အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ် လၢကစၢ်ယွၤအအိၣ် ခီဖျိလၢတၢ်ထုကဖၣ်

၁, ၂. (က) ဖဲနီၢ်ဃးနၤ ကတဲၤကတီၤထီၣ်အသး လၢအကလဲၤတၢ်အခါ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်အုးသးအုးလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီးနီၢ်ဃးနၤ အတၢ်လဲၤခီဖျိန့ၣ် ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလၢအအိၣ်လဲၣ်.

နီၢ်ဃးနၤ ဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်ဝဲတၢ်အါမး လၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤတဘျီအံၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးအဝဲဂုာ်ကျဲးစၢး သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ်ဝဲတၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်လီၤ. စီၤအ့လကါနၤ လၢအမ့ၢ်နီၢ်ဃးနၤအဝၤန့ၣ် လဲၤကိးဝဲအဟံၣ်ဖိဃီဖိ လၢဝ့ၢ်ၡံလိၤ တနံၣ်တဘျီ ဒ်သိးကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ. ဖဲတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်အံၤဟဲတုၤဝဲအခါ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်အံၤ ကပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီန့ၣ်လီၤ. (ဖး ၅ မိၤၡ့ ၁၆:၁၅ တက့ၢ်.) စးထီၣ်လၢနီၢ်ဃးနၤမ့ၢ်ဒံးဖိသၣ် ဒီးတုၤလီၤလၢအနီၢ်ဒိၣ်ထီၣ်တစုန့ၣ် ဖဲမူးပွဲအံၤဘၣ်ဝဲအခါ အဝဲပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သးခုထီဘိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢတယံာ်တမီၢ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် အတၢ်အိၣ်သးဆီတလဲဝဲလီၤ.

^၂ နီၢ်ဃးနၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဝၤလၢ အအဲၣ်အီၤအဃိ မ့ၢ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် စီၤအ့လကါနၤ အမါအိၣ်ဒံးတဂၤလၢ အမံၤမ့ၢ်နီၢ်ပနံးနၤန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ပနံးနၤန့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤဆါ နီၢ်ဃးနၤအသးထီဘိလီၤ. ဖဲမူးပွဲဘၣ်ဝဲတနံၣ်တဘျီအဆၢကတီၢ်ဒၣ်လဲာ် နီၢ်ပနံးနၤဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲ ဒ်သိးကမၤဘၣ်ဒိဝဲ နီၢ်ဃးနၤအသးန့ၣ်လီၤ. မၤဘၣ်ဒိဝဲအသးဒ်လဲၣ်. ဒီးဖဲနီၢ်ဃးနၤ တူၢ်ဝဲတပှဲၤလၢၤအခါ အတၢ်နာ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဖီခိၣ် မၤစၢၤအီၤဒ်လဲၣ်. နၤစ့ၢ်ကီး နမ့ၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အမၤလီၤစှၤနတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီန့ၣ် နီၢ်ဃးနၤအတၢ်လဲၤခီဖျိ ကဲထီၣ်တၢ်ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလၢနဂီၢ်သ့ဝဲလီၤ.

“နသးကိၢ်ထီၣ်ဘၣ်မနုၤလဲၣ်”

၃, ၄. တၢ်ဂ့ၢ်ကီဖးဒိၣ်ခံမံၤလၢ နီၢ်ဃးနၤကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်, ဒီးတၢ်ဂ့ၢ်ကီတခါစုာ်စုာ် လၢအဝဲသဂၢၢ်ဘၣ်ဝဲန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်မၤကွၢ်လၢအဂီၢ်လဲၣ်.

^၃ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နီၢ်ဃးနၤကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်ခံမံၤလီၤ. တၢတမံၤန့ၣ် နီၢ်ဃးနၤ အဝၤစီၤအ့လကါနၤ အိၣ်ဒီးအမါလၢအဂၤတဂၤလၢအမ့ၢ် နီၢ်ပနံးနၤလီၤ. ဒီးအဝဲသးဟ့ဝဲ နီၢ်ဃးနၤ တကးဒံးဘၣ် ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢအီၤထီဘိလီၤ. ခံမံၤတမံၤန့ၣ် ခီဖျိလၢနီၢ်ဃးနၤ မ့ၢ်ပှၤတူာ်ဖိအဃိလီၤ. ပိာ်မုၣ်တဖၣ်လၢအသးလီအဖိ ဒီးအဖိမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဒိသူၣ်ဒိသးလၢ နီၢ်ဃးနၤအဖီခိၣ်သ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲနီၢ်ဃးနၤအစိၤ ပိာ်မုၣ်တဂၤလၢ အမ့ၢ်ပှၤတူာ်ဖိန့ၣ် ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်သူၣ်အုးသးအုး ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤနးမးလီၤ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်စုာ်စုာ်န့ၣ် မုၢ်လၢ်ဝဲလၢအဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒီးအဖိ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်အမံၤအသၣ် သုတလီၤမၢ်ကွံာ်တဂ့ၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပိာ်မုၣ်လၢ အစၢၤလီၤတူာ်တဖၣ်န့ၣ် ကတူၢ်ဘၣ်ဝဲပှၤဂၤအတၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢ ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢအလီၤမဲာ်ဆှးဒိၣ်မးလီၤ.

