ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါယနူၤအါရံၤ ၆–၁၂
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ မိၤၡ့ ၁–၂
“ယဟိဝၤယွၤ တ့လီၤတၢ်သးသမူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်”
(၁ မိၤၡ့ ၁:၃, ၄) ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, တၢ်ကပီၤမ်အကဲထီၣ်တက့ၢ်, ဒီးတၢ်ကပီၤကဲထီၣ်ဝဲလီၤ. ၄ ဒီးယွၤထံၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကပီၤန့ၣ်မ့ၢ်အဂ့ၤလီၤ. ဒီးနီၤဖးတၢ်ကပီၤဒီးတၢ်ခံးအဆၢန့ၣ်လီၤ.
(၁ မိၤၡ့ ၁:၆) ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, လၢထံအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ်မ်မူကပိာ်လိၤကဲထီၣ်, ဒီးနီၤဖးထံဒီးထံအဆၢန့ၣ်တက့ၢ်.
(၁ မိၤၡ့ ၁:၉) ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, ထံလၢမူခိၣ်အဖီလာ်အံၤ မ်အအိၣ်ဖှိၣ်လၢ အလီၢ်တပူၤဃီ, ဒီးမ်ခိအိၣ်ဖျါထီၣ်တက့ၢ်. ဒီးတၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်လီၤ.
(၁ မိၤၡ့ ၁:၁၁) ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, မ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒုးမဲထီၣ်နီၣ်ဧိၤမံၤဧိၤ, ဘုဧိၤဟုဧိၤလၢ အသၣ်ဝဲလၢဘုသၣ်, သ့ၣ်ဧိၤဝၣ်ဧိၤလၢအသၣ်ဝဲလၢတၤသၣ်ဒ်အကလုာ်အသိး, လၢအချံအိၣ်လၢ အပူၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢတက့ၢ်. ဒီးတၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်လီၤ.
it-1 ၅၂၇-၅၂၈
တၢ်ဘၣ်တ့
မုၢ်ခီၣ်ထံးတနံၤ ဖဲကစၢ်ယွၤ တဲဝဲလၢ “တၢ်ကပီၤမ်အကဲထီၣ်” အခါ လီၤဂာ်လၢ တၢ်ကပီၤလၢအဟဲလီၤတတုၤဒံး လၢဟီၣ်ခိၣ်တဖၣ် ဘၢၣ်ဖျိတၢ်အၢၣ် ဒီးဟဲကပီၤထီၣ်ဝဲလီၤ. ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ် လၢအမံၤမ့ၢ် J. W. Watts ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “တၢ်ကပီၤဟဲကဲထီၣ် ကယီကယီန့ၣ်” လီၤဂာ်လၢ အဟဲကဲထီၣ်အသး တဆီဘၣ်တဆီလီၤ. (၁ မိၤ. ၁:၃, A Distinctive Translation of Genesis) ကစၢ်ယွၤန့ၣ် နီၤဖးဝဲတၢ်ကပီၤ ဒီးတၢ်ခံး ဒီးတၢ်ကပီၤန့ၣ် ကိးဝဲလၢ မုၢ်နံၤ ဒီးတၢ်ခံးန့ၣ် ကိးဝဲလၢ မုၢ်နၤလီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်တရံးလၢအကျံၣ် (axis) ဖီခိၣ် ဒီးလဲၤတရံးဝဲမုၢ်လီၤ. အဃိ တၢ်ကပီၤ ဒီးတၢ်ခံးဟဲကဲထီၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်မုၢ်ထီၣ်တခီ ဒီးမုၢ်နုာ်တခီလီၤ.—၁ မိၤ. ၁:၃, ၄.
မုၢ်ခံနံၤတနံၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ မၤဝဲမူကပိာ်လိၤ ခီဖျိနီၤဖးဝဲ “ထံဒီးထံအဆၢ” လီၤ. ထံတနီၤန့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဘၣ်ဆၣ် ထံအါတက့ၢ်န့ၣ် က့ၤထီၣ်ဆူတၢ်ဖီခိၣ်လီၤ. လၢတၢ်ခံခါအံၤအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ် မူကပိာ်လိၤ ကဲထီၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးမူကပိာ်လိၤအံၤ ကစၢ်ယွၤကိးအီၤလၢ မူခိၣ်လီၤ. မူကပိာ်လိၤအံၤ ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တတဲဝဲလၢ ထံလၢအက့ၤထီၣ်ဆူ တၢ်ဖီခိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဝီၤဃာ်ဝဲ ဆၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်အဂၤလၢအအိၣ်လၢ မူခိၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်.—၁ မိၤ. ၁:၆-၈; ကွၢ် EXPANSE.
မုၢ်သၢနံၤတနံၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤအစိအကမီၤလၢလီၤကမၢကမၣ် မၤတၢ်ခီဖျိ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲထံတဖၣ်လၢ တၢ်လီၢ်တတီၤ ဒီးတၢ်လီၢ်ဃ့ထီဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒီးကစၢ်ယွၤကိးအီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. တၢ်တနံၤန့ၣ် တၢ်ကဲထီၣ်အသးသတူၢ်ကလာ် မ့တမ့ၢ် သးသမူအတၢ်လဲလိာ်သးတဆီဘၣ်တဆီ တကဲထီၣ်ဝဲဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ ဟံးန့ၢ်ဝဲ တၢ်ဆံးဆံးဖိ (atoms of matter) ဒီးဟ့ၣ်ဝဲအသးသမူ ဝံၤဒုးကဲထီၣ်ဝဲလၢ နီၣ်ဖိမံၤဖိ, တၢ်ဒိးတၢ်လၣ်အထူၣ်, တၤသူၣ်တၤသၣ်အထူၣ်တဖၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်မုၢ်တၢ်ဘိတဖၣ်အံၤ ဆဲးအါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ်ဝဲ “ဒ်အကလုာ်” ဒၣ်ဝဲအသိးလီၤ.—၁ မိၤ. ၁:၉-၁၃.
(၁ မိၤၡ့ ၁:၁၄) ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, ဒ်သိးအကနီၤဖးနံၤဒီးနၤန့ၣ်ဒီး, မ်တၢ်ကပီၤအဖျၢၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်လၢမူကပိာ်လိၤန့ၣ်တက့ၢ်, ဒီးမ်အအိၣ်လၢတၢ်ပနီၣ်အဂီၢ်, ဒီးလၢတၢ်အမုၢ်အလါအဂီၢ်, ဒီးလၢမုၢ်နံၤအဂီၢ်, ဒီးလၢနံၣ်ဧိၤလါဧိၤအဂီၢ်တက့ၢ်.
(၁ မိၤၡ့ ၁:၂၀) ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, မ်ထံဖှံထီၣ်န့ၢ်အါအါကလဲာ် တၢ်အိၣ်ဝဲဒီးတၢ်မူတၢ်ဂဲၤ, ဒီးထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤလၢ အကယူၤထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဖီခိၣ်, လၢမူကပိာ်လိၤအပူၤတက့ၢ်.
(၁ မိၤၡ့ ၁:၂၄) ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, မ်ဟီၣ်ခိၣ်ဖှံထီၣ်န့ၢ် တၢ်အသးဒ်အကလုာ်အသိး, ဆၣ်ဧိၤကီၢ်ဧိၤအဒၢ, ဒီးတၢ်အစွါအစွဲ, ဒီးဆၣ်ဧိၤကီၢ်ဧိၤအမံၤ ဒ်အကလုာ်အသိးန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးတၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်လီၤ.
(၁ မိၤၡ့ ၁:၂၇) ဒီးယွၤတ့လီၤပှၤကညီ ဒ်အဂီၤဒၣ်ဝဲအသိးလီၤ. တ့လီၤဝဲလၢယွၤအဂီၤလီၤ, ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါန့ၣ်တ့လီၤဝဲလီၤ.
it-1 ၅၂၈ ¶၅-၈
တၢ်ဘၣ်တ့
၁ မိၤၡ့ ၁:၁၆ န့ၣ်တသူဝဲ ဧ့ၤဘြံၤအတၢ်ကတိၤ ဘၤရၤ (ba·raʼʹ) လၢအခီပညီ “တ့လီၤ” တၢ်န့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် သူဝဲ ဧ့ၤဘြံၤအတၢ်ကတိၤ အ့ၢ်ဆၣ် (ʽa·sahʹ) လၢအမ့ၢ် “မၤ” န့ၣ်လီၤ. ၁ မိၤၡ့ ၁:၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မူခိၣ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး မုၢ်, လါ, ဆၣ်တဖၣ်အဃိ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်တ့လီၤအီၤ ဝံၤဖဲတချုး မုၢ်လွံၢ်နံၤတနံၤလီၤ. မုၢ်လွံၢ်နံၤတနံၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤဆဲး “မၤ” ဝဲမုၢ်, လါ, ဆၣ်တဖၣ် လၢအဘၣ်ထွဲဒီး ဟီၣ်ခိၣ်အမဲာ်ဖံးခိၣ် ဒီးမူကပိာ်လိၤတဖၣ်လီၤ. အဃိ ဖဲအစံးဝဲလၢ “ကစၢ်ယွၤပာ်လီၤဝဲ တၢ်ကပီၤတဖၣ်လၢမူခိၣ် ဒ်သိးကကပီၤထီၣ်ဆူဟီၣ်ခိၣ်” အခါပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်ကပီၤတဖၣ်အိၣ်လၢ မူခိၣ်သနာ်က့ ပအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီး ပကွၢ်စိအီၤဖျါဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. ဒီးတဲကဒီးဝဲလၢ “မ်အအိၣ်လၢတၢ်ပနီၣ်အဂီၢ်, ဒီးလၢတၢ်အမုၢ်အလါအဂီၢ်, ဒီးလၢမုၢ်နံၤအဂီၢ်, ဒီးလၢနံၣ်ဧိၤလါဧိၤအဂီၢ်တက့ၢ်” အဃိ လၢခံတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ် လၢကျဲအကလုာ်ကလုာ်လီၤ.—၁ မိၤ. ၁:၁၄.
မုၢ်ယဲၢ်နံၤတနံၤန့ၣ် အဆိကတၢၢ်တ့လီၤဝဲ တၢ်အဂၤတဖၣ်လၢအိၣ်ဒီးအသးသမူလီၤ. ကစၢ်ယွၤန့ၣ် အတၢ်တိာ်ပာ်တမ့ၢ်လၢ ကတ့လီၤ တၢ်ထဲတခါဧိၤ ဒီးဒုးကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်အကလုာ်ကလုာ် ခီဖျိလၢ သးသမူ အတၢ်လဲလိာ်အသး တဆီဘၣ်တဆီဘၣ်. တၢ်လၢအိၣ်ဒီးသးသမူ အကလုာ်ကလုာ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤဒုးကဲထီၣ်ဝဲလၢ အစိအကမီၤလီၤ. “ယွၤတ့လီၤတၢ်သးဖးဒိၣ်, ဒီးကယဲၢ်တၢ်အသးလၢ အဟူးသ့ဂဲၤသ့လၢ ထံဖှံထီၣ်န့ၢ်အီၤအါအါကလဲာ်, ဒ်အကလုာ်အသိး, ဒီးတၢ်အယူၤကိးအကလုာ်ဒဲး ဒ်အကလုာ်အသိးန့ၣ်လီၤ.” ကစၢ်ယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး တၢ်လၢအတ့လီၤဝဲတဖၣ် ဒီးဆိၣ်ဂ့ၤအဝဲသ့ၣ် ဒီးတဲလၢ “မ်အသၣ်ထီၣ်ဒီးအါထီၣ်” တက့ၢ်. ကစၢ်ယွၤဖၢနုာ်ဝဲ တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်လၢအိၣ်ဒီးသးသမူတဖၣ်အပူၤ ဒ်သိးကအါထီၣ်ဂီၢ်ထီၣ် “ဒ်အကလုာ်” ဒၣ်ဝဲအသိးကသ့အဂီၢ်လီၤ.—၁ မိၤ. ၁:၂၀-၂၃.
မုၢ်ဃုနံၤတနံၤန့ၣ် “ယွၤစံးဝဲဒၣ်, မ်ဟီၣ်ခိၣ်ဖှံထီၣ်န့ၢ် တၢ်အသးဒ်အကလုာ်အသိး, ဆၣ်ဧိၤကီၢ်ဧိၤအဒၢ, ဒီးတၢ်အစွါအစွဲ, ဒီးဆၣ်ဧိၤကီၢ်ဧိၤအမံၤ ဒ်အကလုာ်အသိးန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးတၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်လီၤ.” တၢ်မၤအံၤဂ့ၤဝဲဒ် ကစၢ်ယွၤတ့လီၤတၢ်လၢအပူၤကွံာ် ခဲလၢာ်အသိးလီၤ.—၁ မိၤ. ၁:၂၄, ၂၅.
