ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါစဲးပတ့ဘၢၣ် ၃–၉
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယိၤဟၣ် ၁–၂
“ယ့ၣ်ၡူးမၤတၢ်လီၤလး အဆိကတၢၢ်တခါ”
(ယိၤဟၣ် ၂:၁-၃) ဒီးလၢမုၢ်သၢနံၤတနံၤန့ၣ် တလးမူးအမူးအိၣ်ဝဲ တမူးလၢကၤနါ ဘၣ်ဃးဒီးကၤလံၤလါ, ဒီးယ့ၣ်ၡူးအမိၢ်အိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ်လီၤ. ၂ ဒီးယ့ၣ်ၡူးဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤဆူမူးပူၤန့ၣ်လီၤ. ၃ ဒီးတုၤစပံးထံလၢာ်ဝဲဒီး, ယ့ၣ်ၡူးအမိၢ်စံးဘၣ်အီၤ, အဝဲသ့ၣ်အစပံးထံတအိၣ်လၢၤဘၣ်.
wp၁၅ ၆/၀၁ ကဘျံးပၤ ၉ အဆၢ ၃
ခရံာ် မ့ၢ်ယွၤအစိအကမီၤ
၃ ယ့ၣ်ၡူး မၤတၢ်လီၤလးအဆိကတၢၢ်ဖဲ တၢ်ဖျီအမူးလၢ ဝ့ၢ်ကၤနါအပူၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် စပံးထံတလၢဝဲလၢ ပှၤတမှံၤတဖၣ်လၢ အဟဲထီၣ်တၢ်ဖျီအမူးအဂီၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်မနုၤအဃိ စပံးထံလၢာ်ဝဲလဲၣ်န့ၣ် ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. တၢ်တူၢ်လိာ်ခီၣ်ဆၢ ပှၤတမှံၤန့ၣ် မ့ၢ်မူဒါလၢအရ့ဒိၣ်အဃိ ပှၤဒီမါဝၤခံဂၤအံၤ ကမဲာ်ဆှးဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်လီၤ. လၢပှၤတမှံၤတဖၣ်အကျါ ယ့ၣ်ၡူးအမိၢ် နီၢ်မၤရံ ပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးဝဲလီၤ. မ့ၢ်အဝဲနာ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဒီး အစိအကမီၤအဃိ ဃ့ဝဲတၢ်မၤစၢၤလၢအအိၣ်န့ၣ်ဧါ. နီၢ်မၤရံ ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်တဖၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီးအဖိခွါ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်မ့ၢ် “တၢ်ထီကတၢၢ်အဖိခွါလီၤ.” (လူၤကၣ် ၁:၃၀-၃၂; ၂:၅၂) ဖျါတြၢၢ်ကလာ်လၢ နီၢ်မၤရံဒီးယ့ၣ်ၡူး သးအိၣ်မၤစၢၤ ပှၤဒီမါဝၤခံဂၤအံၤန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူး မၤကဲထီၣ်ထံအကါလၣ် ၁၀၀ (၃၈၀ လံထၢၣ်) လၢ “စပံးထံလၢအဂ့ၤ” န့ၣ်လီၤ. (ဖး ယိၤဟၣ် ၂:၃, ၆-၁၁ တက့ၢ်.) မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးအမူဒါအိၣ်လၢ ကဘၣ်မၤဝဲ တၢ်လီၤလးတခါအံၤဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. အဝဲမၤတၢ်အံၤခီဖျိလၢ အသးအိၣ်ပှၤဂၤဒီး အဝဲကွၢ်လိအပၢ်လၢ အသးအိၣ်ဟ့ၣ်တၢ်တဂၤအဃိလီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၂:၄-၁၁) ဒီးယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ပိာ်မုၣ်ဧၢ, တၢ်ဘၣ်ဃးဒီးယၤဒီးနၤအံၤ, မ့ၢ်မနုၤတမံၤလဲၣ်. ယနၣ်ရံၣ်တဘၣ်ဒံးဘၣ်. ၅ ဒီးအမိၢ်စံးဘၣ်အခ့အပှၤ, ဖဲဒၣ်အစံးဘၣ်သုဒီး, မၤတက့ၢ်. ၆ ဒီးဒ်ပှၤယူဒၤဖိ မၤကဆှီတၢ်အလုၢ်အလၢ် အိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်, သပၢၤလၢၢ်လၢအတြီၢ်ခံဘၤသး, သၢဘၤသးအိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ် ဃုဖျၢၣ်လီၤ. ၇ ဒီးယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, မၤပှဲၤသပၢၤလၢထံတက့ၢ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ် မၤပှဲၤပၢၢ်လၢအခိၣ်ဒူလီၤ. ၈ ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ခဲကနံၣ်အံၤဘျၢၣ်န့ၢ်ဒီး လဲၤစိာ်ဆူမူးခိၣ်တဂၤန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးလဲၤစိာ်ဝဲလီၤ. ၉ ဒီးမူးခိၣ်တဂၤလ့ၣ်ကွၢ်ထံလၢ အကဲထီၣ်စပံးထံန့ၣ်, ဒီးမ့ၢ်အဟဲလၢလဲၣ်လၢလဲၣ်န့ၣ် တသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲဘၣ်. မ့မ့ၢ်အခ့အပှၤလၢ အဘျၢၣ်ထံတဖၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. ဒီးမူးခိၣ်တဂၤ ကိးတလးမူးပိာ်ခွါ, ၁၀ ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ပှၤခဲလၢာ်ပာ်လီၤဆိစပံးထံလၢအဂ့ၤ, ဒီးတုၤပှၤအီဘျဲးအီဝဲဒီး လၢအဘျါတမံၤလီၤ. မ့မ့ၢ်နဲဒၣ်အံၤ, နပာ်ပာ်စပံးထံလၢ အဂ့ၤတုၤခဲကနံၣ်အံၤလံ. ၁၁ ယ့ၣ်ၡူးမၤတၢ်လီၤလး အခီၣ်ထံးအံၤ, လၢကၤနါဘၣ်ဃးဒီးကၤလံၤလါ, ဒီးလီၣ်ဖျါထီၣ်အလၤအကပီၤ, ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်နာ်အီၤလီၤ.
jy ကဘျံးပၤ ၄၁ အဆၢ ၆
မၤတၢ်လီၤလး အဆိကတၢၢ်တဘျီ
ဖဲအပျဲၢ်အဘီၣ်အသီတဖၣ် ထံၣ်ဘၣ်ယ့ၣ်ၡူး မၤတၢ်လီၤလးအဆိကတၢၢ်တဘျီအခါ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် အတၢ်နာ်ဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ. ဝံၤအလီၢ်ခံ, ယ့ၣ်ၡူးအမိၢ် ဒီးအဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခိၣ်ချၢတဖၣ် လဲၤဝဲဆူဝ့ၢ်ကပ့းရနီၣ် လၢမုၢ်နုာ်ကလံၤစိး လၢပီၣ်လဲၣ်ကၤလံၤလါအကၢၢ်နံၤန့ၣ်လီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယိၤဟၣ် ၁:၁) လၢထံးလၢသီန့ၣ်တၢ်ကလုၢ်အိၣ်ဝဲ, ဒီးတၢ်ကလုၢ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးယွၤ, ဒီးတၢ်ကလုၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ယွၤလီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢ ယိၤ. ၁:၁
တၢ်ကလုၢ်– မ့တမ့ၢ် “လိကီး(စ်).” ကြံးအတၢ်ကတိၤ ဟိ လိကီး(စ်) တဖျၢၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်သူအီၤဒ်မံၤလၤသၣ်ကပီၤအသိး ဒီးဘၣ်တၢ်သူအီၤစ့ၢ်ကီးလၢ ယိၤဟၣ် ၁:၁၄ ဒီး လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၃ အပူၤလီၤ. စီၤယိၤဟၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအဘၣ်ထွဲဒီး မံၤလၤသၣ်ကပီၤအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. တချုးလၢ ယ့ၣ်ၡူးဟဲလီၤလၢဟီၣ်ခိၣ် ဖဲအဝဲမ့ၢ်ဒံးပှၤနီၢ်သးဖိအခါ, ဖဲအမၤတၢ်သးခုကစီၣ်တၢ်မၤ ဒ်ပှၤအလၢအပှဲၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ ဒီးအဝဲက့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ် မံၤလၤသၣ်ကပီၤအံၤန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ကလုၢ် မ့တမ့ၢ် ပှၤကတိၤခၢၣ်စးတၢ်လၢယွၤအဂီၢ် ခီဖျိတဲတၢ်ကစီၣ် ဒီးသိၣ်လိနဲၣ်လိဝဲ ယွၤအတၢ်ဘၣ်တ့အဂၤ လၢအမ့ၢ်ပှၤနီၢ်သးဖိ ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တချုးလၢယ့ၣ်ၡူးဟဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ယဟိဝၤယွၤကသူအီၤလၢ ကဆဲးကျိးဒီး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလီၤ.—၁ မိၤ. ၁၆:၇-၁၁; ၂၂:၁၁; ၃၁:၁၁; ၂ မိၤ. ၃:၂-၅; စံၣ်ညီၣ်. ၂:၁-၄; ၆:၁၁, ၁၂; ၁၃:၃.
အိၣ်ဝဲဒီး– အခီပညီမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး “ဆူအအိၣ်” လီၤ. ကြံးအတၢ်ကတိၤ pros (ဖရိး) န့ၣ်ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်ရ့လိာ်သးဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လၢတၢ်ကလုၢ် ဒီးယွၤအမ့ၢ်အတီန့ၣ် လီၤဆီလိာ်အသးလီၤ.
