ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၅–၁၁
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယိၤဟၣ် ၂၀–၂၁
“နအဲၣ်ယၤအါန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဧါ”
(ယိၤဟၣ် ၂၁:၁-၃) လၢတၢ်တဖၣ်န့ၣ် အလီၢ်ခံဒီး, ယ့ၣ်ၡူးဒုးနဲၣ် ကဒီးအသးလၢအပျဲၢ်အဘီၣ် ဖဲပီၣ်လဲၣ်တံၤဘ့ၤရံအနံၤလီၤ. ဒီးဒုးနဲၣ်အသးဒ်အံၤ. ၂ စီၤၡံမိၣ်ပ့းတရူး ဒီးစီၤသိၤမါ ကိးဝဲလၢစီၤဒံဒူၤမူး, ဒီးပှၤကၤနါဖိလၢကၤလံၤလါ, စီၤနၤသန့လး, ဒီးစီၤစ့းဘ့းဒဲအဖိခွါတဖၣ်, ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်လၢအဂၤခံဂၤ သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်, အိၣ်ဝဲတပူၤဃီလီၤ. ၃ စီၤၡံမိၣ်ပ့းတရူးစံးဘၣ်အီၤ, ယကလဲၤမၤအီၣ်ညၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ် စံးဘၣ်အီၤ, ပလဲၤစ့ၢ်ကီးဒီးနၤလီၤ. ဒီးဟးထီၣ် ဒီးလဲၤနုာ်လၢကဘီပူၤ ဒီးလၢမုၢ်တနၤန့ၣ်တမၤန့ၢ်ဘၣ်တၢ်နီတမံၤဘၣ်.
(ယိၤဟၣ် ၂၁:၄-၁၄) ဒီးဖဲမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်န့ၣ်, ယ့ၣ်ၡူးဆၢထၢၣ်လၢ ထံနံၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်တသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အမ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်. ၅ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ဖိသ့ၣ်လံၤသ့ၣ်ဧၢ, တၢ်အီၣ်အိၣ်တမံၤမံၤဧါ. ဒီးစံးဆၢအီၤ, တအိၣ်ဘၣ်. ၆ ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, တ့ၢ်လီၤစၤလၢကဘီအဃၢၤစုထွဲတခီ, ဒီးသုကထံၣ်န့ၢ်တၢ်လီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ် ဒီးအဝဲသ့ၣ်တ့ၢ်လီၤဝဲ, ဒီးဘၣ်ညၣ် ဂီၢ်မုၢ်ဒီးထုးစၤတန့ၢ်ဘၣ်လၢညၣ်ဂီၢ်မုၢ်အဃိလီၤ. ၇ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ် လၢယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်အီၤတဂၤ စံးဘၣ်စီၤပ့းတရူး, မ့ၢ်ကစၢ်လီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး စီၤပ့းတရူးနၢ်ဟူလၢအမ့ၢ်ကစၢ်န့ၣ်ဒီး, မ့ၢ်လၢအအိၣ်ဘ့ၣ်ဆ့ဒီး, သိးထီၣ်က့ၤအဆ့ဖးဒိၣ်, ဒီးကံၢ်တူာ်ဝဲ, ဒီးစံၣ်လီၤဝဲလၢပီၣ်လဲၣ်အပူၤလီၤ. ၈ ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်လၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ် ဟဲလၢကဘီပူၤ, အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တယံၤဘၣ်ဒီးခိဘၣ်. မ့ၢ်အယံၤအပျၢ်ခံကယၤဃၣ်ဃၣ်, ဒီးထုးစၤအိၣ်ဒီးညၣ်န့ၣ်လီၤ. ၉ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး တုၤအဝဲသ့ၣ်လဲၤထီၣ်လၢခိဒီး, ထံၣ်မ့ၣ်အူကဖးဒီးညၣ်အိၣ်လၢအဖီခိၣ်, ဒီးကိၣ်လီၤ. ၁၀ ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ဟဲစိာ်ညၣ်လၢ သုမၤန့ၢ်ခဲကနံၣ်အံၤ တနီၤတက့ၢ်. ၁၁ စီၤၡံမိၣ်ပ့းတရူးလဲၤထီၣ်, ဒီးထုးထီၣ်စၤ, လၢပှဲၤထီၣ်ဒီးညၣ်ဖးဒိၣ် တကယၤ ယဲၢ်ဆံသၢဘ့ၣ်, ဆူခိလီၤ. အါထဲန့ၣ်ဘၣ်ဆၣ်ဒီး စၤတယာ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. ၁၂ ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ဟဲအီၣ်တၢ်အီၣ် လၢဂီၤအီၣ်တက့ၢ်. ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်သံကွၢ်အီၤ လၢနမ့ၢ်မတၤမတၤန့ၣ်, တဘူၣ်ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သ့ၣ်ညါလၢအမ့ၢ်ကစၢ်န့ၣ်လီၤ. ၁၃ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးဟဲဃီၤ, ဒီးဟံးန့ၢ်ကိၣ်, ဒီးဟ့ၣ်အီၤ, ဒီးညၣ်ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. ၁၄ ယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤလၢတၢ်သံဝံၤဒီး, ဒုးနဲၣ်အသးလၢအပျဲၢ်အဘီၣ်တစုအံၤ, မ့ၢ်အပှဲၤထီၣ်သၢစုတစုလီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၂၁:၁၅-၁၉) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး တုၤအအီၣ်တၢ်အီၣ်လၢဂီၤအီၣ်ဝံၤဒီး, ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်စီၤၡံမိၣ်ပ့းတရူး, စီၤယိၤနါအဖိခွါ, စီၤၡံမိၣ်ဧၢ, မ့ၢ်နအဲၣ်ယၤအါန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဧါ. ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, မ့ၢ်လံ. ကစၢ်ဧၢ, နသ့ၣ်ညါလၢယအဲၣ်နၤလီၤ. ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီယသိဖိတက့ၢ်. ၁၆ စံးဘၣ်ကဒီးအီၤ ပှဲၤထီၣ်ခံဘျီတဘျီ, စီၤယိၤနါအဖိခွါ, စီၤၡံမိၣ်ဧၢ, နအဲၣ်ယၤဧါ. ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, မ့ၢ်လံ, ကစၢ်ဧၢ, နသ့ၣ်ညါလၢယအဲၣ်နၤလီၤ. ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, အံးက့ၤကွၢ်က့ၤယသိတက့ၢ်. ၁၇ စံးဘၣ်အီၤသၢဘျီတဘျီ, စီၤယိၤနါအဖိခွါ, စီၤၡံမိၣ်ဧၢ, နအဲၣ်ယၤဧါ. ဒီးစီၤပ့းတရူးအသးတမုာ်ဘၣ်လၢ အစံးဘၣ်အီၤနအဲၣ်ယၤဧါ, ပှဲၤထီၣ်သၢဘျီဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ကစၢ်ဧၢ, နသ့ၣ်ညါတၢ်လၢာ်, နသ့ၣ်ညါလၢယအဲၣ်နၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီယသိတက့ၢ်. ၁၈ ယစံးဘၣ်နၤ တီတီလိၤလိၤ, ဖဲနသးစၢ်ဒံးဒီး, နကံၢ်တူာ်ထီၣ်နသး, ဒီးဖဲဒၣ်နသးန့ၣ်, နဟးလီၤ. မ့မ့ၢ်တုၤနသးပှၢ်ဒီး, နကယူာ်ထီၣ်နစုဒီးပှၤဂၤကကံၢ်တူာ်နၤ, ဒီးကလဲၤစိာ်နၤဖဲတၢ်တမိၣ်လဲၤဘၣ်နသးအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ၁၉ ဒီးစံးတၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်အဒုးနဲၣ်လၢ အဝဲဒၣ်ကမၤလၤမၤကပီၤယွၤ လၢအသံဒ်အံၤဒ်နုၤအဂ့ၢ်လီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်တဖၣ်လၢ ယိၤ. ၂၁:၁၅, ၁၇
ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ် စီၤၡံမိၣ်ပ့းတရူး– စီၤပ့းတရူး သမၢယ့ၣ်ၡူးသၢဘျီဝံၤအလီၢ်ခံ ယ့ၣ်ၡူးသံကွၢ်ဝဲ စီၤပ့းတရူးလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသံကွၢ်အီၤသၢဘျီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးအတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးအဃိ “စီၤပ့းတရူး အသးတမုာ်ဘၣ်.” (ယိၤ. ၂၁:၁၇) ဖဲစီၤယိၤဟၣ် ကွဲးဝဲ ယိၤ. ၂၁:၁၅-၁၇ အခါ အဝဲသူဝဲ ကြံးအတၢ်ကတိၤလၢ အလီၤဆီလိာ်အသးခံဖျၢၣ် အဲဂဖံယိၣ် (a·ga·paʹo) အခီပညီမ့ၢ် တၢ်အဲၣ် ဒီး ဖ့လယိာ် (phi·leʹo) လၢအခီပညီမ့ၢ် တၢ်အဲၣ်တၢ်ကဟုကယာ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးသံကွၢ် စီၤပ့းတရူးလၢ “နအဲၣ်ယၤဧါ” ခံဘျီ ဒီးလၢတၢ်သူၣ်ဘျၢသးဘျၢအပူၤ စီၤပ့းတရူး စံးဆၢက့ၤဝဲခံဘျီလၢ “ယအဲၣ်နၤလီၤ.” ဒီးဖဲ ယ့ၣ်ၡူးသံကွၢ်အီၤ အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီလၢ “နအဲၣ်ယၤဧါ” အခါ စီၤပ့းတရူးစ့ၢ်ကီး စံးဆၢက့ၤဝဲသပှၢ်တၢၢ်လၢ “ယအဲၣ်နၤလီၤ.” ဖဲစီၤပ့းတရူး စံးဆၢက့ၤအီၤတဘျီလၢ်လၢ်လၢ ယအဲၣ်နၤအခါ ယ့ၣ်ၡူးတဲအီၤလၢ နမ့ၢ်အဲၣ်ယၤန့ၣ် လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ “အံးက့ၤကွၢ်က့ၤ” ယပျဲၢ်ယဘီၣ်တဖၣ်တက့ၢ်. လၢလံာ်စီဆှံအဆၢအံၤအပူၤန့ၣ် ထိၣ်သတြီၤဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်ဒီး “သိဖိ” တဖၣ်လီၤ. (ယိၤ. ၂၁:၁၆, ၁၇; ၁ ပ့း. ၅:၁-၃) ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်အခွဲးလၢ စီၤပ့းတရူး ကတဲအီၤလၢ အအဲၣ်အီၤသၢဘျီ ဒီးဟ့ၣ်လီၤအီၤ မူဒါလၢကကွၢ်ထွဲအသိလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲဒ်အံၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲပျၢ်ကွံာ်စီၤပ့းတရူး အတၢ်ကမၣ်လၢ အသမၢအီၤသၢဘျီအဃိန့ၣ်လီၤ.