မုၢ်ဃုနံၤတနံၤ ဘူးကလၢာ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ တ့လီၤဝဲ တၢ်လၢအိၣ်ဒီးသးသမူတကလုာ်လၢ အပတီၢ်ဖုၣ်န့ၢ် မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် အပတီၢ်ထီန့ၢ်ဒံး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါအံၤ လီၤဂာ်ဒ်ယွၤအက့ၢ်အဂီၤလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ် ၁ မိၤၡ့ ၁:၂၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဖုၣ်ကိာ်ဒ်အံၤ “ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါန့ၣ်တ့လီၤဝဲလီၤ.” လံာ်စီဆှံအဆၢအဂၤလၢအမ့ၢ် ၁ မိၤၡ့ ၂:၇-၉ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ တ့လီၤပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ကမူၣ် ဒီးအူနုာ်ဝဲ တၢ်မူအသါလၢအနါဒ့ပူၤအဃိ ကဲထီၣ်ပှၤလၢအမူဝဲတဂၤလီၤ. ဒီးကစၢ်ယွၤ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ် တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ ပၤရဒံစူးအပူၤလီၤ. ဖဲအံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီး တ့လီၤဝဲ ပှၤပိာ်ခွါလီၤ. မ့မ့ၢ် ပိာ်မုၣ်န့ၣ်တ့လီၤဝဲလၢ စီၤအၤဒၣ် အဂုာ်ဃံတဘ့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤ. ၂:၁၈-၂၅) ခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤတ့လီၤ ပိာ်မုၣ်အဃိ ပိာ်ခွါန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်သးသမူတ “ကလုာ်” လီၤ.—၁ မိၤ. ၅:၁, ၂.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(၁ မိၤၡ့ ၁:၁) လၢထံးလၢသီန့ၣ်ယွၤတ့လီၤမူခိၣ် ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. ဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်အိၣ်သယုၢ်, ဒီးအိၣ်ကလီလီၤ.
စဲအ့ၣ်တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ် ကဲဘျုးလၢနတၢ်အိၣ်မူအပူၤဒ်လဲၣ်
ဟီၣ်ခိၣ်ဒီးမူဟီၣ်ကယၢ အနံၣ်အလါ
ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ် တယာ်ကွၢ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤအနံၣ်အလါကအိၣ်ဝဲ အကကွဲၢ် ၄,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ် ဒီးမူဟီၣ်ကယၢအနံၣ်အလါကအိၣ်ဝဲ အကကွဲၢ် ၁၃,၀၀၀ မ့တမ့ၢ် ၁၄,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လံာ်စီဆှံ တပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မူဟီၣ်ကယၢဘၣ်တၢ်တ့လီၤအီၤ အမုၢ်နံၤမုၢ်သီဘၣ်. လံာ်စီဆှံအဆိကတၢၢ်တဆၢ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲယိယိဖိလၢ “လၢထံးလၢသီန့ၣ် ယွၤတ့လီၤမူခိၣ်ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၁:၁) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤစဲအ့ၣ်ဖိတဖၣ်ဒွးဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်အနံၣ်အလါ ဒ်စဲအ့ၣ်အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် အိၣ်ဝဲအသိးသ့ဝဲလီၤ.
(၁ မိၤၡ့ ၁:၂၆) ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, မ်ပတ့လီၤ ပှၤကညီဒ်ပဂီၤဒၣ်ပဝဲအသိး, ဒ်ပကစၢ်ဒၣ်ပဝဲအသိးတက့ၢ်. ဒီးမ်အပၢဒ့ၣ်ဧိၤညၣ်ဧိၤလၢပီၣ်လဲၣ်ပူၤ, ဒီးထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤလၢတၢ်ဖးဖီ, ဒီးဆၣ်ဧိၤကီၢ်ဧိၤ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ, ဒီးကယဲၢ်တၢ်အစွါအစွဲလၢ အစွါလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢတက့ၢ်.
it-2 ၅၂
ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်
တမ့ၢ်တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် ဒ်ကစၢ်ယွၤအသိးဘၣ်. ဖဲကစၢ်ယွၤတ့လီၤတၢ်အခါ ယ့ၣ်ၡူး ပၣ်ဃုာ်သနာ်က့ အဝဲတမ့ၢ် တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် ဒ်ကစၢ်ယွၤအသိးဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ အတၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ အတ့လီၤတၢ်န့ၣ် ဟဲကဲထီၣ်အသးလၢ အသးစီဆှံအတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်လီၤ. (၁ မိၤ. ၁:၂: စံး. ၃၃:၆) ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်မူအဂံၢ်ခီၣ်ထံးအဃိ ကယဲၢ်တၢ်သးသမူလၢ ပထံၣ်အီၤသ့မ့ၢ်ဂ့ၤ တသ့မ့ၢ်ဂ့ၤ မ့ၢ်ဝဲအတၢ်ခဲလၢာ်လီၤ. (စံး. ၃၆:၉) ဖိခွါန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်ဘၣ် လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲမ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤအပှၤခၢၣ်စး ဒီးအပှၤမၤစၢၤတၢ်လီၤ. ဒ်လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ယ့ၣ်ၡူးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ သူဝဲတၢ်ဘၣ်တ့တဖၣ်ဒီး မၤလၤကပီၤ ကစၢ်ယွၤလီၤ.—မး. ၁၉:၄-၆. ကွၢ် CREATION
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(၁ မိၤၡ့ ၁:၁-၁၉) လၢထံးလၢသီန့ၣ် ယွၤတ့လီၤမူခိၣ် ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. ဒီးဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်အိၣ်သယုၢ်, ဒီးအိၣ်ကလီလီၤ. ၂ ဒီးတၢ်ခံးအိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ယိာ်အထံဖံးခိၣ်, ဒီးယွၤအသးဟုဝဲလၢထံဖံးခိၣ်, ၃ ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, တၢ်ကပီၤမ်အကဲထီၣ်တက့ၢ်, ဒီးတၢ်ကပီၤကဲထီၣ်ဝဲလီၤ. ၄ ဒီးယွၤထံၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကပီၤန့ၣ်မ့ၢ်အဂ့ၤလီၤ. ဒီးနီၤဖးတၢ်ကပီၤ ဒီးတၢ်ခံးအဆၢန့ၣ်လီၤ. ၅ ဒီးတၢ်ကပီၤန့ၣ် ယွၤယုၢ်ဝဲအမံၤလၢမုၢ်နံၤ, ဒီးတၢ်ခံးန့ၣ် ယွၤယုၢ်ဝဲအမံၤလၢမုၢ်နၤလီၤ. ဒီးမုၢ်ဟါအိၣ်, ဒီးမုၢ်ဂီၤအိၣ်, မုၢ်တနံၤလီၤ. ၆ ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, လၢထံအသးကံၢ်ပူၤန့ၣ် မ်မူကပိာ်လိၤကဲထီၣ်, ဒီးနီၤဖးထံ ဒီးထံအဆၢန့ၣ်တက့ၢ်. ၇ ဒီးယွၤတ့လီၤမူကပိာ်လိၤ, ဒီးနီၤဖးထံလၢမူကပိာ်လိၤအဖီလာ်, ဒီးထံလၢမူကပိာ်လိၤ အဖီခိၣ်အဆၢန့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်လီၤ. ၈ ဒီးကမူကပိာ်လိၤန့ၣ် ယွၤယုၢ်ဝဲအမံၤလၢမူခိၣ်လီၤ. ဒီးမုၢ်ဟါအိၣ်, ဒီးမုၢ်ဂီၤအိၣ်, မုၢ်ခံနံၤတနံၤလီၤ. ၉ ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, ထံလၢမူခိၣ်အဖီလာ်အံၤ မ်အအိၣ်ဖှိၣ်လၢ အလီၢ်တပူၤဃီ, ဒီးမ်ခိအိၣ်ဖျါထီၣ်တက့ၢ်. ဒီးတၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်လီၤ. ၁၀ ဒီးခိန့ၣ်ယွၤယုၢ်ဝဲအမံၤလၢဟီၣ်ခိၣ်, ဒီးထံအိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ်ယုၢ်ဝဲ အမံၤလၢပီၣ်လဲၣ်, ဒီးယွၤထံၣ်ဝဲလၢအဂ့ၤလီၤ. ၁၁ ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, မ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒုးမဲထီၣ်နီၣ်ဧိၤမံၤဧိၤ, ဘုဧိၤဟုဧိၤလၢ အသၣ်ဝဲလၢဘုသၣ်, သ့ၣ်ဧိၤဝၣ်ဧိၤလၢ အသၣ်ဝဲလၢတၤသၣ် ဒ်အကလုာ်အသိး, လၢအချံအိၣ်လၢ အပူၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢတက့ၢ်. ဒီးတၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်လီၤ. ၁၂ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒုးမဲထီၣ်နီၣ်ဧိၤမံၤဧိၤ, ဘုဧိၤဟုဧိၤလၢ အသၣ်ဝဲလၢဘုသၣ်, ဒီးသ့ၣ်ဧိၤဝၣ်ဧိၤလၢ အသၣ်ဝဲလၢတၤသၣ် ဒ်အကလုာ်အသိး, လၢအချံအိၣ်လၢအပူၤလီၤ. ၁၃ ဒီးယွၤထံၣ်ဝဲလၢအဂ့ၤလီၤ. ဒီးမုၢ်ဟါအိၣ်, ဒီးမုၢ်ဂီၤအိၣ်, မုၢ်သၢနံၤတနံၤလီၤ. ၁၄ ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, ဒ်သိးအကနီၤဖးနံၤဒီးနၤန့ၣ်ဒီး, မ်တၢ်ကပီၤအဖျၢၣ်တဖၣ် ကဲထီၣ်လၢမူကပိာ်လိၤန့ၣ်တက့ၢ်, ဒီးမ်အအိၣ်လၢတၢ်ပနီၣ်အဂီၢ်, ဒီးလၢတၢ်အမုၢ်အလါအဂီၢ်, ဒီးလၢမုၢ်နံၤအဂီၢ်, ဒီးလၢနံၣ်ဧိၤလါဧိၤအဂီၢ်တက့ၢ်. ၁၅ ဒီးမ်အအိၣ်လၢမူကပိာ်လိၤ လၢတၢ်ကပီၤအဂီၢ်, ဒ်သိးအကကပီၤထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢတက့ၢ်. ဒီးတၢ်မၤအသးဒ်န့ၣ်လီၤ. ၁၆ ဒီးယွၤတ့လီၤတၢ်ကပီၤအဒိၣ်ခံဖျၢၣ်လီၤ. အဒိၣ်တဖျၢၣ်ဒ်သိးအကပၢနံၤ, ဒီးအဆံးတဖျၢၣ် ဒ်သိးအကပၢနၤ, ဒီးတ့လီၤဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. ၁၇ ဒီးဒ်သိးအကကပီၤထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ၁၈ ဒီးကပၢနံၤဒီးနၤ, ဒီးကနီၤဖးတၢ်ကပီၤဒီးတၢ်ခံးအဆၢဒီး, ယွၤပာ်အီၤလၢမူကပိာ်လိၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးယွၤထံၣ်ဝဲလၢအဂ့ၤလီၤ. ၁၉ ဒီးမုၢ်ဟါအိၣ်, ဒီးမုၢ်ဂီၤအိၣ်, မုၢ်လွံၢ်နံၤတနံၤလီၤ.
တၢး၀၈ ၂/၁ ၅
ပသ့ၣ်ညါလၢ ပဘၣ်တၢ်တ့လီၤပှၤအဃိ ပအိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်
“ပှၤအဒူၣ်ကိးဒူၣ်ဒဲး . . . လၢဟီၣ်ခိၣ် ဘၣ်တၢ်ယုၢ်အမံၤ” ခီဖျိကစၢ်ယွၤလီၤ. (အ့း. ၃:၁၅) မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါဘၣ် ဒ်အံၤအဃိပတၢ်ထံၣ်လၢ ပှၤဂၤအဖီခိၣ်ဆီတလဲဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဘျုးအိၣ်လၢပတၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဃးဒီး ပနီၢ်ကစၢ် ဒီးပတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. ဒီးအဘျုးအိၣ်လၢ ပတၢ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်ဃး တၢ်ဂ့ၢ်လၢလာ်တဖၣ်အံၤအဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.
