ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါမ့ၤ ၁–၇
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယံးရမံယၤ ၃၂–၃၄
“တၢ်ပနီၣ်လၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ကက့ၤဘၣ်ဆူအထံအကီၢ်”
(ယံးရမံးယၤ ၃၂:၆-၉) ဒီးစီၤယံးရမံယၤစံးဝဲဒၣ်, ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်ယၤဒီးစံးဝဲဒၣ်, ၇ ကွၢ်ကွၢ်, နဖါတံၢ်စီၤၡၤလူၣ်အဖိခွါစီၤဃနၤန့လးကဟဲဆူနအိၣ်ဒီးစံး, ပှ့ၤယဟီၣ်ခိၣ်တကဝီၤလၢအအိၣ်ဝဲလၢဧၤနသိးအပူၤ လၢနဂီၢ်ဒၣ်နဲတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပှ့ၤက့ၤအီၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲလၢနကပှ့ၤအီၤလီၤ. ၈ ဒီးယဖါတံၢ်အဖိခွါ စီၤဃနၤန့လး ဟဲဝဲဆူယအိၣ်လၢ ဃိာ်အဂၢၤပူၤ ဒ်ယွၤအကလုၢ်အသိးန့ၣ်, ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, ပှ့ၤယဟီၣ်ခိၣ်တကဝီၤလၢ အအိၣ်ဝဲလၢ ဧၤနသိး, လၢဘံၣ်ယၤမံၣ်အကီၢ်ပူၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်စံၣ်ညီၣ်န့ၢ်သါအီၤ, ဒီးတၢ်ပှ့ၤက့ၤအီၤန့ၣ် ဘၣ်နၤလီၤ. ပှ့ၤအီၤလၢနဂီၢ်ဒၣ်နဲတက့ၢ်. တုၤနုၤတစု ယသ့ၣ်ညါလၢ တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါလီၤ. ၉ ဒီးယပှ့ၤဟီၣ်ခိၣ်တကဝီၤလၢ အအိၣ်ဝဲလၢဧၤနသိးအပူၤ လၢယဖါတံၢ်အဖိခွါ စီၤဃနၤန့လးအစုပူၤ, ဒီးယစီၤစ့ၡက့လးတဆံနွံဘ့ၣ် လၢအဂီၢ်လီၤ.
(ယံးရမံယၤ ၃၂:၁၅) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤ, အံၣ်စရ့လးအကစၢ် စံးဒ်အံၤ, ဟံၣ်ဧိၤဃီဧိၤ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အကဝီၤ, ဒီးစပံးအလီၢ်န့ၣ် ပှၤကပှ့ၤဒံးအီၤလၢ ကီၢ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤလီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၁၀၅ အဆၢ ၂
ဝ့ၢ်ဧၤနသိး
ဝံယံးရမံယၤလၢအမ့ၢ် ပှၤဧၤနသိးဖိတဂၤန့ၣ် ကဲထီၣ် ‘ဝံလၢအလၤကပီၤတအိၣ်’ လၢအပှၤကလုာ်အကျါလီၤ. မ့ၢ်လၢအတဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကစီၣ်လၢ အမ့ၢ်အတီအဃိ အပှၤကလုာ်တဖၣ် မၤပျံၤမၤဖုးအီၤလီၤ. (ယံး. ၁:၁; ၁၁:၂၁-၂၃; ၂၉:၂၇) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤ တဲဆိပာ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်အံၤကဟးဂီၤ ဒီးအတၢ်ကတိၤအံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဖဲ ဘၤဘူၤလိၣ် ဟဲဒုးဝဲဝ့ၢ်အံၤအခါန့ၣ်လီၤ. (ယံး. ၁၁:၂၁-၂၃) တချုးလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဟးဂီၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ဝံယံးရမံယၤပှ့ၤဝဲ အတခွါ အဟီၣ်ခိၣ်လၢအိၣ်ဖဲ ဝ့ၢ်ဧၤနသိး ဒ်အမ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢ ပှၤကထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်စိာ် မၢကဲကုၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ယံး. ၃၂:၇-၉) စီၤစရူဘၤဘ့လး ဒီးပှၤအဆိကတၢၢ်တဒူၣ်လၢ အထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်အီၤအကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ပှၤဧၤနသိးဖိ ၁၂၈ ဂၤလီၤ. ဒီးဝ့ၢ်ဧၤနသိးန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်လၢ ဝ့ၢ်လၢအဘၣ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤအကျါလီၤ. အဃိ ဝံယံးရမံယၤ အတၢ်ကတိၤ လၢပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ.—ဧ့. ၂:၂၃; ဃ့. ၇:၂၇; ၁၁:၃၂.
(ယံးရမံယၤ ၃၂:၁၀-၁၂) ဒီးယကွဲးတၢ်လၢလံာ်ပူၤ, ဒီးစဲဃာ်ပနီၣ်အီၤ, ဒီးဟံးန့ၢ်ပှၤအုၣ် အသးတဖၣ်, ဒီးစီၤစ့လၢစီၤပီၢ်အပူၤလီၤ. ၁၁ ဒီးယဟံးန့ၢ် ပှ့ၤတၢ်အလံာ်အိၣ်စဲဃာ်ပနီၣ် ဒ်တၢ်မၤလိာ်ဒီး တၢ်အလုၢ်အလၢ်အသိး, ဒီးလံာ်လၢအအိၣ်ဖျါတဘ့ၣ်လီၤ. ၁၂ ဒီးယဟ့ၣ်ပှ့ၤတၢ်အလံာ်တဘ့ၣ်န့ၣ် လၢစီၤဘၤရူး, စီၤန့ၤရံယၤအဖိခွါ, စီၤမၤစ့ယၤအဖိခွါလၢ ယဖါတံၢ်အဖိခွါစီၤဃနၤန့လးအမဲာ်ညါ, ဒီးလၢပှၤအုၣ်အသးလၢ အကွဲးအမံၤလၢ လံာ်ပှ့ၤတၢ်အလိၤတဖၣ်အမဲာ်ညါ, ဒီးလၢကယဲၢ်ပှၤယူဒၤဖိလၢ အဆ့ၣ်နီၤလၢ ဃိာ်အဂၢၤပူၤအမဲာ် ညါခဲလၢာ်လီၤ.
တၢး၀၇ ၃/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၁ အဆၢ ၃
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယံးရမံယၤ
၃၂:၁၀-၁၅—လံာ်အုၣ်အသးခံဘ့ၣ်လၢ တၢ်မၤတခါအဂီၢ်န့ၣ် အတၢ်တိာ်ပာ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. လံာ်အုၣ်အသးလၢ အအိးထီၣ်အသးတဘ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒ်သိးပှၤကတဲသကိး တၢ်ဖံးတၢ်မၤအခါ ပှၤကဖးအီၤအဂီၢ်လီၤ. လံာ်အုၣ်အသးအဂၤတဘ့ၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်စဲဃာ်ပနီၣ်တဘ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒ်သိး ပှၤကပာ်ဃာ်အီၤဒ် တၢ်အုၣ်အသးလၢ လံာ်လၢအအိးထီၣ်အသးတဘ့ၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲတီဝဲအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤမ့မ့ၢ်အဘူးအတံၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ်ကဒဲကဒဲမ့ၢ်ဂ့ၤ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဖံးတၢ်မၤန့ၣ် ပကဘၣ်မၤဒီး လံာ်အုၣ်သးလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်ဝဲန့ၣ်န့ၣ် ဝံယံးရမံယၤပာ်လီၤ ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢပဂီၢ်လီၤ.
(ယံးရမံယၤ ၃၃:၇, ၈) ဒီးယကဒုးဟဲက့ၤ ပှၤယူဒၤဖိလၢအလဲၤကဲကုၢ်, ဒီးအံၣ်စရ့လးလၢအလဲၤကဲကုၢ်, ဒီးယကမၤထီၣ်အီၤဒ် လၢအခီၣ်ထံးအသိးန့ၣ်, ၈ ဒီးယကသ့စီတၢ်ကမၣ်ခဲလၢာ် လၢအလိၤလၢအမၤကမၣ်ဘၣ်ယၤ, ဒီးယကပျၢ်အတၢ်ဒဲးဘးခဲလၢာ် လၢအမၤကမၣ်ဘၣ်ယၤ, ဒီးလၢအပူထီၣ်ထီဒါယၤလီၤ.
jr ကဘျံးပၤ ၁၅၂ အဆၢ ၂၂–၂၃
“အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်သ့ၣ်ညါယၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ”
၂၂ ပှၤတဂၤဂၤ မ့ၢ်တဲဆါဘၣ်နၤမ့ၢ်ဂ့ၤ မ့ၢ်မၤတၢ်တမံၤမံၤလၢ အမၤဘၣ်ဒိနၤမ့ၢ်ဂ့ၤ နကကွၢ်လိမၤဒိး ယဟိဝၤယွၤဧါ. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤယူဒၤဖိလၢပျၢၤတဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤစံးဝဲလၢ အဝဲက “သ့စီ” ပှၤလၢအပျၢ်ကွံာ်ဝဲ အတၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ယံးရမံယၤ ၃၃:၈ တက့ၢ်.) ကစၢ်ယွၤ သ့စီကွံာ်ပှၤ ခီဖျိ သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ်ဝဲ ပှၤလၢအပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဂၤ အတၢ်ကမၣ် ဒီးဟ့ၣ်အီၤအခွဲးလၢ ကမၤက့ၤယွၤအတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ ပျၢ်ကွံာ်ပှၤတဂၤ အတၢ်ကမၣ်န့ၣ် အခီပညီတမ့ၢ်လၢ အဝဲဘၣ်တၢ်သ့စီကွံာ်အီၤလၢ တၢ်ဒဲးဘးလၢ အန့ၢ်သါဘၣ်ဝဲ ဒီးကဲထီၣ်ပှၤလၢပှၤပှဲၤ ဒီးပှၤတၢ်ဒဲးဘးတအိၣ်န့ၣ်တမ့ၢ်ဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ကတိၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီးသ့စီကွံာ်ဝဲ ပှၤကညီန့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိဒ်လဲၣ်. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပဂုာ်ကျဲးစၢး သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် ပှၤဂၤအတၢ်ကမၣ် သ့ဝဲန့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်ပမၤကဆှီထီၣ်ကွံာ် ပှၤလၢအမၤကမၣ်ဘၣ်ပှၤ အတၢ်ကမၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၂၃ ဆိကမိၣ်ကွၢ်လၢ ပှၤဟ့ၣ်နၤ လ့ၣ်ယီၢ်တခိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. လ့ၣ်ယီၢ်တခိၣ်အံၤ ထးအ့ၣ်မ့ၢ်ထီၣ်န့ၣ် နကစူးကွံာ်အီၤတဘျီဃီဧါ. နတစူးကွံာ်ဘၣ်. နကထုးပျီကွံာ်ထးအ့ၣ် ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကဖှူက့ၤအီၤလၢကသံၣ်ထံလီၤ. ဒ်သိးလ့ၣ်ယီၢ်အံၤ သုတဟးဂီၤတဂ့ၤ ဒီးနကဒိးဘၣ်အီၤယံာ်ယံာ်အဂီၢ် နကကတီၤအီၤလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး နဂုာ်ကျဲးစၢး မၤလီၤမၢ်ကွံာ် နတၢ်သးထီၣ်လၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ် မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤအဖီခိၣ်သ့ဝဲလီၤ. တဘၣ်ဆိကမိၣ်က့ၤ အဝဲအတၢ်ကတိၤဒီး အတၢ်မၤလၢ အမၤဘၣ်ဒိနသးန့ၣ်တဂ့ၤ. နသးပ့ၤနီၣ်ကွံာ် အတၢ်ကမၣ်လၢ အမၤဘၣ်ဒိနသး မ့ၢ်န့ၢ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်နသ့စီကွံာ် အဝဲအတၢ်ကမၣ်လၢ အမၤတ့ၢ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. နမ့ၢ်မၤလီၤမၢ်ကွံာ် နတၢ်ထံၣ်လၢ အတဂ့ၤ လၢအဝဲအဖီခိၣ်န့ၣ် နကကဲထီၣ်က့ၤအတံၤသကိး ဒီးနကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယံးရမံယၤ ၃၃:၁၅) တၢ်လၢမုၢ်နံၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်လၢအကတီၢ်န့ၣ်, ယကဒုးမဲထီၣ် တၢ်တီအဒ့တဒ့လၢစီၤဒၤဝံး, ဒီးကမၤတၢ်စံၣ်ညီၣ်, ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ.
jr လံာ်ကဘျံးပၤ ၁၇၃ အဆၢ ၁၀
နဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အဘျုးသ့လၢ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအသီ
ယံးရမံယၤ ကိးဝဲမ့းၡံအၤလၢ အကဟဲလီၤစၢၤလၢ စီၤဒၤဝံး “အဒ့” လီၤ. အဝဲဘၣ်တၢ်ကိးအီၤဒ်အံၤန့ၣ် ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလီၤ. ဖဲဝံယံးရမံယၤ မၤတၢ်ဒ်ဝံတဂၤအသိးခါန့ၣ် စီၤပၤလၢအဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤဒၤဝံးန့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. လီၤဂာ်ဒ် သ့ၣ်ထူၣ်ဘၣ်တၢ်ကူာ်လီၤကွံာ်အီၤ, ဘၣ်ဆၣ် အခိၣ်ဆၢၣ်အံၤန့ၣ် တသံဒံးဘၣ်. အဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူး ဟဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်လၢ စီၤဒၤဝံး အစၢၤအသွဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ပှၤကိးအီၤလၢ “ယွၤပတၢ်တီတၢ်လိၤ” သ့ဝဲလီၤ. အဝဲအံၤပာ်ဖျါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ပာ်ဒိၣ်ဝဲ အတၢ်တီတၢ်လိၤ ဒိၣ်မးန့ၣ်လီၤ. (ဖး ယံးရမံယၤ ၂၃:၅, ၆ တက့ၢ်.) ယဟိဝၤယွၤ ပျဲဝဲအဖိခွါအိၣ်တဂၤဃီ လၢကဟဲတူၢ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီး တူၢ်သံအသးန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲဒ်အတၢ်တီတၢ်လိၤအသိး ဒီးပျၢ်ကွံာ်တၢ်ဒဲးဘး ခီဖျိ စီၤဒၤဝံး “အဒ့” အတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးအဃိလီၤ. (ယံး. ၃၃:၁၅) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကျဲအိးထီၣ်လၢ ပှၤတနီၤကဘၣ် တၢ်ကိးအီၤလၢ ‘ပှၤတီပှၤလိၤ’ ဒီးကဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ သးစီဆှံ ဒီးပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအသီပူၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢတပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအသီပူၤတဖၣ် သနာ်က့ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးသ့ဝဲလီၤ. တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်အုၣ်အသးအဂၤတခါလၢ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဒိၣ်ဝဲ တၢ်တီတၢ်လိၤန့ၣ်လီၤ. ပကဆဲးတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ.—ရိ. ၅:၁၈.