တၢ်ကလုၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ယွၤ– မ့တမ့ၢ် တၢ်ကလုၢ်န့ၣ် [“လီၤဂာ်ယွၤတဂၤ”] လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်ကလုၢ်”အံၤန့ၣ်(ကြံး, ဟိ လိကီး(စ်) ကွၢ်လၢ nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ဘၣ်ဃး တၢ်ကလုၢ် န့ၣ်တက့ၢ်) မ့ၢ်ဒၣ်စီၤယိၤဟၣ်အဲၣ်ဒီးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ မ့တမ့ၢ် အတၢ်သကဲာ်ပဝးန့ၣ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤအဖိဝဲၢ်ကိလၢအမ့ၢ် တၢ်ကလုၢ်န့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်အလီၢ်အလၤလီၤဆီလီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤတ့လီၤတၢ် အဂၤခဲလၢာ်အခါ အဝဲသူဝဲအဖိခွါအဃိ ပှၤပာ်ဖျါအီၤဒ် “ယွၤတဂၤ, မ့တမ့ၢ်ပှၤလၢအလီၤဂာ်ကစၢ်ယွၤ, ပှၤစီဆှံ” သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ. ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်အါဂၤန့ၣ် ကွဲကျိာ်ထံဝဲလၢ “တၢ်ကလုၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ယွၤ” အဃိပှၤဆိကမိၣ်လၢ တၢ်ကလုၢ်န့ၣ်ဒ်သိးသိးဒီး သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်ဝဲအါမးလၢ စီၤယိၤဟၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ “တၢ်ကလုၢ်” န့ၣ်ဒ်သိးသိးဒီး သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်န့ၣ်ဘၣ်. လံာ်အခီၣ်ထံးတကျိၤ ဒီးလၢခံတကျိၤန့ၣ် ကွဲးဝဲၡဲၡဲဖိလၢ “တၢ်ကလုၢ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးယွၤ” လီၤ. တကးဒံးဘၣ် လၢအဆၢဖိ ၁ ဒီး ၂ န့ၣ်ကြံးအတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် the·osʹ (သံၣ် အီးစ်) န့ၣ်အိၣ်ဝဲသၢဘျီလီၤ. ကြံးအတၢ်ကတိၤ the·osʹ တၢတဘျီ ဒီးသၢဘျီတဘျီ အမဲာ်ညါန့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲတၢ်ကတိၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖျၢၣ် သနာ်က့ ခံဘျီတဘျီန့ၣ် တပာ်ဖျါဝဲဘၣ်. the·osʹ လၢပှၤသူအီၤခံဘျီတဘျီအမဲာ်ညါန့ၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်ကတိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖျၢၣ်အဃိ ပှၤကူၣ်ဘၣ်သူၣ်သ့အါဂၤ တဲဝဲလၢအလီၤဆီဒိၣ်မးလီၤ. လၢ the·osʹ အမဲာ်ညါ တၢ်ကတိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲးတဖျၢၣ် မ့ၢ်အိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်ယွၤလီၤ. တၢ်ကတိၤလီၤတံၢ်လီၤဆဲး မ့ၢ်တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “တၢ်ကလုၢ်” အတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတခါလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ကီၤလၤဝါ, ဖြၣ်စ့ၣ် ဒီးကၠၢမနံၣ် လံာ်စီဆှံကွဲးကျိာ်ထံတနီၤ ကွဲးကျိးထံဝဲ ယိၤ. ၁:၁ န့ၣ်လီၤဂာ်လိာ်အသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်သီတၢ်ကွဲးကျိာ်ထံလံာ်စီဆှံလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ “တၢ်ကလုၢ်” န့ၣ်အခီပညီဖျါလၢ “ယွၤတဂၤ, ပှၤလီၤဂာ်ကစၢ်ယွၤ, ပှၤစီဆှံ, ပှၤလီၤဂာ်ဒ်မူခိၣ်ကလူး” လီၤ. ခါဖထံးကျိာ် လၢပှၤသူညီနုၢ်အီၤလၢအမ့ၢ် Sahidic (စဟံဒံး) ဒီး Bohairic (ဘိဟဲရံး) ကျိာ်န့ၣ်ဖဲအပူၤကွံာ် အနံၣ် ၁၇၀၀ ဘျဲၣ် ဒီး ၁၈၀၀ ဃၣ်ဃၣ်ပှၤကွဲးကျိာ်ထံဝဲ လံာ်ယိၤဟၣ်အဆၢဒိၣ် ၁:၁ အခါ the·osʹ တၢတဘျီဒီး ခံဘျီတဘျီန့ၣ် ပာ်ဖျါလီၤဆီဝဲလီၤ. ဖဲအံၤ“တၢ်ကလုၢ်” န့ၣ်ပှၤကွဲးကျိာ်ထံဒ်အံၤအဃိ အဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် အအိၣ်ဒီးတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါတခါလၢ လီၤဂာ်ဒီးယွၤ, ဘၣ်ဆၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ အဝဲထဲသိးသိး မ့တမ့ၢ် အဒ်သိးသိးဒီးအပၢ်, သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်ဘၣ်. အဆၢဖိအံၤလီၤပလိာ်ဒီး ကလီး. ၂:၉ လၢအပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်အိၣ်ဒီး “ယွၤအတၢ်လၢတၢ်ပှဲၤခဲလၢာ်” လီၤ. ၂ ပ့း. ၁:၄ စ့ၢ်ကီးပာ်ဖျါဝဲလၢ ပှၤကန့ၢ်သါဃုာ်တၢ်ဒီးခရံာ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ် “န့ၢ်ဃုာ်တၢ်အလုၢ်အလၢ် ဘၣ်ဃးဒီးယွၤန့ၣ်လီၤ.” တကးဒံးဘၣ် စဲးထူးကၠ့း လံာ်စီဆှံကွဲးကျိာ်အပူၤ သူဝဲကြံးအတၢ်ကတိၤ the·osʹ “ကစၢ်ယွၤ” န့ၣ်လီၤဂာ်လိာ်အသးဒီး ဧ့ၤဘြံၤအတၢ်ကတိၤ ʼel (အဲ) ဒီး ʼelo·himʹ (အဲလိ ဟ့ၤ) လီၤ. တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ အခီပညီအခီၣ်ထံးခီၣ်ဘိမ့ၢ်ဝဲ “ပှၤလၢအစိအကမီၤဒိၣ်, ပှၤအဂံၢ်ဆူၣ်ဘါဆူၣ်” န့ၣ်လီၤ. ဧ့ၤဘြံၤအတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်သူစ့ၢ်ကီးအီၤလၢ သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်ယွၤ, ယွၤအဂၤတဖၣ် ဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်လီၤ. (ကွၢ် တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၁၀:၃၄.) တၢ်ကလုၢ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “ယွၤတဂၤ” မ့တမ့ၢ် “ပှၤလၢအစိအကမီၤဒိၣ်တဂၤ” န့ၣ် လီၤပလိာ်လိာ်အသးဒီး ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ ၡါ. ၉:၆ အပူၤလီၤ. ဖဲန့ၣ်တဲဆိပာ်ဝဲလၢ မ့းၡံအၤန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “တၢ်ဆူၣ်အကစၢ်” (တမ့ၢ် “သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်” ဘၣ်) တကးဒံးဘၣ် တဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ အဝဲကကဲထီၣ် ပှၤလၢအဒိးပၢအသးလၢ အတၢ်ပၢဖီလာ်တဖၣ် “အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်အပၢ်” လီၤ. အပၢ်လၢအမ့ၢ် “တၢ်သုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်အယွၤ” လၢအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်န့ၣ် ကမၤလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤလီၤ.—ၡါ. ၉:၇.
(ယိၤဟၣ် ၁:၂၉) မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်တနံၤန့ၣ်, [စီၤယိၤဟၣ်] ထံၣ်ဘၣ်ယ့ၣ်ၡူးဟဲဆူအအိၣ် ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ကွၢ်ကွၢ်, ယွၤအသိဖိ လၢအစိာ်ထီၣ်ကွံာ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်ဒဲးဘးလီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၁:၂၉
ယွၤအသိဖိ– ယ့ၣ်ၡူးဒိးဘျၢထံ ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ် လ့ပစီအီၤဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ် စးထီၣ်ကိးအီၤလၢ “ယွၤအသိဖိ” လီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤ အိၣ်ထဲဒၣ်လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤအပူၤ ဒီး ယိၤဟၣ် ၁:၃၆ အပူၤလီၤ. (ကွၢ် App. A7.) ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်ထိၣ်သတြီၤအီၤဒီး သိဖိန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲလီၤ. လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤလၢအသ့ၣ်ညါလီၤအသးလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ကမၣ် ဒီးအဲၣ်ဒိးန့ၢ်ဘၣ်က့ၤ ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲ သိဖိလီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ တၢ်အကဒုလၢ ယ့ၣ်ၡူးကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးသမူအလၢအပှဲၤလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ယွၤအသိဖိ” အခီပညီအဂီၢ် ပကဘၣ်ကွၢ်သကိး လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ အဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ပှၤဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲ လံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်တကတြူၢ်ဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. အဝဲအတၢ်ကတိၤအံၤ ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး- စီၤအၤဘြၤဟၣ် လုၢ်ထီၣ်ဝဲသိဖိလၢ အဖိခွါစီၤအံၤစဲးအလီၢ် (၁ မိၤ. ၂၂:၁၃), ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢအကဲကုၢ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤတဖၣ် ကထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢကုၢ်အလီၢ်အဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်မၤသံဝဲ ဘူၣ်လဲၤကပာ်အသိဖိ (၂ မိၤ. ၁၂:၁-၁၃), မ့တမ့ၢ် ပှၤလုၢ်ထီၣ်သိဖါလၢ ယွၤအတၢ်လုၢ်လီၢ်အဖီခိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ ကိးဂီၤဒဲးဒီးကိးဟါဒဲးလီၤ. (၂ မိၤ. ၂၉:၃၈-၄၂) စီၤယိၤဟၣ် ကအဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဝံယၡါယၤအတၢ်စံးပာ်လၢ ပှၤတဂၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကိးအီၤလၢ “ယခ့ယပှၤ” မ့ၢ်စ့ၢ်ကီး “သိဖိလၢပှၤမိၤမၤသံအီၤ” လီၤ. (ၡါ. ၅၂:၁၃; ၅၃:၅, ၇, ၁၁) ဖဲတၢ်မၢဖိပီလူး ကွဲးဝဲလံာ်လၢ ကရံၣ်သူးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အဆိကတၢၢ်တဘျီအခါ အဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးဒ်အမ့ၢ် “ဘူၣ်လဲၤကပာ်အသိဖိ” လီၤ. (၁ ကရံၣ်. ၅:၇, ခ့ခါစှီၤကျိာ်) တၢ်မၢဖိပ့းတရူးစ့ၢ်ကီး တဲဝဲလၢ “ခရံာ်အသွံၣ်, လၢလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်, ဒ်လၢသိဖိလၢ အတၢ်သံၣ်သူမီၢ်ကျာ်, ဒီးအတၢ်မဲၣ်သူမဲၣ်ဂီၤ တအိၣ်ဘၣ်အသိးလီၤ.” (၁ ပ့း. ၁:၁၉) ဒီးလံာ်လီၣ်ဖျါန့ၣ် မၤလၤကပီၤဝဲယ့ၣ်ၡူး ခီဖျိကိးဝဲလၢ “သိဖိ” အိၣ်ဝဲအါန့ၢ်ဒံး ၂၅ ဘျီလီၤ.