ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၅–၁၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယၡါယၤ ၁-၅
“လဲၤထီၣ်သကိးဆူယွၤအကစၢၢ်”
(ယၡါယၤ ၂:၂, ၃) ဒီးလၢမုၢ်နံၤလၢ ခံတဖၣ်န့ၣ် တၢ်ကမၤအသးလၢ ယွၤအဟံၣ် အကစၢၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ ကစၢၢ်ဒီခိၣ်, ဒီးကဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤ ထီၣ်ထီန့ၢ်တၢ်စိခိၣ်တဖၣ်, ဒီးပှၤကိးကလုာ်ဒဲး ကယွၤလီၤဝဲဆူအအိၣ်လီၤ. ၃ ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်အါကလုာ် ကလဲၤဒီးစံး, ဟဲ, လဲၤထီၣ်သကိးဆူ ယွၤအကစၢၢ်, ဆူစီၤယၤကိာ် အကစၢ်အဟံၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးကနဲၣ်လိပှၤလၢ အကျဲတဖၣ်, ဒီးပကပိာ်အကျဲဧိၤကပူၤဧိၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, လၢစံယိၣ်အပူၤန့ၣ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီကလဲၤထီၣ်, ဒီးယွၤအကလုၢ်ကထါလၢ ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤလီၤ.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၃၈-၄၁ အဆၢ ၆-၁၁
ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီအီၤ
၆ ဝံယၡါယၤအတၢ်စံးပာ် ကလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ အခါဖဲလဲၣ်. “မုၢ်နံၤလၢခံတဖၣ်န့ၣ်” အတီၢ်ပူၤလီၤ. New International Version ပာ်ဖျါဝဲလၢ “မုၢ်နံၣ်ခံကတၢၢ်” လီၤ. လံာ်စီဆှံလၢ ကြံးကျိာ်တကတြူၢ် တဲဆိပာ်ဝဲ တၢ်ပနီၣ်လၢ ပကသ့ၣ်ညါနီၤဖး တၢ်ဆၢကတီၢ်အံၤ ကသ့အဂီၢ်လီၤ. တၢ်ပနီၣ်တဖၣ်န့ၣ်အကျါ ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ, ဟီၣ်ခိၣ်ဟူး, တၢ်ဆူးတၢ်ဆါ, တၢ်သၣ်ဝံၤလီၤဒိ ဒီးမ့ၢ်ဝဲ “အဆၢအကတီၢ်လၢ အကီအခဲ” လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၃:၁-၅; လူၤကၣ် ၂၁:၁၀, ၁၁) ဝံအတၢ်စံးပာ်တဖၣ်အံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲအဃိ မ့ၢ်တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပအိၣ်မူဘၣ်ဖဲ “မုၢ်နံၤလၢခံတဖၣ်န့ၣ်” အတီၢ်ပူၤ လၢအမ့ၢ် မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမုၢ်လၢ်လၢ ပကထံၣ်ဘၣ် ဝံယၡါယၤအတၢ်စံးပာ် ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်လၢ ပဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ် ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလီၤ.
ကစၢၢ်လၢ ပှၤကလဲၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်အလီၢ်
၇ ပထံၣ်ဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ အပှဲၤဒီး အလၤကပီၤတဖျၢၣ်န့ၣ် အိၣ်လၢ ကစၢၢ်ဖးထီတဖျၢၣ် အဖီခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢၢ်အံၤ အိၣ်ထီၣ်ထီန့ၢ်ဒံး ကစၢၢ်လၢ အဝးတရံးအီၤတဖၣ် ဘၣ်ဆၣ် ကစၢၢ်အံၤန့ၣ် တလီၤပျံၤလီၤဖုးဘၣ်, လီၤဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး ဒိၣ်မးလီၤ. ပှၤကိးကလုာ်ဒဲး သးအိၣ်လဲၤထီၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤအဟံၣ် အကစၢၢ်ခိၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် လဲၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး တဂၤဘၣ် တဂၤလီၤ. တၢ်မၤအသးအံၤ ပထံၣ်တမှံကွၢ်အီၤသ့ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အခီပညီ မ့ၢ်ဒ်လဲၣ်.
၈ လၢဝံယၡါယၤအစိၤန့ၣ် တၢ်လူၢ်ခိၣ်ဒီး ကစၢၢ်တဖၣ်န့ၣ် အါကက့ၢ် ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်လီၤ. အဒိ တၢ်လီၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်သူအီၤလၢ တၢ်ဘါတၢ်ဂီၤတၢ်ဖှီၣ်ဒီး ယွၤအကမၣ်တဖၣ် အဂီၢ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၂:၂; ယံးရမံယၤ ၃:၆) ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ် မၤဃံမၤလၤ ကစၢၢ်မိၤရံယၤလၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤလီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အသးတီတဖၣ် လဲၤဝဲဆူ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် တနံၣ်သၢဘျီဒီး လဲၤထီၣ်ဝဲ ကစၢၢ်မိၤရံယၤ ဒ်သိးကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤအမ့ၢ်အတီ အဂီၢ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၁၆:၁၆) အဃိ ပှၤကလုာ်တဖၣ် ယွၤလီၤဝဲဆူ “ယွၤအဟံၣ် အကစၢၢ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ကပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အမ့ၢ်အတီအဂီၢ်လီၤ.
၉ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် တလဲၤပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ ကစၢၢ်နီၢ်ကီၢ်တဖျၢၣ်လၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဖဲ ခ.န ၇၀ န့ၣ်ရိမ့ၤအသုးမုၢ်တဖၣ် မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ အိၣ်ဖဲ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပီလူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်ဒီး ဒဲစီဆှံလၢအအိၣ်တ့ၢ်လၢ အပူၤကွံာ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ် တၢ်အဒိလီၤ. တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ခၢၣ်စးဝဲတၢ်လၢ အအိၣ်ဝဲနီၢ်နီၢ်လၢအမ့ၢ် “ဒဲနီၢ်နီၢ်လၢ ကစၢ်သူၣ်ဝဲ, ဒီးတမ့ၢ်ဘၣ် ပှၤကညီဘၣ်.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၈:၂) နီၢ်သးအဒဲအံၤ မ့ၢ်တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ပှၤကသုးဘူးပှၤသးဆူ ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ် ခီဖျိတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်လၢ အဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ခရံာ်အတၢ်လုၢ်တၢ်ပှ့ၤက့ၤန့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၉:၂-၁၀, ၂၃) ဒ်န့ၣ်အသိး “ယွၤအဟံၣ် အကစၢၢ်” လၢဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤဖဲ ယၡါယၤ ၂:၂ န့ၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်စီဆှံ လၢပစိၤခဲအံၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအနာ် တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် စီဆှံတဖၣ်န့ၣ် တပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလၢ တၢ်လီၢ်တတီၤအပူၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်လၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပူၤလီၤ.
တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်စီဆှံ ဘၣ်တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီအီၤ
၁၀ ဝံစံးဝဲလၢ “ယွၤအဟံၣ် အကစၢၢ်” မ့တမ့ၢ် တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်စီဆှံ “ကအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ ကစၢၢ်ဒီခိၣ်” ဒီး “ကဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤ ထီၣ်ထီန့ၢ်တၢ်စိခိၣ်တဖၣ်” လီၤ. တချုးလၢ ဝံယၡါယၤအစိၤ လၢပျၢၤ လံၤလံၤန့ၣ် စီၤပၤဒၤဝံး ဟဲစိာ်ဝဲ ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ အတလါ ဆူကစၢၢ်စံယိၣ်လၢ အအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ကစၢၢ်ဒီခိၣ်အံၤ အိၣ်ထီၣ်ထီန့ၢ်ဒံး ပီၣ်လဲၣ်ထံဖံးခိၣ် အပ့ၣ် ၂,၅၀၀ [၇၆၀ မံထၢၣ်] တချုးလၢ ပှၤဘှီတၢ်လုၢ်ဟံၣ် လၢကစၢၢ်မိၤရံယၤ ဝံၤဝဲဒီး ပှၤသုးပာ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအတလါ ဖဲန့ၣ် ဒံးဘၣ်န့ၣ် တလါအံၤ ပှၤပာ်အီၣ်ဖဲ ကစၢၢ်စံယိၣ်န့ၣ်လီၤ. (၂ ၡမူၤအ့လး ၅:၇; ၆:၁၄-၁၉; ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃:၁; ၅:၁-၁၀) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲဝံယၡါယၤအစိၤန့ၣ် တလါစီဆှံအံၤ ဘၣ်တၢ်ပာ်ထီၣ်တ့ၢ်အီၤလၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ အအိၣ်ထီၣ်ထီန့ၢ်ဒံး ကစၢၢ်လၢ ဘၣ်တၢ်သူအီၤလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်တဖၣ် အဂီၢ်လီၤ.
၁၁ လၢနီၢ်သးတခီစ့ၢ်ကီး ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ထီၣ်ထီန့ၢ်ဒံး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်တဖၣ် အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ထီၣ်ထီ အတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်လၢ ကယဲၢ်တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အတကဆှီတဖၣ်အဖီခိၣ်, “ကစၢၢ်ဒီခိၣ်” ဒီး “တၢ်စိခိၣ်တဖၣ်” အဖီခိၣ်လီၤ. လၢကျဲဒ်လဲၣ်. ခီဖျိပာ်ဖှိၣ်ဝဲပှၤလၢ အဲၣ်ဒိးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤလၢ “သူၣ်လၢသးဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ” တဖၣ်အါအါဂီၢ်ဂီၢ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၄:၂၃.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၄၄-၄၅ အဆၢ ၂၀-၂၁
ယဟိဝၤယွၤ အဟံၣ်ဘၣ်တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီအီၤ
၂၀ ယဟိဝၤယွၤ တအဲၣ်ဒိးလၢ အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ကဟးနါစိၤ ဒ်သိလၢ အဟးဖျိးကျဲတဒုအသိးဘၣ်. ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် “တၢ်သိၣ်တၢ်သီ” ဒီး “အကလုၢ်ကထါ” ခီဖျိလံာ်စီဆှံ ဒီးလံာ်လဲၢ်လၢ ဘၣ်တၢ် ဒိးသန့ၤထီၣ်အီၤလၢ လံာ်စီဆှံအဃိ အဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအကျဲတဖၣ်လီၤ. တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်အံၤ မၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ် ဒ်သိး “ကပိာ်အကျဲဧိၤကပူၤဧိၤ” လီၤ. အဝဲသ့ၣ် တဲသကိးဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အကျဲ ခီဖျိ အိၣ်မူမၤထွဲဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်နဲၣ်လိဒီး စံးဘျုးစံးဖှိၣ်ယွၤလၢ အသးဒီဖျၢၣ်လီၤ. ဒ်သိး ကဒိကနၣ်ဒီးမၤလိ ကစၢ်ယွၤအကျဲအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်သကိးလၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဖးဒိၣ် တကးဘၣ် အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်သကိးစှၤဂၤ လၢဘီမုၢ်ဘျီၣ်ဒိၣ် ဒီးဟံၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (၅ မိၤၡ့ ၃၁:၁၂, ၁၃) အဝဲသ့ၣ် ကွၢ်လိမၤဒိး ခရံာ်ဖိလၢပျၢၤတဖၣ် လၢအအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်သကိး ဒ်သိးကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါလိာ်အသး ဒီးသဆၣ်ထီၣ်လိာ်အခံလၢ “တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ ဒီးတၢ်မၤဂ့ၤတၢ်” အပူၤလီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ၁၀:၂၄, ၂၅.
၂၁ အဝဲသ့ၣ်ကွဲမုာ် ပှၤဂၤလၢက “လဲၤထီၣ်” ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤ လီၤပလိာ်လိာ်အသးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်မၤလိာ်လၢ အဟ့ၣ်တ့ၢ်ဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်ဖဲ တချုးက့ၤထီၣ်ဆူ မူခိၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ်လၢ– “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, လဲၤဒုးကဲထီၣ် ပှၤအကလုာ်တဖၣ် ခဲလၢာ်လၢ ယပျဲၢ်ယဘီၣ်တက့ၢ်. ဒီးဘျၢအီၤလၢ ပၢ်, ဒီးဖိခွါ, ဒီးသးစီဆှံအမံၤအပူၤတက့ၢ်. ဒီးသိၣ်လိသီလိအီၤ, ဒ်သိးအကတိၢ်န့ၢ် ကယဲၢ်တၢ်လၢ ယမၤလိာ်တ့ၢ်သု ခဲလၢာ်တက့ၢ်.” (မးသဲ ၂၈:၁၉, ၂၀) မ့ၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဆီၣ်ထွဲ မၤစၢၤအဃိ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်ဒီး လဲၤဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဒီးသိၣ်လိပှၤဂၤ, ဒုးကဲထီၣ်ပှၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ် ဒီးဒိးဘျၢအဝဲသ့ၣ်လၢထံလီၤ.
(ယၡါယၤ ၂:၄) ဒီးကစံၣ်ညီၣ်လၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ, ဒီးကသိၣ်ဃီၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်အါကလုာ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကပိာ်က့ၤအနးလၢ ထဲၣ်အကနၣ်, ဒီးအဘီလၢ ဒီပဲာ်ဃိတၢ်လီၤ. ဒီးပှၤတကလုာ် တယၤထီၣ် နးလၢ ပှၤတကလုာ်အဖီခိၣ်ဘၣ်, ဒီးတမၤလိတၢ်ဒုးသုးလၢၤဘၣ်လီၤ.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၄၆-၄၇ အဆၢ ၂၄-၂၅
ယဟိဝၤယွၤ အဟံၣ်ဘၣ်တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီအီၤ
၂၄ အဝဲသ့ၣ် ဒီတကလုာ်န့ၣ် တတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးဝဲလၢ ကလဲၤထီၣ်ဆူ ယွၤအဟံၣ် ခဲလၢာ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် လဲၤတုၤလၢ ဖီတၢၣ်အံၤ တသ့ဘၣ်. ဝံယၡါယၤ အတၢ်ကတိၤအံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ ခီဖျိပှၤတဂၤစုာ်စုာ်လၢ ထံကီၢ်အါဘ့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါစီဆှံအပူၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ “စံးကတိၤလိာ်သကိး” ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဝံၤလံ. ကစၢ်သိၣ်လိဝဲ အခ့အပှၤတဖၣ်လၢ ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ. ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အပှဲၤဒီးတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အံၤအပူၤ အဝဲသ့ၣ် “ပိာ်က့ၤအနးလၢ ထဲၣ်အကနၣ်, ဒီးအဘီလၢဒီပဲာ်ဃိတၢ်” န့ၣ်လီၤ. လၢကျဲဒ်လဲၣ်.
