“ယကလဲၤတၢ်လၢ နတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ”

၁-၃. (က) ပကြၢးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီထဲလဲၣ်, ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.) (ခ) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

လၢပစိၤခဲအံၤ ပှၤအါဂၤန့ၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ပှ့ၤတၢ်တမံၤမံၤဝံၤအခါ က့ၤဆှၢကဒါက့ၤဝဲ ဆူပှၤဆါတၢ်ဖိအအိၣ်လီၤ. ဒီးဖဲအဝဲသ့ၣ်​ ပှ့ၤတၢ်လၢ အီၤလဲ (online) အပူၤအခါဒၣ်လဲာ်န့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးက့ၤဆှၢက့ၤဝဲလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ကမ့ၢ်လၢ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ ပှ့ၤဝဲန့ၣ်​ တဂ့ၤထဲသိးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ပာ်စၢၤဝဲ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဖိတၢ်လံၤတခါအံၤ တဂ့ၤဘၣ်တမံၤမံၤအဃိလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အဲၣ်ဒိး ဆီတလဲက့ၤဝဲလၢ တၢ်အဂၤတမံၤမံၤ မ့တမ့ၢ် ဃ့ကဒါက့ၤအစ့လီၤ.

^၂ ဘၣ်ဃးဒီး လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်​ ပတဘၣ်မၤဒ်န့ၣ်​ နီတဘျီဘၣ်. ပ “ပှ့ၤ” တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဝံၤ ပတအဲၣ်ဒိး “ဆါကွံာ်” အီၤနီတဘျီဘၣ်. အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပမၤလိတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဝံၤ ပတအဲၣ်ဒိးပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤ နီတဘျီဘၣ်. (ဖး ကတိၤဒိ ၂၃:၂၃ တက့ၢ်; ၁ တံၤမသ့း ၂:၄) ဒ်တၢ်မၤလိလၢ အပူၤကွံာ်တခါတဲဝဲအသိး ဒ်သိးပကမၤလိတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ် ပဘၣ်ဟ့ၣ်တၢ်ဆၢကတီၢ်အါမးလီၤ. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပကဘၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ် တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ ပကန့ၢ်စ့အါအါန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပဘၣ်ဆီတလဲကွံာ် ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးပှၤဂၤ, ပတၢ်ဆိကမိၣ်​ ဒီးတၢ်လၢပမၤအီၤတဖၣ်​ ဒီးပတဘၣ်ပၣ်ဃုာ်လၢ မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်ဒီး တၢ်ဆဲးတၢ်လၤလၢ အတဘၣ်ယဟိဝၤယွၤအသးတဖၣ်လၢၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ ပနာ်လၢ တၢ်လၢပဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ်အီၤ ကိးမံၤဒဲးန့ၣ်​ အလုၢ်အပှ့ၤတဒိၣ်ထဲသိးဒီး တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤခီဖျိလၢ ပသ့ၣ်ညါထီၣ်​ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်ဘၣ်.