^၄ နီၢ်ဃးနၤအဖိမ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်ဆၣ် မ့တမ့ၢ်လၢ နီၢ်ပနံးနၤအဃိန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲပၢၤဃာ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ်ကန့ၢ်ဝဲလီၤ. ဝၤတဂၤမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်အမါအါန့ၢ်ဒံးတဂၤန့ၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအပူၤသ့ဝဲလီၤ. ခီဖျိလၢအမါတဖၣ်န့ၣ် ကပြၢလိာ်အသး, ထီဒါလိာ်အသးဒီး မၤဆဲးအဲးလိာ်အသးန့ၣ်လီၤ. တၢ်န့ၢ်မါအါဂၤန့ၣ် တလီၤပလိာ်လိာ်အသး ဒီးကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢအဟ့ၣ်လီၤဝဲလၢဧ့ၤဒ့ၣ်တၤသၣ်အလီၢ်ပူၤဘၣ်. ဖဲန့ၣ်အခါ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပိာ်ခွါအမါထဲတဂၤဧိၤလီၤ. (၁ မိၤ. ၂:၂၄) ပမ့ၢ်ကွၢ်လၢ စီၤအ့လကါနၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိအတၢ်အိၣ်အသးန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါလၢ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပိာ်ခွါမ့ၢ်ဟံးန့ၢ်အမါအါန့ၢ်တဂၤန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်လၢအဂ့ၤအဘၣ်ဝဲဘၣ်.

၅. ဘၣ်မနုၤအဃိ နီၢ်ပနံးနၤအဲၣ်ဒိးမၤဘၣ်ဒိ နီၢ်ဃးနၤအသးလဲၣ်, ဒီးအဝဲမၤဆါ နီၢ်ဃးနၤအသးလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၅ စီၤအ့လကါနၤ အဲၣ်ဝဲအမါနီၢ်ဃးနၤအဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ. ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်တဲစိၤဝဲလၢ စီၤအ့လကါနၤန့ၣ် ဖျီအသးဒီးနီၢ်ဃးနၤ အဆိကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးလၢခံန့ၣ် အဝဲဖျီအသးဒီး နီၢ်ပနံးနၤလီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ နီၢ်ပနံးနၤ သူၣ်က့ၣ်သးကါဝဲ နီၢ်ဃးနၤဒိၣ်မး အဃိထီဘိန့ၣ် အဝဲဃုဝဲကျဲလၢ ကမၤဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဝဲ အသူၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ နီၢ်ပနံးနၤအိၣ်ဒီးအဖိအဃိ မၤနၢၤဝဲနီၢ်ဃးနၤသ့ဝဲလီၤ. ဖဲနီၢ်ပနံးနၤ အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဖိတဂၤဘၣ်တဂၤ ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် အတၢ်ပာ်ဒိၣ်လီၤအသး အါထီၣ်ဝဲရုၢ်ရုၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးလၢအဝဲကဘၣ်မၤမုာ်ထီၣ် နီၢ်ဃးနၤအလီၢ်န့ၣ် အဝဲဟံးန့ၢ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကမၤလီၤဘှံးလီၤဘှါဝဲအသးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးနီၢ်ဃးနၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နီၢ်ပနံးနၤ “မၤဆါအသး နးနးကလဲာ်” လီၤ. (၁ မူၤ. ၁:၆) နီၢ်ပနံးနၤ အသးအိၣ်မၤဘၣ်ဒိဝဲ နီၢ်ဃးနၤအသး သပှၢ်ကတၢၢ်လီၤ. ဒီးနီၢ်ဃးနၤ အသးဘၣ်ဒိဝဲဒိၣ်မးလီၤ.

၆, ၇. (က) စီၤအ့လကါနၤ ဂုာ်ကျဲးစၢးမၤမုာ်ထီၣ် နီၢ်ဃးနၤအသး ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်မနုၤပဃိနီၢ်ဃးနၤ တတဲဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်လၢအကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်လဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤယွၤ ကးတံာ်ဃာ်ဝဲနီၢ်ဃးနၤအဒၢလီၢ်န့ၣ် အခီပညီဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.)

^၆ ဖဲဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်အံၤ ကလဲၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤတနံၣ်တဘျီလၢ ဝ့ၢ်ၡံလိၤအခါ နီၢ်ပနံးနၤထံၣ်ဝဲလၢ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လီၤဆီလၢ အကမၤဘၣ်ဒိဝဲနီၢ်ဃးနၤအသးန့ၣ်လီၤ. အဒိ ဒ်သိးနီၢ်ပနံးနၤ “အဖိခွါဒီး, ဒီးအဖိမုၣ်ခဲလၢာ်” ကလုၢ်ထီၣ်တၢ်ဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အဂီၢ် စီၤအ့လကါနၤ ဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ် တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ် တဂၤတပူန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်နီၢ်ဃးနၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဖံးတၢ်ညၣ်လီၤလီၤဆီဆီတပူလီၤ. နီၢ်ပနံးနၤသးက့ၣ် နီၢ်ဃးနၤအဃိတဲဆဲးအဲး ဒီးဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢအီၤလၢ အမ့ၢ်ပှၤတူာ်ဖိလီၤ. ဒီးနီၢ်ဃးနၤအသးဘၣ်ဒိဘၣ်ထံးဝဲတုၤဒၣ်လဲာ် အဝဲအီၣ်မ့ၤအီၣ်ထံတနုာ်လၢၤဘၣ်. ဖဲစီၤအ့လကါနၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲအမါနီၢ်ဃးနၤ အသးဘၣ်ဒိနးနးကလဲာ် တုၤလၢတအီၣ်မ့ၤတအီၣ်ထံလၢၤအခါ အဝဲမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤအမါအသးလီၤ. ဒီးအဝဲသံကွၢ်အမါ နီၢ်ဃးနၤလၢ “နမဲာ်ထံလီၤ ဘၣ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးနတအီၣ်ဘၣ်တၢ်ဘၣ် မ့ၢ်အဘၣ်မနုၤလဲၣ်. ဒီးနသးကိၢ်ထီၣ်ဘၣ်မနုၤလဲၣ်. ယဂ့ၤန့ၢ်ဖိခွါဆံဆဲၣ်ဂၤလၢနဂီၢ် တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.”—၁ မူၤ. ၁:၄-၈.