၂၅ တၢတမံၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် တပၣ်ဃုာ်လၢ ထံကီၢ်တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအပူၤဘၣ်. တချုးယ့ၣ်ၡူး သံဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤသုးဖိတဖၣ် ဟဲဒ်သိးကဖီၣ်အီၤအဂီၢ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ စီၤပ့းတရူး ထုးထီၣ်အနး ဒ်သိးကဒီသဒၢ အကစၢ် အဂီၢ်အခါ ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ– “ဖျီၣ်နုာ်က့ၤ နနးဆူအလီၢ်ဒၣ်ဝဲ အပူၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကယဲၢ်ပှၤလၢ အဟံးနး, ကဟးဂီၤဝဲလၢ နးကိးဂၤဒဲးလီၤ.” (မးသဲ ၂၆:၅၂) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလၢအပိာ် ယ့ၣ်ၡူးအခံတဖၣ် ပိာ်က့ၤအနးလၢ ထဲၣ်အကနၣ်ဒီး တမၤဘၣ်ဃးအသးဒီး တၢ်မၤတၢ်စုကဝဲၤလၢ ကမၤသံပှၤကညီကဒဲကဒဲအဂီၢ် ဒီးတမၤဝဲတၢ်မၤလၢ အဆီၣ်ထွဲ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ ကျဲအဂၤန့ၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် “လူၤတၢ်မုာ်တၢ်ဖိး ဒီးပှၤခဲလၢာ်” လီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁၂:၁၄.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယၡါယၤ ၁:၈, ၉) ဒီးစံယိၣ်အဖိမုၣ် အိၣ်လီၤတဲာ်ဒ် တကူးတဖျၢၣ်လၢ စပံးအလီၢ်ပူၤအသိး, ဒ်ဒဲတဖျၢၣ်လၢ ဒံအလီၢ်ပူၤအသိး, ဒ်ဝ့ၢ်လၢအဘၣ်တၢ်ကဝီၤဃာ်အီၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ၉ ယွၤမ့ၢ် တပာ်လီၤတဲာ်န့ၢ်ပှၤလၢ တၢ်အိၣ်လီၤတဲာ် တစဲးဘၣ်ဒီး, ပကမၤပသးဒ်စဒိၣ်, ပကလီၤဂာ်လၢ ဂမိရၤလီၤ.
တၢး၀၆ ၁၂/၁ ကဘျံးပၤ ၈ အဆၢ ၅
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယၡါယၤ—၁
လံာ်စီဆှံ အတၢ်သံကွၢ်စံးဆၢ-
၁:၈, ၉—“စံယိၣ်အဖိမုၣ်အိၣ်လီၤတဲာ်ဒ် တကူးတဖျၢၣ်လၢ စပံးအလီၢ်ပူၤအသိး” ဒ်လဲၣ်. တၢ်အံၤအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ ဖဲပှၤအၤၡူၢ်ဖိဟဲဒုး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအခါ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် အဂံၢ်အဘါလီၤစၢ် ဒ်ဒဲဖိတဖျၢၣ်လၢ စပံးအလီၢ်ပူၤ မ့တမ့ၢ် ဒဲဖိလၢ အဟးဂီၤညီလၢ ဒံအလီၢ်ပူၤအသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် မ့ၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤစၢၤအဃိ အဝဲတကဲထီၣ်အသးဒ် စဒိၣ်ဒီး ဂမိရၤအသိးဘၣ်.
(ယၡါယၤ ၁:၁၈) ဟဲမီၣ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, စံးကတိၤလိာ်သကိးပသးတက့ၢ်. သုတၢ်ဒဲးဘး မ့ၢ်ဒ် တၢ်ဂီၤကယဲၢ်အသိး ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ကဝါထီၣ်ဝဲဒ် မူခိၣ်ဖီအသိးလီၤ. မ့ၢ်ဂီၤဒ် တၢ်ဂီၤဆှုၣ်ကလာ်အသိး ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ကမၤသးဒ် သိအဆူၣ်အသိးလီၤ.
တၢး၀၆ ၁၂/၁ ကဘျံးပၤ ၉ အဆၢ ၁
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယၡါယၤ—၁
၁:၁၈—ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ်– “စံးကတိၤလိာ်သကိး ပသးတက့ၢ်” န့ၣ်အခီပညီမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်အံၤတမ့ၢ် တၢ်ကွဲမုာ်လၢ တၢ်ကတဲသကိးတၢ် ခံခီယၢ်ခီအဂီၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်ဒၣ်ယဟိဝၤယွၤလၢအမ့ၢ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်လၢ အတီအလိၤတဂၤအံၤ ကဟ့ၣ်ဝဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဆီတလဲအသးဒီး မၤကဆှီထီၣ်အသးအဂီၢ်လီၤ
it-2 ကဘျံးပၤ ၇၆၁ အဆၢ ၃
တၢ်မၤဘၣ်လိာ်က့ၤ
ခီၣ်ခါတဖၣ်လၢ တၢ်မၤဘၣ်လိာ်က့ၤအဂီၢ်. မ့ၢ်လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် လုၣ်သ့ၣ်ခါပတာ် ယွၤအတၢ်မၤလိာ် ဒီးမၤကမၣ်ကစၢ်ယွၤအဃိ ကဘၣ် မၤဘၣ်လိာ်က့ၤအသးဒီးယွၤလီၤ. တမ့ၢ်ယွၤ ကဘၣ် မၤဘၣ်လိာ်က့ၤအသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၅၁:၁-၄) ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အပတီၢ်ဖုၣ်န့ၢ် ကစၢ်ယွၤအဃိ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ထံၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်အဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဆီတလဲဝဲတသ့ဘၣ်, ဒီးတလိၣ် ဘှီဘၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ နီတဘျီစ့ၢ်ကီးဘၣ်. (ယၡါယၤ ၅၅:၆-၁၁; မၤလကံ ၃:၆; ထိၣ်သတြီၤဒီး ယၤကိာ် ၁:၁၇ တက့ၢ်.) အဃိဖဲအဝဲသ့ၣ် မၤဘၣ်လိာ်က့ၤအသးဒီး ကစၢ်ယွၤအခါ ကထုးထီၣ်တၢ်သံကွၢ်, ကတၢၣ်ပီၣ်တၢၣ်ပီ ဒီးကတဲသကိးဝဲ ခံခီယၢ်ခီအဂီၢ် တသ့ဘၣ်. (ထိၣ်သတြီၤဒီး ယိၤဘး ၄၀:၁, ၂, ၆-၈; ယၡါယၤ ၄၀:၁၃, ၁၄ တက့ၢ်.) လံာ်စီဆှံအါဘ့ၣ် ကွဲးကျိာ်ဝဲ ယၡါယၤ ၁:၁၈ လၢ, “ဟဲမီၣ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, စံးကတိၤလိာ်သကိး ပသးတက့ၢ်” သနာ်က့ ပမ့ၢ်ကွၢ်လံာ်စီဆှံအဆၢ လီၢ်ခံမဲာ်ညါန့ၣ် “ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ဟဲမီၣ်, မ်ပကဘှါဆှဲကွံာ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဂီၢ်န့ၣ်တက့ၢ်” လီၤ. အဃိ တၢ်ဂ့ၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အံၤန့ၣ် တမ့ၢ်ကဲထီၣ်အသးလၢ ကစၢ်ယွၤ အဃိဘၣ်. မ့ၢ်ဒၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ မၤကမၣ် ကစၢ်ယွၤအဃိလီၤ.—ထိၣ်သတြီၤဒီး ယဃ့းစက့လး ၁၈:၂၅, ၂၉-၃၂.
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁၂–၁၈
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယၡါယၤ ၆-၁၀
“မ့းၡံအၤ မၤလၢပှဲၤထီၣ် ဝံအတၢ်စံးပာ်”
(ယၡါယၤ ၉:၁, ၂) ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တၢ်ခံးန့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီး ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်မၤအၢအီၤဘၣ်. ဒ်အဆၢအကတီၢ်အခီၣ်ထံး မၤတရီတပါကီၢ်စဘူလိၣ်ဒီး ကီၢ်နးသၤလံအသိးန့ၣ်, အဆၢအကတီၢ်လၢ အလီၢ်ခံန့ၣ် ကမၤလၤကပီၤ ပီၣ်လဲၣ်အကျဲ, ယၢ်ဒ့ၣ်အနံၤ, ကၤလံၤလါဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကလုာ်တဖၣ် ဒ်န့ၣ်သိးလီၤ. ၂ ပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤလၢ တၢ်ခံးကျါန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်လံ တၢ်ကပီၤဖးဒိၣ်လံ. ဒီးပှၤလၢအအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ တၢ်သံအကဒုအကီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ကပီၤထီၣ်ဘၣ်လံအီၤလံ.
တၢး၁၁ ၈/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၀ အဆၢ ၁၃
အဝဲသ့ၣ်ခိးကွၢ်လၢ် မ့းၡံအၤ
၁၃ မ့းၡံအၤ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဖဲ ကၤလံၤလါန့ၣ် ဘၣ်တၢ်တဲဆိပာ်စၢၤအီၤလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး “ကီၢ်စဘူလိၣ်ဒီး ကီၢ်နးသၤလံ . . . ကၤလံၤလါဘၣ်ဃးဒီးပှၤကလုာ်တဖၣ်” န့ၣ်ဝံယၡါယၤ ကွဲးဝဲလၢ– “ပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤလၢ တၢ်ခံးကျါန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်လံ တၢ်ကပီၤဖးဒိၣ်လံ. ဒီးပှၤလၢ အအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ တၢ်သံအကဒု အကီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ကပီၤထီၣ်ဘၣ်လံအီၤလံ.” (ယၡါယၤ ၉:၁, ၂) ယ့ၣ်ၡူးစးထီၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤဖဲ ကီၢ်ကၤလံၤလါ, ဝ့ၢ်ကပ့းရနီၣ် အပူၤလီၤ. ပှၤအိၣ်လၢ ကီၢ်စဘူလိၣ်ဒီး ကီၢ်နးသၤလံတဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အတၢ်ကပီၤ လၢယ့ၣ်ၡူးစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲန့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၄:၁၂-၁၆) ဖဲကီၢ်ကၤလံၤလါန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်လူၢ်ခိၣ်, ဃုထၢတၢ်မၢဖိတဖၣ်, မၤဝဲတၢ်လီၤလး အဆိကတၢၢ် ဒီးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ် ၅၀၀ အမဲာ်ညါန့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၅:၁–၇:၂၇; ၂၈:၁၆-၂၀; မၢ်ကူး ၃:၁၃, ၁၄; ယိၤဟၣ် ၂:၈-၁၁; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၆) အဝဲမၤလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ ဝံယၡါယၤ အတၢ်စံးပာ် ခီဖျိစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ “ကီၢ်စဘူလိၣ်ဒီး ကီၢ်နးသၤလံ” န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်လီၢ်အဂၤလၢ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၁၂၄-၁၂၆ အဆၢ ၁၃-၁၇
တၢ်စံးပာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိး အပဒိၣ်ဖးဒိၣ်
ကီၢ်လၢဘၣ်တၢ် “မၤတရီတပါ” အီၤ
၁၃ ခဲအံၤယၡါယၤ တဲဖျါထီၣ်ဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကမၤအသး နးနးကလဲာ် လၢစီၤအၤဘြၤဟၣ် အစၢၤအသွဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ “ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တၢ်ခံးန့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်ဒီး ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်မၤအၢအီၤဘၣ်. ဒ်အဆၢအကတီၢ်အခီၣ်ထံး မၤတရီတပါကီၢ်စဘူလိၣ်ဒီး ကီၢ်နးသၤလံအသိးန့ၣ်, အဆၢအကတီၢ်လၢ အလီၢ်ခံန့ၣ် ကမၤလၤကပီၤ ပီၣ်လဲၣ်အကျဲ, ယၢ်ဒ့ၣ်အနံၤ, ကၤလံၤလါဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကလုာ်တဖၣ် ဒ်န့ၣ်သိးလီၤ.” (ယၡါယၤ ၉:၁) ကၤလံၤလါအိၣ်လၢ ကလံၤစိး ကီၢ်အံၣ်စရ့လး ဘီမုၢ် အပူၤလီၤ. လၢဝံယၡါယၤ အတၢ်စံးပာ်အပူၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး “ကီၢ်စဘူလိၣ်ဒီး ကီၢ်နးသၤလံ” ဒီး “ပီၣ်လဲၣ်အကျဲ” လၢအမ့ၢ် ကျဲလၢပျၢၤလၢ အဘူးဒီး ပီၣ်လဲၣ်ကၤလံၤလါဒီး ပၢၢ်တုၤလၢ မဲးဒံးထၢၣ်ရ့နယၢၣ် ပီၣ်လဲၣ်လီၤ. လၢဝံယၡါယၤအစိၤန့ၣ် တၢ်လီၢ်အံၤ ပှၤကိးအီၤလၢ “ကၤလံၤလါဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကလုာ်တဖၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဝ့ၢ်အါတက့ၢ်န့ၣ် ကမ့ၢ်လၢ ပှၤလၢတမ့ၢ် အံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အိၣ်ဝဲအဃိလီၤ. ကီၢ်အံၤဘၣ်တၢ် “မၤတရီတပါ” အီၤဒ်လဲၣ်. ပှၤအၤၡူၢ်ဖိလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်တဖၣ် ဒုးနၢၤဝဲ ကီၢ်အံၤဒီး က့ၤစိာ်မၢကဲကုၢ်ဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိဖဲန့ၣ်တဖၣ် ဒီးဒုးအိၣ်တ့ၢ်ဝဲပှၤလၢ တမ့ၢ်အၤဘြၤဟၣ် အစၢၤအသွဲၣ်တဖၣ် လၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယွၤအကမၣ်တဖၣ်လီၤ. အဃိ ကလံၤစိး အံၣ်စရ့လးအဒူၣ်တဆံ အဘီအမုၢ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလၢ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤလီၤ.—၂ စီၤပၤ ၁၇:၅, ၆, ၁၈, ၂၃, ၂၄.
၁၄ ကီၢ်ယူဒၤဘၣ်အိၣ်လၢ ပှၤအၤၡူၢ်ဖိ အတၢ်မၤနၢၤအဖီလာ် စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ကီၢ်အံၤ “တၢ်ခံး” ကအိၣ်ဝဲလီၤစိၤဒ် အံၣ်စရ့လးအဒူၣ်တဆံ အဘီအမုၢ်လၢ ကဲဝဲအခၢၣ်စး ကီၢ်စဘူလိၣ်ဒီး ကီၢ်နးသၤလံ န့ၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. “အဆၢအကတီၢ်လၢ အလီၢ်ခံ” န့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ ကဆိၣ်ဂ့ၤ ကလံၤထံး ကီၢ်ယူဒၤလၢ တဘျီခါ ကလံၤစိးဘီမုၢ်ပၢတ့ၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ကဆိၣ်ဂ့ၤဝဲလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်.
