ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါအီကူး ၇–၁၃
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယဃ့းစက့လး ၂၈-၃၁
“ယဟိဝၤယွၤဆိၣ်ဂ့ၤ ပှၤလၢအတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ်”
(ယဃ့းစက့လး ၂၉:၁၈) ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, ဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤ နဘူၤကးန့စၢ်ဒုးမၤအသုးမုၢ်လၢ အတၢ်မၤဖးဒိၣ်ထီဒါစိၢ်လီၤ. ကယဲၢ်ပှၤအခိၣ်လ့ၤ, ဒီးကယဲၢ်ပှၤအဖံဘၣ်ခိၣ်န့ၣ် လ့ၤဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးအဝဲဒၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အသုးမုၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တန့ၢ်ဘၣ်အဘူးအလဲလၢ စိၢ်အစုပူၤ, လၢတၢ်မၤလၢ အမၤထီဒါအီၤအဃိဘၣ်.
it-2 ကဘျံးပၤ ၁၁၃၆ အဆၢ ၄
စိၢ်
ဝ့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤ. ဖဲစီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ် ကဝီၤဃာ်ဝဲဝ့ၢ်စိၢ်အတီၢ်ပူၤ အသုးဖိတဖၣ် အခိၣ်ဘၣ်တြူာ် ဒီးခိၣ်သလုးအဃိ “အခိၣ်လ့ၤ” ဒီးဘၣ်ယိးဝဲ တၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ပှၤသူအီၤလၢ တၢ်ကဝီၤဃာ်ဝ့ၢ်အဂီၢ်အဃိ အဖံဘၣ်ခိၣ် “လ့ၤ” ဝဲလီၤ. နဘူၤကးန့စၢ် ဘၣ်တၢ်သူအီၤ ဒ်တၢ်စုကဝဲၤ လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်စိၢ်အဂီၢ် သနာ်က့ တဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ “အဘူးအလဲ” အဃိ ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤအီၤလၢ ကဟ့ၣ်အီၤ အဲၤကူပတူး အတၢ်ထူးတၢ်တီၤန့ၣ်လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၂၉:၁၇-၂၀) ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ ကၠိစံဖး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကဝီၤဃာ်ဝ့ၢ်စိၢ်ယံာ် ၁၃ (Against Apion, I, 156 [21]), နံၣ်အတီၢ်ပူၤ န့ၣ်တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ၤ အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. နဘူၤကးန့စၢ် အတၢ်မၤ ကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ထဲလဲၣ်န့ၣ် လံာ်တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ တပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ သနာ်က့ ပှၤစိၢ်ဖိတဖၣ် အသးသမူဒီး အတၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ် ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲအါမးလီၤ.—ယဃ့းစက့လး ၂၆:၇-၁၂.
(ယဃ့းစက့လး ၂၉:၁၉) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယကဟ့ၣ်လီၤ ကီၢ်အဲၤကူပတူးလၢဘၤဘူၤလိၣ် အစီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ်အစုပူၤ, ဒီးကမၤန့ၢ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးကဂုာ်ဆူၣ်ပျီဆူၣ်အတၢ်, ဒီးကဂုာ်န့ၢ်အတၢ်, ဒီးကကဲထီၣ်အဘူးအလဲလၢ အသုးမုၢ်အဂီၢ်လီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၆၉၈ အဆၢ ၅
အဲၤကူပတူး, ပှၤအဲၤကူပတူးဖိ
ဘၤဘူၤလိၣ် အတၢ်ကွဲးနီၣ်ကွဲးဃါလၢ လၢၢ်ဘ့ၣ်ဘၣ်အလိၤ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ နဘူၤကးန့စၢ်ပၢတၢ် ၃၇ နံၣ်တနံၣ် (ချ.ခ.န ၅၈၈) ဒီးအဝဲလဲၤဒုးဝဲ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်အတၢ်ဒုးအဆိကတၢၢ်တဘျီဧါ, လၢခံတဘျီဧါန့ၣ် တပာ်ဖျါဝဲ သနာ်က့ မ့ၢ်လၢလဲၤဒုးဝဲ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဒုၣ်အဒါ ဝ့ၢ်စိၢ်အဃိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ အဘူးအလဲလၢ အဲၤကူပတူး အတၢ်ထူးတၢ်တီၤတဖၣ်လီၤ.—ယဃ့းစက့လး ၂၉:၁၈-၂၀; ၃၀:၁၀-၁၂.
