ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်ဆဲး “သၣ်ထီၣ်အါမး” လဲၣ်
“လၢသုသၣ်ထီၣ် အါမးအဃိန့ၣ်, ယပၢ်အလၤကပီၤအိၣ်ဖျါထီၣ်, ဒီးသုကကဲထီၣ် ယပျဲၢ်ယဘီၣ်လီၤ.”—ယိၤဟၣ် ၁၅:၈.
၁, ၂. (က) တချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးသံအနၤန့ၣ် အဝဲတဲသကိးတၢ်ဒီး အတၢ်မၢဖိတဖၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ တၢ်မၤလိအခီၣ်ထံးတက့ၢ်.) (ခ) ပမ့ၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဆဲး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. (ဂ) ပကတဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.
တချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးသံအနၤန့ၣ် အဝဲတဲတၢ်ဒီး အတၢ်မၢဖိတဖၣ် ဖးယံာ်ညါ ဒီးအဝဲဒုးနာ်န့ၢ် အတၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ အအဲၣ်အဝဲသ့ၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ကတိၤဒိလၢ အဘၣ်ဃးဒီးစပံးမုၢ်အဂ့ၢ် ဒ်ပတဲတ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိလၢညါတခါအပူၤ အသိးန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကဆဲး “သၣ်ထီၣ်အါမး” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီးဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၅:၈.
၂ ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤဝဲတဖၣ် တကးဒံးဘၣ် တဲနၢ်ပၢၢ်စ့ၢ်ကီး အဝဲသ့ၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်မၤဝဲလဲၣ်. ဝံၤဒီးအဝဲတဲပၠးဝဲလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဆဲး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဝဲစ့ၢ်ကီး ပမ့ၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ထံ တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဖဲပကဲ “တၢ်အုၣ်အသးလၢ ပှၤကလုာ်ခဲလၢာ်အဂီၢ်” အခါန့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၄:၁၃, ၁၄) လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပကမၤလိသကိး တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်ခါလၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးပကတဲသကိးစ့ၢ်ကီး တၢ်ဟ့ၣ်လွံၢ်ခါလၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ပှၤ ဒ်သိးကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကဆဲးသၣ်ထီၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ
၃. (က) ယိၤဟၣ် ၁၅:၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ် ကတၢၢ်တခါလၢ ပဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) လၢယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ကတိၤဒိအပူၤ စပံးသၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးအဝဲဒိလီၤဝဲလၢ စပံးသၣ်န့ၣ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလဲၣ်.
၃ တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ် ကတၢၢ်တထံၣ်လၢ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပအဲၣ်ဒိးမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပာ်စီဆှံအမံၤန့ၣ်လီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၅:၁, ၈ တက့ၢ်.) ဖဲယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်တၢ်အဒိလၢ ဘၣ်ဃးဒီးစပံးမုၢ်အခါ အဝဲဒိလီၤဝဲ ယဟိဝၤယွၤလၢ ပှၤပၢၤစပံးမုၢ်အလီၢ် မ့တမ့ၢ် ပှၤသူၣ်စပံးမုၢ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဒိလီၤဝဲ အနီၢ်ကစၢ်လၢ စပံးမုၢ်ဒီး မ့မ့ၢ်အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဒိလီၤဝဲလၢ စပံးအဒ့န့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၅) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ကတိၤဒိအံၤအပူၤ စပံးသၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် သၣ်ထီၣ်ဝဲန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အတၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ “သုသၣ်ထီၣ် အါမးအဃိန့ၣ်, ယပၢ်အလၤကပီၤအိၣ်ဖျါထီၣ်” လီၤ. စပံးမုၢ်မ့ၢ်သၣ်ထီၣ်ဝဲ တၤသၣ်လၢအဂ့ၤန့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်လၤကပီၤလၢ စပံးကစၢ်အဂီၢ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲပဂုာ်ကျဲးစၢး အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ်အခါန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤလီၤ.—မးသဲ ၂၅:၂၀-၂၃.
ဖဲပဂုာ်ကျဲးစၢး အဂ့ၤကတၢၢ်လၢ ပကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအဘီအမုၢ် အဂ့ၢ်အခါန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤလီၤ
၄. (က) ပပာ်စီဆှံ ကစၢ်ယွၤအမံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (ခ) နဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကပာ်စီဆှံ ကစၢ်ယွၤအမံၤအဃိ နတူၢ်ဘၣ်ဒ်လဲၣ်.