ဖဲပဘၣ်မၤ တၢ်ဆၢတဲာ်လၢ အကီအခဲအခါ တမ့ၢ်လၢ ပကဘၣ်ယိၣ်တၢ်အါတလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤတဂၤဂၤ အတၢ်ထံၣ် အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ် အဃိဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကသန့ၤပသးလၢ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲတဖၣ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ “ကယဲၢ်တၢ်ကွဲးအသး ခဲလၢာ်န့ၣ်, ကွဲးအသးလၢ ယွၤအသးစီဆှံ, ဒီးဂ့ၤလၢ သိၣ်တၢ်သီတၢ်အဂီၢ်, လၢသိၣ်ဃီၣ်တၢ်အဂီၢ်, လၢဃၣ်လိၤတၢ်အဂီၢ်, လၢသိၣ်လိနဲၣ်လိတၢ်လၢ တၢ်တီတၢ်လိၤအပူၤအဂီၢ်” အဃိလီၤ.—၂ တံၤမသ့း ၃:၁၆, ၁၇.
နီၢ်နီၢ်န့ၣ် တၢ်မၤထွဲလံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒီးတၢ်သိၣ်ဃီၣ်လီၤက့ၤသးန့ၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ပကဘၣ်မၤအီၤတဖၣ်န့ၣ် ကထီဒါလိာ်အသးဒီး တၢ်လၢပအဲၣ်ဒိးမၤတဖၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၈:၂၁) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်တူၢ်လိာ်လၢ ပပၢ်အိၣ်လၢမူခိၣ် လၢအပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤ တ့လီၤပှၤန့ၣ် ပကတူၢ်လိာ်လၢ ထဲဒၣ်အဝဲတဂၤဧိၤ သ့ၣ်ညါတၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ ပကဘၣ်မၤထွဲအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၅၅:၉) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ တဲဝဲလၢ “သန့ၤနသးလၢယွၤလၢ နသးဒီဖျၢၣ်ညါတက့ၢ်. ဒီးသုတသန့ၤနသးလၢ နတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးဒၣ်နဲတဂ့ၤ. သ့ၣ်ညါယွၤလၢနကျဲခဲလၢာ်အပူၤတက့ၢ်. ဒီးအဝဲဒၣ်ကမၤလိၤနကျဲလီၤ.” (ကတိၤဒိ ၃:၅, ၆) ဖဲပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲ မ့တမ့ၢ် ပကဘၣ်မၤတၢ်ဆၢတဲာ်အခါ ပမ့ၢ်မၤထွဲ တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ကစှၤလီၤဝဲလီၤ.
ဖဲပဘၣ်တၢ်ကွၢ်တလီၤပှၤအခါ တမ့ၢ်လၢပသးကဘၣ်တံာ်တာ် ဒီးဆိကမိၣ်လၢ ပပတီၢ်ဖုၣ်န့ၢ် ကလုာ်အဂၤ ဒီးပှၤလၢအတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ တဒ်သိးပှၤတဖၣ် လၢကျဲတဘိဘိန့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပကမၤအါထီၣ် တၢ်ထံၣ်အကြၢးအဘၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲလီၤ ပသးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢပပၢ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် “တကွၢ်ဒိၣ်ဆံးအါစှၤဘၣ်ပှၤကညီဘၣ်. မ့ၢ်အတူၢ်လိာ်ပှၤလၢအပျံၤအီၤ, ဒီးမၤတၢ်တီတၢ်လိၤလၢ ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးအကျါလီၤ.”—မၤတၢ် ၁၀:၃၄, ၃၅.
ခီဖျိလၢ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်ဒ်အံၤအဃိ ဒီသဒၢပှၤလၢ ပသုတအိၣ်ဒီး တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကွၢ်တလီၤပှၤဂၤတဂ့ၤလီၤ. ကစၢ်ယွၤန့ၣ် တ့လီၤ “ပှၤကညီ ကိးအကလုာ်ဒဲးလၢ အသွံၣ်တမံၤဃီ ဒ်သိးအကအိၣ်ကဆိးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ” အဃိ ပတကြၢးတူၢ်ဘၣ်လၢ ပကလုာ်န့ၣ်ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ကလုာ်ဒူၣ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်.—မၤတၢ် ၁၇:၂၆.
ပသ့ၣ်ညါဘၣ် သပှၢ်တၢၢ်လၢ ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ပဘၣ်တၢ်တ့လီၤပှၤ ဒီးပတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်န့ၣ် ကဟုကယာ်ပှၤအဃိ မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်ခိၣ်သ့ၣ်လၢ အဒုးသူၣ်မံသးမုာ်ပှၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးပကဆဲးအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်အဂီၢ် တၢ်လၢပကဘၣ်မၤအီၤန့ၣ် အိၣ်ဒံးလီၤ.
လါယနူၤအါရံၤ ၁၃–၁၉
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ မိၤၡ့ ၃–၅
“တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤအဆိကတၢၢ်တခါ ဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သူၣ်အုးသးအုး”
(၁ မိၤၡ့ ၃:၁-၅) ဒီးတၢ်လၢဂုၢ်န့ၣ် ကူၣ်တၢ်သ့န့ၢ်ကယဲၢ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢပှၢ်လၢ်ကျါလၢ ကစၢ်ယွၤတ့လီၤအီၤန့ၣ်တက့ၢ်လီၤ. ဒီးစံးဘၣ်ပိာ်မုၣ်န့ၣ်, ကယဲၢ်သ့ၣ်အိၣ်လၢ တၤသၣ်အလီၢ်ပူၤ တထံးလၢ်လၢ်န့ၣ်ယွၤမၤလိာ်သု, အီၣ်အီၤတဂ့ၤန့ၣ်, သပှၢ်တၢၢ်ဧါ. ၂ ဒီးပိာ်မုၣ်စံးဘၣ်အီၤ, သ့ၣ်အသၣ်လၢတၤသၣ်အလီၢ်ပူၤန့ၣ်, ပအီၣ်ဘၣ်သၢၣ်. ၃ မ့မ့ၢ်သ့ၣ်အိၣ်လၢတၤသၣ်အလီၢ် အသးကံၢ်ပူၤတထံးန့ၣ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, အီၣ်အီၤတဂ့ၤ, ထိးအီၤတဂ့ၤ, သုကသံဘၣ်ဖုးလီၤ. ၄ ဒီးဂုၢ်န့ၣ်စံးဘၣ်ပိာ်မုၣ်, သုတသံဒီးသုတသံဘၣ်ဘၣ်လီၤ. ၅ ဒီးမ့ၢ်ယွၤသ့ၣ်ညါလၢမုၢ်တနံၤလၢသုအီၣ်အီၤန့ၣ် သုမဲာ်ကအိးထီၣ်အသး, ဒီးသုကလီၤဂာ်ယွၤ, ဒီးကသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၤဒီးတၢ်အၢန့ၣ်လီၤ.
ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ် ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်
၉ မုၣ်ကီၤလံၢ်န့ၣ် သူဝဲဂုၢ်လၢကကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ် နီၢ်အံၣ်အုဒ်သိး အသုတဒိကနၣ် အပၢ်ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ၁ မိၤၡ့ ၃:၁-၅ တက့ၢ်; လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉) မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်သံကွၢ်လၢ မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤတြီဝဲ အဖိတဖၣ်ဒ်သိးအသု တအီၣ် “ကယဲၢ်သ့ၣ်အိၣ်လၢ တၤသၣ်အလီၢ်ပူၤ တထံးလၢ်လၢ်” အသၣ်တဂ့ၤန့ၣ် မ့ၢ်အနီၢ်ကီၢ်ဧါ. မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ကတိၤအံၤ လီၤဂာ်လၢ အတဲဝဲလၢ ‘နမၤတၢ် ဖဲနသးတန့ၢ်ဧီၤ’ ဒီးတဲကဒီးဝဲလၢ “သုတသံဒီးသုတသံဘၣ်ဘၣ်.” အဝဲတဲလံၣ်တဲလီတၢ်လီၤ. ဝံၤဒီး အဝဲအဲၣ်ဒိးဒုးဆိကမိၣ် နီၢ်အံၣ်အုလၢ တလိၣ်ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ “မ့ၢ်ယွၤသ့ၣ်ညါလၢ မုၢ်တနံၤလၢသုအီၣ်အီၤန့ၣ် သုမဲာ်ကအိးထီၣ်အသး” လီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤတအဲၣ်ဒိးလၢ အဝဲသ့ၣ်ကအီၣ် သ့ၣ်တထူၣ်အံၤအသၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်အီၣ်ဝဲန့ၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်သ့ၣ်ညါလၢ အလီၤဆီလီၤ. ဒီးလၢခံ မုၣ်ကီၤလံၢ် တဲလံၣ်တဲလီ အဝဲသ့ၣ်ဒီး တဲဝဲလၢ “သုကလီၤဂာ်ယွၤ, ဒီးကသ့ၣ်ညါတၢ်ဂ့ၤဒီးတၢ်အၢန့ၣ်လီၤ.”
(၁ မိၤၡ့ ၃:၆) ဒီးပိာ်မုၣ်န့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ သ့ၣ်တထံးန့ၣ်ဂ့ၤဝဲလၢတၢ်အီၣ်အဂီၢ်, ဒီးဃံလၤဝဲလၢပမဲာ်အဂီၢ်, ဒီးတၢ်မုာ်လၤအသ့ၣ်တထံးလၢ တၢ်ဒုးကူၣ်သ့တၢ်အဂီၢ်ဒီး, ဟံးန့ၢ်အသၣ်, ဒီးအီၣ်ဝဲ, ဒီးဟ့ၣ်စ့ၢ်ကီးအဝၤအိၣ်ဒီးအီၤ, ဒီးအဝဲဒၣ်အီၣ်ဝဲလီၤ.
တၢး၀၀ ၁၁/၁၅ ၂၅-၂၆
ပမၤလိန့ၢ် တၢ်သ့လၢ ပှၤဒီမါဝၤအဆိကတၢၢ်ခံဂၤအအိၣ်
နီၢ်အံၣ်အုအတၢ်ကမၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအဟးဆှဲးဝဲ တသ့ဘၣ်န့ၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. အိၣ်ကွၢ်လၢ အဝဲအလီၢ်တက့ၢ်. တၢ်လၢမုၣ်ကီၤလံၢ်တဲဝဲန့ၣ် ထီဒါလိာ်အသးဒီး တၢ်လၢကစၢ်ယွၤ ဒီးစီၤအၤဒၣ်တဲဝဲလီၤ. ပှၤလၢနတသ့ၣ်ညါအီၤတဂၤ မ့ၢ်တဲဝဲလၢ ပှၤလၢနအဲၣ်ဘၣ်အီၤတဂၤ မၤတၢ်တတီတလိၤန့ၣ် နကတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်. နီၢ်အံၣ်အု ကြၢးသးထီၣ်တၢ် တကးဒံးဘၣ် ကြၢးဂ့ၢ်လိာ်ဝဲလၢ ကဒိကနၣ်တၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်တမ့ၢ် ပှၤတဂၤလၢ ကြၢးထုးထီၣ်တၢ်သံကွၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်တီတၢ်လိၤ ဒီးစီၤအၤဒၣ်အတၢ်ကတိၤတဖၣ်ဘၣ်. နီၢ်အံၣ်အု ကြၢးယူးယီၣ်ပာ်ကဲ တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢဘၣ်ဃးဒီး တၢ်တီခိၣ်ရိၤမဲ ဒီးတချုးလၢအမၤတၢ်ဆၢတဲာ် တမံၤမံၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ကြၢးဃ့တၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဟ့ၣ်ဖးလီၤ. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဖဲပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကစီၣ်လၢ တလီၤပလိာ်လိာ်အသးဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအခါ ပကြၢးမၤဒ်န့ၣ်လီၤ. သနာ်က့ နီၢ်အံၣ်အုန့ၣ်နာ်ဝဲ ပှၤကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်တၢ်တဂၤ အတၢ်ကတိၤ ဒီးဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အဘၣ် ဒီးတၢ်အကမၣ်န့ၣ် အဝဲအဲၣ်ဒိးဆၢတဲာ်ဝဲလၢအနီၢ်ကစၢ်လီၤ. ဒ်အဝဲဆိကမိၣ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤအါထီၣ်ဝဲအသိး အတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီစ့ၢ်ကီးအါထီၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲတထုးထီၣ်ကွံာ်ဝဲ အတၢ်မိၣ်န့ၢ်သးလီလၢအတဂ့ၤတဖၣ် လၢအသးပူၤ မ့တမ့ၢ် အဝဲတတဲသကိးတၢ်ဒီး ပှၤလၢအတီခိၣ်ရိၤမဲအီၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲဒၢဃာ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢ အသးပူၤအဃိ မၤဘၣ်ဝဲတၢ်ကမၣ်ဖးဒိၣ်အံၤလီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၁၁:၃; ယၤကိာ် ၁:၁၄, ၁၅.