(ယဃ့းစက့လး ၂၉:၂၀) ယဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးလၢအမၤတၢ်လၢ အမၤဝဲထီဒါအီၤအဃိလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မၤတၢ်လၢယဂီၢ်လီၤ, ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ်.
g၈၆ ၁၁/၈ ကဘျံးပၤ ၂၇ အဆၢ ၄-၅
ပကဘၣ်ဟ့ၣ် တၢ်ခိတၢ်သွဲခဲလၢာ်ဧါ
ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တၢ်ခိတၢ်သွဲလၢ ပဒိၣ်တဖၣ် အတၢ်မၤအဂီၢ်န့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပကဘၣ် ထိၣ်သတြီၤကွၢ်ဒီး တၢ်လၢတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် မၤဝဲန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အသးထီၣ်ဝ့ၢ်စိၢ်အဃိ မၢဝဲဘၤဘူၤလိၣ်စီၤပၤ နဘူၤကးန့စၢ်အသုးမုၢ် လဲၤမၤဟးဂီၤဝဲဝ့ၢ်အံၤန့ၣ်လီၤ. ဘၤဘူၤလိၣ် မၤနၢၤတၢ်သနာ်က့ တၢ်လၢာ်ဘူၣ်လၢာ်စ့ ဒီးတၢ်ဆၢကတီၢ်လၢာ်အါမးလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ယဃ့းစက့လး ၂၉:၁၈, ၁၉ န့ၣ်ကစၢ်ယွၤ စံးဝဲလၢ “ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, ဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤ နဘူၤကးန့စၢ်ဒုးမၤအသုးမုၢ်လၢ အတၢ်မၤဖးဒိၣ်ထီဒါစိၢ်လီၤ. . . . ဘၣ်ဆၣ်ဒီးအဝဲဒၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အသုးမုၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တန့ၢ်ဘၣ်အဘူးအလဲလၢ စိၢ်အစုပူၤ, လၢတၢ်မၤလၢ အမၤထီဒါအီၤအဃိဘၣ်. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယကဟ့ၣ်လီၤ ကီၢ်အဲၤကူပတူးလၢဘၤဘူၤလိၣ် အစီၤပၤနဘူၤကးန့စၢ်အစုပူၤ, ဒီးကမၤန့ၢ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးကဂုာ်ဆူၣ်ပျီဆူၣ်အတၢ်, ဒီးကဂုာ်န့ၢ်အတၢ်, ဒီးကကဲထီၣ်အဘူးအလဲလၢ အသုးမုၢ်အဂီၢ်လီၤ.”