၄ ကစၢ်ယွၤအမံၤန့ၣ် စီဆှံပာ်စၢၤလံအဃိ ဒ်သိးအမံၤကစီဆှံ ဒိၣ်ထီၣ်အဂီၢ် ပမၤတသ့နီတမံၤဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဝံယၡါယၤ တဲဝဲလၢ “တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤ [ယဟိဝၤ]န့ၣ် ပာ်စီဆှံအီၤတက့ၢ်.” (ယၡါယၤ ၈:၁၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ ပပာ်စီဆှံ ကစၢ်ယွၤအမံၤဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်မၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ဒိၣ်န့ၢ်ဒံးမံၤအဂၤခဲလၢာ် ဒီးပမ့ၢ်မၤစၢၤပှၤဂၤဒ်သိး ကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤအမံၤ မ့ၢ်တၢ်လၢအစီဆှံန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပပာ်စီဆှံ ယွၤအမံၤလီၤ. (မးသဲ ၆:၉) အဒိ, ပမ့ၢ်သိၣ်လိပှၤဂၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ အဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတဖၣ် ဒီးကစၢ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လၢ ပၤရဒံစူးအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပမၤစၢၤပှၤဂၤ ဒ်သိးကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်လံၣ်တၢ်လီလၢ အဘၣ်ဃးဒီး ယဟိဝၤယွၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၃:၁-၅) တကးဒံးဘၣ် ဖဲပမၤစၢၤပှၤဂၤဒ်သိး ကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤကြၢးဒိးန့ၢ် “တၢ်လၤကပီၤ, ဒီးတၢ်ယူးတၢ်ယီၣ်, ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤ” အခါ မ့ၢ်ဒၣ်ပပာ်စီဆှံ ကစၢ်ယွၤအမံၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၄:၁၁) ရၢ(န်) န့ၣ်မၤဝဲပှၤလဲၤလၢညါန့ၢ် ၁၆ နံၣ် ဒီးတဲဝဲလၢ “ယသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ယကကဲဘၣ်ပှၤအုၣ်အသးလၢ တၢ်ဘၣ်တ့ခဲလၢာ် အကစၢ်တဂၤအဂီၢ်အဃိ ယသးခုဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးကဲထီၣ် တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ ယကဆဲး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ.”
ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးအဖိခွါ
၅. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်န့ၣ် ယိၤဟၣ် ၁၅:၉, ၁၀ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) ဒ်သိးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တဘၣ်ဟ့ၣ်အၡူဘၣ် ဒီးကဘၣ်ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ် ယ့ၣ်ၡူးမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.
၅ ဖး ယိၤဟၣ် ၁၅:၉, ၁၀ တက့ၢ်. တၢ်ဂ့ၢ်ခံထံၣ်တထံၣ်လၢ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးအဃိလီၤ. (မၢ်ကူး ၁၂:၃၀; ယိၤဟၣ် ၁၄:၁၅) ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကြၢး ‘အိၣ်ဆိးလၢအတၢ်အဲၣ်အပူၤ’ လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဒ်သိးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ကအိၣ်မူဒ်ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤလီၤ. လၢ ယိၤဟၣ် ၁၅:၄-၁၀ အပူၤန့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်ယ့ၣ်ၡူးသူဝဲ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “အိၣ်ဆိး” တဘျုးဘျီညါ. အဝဲသူဝဲတၢ်ကတိၤအံၤလၢ ကမၤစၢၤ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ဒ်သိးကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်တဘၣ်ဟ့ၣ်အၡူဘၣ် ဒီးကဘၣ်ဆဲး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.
၆. ပအဲၣ်ဒိးအိၣ်လၢ ခရံာ်အတၢ်အဲၣ်အပူၤန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၆ ပအဲၣ်ဒိးအိၣ်လၢ ခရံာ်အတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤ ဒီးပအဲၣ်ဒိး မၤအတၢ်ဘၣ်သးန့ၣ် ပပာ်ဖျါထီၣ်အီၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်. ပပာ်ဖျါထီၣ်အီၤသ့ခီဖျိ ပဒိကနၣ်အကလုၢ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် မၢပမၤတၢ်လၢ အဝဲမၤဝဲတဖၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယတိၢ်န့ၢ်ယပၢ်အတၢ်မၤလိာ်တဖၣ်, ဒီးယအိၣ်ယဆိးလၢ အတၢ်အဲၣ်အပူၤ” လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးပာ်လီၤဝဲ တၢ်အဒိအတဲာ်လၢ ပဂီၢ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၃:၁၅.