^၃ ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်အဒိလၢဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကၤတၢ်ဖိတဂၤလၢ အဟးဃုဝဲ တၢ်မျၢ်ပလဲန့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤတဂၤ ထံၣ်ဝဲတၢ်မျၢ်ပလဲလၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်အခါ ဒ်သိးအဝဲကပှ့ၤဝဲ တၢ်မျၢ်ပလဲအံၤအဂီၢ် အဝဲလဲၤဆါလီၤကွံာ်ဝဲ တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤခဲလၢာ် တဘျီဃီလီၤ. တၢ်မျၢ်ပလဲန့ၣ်​ ဒိလီၤဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤအဘီအမုၢ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်​ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လၢ ပှၤလၢအဃုအီၤတဂၤအဂီၢ် ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၁၃:၄၅, ၄၆) ဖဲပမၤလိဘၣ်​ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် ဒီးလံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အဂၤတဖၣ်အခါ ပသးအိၣ်ဟ့ၣ်လီၤကွံာ်တၢ်ကိးမံၤဒဲး ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်အံၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးပမ့ၢ်ဆဲးပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်အံၤန့ၣ်​ ပတပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤ နီတဘျီဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ လီၤသးအုးဒိၣ်မးလၢ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤ တနီၤနီၤန့ၣ်​ တပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢၤဘၣ်, ဒီးတနီၤန့ၣ်​ တုၤဒၣ်လဲာ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ မ့မ့ၢ်ပဝဲန့ၣ်​ ပတဘၣ်မၤဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ပကဘၣ်မၤထွဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢအမ့ၢ် “လဲၤတၢ်လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ” လီၤ. (ဖး ၃ ယိၤဟၣ်​ ၂-၄ တက့ၢ်.) တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ပကဘၣ်ပာ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ နီၢ်ဂံၢ်တၢဒီး ပပာ်အီၤလၢနီၢ်ဂံၢ်တၢန့ၣ်​ ပကဘၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. ပှၤတနီၤ “ဆါကွံာ်” မ့တမ့ၢ် ပာ်တ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်​ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ ဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ဒ်သိးပသုတမၤဘၣ်ဒ်န့ၣ်​ နီတဘျီတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. ဒီးဒ်သိးပကပာ်လီၤပသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢပက “လဲၤတၢ်လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ” အဂီၢ်ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.

ပှၤတနီၤ “ဆါကွံာ်” တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်​ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်

၄. လၢယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတနီၤနီၤ တဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤလၢၤဘၣ်လဲၣ်.

^၄ လၢယ့ၣ်ၡူးအစိၤန့ၣ်​ ပှၤတနီၤနီၤ တူၢ်လိာ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ တဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤဘၣ်. အဒိ ဖဲယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲတၢ်လီၤလး ဒီးဒုးအီၣ်ဒုးအီဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်ဝံၤအခါ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ ပိာ်အခံတုၤလၢ ပီၣ်လဲၣ်ကၤလံၤလါ အဝၢ်ဘးခီလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “သုမ့ၢ်တအီၣ်ဘၣ်ပှၤကညီဖိခွါအညၣ်, ဒီးသုမ့ၢ်တအီဘၣ်အသွံၣ်ဘၣ်ဒီး, တၢ်မူတအိၣ်ဘၣ်လၢသုပူၤဘၣ်.” ဖဲန့ၣ်အခါ ပှၢ်ဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ ဖုးဘၣ်အသးဒီး လၢအဝဲသ့ၣ်ကသံကွၢ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤအံၤ အခီပညီအလီၢ် အဝဲသ့ၣ်တဲဘၣ်ယ့ၣ်ၡူးလၢ “တၢ်ကတိၤအံၤကီမးလီၤ. မ့ၢ်မတၤဒိကနၣ်အီၤသ့တဂၤလဲၣ်.” ဒီး “အပျဲၢ်အဘီၣ်အါဂၤ တပိာ်လၢၤဘၣ်အခံဘၣ်. ဒီးက့ၤကဒါက့ၤဆူ အလီၢ်ခံတကူၢ်သ့ၣ်လီၤ.”—ယိၤဟၣ်​ ၆:၅၃-၆၆.

၅, ၆. (က) လၢပစိၤခဲအံၤန့ၣ်​ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတနီၤ ထုးယံၤထီၣ်အသးဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတနီၤယံၤထီၣ်ဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ကယီကယီလဲၣ်.

