“ကလံၤစိးအစီၤပၤ” လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤန့ၣ်​ မ့ၢ်မတၤလဲၣ်

၁-၂. လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

မုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်​ အကတၢၢ်ဘူးထီၣ်လံန့ၣ်​ ပထံၣ်ဘၣ်​ တၢ်အုၣ်အသး အါန့ၢ်ဒံးလၢညါလီၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ကမၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်ပၢတၢ်ပြးလၢ အထီဒါအဘီအမုၢ်န့ၣ်လီၤ. တချုးလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ ဒ်အံၤဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးကလံၤထံးအစီၤပၤ ကဆဲးဒုးလိာ်အသး ဒီးကဒုးဝဲ ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်လီၤ.

^၂ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကတဲသကိး ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ အအိၣ်ဖဲ ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၀–၁၂:၁ န့ၣ်လီၤ. ပကသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ မတဂၤမ့ၢ် ကလံၤစိးအစီၤပၤလဲၣ်​ ဒီးတၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပပာ်ပသးမုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်သ့လဲၣ်​ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပနာ်သ့လၢ ယဟိဝၤယွၤ ကဒီသဒၢပှၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ.

ကလံၤစိးအစီၤပၤ လၢအသီတဂၤ

၃-၄. မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ကလံၤစိးအစီၤပၤန့ၣ်​ မ့ၢ်မတၤလဲၣ်, တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.

^၃ ဖဲ ၁၉၉၁ န့ၣ်စိဘံးယၢး ယူနံၤယၢၤ လီၤပှီၢ်ကွံာ်ဝဲအဃိ ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အအိၣ်လၢ စိဘံးယၢး ယူနံၤယၢၤ အတၢ်ပၢဖီလာ်တဖၣ်​ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်သဘျ့ တစိၢ်ဖိလီၤ. ဝံဒၤနံးယ့လး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သဘျ့အံၤလၢ “တၢ်မၤစၢၤတစဲးဖိ” လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၃၄) အဃိ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ်​ စံၣ်တဲၤတဲလီၤဘၣ်တၢ် လၢတၢ်သဘျ့အပူၤ ဒီးဖဲထံကီၢ်တဖၣ်လၢ အအိၣ်ပာ်စၢၤလၢ စိဘံးယၢး ယူနံၤယၢၤအတၢ်ပၢအပူၤန့ၣ်​ ပှၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖိ အနီၣ်ဂံၢ်ဟဲအါထီၣ်ဝဲ တုၤလၢအကလီၢ်ညါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢခံန့ၣ်​ ကီၢ်ရၢၡါ ဒီးပှၤလၢအဖီၣ်လိာ်သးစုဒီးအီၤတဖၣ်​ ကဲထီၣ်ဝဲ ကလံၤစိးအစီၤပၤလီၤ. ဒ်ပမၤလိဘၣ်လၢ တၢ်မၤလိလၢ အပူၤကွံာ်တခါအသိး ဒ်သိးတၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်​ ကကဲထီၣ်ဝဲ ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးကလံၤထံးအစီၤပၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်​ ကဘၣ်မၤဝဲ တၢ်သၢမံၤလီၤ. တၢတမံၤန့ၣ်​ စီၤပၤတဖၣ်အံၤ ကပၢဝဲထံကီၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤပှၤဂီၢ်မုၢ် အိၣ်အါအလီၢ် မ့တမ့ၢ် ကမၤနးမၤဖှီၣ်​ ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ. ခံမံၤတမံၤန့ၣ်​ ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်​ မၤနးမၤဖှီၣ်​ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဃိ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်​ သးဟ့ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ လၢအမ့ၢ် ယွၤအမ့ၢ်အတီလီၤ. သၢမံၤတမံၤန့ၣ်​ စီၤပၤခံဂၤအံၤ ကဒုးလိာ်အသးလီၤ.