၇. တၢ်ဒိကနၣ်န့ၣ် ဘျးစဲလိာ်အသးဒီး တၢ်အဲၣ်ဒ်လဲၣ်.
၇ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး ယတၢ်မၤလိာ်ဒီးတိၢ်န့ၢ်ဝဲန့ၣ်, အဝဲဒၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ အအဲၣ်ယၤလီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၄:၂၁) ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဒိကနၣ် ဒီးတၢ်အဲၣ်န့ၣ် ဘျးစဲလိာ်အသးလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်မၤလိာ်န့ၣ် ဟဲလၢအပၢ်အအိၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲပဒိကနၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်မၤလိာ်လၢအမ့ၢ် လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အခါ မ့ၢ်ဒၣ်ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤလီၤ. (မးသဲ ၁၇:၅; ယိၤဟၣ် ၈:၂၈) ပမ့ၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး ကအဲၣ်ပှၤလီၤ.
ပဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဂၤ
၈, ၉. (က) တၢ်ဂ့ၢ်သၢထံၣ်တထံၣ်လၢ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကတိၤလၢ ယဃ့းစက့လး ၃:၁၈, ၁၉ ဒီး ၁၈:၂၃ န့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်.
၈ တၢ်ဂ့ၢ်သၢထံၣ်တထံၣ်လၢ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ ပအဲၣ်ဒိးဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဂၤ ဘၣ်ဃးဒီးယဟိဝၤယွၤ အမုၢ်နံၤလၢကဟဲန့ၣ်လီၤ. လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ စီၤနိအၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢပှၤလၢ “အစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်” လီၤ. (ဖး ၂ ပ့းတရူး ၂:၅ တက့ၢ်.) တချုးလၢ ထံလုၢ်ဘၢတၢ်ဒံးဘၣ်အခါ တၢ်ကစီၣ်လၢ စီၤနိအၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဂၤလၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ဒ်မုၢ်နံၤမုၢ်နၤလၢ ထံတချုးလုၣ်ဘၢဒံးဘၣ်တၢ်န့ၣ်ဒီး, ပှၤအီၣ်တၢ်ဒီးအီတၢ်, န့ၢ်မါန့ၢ်ဝၤ, တုၤလီၤလၢမုၢ်တနံၤလၢ စီၤနိအၤလဲၤနုာ်လၢကဘီပူၤ, ဒီးတသ့ၣ်ညါဘၣ် [တကနၣ်ဃုာ်ဘၣ်] တုၤလီၤလၢ ထံလုၣ်ဘၢတၢ်ဟဲ, ဒီးစိာ်ကွံာ်အီၤခဲလၢာ်အသိးန့ၣ်, တုၤပှၤကညီဖိခွါအံၤဟဲလီၤဒီး, တၢ်ကမၤအသးဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ.” (မးသဲ ၂၄:၃၈, ၃၉ nwt) ပှၤအါတက့ၢ်န့ၣ် တကနၣ်ဃုာ် စီၤနိအၤ အတၢ်ကစီၣ်ဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤလၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်အီၤန့ၣ် စီၤနိအၤမၤဝဲလၢ တၢ်သးတီအပူၤလီၤ.
၉ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအဘီမုၢ်အဂ့ၢ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ် လၢခါဆူညါန့ၣ်လီၤ. ဒ်ယဟိဝၤယွၤအသိး ပအဲၣ်ဒိးလၢ ပှၤကဒိကနၣ် ပတၢ်ကစီၣ် ဒီးကဆဲး “မူဝဲ” န့ၣ်လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၁၈:၂၃) ဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢကမျၢၢ်အမဲာ်ညါမ့ၢ်ဂ့ၤ ပဂုာ်ကျဲးစၢး ဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဂၤလၢ ယွၤအဘီအမုၢ်ကဟဲ ဒီးကမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ပှၤအၢပှၤသီလီၤ.—ယဃ့းစက့လး ၃:၁၈, ၁၉; ဒၤနံးယ့လး ၂:၄၄; လီၣ်ဖျါ ၁၄:၆, ၇.