စီၤအၤဒၣ် ဒိကနၣ်အမါအကလုၢ်
တယံာ်ဘၣ်ဒီး နီၢ်အံၣ်အုန့ၣ် ကွဲန့ၢ်လွဲန့ၢ်စီၤအၤဒၣ်လၢ ကမၤတၢ်ကမၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲမၤပိာ်ထွဲအမါအခံန့ၣ် ပကတဲနၢ်ပၢၢ်ဒ်လဲၣ်. (၁ မိၤၡ့ ၃:၆, ၁၇) စီၤအၤဒၣ် ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အတၢ်သးတီလၢ ကတီဒီးမတၤတဂၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲကဒိကနၣ် တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်လၢ အဟ့ၣ်အီၤအသးသမူတံၤသကိး နီၢ်အံၣ်အု ဃုာ်ဒီးအဟ့ၣ်အီၤတၢ်ကိးမံၤဒဲးတဂၤ အကလုၢ်ဧါ. မ့ၢ်စီၤအၤဒၣ် ကဃုကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လၢကမၤဝဲခဲအံၤအဂီၢ်ဧါ. မ့တမ့ၢ် ကမၤဝဲဒ် အမါတဲအီၤအသိးန့ၣ်ဧါ. တၢ်လၢအမါမုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ခီဖျိအီၣ်ဝဲသ့ၣ်သၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်တြီဃာ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လံၣ်တၢ်လီန့ၣ် စီၤအၤဒၣ် သ့ၣ်ညါဝဲဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး ကွဲးဝဲလၢ “တၢ်လီန့ၢ်စီၤအၤဒၣ် တမ့ၢ်ဘၣ် မ့ၢ်ပိာ်မုၣ် ဘၣ်တၢ်လီန့ၢ်အီၤဒီး လီၤကမၣ်တၢ်လီၤ.” (၁ တံၤမသ့း ၂:၁၄) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤအၤဒၣ်န့ၣ် ဃုထၢဝဲလၢအသးဒၣ်ဝဲ လၢကထီဒါ ယဟိဝၤယွၤလီၤ. အဝဲကနာ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်လၢ ကမၤဂ့ၤထီၣ် အတၢ်အိၣ်သးအလီၢ် အဝဲဘၣ်ယိၣ်တၢ်အါတလၢလၢ ကအိၣ်လီၤဖးဘၣ်ဒီးအမါလီၤ.
(၁ မိၤၡ့ ၃:၁၅-၁၉) ဒီးယကဒုးထီဒုၣ်ဒါလိာ်နသးဒီးပိာ်မုၣ်, ဒီးနချံနသၣ် ဒီးပိာ်မုၣ်အချံအသၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲဒၣ်ကမၤသဘှံးနခိၣ်, ဒီးနကမၤသဘှံးအခီၣ်နၢၣ်ခံလီၤ. ၁၆ ဒီးစံးဘၣ်ပိာ်မုၣ်န့ၣ်, နဒၢထီၣ်ဒီးတၢ်ဆိးကဲးန့ၣ်ယကမၤအါထီၣ်အါအါကလဲာ်, ဒီးနကဆံးစၢ်န့ၢ်နဖိဒီးနသူၣ်အုးသးအုးလီၤ. ဒီးနကသန့ၤနသးလၢနဝၤ, ဒီးအဝဲဒၣ်ကပၢနၤလီၤ. ၁၇ ဒီးစံးဘၣ်ပိာ်ခွါန့ၣ်, မ့ၢ်နဒိကနၣ်နမါ အကလုၢ်ဒီးအီၣ်သ့ၣ်သၣ်လၢ ယမၤလိာ်နၤ, အီၣ်အီၤတဂ့ၤန့ၣ်ဒီး, ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်ဆိၣ်အၢလၢနဃိလီၤ. နကအီၣ်တၢ်ဘၣ်ဃးဒီးအီၤအိၣ်ဒီး တၢ်ဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤ, မုၢ်နံၤလၢနမူခဲလၢာ်လီၤ. ၁၈ တၤဆှုၣ်တၤမဲဒီး နီၣ်ဧိၤမံၤဧိၤန့ၣ် ကမဲထီၣ်န့ၢ်လၢနဂီၢ်, ဒီးနကအီၣ်ဘုဧိၤဟုဧိၤလၢတၢ်ပျီပူၤလီၤ. ၁၉ နကအီၣ်တၢ်ဒီးနမဲာ်ကပၢၤန့ၣ် တုၤနက့ၤက့ၤဆူဟီၣ်ခိၣ်လာ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ဟံးန့ၢ်နၤလၢအီၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နမ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ကမူၣ်, ဒီးနကက့ၤက့ၤဆူဟီၣ်ခိၣ်ကမူၣ်လီၤ.
တၢး၁၂ ၉/၁ ၄ ¶၂
ကစၢ်ယွၤ သူၣ်အိၣ်သးအိၣ် ပိာ်မုၣ်တဖၣ်ဧါ
မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤ ဆိၣ်အၢပိာ်မုၣ်တဖၣ်ဧါ
တဆိၣ်အၢဘၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ “ဆိၣ်အၢ” “ပယိၤဖးဒိၣ်, ဂုၢ်လၢအအိၣ်လၢသီတဘိ, ကိးဝဲအမံၤလၢမုၣ်ကီၤလံၢ်, ဒီးစၤတၣ်” လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉; ၁ မိၤၡ့ ၃:၁၄) ဖဲကစၢ်ယွၤတဲ စီၤအၤဒၣ်လၢ ကဘၣ် “ပၢ” အမါအခါ အဝဲတအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ပိာ်မုၣ်တဖၣ် ကဘၣ်တူၢ်လိာ် ပိာ်ခွါတဖၣ်အတၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤ ကိးမံၤဒဲးဘၣ်. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁၆) မ့ၢ်ဒၣ်ကစၢ်ယွၤတဲဆိပာ်ဝဲ ပှၤအဆိကတၢၢ်ခံဂၤ မၤတၢ်ကမၣ်အဃိ ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အကဟဲကဲထီၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
တၢး၀၄ ၁/၁ ၂၉ ¶၂
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ် ၁ မိၤၡ့—၁
၃:၁၇—ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်အၢလၢ ကျဲဒ်လဲၣ် ဒီးယံာ်ဝဲထဲလဲၣ်. ခီဖျိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤဘၣ်တၢ်ဆိၣ်အၢအဃိ ပှၤကသူၣ်အီၣ်ဖျးအီၣ်တၢ်အဂီၢ် ကကီခဲဖးဒိၣ်လီၤ. စီၤအၤဒၣ်အဖိအလံၤတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်အၢ ဒီးအိၣ်ထဲတၤဆှုၣ်တၢ်မဲ ဒီးနီၣ်ဧိၤမံၤဧိၤတဖၣ်အဃိ စီၤနိအၤအပၢ် စီၤလ့ၤမ့း တဲဝဲလၢ “ပမၤတၢ်လၢပစုတုၤ တၢ်ဘှံးပသးအဂ့ၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢ ယွၤဆိၣ်အၢအီၤအဃိလီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၅:၂၉) ထံလုၢ်ဘၢတၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ စီၤနိအၤ ဒီးအဖိခွါတဖၣ် ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ကမၤပှဲၤဟီၣ်ခိၣ်အဂီၢ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၉:၁) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် လီၤဂာ်လၢဟီၣ်ခိၣ်အံၤ တဘၣ်တၢ်ဆိၣ်အၢလၢၤဘၣ်.—၁ မိၤၡ့ ၁၃:၁၀.
it-2 ၁၈၆
တၢ်ဟုးဆါ
မ့ၢ်ဝဲ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖဲ ပှၤအိၣ်ဖျဲၣ်ဖိ အဆၢကတီၢ်လီၤ. ပိာ်မုၣ် အဆိကတၢၢ် နီၢ်အံၣ်အု မၤတၢ်ကမၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ကစၢ်ယွၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်လၢကတူၢ်ဘၣ်ဝဲ ဖဲအအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဖိအခါန့ၣ်လီၤ. နီၢ်နီၢ် အဝဲမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဒိကနၣ်န့ၣ် ကဆဲးဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ဒီးဖဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဖိအခါ ကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ် “ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤန့ၣ် ဒုးထူးဒုးတီၤပှၤ, ဒီးတပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် တၢ်သူၣ်အုးသးအုးဒီးအီၤဘၣ်.” (ကတိၤ. ၁၀:၂၂) ဘၣ်ဆၣ် ခဲအံၤ ခီဖျိလၢ နီၢ်ခိတၢ်တလၢတပှဲၤအဃိ ဖဲပှၤအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဖိအခါ တူၢ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤတဲဝဲလၢ (တဘျီတခီၣ် ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်အခွဲးန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်အမၤဝဲအသိး) “နဒၢထီၣ်ဒီးတၢ်ဆိးကဲးန့ၣ် ယကမၤအါထီၣ်အါအါကလဲာ်, ဒီးနကဆံးစၢ်န့ၢ်နဖိ ဒီးနသူၣ်အုးသးအုးလီၤ.”—၁ မိၤ. ၃:၁၆.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(၁ မိၤၡ့ ၄:၂၃, ၂၄) ဒီးစီၤလ့ၤမ့း စံးဘၣ်အမါတဖၣ်, နီၢ်ဧဒၤဒီး နီၢ်စံလၤသ့ၣ်ဧၢ, ကနၣ်ယကလုၢ်, စီၤလ့ၤမ့းအမါသ့ၣ်သုဧၢ, ဒိကနၣ်ယတၢ်ကတိၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယမၤသံပှၤတဂၤလၢ ယဘၣ်တူာ်အဂ့ၢ်, ဒီးပှၤဖိၣ်သၣ်ခွါတဂၤလၢ ယဘၣ်တီၢ်အလီၢ်အဂ့ၢ်လီၤ. ၂၄ ပှၤလၢအမၤသံ စီၤကၤယံၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဒဲးဘးနွံစးဒီး, မ့ၢ်မးပှၤလၢ အမၤသံစီၤလ့ၤမ့းန့ၣ်ကဘၣ်တၢ်ဒဲးဘးနွံဆံနွံစးလီၤ.
it-2 ၁၉၂ ¶၅
စီၤလ့ၤမ့း
စီၤလ့ၤမ့း ကွဲးဝဲထါလၢ အမါအဂီၢ် (၁ မိၤ. ၄:၂၃,၂၄) န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အအဲၣ်တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးတဖၣ်လီၤ. စီၤလ့ၤမ့း အထါတဲဝဲလၢ “စီၤလ့ၤမ့းစံးဘၣ်အမါတဖၣ်, နီၢ်ဧဒၤဒီးနီၢ်စံလၤသ့ၣ်ဧၢ, ကနၣ်ယကလုၢ်, စီၤလ့ၤမ့းအမါသ့ၣ်သုဧၢ, ဒိကနၣ်ယတၢ်ကတိၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယမၤသံပှၤတဂၤလၢ ယဘၣ်တူာ်အဂ့ၢ်, ဒီးပှၤဖိၣ်သၣ်ခွါတဂၤလၢ ယဘၣ်တီၢ်အလီၢ်အဂ့ၢ်လီၤ. ပှၤလၢအမၤသံ စီၤကၤယံၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဒဲးဘးနွံစးဒီး, မ့ၢ်မးပှၤလၢ အမၤသံစီၤလ့ၤမ့းန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ဒဲးဘးနွံဆံနွံစးလီၤ.” မ့ၢ်ဒၣ်စီၤလ့ၤမ့း တဲပူၤဖျဲးအသးလၢ အဝဲတဒ်သိးစီၤကၤယံၣ်လၢ အမၤသံတၢ်ဖဲအသးဒၣ်ဝဲဘၣ်. ဒ်သိးအဝဲကဒီသဒၢလီၤအသးအဂီၢ် မၤသံဝဲ ပှၤလၢအကဟဲမၤသံအီၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲအထါန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် အဝဲတဲပူၤဖျဲးအသး ဒ်သိးပှၤဂၤသုတဟဲမၤသံအီၤတဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.