^၇ စီၤအ့လကါနၤ နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ နီၢ်ဃးနၤအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ မ့ၢ်လၢအဖိတအိၣ်ဘၣ်အဃိလီၤ. ဒီးခီဖျိလၢအဝၤပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢအဖီခိၣ်အဃိ နီၢ်ဃးနၤကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးအဝဲကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဝၤအဲၣ်အီၤနီၢ်ကီၢ်လီၤ.a ဘၣ်ဆၣ် ဘၣ်ဃးဒီး နီၢ်ပနံးနၤ မၤဆါနီၢ်ဃးနၤဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် စီၤအ့လကါနၤ တတဲဝဲနီတမံၤဘၣ်. ဒီးလံာ်စီဆှံစ့ၢ်ကီးတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နီၢ်ဃးနၤတဲဘၣ်ဝဲအဝၤလၢ နီၢ်ပနံးနၤ မၤဆါအီၤအဂ့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နီၢ်ဃးနၤဆိကမိၣ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ်တဲဖျါထီၣ် နီၢ်ပနံးနၤ အတၢ်သူၣ်က့ၣ်သးကါအီၤအဂ့ၢ်န့ၣ် အတၢ်အိၣ်မူကကီထီၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲကဆိကမိၣ်လီၤအသးလၢ ယမ့ၢ်တဲဘၣ်အီၤဘၣ်ဃးဒီးယတၢ်ကီတၢ်ခဲအဂ့ၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အဝဲ ကသးအိၣ်မၤစၢၤယၤစ့ၢ်ကီးဧါ. ဒီးယမ့ၢ်တဲအီၤန့ၣ် မ့ၢ်နီၢ်ပနံးနၤဒီးအဒံၣ်အဖိ ဃုာ်ဒီးအခ့အပှၤတဖၣ် ကသးဟ့ယၤ ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးအလီၢ်ဧါန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နီၢ်ဃးနၤမ့ၢ် စီၤအ့လကါနၤအမါဖးဒိၣ် ဘၣ်ဆၣ်ကဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ အဝဲကတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမ့ၢ်ပှၤအဘျဲၣ်အစဲၢ်လၢအဟံၣ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.

၈. ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ မ့တမ့ၢ် တၢ်တတီတလိၤအခါန့ၣ် ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်ယွၤလၢအတီအလိၤန့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကဲထီၣ်တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢပဂီၢ်လဲၣ်.

^၈ ဘၣ်ဃးဒီးနီၢ်ပနံးနၤ သးအိၣ်မၤအၢမၤသီနီၢ်ဃးနၤန့ၣ် စီၤအ့လကါနၤ သ့ၣ်ညါဝဲမ့ၢ်ဂ့ၤတသ့ၣ်ညါဝဲမ့ၢ်ဂ့ၤ ပတဲလီၤတံၢ်တသ့ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ပသ့ၣ်ညါလၢ ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲ တၢ်မၤအသးတဖၣ်အံၤခဲလၢာ်လီၤ. ခီဖျိလၢ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ကထါ ပာ်ဖျါထီၣ်န့ၢ်ပှၤနီၢ်ဃးနၤ အဂ့ၢ်အကျိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်လၢပတကြၢးအိၣ်ဒီးတၢ်သးက့ၣ် ဒီးတၢ်သးဟ့ပှၤဂၤဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပှၤလၢအတူၢ်ဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ဒ်နီၢ်ဃးနၤအသိးန့ၣ် ယွၤလၢအတီအလိၤ လၢအမ့ၢ်ယဟိဝၤန့ၣ် ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဖဲတၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဝဲအခါန့ၣ်လီၤ. (ဖး ၅ မိၤၡ့ ၃၂:၄ တက့ၢ်.) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နီၢ်ဃးနၤကသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲဃ့ဝဲတၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်လီၤ.