^၄ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲလၢ ကီၢ်ရၢၡါ ဒီးပှၤလၢအဖီၣ်လိာ်သးစုဒီးအီၤတဖၣ်​ မ့ၢ်ဝဲကလံၤစိးအစီၤပၤ လၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ (၁) အဝဲသ့ၣ်​ ဒုးဝဲကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် ခီဖျိတြီဃာ်ဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ ဒီးမၤအၢမၤနးဝဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါ လၢအကလီၢ်တဖၣ်လီၤ. (၂) တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ မၤဝဲတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အသးဟ့ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအပှၤဂီၢ်မုၢ်လီၤ. (၃) အဝဲသ့ၣ်​ ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး အစိအကမီၤ ကဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ကလံၤထံးအစီၤပၤလၢအမ့ၢ် ဘြံးတၢၣ်ဒီးအမဲရကၤလီၤ. ခဲအံၤပကတဲသကိး ဘၣ်ဃးဒီး ကီၢ်ရၢၡါ ဒီးပှၤလၢအဖီၣ်လိာ်သးစုဒီးအီၤတဖၣ်​ မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်​ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲသ့လၢ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ကလံၤစိးအစီၤပၤလဲၣ်.

ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးကလံၤထံးအစီၤပၤ ဆဲးထီဒါလိာ်အသး

၅. ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၀-၄၃ န့ၣ်တဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၅ ဖး ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၀-၄၃ တက့ၢ်. ဝံအတၢ်စံးပာ်တကူာ်အံၤ တဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အကတၢၢ်အဆၢကတီၢ်လီၤ. ဝံဒၤနံးယ့လး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးကလံၤထံးအစီၤပၤ “ကဒုး” လိာ်အသး ဖဲမုၢ်နံၤခံကတၢၢ် အဆၢကတီၢ် ဒီးကဒုးလိာ်အသး ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.—ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၀.

၆. စီၤပၤခံဂၤ ဒုးလိာ်အသး လၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၆ မ့ၢ်လၢကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးကလံၤထံးအစီၤပၤ ခံဂၤလၢာ်န့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးဒိၣ်စိဒိၣ်ကတၢၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါအဃိ အဝဲသ့ၣ်​ ဒုးလိာ်အသး တဂၤဒီးတဂၤလီၤ. အဒိ ဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုး ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ စိဘံးယၢး ယူနံၤယၢၤ ဒိၣ်စိဝဲ တၢ်လီၢ်အါတီၤလၢ အအိၣ်လၢ ကီၢ်ယူရပၤအပူၤလီၤ. အဃိ ကလံၤထံးအစီၤပၤ မၤသကိးတၢ်ဒီး ထံကီၢ်အဂၤတဖၣ်​ ဒ်သိးအကထီဒါဝဲ ကလံၤစိးအစီၤပၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်ကရၢကရိအံၤန့ၣ်​ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ န့ထိၤ (NATO) လီၤ. ကလံၤထံးအစီၤပၤ ဒီးကလံၤစိးအစီၤပၤန့ၣ်​ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်​ အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိ အဂံၢ်အဘါကဆူၣ်ကတၢၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်​ သူလၢာ်အစ့အါအါဂီၢ်ဂီၢ်လီၤ. ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဆီၣ်ထွဲဝဲ ကလံၤထံးအစီၤပၤအဒုၣ်အဒါ လၢတၢ်ဒုးတၢ်ယၤ လၢအၤဖြံၤကၤ, အ့ၡၢၣ်​ ဒီးလဲထၢၤ အမဲရကၤအပူၤလီၤ. ဒီးကလံၤထံးအစီၤပၤစ့ၢ်ကီး မၤဝဲဒ်န့ၣ်လီၤ. ပူၤကွံာ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ကီၢ်ရၢၡါ ဒီးပှၤလၢအဖီၣ်လိာ်သးစုဒီးအီၤတဖၣ်​ အဂံၢ်ဆူၣ်ထီၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ ဒုးဝဲကလံၤထံးအစီၤပၤ ခီဖျိလၢ ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်​ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလီၤ. စီၤပၤတဖၣ်အံၤ ဒုးလိာ်အသး ခီဖျိသူဝဲ ခီၣ်ဖၠူထၢၣ်​ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ဒ်သိးကမၤဟးဂီၤ တဂၤဒီးတဂၤ အစံပွါယ့ ဒီးအတၢ်ပၢတၢ်ပြးန့ၣ်လီၤ. ဒ်ဝံဒၤနံးယ့လး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲအသိး ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဆဲးဒုးဝဲ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်လီၤ.—ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၁.