ပအဲၣ်ပှၤဂၤ
၁၀. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် မးသဲ ၂၂:၃၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. (ခ) စီၤပီလူး ဒီးစီၤစံလၤ မၤစၢၤဝဲပှၤခိးဃိာ်ဖိလၢ ဝ့ၢ်ဖံလံးပံၤအပူၤဒ်လဲၣ်.
၁၀ တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်ထံၣ်တထံၣ်လၢ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢပအဲၣ်ပှၤဂၤအဃိလီၤ. (မးသဲ ၂၂:၃၉) တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအံၤ မၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤပှၤဂၤ မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါလၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်အိၣ်သး မ့ၢ်ဆီတလဲန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အသးဆီတလဲ သ့ဝဲအဃိလီၤ. အဒိ, ဖဲစီၤပီလူးဒီးစီၤစံလၤအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ဖံလံးပံၤအခါ ပှၤထီဒါတၢ်တဖၣ် ဖၢနုာ်အဝဲသ့ၣ်လၢ ဃိာ်ပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢမုၢ်နၤခီအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူး ဒီးဃိာ်အပဲတြီတဖၣ် အိးထီၣ်အသးလီၤ. ဒီးပှၤခိးဃိာ်ဖိတဂၤန့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤဃိာ်ဖိတဖၣ် ဃ့ၢ်ထီၣ်ကွံာ်လၢာ်လံအဃိ အဝဲဘၣ်ယိၣ်တၢ် ဒီးကမၤသံလီၤအသးလီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ စီၤပီလူးကိးထီၣ်လၢ အကလုၢ်ဖးဒိၣ် ဒီးတဲအီၤလၢ “မၤအၢလီၤနသးနီတမံၤတဂ့ၤ.” ဒီးပှၤခိးဃိာ်ဖိန့ၣ် သံကွၢ်အီၤလၢ “ဒ်သိးယကတုၤလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယၤဒီး, ယဘၣ်မၤမနုၤလဲၣ်.” စီၤပီလူးဒီးစီၤစံလၤ တဲဘၣ်အီၤလၢ “စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်တက့ၢ်. ဒီးနကတုၤလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ” လီၤ.—မၤတၢ် ၁၆:၂၅-၃၄.
မ့ၢ်လၢပအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤ, ယ့ၣ်ၡူး ဒီးပှၤအဂၤတဖၣ်အဃိ ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၅, ၁၀)
၁၁, ၁၂. (က) ပှၤခိးဃိာ်ဖိတဂၤအဂ့ၢ်အံၤ သိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပအဲၣ်ဒိးဆဲး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်.
၁၁ ပှၤခိးဃိာ်ဖိတဂၤအဂ့ၢ်အံၤ သိၣ်လိပှၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအဂ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်ကွၢ် ဟီၣ်ခိၣ်ဟူးဝံၤအလီၢ်ခံမး ပှၤခိးဃိာ်ဖိတဂၤအံၤ အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးဆီတလဲ ဒီးဃ့ဝဲတၢ်မၤစၢၤလီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပှၤတနီၤနီၤလၢ တအဲၣ်ဒိးဒိကနၣ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ကစီၣ်န့ၣ် ဖဲအထံၣ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်အုးသးအုး တမံၤမံၤအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သး ကဆီတလဲ ဒီးကဃ့တၢ်မၤစၢၤလီၤ. အဒိ, ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢအတၢ်မၤတအိၣ်လၢၤဘၣ် မ့တမ့ၢ် အဝဲသ့ၣ်လီၤဖးဒီး အသးသမူတံၤသကိးအဃိ အဝဲသ့ၣ်အသးဟးဂီၤဝဲလီၤ. ဒီးပှၤအဂၤတနီၤန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ဆါလၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်လၢ အသးသမူအဂီၢ် မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအအဲၣ်ဘၣ်ဝဲတဂၤ သံဝဲအဃိ သူၣ်အုးသးအုးဒိၣ်မးလီၤ. ဖဲတၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်အံၤအခါ ပှၤတနီၤနီၤကသံကွၢ်ထီၣ်ဝဲ တၢ်သံကွၢ်လၢ အတသံကွၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ အတၢ်အိၣ်မူအပူၤ နီတဘျီဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ် ကဆိကမိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ ‘ဒ်သိးယကပူၤဖျဲးအဂီၢ် ယကဘၣ်မၤတၢ်မနုၤလဲၣ်.’ ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကအဲၣ်ဒိး ဒိကနၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံအတၢ်ကစီၣ်လီၤ.