၁၅ တၢ်မၢဖိမးသဲ အတၢ်ကွဲးနီၣ်ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ အဂ့ၢ်န့ၣ် စံးဆၢဝဲ တၢ်သံကွၢ်အံၤလီၤ. အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ အဆိကတၢၢ်အဂ့ၢ် ဒီးစံးဝဲ– “ဒီးလဲၤသဒၣ်နစၤရ့း, ဒီးလဲၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ ကပ့းရနီၣ်အပူၤ အိၣ်ဝဲလၢ ပီၣ်လဲၣ်နံၤလၢ ကီၢ်စဘူလိၣ်ဒီး ကီၢ်နးသၤလံအဃၢၤ. ဒ်သိးဝံယၡါယၤ တဲပာ်ဝဲအသိး ကဟဲ လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. စံးဝဲဒၣ်, ကီၢ်စဘူလိၣ်, ဒီးကီၢ်နးသၤလံ, လၢပီၣ်လဲၣ်အကျဲ, လၢထံယၢ်ဒ့ၣ်ဝၢ်ဘးခီန့ၣ်, ကၤလံၤလါဘၣ်ဃးဒီးပှၤကလုာ်တဖၣ်, ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢအဆ့ၣ်နီၤလၢတၢ်ခံးကျါန့ၣ်ထံၣ်လံတၢ် ကပီၤဖးဒိၣ်လံ, ဒီးပှၤဆ့ၣ်နီၤလၢတၢ်သံအကီၢ် ဒီးအကဒုပူၤတဖၣ်န့ၣ်, တၢ်ကပီၤဟဲထီၣ်န့ၢ်အီၤလံ.”—မးသဲ ၄:၁၃-၁၆.
၁၆ “အဆၢအကတီၢ် လၢအလီၢ်ခံ” လၢဝံယၡါယၤ တဲဆိပာ်ဝဲန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အကတီၢ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ လဲၤဝ့ၤဝီၤတၢ်အါတက့ၢ်လၢ ကီၢ်ကၤလံၤလါအပူၤလီၤ. ဒီးဖဲန့ၣ်န့ၣ် စးထီၣ်မၤဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤ ဒီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ “မူခိၣ် အဘီအမုၢ်န့ၣ် ဘူးထီၣ်လံဝဲလံ” န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၄:၁၇) ဖဲကီၢ်ကၤလံၤလါန့ၣ် အဝဲဟ့ၣ်ဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်လူၢ်ခိၣ်, ဃုထၢအပျဲၢ်အဘီၣ်, မၤတၢ်လီၤလး အဆိကတၢၢ်ဒီး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ လီၣ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ် ၅၀၀ အမဲာ်ညါလီၤ. (မးသဲ ၅:၁–၇:၂၇; ၂၈:၁၆-၂၀; မၢ်ကူး ၃:၁၃, ၁၄; ယိၤဟၣ် ၂:၈-၁၁; ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၆) ယ့ၣ်ၡူး မၤလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ ဝံယၡါယၤ အတၢ်စံးပာ် ခီဖျိမၤလၤကပီၤဝဲ ကီၢ်စဘူလိၣ်ဒီး ကီၢ်နးသၤလံန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူး တစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ထဲလၢကီၢ်ကၤလံၤလါဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူး “မၤလၤကပီၤ” ကီၢ်အံၣ်စရ့လးဃုာ်ဒီး ကီၢ်ယူဒၤ ခီဖျိစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကီၢ်ဒီဘ့ၣ်အပူၤလီၤ.
“တၢ်ကပီၤဖးဒိၣ်”
၁၇ မးသဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “တၢ်ကပီၤဖးဒိၣ်” အခီပညီဒ်လဲၣ်. လံာ်စီဆှံအဆၢအံၤန့ၣ် အဝဲဟံးန့ၢ်ဝဲလၢ ဝံၡါယၤ အတၢ်စံးပာ်န့ၣ်လီၤ. ဝံယၡါယၤကွဲးဝဲလၢ “ပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤလၢ တၢ်ခံးကျါန့ၣ် ထံၣ်ဘၣ်လံ တၢ်ကပီၤဖးဒိၣ်လံ. ဒီးပှၤလၢအအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ တၢ်သံအကဒုအကီၢ်ပူၤန့ၣ် တၢ်ကပီၤထီၣ်ဘၣ်လံအီၤလံ.” (ယၡါယၤ ၉:၂) ဖဲတၢယၤဖှိၣ်အစိၤန့ၣ် တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အတၢ်ကပီၤ လီၤပံာ်ကွံာ်ဝဲခီဖျိ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အကမၣ်တဖၣ်အဃိလီၤ. ယူဒၤအတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ ခိၣ်နၢ်တဖၣ် မၤအါထီၣ် အတၢ်ကီတၢ်ခဲ ခီဖျိ “မၤဟးဂီၤယွၤ အတၢ်မၤလိာ်” ဒီးဟံးဃာ်ဝဲ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါ အလုၢ်အလၢ်အဃိလီၤ. (မးသဲ ၁၅:၆) ပှၤလၢ အဆီၣ်လီၤအသးတဖၣ် ဘၣ်တၢ်ဆီၣ်သနံးအီၤ ဒီးပိာ် “ပှၤမဲာ်ဘျီၣ်လၢအဒုးနဲၣ်ကျဲ” အခံအဃိ အကျဲကမၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၃:၂-၄, ၁၆) ယ့ၣ်ၡူးလၢအမ့ၢ် မ့းၡံအၤဟဲပၢၢ်ထီၣ်အခါ မၤကပီၤထီၣ်ဝဲ ပှၤလၢအိၣ်ဒီး တၢ်ဆီၣ်လီၤသးတဖၣ် အမဲာ်ချံလၢ ကျဲလၢအလီၤလိၢ်လီၤလးန့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁:၉, ၁၂) ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်မၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီး အတၢ်လုၢ်ထီၣ် အသး အဘျုးအဖှိၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဝံယၡါယၤအတၢ်စံးပာ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ “တၢ်ကပီၤဖးဒိၣ်” လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၈:၁၂.
(ယၡါယၤ ၉:၆) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဖိသၣ်တဂၤ အိၣ်ဖျဲၣ်လၢပဂီၢ်, တၢ်ဟ့ၣ်လီၤပှၤလၢ ဖိခွါတဂၤလီၤ. ဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ် ကအိၣ်လၢ အဖံဘၣ်ခိၣ်, ဒီးတၢ်ကကိးအမံၤလၢ တၢ်လီၤလး, ပှၤကူၣ်လိာ်တဂၤ, တၢ်ဆူၣ်ကစၢ်, အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်အပၢ်, တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပဒိၣ် ဖးဒိၣ်တဂၤလီၤ.
တၢး၁၄ ၂/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၂ အဆၢ ၁၈
သူၣ်ခုသးခုလၢ သိဖိအတၢ်ဖျီအမူး
၁၈ ဖဲယ့ၣ်ၡူးပၢတၢ် အနံၣ်တကထိအတီၢ်ပူၤ အဝဲကကဲထီၣ်ဝဲ ပှၤအဂၤတဖၣ် အပၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ပှၤလၢအနာ်ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်လုၢ်ထီၣ် တၢ်ပှ့ၤက့ၤတဖၣ်န့ၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၃:၁၆) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ယ့ၣ်ၡူးကကဲထီၣ်တၢ် “အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်အပၢ်” လီၤ.—ယၡါယၤ ၉:၆, ၇.
တၢး၀၇ ၅/၁၅ ကဘျံးပၤ ၆
ပအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ် လၢဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအံၤအပူၤ
တၢ်ဂ့ၢ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ ပတၢ်မုၢ်လၢ်အဂီၢ်
ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် စံးဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဒ်အံၤ– “မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဘါထုကဖၣ်တၢ်ဒ်အံၤ, အိၣ်လၢမူခိၣ်ပပၢ်ဧၢ, မ်နမံၤဘၣ်တၢ်ပာ်စီဆှံတက့ၢ်. နဘီနမုၢ်န့ၣ်မ်အဟဲတက့ၢ်. ဒ်လၢမူခိၣ်အသိးန့ၣ် မ်တၢ်မၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢစ့ၢ်ကီး ဖဲဒၣ်နသးတက့ၢ်.” (မးသဲ ၆:၉, ၁၀) မူခိၣ်ဘီမုၢ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ပၢတၢ်ပြးလၢ အအိၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အစုပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ကျဲလၢယွၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ပၢအခွဲးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂:၇-၁၂; ဒၤနံးယ့လး ၇:၁၃, ၁၄.
မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ဘၣ်ပျံၤတၢ်အါမံၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် လိၣ်ဘၣ်တၢ်မၤစၢၤလီၤ. လီၤသးခုဒိၣ်မးလၢ ကစၢ်ယွၤကမၤစၢၤပှၤ အဆၢကတီၢ်ဘူးထီၣ်ဝဲလံန့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်လၢ ယွၤပာ်ထီၣ်အီၤဒ် မ့းၡံအၤအစီၤပၤတဂၤန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ကမၤစီဆှံယွၤအမံၤ ဒီးကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ဒီး တၢ်ပၢအခွဲးလီၤ. (မးသဲ ၂၈:၁၈) တယံာ်ဘၣ်ဒီး ဘီမုၢ်အံၤ ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်လီၤပျံၤလီၤဖုးဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးအုးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ယၡါယၤ ၉:၆ ပာ်ဖျါဝဲလၢ အဝဲကမ့ၢ် ပှၤပၢတၢ်လၢ မၤလီၤမၢ်ကွံာ် ပတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤလီၤ. မ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်အပၢ်,” “တၢ်လီၤလး, ပှၤကူၣ်လိာ်တဂၤ,” “တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပဒိၣ်ဖးဒိၣ်” အဃိလီၤ.
ဆိကမိၣ်ကွၢ် အမံၤလၤသၣ်ကပီၤလၢအမ့ၢ် “အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်အပၢ်” န့ၣ်တက့ၢ်. ယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးအဃိ အဝဲအိၣ်ဒီး တၢ်စိတၢ်ကမီၤ, တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် ဒီးသးအိၣ်လၢ ကဟ့ၣ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်တဖၣ် လၢတၢ်မူအထူအယိာ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ လၢခံကတၢၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်သံဒီး တၢ်တလၢတပှဲၤလၢ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ စီၤအၤဒၣ်အအိၣ်န့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၀:၂၈; ရိမ့ၤ ၅:၁၂; ၆:၂၃) ခရံာ်ကသူဝဲ တၢ်စိတၢ်ကမီၤလၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်အီၤ ဒီးကမၤမူထီၣ်က့ၤဝဲ ပှၤသံတဖၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၁:၂၅, ၂၆.
ဖဲယ့ၣ်ၡူးအိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ် “တၢ်လီၤလး, ပှၤကူၣ်လိာ်တဂၤ” လီၤ. မ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးနၢ်ပၢၢ် ယွၤအကလုၢ်ကထါဒီး နၢ်ပၢၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအဃိ ကဘၣ်မၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ကီတၢ်ခဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. စးထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူး ကဲထီၣ်စီၤပၤလၢ မူခိၣ်န့ၣ် အဝဲဆဲးကဲဝဲ “တၢ်လီၤလး, ပှၤကူၣ်လိာ်တဂၤ” ဒီးမၤတၢ်ဒ် ပှၤအရ့ဒိၣ်တဂၤလၢ ကျဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဆဲးကျိးဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်လၢ လံာ်စီဆှံပူၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ကူၣ်သ့ အတၢ်ကတိၤဒီး တၢ်လီၤတူာ်လီၤကာ် တအိၣ်ဝဲဘၣ်. ပမ့ၢ်နာ်တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ပကအိၣ်ဒီး တၢ်အိၣ်မူလၢ အပှဲၤဒီးအခီပညီ ဒီးပဘၣ်ယိၣ်တၢ်အလီၢ်တအိၣ်ဘၣ်.
ဝံယၡါယၤ ၉:၆ ပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ “တၢ်ဃူတၢ်ဖိး အပဒိၣ်ဖးဒိၣ်” န့ၣ်လီၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးကသူဝဲ အစိအကမီၤဒ်သိး ကသုးကွံာ်ဝဲ တၢ်တတီတလိၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ်, တၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ် ဒီးမုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢကဒုးအိၣ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်လၢ မ့းၡံအၤဘီမုၢ် အတၢ်ပၢလၢ ပှဲၤဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် အဖီလာ်အဃိန့ၣ်လီၤ.—ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄.
လၢဘီမုၢ်အတၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ကပှဲၤဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ထီဘိလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ နနာ်သ့လဲၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်န့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်အီၤဖဲ ယၡါယၤ ၁၁:၉ လီၤ. “အဝဲသ့ၣ် [ပှၤဒိးပၢအသးလၢ ဘီမုၢ်အတၢ်ပၢ အဖီလာ်တဖၣ်] တမၤအၢဘၣ်, ဒီးတမၤဟးဂီၤဘၣ်ဘၣ်လၢ ယကစၢၢ်စီဆှံ ဒီဖျၢၣ်ညါအလိၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဟီၣ်ခိၣ်ကပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါယွၤ ဒ်ထံကျၢၢ်ဘၢ ပီၣ်လဲၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.” ကယီကယီန့ၣ် ပှၤကိးဂၤဒဲး လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ကအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါယွၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒီး ကဒိကနၣ်အကလုၢ်လီၤ. တၢ်အံၤကဲထီၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမံလၢ နဂီၢ်ဧါ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် တဘၣ်ထုးယံာ် တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ နကမၤလိ “တၢ်သ့ၣ်ညါယွၤ” တဂ့ၤ.
နမ့ၢ်မၤလိ လံာ်စီဆှံသိၣ်လိတၢ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကမၤအသးလၢ ပစိၤခဲအံၤ ဒီးလံာ်စီဆှံ အတၢ်စံးပာ် ဘၣ်ဃးဒီး ခါဆူညါန့ၣ် နတၢ်နာ်ယွၤကအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒီးနကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လၢ အဟ့ၣ်နၤသးသမူလီၤ. အဃိ ပဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါနၤဒ်သိး နကမၤလိလံာ်စီဆှံဒီး ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ် ကျဲလၢ နတၢ်သူၣ်ကိၢ်သးဂီၤ ကလီၤစှၤဝဲဒီး နကအိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်နီၢ်နီၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲအံၤအပူၤလီၤ.
(ယၡါယၤ ၉:၇) ဒီးအဘီအမုၢ် ဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ်ထီၣ်န့ၣ်, ဒီးအတၢ်ဃူတၢ်ဖိးန့ၣ် အကတၢၢ်တအိၣ်ဘၣ်. လၢစီၤဒၤဝံး အလီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်, ဒီးလၢအဘီအမုၢ်အဖီခိၣ် ဒ်သိးအကမၤအီၤလၢ အဂၢၢ်အကျၢၤ, ဒီးမၤအီၤခၢၣ်သနၢၢ်လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်, ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤ, တုၤအံၤဆူညါ လီၤစိၤလီၤထီလီၤ. တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤ အသးဆူၣ်ကမၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၁၃၂ အဆၢ ၂၈-၂၉
တၢ်စံးပာ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပဒိၣ်
၂၈ ကစၢ်ယွၤ သ့ၣ်ဆၢဖးကတီၢ်အမုၢ်နံၤ မ့ၢ်တုၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးအံၤ ကအိၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤဝဲ လီၤစိၤလီၤထီလီၤ. (မၤတၢ် ၁:၇) “ဒီးအဘီအမုၢ် ဒိၣ်ထီၣ်လဲၢ်ထီၣ်န့ၣ်, ဒီးအတၢ်ဃူတၢ်ဖိးန့ၣ် အကတၢၢ်တအိၣ်ဘၣ်. လၢစီၤဒၤဝံး အလီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်, ဒီးလၢအဘီအမုၢ်အဖီခိၣ် ဒ်သိးအကမၤအီၤလၢ အဂၢၢ်အကျၢၤ, ဒီးမၤအီၤခၢၣ်သနၢၢ်လၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်, ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤ, တုၤအံၤဆူညါ လီၤစိၤလီၤထီလီၤ.” (ယၡါယၤ ၉:၇က) ဒ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိး အပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဂၤအသိး တမ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးကပၢဆူၣ်ဝဲ ပှၤလၢကအိၣ်လၢ အတၢ်ပၢအဖီလာ်န့ၣ်ဘၣ်. ပှၤလၢအဒိးပၢအသးလၢ အဖီလာ်တဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်သဘျ့လၢ အကဃုထၢတၢ်လၢ အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. ကယဲၢ်တၢ်လၢ အမၤဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ကမၤဝဲလၢ တၢ်တီတၢ်လိၤလီၤ. မ့ၢ်တၢ်ဆီတလဲလၢ အလီၤသူၣ်ခုသးခုတခါလီၤ.
၂၉ ဖဲပဖးဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးအမံၤလၤသၣ်ကပီၤလၢ အပှဲၤဒီးအခီပညီလၢ ဝံယၡါယၤအတၢ်စံးပာ် တၢ်ကတိၤ လၢခံကတၢၢ်တဖၣ်အံၤအခါ လီၤသူၣ်ပိာ်သးဝးဒိၣ်မးလီၤ. အဝဲကွဲးဝဲလၢ “တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤ အသးဆူၣ်ကမၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.” (ယၡါယၤ ၉:၇ခ) ယဟိဝၤယွၤမၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤလီၤ. တမၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်တအိၣ်သးတအိၣ်အပူၤ နီတဘျီဘၣ်. ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ တၢ်လၢ အအၢၣ်လီၤဝဲ ခဲလၢာ်န့ၣ် ကမၤလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. ပှၤလၢအအဲၣ်ဒိး အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်ထီဘိတဂၤန့ၣ် မ်အမၤ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤလၢ အသးဒီဖျၢၣ်တက့ၢ်. ဒ်ယဟိဝၤယွၤဒီး အတၢ်ဃူတၢ်ဖိးအပဒိၣ် ယ့ၣ်ၡူးအသိး မ်ယွၤအခ့အပှၤခဲလၢာ် “အသးဆူၣ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤတၢ်” တက့ၢ်.—တံတူး ၂:၁၄.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယၡါယၤ ၇:၃, ၄) ဒီးယွၤစံးဘၣ် စီၤအၤမိာ် အဖိခွါစီၤယၡါယၤ, လဲၤသဂၢၢ် စီၤအၤဃး, နဲဒၣ်ဒီးနဖိခွါ စီၤၡယၤၡူာ် ဖဲနိၣ်လၢထးခီတပူၤ အထံကျိၤအကတၢၢ်, ဖဲပှၤစုၣ်တၢ်ကံးညာ် အဟီၣ်ခိၣ် အကဝီၤအကျဲမုၢ်တက့ၢ်. ၄ ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ပလီၢ်နသး, ဒီးအိၣ်ဃိကလာ်တက့ၢ်. ပျံၤတၢ်တဂ့ၤ. ဒီးသုတပာ်စၢ်လီၤနသးလၢ မ့ၣ်အူခံလၢ အခုၣ်ထီၣ် အမဲၢ်ခံဘိန့ၣ်လၢ စီၤရစံၣ်, ဒီးပှၤစူၤရံဖိ, စီၤရမါလယၤ အဖိခွါ အသးကဲၤထီၣ်အဃိန့ၣ်တဂ့ၤ.
တၢး၀၆ ၁၂/၁ ကဘျံးပၤ ၉ အဆၢ ၄
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယၡါယၤ—၁
၇:၃, ၄—ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဝဲ စီၤပၤအအၢအသီ စီၤအၤဃးလဲၣ်. စူၤရံအစီၤပၤဒီး အံၣ်စရ့လးအစီၤပၤ ကူၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ကပာ်လီၤစီၤအၤဃးလၢနီ ဒီးကပာ်ထီၣ်ဝဲ စီၤတၤပအ့လး အဖိခွါလၢ အတမ့ၢ်စီၤဒၤဝံး အစၢၤအသွဲၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်ကူၣ်ဒီး မၤဟးဂီၤဝဲ ဘီမုၢ်အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢ ဘၣ်တၢ်မၤအီၤဒီး စီၤဒၤဝံးသ့နၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဝဲ စီၤအၤဃးန့ၣ် မ့ၢ်ဒံးသိးကပၢၤဃာ်ဝဲ စၢၤသွဲၣ်လၢ “တၢ်ဃူတၢ်ဖိး အပဒိၣ်ဖးဒိၣ်” ကဟဲပၢၢ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၉:၆.
(ယၡါယၤ ၈:၁-၄) ဒီးယွၤစံးဘၣ်ယၤ, ဟံးန့ၢ်တၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်ဖးဒိၣ်တဘ့ၣ် လၢနဂီၢ်, ဒီးကွဲး မဟၢ်ၡလးဃၤၡဘးလၢ အလိၤလၢ ပှၤကညီအထိၣ်ဒံးတက့ၢ်. ၂ ဒီးယဟံးန့ၢ်လၢယဂီၢ် ပှၤအုၣ်အသး အမ့ၢ်အတီ, ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ် စီၤအူၤရ့ၤယၤ, ဒီးစီၤယဘ့းရ့ကယၤ အဖိခွါ စီၤစကၤရယၤ ဒ်သိး အကအုၣ်အသးလီၤ. ၃ ဒီးယသုးဘူး ယသးဆူ ဝံပိာ်မုၣ်အအိၣ်, ဒီးဒၢထီၣ်ဝဲ, ဒီးဆံးစၢ်န့ၢ် အဖိခွါတဂၤလီၤ. ဒီးယွၤစံးဘၣ်ယၤ, ယုၢ်အမံၤလၢ မဟၢ်ၡလးဃၤၡဘး န့ၣ်တက့ၢ်. ၄ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဖိသၣ် တချုးသ့ၣ်ညါ ကိးယပၢ်ဒီး ယမိၢ်န့ၣ်ဒီး, ပှၤကစိာ်ထီၣ်ကွံာ် ဒၤမ့ၤစ့းအစုလီၢ်အခီၣ်ခိၣ်, ဒီးၡၤမရံ အတၢ်ဂုာ်န့ၢ်လၢ အၤၡူၢ်အစီၤပၤ အမဲာ်ညါလီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၁၂၁၉
ယၡါယၤ
ဖဲဝံယၡါယၤ ကဲဝံလၢကီၢ်ယူဒၤအခါ လီၤဆီဒၣ်တၢ် စီၤပၤအၤဃးအစိၤန့ၣ် ထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် အသကဲာ်ပဝး လီၤရၢၢ်လီၤစၢၢ်ဒိၣ်မးလီၤ. ပဒိၣ်တဖၣ်ဒီး ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်န့ၣ် ပူထီၣ်တၢ်အဃိ လၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် ဒီတကလုာ် အတၢ်ဆါအိၣ်လၢ အခိၣ်ဒီးအသးလီၤ. ပှၤပၢတၢ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “စဒိၣ်အပဒိၣ်” ဒီးထံဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် “ဂမိရၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်” လီၤ. (ယၡါယၤ ၁:၂-၁၀) ဝံယၡါယၤ ဘၣ်တၢ်တဲဆိပာ်အီၤလၢ အဝဲသ့ၣ် အနၢ်ကဃၢန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤစံးဝဲလၢ တၢ်အိၣ်အသးအံၤ ကဆဲးမၤအသးတုၤ အဝဲသ့ၣ်ဟးဂီၤ ဒီတကလုာ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ကအိၣ်တ့ၢ်ဒ် သ့ၣ်ဖးဒိၣ်တထူၣ် အခိၣ်ဆၢၣ် “ဆံဆဲၣ်ပူတပူ,” ဒီးထဲ “အချံစီဆှံ” ဧိၤလီၤ. ဝံယၡါယၤ အတၢ်စံးပာ်အံၤ ပှၤအါဂၤ တအဲၣ်ဒိး ဒိကနၣ်ဝဲ ဘၣ်ဆၣ် လၢပှၤစှၤဂၤအဂီၢ် ကဲထီၣ်တၢ်သူၣ်မံသးမံဒီး အတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ကဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ.—ယၡါယၤ ၆:၁-၁၃.
လီၤဆီဒၣ်တၢ် ဝံယၡါယၤတဲဝဲ ကီၢ်ယူဒၤသနာ်က့ အဝဲတဲစ့ၢ်ကီးဝဲ ပှၤကလုာ်လၢအဃၢၤ ဒီးကီၢ်အံၣ်စရ့လၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ကီၢ်ယူဒၤအတၢ်အိၣ်သးဒီး အတၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤန့ၣ်လီၤ. ဝံယၡါယၤ စးထီၣ်မၤ ဝံအတၢ်မၤဖဲ ချ.ခ.န ၇၇၈ စီၤဧူးစံယါသံအခါ မ့တမ့ၢ် တချုးတၢ်ဆၢကတီၢ်အဝဲန့ၣ် ဒီးဆဲးမၤဝဲဝံအတၢ်မၤတုၤလၢ စီၤဃံးစကံယၤ ပၢတၢ်ပှဲၤထီၣ် ၁၄ နံၣ် (ချ.ခ.န ၇၃၂) န့ၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၃၆:၁, ၂; ၃၇:၃၇, ၃၈.
ယၡါယၤ အဟံၣ်ဖိဃီဖိ. ဝံယၡါယၤမ့ၢ်ပှၤလၢ အဆီဟံၣ်ဆီဃီတဂၤလီၤ. အမါန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “ဝံပိာ်မုၣ်” လီၤ. (ယၡါယၤ ၈:၃) ဖျါလၢအဝဲကမ့ၢ် ဝံမုၣ်တဂၤလီၤ. ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ဒ်နီၢ်ဒဘိရၤလၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်အစိၤဒီး နီၢ်ဃူးလဒး လၢစီၤယိၤၡံယၤ ပၢတၢ်အစိၤအသိး ယဟိဝၤယွၤကဟ့ၣ်အီၤ မူဒါလၢ ကဘၣ်တဲဆိပာ်တၢ်န့ၣ်လီၤ.—စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ၄:၄; ၂ စီၤပၤ ၂၂:၁၄.
လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲလၢ ယၡါယၤအိၣ်ဒီး အဖိခွါခံဂၤလၢကမ့ၢ် “တၢ်ပနီၣ်လီၤလး, ဒီးတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး အဂီၢ်လၢ အံၣ်စရ့လးအကျါ” လီၤ. (ယၡါယၤ ၈:၁၈) ဖဲစီၤအၤဃးအစိၤန့ၣ် ဝံယၡါယၤ လဲၤတဲဘၣ်စီၤပၤလၢ တၢ်ကစီၣ်အခါ အဖိခွါစီၤၡယၤၡူာ် အနီၢ်ဒိၣ်ထီၣ်တုၤလၢ အပိာ်အပၢ်အခံသ့လံ. စီၤၡယၤၡူာ် အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “တၢ်အိၣ်လီၤတဲာ် ကဟဲက့ၤ” ဒီးမံၤအံၤမ့ၢ်ဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်လီၤ. ဒ်ဝံယၡါယၤ အဖိခွါအမံၤအသိး ကီၢ်ယူဒၤ ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဒီး ဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်အီၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ ထဲဒၣ်ပှၤအိၣ်လီၤတဲာ်တဖၣ် ကဟဲက့ၤဆူ အကီၢ်ဒၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၇:၃; ၁၀:၂၀-၂၃) ဖဲ ချ.ခ.န ၅၃၇ န့ၣ် ပှၤအိၣ်လီၤတဲာ်တဖၣ် ဟဲက့ၤကဒါဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်အီၤ အနံၣ် ၇၀ ဝံၤအလီၢ်ခံ ပၤရၣ်အစီၤပၤကိရ့ၣ် ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဘၤဘူၤလိၣ်အတၢ်ပၢဖီလာ်လံန့ၣ်လီၤ.—၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၆:၂၂, ၂၃; ဧ့စြၤ ၁:၁; ၂:၁, ၂.
ယၡါယၤအဖိခွါ အဂၤတဂၤန့ၣ် ပှၤယုၢ်ဆိပာ်စၢၤအမံၤ တချုးလၢ အမိၢ်ဒၢထီၣ်အီၤဒံးဘၣ် ဒီးပှၤအုၣ်အသးလၢ ပှၤနာ်န့ၢ်အီၤသ့တဖၣ် ကွဲးလီၤဆိပာ်စၢၤ ဖိသၣ်အမံၤလၢ လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်အလိၤလီၤ. ပှၤပာ်ခူသူၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ တုၤဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်တစုလီၤ. ဖိသၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် ဘၣ်တဲဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်တဲဆိပာ်န့ၣ်လီၤ. ဖိသၣ်အမံၤလၢ ကစၢ်ယွၤယုၢ်န့ၢ်အီၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ မဟၢ်ၡလးဃၤၡဘး လၢအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “ဂုာ်ဆူၣ်ပျီဆူၣ်ချ့ချ့, ဂုာ်မၤဟးဂီၤချ့ချ့” လီၤ. တချုးလၢဖိသၣ်အံၤကိးဝဲ “မိၢ်” ဒီး “ပၢ်” သ့ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤစူၤရံဖိဒီး အံၣ်စရ့လးဖိအဒူၣ်တဆံ အတၢ်ရ့လိာ်သး ကဟးဂီၤကွံာ်ဝဲအဃိ အဝဲသ့ၣ် တမၤပျံၤမၤဖုး ပှၤယူဒၤဖိလၢၤဘၣ်.—ယၡါယၤ ၈:၁-၄, ခ့ခါစှီၤကျိာ်.