(ယံးရမံယၤ ၃၃:၂၃, ၂၄) ဒီးယွၤအကလုၢ်ဘၣ် စီၤယံးရမံယၤ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ၂၄ တၢ်လၢပှၤဂီၢ်မုၢ်အံၤ ကတိၤတၢ်, ဒီးစံး, ပှၤခံဒူၣ်လၢယွၤဃုထၢအီၤန့ၣ် ညိကွံာ်လံဝဲလံန့ၣ် နတထံၣ်ဘၣ်ဧါ. ဒီးမၤတရီတပါယပှၤဂီၢ်မုၢ် ဒ်အတမ့ၢ်လၢၤဘၣ် ပှၤတကလုာ်လၢ အမဲာ်ညါဘၣ်အသိးန့ၣ်,
တၢး၀၇ ၃/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၁ အဆၢ ၄
လံာ်စီဆှံအတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယံးရမံယၤ
၃၃:၂၃, ၂၄—“ပှၤခံဒူၣ်” အံၤန့ၣ်မ့ၢ်မတၤလဲၣ်. တၢတဒူၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ စီၤပၤအဒူၣ်ဖိထၢဖိလၢ အဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ် လၢစီၤဒၤဝံးန့ၣ်လီၤ. အဂၤတဒူၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢ အဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤအၤဟရိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒီးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤအခါ ဖျါလၢယဟိဝၤယွၤ တသူဝဲ ပှၤခံဒူၣ်အံၤလၢၤဘၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်အဘီမုၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ တအိၣ်လၢၤဘၣ်.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယံးရမံယၤ ၃၂:၁-၁၂) ယူဒၤအစီၤပၤစံးဒကံယၤ အနံၣ်ပှဲၤထီၣ်ဆံဆဲၣ်နံၣ်န့ၣ် (အဝဲန့ၣ်မ့ၢ် စီၤနဘူၤကးန့စၢ် အနံၣ်ပှဲၤထီၣ်တဆံဃိးနံၣ်တနံၣ်န့ၣ်) ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်စီၤယံးရမံယၤလီၤ. ၂ အကတီၢ်ဖဲန့ၣ် ဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤအသုးမုၢ် ကဝီၤဃာ်ယရူၤၡလ့ၣ်, ဒီးဝံယံးရမံယၤ အိၣ်ကးတံာ်ဃာ်အသးလၢ ဃိာ်အဂၢၤပူၤလၢအအိၣ်ဝဲလၢ ယူဒၤအစီၤပၤအဟံၣ်ပူၤလီၤ. ၃ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယူဒၤအစီၤပၤစံးဒကံယၤ ကးတံာ်ဃာ်တ့ၢ်အီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, နကတိၤတၢ်လၢဝံကျိာ်ဒီးနစံး, ယွၤစံးဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယကဟ့ၣ်လီၤကွံာ် ဝ့ၢ်တဝ့ၢ်အံၤလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤအစုပူၤ, ဒီးကမၤန့ၢ်အီၤလီၤ. ၄ ဒီးယူဒၤအစီၤပၤစံးဒကံယၤ တပူၤတဖျဲးဘၣ်လၢ ပှၤက့ၤစ့းဖိအစုဘၣ်. မ့မ့ၢ်တၢ်ကဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အီၤလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤ အစုပူၤသပှၢ်တၢၢ်, ဒီးကကတိၤလိာ်အသးလၢ ထးခိၣ်သကိးထးခိၣ်လီၤ. ဒီးအမဲာ်ကထံၣ်ဘၣ်အမဲာ်, ၅ ဒီးကဆှၢစီၤစံးဒကံယၤ ဆူဘၤဘူၤလိၣ်, ဒီးကအိၣ်ဖဲန့ၣ်တုၤယအိၣ်သကိးအီၤလီၤ, ယွၤစံးဝဲဒၣ်. သုမ့ၢ်ဒုးသုးဒီးပှၤက့ၤစ့းဖိဘၣ်ဆၣ်ဒီး, သုတဘီၣ်ထီၣ်တညီထီၣ်ဘၣ်လီၤ. ၆ ဒီးစီၤယံးရမံယၤစံးဝဲဒၣ်, ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်ယၤ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ၇ ကွၢ်ကွၢ်, နဖါတံၢ်စီၤၡၤလူၣ်အဖိခွါ စီၤဃနၤန့လးကဟဲဆူနအိၣ်ဒီးစံး, ပှ့ၤယဟီၣ်ခိၣ်တကဝီၤလၢ အအိၣ်ဝဲလၢဧၤနသိးအပူၤ လၢနဂီၢ်ဒၣ်နဲတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်စံၣ်ညီၣ်ပှ့ၤက့ၤအီၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲလၢနကပှ့ၤအီၤလီၤ. ၈ ဒီးယဖါတံၢ်အဖိခွါစီၤဃနၤန့လး ဟဲဝဲဆူယအိၣ်လၢဃိာ်အဂၢၤပူၤ ဒ်ယွၤအကလုၢ်အသိးန့ၣ်, ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, ပှ့ၤယဟီၣ်ခိၣ်တကဝီၤလၢ အအိၣ်ဝဲလၢဧၤနသိး, လၢဘံၣ်ယၤမံၣ်အကီၢ်ပူၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်စံၣ်ညီၣ်န့ၢ်သါအီၤ, ဒီးတၢ်ပှ့ၤက့ၤအီၤန့ၣ်ဘၣ်နၤလီၤ. ပှ့ၤအီၤလၢနဂီၢ်ဒၣ်နဲတက့ၢ်. တုၤနုၤတစုယသ့ၣ်ညါလၢ တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါလီၤ. ၉ ဒီးယပှ့ၤဟီၣ်ခိၣ်တကဝီၤလၢ အအိၣ်ဝဲလၢဧၤနသိးအပူၤ လၢယဖါတံၢ်အဖိခွါစီၤဃနၤန့လးအစုပူၤ, ဒီးယစီၤစ့ၡက့လးတဆံနွံဘ့ၣ်လၢအဂီၢ်လီၤ. ၁၀ဒီးယကွဲးတၢ်လၢလံာ်ပူၤ, ဒီးစဲဃာ်ပနီၣ်အီၤ, ဒီးဟံးန့ၢ်ပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်, ဒီးစီၤစ့လၢစီၤပီၢ်အပူၤလီၤ.၁၁ဒီးယဟံးန့ၢ်ပှ့ၤတၢ်အလံာ်အိၣ်စဲဃာ်ပနီၣ် ဒ်တၢ်မၤလိာ်ဒီး တၢ်အလုၢ်အလၢ်အသိး, ဒီးလံာ်လၢအအိၣ်ဖျါတဘ့ၣ်လီၤ. ၁၂ ဒီးယဟ့ၣ်ပှ့ၤတၢ်အလံာ်တဘ့ၣ်န့ၣ် လၢစီၤဘၤရူး, စီၤန့ၤရံယၤအဖိခွါ, စီၤမၤစ့ယၤအဖိခွါ လၢယဖါတံၢ်အဖိခွါစီၤဃနၤန့လးအမဲာ်ညါ, ဒီးလၢပှၤအုၣ်အသးလၢ အကွဲးအမံၤလၢလံာ်ပှ့ၤတၢ် အလိၤတဖၣ်အမဲာ်ညါ, ဒီးလၢကယဲၢ်ပှၤယူဒၤဖိလၢ အဆ့ၣ်နီၤလၢဃိာ်အဂၢၤပူၤ အမဲာ်ညါခဲလၢာ်လီၤ.
လါမ့ၤ ၈–၁၄
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ |ယံးရမံယၤ ၃၅–၃၈
“စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း—မ့ၢ်ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူဒီး တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ”
(ယံးရမံယၤ ၃၈:၄-၆) ဒီးပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် စံးဘၣ်စီၤပၤ, မ်ပှၤတဂၤအံၤဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်အကတိၤတၢ်ဒီးအီၤဒ်တၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ်အသိးဒီး, မၤစၢ်လီၤဝဲပှၤသုးဖိအစုလၢ အအိၣ်လီၤတဲာ်လၢဝ့ၢ်ပူၤ, ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်အစုလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်ပှၤတဂၤအံၤ ဃုပှၤဂီၢ်မုၢ်အံၤအတၢ်ဃူတၢ်ဖိးဘၣ်, မ့ၢ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤတခီလီၤ. ၅ ဒီးစီၤပၤစံးဒကံယၤစံးဝဲဒၣ်, ကွၢ်ကွၢ်, အိၣ်ဝဲလၢသုစုပူၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, စီၤပၤမၤတၢ်ထီဒါသု တသ့ဘၣ်နီတမံၤဘၣ်. ၆ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဟံးဃာ်စီၤယံးရမံယၤ ဒီးဒၢနုာ်အီၤဆူစီၤဟးမ့လ့းအဖိခွါ စီၤမၤကလံယၤ အတၢ်ပူၤလၢ အအိၣ်ဝဲလၢဃိာ်အဂၢၤပူၤ, ဒီးစဲၤလီၤစီၤယံးရမံယၤလၢပျံၤတဖၣ်လီၤ. ဒီးထံတအိၣ်ဘၣ်လၢတၢ်ပူၤဘၣ်. အိၣ်ထဲကပံာ်, ဒီးစီၤယံးရမံယၤ လီၤဘျၢလၢကပံာ်ကျါလီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၁၂၂၈ အဆၢ ၃
စံးဒကံယၤ
စီၤစံးဒကံယၤ မ့ၢ်စီၤပၤလၢ တအိၣ်ဒီးတၢ်သးဒူလီၤ. ဖဲပဒိၣ်တဖၣ် ဃ့အီၤအခွဲးလၢ ကမၤသံဝံယံးရမံယၤအခါ အဝဲတဲဝဲလၢ “အိၣ်ဝဲလၢသုစုပူၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, စီၤပၤမၤတၢ်ထီဒါသု တသ့ဘၣ်နီတမံၤဘၣ်.” ဘၣ်ဆၣ် ဖဲစီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း တဲအီၤလၢကမၤပူၤဖျဲး ဝံယံးရမံယၤအခါ အဝဲမၢစီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း လဲၤကိးပှၤအဂၤ ၃၀ ဒ်သိးကမၤစၢၤဝဲ ဝံယံးရမံယၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးလၢခံန့ၣ် အဝဲလဲၤထံၣ်လိာ်ခူသူၣ်အသးဒီး ဝံယံးရမံယၤလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ အတမၤသံဝဲ ဝံယံးရမံယၤဘၣ်, ဒီးတမၤပူၤဖျဲးဝဲလၢ ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိးမၤသံအီၤတဖၣ် အစုပူၤဘၣ်. စီၤစံးဒကံယၤ ပျံၤဝဲပှၤယူဒၤဖိလၢ အလဲၤအိၣ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်တဖၣ်လီၤ. အဃိ ဖဲဝံယံးရမံယၤ တဲဘၣ်အီၤ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကတိၤလၢ အဝဲကဘၣ်ဒိးပၢအသးလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်အခါ တဒိကနၣ်ဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးအဝဲထံၣ်လိာ်ခူသူၣ်အသးဒီး တဲသကိးတၢ်ဒီးဝံယံးရမံယၤအဂ့ၢ်န့ၣ် တမၢဝဲ ဝံယံးရမံယၤတဲဘၣ် ပဒိၣ်တဖၣ်ဘၣ်. အဃိပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အဝဲမ့ၢ်ပှၤလၢအပျံၤတၢ်သ့တဂၤလီၤ.—ယံး. ၃၈:၁-၂၈.
(ယံးရမံယၤ ၃၈:၇-၁၀) ဒီးပှၤကူၤၡးဖိ စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း, ပှၤဒ့ဒံၣ်ဖိလၢအအိၣ်ဝဲလၢ စီၤပၤအဟံၣ်ပူၤတဂၤ နၢ်ဟူဝဲလၢ ပှၤဒၢနုာ်စီၤယံးရမံယၤလၢတၢ်ပူၤလီၤ. ဒီးစီၤပၤဆ့ၣ်နီၤလၢဘံၣ်ယၤမံၣ် အပဲတရီအပူၤလီၤ. ၈ ဒီးစီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့းန့ၣ် ဟးထီၣ်လၢစီၤပၤအဟံၣ်ပူၤ, ဒီးကတိၤတၢ်ဒီးစီၤပၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ၉ ယကစၢ်စီၤပၤဧၢ, ပှၤတဖၣ်န့ၣ်မၤတၢ်အၢလၢ ကယဲၢ်တၢ်လၢအမၤဝံယံးရမံယၤ လၢအဝဲသ့ၣ် တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤလၢတၢ်ပူၤ, ဒီးကသံဝဲလၢတၢ်သၣ်ဝံၤအသးအဃိ လၢတၢ်အလီၢ်ဖဲအအိၣ်ဝဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကိၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်လၢဝ့ၢ်ပူၤဘၣ်. ၁၀ဒီးစီၤပၤမၤလိာ်ပှၤကူၤၡးဖိ စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ဟံးန့ၢ်ဖဲအံၤပှၤသၢဆံအိၣ်ဒီးနၤ, ဒီးဟံးထီၣ်က့ၤစီၤယံးရမံယၤ လၢတၢ်ပူၤလၢ အတချုးသံဒံးဘၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.