လံာ်စီဆှံကၠိဖိတဖၣ် သ့ၣ်ညါဝဲလၢ နဘူၤကးန့စၢ်န့ၣ် မ့ၢ်စီၤပၤလၢ အပာ်ထီၣ်ထီအသးဒီး တဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်. ဘၤဘူၤလိၣ်ဒီး အသုးမုၢ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ အမၤအၢမၤနး ပှၤလၢဖီၣ်န့ၢ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်မၤအၢမၤနးဒ်အံၤန့ၣ်တမ့ၢ်အတၢ်မၤဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤ သ့ၣ်ညါဝဲတၢ်န့ၣ် သနာ်က့ ဟ့ၣ်အီၤအဘူးအလဲ လၢလၢပှဲၤပှဲၤလီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယဃ့းစက့လး ၂၈:၁၂-၁၉) ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, မၤထါဟီၣ်တၢ်လၢစိၢ်အစီၤပၤအဃိ, ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, နစဲဃာ်ပနီၣ်တၢ်ပာ်ဖှိၣ် ပှဲၤဒီးတၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဒီး တၢ်အဃံအလၤလီၤ. ၁၃ နအိၣ်တ့ၢ်လၢ ဧ့ၤဒ့ၣ်ကစၢ်အတၤသၣ်အလီၢ်လီၤ. တၢ်မျၢ်ကိးကလုာ်ဒဲးမ့ၢ်တၢ်ကျၢၢ်ဘၢနၤ, တၢ်မျၢ်ဆီသွံၣ်, တၢ်မျၢ်ဘီအူသပၤယၤ, ဒီးတၢ်မျၢ်မဟူယၤတိၤအသး, တၢ်မျၢ်ဘီဟ့, တၢ်မျၢ်မဟူယၤ, ဒီးတၢ်မျၢ်နကၤသွဲး, တၢ်မျၢ်နံၤလါ, တၢ်မျၢ်ဂီၤ, တၢ်မျၢ်ဟ့မၠး, ဒီးထူဧိၤလွဲဧိၤလီၤ. နဒၢဖိဒီးပံဧိၤတြၤဧိၤ အတ့အသးအိၣ်လၢနပူၤ, မုၢ်တနံၤလၢနအိၣ်ဖျဲၣ်န့ၣ် ကတဲာ်ကတီၤအသးလီၤ. ၁၄ နမ့ၢ်တ့ၢ်ခ့ရူာ်ဒိးဖှူအသး တဂၤလၢအကဒုတၢ်, ဒီးယပာ်နၤလၢ ကစၢ်အကစၢၢ်စီဆှံအလိၤလီၤ. နလဲၤဝ့ၤဝီၤတၢ်လၢလၢၢ်မ့ၣ်အူအကျါလီၤ. ၁၅ နလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်လၢနကျဲပူၤလၢ နမုၢ်တနံၤလၢနအိၣ်ဖျဲၣ်လံၤလံၤ တုၤတၢ်ထံၣ်န့ၢ်တၢ်ဒဲးဘးလၢနပူၤလီၤ. ၁၆ နပှဲၤဒီးတၢ်တတီတလိၤလၢ နပနံာ်တၢ်ကၤအါအါကလဲာ်အဃိ, ဒီးနမၤလံတၢ်ဒဲးဘးလံ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယကကွံာ်တ့ၢ်ကွံာ်နၤလၢ ကစၢ်အကစၢၢ်အလိၤ ဒ်တၢ်သးဘၣ်အၢအသိးလီၤ. ဒီးခ့ရူာ်လၢအကဒုတၢ်တဂၤဧၢ, ယကမၤဟးဂီၤနၤလၢ လၢၢ်မ့ၣ်အူအကျါလီၤ. ၁၇ နပာ်နသးအိၣ်ထီၣ်ထီလၢ နဃံနလၤအဃိ, နမၤဘၣ်အၢနတၢ်ကူၣ်သ့လၢ နတၢ်ကယဲၢ်ကယူာ်အဃိလီၤ. ယကတ့ၢ်လီၤကွံာ်နၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အဖီခိၣ်, ယကပာ်နၤလၢစီၤပၤတဖၣ်အမဲာ်ညါ ဒ်သိးအကကွၢ်ကီနၤလီၤ. ၁၈ နမၤဘၣ်အၢနလီၢ်စီဆှံတဖၣ်လၢ နတၢ်ဒဲးဘးအါအဃိ, လၢနကၤတၢ်တတီတလိၤအဃိလီၤ. ဒီးယကဒုးဟဲထီၣ်မ့ၣ်အူလၢ နသးကံၢ်ပူၤလၢအကအီၣ်ကွံာ်နၤ, ဒီးယကဒုးကဲထီၣ်နၤလၢ ဖၣ်ဆါလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, လၢပှၤလၢအကွၢ်နၤတဖၣ် အမဲာ်ညါခဲလၢာ်လီၤ. ၁၉ ကယဲၢ်ပှၤလၢအသ့ၣ်ညါနၤလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ခဲလၢာ်အကျါ, အသးကတုၤလၢနဃိလီၤ. နကဲထီၣ်လံတၢ်အိၣ်သယုၢ်အလီၢ်လံ, ဒီးနတအိၣ်လၢၤဘၣ် လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၆၀၄ အဆၢ ၄-၅
တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤ
ပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိ အဆိကတၢၢ် ဒီးဝ့ၢ်စိၢ်အစီၤပၤ. ဒ်ယိၤဟၣ် ၈:၄၄ ဒီး ၁ မိၤၡ့ အဆၢဒိၣ် ၃ ပာ်ဖျါဝဲအသိး တချုးလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် မၤတၢ်ဒဲးဘး ဒီးတၢ်တလၢတပှဲၤ တအိၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် တၢ်ဒဲးဘးဒီး တၢ်တလၢတပှဲၤ အိၣ်ထီၣ်လၢမူခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ထါလၢ ယဃ့းစက့လး ၂၈:၁၂-၁၉ အပူၤန့ၣ် တဲဝဲ “စိၢ်အစီၤပၤ” သနာ်က့ အဲၣ်ဒိးစံးစ့ၢ်ကီးဝဲ ပှၤနီၢ်သးဖိလၢ အမၤတၢ်ဒဲးဘး