^၅ လီၤသးအုးဒိၣ်မးလၢ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်​ ပှၤတနီၤနီၤ ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ကမ့ၢ်လၢပှၤမၤတၢ်ဆီတလဲဒ်သိးဒီး တၢ်နၢ်ပၢၢ်အသီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးလံာ်စီဆှံအဃိ မ့တမ့ၢ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢ ပှၤသ့ၣ်ညါအီၤအါတဂၤ အတၢ်ကတိၤ မ့တမ့ၢ် အတၢ်မၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်လီၤဃံၢ်ဝဲလီၤ. ဒီးပှၤတနီၤန့ၣ်​ ဖဲပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢလံာ်စီဆှံအခါ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲအဃိ မ့တမ့ၢ် အဝဲသ့ၣ်အသးတလီၤပလိာ်ဒီး ပှၤတဂၤဂၤလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤအဃိလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ်​ နာ်ဝဲပှၤလၢအစူးကွံာ်ညိကွံာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဖၣ်​ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဒီးပှၤလၢအတဲဟးဂီၤပှၤတဖၣ်အဃိလီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တနီၤလၢ ပှၤတနီၤ ထုးယံၤထီၣ်အသးဒီး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်​ ဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၃:၁၂-၁၄) လၢအဝဲသ့ၣ်ကမၤဝဲဒ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်နာ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးဒ်စီၤပ့းတရူးအသိးန့ၣ်​ ကဂ့ၤထဲလဲၣ်. ဖဲပှၤအါဂၤ တတူၢ်လိာ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤအခါ ယ့ၣ်ၡူးသံကွၢ်အတၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤစ့ၢ်ကီးဧါန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ်​ စီၤပ့းတရူးစံးဆၢအီၤလၢ “ကစၢ်ဧၢ, ပကလဲၤဆူမတၤတဂၤအအိၣ်လဲၣ်. တၢ်မူအထူအယိာ် အတၢ်ကတိၤန့ၣ်​ အိၣ်ဒီးနၤလီၤ.”—ယိၤဟၣ်​ ၆:၆၇-၆၉.

^၆ ပှၤတနီၤန့ၣ်​ လၢတၢ်တပာ်သူၣ်ပာ်သးအပူၤ အဝဲသ့ၣ်ယံၤထီၣ်ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ကယီကယီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အနီၢ်ကစၢ် တသ့ၣ်ညါလီၤအသးဘၣ်. ပှၤတဂၤလၢ အယံၤထီၣ်ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ကယီကယီန့ၣ်​ လီၤဂာ်ဒ်သိး ချံတဘ့ၣ်လၢအယံၤထီၣ်ဒီး ထံကျိကၢၢ်နံၤ ကယီကယီန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဒ်သိး ပသုတ “လဲၤပူၤကွံာ်” တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဂ့ၤအဂီၢ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၂:၁) ပှၤလၢအယံၤထီၣ်ဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ကယီကယီတဖၣ်န့ၣ်​ တမ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးမၤဝဲဒ်န့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤ စှၤလီၤဝဲကယီကယီ ဒီးလၢခံ တုၤဒၣ်လဲာ်အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယွၤ ဟးဂီၤကွံာ်ဝဲလီၤ. ဒ်သိး တၢ်တကဲထီၣ်အသးဒီးပှၤ ဒ်အံၤနီတဘျီတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.

ဒ်သိးပသုတဆါကွံာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ နီတဘျီတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်

၇. တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပသုတဆါကွံာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ နီတဘျီတဂ့ၤအဂီၢ်လဲၣ်.

^၇ ဒ်သိးပကဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤအဂီၢ် ပကဘၣ်တူၢ်လိာ် ဒီးဒိကနၣ်​ တၢ်ကိးမံၤဒဲး လၢယဟိဝၤယွၤတဲပှၤလီၤ. တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်​ ကဘၣ်မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ဒီးပကဘၣ်မၤထွဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢတၢ်ကိးမံၤဒဲးအပူၤလီၤ. ဖဲစီၤဒၤဝံးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်အခါ အဝဲအၢၣ်လီၤ ယဟိဝၤယွၤလၢ “ယကလဲၤတၢ်လၢ နတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤလီၤ.” (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၁၁) စီၤဒၤဝံးပာ်လီၤအသးလၢ ကဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤလီၤ. ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပကဘၣ်မၤဒ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တမၤဒ်န့ၣ်ဘၣ်န့ၣ်​ ပကစးထီၣ်ဆိကမိၣ်ဘၣ်​ တၢ်လၢပဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ်အီၤ ခီဖျိလၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဃိ ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပကလီကီထွဲက့ၤအီၤ တနီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပဃုထၢလၢ ပကမၤထွဲလံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတနီၤ ဒီးတမၤထွဲအီၤတနီၤန့ၣ်​ တသ့ဘၣ်. ပကဘၣ်မၤထွဲ “တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီခဲလၢာ်” လီၤ. (ယိၤဟၣ်​ ၁၆:၁၃) တၢ်မၤလိလၢအပူၤကွံာ်တခါန့ၣ်​ ပမၤလိဘၣ်​ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ယဲၢ်မံၤလၢ ပဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ်အီၤ ခီဖျိလၢ ပမၤလိတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒီးမၤထွဲအီၤအဃိလီၤ. ခဲအံၤ ပကမၤလိဘၣ်လၢ ဒ်သိးပသုတလီကီက့ၤ တၢ်လၢပပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အီၤတဂ့ၤအဂီၢ် ပမၤကသ့ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.—မးသဲ ၆:၁၉.