တၢး၁၂ ၅/၁ ကဘျံးပၤ ၃၁ အဆၢ ၂–၃
အဝဲဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ ပှၤလၢအမၤအတၢ်မၤကိးဂၤဒဲး
စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့းန့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်. လီၤဂာ်လၢ အဝဲမ့ၢ်ပှၤလၢ အိၣ်ဒီးအလီၢ်အလၤလၢ စီၤပၤစံးဒကံယၤအနီပူၤလီၤ. ဒီးအဝဲအိၣ်မူ တစိၤဃီဒီး ဝံယံးရမံယၤလီၤ. ဝံယံးရမံယၤမ့ၢ် ဝံတဂၤလၢကစၢ်ယွၤမၢအီၤ ဒ်သိးအဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ပှၤယူဒၤဖိလၢ တအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ် လၢအဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤအဂ့ၢ်လီၤ. စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း အိၣ်ဘၣ်လၢပှၤလၢ အတအဲၣ်ယွၤအကျါဘၣ်ဆၣ် အဝဲအဲၣ်ယွၤဒီး ပာ်ကဲဝဲ ဝံယံးရမံယၤဒိၣ်မးလီၤ. ပဒိၣ်တဖၣ် ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်ဝဲဝံယံးရမံယၤလၢ မ့ၢ်ပှၤလၢအမၤဟးဂီၤထံကီၢ်အလၤကပီၤဒီး အဝဲသ့ၣ် ထၢနုာ်ဝံယံးရမံယၤလၢ ထံကမျၢ (ထံပူၤ) လၢအတအိၣ်ဒီးထံ ဒ်သိးကပာ်သံအီၤအဂီၢ်လီၤ. အဃိ စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤကွၢ်အီၤလံ. (ယံးရမံယၤ ၃၈:၄-၆) စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း ကမၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.
စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ ဒီးတဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ ပဒိၣ်တဖၣ် ကမၤပျံၤမၤဖုးအီၤန့ၣ်ဘၣ်. အဃိ အဝဲလဲၤဆူစီၤပၤစံးဒကံယၤအအိၣ် ဒီးလၢပှၤအါဂၤအမဲာ်ညါန့ၣ် တဲဝဲလၢ ပှၤမၤဝံယံးရမံယၤတတီတလိၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဒုးနဲၣ်အစုဆူ ပှၤလၢအမၤတၢ် တတီတလိၤတဖၣ်အအိၣ် ဒီးတဲဝဲစီၤပၤလၢ “ပှၤတဖၣ်န့ၣ် မၤတၢ်အၢလၢ . . . ဝံယံးရမံယၤ” န့ၣ်လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၃၈:၉) စီၤပၤတူၢ်လိာ်ဝဲ စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း အတၢ်ကတိၤ ဒီးမၢဝဲအလဲၤကိးန့ၢ်ပှၤအဂၤ ၃၀ ဒ်သိးကမၤပူၤဖျဲးဝဲ ဝံယံးရမံယၤအဂီၢ်လီၤ.
(ယံးရမံယၤ ၃၈:၁၁-၁၃) ဒီးစီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့းဟံးန့ၢ် ပှၤကညီတဖၣ်အိၣ်ဒီးအီၤ, ဒီးလဲၤနုာ်လၢစီၤပၤအဟံၣ်လၢ တၢ်ပာ်ဖှိၣ်စ့အဖီလာ်, ဒီးဟံးထီၣ်ဖဲန့ၣ်လၢတၢ်ကံးညာ်လီၢ်လံၤ, ဒီးတၢ်အကူအသိးလီၢ်လံၤ, ဒီးစဲၤလီၤအီၤဆူဝံယံးရမံယၤအအိၣ် လၢတၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ၁၂ ဒီးပှၤကူၤၡးဖိစီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း စံးဘၣ်စီၤယံးရမံယၤ, ပာ်တၢ်ကံးညာ်ယာ်, ဒီးတၢ်ကူတၢ်သိးလီၢ်လံၤ, လၢနစုဆၢအဖီလာ်လၢ ပျံၤအဖီလာ်တက့ၢ်, ဒီးဝံယံးရမံယၤမၤဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ. ၁၃ဒီးပှၤစဲၤထီၣ်က့ၤ စီၤယံးရမံယၤလၢပျံၤတဖၣ် ဒီးထုးထီၣ်အီၤလၢတၢ်ပူၤ, ဒီးစီၤယံးရမံယၤ အိၣ်ဝဲလၢဃိာ်အဂၢၤပူၤလီၤ.
တၢး၁၂ ၅/၁ ကဘျံးပၤ ၃၁ အဆၢ ၄
အဝဲဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ ပှၤလၢအမၤအတၢ်မၤကိးဂၤဒဲး
စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ အဂၤတခါဒံး. တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါအံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်သးကညီၤလီၤ. အဝဲဟံးန့ၢ်ဝဲ “တၢ်ကံးညာ်လီၢ်လံၤ, ဒီးတၢ်အကူအသိးလီၢ်လံၤ, ဒီးစဲၤလီၤအီၤဆူဝံယံးရမံယၤအအိၣ်” လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲလဲၤစိာ်ဝဲ တၢ်ကံးညာ်လီၢ်လံၤဒီး တၢ်အကူအသိးလီၢ်လံၤန့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢဖဲအဝဲသ့ၣ် ထုးထီၣ်ဝံယံးရမံယၤအခါ ဒ်သိးဝံယံးရမံယၤ အတံာ်လာ် သုတဘၣ်ဂံာ်ဂူာ်ဒီး ပျံၤတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ.—ယံးရမံယၤ ၃၈:၁၁-၁၃.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယံးရမံယၤ ၃၅:၁၉) တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤ, အံၣ်စရ့လးအကစၢ်စံးဒ်အံၤ, စီၤရ့ကးအဖိခွါစီၤယိၤနဒာ် ကအိၣ်ဒီးပှၤကညီလၢ အကဆၢထၢၣ်လၢယမဲာ်ညါ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၇၅၉
ပှၤရ့ကးဖိ
ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဒိကနၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဒိကနၣ်ဝဲ အပၢ်လၢအမ့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအကလုၢ်ဘၣ်ဆၣ် မ့မ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်န့ၣ် တဒိကနၣ်ဝဲ ပှၤလၢအတ့လီၤအီၤ အကလုၢ်န့ၣ်ဘၣ်. (ယံး. ၃၅:၁၂-၁၆) ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်ပှၤရ့ကးဖိတဖၣ်လၢ “စီၤရ့ကးအဖိခွါ စီၤယိၤနဒာ် ကအိၣ်ဒီးပှၤကညီလၢ အကဆၢထၢၣ်လၢယမဲာ်ညါ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ”—ယံး. ၃၅:၁၉.
(ယံးရမံယၤ ၃၇:၂၁) ဒီးစီၤပၤစံးဒကံယၤမၤလိာ်ဝဲလၢ ပှၤကပာ်စီၤယံးရမံယၤ လၢဃိာ်အဂၢၤပူၤ, ဒီးလၢပှၤကဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ ကိၣ်တလိၣ်လၢ ပှၤကုၢ်ကိၣ်အကျဲပူၤ ကိးမုၢ်နံၤဒဲးတုၤကိၣ်လၢဝ့ၢ်ပူၤလၢာ်ဝဲလီၤ. ဒီးစီၤယံးရမံယၤ အိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢဃိာ်အဂၢၤပူၤလီၤ.
တၢး၉၈ ၁/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၈ အဆၢ ၁၆–၁၇
ဆဲးလဲၤတၢ်ဒီး ကစၢ်ယွၤ
၁၆ လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ယဟိဝၤယွၤဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူဘၣ်လၢ မ့းၡံအၤအဘီအမုၢ်အတၢ်ပၢအဖီလာ်န့ၣ် ပတၢ်အိၣ်မူကပှဲၤဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၂:၁-၄, ၁၆; ယၡါယၤ ၂၅:၇, ၈) ဒီးဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ အဝဲမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ် ပတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်ကသ့အဂီၢ် ခီဖျိဟ့ၣ်ပှၤတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ ပကပာ်ဆိတၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၄:၄; ၆:၂၅-၃၄) ဒ်ယဟိဝၤယွၤမၤစၢၤတ့ၢ်ဝဲ အခ့အပှၤလၢညါတဖၣ်အသိး မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤကမၤစၢၤပှၤန့ၣ် ပနာ်န့ၢ်အီၤသ့လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၃၇:၂၁; ယၤကိာ် ၅:၁၁) အဝဲဒုးဆူၣ်ထီၣ်ပဂံၢ်ပဘါ ခီဖျိဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပမ့ၢ်ထံၣ်ဘၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ အတၢ်အဲၣ်လၢအခ့အပှၤလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်အဖီခိၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲထီဘိလီၤ. (ရိမ့ၤ ၈:၃၅-၃၉) ပှၤလၢအနာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်အီၤလၢ– “ယတညိကွံာ်ဘၣ်နၤဘၣ်, ယတလဲၤသဒၣ်ဘၣ်နၤဘၣ်.”—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၅.
၁၇ လၢတၢ်သ့ၣ်ညါအံၤအဃိ ခရံာ်ဖိလၢအမ့ၢ်အတီတဖၣ်န့ၣ် ဆဲးတီဒီးကစၢ်ယွၤဒီး တအိၣ်မူဒံးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအသိးဘၣ်. လၢထံကီၢ်လၢအဖှီၣ်အါဘ့ၣ်အပူၤ ပှၤဆိကမိၣ်လၢ ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်ဟုၣ်တၢ်လၢ ပှၤကဲဒိၣ်တဖၣ်အအိၣ် ဒ်သိးကလုၢ်အီၣ် အဟံၣ်ဖိဃီဖိအဂီၢ်န့ၣ် တကမၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအတီဒီးကစၢ်ယွၤတဖၣ်န့ၣ် ဟးဆှဲးတၢ်ထံၣ်အံၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ် အိၣ်မူဒ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးဒီး နာ်န့ၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကဆိၣ်ဂ့ၤအဝဲသ့ၣ် ခီဖျိလၢ အိၣ်မူဝဲတီတီလိၤလိၤအဃိလီၤ. (ကတိၤဒိ ၃၀:၈, ၉; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၀:၁၃; ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၈) မုၣ်ကမဲလၢ အအိၣ်လၢကီၢ် အ့ဒယါတဂၤ အသးအိၣ်မၤတၢ်ဒီး အိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့အဃိ ကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤလၢ ကလဲၤခီဖျိအတၢ်ကီတၢ်ခဲတဖၣ်လီၤ. အဝဲအတၢ်အိၣ်မူ ကီခဲသနာ်က့ အသးတဟးဂီၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲနာ်ဝဲလၢ မ့ၢ်ပာ်ဆိယွၤအဘီအမုၢ်ဒီး အတၢ်တီတၢ်လိၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကဆိၣ်ဂ့ၤအီၤဒီး အဖိခွါအဂီၢ်လီၤ. (မးသဲ ၆:၃၃, ၃၄) ပှၤလၢအကထိတဖၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဘၣ်ဆၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် တၢ်ဒီသဒၢလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၁:၂) မ့မ့ၢ်နၤမီၣ်.
တၢး၉၅ ၈/၁ ကဘျံးပၤ ၅ အဆၢ ၅–၆
တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအဂ့ၤ ကဟဲတုၤဝဲ
လၢခံ ဖဲဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤ ကဝီၤဃာ်ဝဲ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အခါ ပှၤလၢအတတီဒီးယွၤ သ့ၣ်တဖၣ်အံၤဘၣ် “အီၣ်ကိၣ်လၢပှၤစီၤဝဲ, အိၣ်ဒီးအသူၣ်ကိၢ်အသးဂီၤ” လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၄:၁၆) တၢ်အိၣ်အသးအံၤ နးထီၣ်ဝဲတုၤဒၣ်လဲာ် ပိာ်မုၣ်တနီၤ အီၣ်က့ၤဝဲအနီၢ်ကစၢ်အဖိလီၤ. (သးသယုၢ်တၢ် ၂:၂၀) မ့မ့ၢ်ဝံယံးရမံယၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ အစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဃိ လီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကတဲာ်ကတီၤန့ၢ်အီၤဒ်သိး “ပှၤကဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ ကိၣ်တလိၣ်လၢ ပှၤကုၢ်ကိၣ်အကျဲပူၤ ကိးမုၢ်နံၤဒဲး တုၤကိာ်လၢဝ့ၢ်ပူၤ လၢာ်ဝဲလီၤ.”—ယံးရမံယၤ ၃၇:၂၁.