အဆိကတၢၢ်တဂၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲလံာ်စီဆှံအဆၢအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “စိၢ်အစီၤပၤ” လၢအိၣ်ဒီးတၢ်ပာ်ထီၣ်ထီသးတဂၤ ပာ်လီၤအသးဒ်အမ့ၢ်ယွၤတဂၤ, ဒီးမုၢ်ကီၤလံၢ်လၢအမ့ၢ် “ခ့ရူာ်” န့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢအမ့ၢ် “ဧ့ၤဒ့ၣ် ကစၢ်အတၤသၣ်အလီၢ်” အဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ထါအံၤဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး မုၣ်ကီၤလံၢ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. အဝဲပာ်ထီၣ်ထီအသး ဒီးမ့ၢ်ဝဲဂုၢ်လၢဧ့ၤဒ့ၣ်တၤသၣ်လီၢ်အပူၤ ဒီးဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “ဟီၣ်ခိၣ်အကစၢ်” န့ၣ်လီၤ—၁ တံၤမသ့း ၃:၆; ၁ မိၤၡ့ ၃:၁-၅, ၁၄, ၁၅; လီၣ်ဖျါ ၁၂:၉; ၂ ကရံၣ်သူး ၄:၄.
စိၢ်အစီၤပၤလၢ ပှၤတပာ်ဖျါထီၣ်အမံၤတဂၤအံၤန့ၣ် တချုးလၢအမၤတၢ်တတီတလိၤဒံးဘၣ်အခါ အဝဲမ့ၢ်ပှၤလၢ “အလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်,” “ပှဲၤဒီးတၢ်ကူၣ်သ့, ဒီးလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဒီး တၢ်အဃံအလၤ” ဒီးအနီၢ်ကစၢ်စ့ၢ်ကီး စံးလီၤအသးလၢ “ယဃံယလၤ လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်” န့ၣ်လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၂၇:၃; ၂၈:၁၂, ၁၅) ယဃ့းစက့လး အထါအံၤ တမ့ၢ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲထဲ စိၢ်အစီၤပၤတဂၤဧိၤဘၣ်, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ စိၢ်အစီၤပၤ အစၢၤအသွဲၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. (ထိၣ်သတြီၤဒီး ယၡါယၤ ၁၄:၄-၂၀ ဝံအတၢ်စံးပာ်ဘၣ်ဃးဒီး “ဘၤဘူၤလိၣ်စီၤပၤ” လၢအမံၤတဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါ) မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးစံးဝဲ စီၤဒၤဝံး ဒီးစီၤၡလိၤမိၤအစိၤခါ စိၢ်စီၤပၤအတၢ်ပၢန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ စိၢ်မၤဘူၣ်လီၤ တၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ပှၤကသူၣ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ကစၢၢ်မိၤရံယၤအဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. အဃိ အခီၣ်ထံးန့ၣ် စိၢ်အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ ယဟိဝၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဖီခိၣ်န့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်မးလီၤ. (၁ စီၤပၤ ၅:၁-၁၈; ၉:၁၀, ၁၁, ၁၄; ၂ ကွဲးနီၣ်တၢ် ၂:၃-၁၆) ဘၣ်ဆၣ်လၢခံန့ၣ် စိၢ်အစီၤပၤလၢခံတဖၣ် လဲၤသဒၣ်ကွံာ်တၢ် “လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်” အကျဲ ဒီးကစၢ်ယွၤ အဝံ ယိၤအ့လး, ဧၤမိၣ်ဒီး ယဃ့းစက့လးတဖၣ် ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢအလိၤန့ၣ်လီၤ. (ယိၤအ့လး ၃:၄-၈; ဧၤမိၣ်၁:၉, ၁၀) ဝံအတၢ်စံးပာ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “စိၢ်အစီၤပၤ” ဒီးကစၢ်ယွၤ အဒုၣ်အဒါ အတၢ်လီၤဂာ်လိာ်အသး အဂ့ၢ်လီၤ. ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ပာ်ဖျါစ့ၢ်ကီးဝဲလၢ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်လၢတၢ်ပှဲၤ” ဒီးတၢ် “လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်” န့ၣ်ပှၤသူဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအဂီၢ်သ့စ့ၢ်ကီးလီၤ.