၁၂ ပမ့ၢ်ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သးတီအပူၤန့ၣ် ဖဲပှၤအဂၤတဖၣ် လိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်မၤမုာ်ထီၣ်က့ၤအသးအခါ ပမၤမုာ်ထီၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်အသးကန့ၢ်ဝဲလီၤ. (ယၡါယၤ ၆၁:၁) ခၠါလၢး(ထ်) န့ၣ်မၤဝဲပှၤလဲၤလၢညါန့ၢ် ၃၈ နံၣ်ဒီးတဲဝဲလၢ “မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤအါဂၤန့ၣ် အတၢ်မုၢ်လၢ်တအိၣ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်လိၣ်ဘၣ် တၢ်သးခုကစီၣ်လီၤ.” အဲဖံယိၤ န့ၣ်မၤဝဲပှၤလဲၤလၢညါန့ၢ် ၃၄ နံၣ်ဒီးတဲဝဲလၢ “မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤလၢအသူၣ်အုးသးအုးတဖၣ် အိၣ်အါထီၣ်ဝဲကွ့ၢ်ကွ့ၢ်လီၤ. ယအဲၣ်ဒိးမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်နီၢ်ကီၢ်အဃိ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ယၤလၢ ယကစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လီၤ.” လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပမ့ၢ်အဲၣ်ပှၤဂၤနီၢ်ကီၢ်န့ၣ် ကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤလၢ ပကဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လီၤ.
တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်လၢ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပသုတဟ့ၣ်ၡူတဂ့ၤအဂီၢ်
၁၃, ၁၄. (က) ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၁ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်မနုၤအဂ့ၢ်လဲၣ်. (ခ) ပအိၣ်ဒီးတၢ်သးခု ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိးကသ့ဒ်လဲၣ်. (ဂ) တၢ်သးခုန့ၣ် မၤစၢၤပှၤလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအပူၤဒ်လဲၣ်.
၁၃ တချုးလၢယ့ၣ်ၡူးသံအနၤန့ၣ် အဝဲတဲဝဲဘၣ်ဃး တၢ်ဟ့ၣ်လၢကမၤစၢၤ အတၢ်မၢဖိတဖၣ် ဒ်သိးကဆဲးသၣ်ထီၣ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ် ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မၤစၢၤပှၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၄ တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်သးခု. ပစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဝံတၢ်ယိးတခါဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ တၢ်ကတိၤဒိလၢ အဘၣ်ဃးဒီး စပံးမုၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ ပမ့ၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အတၢ်သးခုလီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၁ တက့ၢ်.) ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အတၢ်သးခု ကသ့ဒ်လဲၣ်. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ တၢ်ကတိၤဒိလၢ ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ဝဲန့ၣ်တက့ၢ်. လၢတၢ်ကတိၤဒိအပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဒိလီၤဝဲ အနီၢ်ကစၢ်လၢ စပံးမုၢ်ဒီး မ့မ့ၢ်အပျဲၢ်အဘီၣ်န့ၣ် ဒိလီၤဝဲလၢ စပံးအဒ့လီၤ. အဒ့န့ၣ် မ့ၢ်အိၣ်စဲဘူးဒီးစပံးမုၢ်မး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ထံဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါလၢ အလိၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ပမ့ၢ်မၤသကိးတၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူး ဒီးယီၢ်အခီၣ်လီၢ် ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်မး ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သးခု ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိးလီၤ. တၢ်သးခုအံၤ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်အီၤသ့ခီဖျိလၢ ပမၤတၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအသးအဃိလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၄:၃၄; ၁၇:၁၃; ၁ ပ့းတရူး ၂:၂၁) ဟဲနံၤ န့ၣ်မၤဝဲပှၤလဲၤလၢညါန့ၢ် အနံၣ် ၄၀ ဘျဲၣ်ဒီးတဲဝဲလၢ “ဖဲယလဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်သးခုလၢ ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ယၤလၢ ယကဆဲးမၤ ယဟိၤဝၤယွၤအတၢ်မၤလီၤ.” ပှၤမ့ၢ်တဒိကနၣ် ပတၢ်ကစီၣ်ဒၣ်လဲာ် တၢ်သးခုန့ၣ် ကဟ့ၣ်ပှၤ တၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါ ဒ်သိးပကဆဲး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ.—မးသဲ ၅:၁၀-၁၂.