ဖဲကိၣ်လၢာ်ကွံာ်ဝဲအခါ မ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤသးပ့ၤနီၣ်ကွံာ်ဝံယံးရမံယၤဧါ. တသးပ့ၤနီၣ်ဝဲဘၣ်. မ့ၢ်လၢဖဲဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် လီၤဘၣ်လၢဘၤဘူၤလိၣ်အစုပူၤအခါ ဝံယံးရမံယၤန့ၣ်ပှၤ “ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ တၢ်အီၣ်လၢကျဲအဂီၢ်, ဒီးခိၣ်ဖး, ဒီးပျၢ်အီၤလီၤ.”—ယံးရမံယၤ ၄၀:၅, ၆; ကွၢ်စ့ၢ်ကီး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၂၅ တက့ၢ်.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယံးရမံယၤ ၃၆:၂၇–၃၇:၂) ဒီးလၢစီၤပၤဆူးထီၣ်ကွံာ်လံာ်တထူ, ဒီးတၢ်ကတိၤလၢစီၤဘၤရူးကွဲးဝဲလၢ စီၤယံးရမံယၤအထးခိၣ်အလီၢ်ခံန့ၣ် ယွၤအကလုၢ်ဘၣ် စီၤယံးရမံယၤ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ၂၈ ဟံးန့ၢ်ကဒီးလံာ်အထူအဂၤတထူ, ဒီးကွဲးကယဲၢ်တၢ်ကတိၤလၢ အခီၣ်ထံးလၢအလိၤလၢ အအိၣ်ဝဲလၢလံာ်ထူလၢအခီၣ်ထံးတထူ, လၢယူဒၤအစီၤပၤစီၤယဟိၤယါကံၣ် ဆူးထီၣ်ကွံာ်န့ၣ်တက့ၢ်. ၂၉ ဒီးနဘၣ်စံးဘၣ်ယူဒၤအစီၤပၤ စီၤယဟိၤယါကံၣ်, ယွၤစံးဒ်အံၤ, နဆူးထီၣ်ကွံာ်လံလံာ်တထူအံၤ, ဒီးနစံး, နကွဲးလၢအပူၤလၢဘၤဘူၤလိၣ် အစီၤပၤကဟဲသပှၢ်တၢၢ်, ဒီးမၤဟးဂီၤကီၢ်တဘ့ၣ်အံၤ, ဒီးကမၤစှီၢ်ပှၤကညီ ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်အဘၣ်မနုၤလဲၣ်. ၃၀ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယွၤစံးလၢယူဒၤအစီၤပၤ ယဟိၤယါကံၣ်အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲဒၣ်တဘၣ်အိၣ်ဘၣ်ဒီး ပှၤလၢအကဆ့ၣ်နီၤလၢ စီၤဒၤဝံးအလီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ် နီတဂၤဘၣ်. ဒီးပှၤကကွံာ်တ့ၢ်ကွံာ်အစိၣ် ဒ်သိးအကဘၣ်တၢ်ကိၢ်လၢမုၢ်ဆါခီ, ဒီးတၢ်ဂိၢ်လၢမုၢ်နၤခီလီၤ. ၃၁ ဒီးယကအိၣ်သကိးအီၤ, ဒီးအချံအသၣ်, ဒီးအခ့အပှၤ, လၢအတၢ်အၢအဃိ, ဒီးယကဒုးဘၣ်အီၤ, ဒီးပှၤယရူၤၡလ့ၣ်ဖိ, ဒီးယူဒၤအပှၤကညီလၢ ကယဲၢ်တၢ်အၢလၢ ယကတိၤတၢ်လၢအဂ့ၢ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဒိကနၣ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်လီၤ. ၃၂ ဒီးစီၤယံးရမံယၤဟံးန့ၢ်လံာ်တထူဒၣ်, ဒီးဟ့ၣ်ဝဲလၢပှၤကွဲးလံာ်စီၤန့ၤရံယၤအဖိခွါ စီၤဘၤရူးလၢအကွဲးဝဲ ကယဲၢ်တၢ်ကတိၤလၢ စီၤယံးရမံယၤအထးခိၣ်လၢ ယူဒၤအစီၤပၤ စီၤယဟိၤယါကံၣ် ဆူးထီၣ်ကွံာ်ဝဲလၢမ့ၣ်အူပူၤန့ၣ်, ဒီးပာ်ဖှိၣ်တၢ်ကတိၤအါထံၣ် ဒ်အဝဲသ့ၣ်အသိးန့ၣ်လၢအဖီခိၣ်လီၤ. ၃၇ ဒီးစီၤယိၤၡံယၤအဖိခွါ စီၤစံးဒကံယၤ ကဲစီၤပၤလၢစီၤယဟိၤယါကံၣ်အဖိခွါ စီၤကၤနယၤအလီၢ် လၢဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ် ပာ်စီၤပၤလၢကီၢ်ယူဒၤအပူၤလီၤ. ၂ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး အဝဲဒၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အခ့အပှၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ကီၢ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တကနၣ်ဘၣ်ယွၤအကလုၢ်လၢ အကတိၤဝဲလၢ ဝံယံးရမံယၤအစုပူၤန့ၣ်ဘၣ်.
လါမ့ၤ ၁၅–၂၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ |ယံးရမံယၤ ၃၉–၄၃
“ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်ကၣ်က့ၤ ပှၤတဂၤစုာ်စုာ် ဒ်အတၢ်မၤဒၣ်ဝဲအသိး”
(ယံးရမံယၤ ၃၉:၄-၇) ဒီးတုၤယူဒၤအစီၤပၤစံးဒကံယၤ, ဒီးပှၤသုးဖိခဲလၢာ်န့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်အီၤဒီး, တၢ်မၤအသးလၢအဃ့ၢ်ထီၣ်ဝဲ, ဒီးဟးထီၣ်လၢဝ့ၢ်ပူၤလၢ မုၢ်နၤလၢစီၤပၤအတၤသၣ်အလီၢ်အကျဲ လၢပဲတရီအိၣ်ဝဲလၢ တၢ်အဒူၣ်ခံဒူၣ်အဘၢၣ်စၢၤ, ဒီးဟးထီၣ်ဝဲလၢတၢ်ပျီပူၤအကျဲလီၤ. ၅ ဒီးပှၤက့ၤစ့းအသုးမုၢ်လူၤပိာ်အခံ, ဒီးချုးန့ၢ်စီၤစံးဒကံယၤလၢ ယရံၤဃိအတၢ်ပျီပူၤ, ဒီးဖီၣ်န့ၢ်အီၤ, ဒီးစိာ်ထီၣ်အီၤဆူ ဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ်အအိၣ် လၢရံးဘလၤလၢ ကီၢ်ဃမါသးအပူၤ, ဒီးအဝဲဒၣ်စံၣ်ညီၣ်အီၤလီၤ. ၆ ဒီးဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤမၤသံ စီၤစံးဒကံယၤအဖိခွါတဖၣ်လၢအမဲာ်ညါ လၢရံးဘလၤလၢကီၢ်ဃမါသးအပူၤ, ဒီးဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤမၤသံ ကီၢ်ယူဒၤအပဒိၣ်ဖးဒိၣ်ခဲလၢာ်လီၤ. ၇ ဒီးအူခွဲးထီၣ်ကွံာ်စီၤစံးဒကံယၤအမဲာ်, ဒီးစၢဃာ်အီၤလၢသွဲတိၢ်ဒ်သိး အကစိာ်ထီၣ်ကွံာ်အီၤဆူဘၤဘူၤလိၣ်လီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၁၂၂၈ အဆၢ ၄
စံးဒကံယၤ
ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်လီၤပှီၢ်. ဖဲ (ချ.ခ.န ၆၀၇) “စီၤစံးဒကံယၤအနံၣ်ပှဲၤထီၣ် တဆံတနံၣ်, လါလွံၢ်လါတလါ, လါထီၣ်ခွံနံၤတနံၤ” န့ၣ်ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် အဒုၣ်အဒါလဲၤနုာ်လီၤ လၢဝ့ၢ်ပူၤန့ၢ်ဝဲလီၤ. စီၤစံးဒကံယၤဒီး အပှၤသုးဖိတဖၣ် ဃ့ၢ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ မုၢ်နၤခီလီၤ. ဒီးပှၤဖီၣ်န့ၢ်စီၤစံးဒကံယၤဖဲ ယရံၤဃိ အမဲးမုၢ်ပျီ ဒီးပှၤလဲၤကိးအီၤဆူ ဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ် လၢအအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ရံးဘလၤဒီးပှၤမၤသံ အဖိခွါတဖၣ်လၢ အမဲာ်ညါလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် စီၤစံးဒကံယၤ အသးအိၣ်ဒၣ်ထဲ ၃၂ နံၣ်အဃိ အဖိခွါတဖၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်ဒံးဖိသၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲထံၣ်ဘၣ် ပှၤမၤသံအဖိတဖၣ်ဝံၤ ပှၤမၤဘျီၣ်အမဲာ်ချံ, ပှၤစၢဃာ်အခီၣ်လၢသွဲတိၢ်ဒီး ပှၤက့ၤကိးအီၤဆူ ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲန့ၣ်အဝဲဘၣ်အိၣ်လၢဃိာ်ပူၤ တုၤအသံတစုလီၤ.— ၂ စီၤပၤ ၂၅:၂-၇; ယံး. ၃၉:၂-၇; ၄၄:၃၀; ၅၂:၆-၁၁; ထိၣ်သတြီၤဒီး ယံး. ၂၄:၈-၁၀ တက့ၢ်; ဃ့း. ၁၂:၁၁-၁၆; ၂၁:၂၅-၂၇.
(ယံးရမံယၤ ၃၉:၁၅-၁၈) ဒီးလၢစီၤယံးရမံယၤ အိၣ်ကးတံာ်ဃာ်အသးလၢ ဃိာ်အဂၢၤပူၤအဖၢမုၢ်ဒီး, ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်အီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ၁၆ လဲၤကတိၤတၢ်ဒီး ပှၤကူၤၡးဖိစီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း, ဒီးစံး, တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤ, အံၣ်စရ့လးအကစၢ်စံးဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယကမၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် ယတၢ်ကတိၤလၢ ဝ့ၢ်အံၤအဂ့ၢ်အကျိၤ လၢတၢ်အၢအဂီၢ်, တမ့ၢ်ဘၣ်လၢတၢ်ဂ့ၤအဂီၢ်ဘၣ်, ဒီးတၢ်လၢမုၢ်တနံၤန့ၣ် ကလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် လၢနမဲာ်ညါလီၤ. ၁၇ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ယကမၤပူၤမၤဖျဲးနၤလၢမုၢ်တနံၤန့ၣ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ဒီးတၢ်တဟ့ၣ်လီၤကွံာ်ဘၣ်နၤ လၢပှၤကညီလၢ နပျံၤအီၤအစုပူၤဘၣ်. ၁၈ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယကမၤပူၤမၤဖျဲးနၤသပှၢ်တၢၢ်, ဒီးနတလီၤဃံၤဘၣ်လၢနးဘၣ်, မ့ၢ်နသးသမူကကဲထီၣ်တၢ်ဂုာ်န့ၢ်လၢနဂီၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နသန့ၤနသးလၢယၤလီၤ.
တၢး၁၂ ၅/၁ ကဘျံးပၤ ၃၁ အဆၢ ၅
အဝဲဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ ပှၤလၢအမၤအတၢ်မၤကိးဂၤဒဲး
ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲ တၢ်လၢစီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့းမၤဝဲတဖၣ်လီၤ. ဒီးမ့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ အဝဲအတၢ်မၤတဖၣ်အံၤဧါ. ဘၣ်ဃးဒီး ကီၢ်ယူဒၤကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဲဘၣ်ဝဲ စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း ခီဖျိလၢ ဝံယံးရမံယၤလီၤ. ဒ်သိး စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့း ကနာ်န့ၢ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤကမၤပူၤဖျဲးအီၤအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤအီၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤယဲၢ်ခါလီၤ. ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ “ယကမၤပူၤမၤဖျဲးနၤလၢ မုၢ်တနံၤန့ၣ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ဒီးတၢ်တဟ့ၣ်လီၤကွံာ်ဘၣ်နၤလၢ ပှၤကညီလၢနပျံၤအီၤအစုပူၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယကမၤပူၤမၤဖျဲးနၤ သပှၢ်တၢၢ်, ဒီးနတလီၤဃံၤဘၣ်လၢနးဘၣ်, မ့ၢ်နသးသမူကကဲထီၣ် တၢ်ဂုာ်န့ၢ်လၢနဂီၢ်လီၤ.” ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤအၢၣ်လီၤဝဲလၢ ကမၤပူၤမၤဖျဲးဝဲ စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့းလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲ ‘သန့ၤအသးလၢယွၤ’ အဃိလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၃၉:၁၆-၁၈) ယဟိဝၤယွၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ စီၤဧ့ၤဘ့းမ့လ့းန့ၣ် တမ့ၢ်ထဲအသူၣ်ကိၢ်သးဂီၤတၢ်လၢ ဝံယံးရမံယၤအဂီၢ်ဘၣ်, အဝဲသန့ၤအသးလၢယွၤဒီး နာ်န့ၢ်ယွၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.