(ယဃ့းစက့လး ၃၀:၁၃, ၁၄) ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, ယကမၤဟးဂီၤတၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်တဖၣ်, ယကမၤစှီၢ်ကွံာ် တၢ်ဂီၤတၢ်ဖီၣ်လၢနိဖးအပူၤ, ဒီးပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဂၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤဘၣ်, ဒီးယကဒုးဘၣ်ကီၢ်အဲၤကူပတူးလၢ တၢ်ပျံၤတၢ်ဖုးလီၤ. ၁၄ ယကမၤသယုၢ်ပၤသြိၣ်, ဒီးယကဆိၣ်ကဲၤထီၣ် မ့ၣ်အူလၢ စိၤဧၢ်အပူၤ, ဒီးယကမၤတၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢနိအလိၤလီၤ.
တၢး၀၃ ၇/၁ ကဘျံးပၤ ၃၂ အဆၢ ၁-၃
တၢ်သ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကကဲထီၣ်အသးဒ်လဲၣ်
ဝ့ၢ်မဲဖံး(စ်) (Memphis) ဒီး ဝ့ၢ်သံၣ်ဘံ(စ်) (Thebes) န့ၣ်လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်အမံၤလၢ ဝ့ၢ်နိဖး ဒီးဝ့ၢ်နိ ဒီးတဘျီခါန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲကီၢ်အဲၤကူပတူး အဝ့ၢ်လၢ အမံၤဟူသၣ်ဖျါတဖၣ်လီၤ. ဝ့ၢ်နိဖး (ဝ့ၢ်မဲဖံးစ်) န့ၣ်အိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ခဲရိၤကလံၤထံးတခီ လၢစီၤစုၤဝဲ ၁၄ [၂၃ ခလီမဲထၢၤ] မံးလာ်ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ဝ့ၢ်ခဲရိၤန့ၣ် အိၣ်လၢထံကျိနံၤလါ အမုၢ်နုာ်တခီလီၤ. လၢခံန့ၣ် ဝ့ၢ်မဲဖံးစ် တမ့ၢ်လၢၤ ကီၢ်အဲၤကူပတူး အဝ့ၢ်ခိၣ်လၢၤဘၣ်. ချ.ခ.န ယၤဖှိၣ်နံၣ် ၁၅ နံၣ်ခီၣ်ထံးန့ၣ် ဝ့ၢ်နိ (သံၣ်ဘံစ်) လၢအိၣ်လၢ ဝ့ၢ်မဲဖံးစ် ကလံၤထံးဒီး စီၤစုၤဝဲ မံးလာ် ၃၀၀ [၅၀၀ ခလီမဲထၢၤ] ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဝဲ ကီၢ်အဲၤကူပတူး အဝ့ၢ်ခိၣ်အသီလီၤ. ဝ့ၢ်သံၣ်ဘံစ် တၢ်ဘါယွၤကၠိ အဟးဂူာ်ဟးဂီၤတဖၣ်အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီးခါနဲးတၢ်ဘါယွၤကၠိလီၤ. လီၤဂာ်လၢကမ့ၢ် တၢ်ဘါယွၤကၠိအဒိၣ်ကတၢၢ်လၢ ဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤလၢ တၢၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ဝ့ၢ်သံၣ်ဘံစ် ဒီးခါနဲး တၢ်ဘါယွၤကၠိန့ၣ် ဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်အီၤလၢ ပှၤကဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် အဲၤကူပတူး အယွၤဧၣ်မိၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ.