ကလံၤစိးအစီၤပၤ နုာ်လီၤလၢ “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ”

၇. “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ” န့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၇ ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၁ တဲဝဲလၢ ကလံၤစိးအစီၤပၤ ကနုာ်လီၤလၢ “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ” အပူၤလီၤ. ကီၢ်အဝဲအံၤန့ၣ်​ မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. လၢပျၢၤန့ၣ်​ ကီၢ်အံၤအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ကီၢ်အံၣ်စရ့လီၤ. ကီၢ်အံၣ်စရ့န့ၣ်​ ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤဒ် “ကီၢ်ခဲလၢာ်အဃံအလၤ” လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၂၀:၆) ထံကီၢ်တဘ့ၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲထံကီၢ်လၢ အလီၤဆီ ခီဖျိလၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ အလီၢ်အိၣ်ဖဲန့ၣ်အဃိလီၤ. စးထီၣ်ဖဲ ခ.န ၃၃, ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤန့ၣ်​ “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ” အံၤတမ့ၢ် တၢ်လီၢ်လီၤလီၤဆီဆီတတီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလၢၤဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ အိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါအဃိလီၤ. အဃိ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ်​ ဒ်သိးဒီး အဝဲသ့ၣ်​ အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယဟိဝၤယွၤ ခီဖျိလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်​ ဒီးတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.

၈. ကလံၤစိးအစီၤပၤ နုာ်လီၤလၢ “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ” အပူၤဒ်လဲၣ်.

^၈ လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်တဖၣ်အတီၢ်ပူၤ ကလံၤစိးအစီၤပၤ နုာ်လီၤလၢ “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ” အပူၤ အဘျီတဖၣ်အဘျီလီၤ. အဒိ ဖဲနးစံၣ်​ ကၠၢမနံၣ်​ ကဲဝဲ ကလံၤစိးအစီၤပၤအခါ လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုး ခံဘျီတဘျီန့ၣ်​ အဝဲနုာ်လီၤလၢ “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ” အပူၤခီဖျိ မၤအၢမၤနး ဒီးမၤသံဝဲ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဖဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုး ခံဘျီတဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ စိဘံးယၢး ယူနံၤယၢၤ ကဲထီၣ်ဝဲ ကလံၤစိးအစီၤပၤဒီး နုာ်လီၤလၢ “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ” အပူၤခီဖျိ မၤအၢမၤနး ဒီးနီဟးထီၣ်ကွံာ် ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် လၢထံကီၢ်အပူၤန့ၣ်လီၤ.

၉. ပူၤကွံာ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ကီၢ်ရၢၡါ ဒီးပှၤလၢအဖီၣ်လိာ်သးစုဒီးအီၤတဖၣ်​ နုာ်လီၤလၢ “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ” အပူၤလၢကျဲဒ်လဲၣ်.

^၉ ပူၤကွံာ်တယံာ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်​ ကီၢ်ရၢၡါ ဒီးပှၤလၢအဖီၣ်လိာ်သးစုဒီးအီၤတဖၣ်​ နုာ်လီၤလၢ “ကီၢ်အိၣ်ဒီးအဃံအလၤ” အပူၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်နုာ်လီၤဝဲ လၢကျဲဒ်လဲၣ်. ဖဲ ၂၀၁၇ န့ၣ်ကီၢ်ရၢၡါ တြီဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤဒီး ထၢနုာ်ဝဲ ပဒီပုၢ်ဝဲၢ်မုၣ်ခွါတနီၤလၢ ဃိာ်ပူၤလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ တြီစ့ၢ်ကီးဝဲ ပလံာ်ပလဲၢ်တဖၣ်​ ပၣ်ဃုာ်ဒီး ဟီၣ်ခိၣ်သီတၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံ လီၤ. တကးဒံးဘၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဟံးန့ၢ်ဝဲ ပဝဲၤတြၢ်, ဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်​ ဒီးကဝီၤအဘျီၣ်ဒိၣ်တဖၣ်​ လၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်ရၢၡါအပူၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲ ၂၀၁၈ န့ၣ်ပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ် တဲဝဲလၢ ကီၢ်ရၢၡါ ဒီးပှၤလၢအဖီၣ်လိာ်သးစုဒီးအီၤတဖၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲကလံၤစိးအစီၤပၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးအီၤ အၢအၢသီသီ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်တထီဒါ ဒီးတဂုာ်ကျဲးစၢးဆီတလဲ ပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး မၤပိာ်ထွဲဝဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်​ လၢကဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ “ပဒိၣ်ပပှၢ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်” လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဖဲပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်​ ကဆၢတဲာ်ဝဲလၢ အကဟ့ၣ်ပှၤ အခွဲးလၢ ပကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်သဘျ့အပူၤဧါ တဟ့ၣ်ပှၤဘၣ်ဧါန့ၣ်လီၤ.—၁ တံၤမသ့း ၂:၁, ၂.