(ယံးရမံယၤ ၄၀:၁-၆) လၢပှၤပၢၤတၢ်ဖိအခိၣ် စီၤနဘူစၢ်ရဒၣ်ပျၢ် စီၤယံးရမံယၤလၢ ရၤမါအလီၢ်ခံန့ၣ် ယွၤအကလုၢ်ဘၣ် စီၤယံးရမံယၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, စီၤနဘူစၢ်ရဒၣ်ဟံးန့ၢ်တ့ၢ်အီၤ, ဒီးစၢဃာ်အီၤလၢပျံၤသွဲ လၢပှၤလၢအစိာ်ကဲကုၢ်ဆူ ဘၤဘူၤလိၣ်တဖၣ်အကျါလီၤ. ၂ ဒီးပှၤပၢၤတၢ်ဖိအခိၣ် ဟံးန့ၢ်စီၤယံးရမံယၤ, ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ယွၤနကစၢ်ကတိၤတၢ်အၢအံၤလၢ တၢ်အလီၢ်အံၤအဂ့ၢ်လီၤ. ၃ ဒီးယွၤဒုးဘၣ်အီၤ, ဒီးမၤဝဲဒ်ကယဲၢ်တၢ်လၢ အစံးဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုမၤကမၣ်ဘၣ်ယွၤ, ဒီးတဒိကနၣ်ဘၣ်အကလုၢ်ဘၣ်. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးတၢ်အံၤ တမံၤဘၣ်သုလီၤ. ၄ ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယမၤထူၣ်ဖျဲးနၤဒီးပျံၤသွဲလၢ အအိၣ်ဝဲလၢနစုလိၤလီၤ. နဟဲဒီးယၤဆူဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဂ့ၤလၢနမဲာ်ညါဒီး, ဟဲတက့ၢ်. ဒီးယကအံးကွၢ်နၤလီၤ, ဒီးဟဲဒီးယၤဆူဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်အၢလၢနမဲာ်ညါဒီး, အိၣ်ဒၣ်နတၢ်တက့ၢ်. ကွၢ်ကွၢ်, ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်ညါအိၣ်ဝဲလၢနမဲာ်ညါလီၤ. ဖဲအဂ့ၤဒီးအလိၤလၢနမဲာ်ညါ လၢနကလဲၤန့ၣ် လဲၤဆူန့ၣ်တက့ၢ်. ၅ ဒီးတက့ၤက့ၤဒံးဘၣ်အဖၢမုၢ်ဒီး, စံးဝဲဒၣ်, က့ၤကဒါက့ၤဆူစီၤၡၤဖၣ်အဖိခွါ, စီၤအဃံကၣ်အဖိခွါ, စီၤကဒါလယၤအအိၣ်, လၢဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤ ပာ်လီၤပှၤအခိၣ်လၢယူဒၤ အဝ့ၢ်တဖၣ်အဖီခိၣ်, ဒီးအိၣ်ဒီးအီၤလၢပှၤဂီၢ်မုၢ်အကျါတက့ၢ်. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, ဖဲအဂ့ၤဒီးအလိၤလၢ နမဲာ်ညါန့ၣ်လဲၤတက့ၢ်. ဒီးပှၤပၢၤတၢ်ဖိအခိၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢတၢ်အီၣ်လၢကျဲအဂီၢ်, ဒီးခိၣ်ဖး, ဒီးပျၢ်အီၤလီၤ. ၆ ဒီးစီၤယံးရမံယၤလဲၤဝဲဆူ စီၤအဃံကၣ်အဖိခွါ စီၤကဒါလယၤအအိၣ်လၢမံးစပၤအပူၤ, ဒီးအိၣ်ဝဲဒီးအီၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢအအိၣ်လီၤတဲာ်လၢ ကီၢ်ပူၤအကျါလီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၄၈၂
နဘူစၢ်ရဒၣ်
စီၤနဘူၤကးန့စၢ် မၢဝဲစီၤနဘူစၢ်ရဒၣ် လၢကပျၢ်ကွံာ် ဝံယံးရမံယၤဒီး ပျဲအီၤဖဲတၢ်လီၢ်လၢ အအဲၣ်ဒိးလဲၤဝဲလီၤ. ဒီးလၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ တဲဝဲဝံယံးရမံယၤလၢ ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲအီၤ ဒီးဟ့ၣ်လီၤအီၤ တၢ်မၤစၢၤတနီၤလီၤ. စီၤနဘူစၢ်ရဒၣ်မ့ၢ် ပှၤကတိၤခၢၣ်စးတၢ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤအဂီၢ်ဒီး မၢဝဲစီၤကဒါလယၤ လၢကပၢဝဲ ပှၤယူဒၤဖိလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ စီၤပၤ ၂၅:၂၂; ယံး. ၃၉:၁၁-၁၄; ၄၀:၁-၇; ၄၁:၁၀) ဒီးလၢခံ ပူၤကွံာ်ယဲၢ်နံၣ်ဖဲ ချ.ခ.န ၆၀၂ န့ၣ်စီၤနဘူစၢ်ရဒၣ်က့ၤဖီၣ်ဝဲ ပှၤယူဒၤဖိလၢလၢ အဃ့ၢ်ဟးထီၣ်လၢ ဟီၣ်ကဝီၤအဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—ယံး. ၅၂:၃၀.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယံးရမံယၤ ၄၂:၁-၃) ဒီးပှၤသုးမုၢ်အခိၣ်ခဲလၢာ်, ဒီးစီၤကါရ့ၤအဖိခွါစီၤယိဃၤနၣ်, ဒီးစီၤဟိၤၡၤယၤအဖိခွါ စီၤယစါနယၤ, ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢအဆံးပၢၢ်လၢအဒိၣ် ခဲလၢာ်သုးဘူးအသး, ၂ ဒီးစံးလၢဝံယံးရမံယၤ, မ်ပတၢ်ဃ့ကညးဘၣ်နသး, ဒီးဘါထုကဖၣ်န့ၢ် ယွၤနကစၢ်လၢပဂီၢ်, ပှၤအိၣ်လီၤတဲာ်အံၤခဲလၢာ်အံၤအဂီၢ်, (အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပအိၣ်လီၤတဲာ်စှၤဂၤလၢ ပှၤအါဂၤအကျါ, ဒ်နမဲာ်ထံၣ်ဘၣ်ပှၤအသိးန့ၣ်,) ၃ ဒ်သိးယွၤနကစၢ်ကဒုးနဲၣ်ပှၤ လၢကျဲလၢပကလဲၤ, ဒီးတၢ်လၢပကဘၣ်မၤတက့ၢ်.
(ယံးရမံယၤ ၄၃:၂) တၢ်မၤအသးလၢ စီၤဟိၤၡၤယၤအဖိခွါစီၤဧစၤရယၤ, ဒီးစီၤကါရ့ၤအဖိခွါစီၤယိဃၤနၣ်, ဒီးပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီအသးခဲလၢာ်, ကတိၤထီၣ်တၢ်ဒီးစံးဘၣ် စီၤယံးရမံယၤ, နကတိၤတၢ်ကဘျံးကဘျၣ်လီၤ. ယွၤပကစၢ်တမၢလီၤဘၣ်နၤဒ်သိးနကစံး, လဲၤအိၣ်လဲၤဆိးလၢ အဲၤကူပတူးအပူၤတဂ့ၤန့ၣ်ဘၣ်.
(ယံးရမံယၤ ၄၃:၄) ဒီးစီၤကါရ့ၤအဖိခွါစီၤယိဃၤနၣ်, ဒီးပှၤသုးဖိအခိၣ်ခဲလၢာ်, ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ် တဒိကနၣ်ဘၣ်ယွၤအကလုၢ်လၢ အကဘၣ်အိၣ်ဝဲလၢကီၢ်ယူဒၤအပူၤဘၣ်.
တၢး၀၃ ၅/၁ ကဘျံးပၤ ၁၀ အဆၢ ၁၀
မ့ၢ်နသံကွၢ်လၢ “ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဖဲလဲၣ်” န့ၣ်ဧါ
၁၀ ဖဲပှၤဘၤဘူၤလိၣ်ဖိတဖၣ် မၤဟးဂီၤဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်ဒီး က့ၤဖှီၣ်ဝဲပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤယိဃၤနၣ် ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤဝဲလၢ ကလဲၤကိးဝဲ ပှၤယူဒၤဖိလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်တဖၣ် ဆူကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤတၢ်ဝံၤ တချုးလၢအဟးထီၣ်ဝဲဒံးဘၣ်န့ၣ် မၢဝဲဝံယံးရမံယၤဃ့ထုကဖၣ် ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲအဝဲသ့ၣ် တဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်စံးဆၢအခါ မၤဝဲဒ်အဝဲသ့ၣ် ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤပာ်စၢၤဝဲအသိးလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၄၁:၁၆–၄၃:၇) ဖဲနဃုယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအခါ ဒ်သိးနကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးအဂီၢ် မ့ၢ်နဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ တၢ်မၤအသးတခါအံၤကသ့ဧါ.
(ယံးရမံယၤ ၄၃:၆, ၇) ဒီးပှၤပိာ်ခွါ, ဒီးပှၤပိာ်မုၣ်, ဒီးဖိဒံဖိသၣ်, ဒီးစီၤပၤအဖိမုၣ်တဖၣ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤလၢပှၤပၢၤတၢ်ဖိအခိၣ် စီၤနဘူစၢ်ရဒၣ်ပာ်လီၤတဲာ် ဒီးစီၤၡၤဖၣ်အဖိခွါ စီၤအဃံကၣ်အဖိခွါ, စီၤကဒါလယၤ, ဒီးဝံယံးရမံယၤ, ဒီးစီၤန့ၤရံယၤ အဖိခွါစီၤဘၤရူးလီၤ. ၇ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဟဲဝဲဆူ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တဒိကနၣ်ဘၣ်ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်, ဒီးဟဲဝဲဆူတၤပါန့ၤလီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၄၆၃ အဆၢ ၄
တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကဲထီၣ်အသးတဆီဘၣ်တဆီ
ဖဲဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကဝီၤဃာ်အီၤ အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီန့ၣ် စီၤစံးဒကံယၤ ပၢတၢ်အိၣ် ၉ နံၣ် (ချ.ခ.န ၆၀၉) လံ. ဒီးဖဲအဝဲပၢတၢ်အိၣ် ၁၁ နံၣ် (ချ.ခ.န ၆၀၇) ဒီးစီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ် ပၢတၢ် ၁၉ (ပှၤကဂံၢ်စးထီၣ်အီၤဖဲ ချ.ခ.န ၆၂၅)နံၣ်န့ၣ် ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်ဘၣ် တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤလီၤ. (၂ စီၤပၤ ၂၅:၁-၈) ဒီးဖဲ ချ.ခ.န ၆၀၇ လါယဲၢ်လါတလါ (လါ အးဘ် (AB), ဘၣ်ဖဲ လါယူၤလံ ဒီးလါအီကူး အဘၢၣ်စၢၤ) န့ၣ်ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒွဲၣ်အူအီၤ, ဝ့ၢ်ခိၣ်ဒူတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤလီၤပှီၢ်အီၤ ဒီးပှၤဝ့ၢ်ဖိအါဂၤ ဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်အီၤလီၤ. သနာ်က့ “ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိလၢ အတၢ်တအိၣ်ဘၣ်တနီၤ လၢကီၢ်ယူဒၤအပူၤ” ဘၣ်အိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်ဝဲလီၤ. စီၤကဒါလယၤလၢ စီၤနဘူၤကးန့စၢ် ပာ်လီၤအီၤလၢ ကတီခိၣ်ရိၤမဲဝဲ ပှၤလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ ပှၤလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ပျံၤတၢ်ဒီးလဲၤဃ့ၢ်ဝဲဆူ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤအဃိ ကီၢ်ယူဒၤန့ၣ် ပှၤတအိၣ်ဝဲနီတဂၤလၢၤဘၣ်. (၂ စီၤပၤ ၂၅:၉-၁၂, ၂၂-၂၆) တၢ်မၤအသးတဖၣ် အံၤကဲထီၣ်ဝဲဖဲ လါနွံလါတလါလၢအမ့ၢ် အ့သၤနံၣ် (မ့တမ့ၢ် တံးၡရံၣ်, ဘၣ်ဖဲ လါစဲးပတ့ဘၢၣ် ဒီးလါအီးကထိဘၢၣ်အဘၢၣ်စၢၤ) လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ကဘၣ်အိၣ်လီၤဃီဝဲ အနံၣ် ၇၀ န့ၣ်ကဘၣ်တၢ်စးထီၣ်ဂံၢ်အီၤဖဲ ချ.ခ.န ၆၀၇ လါအီးကထိဘၢၣ် ၁ ဒီးကတၢၢ်ဝဲဖဲ ချ.ခ.န ၅၃၇ လီၤ. ပှၤယူဒၤဖိလၢ အဟဲက့ၤဆူ ကီၢ်ယူဒၤ လၢအဆိကတၢၢ်တဖုန့ၣ် ဟဲက့ၤတုၤဝဲဖဲ ချ.ခ.န ၅၃၇, လါထီၣ်နွံလါတလါအဃိ ကီၢ်ယူဒၤဘၣ်အိၣ်လီၤဃီဝဲ အနံၣ် ၇၀ န့ၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ.—၂ ကွဲး. ၃၆:၂၁-၂၃; ဧ့. ၃:၁.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယံးရမံယၤ ၄၀:၁၁–၄၁:၃) ဒီးတုၤပှၤယူဒၤဖိခဲလၢာ်လၢအအိၣ်ဝဲလၢ မိၤအးအပူၤ, ဒီးလၢပှၤဧၣ်မိၣ်ဖိအကျါ, ဒီးလၢအဒိၣ်အပူၤ, ဒီးပှၤလၢအအိၣ်ဝဲလၢ ကီၢ်ခဲလၢာ်အပူၤန့ၣ် နၢ်ဟူဝဲလၢဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤ ပာ်လီၤတဲာ်ပှၤလၢယူဒၤဖိအကျါ, ဒီးပာ်စီၤၡၤဖၣ်အဖိခွါ စီၤအဃံကၣ်အဖိခွါ စီၤကဒါလယၤလၢအဖီခိၣ်ဒီး, ၁၂ ပှၤယူဒၤဖိခဲလၢာ်ဟဲက့ၤဝဲလၢ အလီၢ်ဖဲတၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤ, ဒီးဟဲဝဲဆူကီၢ်ယူဒၤ ဆူစီၤကဒါလယၤအအိၣ်လၢ မံးစပၤအပူၤ, ဒီးထၢဖှိၣ်စပံးထံ, ဒီးတၢ်ကိၢ်အကတီၢ်အတၤသၣ် အါအါကလဲာ်လီၤ. ၁၃ ဒီးစီၤကါရ့ၤအဖိခွါစီၤယိဃၤနၣ်, ဒီးပှၤသုးဖိအခိၣ်လၢအအိၣ်ဝဲလၢ ပှၢ်လၢ်ကျါခဲလၢာ်ဟဲဝဲဆူ စီၤကဒါလယၤအအိၣ်လၢမံးစပၤအပူၤ, ၁၄ ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ပှၤဧၣ်မိၣ်ဖိအစီၤပၤဘဧၤလံၣ်မၢလီၤ စီၤနသၤနံယၤအဖိခွါ စီၤယံးၡမၤအ့လး ဒ်သိးအကမၤသံနၤန့ၣ် နသ့ၣ်ညါသပှၢ်တၢၢ်ဧါ. ဒီးစီၤအဃံကၣ်အဖိခွါ စီၤကဒါလယၤတနာ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. ၁၅ ဒီးစီၤကါရ့ၤအဖိခွါစီၤယိဃၤနၣ် ကတိၤတၢ်ခူသူၣ်ဒီး စီၤကဒါလယၤလၢမံးစပၤအပူၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ဒုးလဲၤလၢ်ယၤတက့ၢ်, ဒီးယကမၤသံ စီၤနသၤနံယၤအဖိခွါစီၤယံးၡမၤအ့လး, ဒီးပှၤတသ့ၣ်ညါဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. ကမၤသံနၤ, ဒီးပှၤယူဒၤဖိလၢအအိၣ်ဖှိၣ်လၢ နအိၣ်ခဲလၢာ်ကလီၤပြံလီၤပြါ, ဒီးပှၤအိၣ်လီၤတဲာ်လၢယူဒၤတဖၣ် ကဟးဂူာ်ဟးဂီၤန့ၣ် မ့ၢ်အဘၣ်မနုၤလဲၣ်. ၁၆ ဒီးစီၤအဃံကၣ်အဖိခွါ စီၤကဒါလယၤစံးဘၣ် စီၤကါရ့ၤအဖိခွါစီၤယိဃၤနၣ်, မၤတၢ်န့ၣ်တမံၤတဂ့ၤ, အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နကတိၤတၢ်ကဘျံးကဘျၣ်လၢ စီၤယံးၡမၤအ့လးအဂ့ၢ်လီၤ. ၄၁ ဒီးတၢ်မၤအသးလၢလါနွံလါတလါန့ၣ် စီၤအလံၡမၤအဖိခွါ, စီၤနသၤနံယၤအဖိခွါ, စီၤယံးၡမၤအ့လး, စီၤပၤအစၢၤအသွဲၣ်တဂၤ, ဒီးစီၤပၤအပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်, ဒီးပှၤဆံဆဲၣ်ဂၤအိၣ်ဒီးအီၤန့ၣ် ဟဲဝဲဆူစီၤအဃံကၣ်အဖိခွါ စီၤကဒါလယၤအအိၣ်, ဆူမံးစပၤအပူၤ, ဒီးအီၣ်ကိၣ်တပူၤဃီလၢ မံးစပၤအပူၤလီၤ. ၂ ဒီးစီၤနသၤနံယၤအဖိခွါ စီၤယံးၡမၤအ့လး, ဒီးပှၤဆံဆဲၣ်ဂၤလၢအအိၣ်ဒီးအီၤ ဂဲၤဆၢထၢၣ်ကျီကွံာ်စီၤၡဖၣ်အဖိခွါ, စီၤအဃံကၣ်အဖိခွါ, စီၤကဒါလယၤလၢနး, ဒီးမၤသံပှၤလၢဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤ ပာ်လၢကီၢ်အဖီခိၣ်လီၤ. ၃ ဒီးစီၤယံးၡမၤအ့လး မၤသံစ့ၢ်ကီးကယဲၢ်ပှၤယူဒၤဖိလၢ အအိၣ်ဝဲဒီးစီၤကဒါလယၤ လၢမံးစပၤအပူၤခဲလၢာ်, ဒီးပှၤက့ၤစ့းဖိအပှၤသုးဖိလၢ အအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ.