—တၢ်အဒိတနီၤ– လီၣ်. ၅:၈; ၆:၁; ၇:၉; ၁၂:၁၁; ၁၃:၈; ၁၄:၁; ၁၅:၃; ၁၇:၁၄; ၁၉:၇; ၂၁:၉; ၂၂:၁.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယိၤဟၣ် ၁:၁-၁၈) လၢထံးလၢသီန့ၣ်တၢ်ကလုၢ်အိၣ်ဝဲ, ဒီးတၢ်ကလုၢ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးယွၤ, ဒီးတၢ်ကလုၢ်န့ၣ်မ့ၢ်ယွၤလီၤ. ၂ အဝဲဒၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးယွၤလၢထံးလၢသီလီၤ. ၃ ကယဲၢ်တၢ်ခဲလၢာ်ခဲဆ့အံၤ ကဲထီၣ်ဝဲလၢအစုပူၤ, ဒီးတၢ်လၢအကဲထီၣ်ဝဲန့ၣ်, တကဲထီၣ်ဘၣ်လၢ အစုပူၤဒီး, တအိၣ်ဘၣ် နီတမံၤဘၣ်. ၄ တၢ်မူအိၣ်ဝဲလၢအပူၤ, ဒီးတၢ်မူန့ၣ်မ့ၢ် ပှၤကညီအတၢ်ကပီၤလီၤ. ၅ ဒီးတၢ်ကပီၤန့ၣ် ကပီၤထီၣ်လၢတၢ်ခံးကျါဒီး, တၢ်ခံးန့ၣ်တတူၢ်လိာ်ဘၣ်အီၤဘၣ်. ၆ ပှၤကညီလၢအဘၣ်တၢ်မၢလီၤအီၤလၢယွၤန့ၣ်အိၣ်တဂၤ, အမံၤမ့ၢ်စီၤယိၤဟၣ်လီၤ. ၇ ဒ်သိးပှၤခဲလၢာ်ကစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤတၢ်လၢအီၤဒီး, အဝဲဒၣ်ဟဲလၢတၢ်အုၣ်အသးအဂီၢ်, ဒ်သိးအကအုၣ်အသးလၢတၢ်ကပီၤအဂ့ၢ်လီၤ. ၈ အဝဲဒၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်တၢ်ကပီၤန့ၣ်ဘၣ်, မ့ၢ်အဟဲဝဲဒ်သိး အကအုၣ်အသးလၢတၢ်ကပီၤန့ၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ၉ တၢ်ကပီၤအနီၢ်နီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အဒုးကပီၤထီၣ် ကယဲၢ်ပှၤကညီလၢ အဟဲနုာ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤလီၤ. ၁၀ အိၣ်ဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ကဲထီၣ်လၢအစုပူၤ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ် တသ့ၣ်ညါဘၣ်အီၤဘၣ်. ၁၁ ဟဲဆူအတၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးအပှၤဒၣ်ဝဲတတူၢ်လိာ်ဘၣ်အီၤဘၣ်. ၁၂ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ဖဲဒၣ်ပှၤလၢအတူၢ်လိာ်အီၤ, ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအမံၤတဖၣ်န့ၣ်, ဟ့ၣ်ဝဲလၢအစိအကမီၤ, ဒ်သိးအကကဲထီၣ်ယွၤအဖိလီၤ. ၁၃ ပှၤတဖၣ်န့ၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်လၢ တၢ်သွံၣ်တမ့ၢ်ဘၣ်, လၢတၢ်ညၣ် အသးတမ့ၢ်ဘၣ်, လၢပှၤကညီအသးတမ့ၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဝဲလၢယွၤလီၤ. ၁၄ ဒီးတၢ်ကလုၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်လၢတၢ်ညၣ်, ဒီးလၢပှဲၤဒီးတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ် ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ, ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲ လၢပကျါ, ဒီးပထံၣ်ဘၣ်အလၤအကပီၤလီၤဂာ်လၢ ပၢ်အဖိခွါတဂၤဃီအလၤအကပီၤလီၤ. ၁၅ စီၤယိၤဟၣ်အုၣ်အသးလၢအဂ့ၢ်, ဒီးကိးပသူထီၣ်ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ပှၤအံၤမ့ၢ်ပှၤလၢယစံး, ပှၤဟဲလၢယလီၢ်ခံတဂၤန့ၣ်, ဒိၣ်န့ၢ်ယၤတက့ၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အိၣ်ဆိန့ၢ်ယၤလီၤ. ၁၆ ဒီးပဝဲဒၣ်ခဲလၢာ်အံၤ, ပဒိးန့ၢ်တၢ်လၢ အဝဲဒၣ်အတၢ်လၢတၢ်ပှဲၤအပူၤ, ဒီးတၢ်ဘျုးလၢတၢ်ဘျုးအဖီခိၣ်လီၤ. ၁၇ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ဟ့ၣ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢစီၤမိၤၡ့အစုပူၤ, မ့မ့ၢ်တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ်, အိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢယ့ၣ်ၡူးခရံာ်န့ၣ်လီၤ. ၁၈ ပှၤတထံၣ်ဘၣ်ယွၤ နီတခီၣ်နီတဂၤဘၣ်. အဖိခွါတဂၤဃီအိၣ်လၢ ပၢ်အသးနါပှၢ်န့ၣ်, လီၣ်ဖျါထီၣ်လံအီၤလံ.
လါစဲးပတ့ဘၢၣ် ၁၀–၁၆
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယိၤဟၣ် ၃–၄
“ယ့ၣ်ၡူးစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ ပှၤၡၤမရံမုၣ်တဂၤ”
(ယိၤဟၣ် ၄:၆, ၇) ဒီးစီၤယၤကိာ်အထံပူၤအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးလဲၤတၢ်သတးဒီး, တၢ်ဘှံးအသး, ဒီးဆ့ၣ်နီၤဝဲဖဲထံပူၤအဃၢၤဒ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဘၣ်ဃုနၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ၇ ဒီးပှၤၡၤမရံမုၣ် တဂၤဟဲဒၢၣ်ထံလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ဟ့ၣ်အီယၤလၢထံတက့ၢ်.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၄:၆
တၢ်ဘှံးအသး– တၢ်ကတိၤလၢ ယ့ၣ်ၡူး “တၢ်ဘှံးအသး” န့ၣ်အိၣ်ဒၣ်ထဲ လံာ်စီဆှံတတီၤအံၤလီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်ကဘၣ်ဖဲ မုၢ်ထူၣ် ၁၂ နၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. တၢ်တဂီၤန့ၣ် လီၤဂာ်လၢယ့ၣ်ၡူး လဲၤတၢ်စးထီၣ်လၢ ယၢ်ဒ့ၣ်တၢ်တြီၤပူၤလၢ ကီၢ်ယူဒၤ ဒီးလဲၤဝဲဆူ ဝ့ၢ်စံဃၢ်လၢ အိၣ်လၢကီၢ်ၡၤမရံအပူၤ ဒီးကစၢၢ်ထီၣ်ထီဝဲ အမံထၢၣ် ၉၀၀ (၃,၀၀၀ ပ့ၣ်) မ့တမ့ၢ် အါန့ၢ်အန့ၣ်လီၤ.— ယိၤ. ၄:၃-၅; ကွၢ် App. A7.
(ယိၤဟၣ် ၄:၂၁-၂၄) ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, နီၢ်ဧၢ, နာ်ယၤတက့ၢ်. အဆၢကတီၢ်ဘၣ်ဝဲလၢကစၢၢ်အံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢယရူၤၡလ့ၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, သုတဘါထီၣ်ဘၣ်ပၢ်ဘၣ်. ၂၂ သုဝဲသ့ၣ်အံၤ, သုဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်လၢ သုတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ပဝဲဒၣ်အံၤ, ပဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်လၢပသ့ၣ်ညါလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤန့ၣ် ဟဲထီၣ်လၢပှၤယူဒၤဖိအပူၤလီၤ. ၂၃ မ့မ့ၢ်အဆၢအကတီၢ်ဘၣ်ဝဲ, ဒီးဘၣ်ခဲကနံၣ်အံၤ, ဖဲပှၤဘါတၢ်နီၢ်နီၢ်တဖၣ်န့ၣ်, ကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ပၢ်လၢသူၣ်လၢသး, ဒီးလၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပၢ်ဃုပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤဒ်န့ၣ်အသိးတဖၣ်လီၤ. ၂၄ ယွၤမ့ၢ်သူၣ်မ့ၢ်သးလီၤ. ဒီးပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်, ဘၣ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်လၢ သူၣ်လၢသးဒီး တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၄:၃၉-၄၁) ဒီးပိာ်မုၣ်အုၣ်အသးလၢ အဝဲဒၣ်စံးဘၣ်ယၤလၢ ယမၤတ့ၢ်တၢ်တမံၤလၢ်လၢ်, အတၢ်ကတိၤအဃိဒီး, ပှၤလၢဝ့ၢ်တဖျၢၣ်န့ၣ် ပှၤၡၤမရံဖိအါဂၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤလီၤ. ၄၀ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးတုၤပှၤၡၤမရံဖိတဖၣ် ဟဲဆူအအိၣ်ဒီး, ဃ့ကညးအီၤဒ်သိး အကအိၣ်ဒီးအီၤလီၤ. ဒီးအိၣ်ဖဲန့ၣ်ခံသီလီၤ. ၄၁ ဒီးမ့ၢ်အကလုၢ်အကထါဒၣ်ဝဲအဃိဒီး, ပှၤစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအါထီၣ်အါဂၤလီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယိၤဟၣ် ၃:၂၉) ပှၤလၢအအိၣ်ဒီးတလးမူးပိာ်မုၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်တလးမူးပိာ်ခွါလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးတလးမူးပိာ်ခွါအတံၤအသကိးလၢအဆၢထၢၣ်, ဒီးနၢ်ဟူတလးမူးပိာ်ခွါအကလုၢ်န့ၣ်, သးခုဒိၣ်မးလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယတၢ်သးခုအံၤလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်လီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၃:၂၉
တလးမူးပိာ်ခွါအတံၤအသကိး– လၢပျၢၤန့ၣ် တလးမူးပိာ်ခွါ အတံၤသကိးတံၢ်နီၢ်တဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတလးမူးပိာ်ခွါအပှၤခၢၣ်စး ဒီးအဝဲဘၣ်ရဲၣ်ကျဲၤဝဲ တၢ်ခဲလၢာ်လၢတၢ်ဖျီအမူးအဂီၢ်လီၤ. ဒီးပှၤထံၣ်အီၤဒ်အမ့ၢ် ပှၤတဂၤလၢအဒုးအိၣ်ဃုာ် တလးမူးပိာ်မုၣ် ဒီးတလးမူးပိာ်ခွါလီၤ. ဖဲတၢ်ဖျီအနံၤန့ၣ် တလးမူးပိာ်မုၣ်အဘူးအတံၢ်တဖၣ် ဘၣ်လဲၤဆူတလးမူးပိာ်ခွါအဟံၣ် မ့တမ့ၢ် အပၢ်အဟံၣ် လၢတၢ်ဖျီမူးပွဲအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲပှၤအီၣ်သကိးတၢ်အဆၢကတီၢ် တလးမူးပိာ်ခွါ အတံၤသကိးတံၢ်နီၢ်တဂၤအံၤ နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ တလးမူးပိာ်ခွါ အကလုၢ် လၢအတဲသကိးတၢ်ဒီးတလးမူးပိာ်မုၣ် ဒီးအဝဲတူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ မၤလၢပှဲၤအမူဒါဂ့ၤဂ့ၤအဃိ အသးခုဝဲလီၤ. ပှၤဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ် တဲလီၤအသးလၢအမ့ၢ် “တလးမူးပိာ်ခွါ အတံၤအသကိး” လီၤ. လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤအပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ဝဲ တလးမူးပိာ်ခွါ ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ တလးမူးပိာ်မုၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤဘျၢတၢ်စီၤယိၤဟၣ် မ့ၢ်ပှၤကတဲာ်ကတီၤကျဲလၢ မ့းၡံအၤအဂီၢ် ဒီးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ “တလးမူးပိာ်မုၣ်” အဆိကတၢၢ်တကရူၢ် လၢယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်လီၤ. (ယိၤ. ၁:၂၉, ၃၅; ၂ ကရံၣ်. ၁၁:၂; အ့း. ၅:၂၂-၂၇; လီၣ်. ၂၁:၂, ၉) “တလးမူးပိာ်ခွါ အတံၤအသကိး” မၤလၢပှဲၤအမူဒါခီဖျိ ဟ့ၣ်လီၤဝဲတလးမူးပိာ်မုၣ်ဆူ တလးမူးပိာ်ခွါအအိၣ် ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ် ဒီးလၢခံအဝဲအမူအဒါတအိၣ်လၢာ်ဘၣ်. ဘၣ်ဃးဒီးယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် စီၤယိၤဟၣ် တဲဝဲလၢ “အဝဲဒၣ်န့ၣ်ဘၣ်အါထီၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ယဲဒၣ်အံၤ, ယဘၣ်စှၤလီၤလီၤ.”—ယိၤ. ၃:၃၀.