မ့ၢ်နအဲၣ်ယၤအါန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဧါ– တၢ်ကတိၤ “အါန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်” န့ၣ် ပှၤနၢ်ပၢၢ်အီၤသ့လၢကျဲအါဘိလီၤ. ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တနီၤ နၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ အခီပညီကမ့ၢ် “နအဲၣ်ယၤအါန့ၢ် နအဲၣ်တၢ်မၢဖိအဂၤတဖၣ်န့ၣ်ဧါ” မ့တမ့ၢ် “နအဲၣ်ယၤအါန့ၢ် တၢ်မၢဖိတဖၣ် အဲၣ်ယၤန့ၣ်ဧါ” သနာ်က့ အခီပညီဖျါလၢ “မ့ၢ်နအဲၣ်ယၤအါန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဧါ.” အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ညၣ်လၢအဝဲသ့ၣ်ဖီၣ်ဝဲ မ့တမ့ၢ် တၢ်လၢအဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး တၢ်ဖီၣ်ညၣ်အတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ. အဃိ လံာ်စီဆှံအဆၢအံၤ အခီပညီဖျါလၢ– ‘နအဲၣ်ယၤအါန့ၢ် ကျိၣ်စ့ဒီးတၢ်စုလီၢ်ခီၣ်ခိၣ် မ့တမ့ၢ် တၢ်မၤလၢနသးအိၣ်မၤအီၤန့ၣ်ဧါ. နမ့ၢ်အဲၣ်ယၤအါန့ၢ် တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်န့ၣ် လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ ယသိတဖၣ်တက့ၢ်.’ တၢ်သံကွၢ်အံၤ ကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲဒီး စီၤပ့းတရူး အတၢ်အိၣ်သးလီၤ. စီၤပ့းတရူး မ့ၢ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ် အဆိကတၢၢ်အကျါတဂၤလီၤ. (ယိၤ. ၁:၃၅-၄၂) ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ဆၢကတီၢ်လၢပှဲၤ ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး တဘျီဃီဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲ က့ၤမၤက့ၤဝဲ ပှၤဖီၣ်ညၣ်အတၢ်မၤလီၤ. ပူၤကွံာ်စှၤလါဝံၤအလီၢ်ခံ ယ့ၣ်ၡူး ကိးထီၣ်စီၤပ့းတရူးလၢ အတၢ်မၤ ဒ်သိးကဒုးကဲထီၣ်ဝဲလၢ “ပှၤမၤညၣ်ပှၤကညီ” လီၤ. (မး. ၄:၁၈-၂၀; လူၤ. ၅:၁-၁၁) မၤကဒီးတဘျီ ဖဲယ့ၣ်ၡူးသံဝံၤ တယံာ်တမီၢ်န့ၣ် စီၤပ့းတရူးတဲကဒီးဝဲလၢ ကလဲၤဖီၣ်ညၣ် ဒီးတၢ်မၢဖိအဂၤတဖၣ်စ့ၢ်ကီး လဲၤဃုာ်ဒီးအီၤလီၤ. (ယိၤ. ၂၁:၂, ၃) အဃိ ဖဲအံၤန့ၣ်ဖျါလၢ ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိးဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ စီၤပ့းတရူး လၢ အဝဲကမၤတၢ်ဆၢတဲာ် တဲာ်တဲာ်ဖျုဖျုလၢ– မ့ၢ်အဝဲကပာ်ဆိဝဲ ညၣ်အပူၣ်တဖၣ်လၢ အိၣ်လၢအမဲာ်ညါ လၢအခၢၣ်စးဝဲ တၢ်ဖီၣ်ညၣ်အတၢ်မၤဧါ, မ့တမ့ၢ် အဝဲကပာ်ဆိဝဲတၢ်မၤလၢအမ့ၢ် တၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ ယ့ၣ်ၡူးအသိတဖၣ် မ့တမ့ၢ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်န့ၣ်ဧါ.—ယိၤ. ၂၁:၄-၈.
သၢဘျီတဘျီ– စီၤပ့းတရူး သမၢဝဲ ယ့ၣ်ၡူးသၢဘျီလီၤ. ခဲအံၤ ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်အီၤ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်သၢဘျီ ဒ်သိးကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အတၢ်တူၢ်ဘၣ်လီၤ. ဖဲစီၤပ့းတရူး တဲဝဲလၢအအဲၣ်အီၤအခါ ယ့ၣ်ၡူး တဲဘၣ်အီၤလၢ ကဘၣ်ပာ်ဖျါတၢ်အဲၣ် ခီဖျိ ပာ်ဆိတၢ်မၤစီဆှံလၢ တၢ်ခဲလၢာ်အမဲာ်ညါလီၤ. စီၤပ့းတရူး ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်အဂၤလၢ အအိၣ်ဒီးမူဒါတဖၣ် ကလုၢ်အီၣ်လုၢ်အီဝဲ, ကဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ဒီးကွၢ်ထွဲဝဲ ခရံာ်အသိလၢအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် သနာ်က့ လိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီအီၤလၢ နီၢ်သးတခီန့ၣ်လီၤ.—လူၤ. ၂၂:၃၂.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယိၤဟၣ် ၂၀:၁၇) ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ထိးယၤတဂ့ၤ, ယတလဲၤထီၣ်ဒံးဘၣ်ဆူ ယပၢ်အအိၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်လဲၤဆူယဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အအိၣ်, ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ယလဲၤထီၣ်ဆူယပၢ်ဒီး သုပၢ်အအိၣ်, ဒီးဆူယယွၤဒီး သုယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၂၀:၁၇
ထိးယၤတဂ့ၤ (ဖီၣ်ဃာ်ယၤတဂ့ၤ, NWT)– ကြံးအတၢ်ကတိၤလၢ ဟဲးတိးမ့ၤ (haʹpto·mai) အခီပညီအိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ “ထိးဝဲ” မ့တမ့ၢ် “ဖီၣ်ဃာ်, ထုးဃာ်.” ပှၤကွဲးကျိာ်ထံတၢ်တနီၤန့ၣ် ကွဲးကျိာ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤအံၤလၢ “ထိးယၤတဂ့ၤ” လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဒီးပိာ်မုၣ်အဂၤတဖၣ် “ဟံးဃာ်အခီၣ်ဒီး ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤ” အခါအဝဲတတြီဝဲဘၣ်. အဃိ ပှၤမၤကဒၤလ့ၣ်ဖိ နီၢ်မၤရံ မ့ၢ်ထိးအီၤ ယိယိဖိန့ၣ် တမ့ၢ်လၢအဝဲကတဲဝဲဒ်အံၤဘၣ်. (မး. ၂၈:၉) မ့ၢ်လၢပှၤမၤကဒၤလ့ၣ်ဖိ နီၢ်မၤရံ ဘၣ်ယိၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးကထီၣ်လၢမူခိၣ်အဃိလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်လၢအဝဲအဲၣ်ဒိးအိၣ်ဒီး အကစၢ်အဃိဖီၣ်ဃာ်ဝဲ ဒီးတအဲၣ်ဒီးပျၢ်ဝဲဘၣ်. အဃိ ယ့ၣ်ၡူးတဲဘၣ် နီၢ်မၤရံလၢ တဘၣ်ဖီၣ်ဃာ်အီၤဘၣ်, ဒီးယ့ၣ်ၡူးမၢနီၢ်မၤရံလဲၤတဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ အဝဲဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလံန့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤဒုးနာ်န့ၢ် နီၢ်မၤရံလၢ အဝဲတက့ၤထီၣ်လၢ မူခိၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ.
(ယိၤဟၣ် ၂၀:၂၈) စီၤသိၤမါစံးဆၢတၢ် ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ယကစၢ်, ဒီးယယွၤန့ၣ်လီၤ.
nwtsty တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၂၀:၂၈
ယကစၢ် ဒီးယယွၤ– “ယကစၢ် ဒီးယယွၤ [ဟိၣ်သံအိၤ (ho the·osʹ)].” တၢ်ကတိၤအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲယ့ၣ်ၡူးသနာ်က့ ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တနီၤ တဲဝဲလၢ တၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ် အဲၣ်ဒိးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူး အပၢ်ကစၢ်ယွၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. ပှၤတနီၤတဲဝဲလၢ တၢ်ကတိၤအံၤ လၢကြံးကျိာ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ယ့ၣ်ၡူးလီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်အံၤဒၣ်လဲာ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ကတိၤလၢ “ယကစၢ် ဒီးယယွၤ” အံၤအဲၣ်ဒိးတဲဝဲမတၤတဂၤလဲၣ်န့ၣ် ပမ့ၢ်ကွၢ်လံာ်စီဆှံအကတြူၢ်လၢအဂၤတဖၣ် အတၢ်ကတိၤ အမဲာ်ညါဒီးအလီၢ်ခံန့ၣ် ပသ့ၣ်ညါသ့လီၤ. လၢလံာ်စီဆှံတၢ်ကွဲးနီၣ်အပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးဒုးသ့ၣ်ညါဆိပာ်ဝဲ အပျဲၢ်အဘီၣ်တဖၣ်လၢ “ယလဲၤထီၣ်ဆူယပၢ်ဒီး သုပၢ်အအိၣ် ဒီးဆူယယွၤဒီး သုယွၤ အအိၣ်န့ၣ်လီၤ.” အဃိ အလီၢ်တအိၣ်လၢ စီၤသိၤမါ ကဘၣ်နာ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်မ့ၢ် သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်န့ၣ်ဘၣ်. (ကွၢ်တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၂၀:၁၇) စီၤသိၤမါ နၢ်ဟူဘၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးဃ့ဘါထုကဖၣ်ဆူ ‘အပၢ်’ အအိၣ် ဒီးကိးဝဲလၢ “ယွၤနီၢ်နီၢ်တဂၤဃီ” လီၤ. (ယိၤ. ၁၇:၁-၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤသိၤမါ ကိးဝဲယ့ၣ်ၡူးလၢ “ယယွၤ” န့ၣ်ကမ့ၢ်လၢ တၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်အံၤအဃိလီၤ– အဝဲထံၣ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးဒ်အမ့ၢ် “ယွၤ” တဂၤအသိး, တမ့ၢ်ဒ် သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်အသိးဘၣ်. (ကွၢ်တၢ်မၤနီၣ်လၢ ယိၤ. ၁:၁) မ့တမ့ၢ် အဝဲကိးဝဲ ယ့ၣ်ၡူးဒ်အံၤန့ၣ် ကလီၤဂာ်ဒ် ယွၤအခ့အပှၤလၢပျၢၤတဖၣ် ကိးဝဲယဟိဝၤယွၤ အမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဒ်တၢ်ကွဲးနီၣ်လၢ လံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်တကတြူၢ်အပူၤအသိးန့ၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံတၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါတနီၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ မ့တမ့ၢ် ပှၤလၢအကွဲးလံာ်စီဆှံတဖၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တူၢ်လိာ် ကတိၤတၢ်ဒီး မူခိၣ်ကလူးလၢအဟဲဆှၢတၢ်ကစီၣ်တဖၣ် ဒ်ယဟိဝၤယွၤအသိးလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဂ့ၢ်အံၤန့ၣ် စီၤသိၤမါ သ့ၣ်ညါဝဲဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး ၁ မိၤ. ၁၆:၇-၁၁, ၁၃; ၁၈:၁-၅, ၂၂-၃၃; ၃၂:၂၄-၃၀; စံၣ်ညီၣ်. ၆:၁၁-၁၅; ၁၃:၂၀-၂၂) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ စီၤသိၤမါ ကိးဝဲယ့ၣ်ၡူးလၢ “ယယွၤ” န့ၣ်ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကမ့ၢ်လၢအဝဲအၢၣ်လီၤတူၢ်လိာ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးမ့ၢ် ယွၤအပှၤခၢၣ်စး, ပှၤကတိၤခၢၣ်စးတၢ်လၢယွၤအဂီၢ်လီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယိၤဟၣ် ၂၀:၁-၁၈) ဒီးလၢမုၢ်နွံနံၤအကျါ, မုၢ်ခီၣ်ထံးတနံၤဂီၤဂီၤ, တၢ်ခံးဒံးန့ၣ်, ပှၤမၤကဒၤလ့ၣ်ဖိ နီၢ်မၤရံလဲၤဆူတၢ်သွၣ်ခိၣ်န့ၣ်, ဒီးထံၣ်ဝဲလၢလၢၢ်အိၣ်လၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်အပူၤန့ၣ်, တလ့ၣ်ကွံာ်အသးလီၤ. ၂ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီးဃ့ၢ်ဝဲ, ဒီးဟဲဆူစီၤပ့းတရူး ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်အဂၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်အီၤတဂၤအအိၣ်, ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ပှၤလဲၤစိာ်ကွံာ်လံကစၢ်လၢ တၢ်သွၣ်ခိၣ်အပူၤလံ. ဒီးပာ်က့ၤအီၤဖဲလဲၣ်န့ၣ်, ပတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ၃ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး စီၤပ့းတရူး ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်အဂၤတဂၤန့ၣ်, ဟးထီၣ်ဝဲ, ဒီးလဲၤဝဲဆူတၢ်သွၣ်ခိၣ်လီၤ. ၄ ဒီးပှၤခံဂၤဃ့ၢ်ဃုာ်, ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်အဂၤတဂၤန့ၣ် ဃ့ၢ်ပူၤကွံာ်စီၤပ့းတရူး, ဒီးတုၤဆိလၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်လီၤ. ၅ ဒီးသကူးလီၤအသး, ဒီးထံၣ်ဖှီဝါကဆှၣ် အိၣ်ပာ်လီၤအသးဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တလဲၤနုာ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. ၆ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး စီၤၡံမိၣ်ပ့းတရူး တုၤလၢအလီၢ်ခံ, ဒီးလဲၤနုာ်ဝဲဆူ တၢ်သွၣ်ခိၣ်အပူၤလီၤ. ဒီးထံၣ်ဖှီဝါကဆှၣ်အိၣ်ပာ်လီၤအသး, ၇ ဒီးတၢ်စှၢၤလၢအဘံဃာ်အခိၣ်န့ၣ် တအိၣ်ဘၣ်ဒီးဖှီဝါကဆှၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်အအိၣ်ထူထီၣ်အသးလၢ အလီၢ်တပူၤဒၣ်လီၤ. ၈ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး အပျဲၢ်အဘီၣ် အဂၤတဂၤ, လၢအလဲၤတုၤဆိဆူတၢ်သွၣ်ခိၣ်န့ၣ်, လဲၤနုာ်ဝဲဒီးထံၣ်တၢ်, ဒီးနာ်တၢ်လီၤ. ၉ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ကွဲးအသးလၢ အဘၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤလၢ တၢ်သံန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်အနၢ်တပၢၢ်ဒံးဘၣ်. ၁၀ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး အပျဲၢ်အဘီၣ်က့ၤကဒါက့ၤ ဆူအပှၤဒၣ်ဝဲအအိၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်နီၢ်မၤရံ ဆၢထၢၣ်လၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်အဃၢၤ, ဒီးဟီၣ်ဝဲလီၤ. ၁၁ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဟီၣ်ဝဲအဖၢမုၢ်ဒီး သကူးလီၤအသး, ဒီးကွၢ်နုာ်လၢတၢ်သွၣ်ခိၣ်အပူၤ, ၁၂ ဒီးထံၣ်ကလူးခံဂၤ လၢအကူအသိးဝါဝဲ, ဆ့ၣ်နီၤဖဲယ့ၣ်ၡူးအစိၣ် ပာ်လီၤအသးအလီၢ်န့ၣ်, လၢအခိၣ်တဂၤ, ဒီးလၢအခီၣ်တဂၤလီၤ. ၁၃ ဒီးအဝဲသ့ၣ်စံးဘၣ်အီၤ, နီၢ်ဧၢ, ဘၣ်မနုၤလၢနဟီၣ်လဲၣ်. ဒီးအဝဲဒၣ်စံးဘၣ်အီၤ, အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤလဲၤစိာ်ကွံာ်ယကစၢ်, ဒီးပာ်အီၤဖဲလဲၣ်ဖဲလဲၣ်န့ၣ် ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်. ၁၄ စံးတၢ်န့ၣ်တဖၣ် ဝံၤဒီးဃၣ်ဃီၤအသးဆူအလီၢ်ခံ, ဒီးထံၣ်ယ့ၣ်ၡူးဆၢထၢၣ်, ဒီးတသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အမ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်လီၤ. ၁၅ ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, နီၢ်ဧၢ, ဘၣ်မနုၤနဟီၣ်လဲၣ်. နဃုမတၤတဂၤလဲၣ်. အဝဲဒၣ်ဆိကမိၣ်လၢ အမ့ၢ်ပှၤပၢၤတၤသၣ်အလီၢ်, ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ကစၢ်ဧၢ, နမ့ၢ်စိာ်ကွံာ်အီၤဒီး, နပာ်အီၤဖဲလဲၣ် ဖဲလဲၣ်န့ၣ်, စံးဘၣ်တဲဘၣ်ယၤတက့ၢ်. ဒီးယကလဲၤဟံးန့ၢ်အီၤလီၤ. ၁၆ ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, နီၢ်မၤရံဧၢ. အဝဲဒၣ်ဃၣ်ဃီၤအသး ဒီးစံးဘၣ်အီၤလၢ ဧ့ၤဘြံၤအကျိာ်, ရၤဘူနံၤဧၢ, (အခီပညီန့ၣ် မ့ၢ်သရၣ်ကစၢ်လီၤ.) ၁၇ ယ့ၣ်ၡူးစံးဘၣ်အီၤ, ထိးယၤတဂ့ၤ, ယတလဲၤထီၣ်ဒံးဘၣ်ဆူ ယပၢ်အအိၣ်ဘၣ်. မ့မ့ၢ်လဲၤဆူယဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ်အအိၣ်, ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ယလဲၤထီၣ်ဆူယပၢ်ဒီး သုပၢ်အအိၣ်, ဒီးဆူယယွၤဒီး သုယွၤအအိၣ်န့ၣ်လီၤ. ၁၈ ပှၤမၤကဒၤလ့ၣ်ဖိနီၢ်မၤရံ က့ၤစံးဘၣ်တဲဘၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ သါထံၣ်ဘၣ်ကစၢ်န့ၣ်, ဒီးလၢအစံးဘၣ်သါလၢ တၢ်န့ၣ်တဖၣ်လီၤ.
လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၁၂–၁၈
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | မၤတၢ် ၁–၃
“ကစၢ်ယွၤ လူလီၤအသးစီဆှံလၢ ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ”
(မၤတၢ် ၂:၁-၈) ဒီးဖဲဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအမုၢ်နံၤပှဲၤထီၣ်ဒီး, အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်, အိၣ်ဝဲအသးတဖျၢၣ်ဃီ, လၢအလီၢ်တပူၤဃီလီၤ. ၂ ဒီးတၢ်သီၣ်လီၤဝဲသတူၢ်ကလာ်လၢမူခိၣ်, ဒ်ကလံၤမုၢ်ဟဲသီၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်, ဒီးမၤပှဲၤထီၣ်ဟံၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဆ့ၣ်နီၤအိၣ်ဝဲလၢအပူၤ, ဒီဖျၢၣ်ညါလီၤ. ၃ ဒီးတၢ်အပျ့ၤတဖၣ် နီၤဖးလီၤအသးအိၣ်ဖျါထီၣ်လၢအီၤ, ဒ်မ့ၣ်အူလၣ်အသိး, ဒီးစီၢ်လီၤလၢပှၤတဖၣ်န့ၣ်အလိၤစုာ်စုာ်လီၤ. ၄ ဒီးပှၤခဲလၢာ်လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဒီးသးစီဆှံ, ဒီးကတိၤတၢ်လၢအပျ့ၤအဂၤတဖၣ်, ဒ်သးန့ၣ်ဒုးကတိၤအီၤအသိးလီၤ. ၅ ဒီးပှၤယူဒၤဖိလၢ အယူးယီၣ်ယွၤဟဲလၢ ပှၤကိးကလုာ်ဒဲး, အိၣ်လၢမူခိၣ်အဖီလာ်အကျါ, ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤလီၤ. ၆ ဒီးတုၤတၢ်အကလုၢ်အံၤသီၣ်ထီၣ်ဒီး, ပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်, ဒီးအသးကတုၤဝဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နၢ်ဟူတဂၤလၢအကလုၢ်ဒၣ်ဝဲ, တဂၤလၢအကလုၢ်ဒၣ်ဝဲ, အဝဲသ့ၣ်ကတိၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ၇ ဒီးပှၤခဲလၢာ်ပာ်အသးကမၢကမၣ်, ဒီးတၢ်လီၤလးလၢအမဲာ်, ဒီးကတိၤလိာ်အသးဒီးစံးဝဲဒၣ်, ပှၤလၢအကတိၤတၢ်တဖၣ်အံၤ, မ့ၢ်ပှၤကၤလံၤလါဖိခဲလၢာ်တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. ၈ ဒီးပနၢ်ဟူတၢ်လၢပအိၣ်ဖျဲၣ်အကလုၢ်, တဂၤလၢအကလုၢ်ဒၣ်ဝဲ, တဂၤလၢအကလုၢ်ဒၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.
(မၤတၢ် ၂:၁၄) ဒီးစီၤပ့းတရူးဆၢထၢၣ်ဝဲဒီး ပှၤတဆံတဂၤန့ၣ်, ဒီးထုထီၣ်အကလုၢ်ဒီးကတိၤဖျါထီၣ်တၢ်လၢအီၤ, ပှၤယူဒၤဖိ, ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ ယရူၤၡလ့ၣ် ခဲလၢာ်သ့ၣ်ဧၢ, သ့ၣ်ညါတၢ်အံၤ, ဒီးဒိးသုနၢ်လၢယကလုၢ်တက့ၢ်.
(မၤတၢ် ၂:၃၇, ၃၈) ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် နၢ်ဟူတၢ်ဒီး, အသးဘၣ်ဆဲး, ဒီးစံးဘၣ်စီၤပ့းတရူး, ဒီးပှၤတၢ်မၢဖိအဂၤတဖၣ်န့ၣ်, ပှၤဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, ပကမၤဒ်လဲၣ်. ၃၈ ဒီးစီၤပ့းတရူးစံးဘၣ်အီၤ, သ့ၣ်နီၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသုသး, ဒီးဒိးဘျၢသုသး တဂၤဒီးတဂၤ, လၢယ့ၣ်ၡူးအမံၤ, လၢတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘးအဂ့ၢ်တက့ၢ်, ဒီးသုကဒိးန့ၢ်တၢ်ဟ့ၣ်သးစီဆှံလီၤ.
(မၤတၢ် ၂:၄၁) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပှၤလၢအတူၢ်လိာ်အကလုၢ်တဖၣ်န့ၣ်, ဒိးဘျၢအသး, ဒီးတၢ်လၢမုၢ်တနံၤန့ၣ်, တၢ်ပာ်ဖှိၣ်ပှၤသၢကထိဃၣ်ဃၣ်လီၤ.
(မၤတၢ် ၂:၄၂-၄၇) ဒီးအဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်, အိၣ်ဝဲတဘိယူၢ်ဃီလၢ ပှၤတၢ်မၢဖိအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤ, ဒီးလၢတၢ်ရ့လိာ်, ဒီးတၢ်စိၢ်ဘျဲးကိၣ်, ဒီးတၢ်ဘါထုကဖၣ်အပူၤလီၤ. ၄၃ ဒီးတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး, ဒီးတၢ်ပနီၣ်လီၤလးမၤအသးအါမံၤလၢ ပှၤတၢ်မၢဖိတဖၣ်အစုပူၤ, ဒီးတၢ်သူၣ်ပျံၤသးပျံၤလီၤဘၣ်လၢ ပှၤအသးကိးအဂၤဒဲးလီၤ. ၄၄ ဒီးပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤခဲလၢာ်န့ၣ်, အိၣ်လၢအလီၢ်တပူၤဃီ, ဒီးပာ်ဃုာ်အတၢ်ခဲလၢာ်လီၤ. ၄၅ ဒီးဆါကွံာ်အတၢ်ဖိတၢ်လံၤ, ဒီးအစုလီၢ်အခီၣ်ခိၣ်, ဒီးနီၤဟ့ၣ်ပှၤခဲလၢာ်, ဖဲအန့ၢ်တၢ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ၄၆ ဒီးအိၣ်ဒၣ်တၢ်လၢ အသးတဖျၢၣ်ဃီလၢ တၢ်လုၢ်အဟံၣ်ပူၤသ့သ့တနံၤ, ဒီးစိၢ်ဘျဲးကိၣ်လၢတဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ်အပူၤ, ဒီးဒိးန့ၢ်တၢ်အီၣ်တၢ်အီလၢအသူၣ်ခုအသးခု, ဒီးအသူၣ်လိၤအသးလိၤလီၤ. ၄၇ သးဝံၣ်ယွၤ, ဒီးဘၣ်ဘျုးလၢပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်လီၤ. ဒီးပှၤတုၤလၢ တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤတဖၣ်န့ၣ် ယွၤပာ်ဖှိၣ်က့ၤဝဲလၢတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤသ့သ့တနံၤလီၤ.
တၢး၈၆ ၁၂/၁ ကဘျံးပၤ ၂၉ အဆၢ ၄-၅, ၇
တၢ်မၤဘူၣ်လၢ အမၤသးခုပှၤ
ခ.န ၃၃ ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အိၣ်ထီၣ်အဆိကတၢၢ်တနံၤန့ၣ် ပှၤအသီအဂၤ ၃,၀၀၀ လၢအဒိးဘျၢထံသီသီတဖၣ် အိၣ်ဒီး ‘တၢ်ရ့လိာ်သး, တၢ်စိၢ်ဘျဲးကိၣ် ဒီးဘါထုကဖၣ်တၢ်’ လီၤ. လၢတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤအဃိလဲၣ်. ဒ်သိး ‘ကမၤလိတၢ်လၢတၢ်မၢဖိတဖၣ်အအိၣ်’ ဒီးကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် အတၢ်နာ်အသီအံၤအဂီၢ်လီၤ.—မၤတၢ် ၂:၄၁, ၄၂.
ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်ဒီး ပှၤလၢဟဲနုာ်လီၤဆူ ယူဒၤတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါတဖၣ် ဟဲဆူဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်လၢ ကမၤဝဲဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအဂီၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအကဲထီၣ်ခရံာ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးအိၣ်ဒံးဝဲ ဖဲန့ၣ် ဒ်သိးကမၤလိအါထီၣ်တၢ်ဒီး ကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် အတၢ်နာ်အသီအဂီၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်ကလိၣ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီဒီး တၢ်အိၣ်တၢ်ဆိးအလီၢ်လီၤ. ပှၤတနီၤန့ၣ် အစ့တအိၣ်လၢလၢလီၢ်လီၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်မ့မ့ၢ်အဂၤတနီၤန့ၣ် အစ့အိၣ်လၢလၢလီၢ်လီၢ်လီၤ. အဃိ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်သကိးအီၣ်သကိးဝဲ ဒ်သိးသိးဒီး တၢ်လၢအိၣ်ဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်နီၤလိာ်အသးလီၤ.—မၤတၢ် ၂:၄၃-၄၇.