၈. ဒ်သိး ပသုတယံၤထီၣ်ဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်သူ ပတၢ်ဆၢကတီၢ်ဒ်လဲၣ်. ဟ့ၣ်တၢ်အဒိတက့ၢ်.

^၈ တၢ်ဆၢကတီၢ်. ဒ်သိးပသုတယံၤထီၣ်ဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီနီတဘျီတဂ့ၤအဂီၢ် ပကဘၣ်သူ ပတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤလီၤ. ပမ့ၢ်တပလီၢ်ပသးဘၣ်န့ၣ်​ ပကသူဘၣ်ပတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်မၤမုာ်မၤဖှံသး, တၢ်လၢပဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤ, တၢ်သူအ့ထၢၣ်နဲး မ့တမ့ၢ် တၢ်ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူတဖၣ်အဂီၢ် အါမးန့ၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ်​ မ့ၢ်တကမၣ်ခဲလၢာ်ဒၣ်လဲာ် ကမၤစှၤလီၤ ပတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢပကမၤလိလံာ်စီဆှံဒီး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး အဲမၤ ဒ်န့ၣ်လီၤ.a (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) လၢအဲမၤအနီၢ်ဆံးခါလံၤလံၤန့ၣ်​ အဝဲဒိးကသ့ၣ်မုာ်မးဒီး ဖဲအဝဲချုးတဘျီလၢ်လၢ်န့ၣ်​ ဒိးဝဲကသ့ၣ်လီၤ. အဲမၤသူဝဲအတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အကဒိးကသ့ၣ်အဂီၢ်န့ၣ်​ အါတလၢအဃိ အဝဲစးထီၣ်တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အမၤတၢ်န့ၣ်ကမၣ်​ ဒီးလၢခံအဝဲ ဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ ကမၤတၢ်ဆီတလဲလီၤ. အဝဲဟံးန့ၢ်တၢ်မၤလိလၢ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်​ ခိရံၤ ဝဲ(လ်) အတၢ်လဲၤခီဖျိလီၤ. ခိရံၤ ဝဲ(လ်) န့ၣ်လၢညါအမ့ၢ် ပှၤဒိးပြၢကသ့ၣ်ဖိတဂၤလီၤ.b (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) ခဲအံၤ အဲမၤသူဝဲအတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ကမၤအါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲကရ့လိာ်အသးဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိဒီး အတံၤသကိးတဖၣ်အဂီၢ် အတၢ်ဆၢကတီၢ်အိၣ်အါထီၣ်ဝဲလီၤ. အဲမၤတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အဘူးထီၣ်ဒီးကစၢ်ယွၤ တကးဒံးဘၣ်​ ခီဖျိအသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသူအတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တၢ်ကူၣ်သ့အပူၤအဃိ အအိၣ်ဒီးတၢ်သးခုလီၤ.