ဒ်ဝံအတၢ်စံးပာ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး တယံာ်ဘၣ်ဒီး ကီၢ်ယူဒၤ ကထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ဝဲလီၤ. တၢ်စံးပာ်အံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲဖဲ အၤၡူၢ်အစီၤပၤ ဟဲနုာ်လီၤမၤစၢၤတၢ်ဖဲ စူၤရံအစီၤပၤရစံၣ်ဒီး အံၣ်စရ့ အစီၤပၤပ့ကး ဟဲဒုးတၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. ပှၤအၤၡူၢ်ဖိတဖၣ် မၤန့ၢ်ဝဲ ဒၤမ့ၤစ့းဒီး လၢခံဖဲ ချ.ခ.န ၇၄၀ အဝဲသ့ၣ်မၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအခါ တၢ်ကဲထီၣ်အသးဒ် ဖိသၣ်အမံၤအသိးလီၤ. (၂ စီၤပၤ ၁၆:၅-၉; ၁၇:၁-၆) ဘၣ်ဆၣ် စီၤပၤအၤဃးန့ၣ် တသန့ၤအသးလၢ ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ဖဲစူၤရံဒီး အံၣ်စရ့ ဟဲမၤပျံၤမၤဖုးအီၤအခါ အဝဲဟံးန့ၢ်ဝဲ အၤၡူၢ်အစီၤပၤ အတၢ်မၤစၢၤ ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဝဲ တၢ်ဒီသဒၢအဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢတၢ်အံၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤပျဲဝဲ အၤၡူၢ်အစီၤပၤ ကဟဲနုာ်ဆူ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်ဒီး မၤပျံၤမၤဖုးအီၤဒ် ဝံယၡါယၤ တဲဆိပာ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၇:၁၇-၂၀.
ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်ဝဲ “တၢ်ပနီၣ်” အဂ့ၢ်န့ၣ် ဝံယၡါယၤတဲဝဲ အါဘျီလီၤ. တၢ်န့ၣ်အကျါ အဝဲအနီၢ်ကစၢ်ဒီး အဖိခွါခံဂၤ ပၣ်ဃုာ်ဝဲလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ မၢအဟးဘ့ၣ်ဆ့ဒီး တဘၣ်ဒိးခီၣ်ဖံး သၢနံၣ်ဒ်တၢ်ပနီၣ်လၢ အဲၤကူပတူးဒီး ကူၤၡးအဂီၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အၤၡူၢ်အစီၤပၤ ကက့ၤစိာ်မၢကဲကုၢ် အဲၤကူပတူးဒီး ကူၤၡးလီၤ.—ယၡါယၤ ၂၀:၁-၆; ထိၣ်သတြီၤဒီး ယၡါယၤ ၇:၁၁, ၁၄; ၁၉:၂၀; ၃၇:၃၀; ၃၈:၇, ၂၂; ၅၅:၁၃; ၆၆:၁၉.
တၢ်စံးပာ်ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်ဒီး တၢ်ဘှီဘၣ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤတၢ်. ဝံယၡါယၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကတဲဆိပာ်ဝဲလၢ ပှၤလၢကပာ်လီၤ ယူဒၤအစီၤပၤလၢနီဒီး မၤဟးဂီၤဝဲ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်အၤၡူၢ်အစီၤပၤဘၣ်, မ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ် အစီၤပၤလီၤ. (ယၡါယၤ ၃၉:၆, ၇) ဖဲဆၢကတီၢ်လၢ အၤၡူၢ်ဟဲနုာ်လီၤတုၤ “ပၢၢ်လၢအကိာ်” အခါ ဝံယၡါယၤတဲဘၣ် စီၤပၤဃံးစကံယၤ တၢ်ကစီၣ်လၢ အမၤမုာ်အသးလီၤ. အဝဲစံးဝဲလၢ အၤၡူၢ်အသုးဖိတဖၣ် ဟဲနုာ်လီၤဆူဝ့ၢ်ပူၤတသ့ဘၣ်. (ယၡါယၤ ၈:၇, ၈) ယဟိဝၤယွၤ မၤလၢပှဲၤထီၣ်အတၢ်ကတိၤ ခီဖျိဆှၢလီၤဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဂၤ ဒီးမၤဟးဂီၤဝဲ အၤၡူၢ်အသုးဖိ အဂၤ ၁၈၅,၀၀၀ အဃိဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ပူၤဖျဲးကွံာ်ဝဲလီၤ.—၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၃၂:၂၁.
ယဟိဝၤယွၤမၢ ဝံယၡါယၤတဲဆိပာ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်လၢ အဲၣ်ဝဲအံၤ ကဘၣ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤအဃိ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤ ကကဲထီၣ် တၢ်သူၣ်ခုသးခုဖးဒိၣ်လၢအဂီၢ်လီၤ. မ့ၢ်လၢပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ပူထီၣ်ထီဒါအီၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤပျဲအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကဘၣ်တၢ်စိာ်မၢကဲကုၢ်အီၤဆူ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်သနာ်က့ မ့ၢ်လၢပှၤဘၤဘူၤလိၣ်ဖိတဖၣ် မၤအၢမၤသီတၢ်ဒီး တအဲၣ်ဒိးပျၢ်ကွံာ်ဝဲ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်လီၤ. ဝံယၡါယၤ အတၢ်စံးပာ်အါတက့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤကစံၣ်ညီၣ် ဘၤဘူၤလိၣ်ဒီး တဘၣ် တၢ်သူၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤ နီတဘျီလၢၤဘၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.—ယၡါယၤ ၄၅:၁, ၂; အဆၢဒိၣ် ၁၃, ၁၄, ၄၆-၄၈.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၁၁၁-၁၁၂ အဆၢ ၂၃-၂၄
ဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲအဆၢကတီၢ် သန့ၤနသးလၢ ယဟိဝၤယွၤ တက့ၢ်
တၢ်တဲဆိပာ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး
၂၃ ခဲအံၤ ဝံယၡါယၤ တဲကဒါက့ၤဝဲ တၢ်အိၣ်အသးဖဲ အဝဲအစိၤအခါန့ၣ်လီၤ. ဖဲစူၤရံဒီးအံၣ်စရ့လး ဒုးသကိးဝဲ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဝံယၡါယၤစံးဝဲဒ်အံၤ– “ဒီးယွၤစံးဘၣ်ယၤ, ဟံးန့ၢ် တၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ် ဖးဒိၣ်တဘ့ၣ် လၢနဂီၢ်, ဒီးကွဲး မဟၢ်ၡလးဃၤၡဘးလၢ အလိၤလၢ ပှၤကညီအထိၣ်ဒံးတက့ၢ်. ဒီးယဟံးန့ၢ်လၢ ယဂီၢ် ပှၤအုၣ်အသး အမ့ၢ်အတီ, ပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ် စီၤအူၤရ့ၤယၤ, ဒီးစီၤယဘ့းရ့ကယၤ အဖိခွါ စီၤစကၤရယၤ ဒ်သိး အကအုၣ်အသးလီၤ.” (ယၡါယၤ ၈:၁, ၂) မံၤလၢအမ့ၢ် မဟၢ်ၡလးဃၤၡဘး အခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “ဂုာ်ဆူၣ်ပျီဆူၣ်ချ့ချ့, ဂုာ်မၤဟးဂီၤချ့ချ့” လီၤ. ဝံယၡါယၤမၢဝဲ ပှၤလၢတၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲအီၤခံဂၤ ကဲတၢ်အုၣ်အသး ဖဲပှၤကွဲးလီၤမံၤအံၤလၢ လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်လိၤအခါန့ၣ်လီၤ. အဃိ လၢခံတၢ်ဂ့ၢ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲတီဝဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် မၤဂၢၢ်မၤကျၢၤဝဲသ့လီၤ. တၢ်ပနီၣ်အံၤန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်အီၤလၢ တၢ်ပနီၣ်ခံခါတခါ အံၤန့ၣ်လီၤ.
၂၄ ဝံယၡါယၤစံးဝဲလၢ- “ဒီးယသုးဘူး ယသးဆူ ဝံပိာ်မုၣ်အအိၣ်, ဒီးဒၢထီၣ်ဝဲ, ဒီးဆံးစၢ်န့ၢ် အဖိခွါတဂၤလီၤ. ဒီးယွၤစံးဘၣ်ယၤ, ယုၢ်အမံၤလၢ မဟၢ်ၡလးဃၤၡဘး န့ၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဖိသၣ် တချုးသ့ၣ်ညါ ကိးယပၢ်ဒီး ယမိၢ်န့ၣ်ဒီး, ပှၤကစိာ်ထီၣ်ကွံာ် ဒၤမ့ၤစ့းအစုလီၢ်အခီၣ်ခိၣ်, ဒီးၡၤမရံ အတၢ်ဂုာ်န့ၢ်လၢ အၤၡူၢ်အစီၤပၤ အမဲာ်ညါလီၤ.” (ယၡါယၤ ၈:၃, ၄) လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်ဖးဒိၣ်ဒီး ဖိသၣ်န့ၣ် ကမ့ၢ်တၢ်ပနီၣ်လၢ တယံာ်ဘၣ်ဒီး အၤၡူၢ်ကဒုးနၢၤဝဲ ၡူၤရံဒီးအံၣ်စရ့လးလၢ အဆီၣ်တံၢ်မၤနၢၤဝဲ ယူဒၤန့ၣ်လီၤ. ဘူးထီၣ်တုၤထဲလဲၣ်. တချုးလၢဖိသၣ်အံၤကိး “မိၢ်” ကိး “ပၢ်” သ့ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်တဲဆိပာ်လၢ အလီၤတံၢ်လီၤဆဲးအံၤ ကြၢးမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်နာ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်န့ၣ် လၢတၢ်အံၤအဃိ ပှၤကနံၤဘၣ်ဖၣ်လဲ ဝံယၡါယၤဒီး အဖိတဖၣ်သ့န့ၣ်လီၤ. ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ဝံယၡါယၤ အတၢ်စံးပာ်တဖၣ် လၢပှဲၤထီၣ်ဝဲနီၢ်နီၢ်လီၤ.—၂ စီၤပၤ ၁၇:၁-၆.
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁၉–၂၅
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယၡါယၤ ၁၁-၁၆
“ဟီၣ်ခိၣ်ကပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါယွၤ”
(ယၡါယၤ ၁၁:၃-၅) ဒီးကမုာ်လၤတၢ်လၢ တၢ်ပျံၤယွၤအပူၤ, ဒီးတစံၣ်ညီၣ်ဘၣ်တၢ်ဒ် တၢ်လၢအထံၣ်လၢအမဲာ်အသိးဘၣ်န့ၣ်, ဒီးတစံၣ်ညီၣ်တဲာ်ဘၣ်တၢ်ဒ် တၢ်လၢအနၢ်ဟူလၢ အနၢ်အသိးဘၣ်. ၄ ဒီးကစံၣ်ညီၣ် ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိလၢ တၢ်တီ, ဒီးကစံၣ်ညီၣ်တဲာ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်လၢတၢ်လိၤလီၤ. ဒီးကတီၢ်ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အထးခိၣ် အနီၣ်တီၢ်, ဒီးလၢအပျုၤအသါန့ၣ် ကမၤသံပှၤအၢဖိလီၤ. ၅ ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤ ကကဲထီၣ် အယီၢ်ဒ့ အယီၢ်တကိး, ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အယီၢ်တကိးလီၤ.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၁၆၀-၁၆၁ အဆၢ ၉-၁၁
တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဒီး တၢ်သူၣ်ခုသးခုလၢ မ့းၡံအၤအတၢ်ပၢအဖီလာ်
စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်လၢ အတီအလိၤဒီး ပှဲၤဒီးတၢ်သးကညီၤ
၉ ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်န့ၣ် ဝံယၡါယၤ တဲအါထီၣ်ဝဲလၢ– “ဒီးတစံၣ်ညီၣ်ဘၣ်တၢ်ဒ် တၢ်လၢအထံၣ်လၢ အမဲာ်အသိးဘၣ်န့ၣ်, ဒီးတစံၣ်ညီၣ်တဲာ်ဘၣ်တၢ်ဒ် တၢ်လၢအနၢ်ဟူလၢ အနၢ်အသိးဘၣ်.” (ယၡါယၤ ၁၁:၃ခ) နမ့ၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်မူးတၢ်ရၢ်လၢ ကွီၢ်ဘျီၣ်န့ၣ် နကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သး စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် ဒ်သိးအံၤတဂၤလီၤ. ဒ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ် အပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်အသိး မ့းၡံအၤအတၢ်စံၣ်ညီၣ် တဒၢက့ၤဒၢကူ ခီဖျိတၢ်ကတိၤလၢအကမၣ်, တၢ်ကူၣ်တလိၤတဘျၢ လၢကွီၢ်ဘျီၣ်အပူၤ, တၢ်ကစီၣ်လၢ အဟူထီၣ်သါလီၤ ကလီကလီ မ့တမ့ၢ် တၢ်ဖျါထဲလၢခိ ဒ်သိးဒီး တၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ်အဃိန့ၣ်ဘၣ်. အဝဲထံၣ်ဝဲ တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤလၢ အတအိၣ်ဖျါဒီး တကွၢ်တၢ်ထဲ အဖျါလၢခိဘၣ် ဒီးထံၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ “ပှၤလၢညါ ဘၣ်ဃးဒီးပသး” န့ၣ်လီၤ. (၁ ပ့းတရူး ၃:၄) ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ ကဲထီၣ်ဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ပှၤလၢဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါလၢ ကဘၣ်စံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ပူၤတဖၣ် အဂီၢ်လီၤ.—၁ ကရံၣ်သူး ၆:၁-၄.
၁၀ မ့းၡံအၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်အံၤ အဘျုးကအိၣ်လၢ အတၢ်စံၣ်ညီၣ် အဖီခိၣ်ဒ်လဲၣ်. ဝံယၡါယၤတဲဝဲလၢ- “ဒီးကစံၣ်ညီၣ် ပှၤဖှီၣ်ဖိယာ်ဖိလၢ တၢ်တီ, ဒီးကစံၣ်ညီၣ်တဲာ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်လၢတၢ်လိၤလီၤ. ဒီးကတီၢ်ဟီၣ်ခိၣ်လၢ အထးခိၣ် အနီၣ်တီၢ်, ဒီးလၢအပျုၤအသါန့ၣ် ကမၤသံပှၤအၢဖိလီၤ. ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤ ကကဲထီၣ် အယီၢ်ဒ့ အယီၢ်တကိး, ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ အယီၢ်တကိးလီၤ.”—ယၡါယၤ ၁၁:၄, ၅.