အဝဲသ့ၣ် ဆါလီၤကွံာ် အတၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲဒီး တၢ်လၢအအိၣ်ဒီးအီၤတဖၣ် လၢတၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အပူၤလီၤ. ပှၤတအိၣ်ဒီး မူဒါနီတဂၤလၢ ကဆါတၢ် မ့တမ့ၢ် ကမၤဘူၣ်တၢ်အဂီၢ်ဘၣ်. တမ့ၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤစှၤလီၤ အတၢ်ထူးတၢ်တီၤဘၣ်. အခီပညီတမ့ၢ်စ့ၢ်ကီးလၢ ပှၤထူးပှၤတီၤတဖၣ် ဆါကွံာ်အတၢ်ဖိတၢ်လံၤအဃိ ဖှီၣ်လီၤယာ်လီၤဝဲန့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်အိၣ်သးအဖီခိၣ် အဝဲသ့ၣ် သးကညီၤဘၣ်ဝဲ ပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ်ကဒဲကဒဲတဖၣ်အဃိ ဆါလီၤကွံာ်ဝဲ အတၢ်ဖိတၢ်လံၤတဖၣ်ဒီး ဟ့ၣ်မၤဘူၣ်တၢ်လၢ ဘီမုၢ်အတၢ်မၤ ကလဲၤထီၣ်လဲၤထီအဂီၢ်လီၤ.—ထိၣ်သတြီၤဒီး ၂ ကရံၣ်သူး ၈:၁၂-၁၅.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(မၤတၢ် ၃:၁၅) ဒီးသုမၤသံကွံာ်တၢ်မူအခိၣ်, လၢယွၤဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤဝဲ, ဒီးပကဲပဝဲလၢပှၤအုၣ်အသးလၢအဂ့ၢ်လီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၆၁ အဆၢ ၁
ယ့ၣ်ၡူး ခရံာ်
“တၢ်မူအခိၣ်.” ယ့ၣ်ၡူးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အပၢ်အတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံခီဖျိ ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးသမူ အလၢအပှဲၤ ဒ်တၢ်ပှ့ၤက့ၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးအဃိ အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် ကပၢဘၣ်တၢ်ဒီးအီၤလၢ မူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. (မး. ၆:၁၀; ယိၤ. ၃:၁၆; အ့း. ၁:၇; ဧ့ၤ. ၂:၅; ကွၢ် RANSOM.) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယ့ၣ်ၡူးကဲထီၣ် “တၢ်မူအခိၣ်” လၢပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်လီၤ. (မၤတၢ်. ၃:၁၅) ကြံးအတၢ်ကတိၤလၢ ဘၣ်တၢ်သူအီၤဖဲအံၤန့ၣ် ဘၣ်ဃးဒီး စီၤမိၤၡ့လၢအမ့ၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ “အခိၣ်,” (မၤတၢ်. ၇:၂၇, ၃၅) ဒီးအခီပညီအိၣ်လၢ “အခိၣ်ကျၢၢ်” န့ၣ်လီၤ.
(မၤတၢ် ၃:၁၉) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ဒ်သိးသုတၢ်ဒဲးဘး ကဘၣ်တၢ်တြူာ်ကွံာ်, ဒီးဒ်သိးတၢ်အခုၣ်တၢ်အမုာ် လၢကစၢ်အမဲာ်ညါအကတီၢ်ကဘၣ်,
cl ကဘျံးပၤ ၂၆၅ အဆၢ ၁၄
ယွၤလၢအ “ပျၢ်ကွံာ်တၢ်ညီ”
၁၄ ဖဲ မၤတၢ် ၃:၁၉, ၂၀ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ကဒီးဝဲ ယဟိဝၤယွၤ ပျၢ်ကွံာ်တၢ်ကမၣ်အဂ့ၢ်လၢအစံးဝဲ “ဒ်သိးသုတၢ်ဒဲးဘး ကဘၣ်တၢ်တြူာ်ကွံာ်, . . . သ့ၣ်နီၣ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤသုသး” တက့ၢ်. ကြံးအတၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ် အခီပညီကအိၣ်စ့ၢ်ကီးလၢ “ထွါကွံာ်, . . . ထူးသံကွံာ်တၢ် မ့တမ့ၢ် မၤဟးဂီၤကွံာ်” လီၤ. ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တနီၤ စံးဝဲလၢ တၢ်ကတိၤအံၤ ဒုးထံၣ်တမှံပှၤလၢ ပှၤထူးသံကွံာ် လံာ်လၢပှၤကွဲးလၢပှၤစုန့ၣ်လီၤ. လၢကျဲဒ်လဲၣ်. လၢပျၢၤ မဲၣ်ထံန့ၣ်အါတက့ၢ် ဘၣ်တၢ်မၤအီၤလၢ ခၣ်ဘိၣ် (carbon), သ့ၣ်အထုး ဒီးထံန့ၣ်လီၤ. ပှၤကွဲးလံာ်လၢ မ့ၣ်ထံဝံၤ တယံာ်တမီၢ် ပှၤထွါပျီကွံာ်အီၤလၢ တၢ်ထူးသံတၢ်သ့န့ၣ်လီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သးကညီၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲကစၢ်ယွၤပျၢ်ပတၢ်ကမၣ်အခါ လီၤဂာ်ဒ်အဟံးထီၣ်ဝဲ တၢ်ထူးသံဒီး ထွါပျီကွံာ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(မၤတၢ် ၂:၁-၂၁) ဒီးဖဲဘူၣ်ယဲၢ်ဆံ အမုၢ်နံၤပှဲၤထီၣ်ဒီး, အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်, အိၣ်ဝဲအသးတဖျၢၣ်ဃီ, လၢအလီၢ်တပူၤဃီလီၤ. ၂ ဒီးတၢ်သီၣ်လီၤဝဲသတူၢ်ကလာ်လၢမူခိၣ်, ဒ်ကလံၤမုၢ်ဟဲသီၣ်ဝဲအသိးန့ၣ်, ဒီးမၤပှဲၤထီၣ်ဟံၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ဆ့ၣ်နီၤအိၣ်ဝဲလၢအပူၤ, ဒီဖျၢၣ်ညါလီၤ. ၃ ဒီးတၢ်အပျ့ၤတဖၣ် နီၤဖးလီၤအသးအိၣ်ဖျါထီၣ်လၢအီၤ, ဒ်မ့ၣ်အူလၣ်အသိး, ဒီးစီၢ်လီၤလၢပှၤတဖၣ်န့ၣ်အလိၤစုာ်စုာ်လီၤ. ၄ ဒီးပှၤခဲလၢာ်လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဒီးသးစီဆှံ, ဒီးကတိၤတၢ်လၢအပျ့ၤအဂၤတဖၣ်, ဒ်သးန့ၣ်ဒုးကတိၤအီၤအသိးလီၤ. ၅ ဒီးပှၤယူဒၤဖိလၢအယူးယီၣ်ယွၤဟဲလၢ ပှၤကိးကလုာ်ဒဲး, အိၣ်လၢမူခိၣ်အဖီလာ်အကျါ, ဒီးအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤလီၤ. ၆ ဒီးတုၤတၢ်အကလုၢ်အံၤသီၣ်ထီၣ်ဒီး, ပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်, ဒီးအသးကတုၤဝဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နၢ်ဟူတဂၤလၢအကလုၢ်ဒၣ်ဝဲ, တဂၤလၢအကလုၢ်ဒၣ်ဝဲ, အဝဲသ့ၣ်ကတိၤတၢ်န့ၣ်လီၤ. ၇ ဒီးပှၤခဲလၢာ်ပာ်အသးကမၢကမၣ်, ဒီးတၢ်လီၤလးလၢအမဲာ်, ဒီးကတိၤလိာ်အသးဒီးစံးဝဲဒၣ်, ပှၤလၢ အကတိၤတၢ်တဖၣ်အံၤ, မ့ၢ်ပှၤကၤလံၤလါဖိခဲလၢာ်တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. ၈ ဒီးပနၢ်ဟူတၢ်လၢပအိၣ်ဖျဲၣ်အကလုၢ်, တဂၤလၢ အကလုၢ်ဒၣ်ဝဲ, တဂၤလၢအကလုၢ်ဒၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်. ၉ ပှၤပၢ်သ့ၤဖိ, ဒီးပှၤမၤဒဲဖိ, ပှၤဧ့ၤလၣ်ဖိ, ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢမ့းစပတၤမံ, ဒီးကီၢ်ယူဒၤ, ဒီးကပၤဒကံ, ဒီးပီၣ်တူး, ဒီးအၤစံ, ၁၀ ဖြူၤကံ, ဒီးပၣ်ဖူၤလံ, အဲၤကူပတူး, ဒီးလံၤဘူအကီၢ်အိၣ်ဘူးဒီး ကူၤရ့ၤန့သ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးပှၤတမှံၤလၢရိမ့ၤ, ပှၤယူဒၤဖိ, ဒီးပှၤနုာ်လၢပှၤယူဒၤဖိအလုၢ်အလၢ်တဖၣ်, ၁၁ ပှၤကြ့တ့ၤဖိ, ဒီးပှၤဧ့ရ့းဖိ, ပဝဲဒၣ်အံၤ, ပနၢ်ဟူလၢအစံၣ်တဲၤတဲလီၤယွၤ အတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးလၢပကလုၢ်ဒၣ်ပဝဲဒ်လဲၣ်. ၁၂ ဒီးပှၤခဲလၢာ် ပာ်အသးကမၢကမၣ်, ဒီးအသးဒ့ဒီ, ဒီးစံးလိာ်အသးသကိးသကိး, တၢ်အံၤကမ့ၢ် တၢ်မနုၤလဲၣ်. ၁၃ မ့မ့ၢ်အဂၤတနီၤ ဒုၣ်ဒွဲၣ်တၢ်ဒီးစံးဝဲဒၣ်, မ့ၢ်အအီလုၣ်ကိစပံးထံ အဆၢလီၤ. ၁၄ ဒီးစီၤပ့းတရူးဆၢထၢၣ်ဝဲဒီး ပှၤတဆံတဂၤန့ၣ်, ဒီးထုထီၣ်အကလုၢ်ဒီးကတိၤဖျါထီၣ်တၢ်လၢအီၤ, ပှၤယူဒၤဖိ, ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ ယရူၤၡလ့ၣ် ခဲလၢာ်သ့ၣ်ဧၢ, သ့ၣ်ညါတၢ်အံၤ, ဒီးဒိးသုနၢ်လၢယကလုၢ်တက့ၢ်. ၁၅ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤတဖၣ်အံၤ တအီမူၤဘၣ်အသး, ဒ်သုဆိကမိၣ်အသိးဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ခဲကနံၣ်အံၤ မ့ၢ်မုၢ်ဟဲထီၣ်သၢနၣ်ရံၣ်လီၤ. ၁၆ မ့မ့ၢ်တၢ်အံၤမ့ၢ်ဝံစီၤယိၤအ့လးစံးပာ်တၢ်လီၤ. ၁၇ ဒီးလၢမုၢ်နံၤအခံကတၢၢ်တဖၣ်န့ၣ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, တၢ်ကမၤအသးလၢ ယကလူလီၤဂၢ်လီၤယသးလၢ ကယဲၢ်တၢ်ညၣ်ခဲလၢာ်အလိၤ, ဒီးသုဖိမုၣ်ဒီးသုဖိခွါတဖၣ်, ကကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ်, ဒီးသုဖိၣ်သၣ်ခွါတဖၣ်ကထံၣ်တၢ်လၢညါခီ, ဒီးသုသးပှၢ်တဖၣ်ကမံမီၢ်တၢ်မံမီၢ်လီၤ. ၁၈ ဒီးလၢမုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ်, ယကလူလီၤဂၢ်လီၤ ယသး, လၢယကုၢ်ပိာ်မုၣ်ဒီးယကုၢ်ပိာ်ခွါအလိၤ, ဒီးကကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ်လီၤ. ၁၉ ဒီးယကဟ့ၣ်တၢ်လီၤလိၢ်လၢ မူခိၣ်ထး, ဒီးတၢ်ပနီၣ်လီၤလးလၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်, တၢ်သွံၣ်, ဒီးမ့ၣ်အူ, ဒီးတၢ်ခုၣ်အသဝံလီၤ. ၂၀ တချုးကစၢ်အမုၢ်နံၤဖးဒိၣ်လီၤ ဆီတနံၤန့ၣ်တုၤဝဲဒီး, မုၢ်ကကဲထီၣ်တၢ်ခံး, ဒီးလါကကဲထီၣ်တၢ်သွံၣ်လီၤ. ၂၁ ဒီးတၢ်ကမၤအသးလၢဖဲဒၣ်ပှၤလၢ အကကိးထီၣ်ကစၢ်အမံၤ တဂၤ လၢ်လၢ်န့ၣ်, ကတုၤလၢတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤလီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၁၂၉ အဆၢ ၂-၃
တၢ်မၢဖိ ၁၂ ဂၤတဂၤ စီၤယူဒၤအံၣ်စကၤရံၤအိာ်အလီၢ်န့ၣ် ပှၤဃုထၢထီၣ်က့ၤ မတၤတဂၤလဲၣ်.