၉. ကျိၣ်စ့ဒီးတၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ်​ ကဲထီၣ်တၢ်အရ့ဒိၣ်တလၢလၢပဂီၢ် သ့လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၉ ကျိၣ်စ့ဒီး တၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ်. ဒ်သိးပကဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤအဂီၢ် ပတဘၣ်ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ ကျိၣ်စ့ဒီး တၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ်​ ကကဲထီၣ်တၢ်လၢ အရ့ဒိၣ်တလၢ လၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤဘၣ်. ဖဲပမၤလိ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခါ ပနာ်လၢ တၢ်မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤန့ၣ်​ အရ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ကျိၣ်စ့ဒီး တၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ်အဃိ ပသးအိၣ်တူၢ်ၡူကွံာ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လဲၤပူၤကွံာ်အသိး ပကထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤအဂၤတဖၣ်ပှ့ၤဝဲ အံၣ်လဲးထြီနံးတၢ်ပီးတၢ်လီ လၢအဟဲထီၣ်သီတဖၣ်​ မ့တမ့ၢ် တၢ်အဂၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ တၢ်လီၤဟိအိၣ်ဒီးပှၤတမံၤမံၤလီၤ. ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပတသးမံဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးပှၤလၢၤဘၣ်. အဃိ ပကသးစၢၢ်ဆၢ တၢ်ဃုကျိၣ်ဃုစ့ဒီးတၢ်ထူးတၢ်တီၤ အါန့ၢ်တၢ်မၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအသးဒီး စီၤဒ့မၤ ဒ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲအဲၣ်​ “တၢ်လၢအအံၤတဃၣ်” တုၤဒၣ်လဲာ် ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်အမူဒါ ဒီးတၢ်မၢဖိပီလူးန့ၣ်လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၄:၁၀) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ကမ့ၢ်လၢ စီၤဒ့မၤန့ၣ်​ အဲၣ်ဝဲကျိၣ်စ့ဒီး တၢ်ထူးတၢ်တီၤအါန့ၢ် တၢ်မၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤအဃိလီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ်​ ကမ့ၢ်လၢ အဝဲတအဲၣ်ဒိး တူၢ်ဆါအသးဃုာ်ဒီး စီၤပီလူးလၢၤဘၣ်​ အဃိလီၤ. ပမၤလိန့ၢ်တၢ်မနုၤလၢ စီၤဒ့မၤအအိၣ်လဲၣ်. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ လၢညါန့ၣ်​ ပကမ့ၢ်ပှၤလၢ အအဲၣ်ကျိၣ်အဲၣ်စ့ဒီး လူၤတၢ်ထူးတၢ်တီၤလီၤ. ပမ့ၢ်တပလီၢ်ပသးဘၣ်န့ၣ်​ ပတၢ်အဲၣ်အံၤ ကဟဲက့ၤဒိၣ်ထီၣ်ဝဲ ကယီကယီ တုၤဒၣ်လဲာ် ပတၢ်အဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ.

၁၀. ပကဘၣ်တြီဆၢကွံာ် တၢ်မနုၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်.

^၁၀ တၢ်ရ့လိာ်သးဒီးပှၤဂၤ. ဒ်သိးပကဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤအဂီၢ် ပတဘၣ်ပျဲလၢ ပှၤလၢအတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤတဖၣ်​ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ကလုၢ်ဘၢပှၤဘၣ်. ဖဲပစးထီၣ်မၤလိ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခါ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပသကိးလၢအတမ့ၢ် ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်​ ဒီးပဟံၣ်ဖိဃီဖိတဖၣ်န့ၣ်​ ဆီတလဲဝဲလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ်​ ကပာ်ကဲဝဲပတၢ်နာ်အသီအံၤ ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ်​ ကထီဒါပှၤလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၄:၄) ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပဂုာ်ကျဲးစၢးအဂ့ၤကတၢၢ် ဒ်သိးပကအိၣ်ဃူဃူဖိးဖိးဒီး ပဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဒီးပကပာ်ဖျါထီၣ်တၢ်အဲၣ်​ လၢအဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဒ်သိးပကမၤမုာ် အဝဲသ့ၣ်အသးအဂီၢ် ပကွၢ်ကပာ်ကွံာ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘျၢတသ့ဘၣ်. ဒ် ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၃၃ တဲဝဲအသိး ပတံၤသကိးလၢ ပရ့ဒီးအီၤဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်တဖၣ်န့ၣ်​ ကြၢးမ့ၢ်ပှၤလၢ အအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤလီၤ.

၁၁. ပဟးဆှဲးတၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး တၢ်မၤလၢ အတကဆှီဘၣ်တဖၣ်​ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

^၁၁ တၢ်ဆိကမိၣ်ဒီး တၢ်မၤလၢ အတကဆှီဘၣ်တဖၣ်. ဒ်သိးပကဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤအဂီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်ကဆှီ မ့တမ့ၢ် စီဆှံလၢ ယဟိဝၤယွၤအမဲာ်ညါလီၤ. (ယၡါယၤ ၃၅:၈; ဖး ၁ ပ့းတရူး ၁:၁၄-၁၆ တက့ၢ်.) ဖဲပမၤလိ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအခါ ပမၤတၢ်ဆီတလဲ ဒ်လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဘျၢအိၣ်ဝဲအသိးလီၤ. ဒီးပဝဲတနီၤနီၤန့ၣ်​ ပဘၣ်မၤတၢ်ဆီတလဲ ဖးအါညါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ပကဘၣ်ပလီၢ်ပသးဒ်သိး ပတၢ်အိၣ်မူလၢ အကဆှီန့ၣ်​ သုတကဲထီၣ်ကဒါက့ၤ တၢ်အိၣ်မူလၢ အတကဆှီဘၣ်တဂ့ၤန့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပတြီဆၢကွံာ် တၢ်လ့ပစီလၢ ပကမၤဘၣ်တၢ်လၢ အတကဆှီဘၣ်တဖၣ်​ ကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်န့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကအိၣ်ကဆှီအဂီၢ်လီၤ. အဝဲဟ့ၣ်လီၤပှၤ အဖိခွါယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢ အပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲဒီး အအဲၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၁:၁၈, ၁၉) ဒ်သိးပဆဲးအိၣ်ကဆှီလၢ ယဟိဝၤယွၤအမဲာ်ညါကသ့အဂီၢ် ထီဘိန့ၣ်​ ပကဘၣ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ်​ အလုၢ်အပှ့ၤဒိၣ်​ ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

၁၂, ၁၃. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ထံၣ်​ နံၤသဘျ့တဖၣ်ဒ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲအသိးလဲၣ်. (ခ) ပကဆဲးမၤလိသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၂ မိၢ်လုၢ်ပၢ်လၢ်ဒီး တၢ်ဆဲးတၢ်လၤလၢ တဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးတဖၣ်. ဖဲပဟံၣ်ဖိဃီဖိ, ပတံၤသကိးလၢ တၢ်မၤလီၢ်ဒီး တံၤသကိးလၢကၠိတဖၣ်​ မၤဝဲမူးပွဲလၢ တဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးတဖၣ်အခါ အဝဲသ့ၣ်​ ကအဲၣ်ဒိးလၢ ပပၣ်ဃုာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အကျါလီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်မၢပပၣ်ဃုာ်လၢ လုၢ်လၢ်ထူသနူ ဒီးနံၤသဘျ့ လၢတဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသးအခါ ဒ်သိးပတြီဆၢကွံာ် တၢ်ဆီၣ်သနံးတဖၣ်အံၤကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ နံၤသဘျ့တဖၣ်အံၤလဲၣ်န့ၣ်​ ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. နံၤသဘျ့တဖၣ်အံၤ ဟဲစးထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်န့ၣ်​ ပဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်အီၤလၢ ပလံာ်လဲၢ်တဖၣ်အပူၤသ့ဝဲလီၤ. ဖဲပဆိကမိၣ်ထံ လံာ်စီဆှံအတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢဘၣ်ဃးဒီး ပတမၤလၤကပီၤ နံၤသဘျ့တဖၣ်အံၤအခါ ပတူၢ်ဘၣ်လၢ ပလဲၤကျဲလၢ “အဘၣ်ကစၢ်အသး” န့ၣ်လီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၅:၁၀) ပမ့ၢ်နာ်န့ၢ် ယဟိဝၤယွၤဒီး အတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ်​ ပတဘၣ်ယိၣ်တၢ်လၢ ပှၤဂၤကဆိကမိၣ်ပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်ဘၣ်.—ကတိၤဒိ ၂၉:၂၅.