(ယိၤဟၣ် ၄:၁၀) ယ့ၣ်ၡူးကတိၤဆၢတၢ်ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်, ဒီးပှၤလၢအစံးဘၣ်နၤ, ဟ့ၣ်အီယၤလၢထံတက့ၢ် တဂၤန့ၣ်ဒီး, နကဃ့တ့ၢ်တၢ်လၢအီၤ, ဒီးကဟ့ၣ်တ့ၢ်နၤလၢထံမူလီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၄:၁၀
ထံမူ– ကြံးအတၢ်ကတိၤအံၤ အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ထံလၢအယွၤလီၤ, ထံထီၣ်ပၢၢ် မ့တမ့ၢ် ထံကဆှီလၢ ထံကမျၢ (ထံပူၤ) န့ၣ်လီၤ. တမ့ၢ်ထံလၢ အိၣ်လၢထံကမါဖးဒိၣ်အပူၤလၢ အတယွၤဘၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဖဲ ၃ မိၤၡ့ ၁၄:၅ န့ၣ်သူစ့ၢ်ကီးဝဲ “ထံမူ” လီၤ. ယံးရမံယၤ ၂:၁၃ ဒီး ၁၇:၁၃ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယဟိဝၤယွၤဒ်အမ့ၢ် “ထံမူအထံထီၣ်ပၢၢ်” လီၤ. အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ထံလၢအမ့ၢ်တၢ်အဒိလၢ အဟ့ၣ်ပှၤသးသမူလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူး ကတိၤတၢ်ဒီး ပှၤၡၤမရံမုၣ်အခါ အဝဲသူဝဲတၢ်ကတိၤ “ထံမူ” န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်အဒိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အခီၣ်ထံးန့ၣ်ဖျါလၢ ပှၤၡၤမရံမုၣ်အံၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးတဲအီၤထံအနီၢ်ကီၢ်လီၤ.—ယိၤ. ၄:၁၁; ကွၢ် တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၄:၁၄.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယိၤဟၣ် ၄:၁-၁၅) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး တုၤကစၢ်သ့ၣ်ညါလၢပှၤဖၤရံၤၡဲနၢ်ဟူလၢယ့ၣ်ၡူး ဒုးကဲထီၣ်အပျဲၢ်အဘီၣ် ဒီးဘျၢတၢ်အါန့ၢ်စီၤယိၤဟၣ်, ၂ (ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တမ့ၢ်ဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးအကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဘျၢတၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်အပျဲၢ်အဘီၣ်) ဒီး, ၃ ဟးထီၣ်လၢကီၢ်ယူဒၤ, ဒီးလဲၤကဒီးဝဲဆူကၤလံၤလါလီၤ. ၄ ဒီးဘၣ်လဲၤခီဂာ်ကီၢ်ၡၤမရံလီၤ. ၅ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး လဲၤဆူဝ့ၢ်တဖျၢၣ်ကိးဝဲလၢစံဃၢ်, အိၣ်လၢၡၤမရံ, ဘူးဒီးဟီၣ်ခိၣ်အကဝီၤလၢ စီၤယၤကိာ်ဟ့ၣ်လီၤ အဖိခွါစီၤယိၤသးလီၤ. ၆ ဒီးစီၤယၤကိာ်အထံပူၤအိၣ်ဖဲန့ၣ်လီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးလဲၤတၢ်သတးဒီး, တၢ်ဘှံးအသး, ဒီးဆ့ၣ်နီၤဝဲဖဲထံပူၤအဃၢၤဒ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးဘၣ်ဃုနၣ်ရံၣ်ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ၇ ဒီးပှၤၡၤမရံမုၣ် တဂၤဟဲဒၢၣ်ထံလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ဟ့ၣ်အီယၤလၢထံတက့ၢ်. ၈ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လဲၤလံဆူဝ့ၢ်ပူၤ ဒ်သိးအကပှ့ၤတၢ်အီၣ်လီၤ. ၉ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, ပှၤၡၤမရံမုၣ်စံးဘၣ်အီၤ, နဲဒၣ်အံၤနမ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိဒီးနဃ့အီထံလၢယၤ, ပှၤၡၤမရံမုၣ်အံၤ, ဘၣ်မနုၤလဲၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤယူဒၤဖိဒီးပှၤၡၤမရံဖိ, တရ့လိာ်ဘၣ်အသးဘၣ်. ၁၀ ယ့ၣ်ၡူးကတိၤဆၢတၢ် ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, နမ့ၢ်သ့ၣ်ညါယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်, ဒီးပှၤလၢအစံးဘၣ်နၤ, ဟ့ၣ်အီယၤလၢထံတက့ၢ် တဂၤန့ၣ်ဒီး, နကဃ့တ့ၢ်တၢ်လၢအီၤ, ဒီးကဟ့ၣ်တ့ၢ်နၤလၢထံမူလီၤ. ၁၁ ပိာ်မုၣ်စံးဘၣ်အီၤ, ကစၢ်ဧၢ, နဒၢၣ်ထံန့ၣ် နတၢ်တအိၣ်ဘၣ်, ဒီးထံပူၤယိာ်မးလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, နအိၣ်ဒီးထံမူဒ်လဲၣ်. ၁၂ မ့ၢ်နဒိၣ်န့ၢ်ပပၢ်စီၤယၤကိာ်လၢ အဟ့ၣ်ပှၤလၢထံပူၤ, ဒီးအကစၢ်ပှၢ်ဒၣ်ဝဲ, ဒီးအဖိအလံၤ, ဒီးအဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်, အီတၢ်လၢအပူၤအံၤ, တက့ၢ်ဧါ. ၁၃ ယ့ၣ်ၡူးကတိၤဆၢတၢ် ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ကယဲၢ်ပှၤလၢအအီထံအံၤတဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ် တၢ်ကသူကဒီးအသးလၢထံလီၤ. ၁၄ မ့မ့ၢ်ဖဲဒၣ်ပှၤလၢအအီထံလၢ ယကဟ့ၣ်အီၤ တဂၤဂၤန့ၣ်, တၢ်တသူလၢၤဘၣ်အသးလၢ ထံနီတခီၣ်ဘၣ်, မ့မ့ၢ်ထံလၢယဟ့ၣ်အီၤန့ၣ်, ကကဲထီၣ် လၢထံထီၣ်ပၢၢ်လၢအပူၤ, ဒီးကထီၣ်ဘးဆူ တၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. ၁၅ ပိာ်မုၣ်စံးဘၣ်အီၤ, ကစၢ်ဧၢ, ဒ်သိးတၢ်သုတသူယသးလၢထံဒီး ယသုတဟဲဒၢၣ်ထံဖဲအံၤတဂ့ၤဒီး, ဟ့ၣ်ယၤလၢထံအဝဲန့ၣ်တက့ၢ်.
လါစဲးပတ့ဘၢၣ် ၁၇–၂၃
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယိၤဟၣ် ၅–၆
“ပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံလၢ တၢ်သူၣ်ဘျၢသးဘျၢ”
(ယိၤဟၣ် ၆:၉-၁၁) ဖိသၣ်အိၣ်ဖဲအံၤတဂၤ, အကိၣ်အိၣ်ယဲၢ်ဖျၢၣ်, ဒီးအညၣ်အိၣ်ခံဘ့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးတၢ်တဖၣ်န့ၣ်, လၢပှၤပှဲၤအံၤအဂီၢ်, မ့ၢ်အမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ၁၀ ဒီးယ့ၣ်ၡူးစံးဝဲဒၣ်, မၢပှၤကညီဆ့ၣ်နီၤသန့ၤတက့ၢ်. ဒီးအလီၢ်ဖဲန့ၣ်နီၣ်အိၣ်အါမးလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, ပှၤဆ့ၣ်နီၤသန့ၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ်, အတၢ်ဂံၢ်အိၣ်ယဲၢ်ကထိဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ၁၁ ဒီးယ့ၣ်ၡူးဟံးန့ၢ်ကိၣ်, ဒီးစံးထီၣ်ပတြၢၤ တၢ်အဘျုးအဖှိၣ်ဝံၤဒီး, ဟ့ၣ်လီၤဝဲလၢပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤသန့ၤတဖၣ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိးညၣ်န့ၣ်စ့ၢ်ကီး, ဖဲပှၤမိၣ်န့ၢ်ဘၣ်အသးလီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၆:၁၀
ပှၤဆ့ၣ်နီၤသန့ၤတၢ်တဖၣ်န့ၣ်, အတၢ်ဂံၢ် [ထဲပိာ်ခွါ, ခ့ခါစှီၤကျိာ်] အိၣ်ယဲၢ်ကထိဃၣ်ဃၣ်– ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လီၤလးအံၤန့ၣ် ထဲလံာ်မးသဲ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢပှၤတဖၣ်အံၤအကျါ ပၣ်ဃုာ်ဒီး “ပှၤပိာ်မုၣ် ဒီးဖိသၣ်” တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (မး. ၁၄:၂၁) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် လၢတၢ်လီၤလးအပူၤ ပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အီၣ်န့ၣ် ကအိၣ်အဂၤ ၁၅,၀၀၀ ဘျဲၣ်ညါလီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၆:၁၄) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပှၤတဖၣ်န့ၣ် တုၤအထံၣ်တၢ်ပနီၣ်လီၤလးလၢ ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲဒီး, စံးဝဲဒၣ်, အဝဲဒၣ်အံၤမ့ၢ်နီၢ်နီၢ်ဝံလၢ အကဟဲဆူဟီၣ်ခိၣ်တဂၤန့ၣ်လီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၆:၂၄) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးတုၤပှၤဂီၢ်မုၢ်သ့ၣ်ညါလၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ဂ့ၤ, အပျဲၢ်အဘီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တအိၣ်ဘၣ်ဖဲန့ၣ်ဘၣ်ဒီး, ဒိးထီၣ်ကဘီ, ဒီးလဲၤဃုယ့ၣ်ၡူးဆူကပ့းရနီၣ်လီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၆:၁၄
ဝံ– ဖဲ ခ.န တၢယၤဖှိၣ်န့ၣ် ပှၤယူဒၤဖိအါမး မုၢ်လၢ်ဝဲလၢ ဝံလၢအလီၤဂာ်ဒီး စီၤမိၤၡ့ ကဟဲအိၣ်ထီၣ်တဂၤ ဒ် ၅ မိၤၡ့ ၁၈:၁၅, ၁၈ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ဒီးအဝဲဒၣ်ကမ့ၢ် မ့းၡံအၤလီၤ. ပမ့ၢ်ကွၢ် တၢ်ကတိၤလၢ ကဟဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ မ့းၡံအၤကဟဲအိၣ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ. ထဲဒၣ်စီၤယိၤဟၣ်တဂၤဧိၤ ကွဲးဝဲတၢ်ကဲထီၣ်အသးအံၤ လၢအဆၢဖိအံၤအပူၤလီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၆:၂၅-၂၇) ဒီးတုၤအထံၣ်န့ၢ်အီၤ လၢပီၣ်လဲၣ်ဝၢ်ဘးခီဒီး, စံးဘၣ်အီၤ, ရၤဘံဧၢ, နဟဲဖဲအံၤအခါဖဲလဲၣ်. ၂၆ ဒီးယ့ၣ်ၡူးစံးဆၢအီၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ယစံးဘၣ်တဲဘၣ်သုတီတီလိၤလိၤ, သုထံၣ်တၢ်ပနီၣ်လီၤလးဒီး, သုဟဲဃုယၤတမ့ၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢသုအီၣ်ဘၣ်ကိၣ်ဒီးဘျဲးအီၣ်အဃိလီၤ. ၂၇ တၢ်အီၣ်လၢအဟးဂီၤဒၣ်တၢ်အဂီၢ်န့ၣ်, သုတမၤတဂ့ၤ. မ့မ့ၢ်တၢ်အီၣ်လၢ အအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ တၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်, လၢပှၤကညီဖိခွါ ကဟ့ၣ်လီၤသုန့ၣ်မၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲဒၣ်န့ၣ်ပၢ်ယွၤတဂၤစဲပနီၣ်ဃာ်ဝဲလီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၆:၅၄) ပှၤလၢအအီၣ်ယညၣ်, ဒီးအီယသွံၣ်န့ၣ်, အိၣ်ဒီးတၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်, ဒီးယကဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤ လၢမုၢ်နံၤကတၢၢ်လီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၆:၆၀) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး အပျဲၢ်အဘီၣ်အါဂၤနၢ်ဟူ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, တၢ်ကတိၤအံၤကီမးလီၤ. မ့ၢ်မတၤဒိကနၣ်အီၤသ့တဂၤလဲၣ်.