စီၤယူဒၤအံၣ်စကၤရံၤအိာ် လၢတအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဂၤ သံဝံၤအလီၢ်ခံ တၢ်မၢဖိအိၣ်တ့ၢ်ထဲ ၁၁ ဂၤလီၤ. ယ့ၣ်ၡူး ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝံၤ တချုးက့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ် အသီ ၄၀ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် အဝဲတဃုထၢထီၣ်ပှၤနီတဂၤလၢ စီၤယူဒၤအလီၢ်ဘၣ်. စးထီၣ်လၢယ့ၣ်ၡူးက့ၤထီၣ်ဆူမူခိၣ်အနံၤ ဒီးတချုးတုၤ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤ အသီတဆံအတီၢ်ပူၤ အဝဲသ့ၣ်ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ လိၣ်လၢကဘၣ်ဃုထၢထီၣ် ပှၤတဂၤဂၤလၢ စီၤယူဒၤအလီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ် ဆိကမိၣ်ဝဲ ဒ်အံၤန့ၣ် တမ့ၢ်လၢ စီၤယူဒၤသံအဃိဘၣ်. ဒ်စီၤပ့းတရူး ယၢၤထီၣ်ဝဲလံာ်စီဆှံ အဆၢတဖၣ်အသိး အဝဲတအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီအဃိလီၤ. (မၤတၢ်. ၁:၁၅-၂၂; စံး. ၆၉: ၂၅; ၁၀၉: ၈; ထိၣ်သတြီၤဒီး လီၣ်. ၃:၁၁.) ဘၣ်ဆၣ် ဖဲတၢ်မၢဖိစီၤယၤကိာ်လၢ အိၣ်ဒီးတၢ်သးတီ သံအခါ တၢ်ကွဲးနီၣ်တအိၣ်လၢ ပှၤဃုထၢထီၣ်ပှၤတဂၤလၢ အလီၢ်ဘၣ်.—မၤတၢ်. ၁၂:၁.
ပမ့ၢ်ကွၢ်စီၤပ့းတရူး အတၢ်ကတိၤန့ၣ်ဖျါလၢ အဝဲသ့ၣ်တဲသကိး တၢ်ဂ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢကဘၣ်ထီၣ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်မၢဖိအလီၢ်န့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢ အရ့လိာ်ဘၣ်တ့ၢ်အသးဒီးယ့ၣ်ၡူး ဒီးကဘၣ်မ့ၢ်ပှၤလၢအထံၣ်ဘၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၤတၢ်တဖၣ်, မၤတၢ်လီၤလးတဖၣ် ဒီးလီၤဆီဒၣ်တၢ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤန့ၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ လၢခံပှၤကထီၣ် တၢ်မၢဖိအလီၢ် တမ့ၢ်ကအိၣ်လၢၤဘၣ်. တၢ်မၤအသးတခါစုာ်စုာ်အဂီၢ် တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါလၢ အလိၣ်ဝဲန့ၣ် ထဲဒၣ်ယွၤတဂၤဧိၤ မၤလၢပှဲၤဝဲသ့န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တချုးတုၤဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤဒံးဘၣ်န့ၣ် ပှၤလၢအတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးအိၣ်ဝဲလီၤ. အဃိ ပှၤဃုထၢထီၣ်ပှၤခံဂၤလၢ ပှၤကပာ်ထီၣ်အီၤလၢ စီၤယူဒၤအလီၢ်လီၤ. တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံ ဒ်ကတိၤဒိ ၁၆:၃၃ ပာ်ဖျါဝဲအသိး ပှၤဖီၣ်တၢ်ဖး ဒီးပှၤဃုထၢထီၣ် စီၤမးသံလီၤ. ဒီးအဝဲဘၣ် “တၢ်ဂံၢ်ဃုာ်အီၤလၢ ပှၤတၢ်မၢဖိတဆံခံဂၤအကျါလီၤ.” (မၤတၢ်. ၁:၂၃-၂၆) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲတၢ်မၢဖိတဖၣ် မၤဘၣ်ဂီၢ်က့ၤဝဲ ခရံာ်ဖိလၢအကတိၤကြံးကျိာ်တဖၣ် အတၢ်သဘံၣ်သဘုၣ်အခါ အဝဲပၣ်ဃုာ်ဝဲလၢ ပှၤတဆံခံဂၤအကျါလီၤ. (မၤတၢ်. ၆:၁, ၂) ဖဲ ၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၄-၈ န့ၣ်စီၤပီလူး ကွဲးဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝံၤအလီၢ်ခံ ပာ်ဖျါထီၣ်အသးလၢ ပှၤမဲာ်ညါအခါ “ပှၤတဆံခံဂၤ” စ့ၢ်ကီးထံၣ်ဘၣ်ဝဲလီၤ. လၢပှၤ ၁၂ ဂၤအကျါန့ၣ် စီၤမးသံပၣ်ဃုာ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤ ဖဲနီၢ်သးအံၣ်စရ့လး ဘၣ်တၢ်ကရၢကရိထီၣ်အီၤအခါ တၢ်မၢဖိ ၁၂ ဂၤကဲထီၣ်ဝဲတၢ်အဂံၢ်ခီၣ်ထံးန့ၣ်လီၤ.
လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၁၉–၂၅
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | မၤတၢ် ၄–၅
အဝဲသ့ၣ် “စံၣ်တဲၤတဲလီၤယွၤ အကလုၢ်အကထါလၢ အသးခူတလ့ၢ် (တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူ)”
(မၤတၢ် ၄:၅-၁၃) ဒီးလၢမုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်တနံၤ တၢ်မၤအသးလၢ အပဒိၣ်ပပှၢ်, ဒီးပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်, ဒီးပှၤကွဲးလံာ်, ၆ ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်, စီၤအၣ်နၣ်, ဒီးစီၤကၤယါဖၤ, ဒီးစီၤယိၤဟၣ်, ဒီးစီၤအလ့းစၣ်ဒြူး, ဒီးကယဲၢ်ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ် အဘူးအတံၢ်, အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်လၢယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤလီၤ. ၇ ဒီးပာ်လီၤအီၤလၢတၢ်သးကံၢ်ပူၤ, ဒီးသံကွၢ်အီၤ, သုမၤတၢ်အံၤလၢ မနုၤအစိအကမီၤဒီးလၢ မတၤတဂၤအမံၤအသၣ်လဲၣ်. ၈ တုၤနုၤတစု, စီၤပ့းတရူးလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် ဒီးသးစီဆှံဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ပှၤဂီၢ်မုၢ်အပဒိၣ်ပပှၢ်, ဒီးသူၣ်က့သးပှၢ်သ့ၣ်ဧၢ, ၉ တၢ်မၤအဂ့ၤတမံၤလၢအဘၣ် ပှၤအက့အကွဲၣ်တဂၤ, လၢအဘျါက့ၤဝဲဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်, ပမ့ၢ်ဘၣ်တၢ်သမံသမိးလၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤဒီး, ၁၀ သ့ၣ်ညါသုဝဲခဲလၢာ်, ဒီးကယဲၢ်အံၣ်စရ့လးအပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်တက့ၢ်. ပှၤနစၤရ့းဖိယ့ၣ်ၡူးလၢ သုပျၤထီအီၤလၢ ထူၣ်စုညါအလိၤ, ဒီးယွၤဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤအီၤလၢ တၢ်သံ တဂၤအမံၤသတးဒီး, အဝဲတဂၤအံၤအိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့, ဒီးဆၢထၢၣ်လၢသုမဲာ်ညါအံၤလီၤ. ၁၁ အဝဲဒၣ်မ့ၢ်လၢၢ်တဖျၢၣ် လၢပှၤသူၣ်ဟံၣ်, သုဝဲသ့ၣ်အံၤ, သုပာ်အီၤလၢတၢ်နီတမံၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ်ဒီးကဲထီၣ်လၢဟံၣ်အသနၢၣ်အခိၣ်လီၤ. ၁၂ ဒီးတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤလၢ ပှၤဂၤအပူၤန့ၣ်, တအိၣ်ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မံၤအဂုၤအဂၤလၢ ပှၤကညီအကျါ, လၢမူခိၣ်အဖီလာ်, တၢ်တဟ့ၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ ပဘၣ်တုၤလၢတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤလၢအပူၤနီတမံၤဘၣ်. ၁၃ ဒီးတုၤအဝဲသ့ၣ်ထံၣ်လၢ စီၤပ့းတရူးဒီးစီၤယိၤဟၣ်အသးခူတလ့ၢ်, ဒီးသ့ၣ်ညါလၢအမ့ၢ်ပှၤတသ့ဘၣ်လံာ်, ဒီးပှၤတမၤလိဘၣ်တၢ်ဘၣ်ဒီး, ကမၢကမၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးသ့ၣ်ညါထံလၢအဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ပှၤအိၣ်တ့ၢ်ဒီးယ့ၣ်ၡူးလီၤ.
တၢး၀၈ ၉/၁ ကဘျံးပၤ ၁၅, တၢ်လွံၢ်နၢၣ်
တၢ်ကတိၤတဖၣ်လၢ ကဲထီၣ်က့ၤလံာ်စီဆှံ—တၢ်ကွဲး ဒီးခရံာ်ဖိလၢညါတဖၣ်
တၢ်မၢဖိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤလၢ တသ့လံာ်သ့လဲၢ်ဘၣ်ဧါ.
ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် အပဒိၣ်ပပှၢ်ဒီး ပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ် “ထံၣ်လၢ စီၤပ့းတရူးဒီးစီၤယိၤဟၣ်အသးခူတလ့ၢ်, ဒီးသ့ၣ်ညါလၢအမ့ၢ်ပှၤတသ့ဘၣ်လံာ်, ဒီးပှၤတမၤလိဘၣ်တၢ်ဘၣ်ဒီး, ကမၢကမၣ်ဝဲလီၤ.” (မၤတၢ်. ၄:၁၃) နီၢ်နီၢ် တၢ်မၢဖိတဖၣ် မ့ၢ်ပှၤတသ့လံာ်သ့လဲၢ်ဘၣ်ဧါ. ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ထံၣ်အံၤန့ၣ် လံာ်စီဆှံတဘ့ၣ် (The New Interpreter’s Bible) ပာ်ဖျါဝဲလၢ– “တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ စီၤပ့းတရူး [ဒီး စီၤယိၤဟၣ်] န့ၣ်မ့ၢ်ပှၤတဖၣ်လၢ တအိၣ်ဘၣ်ကၠိဒီး ကွဲးလံာ်ဖးလံာ်တသ့န့ၣ်ဘၣ်. တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဒၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်မၢဖိတဖၣ်အတၢ်အိၣ်သးန့ၣ် လီၤဆီဒိၣ်မးဒီး ပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤလၢ စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်အရူတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.”
တၢး၀၈ ၅/၁၅ ကဘျံးပၤ ၃၀ အဆၢ ၆
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်မၤတၢ်
၄:၁၃—စီၤပ့းတရူး ဒီးစီၤယိၤဟၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤတသ့လံာ် မ့တမ့ၢ် တမၤလိဘၣ် တၢ်ဘၣ်ဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ် တထီၣ်ဘၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကၠိလၢအမ့ၢ် ရၤဘံကၠိဘၣ်အဃိ ပှၤကိးအဝဲသ့ၣ်လၢ “ပှၤတသ့ဘၣ်လံာ်, ဒီးပှၤတမၤလိဘၣ်တၢ်ဘၣ်” န့ၣ်လီၤ.
(မၤတၢ် ၄:၁၈-၂၀) ဒီးကိးက့ၤအီၤ, ဒီးဒ်သိးအသုတစံၣ်တဲၤတဲလီၤဒီး သိၣ်က့ၤသီက့ၤတၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအမံၤလ့ၤတက့ၤတဂ့ၤဒီး, မၤလိာ်ဝဲလီၤ. ၁၉ ဒီးစီၤပ့းတရူး ဒီးစီၤယိၤဟၣ် ကတိၤဆၢတၢ်, ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ပဒိကနၣ်သုကလုၢ်အါန့ၢ် ပဒိကနၣ်ယွၤအကလုၢ်လၢယွၤအမဲာ်ညါ, မ့ၢ်အတီတတီလဲၣ်န့ၣ်, စံၣ်ညီၣ်သုဝဲတက့ၢ်. ၂၀ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်လၢပထံၣ်, ဒီးတၢ်လၢပနၢ်ဟူန့ၣ်, ပတကတိၤဘၣ်ဒီး, ပအိၣ်တသ့ဘၣ်.
