၢ်ဖျီ အမုၢ်နံၤအခါ နကနီၣ်ဘၣ်လၢ အကဲမုၢ်နံၤလၢ အလီၤသးခု ဒီးနသးကမံ.—စံး ၃၇:၃, ၄.
တၢ်သးဝံၣ် ၁၀၇ ယွၤပာ်လီၤအဒိလၢအပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်
a တၢ်ကတိၤအခီပညီ– လၢတၢ်လီၢ်အါတီၤန့ၣ် ဖဲပှၤခံဂၤ ဖျီသးအခါ ညီနုၢ်န့ၣ် အပၣ်ဃုာ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်မၤ တၢ်အၢၣ်လီၤလၢ ကစၢ်ယွၤ အမဲာ်ညါ. ဒီးဖဲတၢ်ဖျီ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ် မၤဝဲမူးပွဲလၢ ကအီၣ်သကိး အီသကိးတၢ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအဖျီသးခံဂၤ မ့ၢ်တမၤဝဲ တၢ်ဖျီအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ မ့တမ့ၢ် မူးပွဲလၢ ကအီၣ်သကိး အီသကိးတၢ်ဘၣ် သနာ်က့ ဖဲအဝဲသ့ၣ် ဖျီသးတနံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ကြၢးမၤထွဲဒံး လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ.
b နမ့ၢ်အဲၣ်ဒိး သ့ၣ်ညါအါထီၣ် တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကဘၣ်မၤထွဲဝဲ ပဒိၣ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ဖးကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ် လၢအမ့ၢ် “Weddings That Are Honorable in the Sight of God and Man” လၢအအိၣ်လၢ တၢးထီခိးတၢ်, လါအီးကထိဘၢၣ် ၁၅, ၂၀၀၆.
c လၢ jw.org ဝဲးပဆဲးန့ၣ် ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ လၢအမ့ၢ် ယမ့ၢ်တူၢ်လိာ် ပှၤတမှံၤန့ၣ် ယပာ်လီၤဒုးအီအဝဲသ့ၣ်လၢသံး ကကြၢးဧါ.