မ့ၢ်ကလံၤစိးအစီၤပၤ မၤကလံၤထံးအစီၤပၤ ကနၢၤဧါ

၁၀. မ့ၢ်ကလံၤစိးအစီၤပၤ မၤကလံၤထံးအစီၤပၤ ကနၢၤဧါ, တဲဖျါထီၣ်တက့ၢ်.

^၁၀ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အအိၣ်လၢ ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၀-၄၅ အပူၤန့ၣ်​ အါတက့ၢ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး ကလံၤစိးအစီၤပၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ မ့ၢ်အအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ကလံၤစိးအစီၤပၤ မၤကလံၤထံးအစီၤပၤ ကနၢၤန့ၣ်ဧါ. တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢ ဖဲယဟိဝၤယွၤဒီး ယ့ၣ်ၡူးက မၤဟးဂီၤကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြး ဖဲအၢ်မက့းဒိၣ်အခါ ကလံၤထံးအစီၤပၤက “မူဒံးဝဲ” အဃိလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၉:၂၀) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤန့ၣ်​ ပကကွၢ်သကိး ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ လံာ်ဒၤနံးယ့လး ဒီးလံာ်လီၣ်ဖျါအပူၤလီၤ.

၁၁. ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၃-၄၅ အဲၣ်ဒိးတဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်တက့ၢ်.)

^၁၁ ဖး ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၃-၄၅ တက့ၢ်. ဝံဒၤနံးယ့လး တဲဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂီၤဖးဒိၣ်တဒုလၢအမ့ၢ် ထူ, စ့, တိၢ်, ထးဒီးကပံာ်လီၤ. တၢ်ဂီၤတဒုအံၤ အက့ၢ်အဂီၤ တကူာ်ဘၣ်တကူာ်န့ၣ်​ ဒိလီၤဝဲ တၢ်ပၢတၢ်ပြးလၢ အပၢတၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤ အိၣ်အါအလီၢ်လီၤ. တၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်အံၤ တပၢတၢ်လၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်တကတီၢ်ဃီဘၣ်. ဒီးတၢ်ဂီၤဖးဒိၣ်တဒုအံၤ အခီၣ်လၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲ ထးဒီးကပံာ် ဒီးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ပၢတၢ်ပြး အလီၢ်ခံကတၢၢ်တခါ လၢအမ့ၢ် ဘြံးတၢၣ်ဒီးအမဲရကၤန့ၣ်လီၤ. ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ ဘြံးတၢၣ်ဒီးအမဲရကၤ ကပၢတၢ်တုၤလၢ ယွၤအဘီအမုၢ် မၤဟးဂီၤကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ပၢတၢ်ပြးခဲလၢာ် တစုန့ၣ်လီၤ.

၁၂. တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အခိၣ်နွံဖျၢၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်​ ဒိလီၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်​ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ အရ့ဒိၣ်လၢ ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤလဲၣ်.

^၁၂ တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်စ့ၢ်ကီး တဲဖျါထီၣ်ဝဲ ဘီမုၢ်လၢအဒိၣ်စိဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်​ လၢအပၢဘၣ်​ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်​ တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢ တၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤဒ် တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ လၢအအိၣ်ဒီးအခိၣ်နွံဖျၢၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အခိၣ်နွံဖျၢၣ်တဖျၢၣ်န့ၣ်​ ဒိလီၤဝဲ ဘြံးတၢၣ်ဒီးအမဲရကၤ လၢအဒိၣ်စိဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အခိၣ်လၢအသီတဖျၢၣ်​ တအိၣ်လၢၤဘၣ်အဃိ တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအခိၣ်​ နွံဖျၢၣ်တဖျၢၣ်အံၤ ကပၢတၢ်တုၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးဒီး အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိလၢမူခိၣ်​ မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ ဃုာ်ဒီးတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ ဒီတဒုန့ၣ်လီၤ.b—လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁, ၂; ၁၇:၁၃, ၁၄.

တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်​ ကလံၤစိးအစီၤပၤ ကမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်

၁၃-၁၄. “စီၤကိးအအိၣ်လၢ ကီၢ်မါကူး” န့ၣ်မ့ၢ်မတၤလဲၣ်​ ဒီးတၢ်မနုၤ ကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤ လၢကဒုးဝဲ ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်လဲၣ်.