^၁၃ ပအဲၣ်ဒိး ဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ ထီဘိလီၤ. ဒီးပဆၢတဲာ်လီၤပသးဒ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. တၢ်မနုၤကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပတၢ်ဆၢတဲာ် ကဂၢၢ်ကျၢၤအါထီၣ်အဂီၢ်လဲၣ်. ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်သၢမံၤလၢ ပကဘၣ်မၤအီၤန့ၣ်လီၤ.

မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်​ နတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ နကလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ

၁၄. (က) ပမ့ၢ်ဆဲးမၤလိ လံာ်စီဆှံန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆၢတဲာ်လီၤပသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ ပတပာ်တ့ၢ်ကွံာ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ နီတဘျီတဂ့ၤအဂီၢ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပလိၣ်ဘၣ်​ တၢ်ကူၣ်သ့, တၢ်သိၣ်လိ ဒီးတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးလဲၣ်.

^၁၄ အဆိကတၢၢ်န့ၣ်​ ပကဘၣ်​ မၤလိလံာ်စီဆှံဒီး ဆိကမိၣ်ထံအီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. နကဘၣ်​ ပာ်လီၤတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢနကမၤဒ်န့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒ်နမၤလိလံာ်စီဆှံ အါထီၣ်အသိး နတၢ်အဲၣ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ဒံးယံာ်ဒံးကအါထီၣ်ဒီး နတၢ်ဆၢတဲာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးနတပာ်တ့ၢ်ကွံာ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်​ ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ. ကတိၤဒိ ၂၃:၂၃ တဲဝဲလၢပကဘၣ်​ “ပှ့ၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ” တကးဒံးဘၣ်​ တဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပကဘၣ်ပှ့ၤ “တၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးတၢ်သိၣ်လိ, ဒီးတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆး” လီၤ. ထဲပသ့ၣ်ညါထီၣ်​ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်​ တလၢပှဲၤဒံးဘၣ်. ပကဘၣ်မၤထွဲအီၤလၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤလီၤ. ဖဲပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်တၢ်ဆး မ့တမ့ၢ် နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်အခါ ပက့ၤပာ်ဖှိၣ်က့ၤအီၤဒီး တၢ်ဂ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါပာ်စၢၤအီၤတဖၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ်​ ပကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကူၣ်သ့ ဒီးကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကမၤထွဲ တၢ်လၢပသ့ၣ်ညါအီၤတဖၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ်န့ၣ်​ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ကသိၣ်လိပှၤ ခီဖျိအဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ပကဘၣ်မၤတၢ်ဆီတလဲန့ၣ်လီၤ. ပကြၢးမၤထွဲ တၢ်သိၣ်လိအံၤ တဘျီဃီလီၤ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ တၢ်သိၣ်လိန့ၣ်​ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်န့ၢ်စ့လီၤ.—ကတိၤဒိ ၈:၁၀.

၁၅. တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်​ ဒီသဒၢပှၤဒ် ယီၢ်တကိးအသိးဒ်လဲၣ်.