လါမ့ၤ ၂၂–၂၈
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ |ယံးရမံယၤ ၄၄–၄၈
“ဃုတၢ်အဒိၣ်တဖၣ် လၢနဂီၢ်တဂ့ၤ”
(ယံးရမံယၤ ၄၅:၂, ၃) စီၤဘၤရူးဧၢ, ယွၤအံၣ်စရ့လးအကစၢ် စံးဘၣ်နၤဒ်အံၤ, ၃ နစံး, ယဘၣ်အဖှီၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤပာ်တၢ်မၤကိၢ်မၤဂီၤလၢ ယသူၣ်အုးသးအုးအဖီခိၣ်လီၤ. ယကအုကစွါသတးဒီး, ယသးလီၤဘှါ, ဒီးယအိၣ်ဘှံးတသ့ဘၣ်.
jr ကဘျံးပၤ ၁၀၄–၁၀၅ အဆၢ ၄–၆
ဟးဆှဲးတၢ် “ဃုတၢ်အဒိၣ်တဖၣ် လၢနဂီၢ်” တက့ၢ်
၄ တၢ်လၢစီၤဘၤရူး ဃုဝဲန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်ဝဲ တၢ်မံၤဟူသၣ်ဖျါ ဒီးတၢ်လၤကပီၤန့ၣ်လီၤ. စီၤဘၤရူး မၤတၢ်ဒ် ဝံယံးရမံယၤ အပှၤကွဲးလံာ် သနာ်က့ တမ့ၢ်အဝဲကဲထဲ ဝံယံးရမံယၤ အပှၤကွဲးလံာ်ဖိ တဂၤန့ၣ်ဘၣ်. ဖဲယံးရမံယၤ ၃၆:၃၂ န့ၣ် စီၤဘၤရူး ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “ပှၤကွဲးလံာ်” လီၤ. တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပှၤဃုသ့ၣ်ညါ တၢ်ဖိတၢ်လံၤလၢပျၢၤတဖၣ် ဃုထံၣ်န့ၢ်ဝဲန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ အဝဲကမ့ၢ် ပှၤလၢအိၣ်ဒီး အလီၢ်အလၤ လၢနီပူၤတဂၤလီၤ. စီၤအလံၡမၤ လၢအမ့ၢ်ယူဒၤအပဒိၣ်တဂၤ စ့ၢ်ကီးဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “ပှၤကွဲးလံာ်” လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤဘၤရူးန့ၣ် ကမ့ၢ်ပှၤမၤသကိးတၢ်ဒီး စီၤအလံၤၡမၤဒီး နုာ်လီၤဟးထီၣ်လၢ “စီၤပၤအဟံၣ်” လၢ “ပှၤကွဲးလံာ်အဒၢးပူၤ” သ့ဝဲလီၤ. (ယံး. ၃၆:၁၁, ၁၂, ၁၄) စီၤဘၤရူးကမ့ၢ် ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ စီၤပၤအနီပူၤတဂၤလီၤ. အဝဲအဒီပုၢ်ဝဲၢ်စီၤစရါယၤ မ့ၢ်စီၤစံးဒကံယၤ အပဒိၣ်ဖးဒိၣ် ဒီးဖဲစီၤပၤလဲၤတၢ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်အဂီၢ်အခါ အဝဲလဲၤပိာ်ဝဲအခံလီၤ. (ဖး ယံးရမံယၤ ၅၁:၅၉ တက့ၢ်.) ဒ်ပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဂၤအသိး ဖဲစီၤပၤလဲၤတၢ်အခါ အဝဲကကွၢ်ထွဲဝဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီး တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအလီၢ်လၢ စီၤပၤအဂီၢ်လီၤ. အဃိ အဝဲအိၣ်ဒီးအလီၢ်အလၤဖးဒိၣ်လီၤ.
၅ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးအလီၢ်အလၤတဂၤ ကဘၣ်ကွဲးနီၣ်ဃာ်ဝဲ ကီၢ်ယူဒၤကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤအဂ့ၢ် တခါဝံၤတခါန့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်သးဘၣ်တံာ်တာ်လၢ အဝဲအဂီၢ်လီၤ. စီၤဘၤရူးမၤစၢၤဝဲ ကစၢ်ယွၤအဝံအဃိ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်လၢ အဝဲအတၢ်မၤဒီး အလီၢ်အလၤအဂီၢ်လီၤ. ဒ်ပဖးဘၣ်လၢ ယံးရမံယၤ ၄၅:၄ အသိး ကစၢ်ယွၤမ့ၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် တၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. “တၢ်အဒိၣ်တဖၣ်” လၢစီၤဘၤရူးအဲၣ်ဒိးဃုဝဲန့ၣ် မ့မ့ၢ်တၢ်အလီၢ်အလၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တၢ်ထူးတၢ်တီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ကကဲထီၣ်တၢ်ကလီကလီလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကစၢ်ယွၤတြီဝဲ စီၤဘၤရူး ဒ်သိးအသုတဃုဝဲ တၢ်အလီၢ်အလၤလၢ ပှၤယူဒၤဖိအတၢ်ပၢလၢ အကဟးဂီၤအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ.
၆ “တၢ်အဒိၣ်တဖၣ်” လၢစီၤဘၤရူးဃုဝဲန့ၣ် ကပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ်လီၤ. ပှၤလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ယူဒၤအကပိာ်ကပၤတဖၣ်န့ၣ် သန့ၤအသးလၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထူးတၢ်တီၤလီၤ. ပှၤမိၤအးဖိတဖၣ်န့ၣ် သန့ၤအသးလၢ အဝဲသ့ၣ် ‘အတၢ်မၤဒီး အတၢ်ပာ်ဖှိၣ်’ တဖၣ်လီၤ. ဧၣ်မိၣ်ဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး လီၤဂာ်ဒ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤမၢ ဝံယံးရမံယၤတဲဝဲလၢ ဘၤဘူၤလိၣ်မ့ၢ်ဝ့ၢ်လၢ ‘အတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်အါ’ လီၤ. (ယံး. ၄၈:၁, ၇; ၄၉:၁, ၄; ၅၁:၁, ၁၃) ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢဝဲ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤလီၤ.
(ယံးရမံယၤ ၄၅:၄, ၅က) နဘၣ်စံးလၢအီၤဒ်အံၤ, ယွၤစံးဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, တၢ်လၢယမၤထီၣ်န့ၣ်ယကမၤလီၤပှီၢ်, ဒီးတၢ်လၢယသူၣ်လီၤန့ၣ် ယကထဲးထီၣ်ကွံာ်လၢကီၢ်ဒီဘ့ၣ်ညါအံၤအပူၤလီၤ. ၅ ဒီးနဃုတၢ်အဒိၣ်တဖၣ်လၢနဂီၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ, ဃုအီၤတဂ့ၤ.
jr ကဘျံးပၤ ၁၀၃ အဆၢ ၂
ဟးဆှဲးတၢ် “ဃုတၢ်အဒိၣ်တဖၣ် လၢနဂီၢ်” တက့ၢ်
၂ စီၤဘၤရူးကအုကစွါထီၣ်ဝဲလၢ “ယဘၣ်အဖှီၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤပာ်တၢ်မၤကိၢ်မၤဂီၤလၢ ယသူၣ်အုးသးအုးအဖီခိၣ်လီၤ. ယကအုကစွါသတးဒီး, ယသးလီၤဘှါ, ဒီးယအိၣ်ဘှံးတသ့ဘၣ်.” ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဖဲပသးဟးဂီၤအခါ ပကကအုကစွါထီၣ်လၢ ပထးခိၣ် မ့တမ့ၢ်လၢ ပသးပူၤလီၤ. စီၤဘၤရူး မ့ၢ်ကအုကစွါ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ယဟိဝၤယွၤဒိကနၣ် အတၢ်ကတိၤလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤဘၤရူးအသးဟးဂီၤလဲၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤလၢအထံၣ်ပှၤသးတဂၤအံၤ သ့ၣ်ညါဝဲအဃိ မၢဝဲဝံယံးရမံယၤ ဘှီဘၣ်ထီၣ် စီၤဘၤရူးအတၢ်ဆိကမိၣ် လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ. (ဖး ယံးရမံယၤ ၄၅:၁-၅ တက့ၢ်.) နကဆိကမိၣ်ဘၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤဘၤရူး အသးဟးဂီၤဝဲထဲအံၤလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအမူဒါအဃိဧါ, မ့တမ့ၢ် တၢ်အိၣ်အသးလၢ အကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲ ဖဲအမၤအတၢ်မၤအခါဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. အဝဲအသးဟးဂီၤခီဖျိလၢ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအဃိလီၤ. စီၤဘၤရူး “ဃုတၢ်အဒိၣ်တဖၣ်” လီၤ. တၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်မနုၤလဲၣ်. ခီဖျိလၢ အဝဲတူၢ်လိာ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်ဒီး အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲအဃိ ကစၢ်ယွၤအၢၣ်လီၤအီၤဒ်လဲၣ်. ဒီးပကမၤလိန့ၢ် တၢ်မနုၤလၢအဝဲအအိၣ်လဲၣ်.
(ယံးရမံယၤ ၄၅:၅ခ) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယကဒုးဘၣ်တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ် ခဲလၢာ်လၢတၢ်အၢလီၤ, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ဖဲနလဲၤတၢ်တပူၤလၢ်လၢ်န့ၣ်, ယကဟ့ၣ်နသးသမူလၢ တၢ်ဂုာ်န့ၢ်လၢနဂီၢ်လီၤ.