၁၁ ဖဲယ့ၣ်ၡူး ဘှီဘၣ်က့ၤ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်အခါ သူဝဲကျဲလၢ အဘျုးကအိၣ်ဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ် ပှၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ခရံာ်ဖိ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်သးပှၢ်တဖၣ် အဂီၢ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ ညီနုၢ်မၤတၢ်အၢတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ် နးနးကလဲာ်သ့ဝဲလီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤစံၣ်ညီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်အံၤအခါ မ့းၡံအၤ “ကတီၢ်ဟီၣ်ခိၣ်” လၢအတၢ်စံၣ်ညီၣ်အကလုၢ် လၢကစံၣ်ညီၣ် ပှၤအၢပှၤသီခဲလၢာ်န့ၣ်လီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂:၉; ထိၣ်သတြီၤဒီး လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၅ တက့ၢ်.) ကယီကယီန့ၣ် ပှၤအၢပှၤသီလၢ ကမၤတံာ်တာ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်တဖၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၃၇:၁၀, ၁၁) ယ့ၣ်ၡူးလၢ အကံၢ်တူာ်အယီၢ်ဒ့လၢ တၢ်တီတၢ်လိၤဒီး တၢ်သးတီတဂၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးအစိအကမီၤလၢ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ်တၢ်အံၤလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၅:၃-၇.
(ယၡါယၤ ၁၁:၆-၈) ဒီးထွံၣ်မံၤ ကအိၣ်ကဆိးဒီး သိဖိ, ဒီးခ့စံၣ်ပိၣ် ကကိာ်လီၤဒီး မဲာ်တဲးလဲးဖိ, ဒီးဂီၤဖံးဖိ, ဒီးခ့ယုၢ်ဖိ, ဒီးတၢ်ဘီၣ်ဖိ ကအိၣ်ဆိး တပူၤဃီ, ဒီးဖိဒံဖိသၣ် ကဆှၢအီၤလီၤ. ၇ ဒီးဂီၤဖံးမိၢ်ဒီး တၤသူ ကအီၣ်အဆၣ် တပူၤဃီ, အဖိတဖၣ် ကကိာ်လီၤ တပူၤဃီ, ဒီးခ့ယုၢ် ကအီၣ် လီၢ်ဧိၤဒံးဧိၤ ဒ်ဂီၤဖံးဖါ အသိးန့ၣ်လီၤ. ၈ ဒီးဖိသၣ်အီနုၢ် ကလိာ်ကွဲလၢ ဂုၢ်သီအပူၤအဖီခိၣ်, ဒီးဖိသၣ်ဖှါနုၢ် ကပာ်အစုလၢ ဂုၢ်မိာ်အိး အတၢ်အိပူၤ အဖီခိၣ်လီၤ.
တၢး၁၂ ၉/၁၅ ကဘျံးပၤ ၉-၁၀ အဆၢ ၈-၉
တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ အနံၣ်တကထိဒီး အနံၣ်တကထိ ဝံၤအလီၢ်ခံ
၈ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကပၢဝဲဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဒီး ကအိၣ်သကိးဝဲ ဃူဃူဖိးဖိးန့ၣ် ကဲထီၣ်အသးကသ့ဧါ. ပှၤအါဂၤ အိၣ်ဝဲဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်ဒီး အဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အဘူၣ်ကွၢ်ကီဝဲတဖၣ် ဒ်သိးဒီးထွံၣ်ဒီး သၣ်မံယီၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အမံၤတဖၣ်မီၣ်. တၢ်ကစီၣ်တခါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ အဃုသ့ၣ်ညါဝဲ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ အမံၤတဖၣ်အဂ့ၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အဒုးအီၣ်နုၢ် အဖိခဲလၢာ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးအသးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်လီၤ.” ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်မၤပျံၤမၤဖုးအီၤ မ့တမ့ၢ် မၤဆါအီၤအခါ အသးဒိၣ်ထီၣ်ဒီး အသးအၢဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ် အဲၣ်တၢ်သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဒီးတၢ်ကစီၣ်အံၤ ဆဲးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အဒုးအီၣ်အဖိနုၢ်န့ၣ် ဖဲအကွၢ်ဒိၣ်ထီၣ်အဖိတဖၣ်အခါ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံလီၤ.”
၉ လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲပဖးဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် ကအိၣ်ဃူဃူဖိးဖိးအခါ တမ့ၢ်တၢ်လၢ အလီၤကမၢကမၣ်ဘၣ်. (ဖး ယၡါယၤ ၁၁:၆-၉; ၆၅:၂၅ တက့ၢ်.) ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ဆိကမိၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ ဖဲထံလုၢ်ဘၢတၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ စီၤနိအၤဒီး အဟံၣ်ဖိဃီဖိ ဟဲက့ၤဟးထီၣ်လၢ ကဘီပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤ စံးဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ “ဒီးတၢ်ပျံၤသုဒီး တၢ်ဖုးသုးကအိၣ်လၢ ကယဲၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအလိၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ” လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိးအသးသမူ ကပူၤဖျဲးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ယံၤဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၉:၂, ၃) ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်တိာ်ပာ် အခီၣ်ထံးလၢအမ့ၢ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ကအိၣ်ဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးအံၤ ကဟဲလၢ ထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲအဂီၢ် အဝဲမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးလၢ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် အသးပူၤသ့ဝဲလီၤ. (ဟိၤၡ့ ၂:၁၈) ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဒီး အိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် ကပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ဖှံသးညီလီၤ.
(ယၡါယၤ ၁၁:၉) တမၤအၢဘၣ်, ဒီးတမၤဟးဂီၤဘၣ်ဘၣ်လၢ ယကစၢၢ်စီဆှံ ဒီဖျၢၣ်ညါ အလိၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဟီၣ်ခိၣ် ကပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါယွၤ ဒ်ထံကျၢၢ်ဘၢ ပီၣ်လဲၣ် အသိးန့ၣ်လီၤ.
တူၢ်လိာ် ယဟိဝၤယွၤ ဒ်အမ့ၢ်ပှၤတ့သပၢၤတက့ၢ်
၉ လၢဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် လၢလၢပှဲၤပှဲၤလၢ နီၢ်သးပၤရဒံစူးလီၤ. တယံာ်လၢၤဘၣ် ပကအိၣ်မူဘၣ်စ့ၢ်ကီး လၢဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူး လၢအအိၣ် လၢယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢအဖီလာ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကဆဲးဘှီဂ့ၤထီၣ်က့ၤပှၤ ဒီးသိၣ်လိပှၤန့ၣ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၁၁:၉) ယဟိဝၤယွၤ ကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိးပကလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ပမ့ၢ်ကဲထီၣ် ပှၤလၢပှၤပှဲၤန့ၣ် ကညီဝဲလၢ ပကနၢ်ပၢၢ် ဒီးတူၢ်လိာ် အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ မ်ပကပျဲ ယဟိဝၤယွၤ ဘှီဂ့ၤထီၣ်ပှၤ ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ အတၢ်အဲၣ်လၢ ပဖီခိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်.—ကတိၤဒိ ၃:၁၁, ၁၂.
တၢ်ကွၢ်တလီၤကလုာ်ဒူၣ် ကလီၤမၢ်ကွံာ်လၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်
ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ကွၢ်တလီၤကလုာ်ဒူၣ်ခဲလၢာ်
တၢ်သ့ၣ်ညါနၢ်ပၢၢ်လံာ်စီဆှံ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကပၢၤပသးဒီး ထုးထီၣ်ကွံာ် တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ဒ်အံၤတဖၣ်လၢ ပသးပူၤန့ၣ်လီၤ. တချုးလၢပထုးထီၣ်ကွံာ် တၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဒ်အံၤ န့ၢ်ဝဲလၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပကကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၢ်ခံမံၤလီၤ. တၢတခါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဒဲးဘးဒီး ပတၢ်တလၢတပှဲၤန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ– “ပှၤလၢ အတမၤကမၣ်ဘၣ် တၢ်ဘၣ် တအိၣ်ဘၣ်.” (၁ စီၤပၤ ၈:၄၆) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢးထဲလဲၣ်ဂ့ၤ ထဲလဲၣ်ဂ့ၤ ပကဘၣ်တြီဆၢဒံး ပတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢအတဂ့ၤ ဒ်စီၤပီလူးအသိးလီၤ. အဝဲကွဲးဝဲလၢ– “တုၤယဆၢမၤတၢ်ဂ့ၤဒီး, တၢ်အၢအိၣ်ဒီးယၤလီၤ.” (ရိမ့ၤ ၇:၂၁) ပတလၢတပှဲၤအဃိ ပသးန့ၣ် ကူၣ်ထီၣ် “တၢ်ကူၣ်အအၢတဖၣ်” ခဲအံၤခဲအံၤ ဒီးတၢ်အံၤဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့လီၤ.—မၢ်ကူး ၇:၂၁.
ခံမံၤတမံၤန့ၣ် ပအိၣ်မူဘၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်ပၢ ဖီလာ်အဃိလီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ် “ပှၤလၢအကတိၤ တၢ်ကဘျံးကဘျၣ်” ဒီး “လီန့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်” လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၈:၄၄; လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉) တၢ်အံၤပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်အဲၣ်ကလုာ်, တၢ်ကွၢ်တလီၤ ကလုာ်ဒူၣ်, တၢ်မၤသံလီၤတုာ် ကလုာ်ဒူၣ်, ဒီးတၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါဒီး အတၢ်ရ့လိာ်မုာ်လိာ် တန့ၢ်ဘၣ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ.
လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တချုးလၢ ပှၤမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့ဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤကဘၣ် မၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်ဒဲးဘး, တၢ်တလၢတပှဲၤဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်ပၢန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလီၤ.
ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကဃ့ဘါထုကဖၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်ဒ်အံၤ– “နဘီနမုၢ်န့ၣ် မ်အဟဲတက့ၢ်. ဒ်လၢမူခိၣ်အသိးန့ၣ် မ်တၢ်မၤအသးလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ စ့ၢ်ကီး ဖဲဒၣ်နသးတက့ၢ်.” (မးသဲ ၆:၉, ၁၀) ယွၤအဘီအမုၢ် ကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်တတီတလိၤခဲလၢာ် ဃုာ်ဒီး တၢ်ကွၢ်တလီၤ ကလုာ်ဒူၣ်န့ၣ်လီၤ.
ဖဲယွၤအဘီအမုၢ် ဟဲဒီးမၤလီၤမၢ်ကွံာ် ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်ကီတၢ်ခဲအခါ မုၣ်ကီၤလံၢ်ကဘၣ်တၢ် “စၢဃာ်အီၤ . . . ဒ်သိးအသုတလီန့ၢ် ပှၤအကလုာ်ကလုာ်တဂ့ၤ” အဂီၢ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၂၀:၂, ၃) လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ “ဟီၣ်ခိၣ်အသီ” လၢအမ့ၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အဒိကနၣ်ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဒီး “တၢ်တီတၢ်လိၤ” လီၤ.—၂ ပ့းတရူး ၃:၁၃.
ပှၤလၢအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအပှဲၤဒီး တၢ်တီတၢ်လိၤန့ၣ် ကပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်ဒဲးဘးဒီး ကလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. (ရိမ့ၤ ၈:၂၁) ဒ်အဝဲသ့ၣ်အိၣ်လၢ ယွၤအဘီအမုၢ် အတၢ်ပၢဖီလာ်အသိး “တမၤအၢဘၣ်ဒီး တမၤဟးဂီၤဘၣ်” တၢ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်. မ့ၢ်လၢ “ဟီၣ်ခိၣ်ကပှဲၤဝဲဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါယွၤ ဒ်ထံကျၢၢ်ဘၢ ပီၣ်လဲၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ.” (ယၡါယၤ ၁၁:၉) ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ် ကမၤလိဝဲ ယဟိဝၤယွၤအကျဲ ဒီးကကွၢ်လိမၤဒိးဝဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢအဝဲသ့ၣ် မၤဝဲဒ်အံၤအဃိ တၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့တဖၣ် ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. မ့ၢ်လၢ “ယွၤတကွၢ်ဒိၣ် ဆံးအါစှၤဘၣ်တၢ်ဘၣ်” အဃိလီၤ.—ရိမ့ၤ ၂:၁၁.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယၡါယၤ ၁၁:၁) ဒီးသ့ၣ်ပဒၢတဘိကမဲထီၣ်လၢ ယံးၡဲအခိၣ်ဆၢၣ်, ဒီးဒ့တဒ့ကမဲထီၣ်လၢ အဂံၢ်လီၤ.
(ယၡါယၤ ၁၁:၁၀) ဒီးတၢ်လၢမုၢ်တနံၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးလၢ ယံးၡဲအဂံၢ် ပာ်ဆၢထၢၣ်အသး ကကဲထီၣ် သုးဖိအလၣ်လၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ် အဂီၢ်လီၤ. ပှၤကလုာ်တဖၣ် ကဃ့ၢ်ဆူအအိၣ်, ဒီးအအိၣ်ဘှံးအလီၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ဒီး အလၤအကပီၤလီၤ.
တၢး၀၆ ၁၂/၁ ကဘျံးပၤ ၉ အဆၢ ၆
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယၡါယၤ—၁
၁၁:၁, ၁၀—ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်မ့ၢ် “ယံးၡဲအဂံၢ်” ဒီးမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး သ့ၣ်ဒ့ဖိလၢ အဒိးထီၣ်လၢ “ယံးၡဲအခိၣ်ဆၢၣ်” လၢကျဲဒ်လဲၣ်. (ရိမ့ၤ ၁၅:၁၂) ယ့ၣ်ၡူး ဟဲထီၣ်လၢ “ယံးၡဲအခိၣ်ဆၢၣ်”, မ့ၢ်လၢအဝဲ ဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ ယံးၡဲအဖိခွါ စီၤဒၤဝံးအဃိလီၤ. (မးသဲ ၁:၁-၆; လူၤကၣ် ၃:၂၃-၃၂) ယ့ၣ်ၡူး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ စီၤပၤအတၢ်န့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤန့ၣ် အဘျုးအိၣ်လၢ အဝဲ အဖုတဖၣ်အဂီၢ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဒီး အစိအကမီၤ ဒီးတၢ်ခွဲး တၢ်ယာ်လၢ ကဟ့ၣ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်တဖၣ်လၢ တၢ်မူအထူအယိာ်အဃိ အဝဲကဲထီၣ် “အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်အပၢ်” လီၤ. (ၡါ. ၉:၆) အဃိ အဝဲမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး အဖုတဖၣ်လၢအပၣ်ဃုာ်ဒီး ယံးၡဲ “အဂံၢ်” န့ၣ်လီၤ.
(ယၡါယၤ ၁၃:၁၇) ကွၢ်ကွၢ်, ယကထိၣ်ဂဲၤပှၤမၤဒဲဖိထီဒါအီၤလၢ အတပးကဲဘၣ် ကျိၣ်ဧိၤစ့ဧိၤဘၣ်, ဒီးတဘၣ်အသးလၢ ထူဧိၤလွဲဧိၤဘၣ်.