(ယိၤဟၣ် ၆:၆၆-၆၉) လၢန့ၣ်လံၤလံၤဒီး, အပျဲၢ်အဘီၣ်အါဂၤ တပိာ်လၢၤဘၣ်အခံဘၣ်. ဒီးက့ၤကဒါက့ၤဆူ အလီၢ်ခံတကူၢ်သ့ၣ်လီၤ. ၆၇ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်ပှၤတဆံခံဂၤ, သုကက့ၤကဒါက့ၤစ့ၢ်ကီးဧါ. ၆၈ စီၤၡံမိၣ်ပ့းတရူးစံးဆၢအီၤ, ကစၢ်ဧၢ, ပကလဲၤဆူမတၤတဂၤအအိၣ်လဲၣ်. တၢ်မူအထူအယိာ်အတၢ်ကတိၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးနၤလီၤ. ၆၉ ဒီးပနာ်လံ, ဒီးပသ့ၣ်ညါလံလၢ နမ့ၢ်ယွၤအတၢ်စီဆှံ တဂၤန့ၣ်လီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢ ယိၤ. ၆:၂၇, ၅၄
တၢ်အီၣ်လၢအဟးဂီၤ . . . တၢ်အီၣ်လၢအအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ တၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်– ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤတနီၤလၢအဟဲရ့အီၤ ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ် နီၢ်ခိတၢ်လိၣ်ဘၣ်အဂီၢ်လီၤ. တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢ နီၢ်ခိအဂီၢ်န့ၣ် ဒုးမူပှၤလၢ တသီဘၣ်တသီအဂီၢ်သနာ်က့ “တၢ်အီၣ်” လၢယွၤအကလုၢ်ကထါအပူၤန့ၣ် ကဒုးမူဝဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး ဟ့ၣ်သဆၣ်ထီၣ်ဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်လၢ ကမၤဝဲ . . . ဒ်သိးကဒိးန့ၢ်ဘၣ် “တၢ်အီၣ်လၢအအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ တၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်” အဂီၢ်လီၤ. အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဒ်သိးအတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယွၤကဂ့ၤထီၣ်အဂီၢ် ဒီးကနာ်ဝဲတၢ်လၢအသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—မး. ၄:၄; ၅:၃; ယိၤ. ၆:၂၈-၃၉.
ပှၤလၢအအီၣ်ယညၣ် ဒီးအီယသွံၣ်– ပမ့ၢ်ကွၢ်လံာ်ကျိၤအဖီခိၣ်ဒီးဖီလာ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ကတိၤ အီၣ်ယညၣ်ဒီးအီယသွံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်အဒိ ဒီးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. (ယိၤ. ၆:၃၅, ၄၀) ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤဖဲ ခ.န ၃၂ လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ကစၢ်အတၢ်အီၣ်လၢဟါအီၣ် လၢကဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢခံတနံၣ်အဂ့ၢ်ဘၣ်. အဝဲတဲဝဲတၢ်ကတိၤအံၤဖဲ “ပှၤယူဒၤဖိ အဘူၣ်လဲၤကပာ်အိၣ်ဘူးတ့ၢ်ဝဲ” အဆၢကတီၢ်လီၤ. (ယိၤ. ၆:၄) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလၢအဒိကနၣ်တၢ်တဖၣ် သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ မူးပွဲလၢတယံာ်လၢၤဘၣ်ကဘၣ်မၤဝဲ ဒီးသိဖိအသွံၣ်လၢ အမၤထူၣ်ဖျဲး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အသးသမူ ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအနၤန့ၣ်လီၤ. (၂ မိၤ. ၁၂:၂၄-၂၇) ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလၢ အသွံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ် ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်မူအထူအယိာ်အဂီၢ်လီၤ.
တၢး၀၅ ၉/၁ ကဘျံးပၤ ၂၁ အဆၢ ၁၃-၁၄
ပကလဲၤတၢ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အမံၤအပူၤ
၁၃ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ပာ်လီၤအသးလၢ ကပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံအဃိ ဒ်စီၤယိၤဟၣ်တဲဝဲအသိး အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်အီၤဖဲ “ပီၣ်လဲၣ်ဝၢ်ဘးခီ” လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဟးဆှဲးဝဲ ပှၤတဖၣ်လၢ အဲၣ်ဒိးပာ်ထီၣ်အီၤလၢ စီၤပၤဝံၤအလီၢ်ခံ ဘၣ်မနုၤအဃိ အဝဲသ့ၣ် ပိာ်ယ့ၣ်ၡူးအခံဒံးလဲၣ်. အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအိၣ်ဖျါထီၣ်ဝဲဖဲ အတဲဝဲလၢ စီၤမိၤၡ့အစိၤ ယဟိဝၤယွၤလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢအပူၤအဂ့ၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကြၢးဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် နီၢ်ခိတၢ်အီၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဆိကမိၣ်ကမၣ်အဃိ ဒ်သိးကဘှီဘၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဆိကမိၣ်အဂီၢ် ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအါမးလီၤ. (ယိၤဟၣ် ၆:၁၇, ၂၄, ၂၅, ၃၀, ၃၁, ၃၅-၄၀) ယ့ၣ်ၡူးသူတၢ်အဒိ ဒီးတဲဝဲလၢ “ယစံးဘၣ် တဲဘၣ်သုတီတီလိၤလိၤ, သုမ့ၢ်တအီၣ်ဘၣ်ပှၤကညီဖိခွါအညၣ်, ဒီးသုမ့ၢ်တအီဘၣ်အသွံၣ်ဘၣ်ဒီး, တၢ်မူတအိၣ်ဘၣ်လၢသုပူၤဘၣ်. ပှၤလၢအအီၣ်ယညၣ်, ဒီးအီယသွံၣ်န့ၣ်, အိၣ်ဒီးတၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်, ဒီးယကဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤ လၢမုၢ်နံၤကတၢၢ်လီၤ.” ဖဲန့ၣ်အခါ ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ကဒူးကဒ့ၣ်အီၤလီၤ.—ယိၤဟၣ် ၆:၅၃, ၅၄.
၁၄ ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်တၢ်အဒိတဖၣ်န့ၣ် ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်အသးလၢ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်လဲၤတၢ်ဒီးယွၤလၢ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်ဧါ တလဲၤဘၣ်ဧါန့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် အတၢ်ကတိၤခီၣ်ဆၢတၢ်န့ၣ် ဖျါလၢအသးဒိၣ်ထီၣ်တၢ်လီၤ. ပဖးဘၣ်လၢ “အပျဲၢ်အဘီၣ်အါဂၤနၢ်ဟူ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, တၢ်ကတိၤအံၤကီမးလီၤ. မ့ၢ်မတၤဒိကနၣ်အီၤသ့တဂၤလဲၣ်.” ယ့ၣ်ၡူးတဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဃုသ့ၣ်ညါ အတၢ်ကတိၤအခီပညီလီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “တၢ်မၤမူတၢ်န့ၣ်မ့ၢ်သးလီၤ. တၢ်ညၣ်တဂိာ်တသီၣ်ဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်. တၢ်ကတိၤလၢယစံးဘၣ်သုန့ၣ်, မ့ၢ်သးဒီးတၢ်မူလီၤ.” အဝဲတဲဝဲဒ်အံၤသနာ်က့ ပှၤအါဂၤန့ၣ် တဒိကနၣ်ဝဲဘၣ်. တၢ်ကွဲးအသး ပာ်ဖျါဝဲလၢ “လၢန့ၣ်လံၤလံၤဒီး, အပျဲၢ်အဘီၣ်အါဂၤ တပိာ်လၢၤဘၣ်အခံဘၣ်. ဒီးက့ၤကဒါက့ၤဆူ အလီၢ်ခံတကူၢ်သ့ၣ်လီၤ.”—ယိၤဟၣ် ၆:၆၀, ၆၃, ၆၆.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယိၤဟၣ် ၆:၄၄) ယပၢ်လၢအမၢလီၤယၤန့ၣ် မ့ၢ်တမိၤဘၣ်ဒီး, ပှၤဟဲဆူယအိၣ်တသ့ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. ဒီးယကဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤ လၢမုၢ်နံၤကတၢၢ်လီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၆:၄၄
မိၤ– ကြံးအတၢ်ကတိၤအခီပညီ “မိၤ” န့ၣ်ပှၤသူအီၤဘၣ်ဃး ပှၤသူဝဲစၤဒ်သိးကဖီၣ်ညၣ်. (ယိၤ. ၂၁:၆, ၁၁) ဘၣ်ဆၣ် အခီပညီတမ့ၢ်လၢ ပှၤလၢအသးတအိၣ်ဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤမိၤဆူၣ်အီၤဘၣ်. တၢ်ကတိၤအံၤ အခီပညီအိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ “ကထုးန့ၢ်ပှၤသး” ဒီးဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူး ယၢၤထီၣ်ဝဲ ယံး. ၃၁:၃ လီၤ. ဖဲန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢညါတဖၣ်လၢ “ယအဲၣ်တ့ၢ်နၤလၢ တၢ်အဲၣ်အထူအယိာ်လီၤ. . . ယမိၤလံနၤလၢ တၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်လီၤ.” (ဖဲအံၤန့ၣ် စဲးထူးကၠ့း စ့ၢ်ကီးသူဝဲကြံးအတၢ်ကတိၤဒ်အံၤလီၤ.) ယိၤ. ၁၂:၃၂ န့ၣ် ပာ်ဖျါဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကမိၤဝဲ ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးဆူအအိၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်တၢ်သဘျ့လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤတဂၤစုာ်စုာ် ဃုထၢဝဲလၢ ကမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤသ့လီၤ. (၅ မိၤ. ၃၀:၁၉, ၂၀) ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်သူၣ်ဘျၢသးဘျၢတဖၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤမိၤအီၤဆူအအိၣ်လီၤ. (စံး. ၁၁:၅; ကတိၤ. ၂၁:၂; မၤတၢ်. ၁၃:၄၈) ယဟိဝၤယွၤ မိၤပှၤခီဖျိ လံာ်စီဆှံတၢ်ကစီၣ် ဒီးအသးစီဆှံန့ၣ်လီၤ. ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ ၡါ. ၅၄:၁၃ လၢ ယိၤ. ၆:၄၅ ယၢၤဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ် ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ပှၤလၢပၢ်မိၤအီၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—ထိၣ်သတြီၤဒီး ယိၤ. ၆:၆၅ တက့ၢ်.