ဃုဆိယွၤအဘီအမုၢ် ဒီးတဘၣ်ဃုဆိ တၢ်ထူးတၢ်တီၤတဂ့ၤ
၆ ဆိကမိၣ်ကွၢ် စီၤယံးရမံယၤ အပှၤကွဲးလံာ်ဖိ စီၤဘၤရူးအဂ့ၢ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲစီၤဘၤရူး “ဃုတၢ်အဒိၣ်တဖၣ်” လၢအဂီၢ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်အီၤလၢ တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ် ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤအၢၣ်လီၤစီၤဘၤရူးလၢ ကမၤပူၤဖျဲးထဲအ သးသမူလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၄၅:၁-၅) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤဘၤရူး တကြၢးဃုတၢ်ထူးတၢ်တီၤဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ တမၤပူၤဖျဲးဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ထူးတၢ်တီၤဘၣ်. (ယံးရမံယၤ ၂၀:၅) တယံာ်လၢၤဘၣ် ကစၢ်ယွၤကမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်လၢမုၣ်ကီၤလံၢ် ပၢဝဲအံၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အခဲအံၤန့ၣ် ပတကြၢးဃုအါထီၣ် တၢ်ထူးတၢ်တီၤဘၣ်. ပတကြၢးမုၢ်လၢ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်မ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် ပတၢ်ဖိတၢ်လံၤ မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအီၤတဖၣ် ကအိၣ်ဒံးဒီးပှၤန့ၣ်ဘၣ်.—ကတိၤဒိ ၁၁:၄, မးသဲ ၂၄:၂၁, ၂၂; လူၤကၣ် ၁၂:၁၅.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယံးရမံယၤ ၄၈:၁၃) ဒီးမိၤအးအမဲာ်ကဆှးလၢ ကမိၣ်အဃိ, ဒ်အံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိ အမဲာ်ဆှးလၢ တၢ်လၢအသန့ၤအသးလၢအီၤ, ဘ့ၤသ့လးအဃိအသိးန့ၣ်လီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၄၃၀
ကမိၣ်
ဖဲဝံယံးရမံယၤ တဲဆိပာ်ဝဲလၢ ကီၢ်မိၤအးကထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဒီး မိၤအးအကစၢ်ယွၤလၢအရ့ဒိၣ်လၢအမ့ၢ် ကမိၣ်ဒီးအပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ် ဒီးအပဒိၣ်တဖၣ် ကဘၣ်တၢ်နီၣ်ဟးထီၣ်ကွံာ်အီၤလီၤ. ဒ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ အဒူၣ်တဆံ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မဲာ်ဆှး လၢဝ့ၢ်ဘ့ၤသ့လး, တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ဂီၤဖံးထူအလီၢ်အသိး ပှၤမိၤအးဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မဲာ်ဆှးလၢ အကစၢ်ယွၤလၢ အမၤတၢ်တသ့နီတမံၤဘၣ်အဃိလီၤ.—ယံး. ၄၈:၇, ၁၃, ၄၆.
(ယံးရမံယၤ ၄၈:၄၂) ဒီးတၢ်ကမၤဟးဂီၤမိၤအး ဒ်သိးအသုတမ့ၢ်လၢၤ ပှၤတကလုာ်တဂ့ၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပာ်ဒိၣ်အသးလၢ ယွၤအဖီခိၣ်လီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၄၂၂ အဆၢ ၂
မိၤအး
ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးမိၤအးန့ၣ် ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. လၢအပူၤကွံာ် အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်န့ၣ် ပှၤမိၤအးကလုာ်ဒူၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်. (ယံး. ၄၈:၄၂) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ မိၤအးအဝ့ၢ်တဖၣ် ဒ်သိးဒီး နဘိ, ဃ့ၡဘိၣ်, ဧရိၤဧ့ၢ်, ဘ့ၤသကၤမူလး ဒီးဘဧၤလးမဧိၣ်န့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်ထဲ အဟးဂုာ်ဟးဂီၤအလီၢ်လီၤ. ဒီးဝ့ၢ်လၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယံးရမံယၤ ၄၇:၁-၇) လၢဖၤရိၤတချုးမၤလူၤဒံးဘၣ်ဂါစၤန့ၣ်ဒီး, ယွၤအကလုၢ်လၢအဘၣ် ဝံယံးရမံယၤလၢပှၤဖလ့ၡသးဖိအဂ့ၢ်. ၂ ယွၤစံးဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ထံထီၣ်လၢကလံၤစိး, ဒီးကဲထီၣ်ထံလုၣ်ဘၢတၢ်လီၤ. ဒီးလုၣ်ဘၢထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ, ဒီးကယဲၢ်တၢ်လၢအအိၣ်ဝဲလၢအပူၤ, ဝ့ၢ်ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢအပူၤလီၤ. ဒီးပှၤကညီကကိးပသူထီၣ် ဒီးပှၤကီၢ်ဖိကဟီၣ်ပသူထီၣ် ကိးဂၤဒဲးလီၤ. ၃ လၢအကသ့ၣ်ဆှ့ၣ်အခီၣ်အသီၣ်အဃိ, လၢအလ့ၣ်ကဟၣ်ဃ့ၢ်သဖှိတၢ်အသီၣ်အဃိ, လၢအလ့ၣ်ကဟၣ်အဒၢအသီၣ်အဃိလီၤ. ပၢ်တဖၣ်အစုအဂံၢ်စၢ်အဘါစၢ်အဃိ, ၄ တကွၢ်ကဒါလၢၤအဖိအဂီၢ်ဘၣ် လၢမုၢ်တနံၤအဃိလၢ အကဟဲဝဲဒ်သိး အကမၤဟးဂီၤပှၤဖလ့ၡသးဖိခဲလၢာ်, ဒ်သိးအကဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်ကယဲၢ်ပှၤလၢ အမၤစၢၤစိၢ်ဒီးစံဒိၣ်လၢ အအိၣ်လီၤတဲာ်ခဲလၢာ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤကမၤဟးဂီၤပှၤဖလ့ၡသးဖိ, ပှၤကီးကၤဖတိၢ်ဖိလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်လီၤ. ၅ ဂါစၤအိၣ်လ့ၤခိၣ်, အၤၡကလိၣ်ဟးဂီၤလံ, အိၣ်ဒီးအကစၢၢ်ကဆူးတနီၤလၢ အအိၣ်လီၤတဲာ်လီၤ. နကဂဲာ်လီၤနသးဆံးယံာ်လဲၣ်. ၆ ယွၤအနးတဘ့ၣ်ဧၢ, နတချုးအိၣ်ဘှံးဒံးဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဆံးယံာ်လဲၣ်. ဖျီၣ်နုာ်လၢနတြိးပူၤ, အိၣ်ဘှံး, ဒီးအိၣ်ဃိကလာ်တက့ၢ်. ၇ နအိၣ်ဘှံးကသ့ဒ်လဲၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤမၤလိာ်အီၤထီဒါအၤၡကလိၣ်, ဒီးထီဒါပီၣ်လဲၣ်နံၤလီၤ. ပာ်လီၤဝဲဖဲန့ၣ်လီၤ.
လါမ့ၤ ၂၉–လါယူၤ ၄
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ |ယံးရမံယၤ ၄၉–၅၀
“ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးဒီးစံၣ်ညီၣ်ပှၤလၢ အပာ်ထီၣ်ထီအသး”
(ယံးရမံယၤ ၅၀:၄-၇) ယွၤစံးဝဲဒၣ်, တၢ်လၢမုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်လၢအဆၢအကတီၢ်န့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိကဟဲ, အဝဲသ့ၣ်ဒီး ပှၤယူဒၤဖိတပူၤဃီ, ကလဲၤဟီၣ်လဲၤဟီၣ်, ဒီးကလဲၤဃုယွၤအကစၢ်လီၤ. ၅ အမဲာ်ကွၢ်ဆူန့ၣ်ဒီး ကသံကွၢ်ကျဲလဲၤဆူစံယိၣ်, ဒီးကစံး ဟဲ, မၤစဲဘူးသကိးပသးဒီးယွၤလၢ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအထူအယိာ်, လၢတၢ်တသးပ့ၤနီၣ်ဘၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ၆ ယပှၤဂီၢ်မုၢ်မ့ၢ်တ့ၢ်သိလၢအဟးဖျိးကျဲ, အပှၤကွၢ်သိတဖၣ်ဒုးဟးဖျိးအီၤလၢကျဲ, ဒုးလဲၤဝဲဆူကစၢၢ်ကလိလီၤ. ဟးလၢကစၢၢ်ဆူတၢ်စိခိၣ်, သးပ့ၤနီၣ်အအိၣ်ဘှံးအလီၢ်လီၤ. ၇ ကယဲၢ်ပှၤလၢအထံၣ်န့ၢ်အီၤအီၣ်ကွံာ်အီၤ, ဒီးအဒုၣ်အဒါစံးဝဲဒၣ်, တၢ်တပာ်တၢ်ဒဲးဘးလၢပလိၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ်မၤကမၣ်ဘၣ်ယွၤ, တၢ်အီၣ်ဆၣ်အလီၢ်အတီအလိၤ, ယွၤအပၢ်တဖၣ်အတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ.
(ယံးရမံယၤ ၅၀:၂၉-၃၂) ကိးဖှိၣ်ပှၤခးတၢ်ဖိထီဒါဘၤဘူၤလိၣ်, ပှၤလၢအသူချံၣ်ခဲလၢာ်သ့ၣ်ဧၢ, သူၣ်ဒဲဝးတရံးအီၤတက့ၢ်. ဒုးပူၤဖျဲးပှၤနီတဂၤတဂ့ၤ. ဟ့ၣ်ကၣ်အီၤဒ်အမၤတၢ်အသိး, ဒ်ကယဲၢ်တၢ်လၢအမၤဝဲအသိးန့ၣ် မၤအီၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပာ်ကဖိအသးထီဒါယွၤ, ထီဒါအံၣ်စရ့လးအတၢ်စီဆှံလီၤ. ၃၀ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး အပှၤဖိၣ်သၣ်ခွါကလီၤဃံၤလၢကျဲပူၤ, ဒီးအပှၤသုးဖိခဲလၢာ်ကတုၤလၢ တၢ်ဟးဂီၤလၢမုၢ်တနံၤန့ၣ်လီၤ, ယွၤစံးဝဲဒၣ်. ၃၁ ကွၢ်ကွၢ်, ယအိၣ်ထီဒါနၤ, တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီအသးတဂၤဧၢ, တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤစံးဝဲဒၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နမုၢ်တနံၤ, တၢ်အဆၢကတီၢ်လၢ ယအိၣ်သကိးနၤအံၤဘၣ်လံဝဲလံ. ၃၂ ဒီးတၢ်ပာ်ထီၣ်ထီအသးန့ၣ် အခီၣ်ကဘၣ်တိၢ်ဒီးကလီၤဃံၤဝဲ, ဒီးတၢ်တဝံၣ်ဆၢထၢၣ်ဘၣ်အီၤဘၣ်. ဒီးယကဆိၣ်ကဲၤထီၣ်မ့ၣ်အူလၢ အဝ့ၢ်တဖၣ်အပူၤ, ဒီးကအီၣ်ကွံာ်တၢ်ဝးတရံးဝဲခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၅၄
ဒုၣ်ဒါ
ဖဲကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီအခါ ကစၢ်ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အဝဲသ့ၣ်အဒုၣ်အဒါတဖၣ် ကဟဲဒုးအီၤလီၤ. (စံး. ၈၉:၄၂; သး. ၁:၅, ၇, ၁၀, ၁၇; ၂:၁၇; ၄:၁၂) ဘၣ်ဆၣ် ဒုၣ်ဒါတဖၣ်အံၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤနၢၤတၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂံၢ်အဘါဒီး စံးထီၣ်ပတြၢၤဝဲ အယွၤတဖၣ်လီၤ. ဒီးတဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကစံၣ်ညီၣ်အီၤဒ် အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ်အသိးန့ၣ်ဘၣ်. (၅ မိၤ. ၃၂:၂၇; ယံး. ၅၀:၇) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤဆီၣ်လီၤဝဲ ပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီအသးဒီး ပာ်ကဖၢလၢအသးတဖၣ်အံၤလီၤ. (ၡါ. ၁:၂၄; ၂၆:၁၁; ၅၉:၁၈; နၤ. ၁:၂) အဝဲမၤဝဲဒ်န့ၣ်လၢ အမံၤစီဆှံအဂီၢ်လီၤ.—ၡါ. ၆၄:၂; ဃ့း. ၃၆:၂၁-၂၄.
(ယံးရမံယၤ ၅၀:၃၈, ၃၉) နးကဘၣ်အထံတဖၣ်, ဒီးကလီၤသံးကွံာ်ဝဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဂီၤစိးပျၤအသးအကီၢ်, ဒီးပျုၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ အတၢ်ဂီၤမၤပျံၤတၢ်အဃိလီၤ. ၃၉ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပှၢ်လၢ်ကျါအဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤဒီး ထွံၣ်ဟီၣ်ခိၣ်ကအိၣ်ကဆိးဖဲန့ၣ်, ဒီးထိၣ်ကီၤလၤအူးကအိၣ်ကဆိးဖဲန့ၣ်, ဒီးပှၤတအိၣ်ဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်ဖဲန့ၣ်ဘၣ်, ဒီးပှၤတအိၣ်တဆိးဘၣ်လၢအပူၤ အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်ဘၣ်.
jr ကဘျံးပၤ ၁၆၁ အဆၢ ၁၅
“ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲဒ်တၢ်လၢအအိၣ်လၢအသးပူၤအသိး”
၁၅ ဝံယံးရမံယၤ တဲဆိပာ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်လၢ အမၤနၢၤဝဲ ကီၢ်အဲၤကူပတူးန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤနၢၤအီၤ သတူၢ်ကလာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ဝံယံးရမံယၤ တဲဆိပာ်ဝဲ အနံၣ်တကယၤလံလီၤ. ဝ့ၢ်အံၤ ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဒ်လဲၣ်. ဝံယံးရမံယၤ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ထံကျိၤလၢအကဝီၤဃာ်ဝ့ၢ်န့ၣ် “ကလီၤသံးကွံာ်ဝဲ” ဒီးပှၤသုးဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး တဒုးဘၣ်တၢ်ဘၣ်. (ယံး. ၅၀:၃၈; ၅၁:၃၀) ဒီးဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲဖဲ မၤဒဲဒီးပၤရၣ် ဘိးကပၤကွံာ် ထံကျိဖရၤသး, ခီဂာ်ဝဲထံကျိဝံၤ နုာ်လီၤဒုးဝဲဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ် ဖဲပှၤဝ့ၢ်ဖိတဖၣ် တပာ်သူၣ်ပာ်သး အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဝံအတၢ်စံးပာ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤလီၤဆီဆီလၢ ပှၤတအိၣ်လၢဝ့ၢ်အံၤအပူၤနီတဂၤလၢၤဘၣ်. (ယံး. ၅၀:၃၉; ၅၁:၂၆) တဘျီခါ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝ့ၢ်လၢ အိၣ်ဒီးအစိအကမီၤဘၣ်ဆၣ် မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤတအိၣ်တဆိးဝဲဖဲန့ၣ် နီတဂၤလၢၤဘၣ်. တၢ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဝံအတၢ်စံးပာ် မ့ၢ်ဝဲတီဝဲလီၤ.