(၁ မိၤၡ့ ၄:၂၆) ဒီးဖိခွါတဂၤအိၣ်ဖျဲၣ်စ့ၢ်ကီးလၢစီၤၡ့သးအဂီၢ်, ဒီးယုၢ်ဝဲအမံၤလၢစီၤအနိၣ်လီၤ. တုၤနုၤတစုပှၤကိးထီၣ်သီယွၤအမံၤလီၤ.
it-1 ၃၃၈ ¶၂
ကတိၤတရီတပါယွၤ
တချုးလၢထံလုၣ်ဘၢတၢ်ဒံးဘၣ် ဖဲစီၤအနိၣ်အစိၤန့ၣ် “ပှၤကိးထီၣ်သီယွၤအမံၤ” သနာ်က့ တကိးထီၣ်ဝဲလၢ ကျဲလၢအမ့ၢ်အတီဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်န့ၣ် တချုးတုၤဆၢကတီၢ်အံၤဒံးဘၣ် စီၤဟ့းဘ့းလး ကကိးထီၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအမံၤ သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. (၁ မိၤ. ၄:၂၆; ဧ့ၤ. ၁၁:၄) ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တနီၤ တဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကိးထီၣ်ကစၢ်ယွၤအမံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်အသူကမၣ် ယွၤအမံၤ, ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် သူကမၣ်ယဟိဝၤယွၤအမံၤလၢ တၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်တဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ဒၣ်တၢ်မၤကမၣ် ကစၢ်ယွၤလီၤ.—ကွၢ် ENOSH, ENOS.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(၁ မိၤၡ့ ၄:၁၇–၅:၈) ဒီးစီၤကၤယံၣ်သ့ၣ်ညါအမါ, ဒီးအဝဲဒၣ်ဒၢထီၣ်, ဒီးဆံးစၢ်န့ၢ်စီၤဃနိာ်လီၤ. ဒီးတ့ဝ့ၢ်တဖျၢၣ်, ဒီးယုၢ်ဝဲအမံၤဒ်သိးဒီး အဖိခွါဃနိာ်အမံၤလီၤ. ၁၈ ဒီးစီၤဧံၤရး အိၣ်ဖျဲၣ်လၢစီၤဃနိာ်အဂီၢ်, ဒီးစီၤဧၤရးထီၣ်ဖိ စီၤမဃူယအ့လး, ဒီးစီၤမဃူယအ့လး ထီၣ်ဖိစီၤမသူၡ့ၤအ့လး, ဒီးစီၤမသူၡ့ၤအ့လး ထီၣ်ဖိစီၤလ့ၤမ့းလီၤ. ၁၉ ဒီးစီၤလ့ၤမ့းဟံးန့ၢ်အမါခံဂၤလီၤ. အဝဲတဂၤအမံၤမ့ၢ်နီၢ်ဧဒၤ, ဒီးအဝဲတဂၤအမံၤမ့ၢ် နီၢ်စံလၤလီၤ. ၂၀ ဒီးနီၢ်ဧဒၤဆံးစၢ်န့ၢ် စီၤယၤဘလးလီၤ. ဒီးအဝဲဒၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ အအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢဒဲပူၤ, ဒီးအိၣ်ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ အဒၢတဖၣ်အပၢ်လီၤ. ၂၁ ဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဂၤ အမံၤမ့ၢ်စီၤယူၤဘလးလီၤ. အဝဲဒၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ အဒ့တနၢ်ဒီးအူပံတဖၣ်အပၢ်လီၤ. ၂၂ ဒီးနီၢ်စံလၤဆံးစၢ်စ့ၢ်ကီး စီၤတူၤဘလးက့ၤယံၣ်, ပှၤလၢအသိၣ်လိ ကယဲၢ်ပှၤလၢအမၤတၢ်လၢ တိၢ်ဒီးထးခဲလၢာ်လီၤ. ဒီးစီၤတူၤဘလးက့ၤယံၣ် အဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် မ့ၢ်နီၢ်နၤဧမၤလီၤ. ၂၃ ဒီးစီၤလ့ၤမ့းစံးဘၣ်အမါတဖၣ်, နီၢ်ဧဒၤဒီးနီၢ်စံလၤသ့ၣ်ဧၢ, ကနၣ်ယကလုၢ်, စီၤလ့ၤမ့းအမါသ့ၣ်သုဧၢ, ဒိကနၣ်ယတၢ်ကတိၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယမၤသံပှၤတဂၤလၢ ယဘၣ်တူာ်အဂ့ၢ်, ဒီးပှၤဖိၣ်သၣ်ခွါတဂၤလၢ ယဘၣ်တီၢ်အလီၢ်အဂ့ၢ်လီၤ. ၂၄ ပှၤလၢအမၤသံ စီၤကၤယံၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဒဲးဘးနွံစးဒီး, မ့ၢ်မးပှၤလၢ အမၤသံစီၤလ့ၤမ့းန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ဒဲးဘးနွံဆံနွံစးလီၤ. ၂၅ ဒီးစီၤအၤဒၣ်သ့ၣ်ညါကဒီးအမါ, ဒီးအဝဲဒၣ်ဆံးစၢ်န့ၢ်အဖိပိာ်ခွါ, ဒီးယုၢ်အမံၤလၢစီၤၡ့သးလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤပာ်န့ၢ်ယၤလၢ တၢ်အချံအသၣ်အဂၤလၢ စီၤဟ့းဘ့းလးအလီၢ်, ပှၤလၢစီၤကၤယံၣ်မၤသံအီၤ တဂၤန့ၣ်လီၤ, စံးဝဲဒၣ်. ၂၆ ဒီးဖိခွါတဂၤအိၣ်ဖျဲၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ စီၤၡ့သးအဂီၢ်, ဒီးယုၢ်ဝဲအမံၤလၢစီၤအနိၣ်လီၤ. တုၤနုၤတစု ပှၤကိးထီၣ်သီယွၤအမံၤလီၤ.
၅ အအံၤမ့ၢ်လံာ်စီၤအၤဒၣ် အစၢၤအသွဲၣ်. ၂ မုၢ်တနံၤလၢ ယွၤတ့လီၤပှၤကညီန့ၣ် တ့လီၤအီၤ လၢယွၤအဂီၤလီၤ. ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါန့ၣ်တ့လီၤအီၤ, ဒီးဆိၣ်ဂ့ၤအီၤလီၤ. ဒီးမုၢ်တနံၤလၢအတ့လီၤဝဲန့ၣ် ယုၢ်အမံၤလၢအၤဒၣ်လီၤ. ၃ ဒီးစီၤအၤဒၣ်အိၣ်ဝဲအနံၣ် တကယၤသၢဆံ, ဒီးထီၣ်ဖိလီၤဂာ်လၢအကစၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒ်အဂီၤဒၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်ဒီး ယုၢ်ဝဲအမံၤလၢစီၤၡ့သးလီၤ. ၄ ဒီးစီၤအၤဒၣ် အမုၢ်နံၤမုၢ်သီလၢအထီၣ်ဖိ စီၤၡ့သးအလီၢ်ခံန့ၣ် မ့ၢ်အနံၣ်ဃိးကယၤလီၤ. ဒီးထီၣ်ဖိအဖိမုၣ်ဒီးအဖိခွါလီၤ. ၅ ဒီးစီၤအၤဒၣ် အမုၢ်နံၤခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်အနံၣ်ခွံကယၤသၢဆံ, ဒီးသံဝဲလီၤ. ၆ ဒီးစီၤၡ့သးအိၣ်ဝဲ အနံၣ်တကယၤယဲၢ်နံၣ်, ဒီးထီၣ်ဖိစီၤအနိၣ်လီၤ. ၇ ဒီးစီၤၡ့သးအိၣ်ဝဲလၢအထီၣ်ဖိ စီၤအနိၣ်အလီၢ်ခံ ဃိးကယၤနွံနံၣ်, ဒီးထီၣ်ဖိအဖိမုၣ် ဒီးအဖိခွါလီၤ. ၈ ဒီးစီၤၡ့သး အမုၢ်နံၤခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်ခွံကယၤတဆံခံနံၣ်, ဒီးသံဝဲလီၤ.
လါယနူၤအါရံၤ ၂၀–၂၆
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ မိၤၡ့ ၆–၈
“မၤဝဲဒ်န့ၣ်အသိး”
(၁ မိၤၡ့ ၆:၉) အအံၤမ့ၢ်စီၤနိအၤအစၢၤအသွဲၣ်. ဒီးစီၤနိအၤမ့ၢ်ပှၤအတီ, ဒီးပှၤအလၢအပှဲၤလၢ ပှၤတစိၤဒၣ်အီၤအကျါလီၤ. စီၤနိအၤလဲၤတၢ်ဒီးယွၤလီၤ.
(၁ မိၤၡ့ ၆:၁၃) ဒီးယွၤစံးဘၣ်စီၤနိအၤ, တၢ်ညၣ်ခဲလၢာ်အကတၢၢ် ဟဲထီၣ်လံလၢယမဲာ်ညါလံ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဟီၣ်ခိၣ်လၢပှဲၤဝဲဒီး တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလၢ အဝဲသ့ၣ်အဃိဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, ယကမၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လီၤ.
ကွၢ်လိမၤဒိး စီၤနိအၤ, စီၤဒၤနံးယ့လး ဒီးစီၤယိၤဘး အတၢ်နာ် ဒီးအတၢ်ဒိကနၣ်တက့ၢ်
၄ စီၤနိအၤ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ် မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. ဖဲစီၤနိအၤအဖုဖးဒိၣ် စီၤဃနိာ်အစိၤန့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အၢထီၣ်သီထီၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် “ကတိၤထီဒါ” ယဟိဝၤယွၤလီၤ. (ယူဒၤ ၁၄, ၁၅) ဒီးတၢ်အၢတၢ်သီအါထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. မူခိၣ်ကလူးလၢအအၢအသီတဖၣ် ဟဲလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ် ဒီးဆီတလဲအသးဆူ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအက့ၢ်အဂီၤ ဒီးဟံးန့ၢ်ဝဲပိာ်မုၣ်တဖၣ်လၢ အမါလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အၢဝဲသီဝဲ ဒီးမၤအၢမၤနးပှၤဂၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲစီၤနိအၤအစိၤန့ၣ် “ဟီၣ်ခိၣ်လၢဝဲပှဲၤဝဲဒီး တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလီၤ.” (၁ မိၤၡ့ ၆:၂-၄, ၁၁, ၁၂) ဘၣ်ဆၣ်မ့မ့ၢ်စီၤနိအၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဝဲဒ်အမ့ၢ် ပှၤလီၤဆီတဂၤလီၤ. စီၤနိအၤန့ၣ် မၤတၢ်ဂ့ၤ ဒီးတဒ်သိးဒီးပှၤလၢအခိၣ်အဃၢၤတဖၣ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “စီၤနိအၤဘၣ်ဘျုးလၢယွၤအမဲာ်ညါလီၤ.” ဒီး “စီၤနိအၤလဲၤတၢ်ဒီးယွၤလီၤ.”—၁ မိၤၡ့ ၆:၈, ၉.
(၁ မိၤၡ့ ၆:၁၄-၁၆) မၤကဘီလၢသ့ၣ်ကီးဖၢ် လၢနဂီၢ်တက့ၢ်. နဘၣ်မၤဒၢးသ့ၣ်တဖၣ်လၢ ကဘီအပူၤ, ဒီးလၢညါမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢခိမ့ၢ်ဂ့ၤ, နဘၣ်ဖှူအီၤဒီးတၢ်ဖှူလီၤ. ၁၅ ဒီးနဘၣ်မၤအီၤဒ်အံၤ, ကဘီအထီန့ၣ် အပျၢ်သၢကယၤ, အဒီၣ်ဃီၤန့ၣ်အပျၢ်ယဲၢ်ဆံ, ဒီးအကစီၤထီၣ်န့ၣ် အပျၢ်သၢဆံလီၤ. ဒီးနဘၣ်မၤတၢ်ထူၣ်ဖျိလၢ ကဘီအပူၤလီၤ. ၁၆ ဒီးအဖီခိၣ်န့ၣ်နဘၣ်မၤဝံၤလၢတပျၢ်, ဒီးကဘီအတြဲၤန့ၣ် နဘၣ်ပာ်လၢအကပၤလီၤ. နဘၣ်မၤအဒၢးလၢအခီၣ်ထံးတတီၤ, ခံတတီၤ, ဒီးသၢတတီၤလီၤ.