^၁၃ ဝံယဃ့းစက့လး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တချုးလၢ ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးကလံၤထံးအစီၤပၤ ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဒံးဘၣ်န့ၣ်​ တၢ်မနုၤ ကကဲထီၣ်အသးလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖျါလီၤဂာ်လၢ ယဃ့းစက့လး ၃၈:၁၀-၂၃; ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၃-၄၅; ၁၁:၄၄–၁၂:၁ ဒီး လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၃-၁၆, ၂၁ န့ၣ်တဲဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တမံၤဃီလီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်​ သပှၢ်တၢၢ်န့ၣ်​ တၢ်မနုၤ ကဟဲကဲထီၣ်အသးလဲၣ်.

^၁၄ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ စးထီၣ်အသးဝံၤ အလီၢ်ခံ တၢ်ဆၢကတီၢ် တတီၤတီၤန့ၣ်​ “စီၤပၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢခဲလၢာ်” ကပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး ဒ်ပှၤတကရူၢ်အသိးလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၃, ၁၄; ၁၉:၁၉) လံာ်စီဆှံ ကိးဝဲပှၤတကရူၢ်အံၤလၢ “စီၤကိးအအိၣ်လၢ ကီၢ်မါကူး” လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၈:၂) ပှၤတကရူၢ်အံၤ ကဒုးဝဲကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် ဒီးကဂုာ်ကျဲးစၢး မၤဟးဂီၤကွံာ်အဝဲသ့ၣ်​ ခဲလၢာ်လီၤ. တၢ်မနုၤ ကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်​ အဝဲသ့ၣ်လၢ ကမၤဝဲဒ်န့ၣ်အဂီၢ်လဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆၢကတီၢ်တခါအံၤန့ၣ်​ တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်​ တဲဝဲလၢ သူၣ်ဖးဒိၣ်​ ကလီၤဘၣ်​ ကစၢ်ယွၤ အဒုၣ်အဒါတဖၣ်လီၤ. သူၣ်ဖးဒိၣ်န့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ကအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်​ လၢအဆူၣ်​ လၢကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲန့ၣ်လီၤ. ဒီးကမ့ၢ်လၢ တၢ်ကစီၣ်အံၤအဃိ စီၤကိးလၢကီၢ်မါကူး ကအဲၣ်ဒိးမၤဟးဂီၤ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် ခဲလၢာ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၆:၂၁.

၁၅-၁၆. (က) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၄, ၄၅ န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးပဒိၣ်ပပှၢ်အဂၤ လၢအပၣ်ဃုာ်လၢ စီၤကိးလၢကီၢ်မါကူးအကျါ ခဲလၢာ်န့ၣ်​ တၢ်ကမၤအသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၅ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်​ ဒီးကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် ကဘၣ်တၢ်ဒုးအီၤ လၢခံကတၢၢ်တဘျီန့ၣ်​ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ကမ့ၢ်ဝဲ တၢ်မၤအသးတဖၣ်လၢ ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၄, ၄၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. (ဖးတက့ၢ်.) ဝံဒၤနံးယ့လး တဲဝဲလၢ “တၢ်အကစီၣ်လၢ မုၢ်ထီၣ်ဒီးလၢကလံၤစိး” ကမၤ “ကဲၤထီၣ်” ကလံၤစိးအစီၤပၤအသး “ဆူၣ်ဆူၣ်ကလဲာ်” လီၤ. အဃိ ကလံၤစိးအစီၤပၤ ကပာ်လီၤအသးလၢအက “မၤသယုၢ် ပှၤအါဂၤအသးလီၤ.” လီၤဂာ်လၢ “ပှၤအါဂၤ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်လီၤ.c ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ဖဲအံၤန့ၣ်​ ဝံဒၤနံးယ့လး အဲၣ်ဒိးတဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် ကဘၣ်တၢ်ဒုးအီၤ လၢခံကတၢၢ်တဘျီအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.

^၁၆ ဖဲကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးပဒိၣ်ပပှၢ်အဂၤတဖၣ်​ ဒုးဝဲကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ် အဆၢကတီၢ် သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ် ကသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်ဒိၣ်မး ဒီးအၢ်မက့းဒိၣ်တၢ်ဒုး ကစးထီၣ်ဝဲလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၄, ၁၆) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးပဒိၣ်ပပှၢ်အဂၤ လၢအပၣ်ဃုာ်လၢ စီၤကိးလၢကီၢ်မါကူးအကျါ ခဲလၢာ်န့ၣ်​ ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဒီး “ပှၤတမၤစၢၤဘၣ်အီၤ နီတဂၤဘၣ်.”—ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၅.