(ယိၤဟၣ် ၆:၆၄) ဘၣ်ဆၣ်ဒီးလၢသုဝဲဒၣ်အကျါအံၤ, ပှၤတစူၢ်တနာ်ဘၣ်အိၣ်ဝဲတနီၤနီၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, လၢအခီၣ်ထံးလံၤလံၤန့ၣ် မ့ၢ်မတၤလၢအတနာ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်, ဒီးမ့ၢ်မတၤလၢအကဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အီၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢ ယိၤ. ၆:၆၄
မတၤလၢ အကဟ့ၣ်လီၤကွံာ်အီၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲ– ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲ စီၤယူဒၤအံၣ်စကၤရံၤအိာ်လီၤ. တချုးလၢအဃုထၢထီၣ် တၢ်မၢဖိ ၁၂ ဂၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်ဆူအပၢ်အိၣ် သီတနၤကျၢၤလီၤ. (လူၤ. ၆:၁၂-၁၆) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အခီၣ်ထံးန့ၣ် စီၤယူဒၤမ့ၢ်ပှၤလၢအတီဒီးယွၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဒ်ဝံအတၢ်စံးပာ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်တကတြူၢ်ပူၤအသိး ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါပာ်ဝဲလၢ ပှၤလၢကဆါလီၤကွံာ်အီၤန့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢအရ့ဒီးအီၤ ဘူးဘူးတံၢ်တံၢ်တဂၤလီၤ. (စံး. ၄၁:၉; ၁၀၉:၈; ယိၤ. ၁၃:၁၈, ၁၉) ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်သ့ၣ်ညါ ပှၤသး ဒီးပှၤတၢ်ဆိကမိၣ်အဃိ ဖဲစီၤယူဒၤစးထီၣ်အိၣ်ဒီး သးလၢအအၢအသီအခါ အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. (မး. ၉:၄) ခီဖျိကစၢ်ယွၤအိၣ်ဒီး တၢ်သ့ၣ်ညါဆိပာ်စၢၤတၢ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤလၢယ့ၣ်ၡူးနာ်န့ၢ်အီၤတဂၤန့ၣ် ကဆါလီၤကွံာ်အီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်လၢကစၢ်ယွၤ ရဲၣ်ကျဲၤဆိပာ်ဝဲလၢ စီၤယူဒၤကဆါလီၤကွံာ်ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်. ပမ့ၢ်ဆိကမိၣ်ဒ်အံၤန့ၣ် တလီၤပလိာ်လိာ်အသးဒီး ယွၤအတၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါ ဒီးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ အပူၤကွံာ်တဖၣ်ဘၣ်.
လၢအခီၣ်ထံးလံၤလံၤ– တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤန့ၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲဖဲ စီၤယူဒၤ အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အခါ မ့တမ့ၢ် ဖဲယ့ၣ်ၡူးဃုထၢအီၤလၢ ကကဲထီၣ်တၢ်မၢဖိအခါန့ၣ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ် ဒီတနၤကျၢၤဝံၤမး ဃုထၢထီၣ်ဝဲ အတၢ်မၢဖိတဖၣ်လီၤ. (လူၤ. ၆:၁၂-၁၆) တၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲ စးထီၣ်ဖဲ စီၤယူဒၤမၤတၢ် တတီတလိၤအဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. (ယိၤ. ၂:၂၄, ၂၅; လီၣ်. ၁:၁; ၂:၂၃; ကွၢ် တၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢ ယိၤ. ၆:၇၀; ၁၃:၁၁.) လၢန့ၣ်အမဲာ်ညါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ စီၤယူဒၤန့ၣ် ရဲၣ်ကျဲၤဆိပာ်ဝဲ, တမ့ၢ်လၢအသးဆီတလဲအသး သတူၢ်ကလာ်ဘၣ်. လံာ်စီဆှံလၢ ကြံးကျိာ်တကတြူၢ်အပူၤ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “အခီၣ်ထံးလံၤလံၤ” (Greek, ar·kheʹ) န့ၣ်အခီပညီ ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ လံာ်ကျိၤလၢအအမဲာ်ညါဒီး အလီၢ်ခံတဖၣ်လီၤ. အဒိ ဖဲ ၂ ပ့း. ၃:၄ သူဝဲတၢ်ကတိၤလၢ “အခီၣ်ထံးလံၤလံၤ” န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲကစၢ်ယွၤ စးထီၣ်တ့လီၤတၢ်လၢအခီၣ်ထံးလီၤ. အါတက့ၢ် တၢ်ကတိၤအံၤ ပှၤတသူအီၤလၢတၢ်လီၢ်ကိးတီၤဒဲးဘၣ်. အဒိ စီၤပ့းတရူး တဲဝဲလၢ သးစီဆှံဟဲလီၤလၢ ပှၤလၢအတမ့ၢ်ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်အလိၤ “ဒ်လၢပလိၤလၢသီအသိးန့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.” (မၤတၢ်. ၁၁:၁၅) ဖဲအံၤန့ၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဝဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်အခါ မ့တမ့ၢ် ဖဲအဝဲစးထီၣ်ကဲထီၣ် တၢ်မၢဖိအခါဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ မုၢ်နံၤဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤ လၢယွၤအသးစီဆှံဟဲလီၤလၢ တၢ်တိာ်ပာ်လီၤဆီတခါအဂီၢ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. (မၤတၢ်. ၂:၁-၄) တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “အခီၣ်ထံးလံၤလံၤ” န့ၣ်အခီပညီဖျါထီၣ်ဝဲသ့ ခီဖျိတၢ်ကတိၤလၢ အမဲာ်ညါဒီးအလီၢ်ခံတဖၣ်အဃိန့ၣ် နထံၣ်ဘၣ်သ့ဖဲ လူၤ. ၁:၂; ယိၤ. ၁၅:၂၇; ဒီး ၁ ယိၤ. ၂:၇ လီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယိၤဟၣ် ၆:၄၁-၅၉) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးမ့ၢ်အစံးဝဲဒၣ်, ယဲဒၣ်အံၤ, ယမ့ၢ်ကိၣ်ဟဲလီၤလၢမူခိၣ်ဒီး, ပှၤယူဒၤဖိကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်လၢအလိၤ, ၄၂ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ပှၤအံၤမ့ၢ် စီၤယိၤသးအဖိခွါ ယ့ၣ်ၡူး, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. အမိၢ်ဒီးအပၢ်န့ၣ်, ပသ့ၣ်ညါ, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်ဒီး, ဘၣ်မနုၤလၢအစံးဝဲ, ယဟဲလီၤလၢမူခိၣ်လဲၣ်. ၄၃ ယ့ၣ်ၡူးကတိၤဆၢတၢ်ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ကဒူးကဒ့ၣ်လိာ်သုသးသကိး သကိးတဂ့ၤ. ၄၄ ယပၢ်လၢအမၢလီၤယၤန့ၣ် မ့ၢ်တမိၤဘၣ်ဒီး, ပှၤဟဲဆူယအိၣ်တသ့ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. ဒီးယကဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤ လၢမုၢ်နံၤကတၢၢ်လီၤ. ၄၅ တၢ်ကွဲးအသးလၢ ဝံသ့ၣ်တဖၣ်အပူၤ, ဒီးယွၤကသိၣ်လိအီၤခဲလၢာ်လီၤ. ကယဲၢ်ပှၤလၢအနၢ်ဟူ ပၢ်သိၣ်တၢ်သီတၢ် ဒီးမၤလိဝဲတဖၣ်န့ၣ်, ဟဲဝဲဆူယအိၣ်လီၤ. ၄၆ လၢပှၤတဂၤဂၤထံၣ်ပၢ်န့ၣ်တမ့ၢ်ဘၣ်. ပှၤလၢအဟဲလၢယွၤန့ၣ်, အဝဲဒၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢအထံၣ်ပၢ်န့ၣ်လီၤ. ၄၇ ယစံးဘၣ်တဲဘၣ်သုတီတီလိၤလိၤ, ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤယၤန့ၣ်, အိၣ်ဒီးတၢ်မူအထူအယိာ်လီၤ. ၄၈ ယဲဒၣ်အံၤ, ယမ့ၢ်တၢ်မူအကိၣ်လီၤ. ၄၉ သုပၢ်တဖၣ်အီၣ်မၤနၤလၢ ပှၢ်မုၢ်ကနၢဒီးသံဝဲလီၤ. ၅၀ ကိၣ်လၢအဟဲလီၤလၢမူခိၣ်, မ့ၢ်အအံၤ, ဒ်သိးပှၤလၢအအီၣ်ဝဲတဖၣ်, အသုတသံတဂ့ၤလီၤ. ၅၁ ယဲဒၣ်အံၤ, ယမ့ၢ်တၢ်မူအကိၣ်လၢအဟဲလီၤလၢမူခိၣ်လီၤ. ပှၤမ့ၢ်အီၣ်ကိၣ်အံၤဒီး, ကမူဝဲ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. ဒီးကိၣ်လၢယဟ့ၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်ယညၣ်လၢ ယဟ့ၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်မူအဂီၢ်လီၤ. ၅၂ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပှၤယူဒၤဖိတဲးလိာ်ဃိလိာ်အသးဒီးစံးဝဲဒၣ်, အဝဲဒၣ်န့ၣ်ဟ့ၣ်အီၣ်ပှၤလၢ အညၣ်ကသ့ဒ်လဲၣ်. ၅၃ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ယစံးဘၣ် တဲဘၣ်သုတီတီလိၤလိၤ, သုမ့ၢ်တအီၣ်ဘၣ်ပှၤကညီဖိခွါအညၣ်, ဒီးသုမ့ၢ်တအီဘၣ်အသွံၣ်ဘၣ်ဒီး, တၢ်မူတအိၣ်ဘၣ်လၢသုပူၤဘၣ်. ၅၄ ပှၤလၢအအီၣ်ယညၣ်, ဒီးအီယသွံၣ်န့ၣ်, အိၣ်ဒီးတၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်, ဒီးယကဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤ လၢမုၢ်နံၤကတၢၢ်လီၤ. ၅၅ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယညၣ်မ့ၢ်တၢ်အီၣ်နီၢ်နီၢ်, ဒီးယသွံၣ်မ့ၢ်တၢ်အီနီၢ်နီၢ်လီၤ. ၅၆ ပှၤလၢအအီၣ်ယညၣ်, ဒီးအီယသွံၣ်န့ၣ်, အိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢယပူၤ, ဒီးယအိၣ်ယဆိးယဲလၢအပူၤလီၤ. ၅၇ ဒ်ပၢ်လၢအမၢလီၤယၤမူဝဲ, ဒီးယမူစ့ၢ်ကီးလၢပၢ်အသိးန့ၣ်, ပှၤလၢအအီၣ်ယၤ ကမူဝဲစ့ၢ်ကီးလၢယၤလီၤ. ၅၈ တၢ်အံၤမ့ၢ်ကိၣ်လၢ အဟဲလီၤလၢမူခိၣ်လီၤ. တမ့ၢ်ဘၣ်ဒ်သုပၢ်သ့ၣ်အီၣ်မၤနၤ, ဒီးသံဝဲအသိးန့ၣ်ဘၣ်. ပှၤလၢအအီၣ်ကိၣ်အအံၤ, ကမူဝဲလီၤထူလီၤယိာ်လီၤ. ၅၉ တၢ်တဖၣ်န့ၣ်, စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲလၢဘူၣ်ဘျီၣ်ပူၤ, ဖဲအသိၣ်က့ၤသီက့ၤတၢ်လၢ ကပ့းရနီၣ်အပူၤအဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ.