တၢး၁၃ ၄/၁ ၁၄ ¶၁
အဝဲ “လဲၤတၢ်ဒီးယွၤ”
လၢတၢ်မၤအံၤအဂီၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ကလၢာ်ဝဲ အနံၣ် ၄၀ တုၤလၢ ၅၀ ညါလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ကူာ်လီၤသ့ၣ်, ကဘၣ်ထုးသ့ၣ်, ကဘၣ်ဘူးတဲာ်သ့ၣ်ဘၣ် ဒီးလၢခံကဘၣ် တ့ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်လီၤ. ကဘီဖးဒိၣ်အံၤ အိၣ်ဝဲသၢကထၢ, ဒၢးအိၣ်ဝဲတဘျုးဖျၢၣ် ဒီးလၢအကပၤန့ၣ် ပဲတြီအိၣ်ဝဲတဘ့ၣ်လီၤ. လၢအဖီခိၣ်ကတၢၢ် တကထၢန့ၣ် ပဲတြီဖိတဖၣ်အိၣ်ဝဲလီၤ. အခိၣ်ဒုးအခိၣ်ထိး ကဘၣ်ထီၣ်ထီတစဲး ဒီးအကပၤခံကပၤလၢာ် ကဘၣ်ဖုၣ်လီၤဝဲတစဲး ဒ်သိးမူခိၣ်ထံယွၤလီၤဝဲ ကသ့အဂီၢ်လီၤ.—၁ မိၤၡ့ ၆:၁၄-၁၆.
(၁ မိၤၡ့ ၆:၂၂) ဒ်န့ၣ်အသိး စီၤနိအၤမၤဝဲ, ဒ်ကယဲၢ်တၢ်လၢ ယွၤမၤလိာ်အီၤအသိးန့ၣ် မၤဝဲဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ.
တၢး၁၁ ၉/၁၅ ၁၈ ¶၁၃
ဃ့ၢ်လၢတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအပူၤ
၁၃ ယဟိဝၤယွၤ အခ့အပှၤတဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ ဒီးကဃ့ၢ်တုၤအကတၢၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤမၤစၢၤအီၤလဲၣ်. ပာ်သူၣ်ပာ်သး စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီးစီၤနိအၤတက့ၢ်. (ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၁:၇ တက့ၢ်.) “ထံလုၣ်ဘၢတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, လၢအကမၤဟးဂီၤကွံာ် ကယဲၢ်တၢ်ညၣ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်မူအသါ” န့ၣ်လၢစီၤနိအၤအဂီၢ်မ့ၢ် “တၢ်တအိၣ်ဖျါထီၣ်ဒံးဘၣ်” လီၤ. (၁ မိၤ. ၆:၁၇) တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢ အပူၤကွံာ်တကဲထီၣ်တ့ၢ်နီတဘျီဘၣ်, ကမၤအသးဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပှၤတယာ်တဘၣ် စ့ၢ်ကီးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် စီၤနိအၤ တဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်အံၤကဲထီၣ်အသးတသ့ဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲနာ်ဝဲလၢ ကယဲၢ်တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲန့ၣ် ကမၤကဲထီၣ်ဝဲအနီၢ်ကီၢ်လီၤ. စီၤနိအၤ တတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်လၢကဘၣ်မၤဝဲတဖၣ် ကီတလၢလၢအဂီၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်အဝဲ “မၤဝဲ, ဒ်ကယဲၢ်တၢ်လၢ ယွၤမၤလိာ်အီၤအသိး” လီၤ. (၁ မိၤ. ၆:၂၂) ဆိကမိၣ်ကွၢ်တၢ်လၢ စီၤနိအၤ ဘၣ်မၤဝဲတဖၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. အဝဲဘၣ်ဘှီထီၣ်ဝဲကဘီ, ပာ်ဖှိၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ, ဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ ပှၤကညီဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအဂီၢ်, ဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ် အတၢ်ကစီၣ် ဒီးဘၣ်မၤစၢၤအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒ်သိးအတၢ်နာ်ယွၤ ကဂၢၢ်ကျၢၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်မၤတဖၣ်အံၤ တမ့ၢ်တၢ်လၢအညီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် စီၤနိအၤအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲအဃိ ယဟိဝၤယွၤ မၤပူၤဖျဲးအီၤ ဒီးအဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးဆိၣ်ဂ့ၤအီၤလီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(၁ မိၤၡ့ ၇:၂) လၢကယဲၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အကဆှီတဖၣ်အကျါနဘၣ်ဟံးန့ၢ် နွံဒုနွံဒုအမိၢ်ဒီးအဖါ, ဒီးလၢဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အတကဆှီဘၣ်အကျါ, ခံဒုခံဒုအမိၢ်ဒီးအဖါလီၤ.
တၢး၀၄ ၁/၁ ၂၉ ¶၇
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ် ၁ မိၤၡ့—၁
၇:၂—ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အကဆှီ ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အတကဆှီဘၣ်န့ၣ် ပှၤနီၤဖးအီၤဒ်လဲၣ်. ဖျါလၢပှၤတနီၤဖးအီၤခီဖျိ အမ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ ပှၤအီၣ်သ့ မ့တမ့ၢ် ပှၤအီၣ်တသ့အဃိန့ၣ်ဘၣ်. ပှၤနီၤဖးအီၤခီဖျိ ပှၤသူအီၤလၢ တၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်တၢ်အဂီၢ်လီၤ. တချုး ထံလုၣ်ဘၢတၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် တအီၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ အညၣ်ဒံးဘၣ်. ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အ “ကဆှီ” မ့တမ့ၢ် “တကဆှီ” လၢပှၤကအီၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ စးထီၣ်ဖဲ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဟဲအိၣ်ထီၣ်အခါ ဒီးဖဲတၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ ကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲအခါ တၢ်ပာ်ပနီၣ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. (မၤတၢ် ၁၀:၉-၁၆; အ့းဖ့းစူး ၂:၁၅) ဖျါလၢ စီၤနိအၤသ့ၣ်ညါပာ်ဝဲ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဖဲလဲၣ်တကလုာ်န့ၣ် ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲဒီး တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်အဝဲဟးထီၣ်လၢ ကဘီပူၤဝံၤအလီၢ်ခံ “ဟံးန့ၢ်တၢ်လၢ ကယဲၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအကဆှီ, ဒီးကယဲၢ်ထိၣ်ဖိလံၣ်ဖိအကဆှီ တမံၤလၢ်လၢ်အကျါန့ၣ်, ဒီးလုၢ်တၢ်လုၢ်မ့ၣ်အူလၢ တၢ်လုၢ်လီၢ်န့ၣ်အဖီခိၣ်လီၤ.”—၁ မိၤၡ့ ၈:၂၀.
(၁ မိၤၡ့ ၇:၁၁) လၢစီၤနိအၤ အသးပှၢ်အနံၣ်ဃုကယၤ, လါခံလါတလါ, ဒီးလါထီၣ်တဆံနွံနံၤ မုၢ်တနံၤဃီန့ၣ်, တၢ်ယိာ်ပူၤဖးဒိၣ် အထံထီၣ်ပၢၢ်ဘၢၣ်ဖျိထီၣ်အသး, ဒီးမူခိၣ်အတၢ်ထူၣ်ဖျိ အိးထီၣ်အသးလီၤ.
တၢး၀၄ ၁/၁ ၃၀ ¶၁
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ် ၁ မိၤၡ့—၁
၇:၁၁—ထံလၢအလုၣ်ဘၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ဟဲလၢတၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်. ယွၤတ့လီၤတၢ် ခံပတီၢ်တပတီၢ် အတီၢ်ပူၤ မ့တမ့ၢ် “နံၤ” အတီၢ်ပူၤ ဖဲကလံၤကထၢ “မူကပိာ်လိၤ” ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲအခါ “ထံလၢမူကပိာ်လိၤအဖီခိၣ်” ဒီး “ထံလၢမူကပိာ်လိၤအဖီလာ်” ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁:၆, ၇) ထံလၢ “အဖီလာ်” တဖၣ်အိၣ်ပာ်စၢၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်လိၤလီၤ. ထံလၢ “အဖီခိၣ်” တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်အသးဒ်ထံသဝံဖးတီၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်အဖီခိၣ် ဒီးကဲထီၣ် “တၢ်ယိာ်ပူၤဖးဒိၣ်အထံထီၣ်ပၢၢ်” လီၤ. ဖဲစီၤနိအၤအစိၤ ထံသ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ဟဲစူၤလီၤဒ်မူခိၣ်ထံအသိးလီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(၁ မိၤၡ့ ၆:၁-၁၆) ဒီးတၢ်မၤအသးတုၤပှၤကညီ အါထီၣ်သီလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးဖိမုၣ်တဖၣ် အိၣ်ဖျဲၣ်လၢအဂီၢ်ဒီး, ၂ ယွၤအဖိခွါတဖၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပှၤကညီအဖိမုၣ်မ့ၢ်အဂ့ၤလီၤ. ဒီးဟံးန့ၢ်အမါ ဖဲဒၣ်အသးကွံအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၃ ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, ယသးတဂ့ၢ်လိာ်ဘှီလိာ် ဒီးပှၤကညီလီၤထူလီၤယိာ်ဘၣ်, အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ အဝဲဒၣ်မ့ၢ်တၢ်ညၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး အမုၢ်နံၤကအိၣ်အနံၣ် တကယၤခံဆံလီၤ. ၄ ဒီးတၢ်လၢမုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤနီၢ်ဒိၣ်ဖိတဖၣ်အိၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ဒီးအိၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ အလီၢ်ခံန့ၣ် ဖဲယွၤအဖိခွါလဲၤနုာ်လၢ ပှၤကညီအဖိမုၣ်အအိၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဆံးစၢ်န့ၢ် တၢ်လၢအဂီၢ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်စ့ၢ်ကီး ပှၤအဒိၣ်အထီ, ပှၤလၢအမံၤဟူသၣ်ဖျါလၢပျၢၤလီၤ. ၅ ဒီးယွၤထံၣ်ဝဲလၢ ပှၤကညီအတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ် မ့ၢ်အဒိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးကယဲၢ်အတၢ်ကူၣ်ဆိကမိၣ်လၢအသး တမံၤလၢ်လၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ထဲအအၢအသီ ကိးမုၢ်နံၤမုၢ်နၤဒဲးလီၤ. ၆ ဒီးမ့ၢ်အတ့လီၤ ပှၤကညီလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီး, ယွၤပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး, ဒီးအသးအုးလၢအသးကံၢ်ပူၤလီၤ. ၇ ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, ပှၤကညီလၢ ယတ့လီၤအီၤန့ၣ် ယကမၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, လၢပှၤကညီပၢၢ်လၢဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ, ဒီးတၢ်အစွါအစွဲဒီး ထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤလၢတၢ်ဖးဖီလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်ယတ့လီၤအီၤဒီး, ယပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤယသးလီၤ. ၈ မ့မ့ၢ်စီၤနိအၤ ဘၣ်ဘျုးလၢယွၤအမဲာ်ညါလီၤ. ၉ အအံၤမ့ၢ်စီၤနိအၤအစၢၤအသွဲၣ်. ဒီးစီၤနိအၤမ့ၢ်ပှၤအတီ, ဒီးပှၤအလၢအပှဲၤလၢ ပှၤတစိၤဒၣ်အီၤအကျါလီၤ. စီၤနိအၤလဲၤတၢ်ဒီးယွၤလီၤ. ၁၀ ဒီးစီၤနိအၤထီၣ်ဖိအဖိခွါသၢဂၤ, စီၤၡ့ၣ်, ဒီးစီၤဃၣ်, ဒီးစီၤယ့ဖ့းသးလီၤ. ၁၁ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အၢဝဲလၢယွၤအမဲာ်ညါ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လၢဝဲပှဲၤဝဲဒီး တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလီၤ. ၁၂ ဒီးယွၤကွၢ်လီၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, မ့ၢ်အအၢအသီလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကယဲၢ်တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်မၤအၢလီၤ အကျဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢခဲလၢာ်လီၤ. ၁၃ ဒီးယွၤစံးဘၣ်စီၤနိအၤ, တၢ်ညၣ်ခဲလၢာ်အကတၢၢ်ဟဲထီၣ်လံလၢယမဲာ်ညါလံ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဟီၣ်ခိၣ်လၢပှဲၤဝဲဒီး တၢ်မၤဆူၣ်မၤစိးလၢ အဝဲသ့ၣ်အဃိဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, ယကမၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လီၤ. ၁၄ မၤကဘီလၢသ့ၣ်ကီးဖၢ် လၢနဂီၢ်တက့ၢ်. နဘၣ်မၤဒၢးသ့ၣ်တဖၣ် လၢကဘီအပူၤ, ဒီးလၢညါမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢခိမ့ၢ်ဂ့ၤ, နဘၣ်ဖှူအီၤဒီးတၢ်ဖှူလီၤ. ၁၅ ဒီးနဘၣ်မၤအီၤဒ်အံၤ, ကဘီအထီန့ၣ်အပျၢ်သၢကယၤ, အဒီၣ်ဃီၤန့ၣ်အပျၢ်ယဲၢ်ဆံ, ဒီးအကစီၤထီၣ်န့ၣ် အပျၢ်သၢဆံလီၤ. ဒီးနဘၣ်မၤတၢ်ထူၣ်ဖျိလၢ ကဘီအပူၤလီၤ. ၁၆ ဒီးအဖီခိၣ်န့ၣ် နဘၣ်မၤဝံၤလၢတပျၢ်, ဒီးကဘီအတြဲၤန့ၣ် နဘၣ်ပာ်လၢအကပၤလီၤ. နဘၣ်မၤအဒၢးလၢအခီၣ်ထံးတတီၤ, ခံတတီၤ, ဒီးသၢတတီၤလီၤ.