တၢး၀၆ ၁၂/၁ ကဘျံးပၤ ၁၀ အဆၢ ၁၀
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယၡါယၤ—၁
လံာ်စီဆှံ အတၢ်သံကွၢ်စံးဆၢ–
၁၃:၁၇—ပှၤမၤဒဲဖိတဖၣ် ထီဒါကျိၣ်ဧိၤစ့ဧိၤဒီး တဘၣ်အသးလၢ ထူဧိၤလွဲဧိၤလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်. ပှၤမၤဒဲဒီး ပှၤပၤရၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ပာ်ဒိၣ်ဝဲ တၢ်မံၤဟူသၣ်ဖျါဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ကျိၣ်ဧိၤစ့ဧိၤဒီး ထူဧိၤလွဲဧိၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤပၤကိရ့ၣ်ဟ့ၣ်က့ၤဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ် အတၢ်ပီးတၢ်လီထူတဖၣ်လၢ စီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ် ဟဲက့ၤစိာ်ဝဲလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ.
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၆–လါယနူၤအါရံၤ ၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယၡါယၤ ၁၇-၂၃
“ပမ့ၢ်သူကမၣ် ပတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်န့ၣ် ပတၢ်န့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤ ကလီၤမၢ်ကွံာ်”
(ယၡါယၤ ၂၂:၁၅, ၁၆) ကစၢ်, တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ် အယွၤစံးဝဲဒ်အံၤ, လဲၤတၢ်, လဲၤနုာ်ဆူ ပှၤပၢၤတၢ်ပာ်ဖှိၣ်, စီၤၡၤဘနၤ, လၢအအိၣ်လၢဟံၣ်အဖီခိၣ်တဂၤ အအိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ၁၆ နတၢ်အိၣ်ဖဲအံၤ မ့ၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်. ပှၤအိၣ်ဒီးနၤ ဖဲအံၤလၢ နစိးတၢ်သွၣ်ခိၣ်တပူၤလၢ နဂီၢ် မ့ၢ်မတၤတဂၤလဲၣ်. စိးအသွၣ်ခိၣ်ပူၤလၢ အလီၢ်ထီၣ်ထီ, ဘၢၣ်အအိၣ်အလီၢ်လၢ လၢၢ်ပူၤလီၤ.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၂၃၈ အဆၢ ၁၆-၁၇
တၢ်မၤလိတဖၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သးတတီ
ဟံၣ်ခိၣ်လၢ အအဲၣ်လီၤထဲအသး
၁၆ ခဲအံၤ ဝံတဲကဒါက့ၤဝဲ ပှၤလၢအသးတတီတဖၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. အဝဲကွဲးဝဲလၢ– “ကစၢ်, တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ် အယွၤစံးဝဲဒ်အံၤ, လဲၤတၢ်, လဲၤနုာ်ဆူ ပှၤပၢၤတၢ်ပာ်ဖှိၣ်, စီၤၡၤဘနၤ, လၢအအိၣ်လၢဟံၣ်အဖီခိၣ်တဂၤ အအိၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. နတၢ်အိၣ်ဖဲအံၤ မ့ၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်. ပှၤအိၣ်ဒီးနၤ ဖဲအံၤလၢ နစိးတၢ်သွၣ်ခိၣ်တပူၤလၢ နဂီၢ် မ့ၢ်မတၤတဂၤလဲၣ်. စိးအသွၣ်ခိၣ်ပူၤလၢ အလီၢ်ထီၣ်ထီ, ဘၢၣ်အအိၣ်အလီၢ်လၢ လၢၢ်ပူၤလီၤ.”—ယၡါယၤ ၂၂:၁၅, ၁၆.
၁၇ စီၤၡၤဘနၤ ကမ့ၢ်ဝဲ စီၤပၤဃံးစကံယၤအ “ဟံၣ်ခိၣ်” လီၤ. စီၤပၤမ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် အဝဲမ့ၢ် ပှၤခံဂၤတဂၤ အဃိ အဝဲအိၣ်ဒီး အလီၢ်အလၤဖးဒိၣ်လီၤ. ဒီးပှၤကမုၢ်လၢ်တၢ်လၢအအိၣ် အါမးလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၄:၂) အဝဲကြၢးပာ်ဆိ အထံကီၢ်ဒီး အပှၤကလုာ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢညါ ဘၣ်ဆၣ် ဃုဝဲထဲအနီၢ်ကစၢ်အဘျုးလီၤ. အဝဲစိးပျၤပာ်စၢၤဝဲ တၢ်သွၣ်ခိၣ်လၢ အလီၤဘီလီၤမုၢ်ဒ် စီၤပၤအသွၣ်ခိၣ် လၢတၢ်လီၢ်ထီၣ်ထီတတီၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲ တၢ်အံၤဒီး တဲဝဲဝံယၡါယၤလၢ ကဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ဟံၣ်ခိၣ်လၢတအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဂၤအံၤလၢ– “ကွၢ်ကွၢ်, ယွၤကွံာ်တ့ၢ်ကွံာ်နၤလၢ တၢ်ကွံာ်တ့ၢ်, ပှၤကညီဧၢ, ဒီးလုၣ်ဘၢနၤလၢ တၢ်လုၣ်ဘၢလီၤ. တလ့ၣ်ဒီး ကတလ့ၣ်နၤ, ဒ်တၢ်ဖျၢၣ်သလၢၣ်တဖျၢၣ်ဆူ ကီၢ်ဖးလဲၣ် အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်နကသံ, ဒီးဖဲန့ၣ် နလ့ၣ်ကဟၣ် အိၣ်ဒီးအလၤကပီၤလီၤ. နကစၢ်အဟံၣ် ကမဲာ်ဆှးလီၤ. ဒီးယကဟီထီၣ်ကွံာ်နၤလၢ နအိၣ်အလီၢ်န့ၣ်, ဒီးလၢနမၤတၢ်အလီၢ်န့ၣ် ကထုးလီၤကွံာ်နၤလီၤ.” (ယၡါယၤ ၂၂:၁၇-၁၉) မ့ၢ်လၢအဝဲ အဲၣ်လီၤအသး အါတလၢအဃိ အဝဲတဘၣ် တၢ်ခူၣ်လီၤကွံာ်အီၤလၢ တၢ်သွၣ်ခိၣ်ယိယိဖိ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤဒၣ်လဲာ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ကစၢ်ယွၤကကွံာ်အီၤဒ် တၢ်ဖျၢၣ်သလၢၣ်တဖျၢၣ်ဒီး ကဘၣ်လဲၤသံလၢ ထံဂၤကီၢ်ဂၤအပူၤလီၤ. ပှၤခဲလၢာ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်န့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤ လၢယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဖီခိၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်တခါလီၤ. ပှၤမ့ၢ်သူကမၣ်တၢ်န့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ် အတၢ်တၢ်န့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤဒီး ဘၣ်တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤသ့န့ၣ်လီၤ.
(ယၡါယၤ ၂၂:၁၇-၂၂) ကွၢ်ကွၢ်, ယွၤကွံာ်တ့ၢ်ကွံာ်နၤလၢ တၢ်ကွံာ်တ့ၢ်, ပှၤကညီဧၢ, ဒီးလုၣ်ဘၢနၤလၢ တၢ်လုၣ်ဘၢလီၤ. ၁၈ တလ့ၣ်ဒီး ကတလ့ၣ်နၤ, ဒ်တၢ်ဖျၢၣ်သလၢၣ်တဖျၢၣ်ဆူ ကီၢ်ဖးလဲၣ် အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်နကသံ, ဒီးဖဲန့ၣ် နလ့ၣ်ကဟၣ် အိၣ်ဒီးအလၤကပီၤလီၤ. နကစၢ်အဟံၣ် ကမဲာ်ဆှးလီၤ. ၁၉ ဒီးယကဟီထီၣ်ကွံာ်နၤလၢ နအိၣ်အလီၢ်န့ၣ်, ဒီးလၢ နမၤတၢ်အလီၢ်န့ၣ် ကထုးလီၤကွံာ်နၤလီၤ. ၂၀ ဒီးလၢမုၢ်တနံၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးလၢ ယကကိးန့ၢ် ယခ့ယပှၤ စီၤဃံးလကံယၤ အဖိခွါ စီၤအ့ၤလယါကံၣ်, ၂၁ ဒီးယကဒုးသိးအီၤလၢ နဆ့, ဒီးယကဒုးဆူၣ်ထီၣ်အီၤလၢ နယီၢ်တကိးန့ၣ်, ဒီးနစိနကမီၤ ယကဟ့ၣ်လီၤလၢ အစုပူၤ, ဒီးကကဲထီၣ် ပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ, ဒီးယူဒၤအပှၤဟ့ၣ်ဖိ အပၢ်လီၤ. ၂၂ ဒီးယကပာ် စီၤဒၤဝံး အဟံၣ်အသိးလၢ အဖံဘၣ်ခိၣ်လီၤ. ကအိးထီၣ်တၢ်, ဒီးတၢ်ကးတံာ်ဃာ်န့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်. ဒီးကကးတံာ်ဃာ်တၢ်, ဒီးတၢ်အိးထီၣ်တၢ်န့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၂၃၈-၂၃၉ အဆၢ ၁၇-၁၈
တၢ်မၤလိတဖၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သးတတီ
၁၇ စီၤၡၤဘနၤ ကမ့ၢ်ဝဲစီၤပၤဃံးစကံယၤအ “ဟံၣ်ခိၣ်” လီၤ. စီၤပၤမ့ၢ်ဝံၤန့ၣ် အဝဲမ့ၢ် ပှၤခံဂၤတဂၤ အဃိ အဝဲအိၣ်ဒီး အလီၢ်အလၤဖးဒိၣ်လီၤ. ဒီးပှၤကမုၢ်လၢ်တၢ်လၢအအိၣ် အါမးလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၄:၂) အဝဲကြၢးပာ်ဆိ အထံကီၢ်ဒီး အပှၤကလုာ်အတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢညါ ဘၣ်ဆၣ် ဃုဝဲထဲအနီၢ်ကစၢ်အဘျုးလီၤ. အဝဲစိးပျၤပာ်စၢၤဝဲ တၢ်သွၣ်ခိၣ်လၢ အလီၤဘီလီၤမုၢ်ဒ် စီၤပၤအသွၣ်ခိၣ် လၢတၢ်လီၢ်ထီၣ်ထီတတီၤလီၤ. ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲ တၢ်အံၤဒီး တဲဝဲဝံယၡါယၤလၢ ကဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ဟံၣ်ခိၣ်လၢတအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဂၤအံၤလၢ– “ကွၢ်ကွၢ်, ယွၤကွံာ်တ့ၢ်ကွံာ်နၤလၢ တၢ်ကွံာ်တ့ၢ်, ပှၤကညီဧၢ, ဒီးလုၣ်ဘၢနၤလၢ တၢ်လုၣ်ဘၢလီၤ. တလ့ၣ်ဒီး ကတလ့ၣ်နၤ, ဒ်တၢ်ဖျၢၣ်သလၢၣ်တဖျၢၣ်ဆူ ကီၢ်ဖးလဲၣ် အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်နကသံ, ဒီးဖဲန့ၣ် နလ့ၣ်ကဟၣ် အိၣ်ဒီးအလၤကပီၤလီၤ. နကစၢ်အဟံၣ် ကမဲာ်ဆှးလီၤ. ဒီးယကဟီထီၣ်ကွံာ်နၤလၢ နအိၣ်အလီၢ်န့ၣ်, ဒီးလၢနမၤတၢ်အလီၢ်န့ၣ် ကထုးလီၤကွံာ်နၤလီၤ.” (ယၡါယၤ ၂၂:၁၇-၁၉) မ့ၢ်လၢအဝဲ အဲၣ်လီၤအသး အါတလၢအဃိ အဝဲတဘၣ် တၢ်ခူၣ်လီၤကွံာ်အီၤလၢ တၢ်သွၣ်ခိၣ်ယိယိဖိ လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤဒၣ်လဲာ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ကစၢ်ယွၤကကွံာ်အီၤဒ် တၢ်ဖျၢၣ်သလၢၣ်တဖျၢၣ်ဒီး ကဘၣ်လဲၤသံလၢ ထံဂၤကီၢ်ဂၤအပူၤလီၤ. ပှၤခဲလၢာ်လၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်န့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤ လၢယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဖီခိၣ်တဖၣ်အဂီၢ် တၢ်အံၤမ့ၢ် တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်တခါလီၤ. ပှၤမ့ၢ်သူကမၣ်တၢ်န့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤန့ၣ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ် အတၢ်န့ၢ်စိန့ၢ်ကမီၤဒီး ဘၣ်တၢ်ဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤသ့န့ၣ်လီၤ.
၁၈ စီၤၡၤဘနၤ ကဘၣ်တၢ်သုးကွံာ်အီၤလၢ အလီၢ်အလၤလၢ ကျဲဒ်လဲၣ်. ခီဖျိလၢ ဝံယၡါယၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ– “ဒီးလၢမုၢ်တနံၤန့ၣ် တၢ်ကမၤအသးလၢ ယကကိးန့ၢ် ယခ့ယပှၤ စီၤဃံးလကံယၤ အဖိခွါ စီၤအ့ၤလယါကံၣ်, ဒီးယကဒုးသိးအီၤလၢ နဆ့, ဒီးယကဒုးဆူၣ်ထီၣ်အီၤလၢ နယီၢ်တကိးန့ၣ်, ဒီးနစိနကမီၤ ယကဟ့ၣ်လီၤလၢ အစုပူၤ, ဒီးကကဲထီၣ် ပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ, ဒီးယူဒၤအပှၤဟ့ၣ်ဖိ အပၢ်လီၤ. ဒီးယကပာ် စီၤဒၤဝံး အဟံၣ်အသိးလၢ အဖံဘၣ်ခိၣ်လီၤ. ကအိးထီၣ်တၢ်, ဒီးတၢ်ကးတံာ်ဃာ်န့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်. ဒီးကကးတံာ်ဃာ်တၢ်, ဒီးတၢ်အိးထီၣ်တၢ်န့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်” (ယၡါယၤ ၂၂:၂၀-၂၂) စီၤအ့ၤလယါကံၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်က့ၤအီၤလၢ စီၤၡၤဘနၤအလီၢ်အဃိ အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ဟံၣ်ခိၣ်အကူအသိးဒီး စီၤဒၤဝံးအဟံၣ်အ “သိး” လီၤ. လံာ်စီဆှံ သူဝဲတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “သိး” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်, တၢ်ပၢတၢ်ပြး မ့တမ့ၢ် တၢ်စိတၢ်ကမီၤလီၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး မးသဲ ၁၆:၁၉ တက့ၢ်.) လၢပျၢၤ စီၤပၤအပှၤဟ့ၣ်ကူၣ်တၢ်တဖၣ် လၢပှၤဟ့ၣ်အီၤ “သိး” တဖၣ်န့ၣ် ပၢဘၣ်ဝဲ ဒၢးလၢနီပူၤတဖၣ်တကးဘၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကဃုထၢန့ၢ်ဝဲ တၢ်အခ့အပှၤလၢ စီၤပၤအဂီၢ်လီၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး လီၣ်ဖျါ ၃:၇, ၈ တက့ၢ်.) အဃိ ဟံၣ်ခိၣ်အမူဒါန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒီး ပှၤတဂၤလၢ်လၢ်လၢ အမၤတၢ်မၤအံၤန့ၣ် ပှၤကမုၢ်လၢ်တၢ်လၢ အအိၣ်အါမးလီၤ. (လူၤကၣ် ၁၂:၄၈) စီၤၡၤဘနၤမ့ၢ်ပှၤလၢ အအိၣ်ဒီး တၢ်သ့တၢ်ဘၣ်တဂၤသနာ်က့ အဝဲတအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီအဃိ ယဟိဝၤယွၤ သုးကွံာ်ဝဲ အလီၢ်လီၤ.