“အသးတအုးလၢၤဘၣ်ဝဲဘၣ်”

၉. နီၢ်ဃးနၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ နီၢ်ပနံးနၤကမၤဆါအသး သနာ်က့အဝဲလဲၤဒံးဆူ ဝ့ၢ်ၡံလိၤအဃိ ပမၤလိန့ၢ်တၢ်လၢအအိၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၉ ဖဲမုၢ်ဆ့ၣ်ဝါထီၣ်ဂီၤဂီၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤ ဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်တၢ် အိၣ်ဒံးအါမးလီၤ. ခဲအံၤ လၢတၢ်လဲၤတၢ်က့ၤအဂီၢ်န့ၣ် ပှၤကိးဂၤဒဲးဃုာ်ဒီးဖိဒံဖိသၣ်တဖၣ် ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်အသးဝံၤဝဲလံ. ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤ ဒ်သိးကလဲၤတုၤဝဲလၢ ဝ့ၢ်ၡံလိၤအဂီၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်လဲၤခီဂာ်ဝဲ ထံကီၢ်အ့ဖရဲၣ်လၢအပှဲၤဒီးတၢ်လူၢ် အမံးလာ် ၂၀ ဘျဲၣ်န့ၣ်လီၤ.b လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် လဲၤကတုၤလၢဝ့ၢ်ၡံလိၤအဂီၢ်န့ၣ် ဘၣ်ဟးဝဲလၢအခီၣ် တသီခံသီကျဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် နီၢ်ဃးနၤသ့ၣ်ညါဝဲလီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ နီၢ်ပနံးနၤကမၤဆါအသးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်ဃးနၤတအိၣ်တ့ၢ်လၢဟံၣ်ဘၣ်. နီၢ်ဃးနၤ ပာ်လီၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ် လၢယွၤအခ့အပှၤတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်ထုးယံၤထီၣ်ပသးဒီးယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိလၢပှၤဂၤမၤကမၣ်ဘၣ်ပှၤအဃိန့ၣ် တကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲဘၣ်. ဒီးပမ့ၢ်အိၣ်ဒၣ်လၢပကျိာ်ပကျာ်လၢဟံၣ်န့ၣ် ပတဒိးန့ၢ်ဘၣ်နီၢ်သး အတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ လၢပကလဲၤခီဖျိတၢ်ကီတၢ်ခဲအဂီၢ်ဘၣ်.

၁၀, ၁၁. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ နီၢ်ဃးနၤလဲၤဝဲဆူ ဒဲစီဆှံတဘျီဃီလဲၣ်. (ခ) နီၢ်ဃးနၤ တဲဖျါထီၣ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ်ဆူ အပၢ်လၢမူခိၣ်အအိၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၀ ဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤ လဲၤတၢ်လၢကျဲက့ၣ်က့ၣ်ကူကူ ဒီးလၢကစၢၢ်ခိၣ်ဒီတနံၤညါအဃိ အဝဲသ့ၣ်လဲၤတၢ်ဘူးကတုၤလၢ ဝ့ၢ်ၡံလိၤလံ. ဝ့ၢ်တဖျၢၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤလၢ တၢ်လူၢ်တဖျၢၣ်အလိၤ ဒီးကစၢၢ်တဖၣ်အိၣ်ဝးတရံးအီၤလီၤ. ဖဲနီၢ်ဃးနၤ လဲၤတၢ်ဘူးကတုၤလၢဝ့ၢ်အံၤအခါ ကဆိကမိၣ်ဝံၤဆိကမိၣ်က့ၤဝဲလၢ အဝဲကဘၣ်ဃ့တၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဟံၣ်ဖိဃီဖိတဒူၣ်အံၤ လဲၤတုၤလၢဝ့ၢ်ၡံလိၤအခါ အဝဲသ့ၣ်အီၣ်သကိးအီသကိးတၢ်လီၤ. ဒီးနီၢ်ဃးနၤန့ၣ် လဲၤဝဲဆူ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်တဘျီဃီလီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်စီၤဧ့လံၤ ဆ့ၣ်နီၤဘူးဒီးဒဲစီဆှံအပဲတြီန့ၣ်လီၤ. နီၢ်ဃးနၤ တပာ်သူၣ်ပာ်သးဝဲလၢ စီၤဧ့လံၤအိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ်ဘၣ်. ခီဖျိလၢ အဝဲသးစၢၢ်ဆၢဝဲထဲတၢ်ဂ့ၢ်လၢ အကဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. နီၢ်ဃးနၤ နာ်ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ်လၢ အဝဲမ့ၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ် ဖဲဒဲစီဆှံအံၤအပူၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤကဒိကနၣ် အတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ. ပှၤအဂၤတဖၣ်မ့ၢ်တနၢ်ပၢၢ် အတၢ်တူၢ်ဘၣ်သနာ်က့ အပၢ်ယဟိဝၤယွၤအိၣ်လၢမူခိၣ် နၢ်ပၢၢ်အီၤလီၤ. မ့ၢ်လၢနီၢ်ဃးနၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်သူၣ်အုးသးအုးဒိၣ်မးအဃိ အဝဲကီၤအသးတန့ၢ်လၢၤဘၣ် ဒီးဟီၣ်ဝဲလၢာ်သူၣ်လၢာ်သးလီၤ.

^၁၁ နီၢ်ဃးနၤဃ့ထုကဖၣ်တၢ်ပှဲၤဒီးမဲာ်ထံမဲာ်နိ တုၤဒၣ်လဲာ် အနီၢ်ကစၢ်ကနိးကစုာ်ဝဲလီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဖဲအဝဲဆိကမိၣ်ထီၣ် တၢ်ကတိၤလၢအကတဲဖျါထီၣ် အတၢ်တူၢ်ဘၣ်ဆူ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်အခါန့ၣ် အနိာ်ဖံးကနိးဝဲလီၤ. နီၢ်ဃးနၤ ဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်ဒီး တဲဖျါထီၣ်ဝဲအတၢ်တူၢ်ဘၣ်ခဲလၢာ် ဆူအပၢ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲတဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲထဲလၢ အကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲအဖိအဂီၢ်ဘၣ်. နီၢ်ဃးနၤတမုၢ်လၢ်ဝဲထဲလၢ အကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ယွၤအတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤတခါဘၣ်. အဝဲသးအိၣ်ဟ့ၣ်ဆၢက့ၤ တၢ်လၢကစၢ်ယွၤအအိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နီၢ်ဃးနၤအၢၣ်လီၤဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဖိခွါတဂၤန့ၣ် ကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲအဖိတဂၤအံၤ ဆူယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒ်သိးကမၤယွၤအတၢ်မၤ တစိၤလၢအသးန့ၣ်လီၤ.—၁ မူၤ. ၁:၉-၁၁.