လါယနူၤအါရံၤ ၂၇–လါဖ့ၤဘြူၤအါရံၤ ၂
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ၁ မိၤၡ့ ၉–၁၁
“ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအိၣ်ဒီး ကျိာ်တမံၤဃီ”
(၁ မိၤၡ့ ၁၁:၁-၄) ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအိၣ်ဒီး အကလုၢ်တမံၤဃီ, ဒီးတၢ်ကတိၤတမံၤဃီခဲလၢာ်လီၤ. ၂ ဒီးတၢ်မၤအသးလၢ ပှၤဟးထီၣ်လၢမုၢ်ထီၣ်တခီအဖၢမုၢ်ဒီး, ထံၣ်န့ၢ်ပျီအိၣ်လၢကီၢ်ၡံနၢ်အပူၤ, ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲဖဲန့ၣ်လီၤ. ၃ ဒီးစံးလိာ်အသး, ဟဲမီၣ်, မၤသကိးအူးခဲ ဒီးကုၢ်အီၤသပှၢ်တၢၢ်တက့ၢ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးအူးခဲ လၢလၢၢ်အလီၢ်ဒီး ကျဲတံးကိၢ်လိၣ်လၢအီကတ့ၣ်အလီၢ်လီၤ. ၄ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ဟဲမီၣ်, မၤသကိးဝ့ၢ်တဝ့ၢ်လၢပဂီၢ်, ဒီးတၢးထီတဖျၢၣ်အိၣ်ဒီးအခိၣ်လၢမူခိၣ်, ဒီးမၤထီၣ်သကိးပမံၤ, ဒ်သိးပသုတလီၤပြံလီၤပြါလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်ညါတဂ့ၤန့ၣ်တက့ၢ်.
it-1 ၂၃၉
ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်
လၢပျၢၤဘၤဘူၤလိၣ် အလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝးတဖၣ်. ပှၤလၢအသူၣ်ထီၣ် ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်လၢ ကီၢ်ၡံနၢ်အပျီန့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး လီၤဂာ်ဒီး ပှၤလၢအဂုာ်ကျဲးစၢး သူၣ်ထီၣ်တၢးဘၤဘ့းလးလီၤ. (၁ မိၤ. ၁၁:၂-၉) အဝဲသ့ၣ် သူၣ်ထီၣ်ဝဲတၢးဒီးဝ့ၢ်န့ၣ် အတၢ်တိာ်ပာ် တမ့ၢ်လၢ ကမၤလၤကပီၤ ကစၢ်ယွၤအမံၤအဂီၢ်ဘၣ် မ့ၢ်ဒ်သိးက ‘မၤထီၣ်သကိးအမံၤ’ အဂီၢ်လီၤ. တၢးထီ စ့ကရဲး (ziggurat) တဖၣ်န့ၣ် ပှၤထံၣ်က့ၤအီၤလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်လၢပျၢၤ အတၢ်ဟးဂုာ်ဟးဂီၤတဖၣ်အကျါ တကးဒံးဘၣ် ပှၤထံၣ်န့ၢ်အီၤလၢ ကီၢ်မ့းစပတၤမံ အတၢ်လီၢ်အါတီၤအပူၤလီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အက့ၢ်အဂီၤ မ့ၢ်အိၣ်အသးဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ လီၤဂာ်လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မၤပတုာ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်သူၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အကမၣ်တဖၣ် ဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. လၢဧ့ၤဘြံၤကျိာ် ဘၤဘ့းလးန့ၣ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “တၢ်သဘံၣ်ဘုၣ်” ဘၣ်ဆၣ် လၢ စူၢ်မ့ရံၤယၤ အမံၤ ခါဒ့က့ၤရၤ (Ka-dingir-ra) ဒီး အခ့ဒံၢ်ယၤ အမံၤ ဘးဘဲလုၢ် (Bab-ilu) န့ၣ်အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “ကစၢ်ယွၤအပဲတရီ” လီၤ. ပှၤလၢအဆဲးအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်အံၤအပူၤတဖၣ်န့ၣ် ဆီတလဲဝဲဝ့ၢ်အံၤအမံၤသနာ်က့ မံၤအသီစ့ၢ်ကီး ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလီၤ.
it-2 ၂၀၂ ¶၂
ကျိာ်
လံာ် ၁ မိၤၡ့ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ထံလုၣ်ဘၢတၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတနီၤ ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးဒီး မၤဝဲတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ အထီဒါလိာ်အသးဒီး ကစၢ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ အပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ဝဲ စီၤနိအၤ ဒီးအဖိခွါတဖၣ်လီၤ. (၁ မိၤ. ၉:၁) ပှၤကဘၣ်ရၤလီၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ် ဒီး “မၤပှဲၤထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်” ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် ဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ ကပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ပှၤတပူၤဃီ ဒီးကအိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢ ၡံနၢ်အပျီ လၢကီၢ်မ့းစပတၤမံအပူၤလီၤ. တၢ်လီၢ်အံၤကဲထီၣ်ဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအတၢ်သူၣ်ထီၣ်တခါ ဒီးမ့ၢ်တၢ်လီၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဂီၢ်လီၤ.—၁ မိၤ. ၁၁:၂-၄.
(၁ မိၤၡ့ ၁၁:၆-၈) ဒီးယွၤစံးဝဲဒၣ်, ကွၢ်ကွၢ်, ပှၤကညီမ့ၢ်ပှၤတကလုာ်ဃီ, ဒီးအကလုၢ်မ့ၢ်တမံၤဃီခဲလၢာ်အဃိဒီး, မၤထီၣ်တၢ်အံၤလီၤ. ဒီးခဲကနံၣ်အံၤကယဲၢ်တၢ်လၢ အကူၣ်မၤန့ၣ်တၢ်တတြီဘၣ်အီၤနီတမံၤဘၣ်. ၇ ဟဲမီၣ်, လဲၤလီၤသကိး, ဒီးမၤသဘံၣ်ဘုၣ်အကလုၢ်, ဒ်သိးအနၢ်သုတပၢၢ်လိာ် အကလုၢ်တဂ့ၤန့ၣ်တက့ၢ်. ၈ ဒီးယွၤမၤလီၤပြံလီၤပြါအီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်ညါလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်မၤထီၣ်ဝ့ၢ်န့ၣ် ဆိတ့ၢ်ဝဲလီၤ.
it-2 ၂၀၂ ¶၃
ကျိာ်
အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးအဃိ သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ် မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ခီဖျိမၤသဘံၣ်သဘုၣ် အတၢ်ကတိၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ဆဲးမၤဝဲ အတၢ်သူၣ်ထီၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ် ဒီးရၤလီၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ အတၢ်ကတိၤသဘံၣ်သဘုၣ်အဃိ ကျဲလၢအဝဲသ့ၣ် ကထီဒါကစၢ်ယွၤအဂီၢ်န့ၣ် စှၤလီၤဝဲလီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ် ဒီးအဂံၢ်အဘါလၢ ကပာ်ဖှိၣ်ဒီးမၤသကိးတၢ်လၢ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ရဲၣ်ဖးဒိၣ်အံၤအဂီၢ် စှၤလီၤဝဲအဃိလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကပာ်ဖှိၣ်ဝဲ တၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ ပှၤလၢအကျိာ် တဒ်သိးလိာ်အသးတဖၣ်အဂီၢ် တညီလၢၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့န့ၣ် တမ့ၢ်ဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်ဘၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်လဲၤခီဖျိ ဒီးအတၢ်ဃုသ့ၣ်ညါအဃိလီၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး စံၣ်. ၇:၂၉; ၅ မိၤ. ၃၂:၅) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကျိာ်သဘံၣ်သဘုၣ်အံၤ ကဲထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အမၤလီၤဖး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် သနာ်က့မၤစှၤလီၤဝဲ တၢ်လီၤဘၣ်ယိၣ် ဒီးတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ကမၤဘၣ်ဒိတၢ်တဖၣ်လီၤ. (၁ မိၤ. ၁၁:၅-၉; ထိၣ်သတြီၤဒီး ၡါ. ၈:၉, ၁၀) ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ကွၢ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် သူကမၣ်ဝဲ တၢ်ကူၣ်သ့အံၤအဃိ တၢ်ကဲထီၣ်အသးတဖၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ်တတြီဝဲ တၢ်သူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ် ဘၤဘ့းလး ဒီးမ့ၢ်ဟ့ၣ်ဝဲအခွဲးလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဆဲးမၤဝဲတုၤအဝံၤန့ၣ် တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
(၁ မိၤၡ့ ၁၁:၉) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးအမံၤမ့ၢ်ဘၤဘ့းလးလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဖဲန့ၣ်ယွၤမၤသဘံၣ်ဘုၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်အကလုၢ်, ဒီးဖဲန့ၣ်မၤလီၤပြံလီၤပြါအီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ဒီဘ့ၣ်ညါလီၤ.
it-2 ၄၇၂
ထံကီၢ်တဖၣ်
ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ ထံကီၢ်တဖၣ်လီၤဖး ခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ တၢ်ဆဲးကျိးလိာ်သး, ပှၤတကလုာ်စုာ်စုာ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးအတၢ်ဆဲးတၢ်လၤ, အနီၢ်ကစၢ်အကျိာ်, အတၢ်သ့တၢ်ဘၣ်, အလုၢ်လၢ်, တၢ်သကဲာ်ပဝး ဒီးအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအဃိလီၤ. ထံကီၢ်ကိးဘ့ၣ်ဒဲး အိၣ်ဒီး အနီၢ်ကစၢ်အတၢ်ထံၣ်ဒၣ်ဝဲလီၤ. (၃ မိၤ. ၁၈:၃) ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အယံၤထီၣ်ဒီးယွၤတဖၣ်န့ၣ် တ့ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤလၢအိၣ်လၢ တၢ်တဲမုာ်နၢ်တဖၣ်အပူၤလီၤ.—၅ မိၤ. ၁၂:၃၀; ၂ စီၤပၤ ၁၇:၂၉, ၃၃.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(၁ မိၤၡ့ ၉:၂၀-၂၂) ဒီးစီၤနိအၤကဲထီၣ် ပှၤမၤဟီၣ်ခိၣ်ဒီးသူၣ်စပံးအလီၢ်လီၤ. ၂၁ ဒီးအီစပံးထံ, ဒီးအီမူၤဝဲ, ဒီးအိၣ်ဘ့ၣ်ဆ့လၢအဒဲပူၤလီၤ. ၂၂ ဒီးစီၤကနၤဧၣ်အပၢ်စီၤဃၣ်တဂၤ ထံၣ်ဘၣ်အပၢ်အိၣ်ဘ့ၣ်ဆ့, ဒီးစံးဘၣ်အဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခံဂၤအိၣ်ဝဲလၢခိလီၤ.