တၢး၉၈ ၄/၁ ကဘျံးပၤ ၂၀ အဆၢ ၂၀
လံာ်လၢအဟဲလၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်တဘ့ၣ်
၂၀ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ် ကဲထီၣ်ဝ့ၢ်လၢ ပှၤတအိၣ်တဆိးလၢအပူၤန့ၣ် ဝံယၡါယၤ တထံၣ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲနီၢ်နီၢ် ဒီးဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် လၢခံကဲထီၣ် “တၢ်ဟးဂီၤတဖၣ် အတၢ်ပူၣ်” လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၅၁:၃၇, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) ဧ့ၤဘြံၤအပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ Jerome (အိၣ်ဖျဲၣ်ဖဲ ခ.န လွံၢ်ယၤဖှိၣ်), စံးဝဲလၢ ဖဲအဝဲအစိၤန့ၣ် ဘၤဘူၤလိၣ် ကဲထီၣ် “ပှၢ်လၢ်ကျါအဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအမံၤ” အကလုာ်ကလုာ် အိၣ်ဝဲဆိးဝဲအလီၢ်ဒီးပှၤခးတၢ်ဖိတဖၣ် လဲၤဃုခးအီၣ်တၢ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. ပှၤဘှီဂ့ၤထီၣ် ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်အံၤ ဒ်သိးကထုးန့ၢ် ပှၤဟးဆှၣ်တရံးကွၢ်တၢ်တဖၣ်အသးအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ် ဒ်ဝံယၡါယၤတဲဆိပာ်ဝဲအသိး ဘၤဘူၤလိၣ် “အဖိအလံၤ, ဒီးအစၢၤအသွဲၣ်” န့ၣ်လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲခဲလၢာ်လံ.—ယၡါယၤ ၁၄:၂၂.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယံးရမံယၤ ၄၉:၁, ၂) ယွၤစံးဝဲဒ်အံၤ, အံၣ်စရ့လးအဖိခွါတဖၣ်တအိၣ်ဘၣ်ဧါ. အပှၤန့ၢ်သါတၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဧါ. မံးလကိၣ်န့ၢ်သါကး, ဒီးအပှၤဂီၢ်မုၢ်အိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢအဝ့ၢ်တဖၣ်အပူၤ မ့ၢ်အဘၣ်မနုၤလဲၣ်. ၂ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, မုၢ်နံၤတဖၣ်ဟဲလၢ ယကဒုးသီၣ်ထီၣ် တၢ်ဒုးသုးအသီၣ်လၢ ပှၤဧၣ်မိၣ်ဖိအရးဘးအပူၤ, ဒီးကကဲထီၣ်တၢ်ပူအိၣ်သယုၢ်, ဒီးတၢ်ကဆူးထီၣ်ကွံာ် အဖိမုၣ်လၢမ့ၣ်အူလီၤ. ဒီးအံၣ်စရ့လးကန့ၢ်သါဘၣ် ပှၤလၢအန့ၢ်သါတ့ၢ်အီၤန့ၣ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်.
it-1 ကဘျံးပၤ ၉၄ အဆၢ ၆
ပှၤဧၣ်မိၣ်ဖိ
တံးကလးပလ့စ့ၢ် ၃ ဒီးပှၤလၢ အဆဲးပၢတၢ်လၢအဝဲအလီၢ်န့ၣ် က့ၤဖီၣ်ဝဲ ကလံၤစိးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်ဝံၤ (၂ စီၤပၤ ၁၅:၂၉; ၁၇:၆) လီၤဂာ်လၢ ပှၤဧၣ်မိၣ်ဖိတဖၣ် စးထီၣ်မၤနၢၤကွံာ်ဝဲ ကးအဝ့ၢ်လၢ တမၤနၢၤဝဲ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဒုးတၢ်ဒီး စီၤယံးဖသၤအခါန့ၣ်လီၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး စံး. ၈၃:၄-၈ တက့ၢ်.) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ လၢဝံယံးရမံယၤ အတၢ်တဲဆိပာ်အပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်ဝဲ ပှၤဧၣ်မိၣ်ဖိတဖၣ်လၢ အမၤနၢၤဝဲ ကးအဝ့ၢ်တဖၣ် ဒီးဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲလၢ ဧၣ်မိၣ်အထံအကီၢ်ဒီး အကစၢ်ယွၤ (မိလး) န့ၣ်ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤလီၤ. (ယံး. ၄၉:၁-၅) တကးဒံးဘၣ် ဖဲကီၢ်ယူဒၤ ဘူးကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤခါန့ၣ် ပှၤဧၣ်မိၣ်ဖိတဖၣ် မၢလီၤပှၤလၢ အထီဒါတၢ်တဖၣ် ဒ်သိးကမၤတံာ်တာ်ဝဲ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်လီၤ.—၂ စီၤပၤ ၂၄:၂, ၃.
(ယံးရမံယၤ ၄၉:၁၇, ၁၈) ဒီးအဒိၣ်ကကဲထီၣ် တၢ်ကမၢကမၣ်အလီၢ်လီၤ. ကယဲၢ်ပှၤလၢအလဲၤတြူာ်အီၤန့ၣ် ကပာ်အသးကမၢကမၣ်, ဒီးကဒုၣ်ဒွဲၣ်ဝဲလၢအတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အဃိလီၤ. ၁၈ ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ဒ်လၢတၢ်မၤဟးဂီၤစဒိၣ်, ဒီးဂမိရၤ, ဒီးဝ့ၢ်တဖၣ်အိၣ်ဝဲလၢအဃၢၤအသိးန့ၣ် ပှၤတအိၣ်ဘၣ်ဖဲန့ၣ်ဘၣ်, ဒီးပှၤကညီဖိ တအိၣ်တဆိးလၢအပူၤဘၣ်.
jr ကဘျံးပၤ ၁၆၃ အဆၢ ၁၈
“ယဟိဝၤယွၤ မၤဝဲဒ်တၢ်လၢအအိၣ်လၢအသးပူၤအသိး”
၁၈ ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢအဂၤတခါန့ၣ် ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲဖဲ ခ.န တၢယၤဖှိၣ်န့ၣ်လီၤ. ထံကီၢ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်ကမၤနၢၤကွံာ်အီၤအကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ကီၢ်အဒိၣ် န့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ ခီဖျိလၢ ဝံယံးရမံယၤလီၤ. (ယံး. ၂၅:၁၅-၁၇, ၂၁; ၂၇:၁-၇) ဘၣ်ဆၣ်တမ့ၢ်ထဲ အတဲဝဲထဲအံၤဘၣ်. အဝဲတဲဝဲလၢ အဒိၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်အသးဒ်သိး ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီး ဂမိရၤလီၤ. အဲၣ်ဒိးစံးဝဲလၢ အဒိၣ်န့ၣ် ပှၤတအိၣ်ဝဲနီတဂၤလၢၤဘၣ်, ဒီးကဟါမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. (ယံး. ၄၉:၇-၁၀, ၁၇, ၁၈) ဒီးတၢ်မၤအသးဒ် ဝံအတၢ်စံးပာ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိးလီၤ. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ နဆိကမိၣ်လၢ နဃုထံၣ်န့ၢ် ဝ့ၢ်စဒိၣ်ဒီးဂမိရၤအမံၤကသ့လၢ တၢ်လီၢ်ဖဲလဲၣ်. လၢဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤအပူၤဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. ဝ့ၢ်တဖၣ်အံၤအမံၤန့ၣ် နဃုထံၣ်န့ၢ်အီၤသ့ဖဲ လံာ်လၢပျၢၤတဖၣ်, လံာ်စီဆှံအတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအလံာ် ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဂီၤလၢပျၢၤတဖၣ်အပူၤလီၤ. Flavius Josephus ကွဲးဝဲလၢ ဖဲ ခ.န ခံယၤဖှိၣ်န့ၣ် ပှၤအဒိၣ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်နုာ်လီၤဝဲဆူ ပှၤယူဒၤဖိအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ ခီဖျိလၢတၢ်မၢဆူၣ်အီၤအဃိန့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲ ခ.န ၇၀, ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤအခါ အဒိၣ်ကလုာ်ဒူၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ.
ip-2 ကဘျံးပၤ ၃၅၁ အဆၢ ၆
ယဟိဝၤယွၤ ယုၢ်လီၤအမံၤလၢ အဃံအလၤတဖျၢၣ်
၆ ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ ဒုးဝဲပှၤအဒိၣ်ဖိတဖၣ်လဲၣ်. ပှၤအဒိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲကစၢ်ယွၤဒီး အပှၤဂီၢ်မုၢ် အဒုၣ်အဒါ စးထီၣ်လၢ စီၤဧ့ၡီၤအစိၤလီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၂၅:၂၄-၃၄; ၄ မိၤၡ့ ၂၀:၁၄-၂၁) ဖဲဘၤဘူၤလိၣ် မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အခါ ပှၤအဒိၣ်ဖိတဖၣ် ဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤဝဲ ဘၤဘူၤလိၣ်အဃိ ပှၤအဒိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သးဟ့ဝဲပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်န့ၣ် ဟဲအိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၃၇:၇) ခီဖျိလၢပှၤမၤဒ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ထီဒါအီၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဟိဝၤယွၤပာ်လီၤအသးလၢ ကပျၢ်လီၤဝဲနး ဒ်သိးကမၤဟးဂီၤဝဲ ပှၤအဒိၣ်တဖၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၃၄:၅-၁၅; ယံးရမံယၤ ၄၉:၇-၂၂.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယံးရမံယၤ ၅၀:၁-၁၀) တၢ်ကတိၤလၢယွၤကတိၤတၢ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်အဂ့ၢ်, ဒီးလၢပှၤက့ၤစ့းဖိအကီၢ်အဂ့ၢ် လၢဝံယံးရမံယၤအစုပူၤ. ၂ စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ, ဒီးဒုးနၢ်ဟူတၢ်, ဒီးယူာ်ထီၣ်သုးအလၣ်တက့ၢ်. ဒုးနၢ်ဟူတၢ်တက့ၢ်. ပာ်ခူသူၣ်တဂ့ၤ. စံး, ပှၤမၤန့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်, ဘ့လးမဲာ်ဆှး, မရိဒးအသးကတုၤ, အတၢ်ဂီၤမဲာ်ဆှး, အသ့ၣ်ကျီၣ်အသးကတုၤလီၤ. ၃ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤတကလုာ်ဟဲထီၣ်ထီဒါအီၤလၢ ကလံၤစိးလၢအကမၤသယုၢ်အကီၢ်, ဒီးပှၤတအိၣ်တဆိးဘၣ်လၢအပူၤဘၣ်. ပှၤကညီမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လံ, ဟးထီၣ်ကွံာ်လံလီၤ. ၄ ယွၤစံးဝဲဒၣ်, တၢ်လၢမုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်လၢအဆၢအကတီၢ်န့ၣ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိကဟဲ, အဝဲသ့ၣ်ဒီး ပှၤယူဒၤဖိတပူၤဃီ, ကလဲၤဟီၣ်လဲၤဟီၣ် ဒီးကလဲၤဃုယွၤအကစၢ်လီၤ. ၅ အမဲာ်ကွၢ်ဆူန့ၣ်ဒီး ကသံကွၢ်ကျဲလဲၤဆူစံယိၣ်, ဒီးကစံး ဟဲ, မၤစဲဘူးသကိးပသးဒီးယွၤလၢ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအထူအယိာ်, လၢတၢ်တသးပ့ၤနီၣ်ဘၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ၆ ယပှၤဂီၢ်မုၢ်မ့ၢ်တ့ၢ်သိလၢအဟးဖျိးကျဲ, အပှၤကွၢ်သိတဖၣ်ဒုးဟးဖျိးအီၤလၢကျဲ, ဒုးလဲၤဝဲဆူကစၢၢ်ကလိလီၤ. ဟးလၢကစၢၢ်ဆူတၢ်စိခိၣ်, သးပ့ၤနီၣ်အအိၣ်ဘှံးအလီၢ်လီၤ. ၇ ကယဲၢ်ပှၤလၢအထံၣ်န့ၢ်အီၤအီၣ်ကွံာ်အီၤ, ဒီးအဒုၣ်အဒါစံးဝဲဒၣ်, တၢ်တပာ်တၢ်ဒဲးဘးလၢပလိၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ်မၤကမၣ်ဘၣ်ယွၤ, တၢ်အီၣ်ဆၣ်အလီၢ်အတီအလိၤ, ယွၤအပၢ်တဖၣ်အတၢ်မုၢ်လၢ်လီၤ. ၈ ဟးထီၣ်လၢဘၤဘူၤလိၣ်အသးကံၢ်ပူၤ, ဒီးဟးထီၣ်ကွံာ်လၢပှၤက့ၤစ့းဖိအကီၢ်ပူၤ, ကဲထီၣ်တၢ်ဒ်မဲာ်တဲးလဲးဖါလၢ သိဒီးမဲာ်တဲးလဲးဖုအမဲာ်ညါ အသိးန့ၣ်တက့ၢ်. ၉ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယကဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်, ဒီးဒုးဟဲထီဒါဘၤဘူၤလိၣ်လၢ ပှၤကလုာ်ဖးဒိၣ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် လၢကီၢ်လၢကလံၤစိးတခီလီၤ. ဒီးကပာ်အသးထီဒါအီၤ, ဒီးတၢ်ကဟံးထီၣ်က့ၤအီၤဖဲန့ၣ်လီၤ. အပျၢ်ကမၤသးဒ် ပှၤအဆူၣ်လၢအခးတၢ်သ့အပျၢ်သိးန့ၣ်လီၤ. တဟဲက့ၤကဒါက့ၤကလီဘၣ်. ၁၀ ဒီးကီၢ်က့ၤစ့းကကဲထီၣ်တၢ်ဂုာ်ဆူၣ်ပျီဆူၣ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤလၢ အဂုာ်ဆူၣ်အတၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ကမံသူၣ်မံသးလီၤ.