(မၤတၢ် ၄:၂၃-၃၁) ဒီးအဝဲသ့ၣ် ထူၣ်ဖျဲးဝဲဝံၤဒီး, က့ၤဆူအပှၤဒၣ်ဝဲအအိၣ်, ဒီးဖဲဒၣ်ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်, ဒီးပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်တဖၣ်စံးဝဲန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤက့ၤလၢအီၤလီၤ. ၂၄ ဒီးတုၤအဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူဒီး, ဘါထုကဖၣ်ယွၤလၢအသးတဖျၢၣ်ဃီ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ကစၢ်ဧၢ, နဲဒၣ်အံၤနမ့ၢ်ယွၤလၢအတ့မူခိၣ်, ဟီၣ်ခိၣ်, ဒီးပီၣ်လဲၣ်, ဒီးတၢ်အိၣ်လၢအပူၤခဲလၢာ်လီၤ. ၂၅ နစံးလၢနခ့နပှၤ စီၤဒၤဝံးအထးခိၣ်. ဘၣ်မနုၤလၢပှၤအကလုာ်တဖၣ်ကလာ်ထီၣ်, ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤတၢ်ကလီကလီလဲၣ်. ၂၆ ဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤတဖၣ် ပာ်ဆၢထၢၣ်အသး, ဒီးပဒိၣ်ပပှၢ်တဖၣ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်တပူၤဃီ ထီဒါယွၤ, ဒီးအခရံာ်န့ၣ်လီၤ. ၂၇ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, စီၤဟ့ၤရိာ်, ဒီးစီၤပီၣ်တံၤပံၤလး, ဒီးပှၤကလုာ်တဖၣ်, ဒီးပှၤအံၣ်စရ့လးဖိသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်ဝဲနီၢ်နီၢ်လၢ ဝ့ၢ်တဖျၢၣ်အံၤအပူၤ, ထီဒါပှၤလၢနဖှူအီၤ, နခ့နပှၤစီဆှံယ့ၣ်ၡူး, ၂၈ ဒ်သိးအကမၤအီၤဖဲဒၣ်နစု, ဒီးနတၢ်ကူၣ်စံၣ်ညီၣ်ပာ်လၢ အကမၤဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၂၉ ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ, ကစၢ်ဧၢ, အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ကတိၤ မၤပျံၤတၢ်န့ၣ်, ကွၢ်တက့ၢ်. မ့ၢ်နယူာ်ထီၣ်နစု ဒ်သိးနကမၤဘျါက့ၤတၢ်ဆူးတၢ်ဆါ, ဒီးဒုးမၤတၢ်ပနီၣ်လီၤလး, ၃၀ ဒီးတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလးလၢနခ့နပှၤစီဆှံ, ယ့ၣ်ၡူးအမံၤသတးဒီး, ဒုးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ နခ့နပှၤလၢ နကလုၢ်နကထါ, အိၣ်ဒီးအသးခူတလ့ၢ်တက့ၢ်. ၃၁ ဒီးဘါထုကဖၣ်တၢ်အဖၢမုၢ်ဒီး, အအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် အလီၢ်န့ၣ်ဟူးဝးဝဲ, ဒီးပှၤခဲလၢာ်လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဒီးသးစီဆှံဒီး စံၣ်တဲၤတဲလီၤယွၤ အကလုၢ်အကထါလၢ အသးခူတလ့ၢ်လီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၁၂၈ အဆၢ ၃
တၢ်မၢဖိ
တၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ. ဖဲဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤန့ၣ် ယွၤအသးစီဆှံလီၤဘၣ် လၢတၢ်မၢဖိတဖၣ်အလိၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်အဂံၢ်အဘါဆူၣ်ထီၣ်ဝဲဖးဒိၣ်ညါလီၤ. လံာ်မၤတၢ်အဆိကတၢၢ် ယဲၢ်ဆၢအပူၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါခိၣ်နၢ်တဖၣ် ထၢနုာ်တၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢဃိာ်ပူၤ, တီၢ်ဝဲဒီး တဲပျံၤတဲဖုးဝဲလၢကမၤသံဝဲ သနာ်က့ အဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ် လၢတၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအပူၤလီၤ. ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံဝံၤအလီၢ်ခံ စှၤသီအတီၢ်ပူၤ တၢ်မၢဖိတဖၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်သးစီဆှံဒီး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဆူၣ်အပူၤအဃိ ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ဒိၣ်ထီၣ်အါထီၣ်ဝဲလီၤ. (မၤတၢ်. ၂:၄၁; ၄:၄) အဆိကတၢၢ် အဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ လဲၤစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ဆူ ဝ့ၢ်ၡၤမရံလီၤ. လၢခံယံာ်ထီၣ်ဒီး တၢ်သးခုကစီၣ်ရၤလီၤအသး သကုၤဟီၣ်ခိၣ် လၢစိၤဖဲန့ၣ်အခါလီၤ.—မၤတၢ်. ၅:၄၂; ၆:၇; ၈:၅-၁၇, ၂၅; ၁:၈.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(မၤတၢ် ၄:၁၁) အဝဲဒၣ်မ့ၢ်လၢၢ်တဖျၢၣ် လၢပှၤသူၣ်ဟံၣ်, သုဝဲသ့ၣ်အံၤ, သုပာ်အီၤလၢတၢ်နီတမံၤဘၣ်, ဘၣ်ဆၣ်ဒီးကဲထီၣ်လၢဟံၣ်အသနၢၣ်အခိၣ်လီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၅၁၄ အဆၢ ၄
တၢ်အသနၢၣ်အခိၣ်
စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈:၂၂ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ လၢၢ်လၢပှၤသူၣ်ထီၣ်တၢ်ဖိတဖၣ် ညိကွံာ်ဝဲန့ၣ် ကကဲထီၣ် “တၢ်သနၢၣ်အခိၣ်” (Heb., roʼsh pin·nahʹ) လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ယၢၤထီၣ်ဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤဒီး တဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ်လၢၢ်လၢ “တၢ်သနၢၣ်အခိၣ်” (Gr., ke·pha·leʹ go·niʹas, တၢ်သနၢၣ်အခိၣ်) လီၤ. (မး. ၂၁:၄၂; မၢ်. ၁၂:၁၀, ၁၁; လူၤ. ၂၀:၁၇) လၢၢ်လၢအအိၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ထီၣ်အဖီခိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် ပှၤထံၣ်အီၤသ့ခဲလၢာ်လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤအခိၣ်လီၤ. တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လီၤ. စီၤပ့းတရူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၈:၂၂ ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီးယ့ၣ်ၡူးလီၤ. အဝဲမ့ၢ် “လၢၢ်လၢ” ပှၤညိကွံာ်အီၤသနာ်က့ ကစၢ်ယွၤဃုထၢအီၤလၢ ကကဲထီၣ် “တၢ်သနၢၣ်အခိၣ်” အဂီၢ်လီၤ.—မၤတၢ်. ၄:၈-၁၂; ကွၢ်စ့ၢ်ကီး ၁ ပ့း. ၂:၄-၇.
(မၤတၢ် ၅:၁) ဒီးမတၤတဂၤ, အမံၤစီၤအနၤနံ, ဒီးအမါနီၢ်စးဖံးရး, ဆါကွံာ် အစုလီၢ်အခီၣ်ခိၣ်.
တၢး၁၃ ၃/၁ ကဘျံးပၤ ၁၅ အဆၢ ၄
စီၤပ့းတရူး ဒီးစီၤအနၤနံန့ၣ်လီတၢ်—ပဟံးန့ၢ် တၢ်မၤလိ ကသ့ဒ်လဲၣ်.
စီၤအနၤနံဒီးအမါန့ၣ် ဆါလီၤကွံာ်ဝဲအဟီၣ်ခိၣ်တနီၤဒ်သိး ကဒိးန့ၢ်စ့လၢ ကမၤစၢၤဝဲ ပှၤဘျၢထံဝံၤသီသီတဖၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲစီၤအနၤနံ ဟဲစိာ်ဝဲအစ့လၢ တၢ်မၢဖိတဖၣ်အအိၣ်အခါ အဝဲတဲဝဲလၢ စ့လၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ် ဟဲစိာ်ဝဲခဲလၢာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်. အဝဲပာ်တ့ၢ်စ့တနီၤလၢ အနီၢ်ကစၢ်အဂီၢ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤ ဒုးသ့ၣ်ညါစီၤပ့းတရူးလၢ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလီၤ. အဃိ စီၤပ့းတရူး တဲစီၤအနၤနံလၢ “တမ့ၢ်ဘၣ်နကတိၤကဘျံးကဘျၣ်တၢ်လၢ ပှၤကညီဘၣ်. မ့ၢ်လၢယွၤလီၤ.” ဖဲန့ၣ်အခါ စီၤအနၤနံလီၤဃံၢ် ဒီးသံဝဲလီၤ. ယံာ်ဝဲသၢနၣ်ရံၣ်အလီၢ်ခံ အမါဟဲ ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်အသးဒီးအဝၤ ဒ်လဲၣ်န့ၣ်တသ့ၣ်ညါဝဲဘၣ်အဃိ အဝဲစ့ၢ်ကီးလီတၢ် ဒီးလီၤဃံၢ်သံဝဲလီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(မၤတၢ် ၅:၂၇-၄၂) ဒီးဟဲက့ၤဆှၢအီၤ, ဒီးပာ်လီၤအီၤလၢပှၤသးပှၢ်အအိၣ်ဖှိၣ်အပူၤလီၤ. ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ်သံကွၢ်အီၤ, ၂၈ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ဒ်သိးသုသုတသိၣ်က့ၤသီက့ၤတၢ်လၢ တၢ်အမံၤအံၤတဂ့ၤဒီး, ပမၤလိာ်သုသပှၢ်ပှၢ်, တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ. ဒီးကွၢ်ကွၢ်, သုမၤပှဲၤထီၣ် ယရူၤၡလ့ၣ်လၢ သုသိၣ်တၢ်သီတၢ်, ဒီးသုပာ်သုသးလၢ သုကဒုးဘၣ်ပှၤကညီတဂၤအံၤအသွံၣ်လၢပလိၤလီၤ. ၂၉ ဒီးစီၤပ့းတရူး ဒီးပှၤတၢ်မၢဖိတဖၣ်န့ၣ်, ကတိၤဆၢတၢ် ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ပဘၣ်စူၢ်ယွၤ အါန့ၢ် ပစူၢ်ပှၤကညီတက့ၢ်လီၤ. ၃၀ ပပၢ်သ့ၣ်အကစၢ်ဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤ ယ့ၣ်ၡူးလၢ သုပျၤထီမၤသံအီၤလၢထူၣ်အလိၤလီၤ. ၃၁ အဝဲဒၣ်န့ၣ်, ယွၤပာ်ထီၣ်ထီလၢ အစုထွဲဒၣ်ဝဲ, ဒ်သိး အကကဲထီၣ် ပှၤအခိၣ်, ဒီးပှၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤတၢ်, ဒ်သိးအကဟ့ၣ်တၢ်ပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး, ဒီးတၢ်ပျၢ်တၢ်ဒဲးဘး, လၢအံၣ်စရ့လးလီၤ. ၃၂ ဒီးပဝဲဒၣ်အံၤ, ပမ့ၢ်အပှၤအုၣ်အသးလၢတၢ်န့ၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ဒီးသးစီဆှံလၢယွၤဟ့ၣ်လီၤ ပှၤလၢအစူၢ်အီၤတဖၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်အုၣ်အသးစ့ၢ်ကီးလီၤ. ၃၃ ဒီးအဝဲသ့ၣ်နၢ်ဟူတၢ်ဒီးအသးဘၣ်ဘုးတဲာ်, ဒီးကူၣ်ဝဲလၢအကမၤသံအီၤလီၤ. ၃၄ ဒီးပှၤသိၣ်လိတၢ်သိၣ်တၢ်သီ, ပှၤဖၤရံၤၡဲလၢပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်ယူးယီၣ်အီၤ, ကိးဝဲအမံၤလၢ စီၤကမၤလ့လးတဂၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ်လၢပှၤသးပှၢ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤ, ဒီးမၤလိာ်ဝဲဒ်သိးပှၤကဆှၢထီၣ်ပှၤတၢ်မၢဖိဆူခိတစိၢ်လီၤ. ၃၅ ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိသ့ၣ်ဧၢ, သုမၤပှၤအံၤဒ်လဲၣ်ဒ်လဲၣ်န့ၣ်, ပလီၢ်သုသးတက့ၢ်. ၃၆ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, လၢအနံၤအသီအံၤတချုးဘၣ်ဒံးဘၣ်ဒီး, စီၤသူဒါတဂၤဂဲၤဆၢထၢၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်လၢသါမ့ၢ်တၢ်, ဒီးပှၤလွံၢ်ကယၤဃၣ်ဃၣ်ဘျုးအသးဒီးအီၤလီၤ. ဒီးသံဝဲ, ဒီးဖဲဒၣ်ပှၤလၢအစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤခဲလၢာ်န့ၣ်, လီၤမုၢ်လီၤဖး, ဒီးတကဲထီၣ်ဘၣ်လၢ တၢ်နီတမံၤဘၣ်. ၃၇ တၢ်န့ၣ်အလီၢ်ခံဒီး, လၢပဆဲးလီၤပမံၤအမုၢ်နံၤတဖၣ်, ပှၤကၤလံၤလါဖိ, စီၤယူဒၤတဂၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ်ဝဲ, ဒီးလွဲန့ၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ပိာ်ထီၣ်အခံလီၤ. ဒီးအဝဲန့ၣ်ဟးဂီၤစ့ၢ်ကီး, ဒီးဖဲဒၣ်ပှၤလၢ အစူၢ်က့ၤနာ်က့ၤအီၤန့ၣ်, လီၤပြံလီၤပြါဝဲခဲလၢာ်လီၤ. ၃၈ ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ ယစံးဘၣ်သု, ပှၤတဖၣ်အံၤ ဟးဆှဲးအီၤ, ဒီးကအိၣ်ဒၣ်ဝဲတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ကူၣ်တၢ်ဖးဒီးတၢ်မၤအံၤ, မ့ၢ်ကဲထီၣ်လၢပှၤကညီဒီး, ကတုၤဒၣ်တၢ်လၢတၢ်ဟးဂီၤလီၤ. ၃၉ ဘၣ်ဆၣ်ဒီးမ့ၢ်ဘၣ်ဃးဒီး ယွၤဒီး, သုမၤဟးဂီၤအီၤတသ့ဘၣ်. ဒ်သိးသုသုတကဲထီၣ်ပှၤဒုးတၢ်ဒီးယွၤတဂ့ၤဒီး, ပလီၢ်သုသးတက့ၢ်. ၄၀ ဒီးဒိကနၣ်အကလုၢ်သတးဒီး, ကိးက့ၤပှၤတၢ်မၢဖိဒီးဖျ့အီၤ, ဒီးမၤလိာ်အီၤ, ဒ်သိးအသုတစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် လၢယ့ၣ်ၡူးအမံၤတဂ့ၤ, ဒီးပျၢ်ကွံာ်အီၤလီၤ. ၄၁ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး မ့ၢ်တၢ်ပာ်အီၤလၢ ပှၤကြၢးဒိးတၢ်မဲာ်ဆှးလၢ အမံၤအဃိဒီး, အဝဲသ့ၣ်သူၣ်ခုသးခု, ဒီးဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲလၢ သူၣ်က့သးပှၢ် အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အမဲာ်ညါလီၤ. ၄၂ ဒီးတဆိတ့ၢ်ဘၣ်ဒီး, သိၣ်က့ၤသီက့ၤတၢ်, ဒီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အဂ့ၢ်လၢ တၢ်လုၢ်အဟံၣ်ပူၤ, ဒီးတဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ် တဟံၣ်ဘၣ်တဟံၣ်, ကိးမုၢ်နံၤဒဲးလီၤ.
လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၂၆–လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | မၤတၢ် ၆–၈
“ခရံာ်ဖိတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အသီ ဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနး”
(မၤတၢ် ၆:၁) လၢမုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်အါထီၣ်, ဒီးပှၤကတိၤဟ့းလ့ၣ်အကျိာ် အပှၤမုၣ်ကမဲတဖၣ်, ဘၣ်တၢ်ကွၢ်ကပာ်အီၤလၢ ကိးမုၢ်နံၤဒဲးအတၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီသတးဒီး, ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်လၢ ပှၤဧ့ၤဘြံၤဖိအလိၤလီၤ.
bt ကဘျံးပၤ ၄၁ အဆၢ ၁၇
“ပဘၣ်စူၢ်ယွၤ”
၁၇ တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အသီအံၤ အိၣ်ဒီးတၢ်ကီတၢ်ခဲတခါလၢ ပှၤမၤဘၣ်လိာ်က့ၤအီၤကီအဃိ တၢ်ဘၣ်ယိၣ်အလီၢ်အိၣ်ဝဲလီၤ. တၢ်န့ၣ်မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်အါဂၤလၢ အဒိးဘျၢထံဝံၤတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤတမှံၤလၢဟဲဟးလၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဒီးတချုးလၢ အဝဲသ့ၣ်က့ၤဆူအဟံၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးမၤလိအါထီၣ်တၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ခရံာ်အပျဲၢ်အဘီၣ်လၢ အိၣ်လၢဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်ပူၤတဖၣ် ဟ့ၣ်မၤစၢၤဝဲ တၢ်အီၣ်တၢ်အီ ဒီးတၢ်လိၣ်ဘၣ်အဂၤတဖၣ်လၢ တၢ်သူၣ်အိၣ်သးအိၣ်အပူၤလီၤ. (မၤတၢ် ၂:၄၄-၄၆; ၄:၃၄-၃၇) ဖဲန့ၣ်အခါ တၢ်အိၣ်အသးလၢ အလီၤဘၣ်ယိၣ်တမံၤ ကဲထီၣ်အသးလီၤ. “ပှၤကတိၤဟ့းလ့ၣ်အကျိာ် အပှၤမုၣ်ကမဲတဖၣ်, ဘၣ်တၢ်ကွၢ်ကပာ်အီၤလၢ ကိးမုၢ်နံၤဒဲးအတၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီ” လီၤ. (မၤတၢ် ၆:၁) မ့မ့ၢ်ဧ့ၤဘြံၤ မုၣ်ကမဲတဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်တၢ်ကွၢ်ကပာ်အီၤဘၣ်. တၢ်ကီတၢ်ခဲန့ၣ် ဖျါလၢ တၢ်ကွၢ်တလီၤလိာ်သးအိၣ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်သးတလီၤပလိာ်လိာ်သး အိၣ်ထီၣ်ဝဲသ့လီၤ.
(မၤတၢ် ၆:၂-၇) ဒီးပှၤတဆံခံဂၤန့ၣ် ကိးဖှိၣ်အပျဲၢ် အဘီၣ်ဂီၢ်မုၢ် ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ပလဲၤသဒၣ်ပဝဲယွၤအကလုၢ်အကထါ, ဒီးမၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီအတၢ်န့ၣ် တဂ့ၤတဘၣ်ဘၣ်. ၃ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, ပှၤနွံဂၤလၢအဘၣ်တၢ်အုၣ်အသးလၢအဂ့ၢ်, ဒီးပှဲၤဝဲဒီးသးစီဆှံ, ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ်လၢ သုကျါန့ၣ်, ဃုထၢ ဒ်သိးပကပာ်ထီၣ်အီၤလၢ တၢ်မၤအံၤအခိၣ်တက့ၢ်. ၄ မ့မ့ၢ်ပဝဲဒၣ်အံၤ, ပကဘါထုကဖၣ်တၢ်, ဒီးမၤတၢ်အကလုၢ်အကထါအတၢ်မၤတထံၣ်ဃီလီၤ. ၅ ဒီးတၢ်ကတိၤန့ၣ် ဘၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်အသး, ဒီးဃုထၢပှၤပှဲၤဝဲဒီးတၢ်နာ်ဒီးသးစီဆှံ, စီၤစတ့းဖၣ်, ဒီးစီၤဖံလံးပူး, ဒီးစီၤပြဃီၢ်, ဒီးစီၤနံၤကါနီၢ်, ဒီးစီၤတံမိၣ်, ဒီးစီၤပၢ်မ့းနး, ဒီးပှၤလၢအနုာ်ဝဲလၢ ပှၤယူဒၤဖိအလုၢ်အလၢ်, ပှၤအၣ်တံၤအီာ်ဖိတဂၤ, စီၤနံၤကလါသ့ၣ်တဖၣ်, ၆ ဒီးပာ်လီၤအီၤလၢ ပှၤတၢ်မၢဖိတဖၣ်အမဲာ်ညါ, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘါထုကဖၣ်, ဒီးပာ်အစုလၢအလိၤလီၤ. ၇ ဒီးယွၤအကလုၢ်အကထါဟူထီသါလီၤ, ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်အါထီၣ်အါအါကလဲာ်လၢယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ, ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်ဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်, စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤဝဲလီၤ.
bt ကဘျံးပၤ ၄၂ အဆၢ ၁၈
“ပဘၣ်စူၢ်ယွၤ”
၁၈ တၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ အမၤတၢ်ဒ် တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢအဒိၣ်ထီၣ်သီအံၤ အပှၤပၢဆှၢတၢ်ကမံးတံာ်န့ၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢအဝဲသ့ၣ်က ‘လဲၤသဒၣ်ဝဲယွၤအကလုၢ်အကထါ, ဒီးမၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီအတၢ်န့ၣ် တဂ့ၤတဘၣ်ဘၣ်.’ (မၤတၢ် ၆:၂) ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကမၤဘၣ်လိာ်က့ၤတၢ်ဂ့ၢ်အံၤအဂီၢ် မၢဝဲဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် ဃုထၢထီၣ်ပှၤနွံဂၤလၢ “ပှဲၤဝဲဒီးသးစီဆှံ, ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ်” လီၤ. ဒီးတၢ်မၢဖိတဖၣ် ကဘၣ်ပာ်လီၤအဝဲသ့ၣ်ဒ်သိးကမၤဝဲ “တၢ်မၤအံၤ” အဂီၢ်လီၤ. (မၤတၢ် ၆:၃) မ့ၢ်လၢတၢ်မၤအံၤန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး တၢ်နီၤလီၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီ, တၢ်ဖီၣ်ကျိၣ်စ့, တၢ်ပှ့ၤတၢ်ဖိတၢ်လံၤ ဒီးတၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါတဖၣ်အဃိ ပှၤလိၣ်ဘၣ်ဝဲ ပိာ်ခွါလၢ အတုၤထီၣ်ထီၣ်ဘးတဖၣ်လီၤ. ပိာ်ခွါလၢ ဘၣ်တၢ်ဃုထၢထီၣ်အီၤတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးကြံးအမံၤအဃိ ကညီလၢ မုၣ်ကမဲလၢ ဘၣ်တၢ်ကွၢ်တလီၤအီၤတဖၣ် ကတူၢ်လိာ်အီၤအဂီၢ်လီၤ. တၢ်မၢဖိတဖၣ် ဃ့ဘါထုကဖၣ်တၢ်ဒီး ဆိကမိၣ်ထံတၢ်ဟ့ၣ်ကူၣ်တဖၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ဃုထၢထီၣ်ဝဲ ပှၤပိာ်ခွါနွံဂၤလၢကမၤဝဲ “တၢ်မၤအံၤ” အဂီၢ်လီၤ.
(မၤတၢ် ၇:၅၈–၈:၁) ဒီးဟီထီၣ်ကွံာ်အီၤဆူဝ့ၢ်အချၢ, ဒီးကွံာ်အီၤလၢလၢၢ်လီၤ. ဒီးပှၤအုၣ်အသးတဖၣ်, ပာ်လီၤအကူအသိးလၢပှၤဖိၣ်သၣ်ခွါ, ကိးဝဲအမံၤလၢ စီၤစီလူး, အခီၣ်ထံးလီၤ. ၅၉ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကွံာ်စီၤစတ့းဖၣ်လၢ လၢၢ်ဖဲအဘါထုကဖၣ်တၢ်ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ယ့ၣ်ၡူးကစၢ်ဧၢ, တူၢ်လိာ်ယသးတက့ၢ်. ၆၀ ဒီးအဝဲဒၣ်ချံးလီၤအခီၣ်, ဒီးကိးပသူထီၣ်လၢအကလုၢ်ဖးဒိၣ်, ကစၢ်ဧၢ, တၢ်ဒဲးဘးအံၤ, သုတပာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အလိၤတဂ့ၤ. စံးဝဲဒ်န့ၣ်ဒီး, မံသပ့ၤဝဲလီၤ.