၁၇. “တၢ်အခိၣ်ဖးဒိၣ်” မံၤက့လး လၢ ဒၤနံးယ့လး ၁၂:၁ တဲဝဲန့ၣ်​ မ့ၢ်မတၤလဲၣ်​ ဒီးအဝဲမၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၇ ဝံဒၤနံးယ့လး ဆဲးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးပှၤလၢအဖီၣ်လိာ်သးစုဒီးအီၤတဖၣ်​ ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤ ဒ်လဲၣ်​ ဒီးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ဒီသဒၢ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (ဖး ဒၤနံးယ့လး ၁၂:၁ တက့ၢ်.) အဝဲအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. မံၤက့လးန့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲပစီၤပၤယ့ၣ်ၡူး အမံၤလၢအဂၤတဖျၢၣ်လီၤ. ဖဲအဝဲကဲထီၣ်​ ယွၤအဘီအမုၢ်အစီၤပၤ လၢမူခိၣ်, စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ န့ၣ်အဝဲ “အိၣ်ပှိၤ” ကစၢ်ယွၤ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်လီၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲက “ဆၢထၢၣ်” ဖဲအၢ်မက့းဒိၣ်တၢ်ဒုးလီၤ. အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ အဝဲကမၤဟးဂီၤကွံာ် အဒုၣ်အဒါတဖၣ်​ ဖဲန့ၣ်လီၤ. တၢ်ဒုးအံၤန့ၣ်​ ကမ့ၢ်ဝဲ တၢ်မၤအသး အလီၢ်ခံကတၢၢ် လၢစီၤဒၤနံးယ့လး ကိးဝဲလၢ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်အကတီၢ်” လၢအနးကတၢၢ်လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ တချုးအၢ်မက့းဒိၣ်​ ဘၣ်ဒံးဘၣ်​ ဃုာ်ဒီးအၢ်မက့းဒိၣ်တၢ်ဒုးန့ၣ်​ စီၤယိၤဟၣ်ကိးဝဲလၢ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၆:၂; ၇:၁၄.

မ့ၢ်နမံၤကအိၣ်​ “ကွဲးအသးလၢလံာ်ပူၤ” ဧါ

၁၈. ခါဆူညါန့ၣ်​ တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပပာ်ပသးမုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်သ့လဲၣ်.

^၁၈ စီၤဒၤနံးယ့လး ဒီးစီၤယိၤဟၣ်ခံဂၤလၢာ် တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ အဆၢကတီၢ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး ကမၤပူၤဖျဲး အခ့အပှၤတဖၣ်လီၤ. အဃိ ခါဆူညါန့ၣ်​ တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပပာ်ပသးမုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်သ့လီၤ. ဒီးစီၤဒၤနံးယ့လး တဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပှၤလၢအပူၤဖျဲးတဖၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ပှၤလၢအမံၤအိၣ်​ “ကွဲးအသးလၢလံာ်ပူၤ” လီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၁၂:၁) ဒ်သိး ပမံၤကအိၣ်​ “ကွဲးအသးလၢလံာ်ပူၤ” အဂီၢ် ပမၤတၢ်မနုၤကသ့လဲၣ်. ပကဘၣ်​ ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပနာ်ယ့ၣ်ၡူးလၢအမ့ၢ် ကစၢ်ယွၤအသိဖိလီၤ. (ယိၤဟၣ်​ ၁:၂၉) ဒီးပကဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ပသး ဆူကစၢ်ယွၤအအိၣ်​ ဒီးဒိးဘျၢထံလီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၃:၂၁) တကးဒံးဘၣ်​ တသ့ဖဲအသ့ ပကဘၣ်ဆီၣ်ထွဲ ယွၤအဘီအမုၢ် ခီဖျိပမၤစၢၤပှၤဂၤဒ်သိး ကသ့ၣ်ညါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ.

၁၉. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်​ ပကြၢးမၤမနုၤလဲၣ်​ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

^၁၉ ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်​ ပကဘၣ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်​ ပတၢ်နာ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအတၢ်ကရၢကရိလီၤ. ဒီးပကဘၣ်ဆီၣ်ထွဲ ယွၤအဘီအမုၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ်​ ဖဲယွၤအဘီအမုၢ် မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ကလံၤစိးအစီၤပၤ ဒီးကလံၤထံးအစီၤပၤအခါ ပကပူၤဖျဲးလီၤ.