၁၅. (က) ယိၤဟၣ် ၁၄:၂၇ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်မနုၤအဂ့ၢ်လဲၣ်. (ခ) ဒ်သိးပကဆဲး သၣ်ထီၣ်အဂီၢ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် မၤစၢၤပှၤဒ်လဲၣ်.
၁၅ တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိး. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၄:၂၇ တက့ၢ်.) တချုးလၢယ့ၣ်ၡူး သံဒံးဘၣ်အနၤန့ၣ် အဝဲတဲဝဲအတၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ “ယတၢ်ဃူတၢ်ဖိးန့ၣ်, ယဟ့ၣ်လီၤသုလီၤ.” တၢ်ဃူတၢ်ဖိး မ့တမ့ၢ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်လၢ အဟဲလၢယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်န့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအပူၤဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ် မ့ၢ်လၢပသ့ၣ်ညါလၢ ပမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူးအသးအဃိလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၄၉:၄; ရိမ့ၤ ၅:၃, ၄; ကလီးစဲ ၃:၁၅) အု(ဖ်) န့ၣ်မၤဝဲပှၤလဲၤလၢညါန့ၢ် ၄၅ နံၣ်ဒီးတဲဝဲလၢ “ယစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် ယလီၤဘှံး ဘၣ်ဆၣ် ယဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်သူၣ်မံသးမုာ် ဒီးကဲဘျုးလၢယဂီၢ်လီၤ.” ပဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်အံၤအဃိ ပသးခုဒိၣ်မးလီၤ.
၁၆. (က) ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်မနုၤလဲၣ်. (ခ) တၢ်မၢဖိတဖၣ် ဆဲးကဲယ့ၣ်ၡူး အတံၤသကိးကသ့ဒ်လဲၣ်.
၁၆ တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် တံၤသကိး. ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲအဲၣ်ဒိးလၢ အဝဲသ့ၣ်ကပှဲၤဒီးတၢ်သူၣ်ခုသးခုလီၤ. ဝံၤဒီးအဝဲတဲနၢ်ပၢၢ်စ့ၢ်ကီး အပျဲၢ်အဘီတဖၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်လၢတကွၢ်ထဲ အနီၢ်ကစၢ်အဘျုးလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. (ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၁-၁၃) ဒီးအဝဲဆဲးတဲကဒီးဝဲလၢ “ယကိးက့ၤလံသုလၢ တံၤလၢသကိးလံ.” ပကဲဘၣ်ယ့ၣ်ၡူး အတံၤသကိးအဃိ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဟ့ၣ်လၢ အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တခါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်သိးတၢ်မၢဖိတဖၣ် ကဆဲးကဲဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတံၤသကိးအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “လဲၤသၣ်ထီၣ်” တက့ၢ်. (ဖး ယိၤဟၣ် ၁၅:၁၄-၁၆ တက့ၢ်.) အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်တက့ၢ်. တချုးလၢယ့ၣ်ၡူး သံဒံးဘၣ်ခံနံၣ်န့ၣ် အဝဲတဲဘၣ် အတၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ “လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဒီးစံး, မူခိၣ်အဘီအမုၢ်န့ၣ် ဘူးထီၣ်လံ” န့ၣ်တက့ၢ်. (မးသဲ ၁၀:၇) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တချုးဖဲယ့ၣ်ၡူးသံအနၤန့ၣ် အဝဲဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ ကအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီးကဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လီၤ. (မးသဲ ၂၄:၁၃; မၢ်ကူး ၃:၁၄) ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကမၤဝဲဒ်န့ၣ်အဂီၢ် ကကီဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲသ့ၣ်မၤဝဲန့ၢ် ဒီးဆဲးကဲဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတံၤသကိးသ့ဝဲလီၤ. မၤဝဲန့ၢ်လၢ ကျဲဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်လၢတၢ်ဟ့ၣ်အဂၤတခါ ကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်အဃိလီၤ.
၁၇, ၁၈. (က) ယိၤဟၣ် ၁၅:၇ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်မနုၤအဂ့ၢ်လဲၣ်. (ခ) တၢ်ဟ့ၣ်အံၤမၤစၢၤဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်ဒ်လဲၣ်. (ဂ) တၢ်ဟ့ၣ်အံၤ မၤစၢၤပှၤလၢ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤဒ်လဲၣ်.