^၁၅ ခံမံၤတမံၤန့ၣ်​ ပကဘၣ်ဆၢတဲာ်လီၤပသးလၢ ပကမၤထွဲတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ကိးနံၤဒဲးလီၤ. လံာ်စီဆှံ ထိၣ်သတြီၤဝဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ပှၤသုးဖိတဂၤအယီၢ်တကိးလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၄) လၢပျၢၤပှၤသုးဖိတဖၣ်န့ၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤဒုးတၢ်အခါ အယီၢ်တကိးကဲထီၣ်တၢ်မၤစၢၤ ဒီးတၢ်ဒီသဒၢလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်​ ကဘၣ်စၢဃာ်ဝဲအယီၢ်တကိး ဃံးဃံးလီၤ. အဝဲသ့ၣ်​ အယီၢ်တကိးမ့ၢ်လီၤကျီန့ၣ်​ တကဲထီၣ်​ တၢ်မၤစၢၤလၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လၢၤဘၣ်. တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်​ ဒီသဒၢပှၤဒ် ယီၢ်တကိးအသိးဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်မၤထွဲ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီထီဘိန့ၣ်​ ကဒီသဒၢပှၤလၢ တၢ်ဆိကမိၣ်လၢ အတဂ့ၤဘၣ်တဖၣ်​ ဒီးကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ်လီၤ. ဖဲပအိၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်​ မ့တမ့ၢ် ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်လ့ပစီလၢ ပကမၤကမၣ်ဘၣ်တၢ်အခါ လံာ်စီဆှံ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆၢတဲာ်လီၤပသး ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤလၢ ပကမၤတၢ်အဘၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒ်ပှၤသုးဖိတဂၤ ဖဲအလဲၤဒုးတၢ်အခါ တပာ်တ့ၢ်ဝဲအယီၢ်တကိး နီတဘျီဘၣ်အသိး ပဝဲသ့ၣ်တဖၣ်စ့ၢ်ကီး ပတဘၣ်ပာ်တ့ၢ်တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ နီတဘျီဘၣ်. ပကဘၣ်မၤထွဲ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ လၢပတၢ်အိၣ်မူ ကိးသနၢၣ်ဒဲးအပူၤလီၤ. ပှၤသုးဖိတဖၣ်န့ၣ်​ ကဘၣ်ထီထီၣ်ဝဲအနးလၢ ယီၢ်တကိးအလိၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ပဝဲမီၤ, ပမၤဒ်န့ၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.

၁၆. တၢ်သိၣ်လိပှၤဂၤလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်​ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးလဲၤတၢ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤဒ်လဲၣ်.

^၁၆ သၢမံၤတမံၤန့ၣ်​ တသ့ဖဲအသ့ သိၣ်လိပှၤဂၤလၢ လံာ်စီဆှံတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတက့ၢ်. လံာ်စီဆှံန့ၣ်​ ဘၣ်တၢ်ထိၣ်သတြီၤအီၤဒီးနးလီၤ. ဒ်ပှၤသုးဖိတဂၤ ထီဃာ်ဝဲအနးလၢ အယီၢ်တကိးအလိၤကျၢၤကျၢၤအသိး ပကဘၣ်ဟံးဃာ် ယွၤအကလုၢ်ကထါ ကျၢၤကျၢၤလီၤ. (အ့းဖ့းစူး ၆:၁၇) ပဝဲခဲလၢာ် ပဂုာ်ကျဲးစၢး “နီၤဖးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အကလုၢ်အကထါအဆၢ တီတီလိၤလိၤ” ဒီးကဲထီၣ်ပှၤသိၣ်လိတၢ် လၢအဂ့ၤဒိၣ်ထီၣ်ဆူညါထီဘိသ့ဝဲလီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၂:၁၅) ဖဲပသိၣ်လိပှၤဂၤအခါ ပမ့ၢ်သူလံာ်စီဆှံန့ၣ်​ ပတၢ်သ့ၣ်ညါဒီးတၢ်အဲၣ်​ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီကအါထီၣ်ထီဘိလီၤ. ဒီးပတၢ်ပာ်လီၤသးလၢ ပကလဲၤတၢ်လၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအကျဲန့ၣ်​ ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ.

၁၇. ဘၣ်မနုၤအဃိ နပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလဲၣ်.

^၁၇ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ် အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တခါလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ပှၤလီၤ. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဃိ ပအိၣ်ဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ပပၢ်လၢမူခိၣ်​ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်သ့ဝဲလီၤ. ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ မ့ၢ်တၢ်လၢအလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်​ ကတၢၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ သိၣ်လိပှၤတၢ်အါမး ဘၣ်ဆၣ်​ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤ အိၣ်ဒၣ်တစဲးဒံးလီၤ. အဝဲအၢၣ်လီၤပှၤလၢ ကသိၣ်လိပှၤထီဘိလီၤ. အဃိပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒ် တၢ်မျၢ်ပလဲအသိးန့ၣ်တက့ၢ်. ဆဲး “ပှ့ၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတက့ၢ်, ဒီးဆါကွံာ်အီၤတဂ့ၤ.” နမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ်န ‘လဲၤတၢ်လၢ အတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤ’ ဒ်စီၤဒၤဝံးအၢၣ်လီၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤအသိး ကသ့ဝဲန့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၆:၁၁.