၁၂. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤလိလၢ နီၢ်ဃးနၤအအိၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၂ နီၢ်ဃးနၤ အတၢ်ထုကဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဒိတၢ်တဲာ်လၢ ယွၤအခ့အပှၤကိးဂၤဒဲးအဂီၢ်လီၤ. အဒိ မိၢ်ပၢ်လၢအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံန့ၣ် အဖိနာ်န့ၢ်အဝဲသ့ၣ်သ့ဒီး တဲဖျါထီၣ်ဝဲအတၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤ ဆူအဝဲသ့ၣ်အအိၣ်ဘူၣ်ဝဲလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ယဟိဝၤယွၤလၢအပှဲၤဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံတဂၤအံၤ မုၢ်လၢ်ဝဲလၢအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ကကတိၤတၢ်ဒီးအီၤၡဲၡဲပျီပျီလီၤ. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၆၂:၈; ၁ သ့းစၤလနံ ၅:၁၇ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဃးဒီးပတၢ်ဃ့ထုကဖၣ် ဆူယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် တၢ်မၢဖိပ့းတရူးကွဲးဝဲလၢ– “ကယဲၢ်သုတၢ်ဘၣ်ယိၣ်ဘၣ်ဘီန့ၣ်, ပာ်ထီၣ်လၢအဝဲဒၣ်အလိၤ ခဲလၢာ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အသးအိၣ်သုလီၤ.”—၁ ပ့း. ၅:၇.

၁၃, ၁၄. (က) စီၤဧ့လံၤတဲကမၣ်ဘၣ် နီၢ်ဃးနၤဒ်လဲၣ်, ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲစံးဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. (ခ) ဖဲနီၢ်ဃးနၤ စံးဆၢက့ၤစီၤဧ့လံၤအခါ အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၁၃ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်ဒိသူၣ်ဒိသး ဒီးတနၢ်ပၢၢ်ပတၢ်တူၢ်ဘၣ် ထဲသိးဒီးယဟိဝၤယွၤဘၣ်. ဖဲနီၢ်ဃးနၤဃ့ဘါထုကဖၣ်ဝဲတခီခီ ဒီးဟီၣ်ဝဲတခီခီအခါ စီၤဧ့လံၤကွၢ်ထံအီၤလီၤ. ဒီးလၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤန့ၣ် နီၢ်ဃးနၤနၢ်ဟူဘၣ် တၢ်ကလုၢ်သီၣ်ဝဲတခါအဃိ အခိၣ်ကဖီထီၣ်ဝဲလီၤ. တၢ်ကလုၢ်လၢအသီၣ်ထီၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲစီၤဧ့လံၤအကလုၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲစံးဘၣ်အီၤလၢ– “နကအီမူၤနသး ဆံးယံာ်လဲၣ်. သုးကွံာ် နစပံးထံလၢနအိၣ်တက့ၢ်.” အဝဲထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ နီၢ်ဃးနၤအနိာ်ဖံးဟူး, ဟီၣ်သါသကုး ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်အသးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အလီၤတိၢ်လီၤဆီန့ၣ်လီၤ. စီၤဧ့လံၤ ကဘၣ်သံကွၢ်ဝဲနီၢ်ဃးနၤ လၢယမၤစၢၤနၤကသ့တမံၤမံၤဧါ အလီၢ်န့ၣ် အဝဲတဲကမၣ်ဝဲ နီၢ်ဃးနၤလၢအအီမူၤသံးန့ၣ်လီၤ.—၁ မူၤ ၁:၁၂-၁၄.

^၁၄ ထံၣ်ကမှံကွၢ်လၢ နီၢ်ဃးနၤန့ၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်သူၣ်အုးသးအုး ဒီးလၢတဖျးမဲာ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ပှၤတဂၤဟဲတဲကမၣ်ဘၣ်အီၤတက့ၢ်. ဒီးပှၤတဂၤအံၤ မ့ၢ်ပှၤလၢအလီၢ်အလၤဒိၣ်ဝဲအဃိ နီၢ်ဃးနၤအသးကဘၣ်ဒိဝဲဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲတၢ်မၤအသးဒီးအီၤဒ်အံၤဒၣ်လဲာ် နီၢ်ဃးနၤ ဆဲးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအတၢ်နာ် ဒီးတၢ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအတလၢတပှဲၤတဖၣ် ကမၤပတုာ်အီၤလၢ အကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်ဘၣ်. လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ အဝဲတဲနၢ်ပၢၢ်က့ၤစီၤဧ့လံၤ လၢတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲအပူၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ် စီၤဧ့လံၤကစံးဆၢက့ၤအီၤလၢ အကလုၢ်ကပုာ်လုးလၢ– “လဲၤတၢ်မုာ်မုာ်တက့ၢ်. ဒီးမ်အံၣ်စရ့လးအကစၢ် ဟ့ၣ်လီၤနၤလၢတၢ်ဃ့လၢ နဃ့တၢ်လၢအီၤန့ၣ်တက့ၢ်.”—၁ မူၤ. ၁:၁၅-၁၇.