လါစဲးပတ့ဘၢၣ် ၂၄–၃၀
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယိၤဟၣ် ၇–၈
“ယ့ၣ်ၡူးမၤလၤကပီၤအပၢ်”
(ယိၤဟၣ် ၇:၁၅-၁၈) ဒီးပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ကမၢကမၣ်ဒီးစံးဝဲဒၣ်, အဝဲဒၣ်အံၤတမၤလိဘၣ်တၢ်ဘၣ်ဒီး မ့ၢ်အသ့ၣ်ညါလံာ်ဒ်လဲၣ်. ၁၆ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးကတိၤဆၢအီၤ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ယတၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်ယတၢ်ဒၣ်ယဲဘၣ်. မ့ၢ်ပှၤလၢအမၢလီၤယၤတဂၤ အတၢ်လီၤ. ၁၇ တၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ မ့ၢ်အဘၣ်ဃးဒီးယွၤ, မ့ၢ်ယကတိၤဒၣ်ယဲလဲၣ်န့ၣ်, ပှၤအသးမ့ၢ်အိၣ်လၢအကမၤဖဲဒၣ်ယွၤ အသးတဂၤဂၤဒီး, ကသ့ၣ်ညါဝဲလီၤ. ၁၈ ပှၤလၢအကတိၤတၢ်လၢအဂ့ၢ်အကျိၤဒၣ်ဝဲန့ၣ်, မ့ၢ်အဃုအလၤအကပီၤဒၣ်ဝဲလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအဃုပှၤလၢ အမၢလီၤအီၤ အလၤအကပီၤတဂၤန့ၣ်, မ့ၢ်ပှၤအတီ, ဒီးတၢ်တတီတလိၤဘၣ်တအိၣ်ဘၣ်လၢအပူၤဘၣ်.
cf ကဘျံးပၤ ၁၀၀-၁၀၁ အဆၢ ၅-၆
“တၢ်ကွဲးအသး”
၅ ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤကသ့ၣ်ညါလၢ အတၢ်ကစီၣ် မ့ၢ်အဟဲဖဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ “ယတၢ်သိၣ်တၢ်သီအံၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်ယတၢ်ဒၣ်ယဲဘၣ်. မ့ၢ်ပှၤလၢအမၢလီၤယၤတဂၤ အတၢ်လီၤ.” (ယိၤ. ၇:၁၆) လၢတၢ်ဆၢကတီၢ်အဂၤစ့ၢ်ကီး အဝဲတဲဝဲလၢ “ယတမၤဒၣ်ယတၢ်နီတမံၤဘၣ်. မ့ၢ်ဒ်ယပၢ်သိၣ်လိယၤအသိး ယကတိၤတၢ်” လီၤ. (ယိၤ. ၈:၂၈) တကးဒံးဘၣ် တဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ “တၢ်ကတိၤလၢယကတိၤဒီးသုန့ၣ်, တမ့ၢ်ဘၣ်ယကတိၤဒၣ်ယဲဘၣ်. တၢ်လၢယမၤတဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်ပၢ်အိၣ်လၢယပူၤမၤဝဲဒၣ်လီၤ.” (ယိၤ. ၁၄:၁၀) ကျဲတဘိလၢ ယ့ၣ်ၡူး အုၣ်အသးလၢ တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ဝဲတီဝဲန့ၣ် မ့ၢ်အဝဲယၢၤထီၣ် ကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ကထါ ခဲအံၤခဲအံၤလီၤ.
၆ ဖဲပှၤဃုသ့ၣ်ညါ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ပာ်အီၤတဖၣ် လီၤတံၢ်လီၢ်ဆဲးအခါ ဖျါလၢအဝဲယၢၤထီၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်တကတြူၢ် တဝာ်ဘျဲၣ်ညါလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် နကကမၢကမၣ်လၢ အဝဲစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢသၢနံၣ်တခီညါ ဘၣ်မနုၤအဃိ တယၢၤထီၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်ဒီတကတြူၢ်ဘၣ်လဲၣ်. နီၢ်နီၢ်န့ၣ် အဝဲကယၢၤထီၣ်ဝဲလီၤ. သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤ ဒီးအတၢ်ဖံးတၢ်မၤအဂ့ၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤထဲဒၣ်တစဲးန့ၣ်တက့ၢ်. (ယိၤ. ၂၁:၂၅) နီၢ်နီၢ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ ဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ပာ်အီၤတဖၣ်အံၤ နဖးအီၤလၢနကလုၢ်ဒိၣ်ဒိၣ် လၢစှၤကိာ်နၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤသ့န့ၣ်လီၤ. အဒိ ဆိကမိၣ်ကွၢ်လၢ နစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ကစၢ်ယွၤဒီးအဘီအမုၢ်အဂ့ၢ်လၢ စှၤကိာ်နၣ်ရံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. ဖဲန့ၣ်အတီၢ်ပူၤနယၢၤထီၣ် လံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်တကတြူၢ် တဝာ်ဘျဲၣ်ညါလီၤ. အဂၤတမံၤန့ၣ် အါတက့ၢ်လံာ်စီဆှံအကတြူၢ်တဖၣ် တအိၣ်လၢယ့ၣ်ၡူးအစုပူၤဘၣ်. ဖဲယ့ၣ်ၡူး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ကစၢၢ်ခိၣ်အခါ လံာ်စီဆှံတအိၣ်လၢအစုပူၤသနာ်က့ အဝဲယၢၤထီၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢလံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်တကတြူၢ်အပူၤလီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၇:၂၈, ၂၉) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးသိၣ်က့ၤသီက့ၤတၢ်လၢ တၢ်လုၢ်အဟံၣ်ပူၤအဖၢမုၢ်ဒီး, ကိးပသူထီၣ်ဒီးစံးဝဲဒၣ်, သုသ့ၣ်ညါယၤ, ဒီးယအိၣ်ထီၣ်လၢလဲၣ်လၢလဲၣ်န့ၣ်, သုသ့ၣ်ညါစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဒီးယတဟဲဘၣ်ဖဲဒၣ်ယသးဒၣ်ယဲဘၣ်. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢအမၢလီၤယၤမ့ၢ်အမ့ၢ်အတီလီၤ. ဒီးသုတသ့ၣ်ညါဘၣ်အီၤဘၣ်. ၂၉ ယဲဒၣ်အံၤ ယသ့ၣ်ညါအီၤ, အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယဟဲလၢအအိၣ်, ဒီးအဝဲဒၣ်မၢလီၤယၤလီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၈:၂၉) ဒီးပှၤလၢအမၢလီၤယၤတဂၤန့ၣ် အိၣ်ဒီးယၤလီၤ. တဟးသဒၣ်ဘၣ်ယၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်လၢအဘၣ် အသးတဖၣ်န့ၣ်, ယမၤတထံၣ်ဃီလီၤ.
တၢး၁၁ ၃/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၁ အဆၢ ၁၉
တဘၣ်တူၢ်လိာ် ဟီၣ်ခိၣ်အသးတဂ့ၤ တူၢ်လိာ်ယွၤအသးစီဆှံတက့ၢ်
၁၉ ဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤ လၢလၢပှဲၤပှဲၤ. ထီဘိန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူး မၤတၢ်လၢအဘၣ်အပၢ်အသးန့ၣ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီ ယ့ၣ်ၡူးကတူၢ်လိာ် အပၢ်အတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် ကီဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် လၢတၢ်နာ်နီၢ်နီၢ်အပူၤ အဝဲတဲအပၢ်လၢ “ဖဲယသးဒၣ်ယဲတမ့ၢ်ဘၣ်, မ့ၢ်ဖဲဒၣ်နသးဒၣ်နဲတက့ၢ်.” (လူၤကၣ် ၂၂:၄၂) သံကွၢ်လီၤနသးလၢ ‘မ့ၢ်ကီလၢယဂီၢ်အခါဒၣ်လဲာ် မ့ၢ်ယဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ဧါ.’ လၢပတၢ်အိၣ်မူအပူၤ ပကဘၣ်ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ထီဘိလီၤ. ကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်တၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်, သးသမူကစၢ်လၢ အအံးထွဲကွၢ်ထွဲပှၤအဃိ ပကဘၣ်ဒိကနၣ်အကလုၢ်လီၤ. (စံး. ၉၅:၆, ၇) တၢ်ဒိကနၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်တအိၣ်ဒီး တၢ်ဒိကနၣ်န့ၣ် ပတဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သးဘၣ်.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယိၤဟၣ် ၇:၈-၁၀) လဲၤထီၣ်သုဝဲဆူဘူၣ်ပူၤတက့ၢ်. ယဲဒၣ်အံၤ ယတလဲၤထီၣ်ဒံးဘၣ်ဆူ ဘူၣ်တဘူၣ်အံၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယမုၢ်ယလါတဘၣ်ဒံးဘၣ်လီၤ. ၉ စံးဘၣ်တၢ်န့ၣ်တဖၣ်, ဒီးအိၣ်ဝဲလၢကၤလံၤလါလီၤ. ၁၀ ဘၣ်ဆၣ်ဒီးတုၤအဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် လဲၤထီၣ်ဝဲဝံၤဒီး အဝဲဒၣ်လဲၤထီၣ်စ့ၢ်ကီး ဆူဘူၣ်ပူၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်လၢတၢ်အိၣ်ဖျါဘၣ်, မ့ၢ်ဒ်လၢတၢ်ခူသူၣ်အသိးလီၤ.
တၢး၀၇ ၂/၁ ကဘျံးပၤ ၆ အဆၢ ၄
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကဘၣ်တဲတၢ်တီတီလဲၣ်
ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်အိၣ်သးတဖၣ်အံၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးပာ်လီၤဝဲအဒိအတဲာ်ဒ်လဲၣ်. ဘၣ်တဘျီ အဝဲတဲသကိးတၢ်ဒီး ပှၤတနီၤလၢတမ့ၢ်ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ် လၢအအဲၣ်ဒိးသ့ၣ်ညါ အဝဲအတၢ်ဟးဝ့ၤဝီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် ဟ့ၣ်ကူၣ်အီၤလၢ “ဟးထီၣ်ဖဲအံၤ ဒီးလဲၤဆူကီၢ်ယူဒၤတက့ၢ်.” ယ့ၣ်ၡူးစံးဆၢက့ၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲစံးဆၢက့ၤဝဲလၢ “လဲၤထီၣ်သုဝဲဆူဘူၣ်ပူၤ [လၢယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ] တက့ၢ်. ယဲဒၣ်အံၤ ယတလဲၤထီၣ်ဒံးဘၣ် ဆူဘူၣ်တဘူၣ်အံၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယမုၢ်ယလါတဘၣ်ဒံးဘၣ်လီၤ.” လၢခံတယံာ်ဘၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးလဲၤဝဲ ဆူဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒ်သိးကလဲၤထီၣ်ဝဲ ဘူၣ်အံၤအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ယ့ၣ်ၡူးစံးဆၢက့ၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်အံၤလဲၣ်. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် တကြၢးသ့ၣ်ညါဝဲ ယ့ၣ်ၡူးကအိၣ်တၢ်လီၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲးအဃိလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးတစံးဆၢက့ၤ အဝဲသ့ၣ်လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကမၤအၢမၤနး အီၤဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်သ့အဃိလီၤ. တၢ်အံၤတမ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးလီတၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီးယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် တၢ်မၢဖိပ့းတရူး ကွဲးဝဲလၢ “အဝဲဒၣ်တမၤဘၣ်တၢ်ဒဲးဘးဘၣ်, ဒီးတၢ်တထံၣ်န့ၢ်ဘၣ် တၢ်လီတၢ်ဝ့ၤလၢအထးခိၣ်ဘၣ်.”—ယိၤဟၣ် ၇:၁-၁၃; ၁ ပ့းတရူး ၂:၂၂.