၁၇ တၢ်ဟ့ၣ်လၢအမ့ၢ် ယွၤစံးဆၢပတၢ်ထုကဖၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ဖဲဒၣ်သုသး သုကဃ့တၢ်ဒီး, သုကန့ၢ်ဘၣ်လီၤ.” (ယိၤဟၣ် ၁၅:၇, ၁၆) ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်အၢၣ်လီၤအံၤ ကဒုးဆူၣ်ထီၣ် အတၢ်မၢဖိတဖၣ် အသးဒိၣ်မးလီၤ.a (ကွၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဘျဲၣ်တက့ၢ်.) တယံာ်လၢၤဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးကဘၣ်သံန့ၣ် အတၢ်မၢဖိတဖၣ် တနၢ်ပၢၢ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်သံန့ၣ် ပှၤလၢကမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ကအိၣ်ဒံးဧါ. အိၣ်ဒံးဝဲလီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသးလၢ ကစံးဆၢက့ၤ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ထုကဖၣ် ဒီးကမၤစၢၤအဝဲသ့ၣ် ဒ်သိးကဆဲး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်အဂီၢ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသံဝံၤတယံာ်ဘၣ်ဒီး ဖဲတၢ်မၢဖိတဖၣ် ဃ့ယဟိဝၤယွၤလၢ ကဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအခါ ယဟိဝၤယွၤစံးဆၢအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ.—မၤတၢ် ၄:၂၉, ၃၁.
ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ပမ့ၢ်ဃ့တၢ်မၤစၢၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကစံးဆၢပတၢ်ထုကဖၣ် (ကွၢ်လံာ်အဆၢ ၁၈)
၁၈ မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်စူၤသးစူၤ ဒီးဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် ပကဲယ့ၣ်ၡူးအတံၤသကိးလီၤ. ဒီးပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ ဖဲပထံၣ်ဘၣ်တၢ်ကီတၢ်ခဲလၢ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်မၤအပူၤအခါ ပမ့ၢ်ဃ့တၢ်မၤစၢၤလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်န့ၣ် အဝဲကစံးဆၢပတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ. (ဖံလံးပံၤ ၄:၁၃) ပသးခုဒိၣ်မးလၢ ယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢပတၢ်ထုကဖၣ် ဒီးပကဲဘၣ်ယ့ၣ်ၡူးအတံၤသကိးအဃိလီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤပှၤတဖၣ်န့ၣ် ကဒုးဆူၣ်ထီၣ် ပဂံၢ်ပဘါ ဒ်သိးပကဆဲး သၣ်ထီၣ်အဂီၢ်လီၤ.—ယၤကိာ် ၁:၁၇.
၁၉. (က) ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လဲၣ်. (ခ) ဒ်သိးပမၤဝံၤ တၢ်မၤလၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤတဖၣ် ကန့ၢ်အဂီၢ် တၢ်မၤနုၤ ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.
၁၉ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤ ပမၤလိဘၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လွံၢ်ခါလၢ အထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ပှၤဒ်သိး ပကဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢပအဲၣ်ဒိးမၤလၤကပီၤ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပာ်စီဆှံအမံၤ, ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ ဒီးယ့ၣ်ၡူး, ပဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဂၤ ဒီးပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပအဲၣ်ပှၤဂၤန့ၣ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပမၤလိဘၣ်စ့ၢ်ကီး တၢ်ဟ့ၣ်လွံၢ်ခါလၢအမ့ၢ် တၢ်သးခု, တၢ်ဃူတၢ်ဖိး, တံၤသကိး ဒီးကစၢ်ယွၤစံးဆၢ ပတၢ်ထုကဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်ဟ့ၣ်တဖၣ်အံၤ မၤဆူၣ်ထီၣ်ပဂံၢ်ပဘါဒ်သိး ပကမၤဝံၤတၢ်မၤလၢ ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်လီၤပှၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲလၢ ပဂုာ်ကျဲးစၢး “သၣ်ထီၣ်အါမး” အခါ အဝဲသးခုဒိၣ်မးလီၤ.
a ဖဲယ့ၣ်ၡူး တဲသကိးတၢ်ဒီး အတၢ်မၢဖိတဖၣ်အခါ အဝဲဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အါဘျီလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကစံးဆၢက့ၤ အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ထုကဖၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၄:၁၃; ၁၅:၇, ၁၆; ၁၆:၂၃.