၁၅, ၁၆. (က) ဖဲနီၢ်ဃးနၤ တဲဖျါထီၣ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အသးဒီဖျၢၣ်ဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤလၢ ဒဲစီဆှံဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် အသးမၤအသးဒ်လဲၣ်. (ခ) ဖဲပတူၢ်ဘၣ်တၢ်သူၣ်အုးသးအုးအခါ ပကွၢ်လိမၤဒိး နီၢ်ဃးနၤအဒိအတဲာ်သ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ ဖဲနီၢ်ဃးနၤ တဲဖျါထီၣ်အတၢ်တူၢ်ဘၣ်လၢ အသးဒီဖျၢၣ်ဆူ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ် ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤလၢ ဒဲစီဆှံဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် နီၢ်ဃးနၤအသးမၤအသးဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ “ပိာ်မုၣ်န့ၣ်ဟးထီၣ်ဝဲ ဒီးအီၣ်တၢ် ဒီးအသးတအုးလၢၤဘၣ်ဝဲဘၣ်.” (၁ မူၤ. ၁:၁၈, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) နီၢ်ဃးနၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ ခီဖျိလၢအဝဲ ပာ်ထီၣ်အတၢ်ဝံဃၢလၢ ပှၤလၢအစိကမီၤဒိၣ်န့ၢ်အီၤတဂၤအဖီခိၣ် လၢအမ့ၢ်ဝဲ အပၢ်ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. (ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၅:၂၂ တက့ၢ်.) တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ အကီတလၢ လၢယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်အအိၣ်စ့ၢ်ကီးဧါ. တအိၣ်ဝဲဘၣ်. လၢညါမ့ၢ်ဂ့ၤ, ခဲအံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ ဒီးခါဆူညါမ့ၢ်ဂ့ၤ တအိၣ်ဝဲနီတဘျီဘၣ်.

^၁၆ ပမ့ၢ်တူၢ်ဘၣ်တၢ်သူၣ်အုးသးအုး, တၢ်သူၣ်လီၤဘှံးသးလီၤဘှါ မ့တမ့ၢ် ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဝံတၢ်ယိးလၢအဃၢတလၢလၢပဂီၢ်န့ၣ် ပကြၢးကွၢ်လိနီၢ်ဃးနၤ အဒိအတဲာ်ဒီးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်ဆူ “ပှၤလၢအနၢ်ဟူ တၢ်ဘါထုကဖၣ်” တဂၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. (စံး. ၆၅:၂) ပမ့ၢ်ဃ့ဘါထုကဖၣ် တၢ်လၢတၢ်နာ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤ “ယွၤအတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ အဒိၣ်န့ၢ်ယိာ်န့ၢ်ကယဲၢ်ပသ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်” အီၤသ့န့ၣ်လီၤ.—ဖံလံး. ၄:၆, ၇.

“လၢၢ်ဒ်ပကစၢ်အသိးန့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်”

၁၇, ၁၈. (က) စီၤအ့လကါနၤ ဆီၣ်ထွဲဝဲနီၢ်ဃးနၤ အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤန့ၣ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်ဃးဒီးနီၢ်ဃးနၤန့ၣ် နီၢ်ပနံးနၤ မၤဝဲတၢ်မနုၤတသ့လၢၤဘၣ်လဲၣ်.

^၁၇ လၢခံတဂီၤန့ၣ် နီၢ်ဃးနၤလဲၤကဒါက့ၤဆူ ဒဲစီဆှံဃုာ်ဒီး အဝၤစီၤအ့လကါနၤလီၤ. လၢစီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤ ပိာ်မုၣ်တဂၤမ့ၢ်မၤတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတမံၤမံၤ လၢအဝၤမ့ၢ်တသ့ၣ်ညါထွဲအခံန့ၣ် အဝၤအိၣ်ဒီး အခွဲးအယာ်လၢ ကမၤဟးဂီၤကွံာ် အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤသ့ဝဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နီၢ်ဃးနၤကတဲဘၣ်အဝၤလၢ အဝဲဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်ဒ်လဲၣ် ဒီးအဝဲအၢၣ်လီၤတ့ၢ်တၢ်ဒီး ကစၢ်ယွၤဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. (၄ မိၤ. ၃၀:၁၀-၁၅) ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဝၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဂၤအံၤ တမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ အမါအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပှၤဒီမါဝၤခံဂၤအံၤ တချုးလၢအဝဲသ့ၣ်က့ၤဆူဟံၣ်အခါ လဲၤဝဲဆူဒဲစီဆှံ ဒ်သိးကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်အဂီၢ်လီၤ.