(၁ မိၤၡ့ ၉:၂၄, ၂၅) ဒီးစီၤနိအၤဖုသံနီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ အစပံးထံဒီးတၢ်လၢ အဖိသဒါမၤအီၤန့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. ၂၅ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, မ်စီၤကနၤဧၣ် ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်အၢတက့ၢ်. ကကဲထီၣ်ကုၢ်တဖၣ်အကုၢ် လၢအဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂီၢ်လီၤ.
it-1 ၁၀၂၃ ¶၄
စီၤဃၣ်
စီၤကနၤဧၣ်န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်မၤအသးတဖၣ် လၢအနီၢ်ကစၢ် ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်လၢအပၢ်စီၤဃၣ် တသိၣ်ဃီၣ်အီၤဘၣ်အဃိလီၤ. မ့တမ့ၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်လၢ စီၤနိအၤသ့ၣ်ညါပာ်ဝဲ စီၤဃၣ်အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ အတဂ့ၤအဃိ တဲဆိပာ်ဝဲဒ်အံၤလီၤ. ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤၡ့ၣ်တဖၣ်မၤနၢၤဝဲ ပှၤကနၤဧၣ်ဖိတဖၣ်အခါ တၢ်ဆိၣ်အၢအံၤ လၢပှဲၤထီၣ်ဝဲတနီၤလီၤ. ပှၤလၢတဘၣ် တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤတဖၣ် (အဒိ, ပှၤကံးဘိၣ်ဖိတဖၣ် [ၡူ. ၉]) ကဲထီၣ်ဘၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အကုၢ်လီၤ. ယၤဖှိၣ်နံၣ်တဖၣ်ပူၤကွံာ်အလီၢ်ခံ မၤဒဲ-ပၤရၣ်, ကြံး ဒီးရိမ့ၤ လၢအဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤယ့ဖ့းသးန့ၣ် မၤနၢၤဝဲ ပှၤလၢအဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤဃၣ်အဖိခွါ စီၤကနၤဧၣ်တဖၣ်အဃိ တၢ်ဆိၣ်အၢအံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ကဒီးဝဲလီၤ.
(၁ မိၤၡ့ ၁၀:၉, ၁၀) မ့ၢ်ပှၤခိးခးတၢ်ဖိဖးဒိၣ်လၢ ယွၤအမဲာ်ညါလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးပှၤစံးဝဲ, ဒ်စီၤနံးမရိး ပှၤခးတၢ်ဖိဖးဒိၣ်လၢ ယွၤအမဲာ်ညါအသိးန့ၣ်လီၤ. ၁၀ ဒီးအဘီမုၢ်အခီၣ်ထံးမ့ၢ် ဘၤဘ့းလး, ဒီးအ့ရ့း, ဒီးအးကး, ဒီးကၤလန့ၤအိၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်ၡံနၢ်အပူၤလီၤ.
it-2 ၅၀၃
စီၤနံးမရိး
စီၤနံးမရိး စးထီၣ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲ ဝ့ၢ်လၢကီၢ်ၡံနၢ်အပူၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ဘၤဘ့းလး, အ့ရး, အးကး ဒီးကၤလန့ၤလီၤ. (၁ မိၤ. ၁၀:၁၀) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်လၢ အဝဲအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအဃိ ပှၤစးထီၣ်သူၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢးဘၤဘ့းလးလီၤ. တၢ်ထံၣ်အံၤလီၤပလိာ်လိာ်အသးဒီး ပှၤယူဒၤဖိအလုၢ်အလၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ကၠိၤစံဖၢၤ(စ်) ကွဲးဝဲဒ်အံၤ “[စီၤနံးမရိး] မၤနၢၤအီၣ်ဃီၣ်ပှၤဂၤကယီကယီ ခီဖျိမၤဝဲဒ်သိး ပှၤသုတပျံၤကစၢ်ယွၤတဂ့ၤ ဒီးပှၤကသန့ၤပှၤသးလၢ အဝဲအတၢ်စိတၢ်ကမီၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးအဝဲတဲပျံၤတဲဖုးတၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်မၢထံလုၣ်ဘၢတၢ်အသီတဘျီန့ၣ် အဝဲကဟ့ၣ်ကၣ်က့ၤတၢ်လီၤ. ဒ်သိးအဝဲကဟ့ၣ်ကၣ်က့ၤတၢ်လၢ ဖံဖုလၢထံလုၣ်ဘၢတ့ၢ်အီၤတဖၣ်အဂီၢ် အဝဲသူၣ်ထီၣ်တၢးထီလၢ ထံလုၣ်ဘၢအီၤတန့ၢ်ဘၣ်တဖျၢၣ်လီၤ. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤမ့ၢ်ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပှၤဘၣ်ကဲကုၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် မၤဝဲဒ် [စီၤနံးမရိး] အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်အသိး လၢတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် သူၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢးဖးဒိၣ် . . . ဒီးအတၢ်မၤလဲၤအသးချ့န့ၢ် အဝဲသ့ၣ်မုၢ်လၢ်ဝဲဒံးလီၤ.”—Jewish Antiquities, I, 114, 115 (iv, 2, 3)
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(၁ မိၤၡ့ ၁၀:၆-၃၂) ဒီးစီၤဃၣ်အဖိခွါမ့ၢ် စီၤကူၤၡး, ဒီးစီၤမံးစရၤယံၣ်, ဒီးစီၤဖူး, ဒီးစီၤကနၤဧၣ်လီၤ. ၇ ဒီးစီၤကူၤၡးအဖိခွါမ့ၢ် စီၤစဘၤ, ဒီးစီၤဃဝံၤလၤ, ဒီးစီၤစၤဘတၤ, ဒီးစီၤရၤဧမၤ, ဒီးစီၤစၤဘတံကၤလီၤ. ဒီးစီၤရၤဧမၤ အဖိခွါမ့ၢ် စီၤၡဘၤ, ဒီးစီၤဒဒၣ်လီၤ. ၈ ဒီးစီၤကူၤၡးထီၣ်ဖိ စီၤနံးမရိးလီၤ. အဝဲဒၣ်ကဲထီၣ်သီပှၤအဒိၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ၉ မ့ၢ်ပှၤခိးခးတၢ်ဖိ ဖးဒိၣ်လၢ ယွၤအမဲာ်ညါလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးပှၤစံးဝဲ, ဒ်စီၤနံးမရိးပှၤခးတၢ်ဖိဖးဒိၣ် လၢယွၤအမဲာ်ညါအသိးန့ၣ်လီၤ. ၁၀ ဒီးအဘီမုၢ်အခီၣ်ထံးမ့ၢ် ဘၤဘ့းလး, ဒီးအ့ရ့း, ဒီးအးကး, ဒီးကၤလန့ၤအိၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်ၡံနၢ်အပူၤလီၤ. ၁၁ ဒီးဟးထီၣ်လၢအကီၢ်န့ၣ် ဆူအၤၡူၢ်, ဒီးတ့လီၤနံၤနဝ့, ဒီးဝ့ၢ်ရဃိဘိး, ဒီးကါလး, ၁၂ ဒီးရ့စ့ၣ်အိၣ်ဝဲလၢနံၤနဝ့ ဒီးကါလးအဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်ဝ့ၢ်ဖးဒိၣ်တဖျၢၣ်လီၤ. ၁၃ ဒီးစီၤမံးစရၤယံၣ်ထီၣ်ဖိလူဒံၣ်, ဒီးဧနၤမံၣ်, ဒီးလဟါဘံၣ်, ဒီးနၤဖတူဃံၣ်, ၁၄ ဒီးပသြူစံၣ်, ဒီးကၤစလူဃံၣ်, (ပှၤဖလ့ၡသးဖိလီၤစၢၤလၢအီၤ,) ဒီးကၤပတိရံၣ်လီၤ. ၁၅ ဒီးစီၤကနၤဧၣ်ထီၣ်ဖိ အဝဲၢ်ကိ စီၤစံဒိၣ်, ဒီးစီၤဃ့ၤသး, ၁၆ ဒီးယဘူၣ်ဖိ, ဒီးအမိၢ်ဖိ, ဒီးကံၢ်ကၣ်ဖိ, ၁၇ ဒီးဃံၤဝံဖိ, ဒီးဧၤရကၤဖိ, ဒီးစံၣ်ဖိ, ၁၈ ဒီးအၢ်ဝးဖိ, ဒီးစမၢ်ဖိ, ဒီးဃမါသးဖိလီၤ. လၢခံက့ၤဒီး ပှၤကနၤဧၣ်အဒူၣ်ဖိ လီၤပြံလီၤပြါလီၤ. ၁၉ ဒီးပှၤကနၤဧၣ် အကီၢ်ဃၢၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢစံဒိၣ် ဖဲနဟဲနုာ်လၢ ကရၢၢ်ပၢၢ်လၢဂါစၤ, ဖဲနလဲၤနုာ်ဆူစဒိၣ်, ဒီးဂမိရၤ, ဒီးအၤဒမၤ. ဒီးစဘိအံၣ်ပၢၢ်လၢလါၡၤလီၤ. ၂၀ ဒီးအန့ၣ်မ့ၢ် စီၤဃၣ်အဖိခွါတဖၣ်ဒ်အဒူၣ်အသိး, ဒ်အတၢ်ကတိၤအကျိာ်အသိး, လၢအကီၢ်ပူၤ, ဒီးလၢအကလုာ်အကျါန့ၣ်လီၤ. ၂၁ စီၤဧ့ၤဘ့ၢ်အဖိခဲလၢာ်အပၢ်စီၤၡ့ၣ်, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ဒီးစီၤယ့ဖ့းသး အဒိၣ်တဂၤန့ၣ် ဖိတဖၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်လၢ အဂီၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ၂၂ ဒီးစီၤၡ့ၣ်အဖိခွါတဖၣ်မ့ၢ် စီၤဧ့ၤလၣ်, ဒီးစီၤအၤၡူၢ်, ဒီးစီၤအၢ်ဖးၡး, ဒီးစီၤလူး, ဒီးစီၤအရၣ်လီၤ. ၂၃ ဒီးစီၤအရၣ်အဖိခွါမ့ၢ် စီၤဧူးစး, ဒီးစီၤဃူလးဒီးစီၤက့သ့ၢ်, ဒီးစီၤမၤစးလီၤ. ၂၄ ဒီးစီၤအၢ်ဖးၡးန့ၣ်ထီၣ်ဖိစီၤစ့ၤလါ, ဒီးစီၤစ့ၤလါန့ၣ်ထီၣ်ဖိ စီၤဧ့ၤဘ့ၢ်. ၂၅ ဒီးစီၤဧ့ၤဘ့ၢ်န့ၣ် အဖိပိာ်ခွါအိၣ်ဖျဲၣ်လၢ အဂီၢ်ခံဂၤလီၤ. အဝဲတဂၤအမံၤမ့ၢ် စီၤပ့ၤလ့းလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, လၢအဝဲတဂၤအစိၤန့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဖိလီၤမုၢ်လီၤဖးလီၤ. ဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်အမံၤမ့ၢ် စီၤယးကတၣ်လီၤ. ၂၆ ဒီးစီၤယးကတၣ်ထီၣ်ဖိ စီၤအၤလမိဒး, ဒီးစီၤၡ့လဖး, ဒီးစီၤဃၤစရမၤဝ့း, ဒီးစီၤယၤရၢ်, ၂၇ ဒီးစီၤဟဒိၣ်ရၣ်, ဒီးစီၤအူစလး, ဒီးစီၤဒံးကလး, ၂၈ ဒီးစီၤဧူဘလး, ဒီးစီၤအဘံမအ့လး, ဒီးစီၤၡဘၤ, ၂၉ ဒီးစီၤအိဖ့ၢ်, ဒီးစီၤဃဝံၤလၤ, ဒီးစီၤယိတာ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်မ့ၢ် စီၤယးကတၣ်အဖိခွါလီၤ. ၃၀ ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲအလီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢမ့ၤၡး, ဖဲနလဲၤတၢ်ဆူစဖၢ်, ကစၢၢ်တဖျၢၣ်အိၣ်လၢ မုၢ်ထီၣ်တခီလီၤ. ၃၁ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်မ့ၢ် စီၤၡ့ၣ်အဖိခွါ ဒ်အဒူၣ်အသိး, ဒ်အတၢ်ကတိၤအကျိာ်အသိး, လၢအကီၢ်ပူၤ ဒ်အကလုာ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ၃၂ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်စီၤနိအၤအဖိခွါအဒူၣ်သ့ၣ်တဖၣ် ဒ်အစၢၤအသွဲၣ်အသိး, လၢအကလုာ်သ့ၣ်တဖၣ် အကျါန့ၣ်လီၤ. ဒီးလၢထံလုၣ်ဘၢတၢ်အလီၢ်ခံန့ၣ် ပှၤအကလုာ်တဖၣ် လီၤပြံလီၤပြါလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လၢအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.