၈ ဒီးတၢ်မၤသံအီၤန့ၣ် စီၤစီလူးအၢၣ် လီၤအီလီၤဝဲလီၤ. ဒီးတၢ်လၢမုၢ်တနံၤန့ၣ်, တၢ်မၤအၢမၤနးတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်လၢ ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤနးမး, ဒီးပှၤခဲလၢာ်လီၤပြံလီၤပြါလၢကီၢ်ယူဒၤ, ဒီးကီၢ်ၡၤမရံသကုၤဆးဒးလီၤ. တဟးဘၣ်ဝဲထဲပှၤတၢ်မၢဖိတဖၣ်ဧိၤလီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(မၤတၢ် ၆:၁၅) ဒီးကယဲၢ်ပှၤဆ့ၣ်နီၤလၢ ပှၤသးပှၢ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်အပူၤတဖၣ်န့ၣ်ကွၢ်ထံအီၤ, ဒီးထံၣ်အမဲာ် လီၤဂာ်လၢမူခိၣ်ကလူးတဂၤအမဲာ်လီၤ.
bt ကဘျံးပၤ ၄၅ အဆၢ ၂
စီၤစတ့းဖၣ်— “လၢပှဲၤဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ် ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤ”
၂ ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် စီၤစတ့းဖၣ် အမဲာ်သၣ်န့ၣ်ဖျါလီၤဆီဝဲလီၤ. ဖဲစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်တဖၣ် ကွၢ်အမဲာ်ထံထံအခါ အဝဲသ့ၣ်ထံၣ်ဘၣ်ဝဲလၢ “အမဲာ်လီၤဂာ်လၢ မူခိၣ်ကလူးတဂၤအမဲာ်လီၤ.” (မၤတၢ်. ၆:၁၅) မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်န့ၣ် ဟဲဆှၢတၢ်ကစီၣ်လၢ အဟဲလၢယဟိဝၤယွၤအအိၣ်အဃိ တၢ်ဂ့ၢ်တအိၣ်လၢ ကပျံၤတၢ်ဒီး ကသူၣ်ကိၢ်သးဂီၢ်ဘၣ်. စီၤစတ့းဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်လၢ အသးဟ့အီၤတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲတၢ်မၤအသးအံၤလီၤ. စီၤစတ့းဖၣ် အိၣ်ဝဲဘှီၣ်ကလာ် သ့ဒ်လဲၣ်.
(မၤတၢ် ၈:၂၆-၃၀) ဒီးယွၤအကလူးတဂၤ စံးဘၣ်စီၤဖံလံးပူး ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ဂဲၤဆၢထၢၣ် ဒီးလဲၤဆူကလံၤထံး, ဆူကျဲလဲၤလၢယရူၤၡလ့ၣ်ဆူဂါစၤအပူၤန့ၣ်တက့ၢ်. တၢ်ဖဲန့ၣ် မ့ၢ်ပှၢ်မုၢ်ကနၢလီၤ. ၂၇ ဒီးဂဲၤဆၢထၢၣ်လဲၤဝဲလီၤ. ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ပှၤအဲၤသံအီးပးဖိ, ပှၤဒ့ဒံၣ်, ပဒိၣ်ဘၣ်ဃးဒီးအီၤအဲၤသံအီးပးအနီၢ်ပၤမုၣ်, နီၢ်ကၣ်ဒါက့ၤ, လၢအပၢၤအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်ခဲလၢာ်တဂၤ, လဲၤထီၣ်ဘါတၢ်လၢယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ, ဒီးက့ၤက့ၤဝဲလီၤ. ၂၈ ဒီးဆ့ၣ်နီၤလၢ လ့ၣ်ကဟၣ်အပူၤ, ဒီးဖးဝံစီၤယၡါယၤအလံာ်လီၤ. ၂၉ ဒီးသးန့ၣ်စံးဘၣ် စီၤဖံလံးပူး, လဲၤချုးန့ၢ်လ့ၣ်ကဟၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. ၃၀ ဒီးစီၤဖံလံးပူးဃ့ၢ်တုၤဝဲ, ဒီးနၢ်ဟူဝဲလၢအဖး ဝံစီၤယၡါယၤအလံာ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, တၢ်လၢနဖးန့ၣ် နနၢ်ပၢၢ်စ့ၢ်ကီးဧါ.
bt ကဘျံးပၤ ၅၈ အဆၢ ၁၆
ဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါ “တၢ်သးခုကစီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးခရံာ်”
၁၆ ခရံာ်ဖိလၢမုၢ်မဆါတနံၤအံၤတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ပၣ်ဃုာ်ဘၣ်လၢ တၢ်မၤလၢ ဖံလံးပူးမၤတ့ၢ်ဝဲန့ၣ်လီၤ. တဘျီတခီၣ် ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤတၢ်က့ၤတၢ်အခါ ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်ကစီၣ်လၢ ပှၤလၢအထံၣ်ဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. အါတက့ၢ် ပထံၣ်ဘၣ်ဒီး ပှၤလၢအသူၣ်ဘျၢသးဘျၢတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢတၢ်ဘၣ်အတီၢ်အဃိဘၣ်. ပမုၢ်လၢ်လၢတၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒ်အံၤလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ် မ့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဒ်သိးတၢ်သးခုကစီၣ် ကလဲၤတုၤလၢ “ကယဲၢ်ပှၤကလုာ်, ဒီးပှၤအဒူၣ်, ဒီးပှၤကတိၤတၢ်အကျိာ်, ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်” အအိၣ်အဂီၢ် မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဝဲအဃိလီၤ. (လီၣ်. ၁၄:၆) ယ့ၣ်ၡူးတဲဆိပာ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၢ်ဆဲးလၢ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ကဟံးစုနဲၣ်ကျဲဝဲ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤလီၤ. ဖဲယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ် တၢ်အဒိလၢဘၣ်ဃးဒီး ဘုကၠူၣ်ဒီးနီၣ်စံစံၣ်အခါ အဝဲတဲဝဲလၢ တၢ်ကူးဘုအကတီၢ် လၢအမ့ၢ်မုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အဆၢကတီၢ် “ပှၤကူးဘုန့ၣ် မ့ၢ်ကလူးတဖၣ်လီၤ.” ဒီးတဲစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အံၤ “ကထၢဖှိၣ်ကယဲၢ်တၢ်လီၤဃံၤ အလီၢ်ခဲလၢာ်, ဒီးပှၤလၢအမၤတၢ်တတီတလိၤဘၣ်လၢ အဘီအမုၢ်အပူၤ” လီၤ. (မးသဲ ၁၃:၃၇-၄၁) တကတီၢ်ဃီန့ၣ် မူခိၣ်ကလူးတဖၣ်အံၤ ကပာ်ဖှိၣ်ဝဲ ပှၤလၢကထီၣ်ဘၣ်ဆူ မူခိၣ်တဖၣ် ဝံၤအလီၢ်ခံ ကပာ်ဖှိၣ်စ့ၢ်ကီး “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” လၢအမ့ၢ် “သိအဂုၤအဂၤ” လၢယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးမိၤအီၤဆူ အတၢ်ကရၢကရိအပူၤတဖၣ်န့ၣ်လီၤ.—လီၣ်. ၇:၉; ယိၤ. ၆:၄၄, ၆၅; ၁၀:၁၆.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(မၤတၢ် ၆:၁-၁၅) လၢမုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ် အပျဲၢ်အဘီၣ်အါထီၣ်, ဒီးပှၤကတိၤဟ့းလ့ၣ်အကျိာ် အပှၤမုၣ်ကမဲတဖၣ်, ဘၣ်တၢ်ကွၢ်ကပာ်အီၤလၢ ကိးမုၢ်နံၤဒဲးအတၢ်လုၢ်အီၣ်လုၢ်အီသတးဒီး, ကဒူးကဒ့ၣ်တၢ်လၢ ပှၤဧ့ၤဘြံၤဖိအလိၤလီၤ. ၂ ဒီးပှၤတဆံခံဂၤန့ၣ် ကိးဖှိၣ်အပျဲၢ် အဘီၣ်ဂီၢ်မုၢ် ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ပလဲၤသဒၣ်ပဝဲ ယွၤအကလုၢ်အကထါ, ဒီးမၤတၢ်အီၣ်တၢ်အီအတၢ်န့ၣ် တဂ့ၤတဘၣ်ဘၣ်. ၃ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, ဒီပုၢ်ဝဲၢ်သ့ၣ်ဧၢ, ပှၤနွံဂၤလၢအဘၣ်တၢ်အုၣ်အသးလၢအဂ့ၢ်, ဒီးပှဲၤဝဲဒီးသးစီဆှံ, ဒီးတၢ်ကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ်လၢ သုကျါန့ၣ်, ဃုထၢ ဒ်သိးပကပာ်ထီၣ်အီၤလၢ တၢ်မၤအံၤအခိၣ်တက့ၢ်. ၄ မ့မ့ၢ်ပဝဲဒၣ်အံၤ, ပကဘါထုကဖၣ်တၢ်, ဒီးမၤတၢ်အကလုၢ်အကထါ အတၢ်မၤတထံၣ်ဃီလီၤ. ၅ ဒီးတၢ်ကတိၤန့ၣ် ဘၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်အသး, ဒီးဃုထၢပှၤပှဲၤဝဲဒီးတၢ်နာ်ဒီးသးစီဆှံ, စီၤစတ့းဖၣ်, ဒီးစီၤဖံလံးပူး, ဒီးစီၤပြဃီၢ်, ဒီးစီၤနံၤကါနီၢ်, ဒီးစီၤတံမိၣ်, ဒီးစီၤပၢ်မ့းနး, ဒီးပှၤလၢအနုာ်ဝဲလၢ ပှၤယူဒၤဖိအလုၢ်အလၢ်, ပှၤအၣ်တံၤအီာ်ဖိတဂၤ, စီၤနံၤကလါသ့ၣ်တဖၣ်, ၆ ဒီးပာ်လီၤအီၤလၢ ပှၤတၢ်မၢဖိတဖၣ်အမဲာ်ညါ, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဘါထုကဖၣ်, ဒီးပာ်အစုလၢအလိၤလီၤ. ၇ ဒီးယွၤအကလုၢ်အကထါဟူထီသါလီၤ, ဒီးအပျဲၢ်အဘီၣ်အါထီၣ်အါအါကလဲာ်လၢယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ, ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်ဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်, စူၢ်က့ၤနာ်က့ၤဝဲလီၤ. ၈ ဒီးစီၤစတ့းဖၣ်လၢပှဲၤဒီးတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်, ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤဒီး, မၤတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး, ဒီးတၢ်ပနီၣ်လီၤလးဖးဒိၣ်လၢပှၤဂီၢ်မုၢ်အကျါလီၤ. ၉ ဒီးပှၤဘၣ်ဃးဒီး ဘူၣ်ဘျီၣ်, ကိးဝဲလၢပှၤလံၤဘ့ၣ်တံၣ်ဖိ, ဒီးပှၤကူၤရ့ၤန့ဖိ, ဒီးပှၤအလ့းစၣ်ဒြ့းဖိ, ဒီးပှၤကံၤလံၤကံဖိ, ဒီးပှၤအၤစံဖိသ့ၣ်တဖၣ်မုန့ၣ်, ဂဲၤဆၢထၢၣ်ဒီးတဲးလိာ်ဃိလိာ် အသးဒီးစီၤစတ့းဖၣ်လီၤ. ၁၀ ဒီးအဝဲသ့ၣ်တြီဆၢတၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးသးလၢအကတိၤဝဲလၢအီၤန့ၣ်, တသ့ဘၣ်. ၁၁ တုၤနုၤတစု အဝဲသ့ၣ်မၢခူသူၣ်ပှၤအုၣ်အသး လၢအစံးဝဲဒၣ်, ပနၢ်ဟူအကတိၤဒုၣ်ဒွဲၣ်စီၤမိၤၡ့ဒီးယွၤလီၤ. ၁၂ ဒီးသဆၣ်ထီၣ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်, ဒီးပှၤကွဲးလံာ်သ့ၣ်တဖၣ်အခံ, ဒီးဟဲဃီၤဆူအအိၣ်, ဒီးဟံးဃာ်အီၤ, ဒီးဆှၢအီၤဆူပှၤသးပှၢ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ်, ၁၃ ဒီးပာ်လီၤပှၤအုၣ်အသးကဘျံးကဘျၣ်တဖၣ် လၢအစံးဝဲဒၣ်, ပှၤတဂၤအံၤတဆိတ့ၢ်ဘၣ်ဒီး, ကတိၤဒုၣ်ဒွဲၣ်တၢ်အလီၢ် စီဆှံအံၤ, ဒီးတၢ်သိၣ်တၢ်သီလီၤ. ၁၄ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပနၢ်ဟူအစံးလၢပှၤနစၤရ့းဖိယ့ၣ်ၡူးတဂၤအံၤ, ကမၤဟးဂီၤတၢ်အလီၢ်အံၤ, ဒီးကလဲလိာ်အလုၢ်အလၢ်လၢ စီၤမိၤၡ့ဟ့ၣ်လီၤပှၤလီၤ. ၁၅ ဒီးကယဲၢ်ပှၤဆ့ၣ်နီၤလၢ ပှၤသးပှၢ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် အပူၤတဖၣ်န့ၣ် ကွၢ်ထံအီၤ, ဒီးထံၣ်အမဲာ် လီၤဂာ်လၢမူခိၣ်ကလူးတဂၤအမဲာ်လီၤ.