^၁၈ နီၢ်ပနံးနၤကသ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အဝဲမၤဘၣ်ဒိနီၢ်ဃးနၤ အသးတသ့လၢၤဘၣ်န့ၣ် စးထီၣ်အသးလၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အဝဲအံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတတဲဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ ဖဲလံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နီၢ်ဃးနၤ “အသးတအုးလၢၤဘၣ်ဝဲဘၣ်” အခါန့ၣ် ပနၢ်ပၢၢ်လၢ စးထီၣ်ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလီၤ. တမံၤဂ့ၤတမၠိဂ့ၤ တယံာ်တမီၢ်န့ၣ် နီၢ်ပနံးနၤသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ အဝဲမၤဘၣ်ဒိနီၢ်ဃးနၤ အသးတန့ၢ်နီတစဲးလၢၤဘၣ်. ဒီးတၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ လံာ်စီဆှံတပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ နီၢ်ပနံးနၤအဂ့ၢ်အကျိၤလၢၤဘၣ်.

၁၉. (က) နီၢ်ဃးနၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤမနုၤလဲၣ်. (ခ) တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤအဝဲအံၤ ဟဲလၢမတၤတဂၤအအိၣ်လဲၣ် ဒီးနီၢ်ဃးနၤပာ်ဖျါထီၣ်က့ၤ တၢ်စံးဘျုးစံးဖှိၣ်လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၁၉ ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ် လဲၤပူၤကွံာ်ဝဲအသိးန့ၣ် နီၢ်ဃးနၤ အဟုးအသးအိၣ်ထီၣ်ဝဲလံအဃိ အတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီ ဒိၣ်ထီၣ်ဝဲအဆၢတလီၤတူာ်ဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ တၢ်သးခုဒီး တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢအဝဲ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲအံၤ ဟဲခီဖျိလၢမတၤတဂၤအအိၣ်လဲၣ်န့ၣ် နီၢ်ဃးနၤတသးပ့ၤနီၣ်ဝဲနီတဘျီဘၣ်. ဖဲအဖိခွါအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲအခါ ယုၢ်န့ၢ်ဝဲအမံၤလၢ စီၤၡမူၤအ့လးလီၤ. ဒီးမံၤအံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “ကစၢ်ယွၤအမံၤ” န့ၣ်လီၤ. ဖျါလၢမံၤအဝဲအံၤ အဲၣ်ဒိးစံးဝဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကိးထီၣ်ကစၢ်ယွၤအမံၤ ဒ်နီၢ်ဃးနၤကိးထီၣ်တ့ၢ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ဖဲနံၣ်လၢနီၢ်ဃးနၤအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အဖိန့ၣ် အဝဲတလဲၤဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိလၢဝ့ၢ်ၡံလိၤဘၣ်. ဒီးအဝဲအိၣ်တ့ၢ်လၢဟံၣ်သၢနံၣ် တုၤလၢအဖိဖှၣ်နုၢ်တစုလီၤ. လၢခံန့ၣ် အဝဲထဲးဂံၢ်ထဲးဘါ ဒ်သိးအဝဲအိၣ်လီၤဖးဒီးအဖိခွါလၢ အအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဂၤကသ့အဂီၢ်လီၤ.

၂၀. နီၢ်ဃးနၤဒီးစီၤအ့လကါနၤ မၤလၢပှဲၤထီၣ်အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ဒီးယဟိဝၤယွၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၂၀ နီၢ်ဃးနၤသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဖိခွါစီၤၡမူၤအ့လး လဲၤမ့ၢ်တုၤလၢဝ့ၢ်ၡံလိၤအပူၤန့ၣ်, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ပှၤပိာ်မုၣ်တနီၤလၢအမၤတၢ်လၢ ဒဲစီဆှံအပူၤန့ၣ် ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲအီၤဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် နီၢ်ဃးနၤကဘၣ်အိၣ်ယံၤ ဒီးအဖိခွါသးဘိ လၢအအဲၣ်ဘၣ်ဝဲအံၤန့ၣ် တညီလၢအဂီၢ်နီတစဲးဘၣ်. ဖိလၢအနီၢ်ဆံးတလၢန့ၣ် ကီဒိၣ်မးလၢအမိၢ် ကပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤအဃိ နီၢ်ဃးနၤစ့ၢ်ကီး ကီလၢအကဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် အဖိခွါန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်သနာ်က့ နီၢ်ဃးနၤဒီးစီၤအ့လကါနၤ လဲၤကိးဝဲအဖိခွါဆူဒဲစီဆှံလၢ တၢ်သးအိၣ်အပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ် လဲၤတုၤလၢဒဲစီဆှံအခါ လုၢ်ထီၣ်တၢ်ဆူ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်လီၤ. ဝံၤဒီးအဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်လီၤ အဖိခွါစီၤၡမူၤအ့လး ဆူစီၤဧ့လံၤအစုပူၤ ဒီးတဲသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ စီၤဧ့လံၤ ဒ်နီၢ်ဃးနၤအၢၣ်လီၤတ့ၢ်ဝဲ လၢညါအသိးန့ၣ်လီၤ.

၂၁. နီၢ်ဃးနၤ အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်လၢအဂၢၢ်ကျၢၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢအတၢ်ထုကဖၣ်အပူၤ ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်လွံၢ်နၢၣ်လၢ “တၢ်ထုကဖၣ်လၢ အလီၤဆီခံခါ” တက့ၢ်.)