(ယိၤဟၣ် ၈:၅၈) ဒီးယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ယစံးဘၣ်တဲဘၣ်သုတီတီလိၤလိၤ, စီၤအၤဘြၤဟၣ်တချုးအိၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် ယမ့ၢ်ယဲလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, အဝဲသ့ၣ်ဟံးထီၣ်လၢၢ်ဒ်သိး အကကွံာ်အီၤလီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၈:၅၈
ယမ့ၢ်ယဲလီၤ [ယအိၣ်ပာ်စၢၤလံ, nwt]– မ့ၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢအ “ထံၣ်လံစီၤအၤဘြၤဟၣ်” အဃိ ပှၤယူဒၤဖိလၢ အထီဒါတၢ်တဖၣ် စံးဘၣ်အီၤလၢ “နသးတအိၣ်ဒံးဘၣ် အနံၣ်ယဲၢ်ဆံဘၣ်” ဒီးအဲၣ်ဒိးကွံာ်အီၤလၢလၢၢ်လီၤ. (ယိၤ. ၈:၅၇) အဃိ ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တချုးအဝဲဟဲလီၤဆူဟီၣ်ခိၣ်ဒံးဘၣ် ဒီးတချုးလၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဝဲအိၣ်လၢမူခိၣ် ဒ်ပှၤနီၢ်သးဖိအသိးလီၤ. ပှၤတနီၤတဲဝဲလၢ လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ်ယွၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲလၢ ကြံးအတၢ်ကတိၤ e·goʹ ei·miʹ (အံကိအ့မံ) (လံာ်စီဆှံတနီၤကွဲးကျိာ်လၢ “ယမ့ၢ်”) အံၤဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ၂ မိၤ. ၃:၁၄ “ယမ့ၢ်” အဃိ လံာ်စီဆှံ ခံဆၢအံၤကြၢးလၢ ပှၤကွဲးကျိာ်ထံအီၤဒ်သိးသိးလီၤ. (ကွၢ် တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၄:၂၆.) ဘၣ်ဆၣ် ပမ့ၢ်ကွၢ် လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ အမဲာ်ညါဒီးအလီၢ်ခံတၢ်ကတိၤတဖၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် အ့မံ လၢပှၤသူအီၤလၢ “စီၤအၤဘြၤဟၣ်တချုးအိၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်” အမဲာ်ညါန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လၢအမၤဒံးအသးလီၤ. အဃိ “ယမ့ၢ်ယဲ” န့ၣ် ကြၢးပှၤကွဲးကျိာ်က့ၤအီၤလၢ ‘ယအိၣ်ပာ်စၢၤလံ’ န့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံကွဲးကျိာ်လၢပျၢၤ ဒီးလၢစိၤခဲအံၤအါတက့ၢ်န့ၣ် သူဝဲတၢ်ကတိၤလၢ အလီၤဂာ်လိာ်အသးဒီး ‘ယအိၣ်ပာ်စၢၤလံ’ လီၤ. တၢ်ကတိၤအံၤ အခီပညီလီၤဂာ်ဒီး ယိၤဟၣ် ၁၄:၉ အပူၤယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ “စီၤဖံလံးပူးဧၢ, ယအိၣ်တ့ၢ်ဒီးသု ယံာ်ထဲအံၤဒီး, နတသ့ၣ်ညါယၤဘၣ်ဧါ.” လံာ်စီဆှံ ကွဲးကျိာ်အါတက့ၢ်န့ၣ် သူဝဲတၢ်ကတိၤလၢ အလီၤဂာ်လိာ်အသးဒ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ ei·mi န့ၣ်ဖျါလၢပှၤကွဲးကျိာ်က့ၤအီၤလၢ ‘အိၣ်ပာ်စၢၤလံ’ သ့လီၤ. (တၢ်အဒိအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ပထံၣ်ဘၣ်လၢ လူၤ. ၂:၄၈; ၁၃:၇; ၁၅:၂၉; ယိၤ. ၁:၉; ၅:၆; ၁၅:၂၇; မၤတၢ်. ၁၅:၂၁; ၂ ကရံၣ်. ၁၂:၁၉; ၁ ယိၤ. ၃:၈.) အါန့ၢ်အန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ ယိၤဟၣ် ၈:၅၄, ၅၅ ပူၤတဖၣ်န့ၣ် ဖျါလၢအဝဲတအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ အဝဲဒီးအပၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤတဂၤဃီဘၣ်.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယိၤဟၣ် ၈:၃၁-၄၇) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်ပှၤယူဒၤဖိလၢ အစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤတဖၣ်န့ၣ်, သုမ့ၢ်အိၣ်မ့ၢ်ဆိးလၢယကလုၢ်ကထါအပူၤဒီး, သုမ့ၢ်ယပျဲၢ်ယဘီၣ်အနီၢ်အသံးလီၤ. ၃၂ ဒီးသုကသ့ၣ်ညါတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ, ဒီးတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီန့ၣ် ကမၤထူၣ်ဖျဲးသုလီၤ. ၃၃ ဒီးအဝဲသ့ၣ်စံးဆၢအီၤ, ပဝဲဒၣ်အံၤ, ပမ့ၢ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အချံအသၣ်, ဒီးပတကဲကုၢ်လၢ ပှၤတဂၤဂၤအစုပူၤနီတခီၣ်ဘၣ်. နစံးလၢတၢ်ကမၤထူၣ်ဖျဲးသုန့ၣ် မ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. ၃၄ ဒီးယ့ၣ်ၡူးကတိၤဆၢအီၤ, ယစံးဘၣ်သုတီတီလိၤလိၤလၢ ကယဲၢ်ပှၤလၢအမၤတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်ဒဲးဘးအကုၢ်လီၤ. ၃၅ ဒီးကုၢ်န့ၣ်တအိၣ်ဘၣ်လၢဟံၣ်ပူၤတဘိယူၢ်ဃီဘၣ်. မ့မ့ၢ်ဖိခွါန့ၣ်အိၣ်ဝဲတဘိယူၢ်ဃီလီၤ. ၃၆ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, ဖိခွါမ့ၢ်မၤထူၣ်ဖျဲးသုဒီး, သုကထူၣ်ဖျဲးနီၢ်နီၢ်လီၤ. ၃၇ ယသ့ၣ်ညါလၢသုမ့ၢ်စီၤအၤဘြၤဟၣ်အချံအသၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးသုဃုမၤသံယၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယကလုၢ်ယကထါတအိၣ်တဆိးဘၣ်လၢသုပူၤဘၣ်. ၃၈ တၢ်လၢယထံၣ်ဘၣ်လၢယပၢ်အအိၣ်န့ၣ် ယကတိၤယဲ, ဒီးတၢ်လၢသုထံၣ်လၢသုပၢ်အအိၣ်န့ၣ်, သုမၤသုဝဲလီၤ. ၃၉ ဒီးအဝဲသ့ၣ်စံးဆၢတၢ်ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, စီၤအၤဘြၤဟၣ် မ့ၢ်ပပၢ်လီၤ. ဒီးယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, သုမ့မ့ၢ် စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဖိဒီး, သုကမၤစီၤအၤဘြၤဟၣ်အတၢ်မၤလီၤ. ၄၀ ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, သုဃုမၤသံယၤ, ပှၤလၢအစံးဘၣ်တဲဘၣ်သုလၢတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလၢ ယနၢ်ဟူလၢယွၤန့ၣ်လီၤ. စီၤအၤဘြၤဟၣ်တမၤဘၣ်ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ၄၁ သုဝဲသ့ၣ်အံၤ, သုမၤသုပၢ်အတၢ်မၤလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, အဝဲသ့ၣ်စံးဘၣ်အီၤ, ပဝဲဒၣ်အံၤပတအိၣ်ဖျဲၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါဘၣ်, ပအိၣ်ဒီးပပၢ်ယွၤတဂၤဃီန့ၣ်လီၤ. ၄၂ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ယွၤမ့မ့ၢ်သုပၢ်ဒီး, သုကအဲၣ်ယၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယဟးထီၣ်လၢယွၤအအိၣ်, ဒီးယဟဲလီၤယဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တမ့ၢ်ဘၣ် ယဟဲဒၣ်ယဲဘၣ်, မ့ၢ်အမၢလီၤယၤလီၤ. ၄၃ ဘၣ်မနုၤလၢ သုနၢ်တပၢၢ်ဘၣ်ယတၢ်ကတိၤလဲၣ်. မ့ၢ်သုဒိကနၣ်ယကလုၢ်ကထါ တသ့ဘၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ၄၄ သုဝဲသ့ၣ်အံၤ, သုဘၣ်ဃးဒီးသုပၢ်မုၣ်ကီၤလံၢ်, ဒီးဖဲဒၣ်သုပၢ်အသးန့ၣ်, တၢ်မိၣ်မၤသုသးလီၤ. အဝဲန့ၣ်လၢသီလံၤလံၤ, မ့ၢ်ပှၤလၢအမၤသံပှၤကညီ, ဒီးတဆၢထၢၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအပူၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီတအိၣ်ဘၣ်လၢအပူၤဘၣ်. တုၤအကတိၤ တၢ်ကဘျံးကဘျၣ်ဒီး, မ့ၢ်အကတိၤတၢ်လၢအတၢ်ဒၣ်ဝဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်ပှၤလၢအကတိၤတၢ်ကဘျံးကဘျၣ်, ဒီးမ့ၢ်တၢ်ကတိၤကဘျံးကဘျၣ်အပၢ်လီၤ. ၄၅ ဒီးယဲဒၣ်အံၤ, ယကတိၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအဃိဒီး, သုတနာ်ဘၣ်ယၤဘၣ်. ၄၆ မ့ၢ်မတၤလၢသုကျါ ကဒုးနဲၣ်ယၤလၢတၢ်ကမၣ်အဂ့ၢ်တဂၤလဲၣ်. ဒီးယမ့ၢ်ကတိၤတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီဒီး, ဘၣ်မနုၤလၢသုတနာ်ဘၣ်ယၤလဲၣ်. ၄၇ ပှၤဘၣ်ဃးဒီးယွၤန့ၣ်, ဒိကနၣ်ယွၤအကလုၢ်ကထါလီၤ. မ်ဒ်န့ၣ်ဒီး သုဝဲသ့ၣ်အံၤ, မ့ၢ်သုတဘၣ်ဃးဘၣ်ဒီး ယွၤဘၣ်ဒီး, သုတဒိကနၣ် သုဝဲဘၣ်လီၤ.