(ယၡါယၤ ၂၂:၂၃-၂၅) ဒီးယကမၤကျၢၤအီၤဒ် ပနဲာ်လၢ အလီၢ်ခၢၣ်သနၢၢ်အသိး, ဒီးကကဲထီၣ် လီၢ်ပစိာ် အိၣ်ဒီးအလၤကပီၤလၢ အပၢ်အဟံၣ်အဂီၢ်လီၤ. ၂၄ ဒီးပှၤကဘျးထီၣ် အပၢ်အဟံၣ် အလၤကပီၤ ခဲလၢာ်လၢ အလိၤ, တၢ်ဟဲထီၣ်ဒီး တၢ်လီၤစၢၤ, ကယဲၢ်သလၢဖိ, လၢသလၢအဖျၢၣ်ပၢၢ်လၢ ပလီ ကိးကလုာ်ဒဲးလီၤ. ၂၅ တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ် အယွၤစံးဝဲဒၣ်, တၢ်လၢမုၢ်တနံၤန့ၣ် ပနဲာ်အိၣ်ကျၢၤလၢ အလီၢ်ခၢၣ်သနၢၢ် တဘိကဘၣ်တၢ်ထုးကွံာ်အီၤ, ဒီးတၢ်ကပဲာ်ကွံာ်အီၤ, ဒီးအတၢ်ကလီၤတဲာ်, ဒီးတၢ်အဃၢလၢ အအိၣ်ဝဲလၢ အလိၤန့ၣ် ကဘၣ် တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်အီၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤကတိၤတၢ်လီၤ.
တၢး၀၇ ၁/၁၅ ကဘျံးပၤ ၈ အဆၢ ၆
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယၡါယၤ—၂
တၢ်မၤလိတဖၣ်လၢ ပဂီၢ်–
၃၆:၂, ၃, ၂၂. စီၤၡဘနၤ ဘၣ်တၢ်ထုးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ ဟံၣ်ခိၣ်အလီၢ် သနာ်က့ အဝဲဆဲးမၤဝဲ စီၤပၤအတၢ်မၤခီဖျိ ကဲဝဲပှၤလၢ အနုာ်လီၤမၤတၢ်လၢအလီၢ်တဂၤ အပှၤကွဲးလံာ်ဖိလီၤ. (ယၡါယၤ ၂၂:၁၅, ၁၉) လၢယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကရၢကရိအပူၤ ပမ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ပာ်ပတုာ်ပှၤလၢ ပမူဒါလီၤဆီတခါခါန့ၣ် ပကြၢးဆဲးမၤ ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလၢ ကစၢ်သူပှၤအလီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၂၄၀-၂၄၁ အဆၢ ၁၉-၂၀
တၢ်မၤလိတဖၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သးတတီ
တၢ်ကတိၤဒိလၢ ဘၣ်ဃးဒီးပနဲာ်ခံခါ
၁၉ လၢခံကတၢၢ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လီၤဝဲ စီၤအ့ၤလယါကံၣ် လၢစီၤၡဘနၤအလီၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤစံးဝဲလၢ– “ဒီးယကမၤကျၢၤအီၤ [စီၤအ့ၤလယါကံၣ်] ဒ်ပနဲာ်လၢ အလီၢ်ခၢၣ်သနၢၢ်အသိး, ဒီးကကဲထီၣ် လီၢ်ပစိာ် အိၣ်ဒီးအလၤကပီၤလၢ အပၢ်အဟံၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒီးပှၤကဘျးထီၣ် အပၢ်အဟံၣ် အလၤကပီၤ ခဲလၢာ်လၢ အလိၤ, တၢ်ဟဲထီၣ်ဒီး တၢ်လီၤစၢၤ, ကယဲၢ်သလၢဖိ, လၢသလၢအဖျၢၣ်ပၢၢ်လၢ ပလီ ကိးကလုာ်ဒဲးလီၤ. တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ် အယွၤစံးဝဲဒၣ်, တၢ်လၢမုၢ်တနံၤန့ၣ် [စီၤၡဘနၤ] ပနဲာ်အိၣ်ကျၢၤလၢ အလီၢ်ခၢၣ်သနၢၢ် တဘိကဘၣ်တၢ်ထုးကွံာ်အီၤ, ဒီးတၢ်ကပဲာ်ကွံာ်အီၤ, ဒီးအတၢ်ကလီၤတဲာ်, ဒီးတၢ်အဃၢလၢ အအိၣ်ဝဲလၢ အလိၤန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်အီၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤကတိၤတၢ်လီၤ.”—ယၡါယၤ ၂၂:၂၃-၂၅.
၂၀ လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ ပနဲာ်တၢတဘိန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲအ့ၣ်လယါကံၣ် ဒီးအဝဲကဲထီၣ် “လီၢ်ပစိာ် အိၣ်ဒီးအလၤကပီၤ” လၢအပၢ် ဃံးလကံယၤ အဟံၣ်လီၤ. အဝဲတဒ်သိးဒီး စီၤၡဘနၤဘၣ်, ဒီးတမၤမဲာ်ဆှးအပၢ်အဟံၣ် မ့တမ့ၢ် အမံၤဘၣ်. ထီဘိန့ၣ် စီၤဃံးလကံယၤ ကမၤစၢၤဝဲ စီၤပၤ အခ့အပှၤတဖၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤဒ် ဟံၣ်အတၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ်လီၤ. (၂ တံၤမသ့း ၂:၂၀, ၂၁) မ့မ့ၢ်ပနဲာ်ခံဘိတဘိန့ၣ် တဲဝဲစီၤၡဘနၤလီၤ. ဖျါလၢအဝဲအလီၢ်အလၤ ကအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤဒီးအီၤသနာ်က့ ကဘၣ်တၢ်သုးကွံာ်အီၤလၢ အလီၢ်လီၤ. ပှၤလၢအနာ်န့ၢ်အီၤတဖၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤလီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယၡါယၤ ၂၁:၁) တၢ်အကလုၢ်လီၤလၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢပီၣ်လဲၣ် အဂ့ၢ်အကျိၤ. ဒ်ကလံၤသဝံး အူဆူၣ်ထီၣ်လၢ ကလံၤထံးတခီ အသိးန့ၣ် ဟဲထီၣ်ဝဲလၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢလၢ ကီၢ်မၤပျံၤတၢ်တဘ့ၣ်လီၤ.
တၢး၀၆ ၁၂/၁ ကဘျံးပၤ ၁၁ အဆၢ ၂
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယၡါယၤ—၁
၂၁:၁—“ပှၢ်မုၢ်ကနၢပီၣ်လဲၣ်” န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လီၢ်မနုၤလဲၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤ ဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဘူးဒီးပီၣ်လဲၣ် သနာ်က့ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤဒ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ ထံကျိ ဖရၤသး ဒီးထဲၤကြံး အထံလုၢ်ဘၢဝဲ တၢ်လီၢ်အံၤ ကိးနံၣ်ဒဲး ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ကဲထီၣ်ကပံာ် ဒီးလီၤဘျၢၣ်ဝဲအဃိလီၤ.
(ယၡါယၤ ၂၃:၁၇, ၁၈) ဒီးလၢအနံၣ်နွံဆံ အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်ကမၤအသးလၢ ယွၤကအိၣ်သကိးစိၢ်, ဒီးကက့ၤက့ၤဆူ အဘူးအလဲ, ဒီးကပာ်အသးလၢ ပှၤဃဲသဲမုၣ်ဒီး ဘီဧိၤမုၢ်ဧိၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ခဲလၢာ်လီၤ. ၁၈ ဒီးအန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီး အဘူးအလဲန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်စီဆှံလၢ ယွၤအဂီၢ်လီၤ. ပှၤတပာ်ဖှိၣ်ဘၣ်အီၤဘၣ်, တဒုးအိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်အီၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အန့ၢ်ဘၣ်တၢ်န့ၣ် ကအိၣ်လၢ ပှၤလၢ အအိၣ်ဝဲလၢ ယွၤအမဲာ်ညါအဂီၢ်, ဒ်သိး အကဘျဲးအီၣ်, ဒီးအိၣ်ဒီး တၢ်ကူတၢ်သိးအဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.
ip-1 ကဘျံးပၤ ၂၅၃-၂၅၄ အဆၢ ၂၂-၂၄
ယဟိဝၤယွၤဆီၣ်လီၤဝဲ ဝ့ၢ်စိၢ်လၢအပာ်ထီၣ်ထီအသး
၂၂ ဝံယၡါယၤ စံးကဒီးဝဲ– “လၢအနံၣ်နွံဆံ အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်ကမၤအသးလၢ စိၢ်အဂီၢ် ဒ်ပှၤဃဲသဲမုၣ် အတၢ်သးဝံၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ဟံးန့ၢ်တနၢ်တဆိ, လဲၤဝးတရံးဝ့ၢ်, ပှၤဃဲသဲမုၣ်လၢ တၢ်သးပ့ၤနီၣ်အီၤတဂၤဧၢ, ဒ့တၢ်ဧ့ၢ်ဂ့ၤ, အုၣ်တၢ်သးဝံၣ်အါယုၢ်, ဒ်သိးတၢ်ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤနၤတက့ၢ်. ဒီးလၢအနံၣ်နွံဆံ အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်ကမၤအသးလၢ ယွၤကအိၣ်သကိးစိၢ်, ဒီးကက့ၤက့ၤဆူ အဘူးအလဲ, ဒီးကပာ်အသးလၢ ပှၤဃဲသဲမုၣ်ဒီး ဘီဧိၤမုၢ်ဧိၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ ခဲလၢာ်လီၤ.”—ယၡါယၤ ၂၃:၁၅ခ-၁၇.
၂၃ ဝံယၡါယၤ စံးဝဲလၢ ဖဲဘၤဘူၤလိၣ်လီၤဖဲ ချ.ခ.န ၅၃၉ အလီၢ်ခံန့ၣ် ဖိၣ်နံၡါ အိၣ်လၢ မံဒိၣ်-ဖၢၡၢၣ် အတၢ်ပၢအဖီလာ်လီၤ. ဖၢၡၢၣ် အစီၤပၤကိရ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤပၢတၢ်လၢ အသူၣ်လဲၢ်အသးလဲၢ်လီၤ. လၢတၢ်ပၢ အသီအံၤ အဖီလာ်န့ၣ် အဝဲကမၤက့ၤဝဲ စိၢ်အတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ အမၤတ့ၢ်ဝဲတဖၣ် ဒီးကဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲ ဒ်သိးပှၤကသ့ၣ်ညါအီၤလၢ အမ့ၢ်ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် မုၢ်ကျိၤဝဲၤကွာ် အလီၢ်ခၢၣ်စးန့ၣ်လီၤ. ဒ်ဃဲသဲမုၣ်လၢ ပှၤသးပ့ၤနီၣ်အီၤဒီး အပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိတဖၣ် လီၤစှၤဝဲအသိး အဝဲကဒ့တနၢ်ဒီး ဂုာ်ကျဲးစၢးထုးန့ၢ် ပှၤပှ့ၤတၢ်ဖိလၢ အသီတဖၣ်အသးလီၤ. မ့ၢ်အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဧါ. ကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ ကဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အတၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ကကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ဒ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လဲၤပူၤကွံာ်ဝဲအသိး ကီးအဝ့ၢ်ခိၣ်အံၤ လဲၤထီၣ်လဲၤထီဝဲ တုၤဒၣ်လဲာ်ဖဲ ချ.ခ.န ၆၀၀ အကတၢၢ်န့ၣ် ဝံစကၤရယၤ စံးဝဲဒ်အံၤ– “ဒီးစိၢ်မ့ၢ်မၤထီၣ် တိာ်တဖျၢၣ်လၢ အဂီၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးပာ်ဖှိၣ်စ့ ဒ်ဟီၣ်ခိၣ်အကမူၣ်အသိး, ဒီးထူစီ ဒ်ကျဲအကပံာ်အသိး” လီၤ.—စကၤရယၤ ၉:၃.
‘အန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီး အဘူးအလဲန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်စီဆှံ’
၂၄ ဝံအတၢ်စံးပာ် လၢအဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤန့ၣ် လီၤဆီဒိၣ်မး. “ဒီးအန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဒီး အဘူးအလဲန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်စီဆှံလၢ ယွၤအဂီၢ်လီၤ. ပှၤတပာ်ဖှိၣ်ဘၣ်အီၤဘၣ်, တဒုးအိၣ်ဖှိၣ်ဘၣ်အီၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အန့ၢ်ဘၣ်တၢ်န့ၣ် ကအိၣ်လၢ ပှၤလၢ အအိၣ်ဝဲလၢ ယွၤအမဲာ်ညါအဂီၢ်, ဒ်သိး အကဘျဲးအီၣ်, ဒီးအိၣ်ဒီး တၢ်ကူတၢ်သိးအဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.” (ယၡါယၤ ၂၃:၁၈) စိၢ်အတၢ်ပီးတၢ်လီတဖၣ် ကဲထီၣ်တၢ်စီဆှံဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤ ရဲၣ်ကျဲၤဝဲဒ်သိး ပှၤကသူတၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤလၢ ကမၤလၢပှဲၤ အတၢ်ဘၣ်သးလၢအမ့ၢ် အပှၤကလုာ်တဖၣ် ကအီၣ်ဘၣ်အီဘၣ် ကူဘၣ်သိးဘၣ်အဂီၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအံၤ လၢပှဲၤထီၣ်ဝဲဖဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟဲက့ၤဟးထီၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံလီၤ. ပှၤစိၢ်ဖိတဖၣ် ဟ့ၣ်လီၤအဝဲသ့ၣ် သ့ၣ်ဆှိအ့ရ့း လၢကသူၣ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အဂီၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပှၤစိၢ်ဖိတဖၣ် မၤတၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤအတၢ်မၤဒီး ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်လီၤ.—ဧ့စြၤ ၃:၇; နဃ့မယၤ ၁၃:၁၆.