^၂၁ တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ နီၢ်ဃးနၤဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်လီၤ. နီၢ်ဃးနၤအတၢ်ထုကဖၣ်အံၤ ကစၢ်ယွၤထံၣ်လၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်ဝဲအဃိ ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်အီၤလၢလံာ်စီဆှံအပူၤလီၤ. ဒီးဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်အီၤဖဲ ၁ ၡမူၤအ့လး ၂:၁-၁၀ န့ၣ်လီၤ. လၢအတၢ်ထုကဖၣ်အံၤအပူၤ ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ နီၢ်ဃးနၤ အိၣ်ဒီးတၢ်နာ်လၢအဂၢၢ်ကျၢၤလီၤ. ဒီးနီၢ်ဃးနၤစံးပတြၢၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤ မ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤသူဝဲ အစိကမီၤဒ်သိး ကဆီၣ်လီၤပှၤလၢအပာ်ထီၣ်ထီသး ဒီးဆိၣ်ဂ့ၤပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤအီၤတဖၣ်, ဒီးကစၢ်ယွၤမၤသံပှၤသ့ ဒီးမၤသမူထီၣ်က့ၤပှၤသံသ့ဝဲအဃိလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲစံးထီၣ်ပတြၢၤစ့ၢ်ကီး အပၢ်ယဟိဝၤယွၤ လၢအမ့ၢ်ပှၤလၢအစီဆှံ ဒီးအတီဝဲလိၤဝဲန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နီၢ်ဃးနၤစံးဝဲလၢ– “လၢၢ်ဒ်ပကစၢ်အသိးန့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်.” ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢပနာ်န့ၢ်အီၤသ့ဝဲသပှၢ်ကတၢၢ် ဒီးတကဒံကဒါဝဲနီတဘျီဘၣ်. အဃိ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤအီၤ ဒီးအိၣ်ဘၣ်လၢတၢ်ကီတၢ်ခဲအပူၤန့ၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအိၣ်အခါ ကစၢ်ကကဲထီၣ်တၢ်အိၣ်သဒၢအလီၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ.

၂၂, ၂၃. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သ့လၢ ဖဲစီၤၡမူၤအ့လးဒိၣ်ထီၣ်အခါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အမိၢ်အပၢ်အဲၣ်အီၤလဲၣ်. (ခ) ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤဒံးနီၢ်ဃးနၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၂၂ ဖိသၣ်စီၤၡမူၤအ့လး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲမိၢ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်နာ် ယဟိဝၤယွၤလၢလၢပှဲၤပှဲၤအဃိ မ့ၢ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢအဂီၢ်လီၤ. ဖဲစီၤၡမူၤအ့လးဒိၣ်ထီၣ်ဝဲအခါ အဝဲကသ့ၣ်နီၣ်ဘၣ်အမိၢ် ဒီးအဝဲတတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမိၢ်အပၢ် သးပ့ၤနီၣ်ကွံာ်အီၤနီတဘျီဘၣ်. တနံၣ်ဘၣ်တနံၣ် ဖဲနီၢ်ဃးနၤလဲၤဝဲဆူဝ့ၢ်ၡံလိၤအခါ အဝဲလဲၤစိာ်ဃုာ်ဒီးဆ့ကၤတဘ့ၣ် ဒ်သိးကဟ့ၣ်လီၤအဖိခွါ လၢကကူသိးဝဲဖဲ အမၤတၢ်လၢ ဒဲစီဆှံပူၤအခါန့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢနီၢ်ဃးနၤ ဆးန့ၢ်ဝဲအဖိခွါဆ့ကၤအဃိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲအဲၣ်အဖိခွါဒီးသးအိၣ်အီၤထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ၁ ၡမူၤအ့လး ၂:၁၉ တက့ၢ်.) ထံၣ်ကမှံကွၢ် လၢနီၢ်ဃးနၤဒုးသိးထီၣ်ဝဲ အဖိခွါလၢဆ့ကၤအသီတဘ့ၣ်အံၤ, ကတိၤတၢ်ဒီးအီၤ လၢတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤဒီး ကတိၤဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ စီၤၡမူၤအ့လးန့ၣ်တက့ၢ်. စီၤၡမူၤအ့လး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲမိၢ်လၢအဂ့ၤအဃိ အဝဲကသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲစီၤၡမူၤအ့လး ဒိၣ်ထီၣ်အခါန့ၣ် အဝဲအိၣ်မူကဲဘျုးလၢအမိၢ်အဂီၢ် ဒီးလၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်ဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.

^၂၃ ယဟိဝၤယွၤ တသးပ့ၤနီၣ်နီၢ်ဃးနၤအမဲာ်ညါ ကစၢ်ယွၤဆိၣ်ဂ့ၤအဒၢလီၢ်အတၤသၣ် အဃိအဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဝဲအဖိယဲၢ်ဂၤ လၢစီၤအ့လကါနၤအဂီၢ်လီၤ. (၁ မူၤ. ၂:၂၁) တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ နီၢ်ဃးနၤဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ အဒိၣ်ကတၢၢ်အကျါတခါန့ၣ် ကမ့ၢ်လၢ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးအပၢ်ယဟိဝၤယွၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ထီဘိ ဒီးတနံၣ်ဘၣ်တနံၣ်န့ၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သး ဒီးကစၢ်ယွၤဂၢၢ်ကျၢၤဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ဖဲနကွၢ်လိမၤဒိး နီၢ်ဃးနၤအတၢ်နာ်န့ၣ် မ်နကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤ ဒ်သိးဒီးအီၤတက့ၢ်.