ဘၣ်ဃးဒီး မဲဖံးစ် ဒီးသံၣ်ဘံစ် န့ၣ်လံာ်စီဆှံ ဝံအတၢ်စံးပာ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်. အဲၤကူပတူးစီၤပၤဖၤရိၤ ဒီးအယွၤတဖၣ် လီၤဆီဒၣ်တၢ် “ဧၣ်မိၣ်လၢနိအပူၤ” န့ၣ်ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤလီၤ. (ယံးရမံယၤ ၄၆:၂၅, ၂၆) ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အလဲၤဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်တၢ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ် ကဘၣ်တၢ် “ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်” အီၤလီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၀:၁၄, ၁၅) တၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ဧၣ်မိၣ်န့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ် တၢ်ဘါယွၤကၠိ အဟးဂူာ်ဟးဂီၤတဖၣ်လီၤ. စိၤခဲအံၤ ဝ့ၢ်လူၤစီၤ (Luxor) န့ၣ်အိၣ်သူၣ်လီၤအသးဖဲ ဝ့ၢ်သံၣ်ဘံစ်အလိၤတနီၤ ဒီးသဝီဖိတဖၣ် အိၣ်သူၣ်လီၤအသးလၢ ဝ့ၢ်အဟးဂူာ်ဟးဂီၤတဖၣ်အကျါလီၤ.
ဝ့ၢ်မဲဖံးစ် န့ၣ်အိၣ်တ့ၢ်ဒၣ်ထဲ တၢ်သွၣ်ခိၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့ လူဝံး ကိဒ့ (Louis Golding) စံးဝဲလၢ– “အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ပှၤအၣ်ရးဖိလၢ အမၤနၢၤ ကီၢ်အဲၤကူပတူးတဖၣ်န့ၣ် ဒ်သိးကသူၣ်ထီၣ်ဝဲ အဝ့ၢ် [ခဲရိၤ]လၢအိၣ်လၢထံကျိဘးခီအဂီၢ် သူဝဲဝ့ၢ်မဲဖံးစ် အတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤ ဒ်တၢ်ခူၣ်လၢၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ. ထံကျိနံၤလါ ဒီးအၣ်ရး ပှၤသူၣ်ထီၣ်ဘှီထီၣ်တၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် မၤတၢ်တုၤဒၣ်လဲာ် ဝ့ၢ်လၢပျၢၤ အဟီၣ်ခိၣ်ဖီခိၣ်န့ၣ် လၢၢ်လၢအအိၣ်ထီၣ်ထီ တအိၣ်လၢၤနီတဖျၢၣ်လၢၤဘၣ်.” ဒ်လံာ်စီဆှံ တဲဆိပာ်ဝဲအသိး ဝ့ၢ်မဲဖံးစ်န့ၣ် “ပှၤတအိၣ်တဆိးလၢအပူၤ နီတဂၤဘၣ်.”—ယံးရမံယၤ ၄၆:၁၉.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယဃ့းစက့လး ၂၉:၁-၁၂) နံၣ်ဆံဆဲၣ်နံၣ်တနံၣ်, လါဆံဆဲၣ်လါတလါ, ထီၣ်တဆံခံနံၤတနံၤန့ၣ် ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်ယၤ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ၂ ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, ကွၢ်တၢ်လၢနမဲာ် ဆူအဲၤကူပတူးအစီၤပၤဖၤရိၤအအိၣ်, ဒီးကတိၤတၢ်လၢဝံကျိာ်လၢအဂ့ၢ်, ဒီးလၢအဲၤကူပတူးဒီဘ့ၣ်ညါအဂ့ၢ်, ၃ ဒီးကတိၤတၢ်, ဒီးစံး, ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယထီဒါနၤ, ဖၤရိၤအဲၤကူပတူးအစီၤပၤ သမၣ်ဖးဒိၣ်လၢအမံလီၤလၢ ထံမိၢ်ပှၢ်အပူၤ, ဒီးစံး, ယထံမိၢ်ပှၢ်မ့ၢ်ယတၢ်, ယတ့အီၤလၢယဂီၢ်ဒၣ်ယဲ, တဂၤဧၢ. ၄ ယကကွးနခၣ်လၢနီၣ်ကွး, ဒီးယကဒုးစဲဘူး ဒ့ၣ်ဧိၤညၣ်ဧိၤဒီးနသဒံၣ်, ဒီးယကမိၤထီၣ်နၤလၢ နထံမိၢ်ပှၢ်အသးကံၢ်ပူၤ, ဒီးကယဲၢ်ဒ့ၣ်ဧိၤညၣ်ဧိၤလၢ နထံမိၢ်ပှၢ်အပူၤလၢ အစဲဘူးဒီးနသဒံၣ်လီၤ. ၅ ဒီးယကွံာ်တ့ၢ်ကွံာ်နၤဆူ ပှၢ်မုၢ်ကနၢ, နဲဒၣ်ဒီးဒ့ၣ်ဧိၤညၣ်ဧိၤလၢ နထံမိၢ်ပှၢ်အပူၤခဲလၢာ်, နကလီၤလၢတၢ်ပျီပူၤ, ဒီးတၢ်တပာ်ဖှိၣ်ဘၣ်နၤ, ဒီးတၢ်တထၢဖှိၣ်ဘၣ်နၤဘၣ်. ယဟ့ၣ်လီၤလံနၤလၢ ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢပှၢ်လၢ်ကျါ, ဒီးလၢထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤလၢမူကပိာ်လိၤ, လၢတၢ်အီၣ်အဂီၢ်လီၤ. ၆ ဒီးမ့ၢ်အကဲထီၣ်နီၣ်ထိးတပိၢ်တဘိလၢ အံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိအဂီၢ်ဒီး, ပှၤအဲၤကူပတူးဖိခဲလၢာ် ကသ့ၣ်ညါဝဲလၢယမ့ၢ်ယွၤလီၤ. ၇ တုၤအဟံးန့ၢ်နၤလၢအစုဒီး, နကၢ်ကွံာ်, ဒီးအဖံဘၣ်ခိၣ်ဘၣ်တူာ်ခဲလၢာ်လီၤ. ဒီးတုၤအသန့ၤအသးလၢနၤဒီး, နကၢ်ကွံာ်ဒီးဒုးကနိးအယီၢ်ဒ့လီၤ. ၈ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, ယကဒုးဘၣ်နၤလၢနးတဘ့ၣ်, ဒီးဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်ပှၤကညီ, ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢနပူၤလီၤ. ၉ ဒီးကီၢ်အဲၤကူပတူး ကအိၣ်သယုၢ်, ဒီးကသ့ၣ်ညါဝဲလၢယမ့ၢ်ယွၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, စံးဝဲ, ထံမိၢ်ပှၢ်မ့ၢ်ယတၢ်, ဒီးယတ့အီၤလီၤ. ၁၀ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ကွၢ်ကွၢ်, ယထီဒါနၤ, ဒီးယထီဒါနထံမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်, ဒီးယကမၤသယုၢ်ကီၢ်အဲၤကူပတူး, ဒီးကအိၣ်ကလီစီဖ့ကလ့ၤလၢ မံးကဒိးလးပၢၢ်လၢစဝ့နၤ, ဒီးပၢၢ်လၢကူၤၡးအကီၢ်အဃၢၤလီၤ. ၁၁ ပှၤကညီ အခီၣ်တခီဂာ်ဘၣ်အီၤ, ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအခီၣ်တခီဂာ်ဘၣ်အီၤ, ဒီးပှၤတအိၣ်တဆိးဘၣ်လၢအပူၤ အနံၣ်လွံၢ်ဆံလီၤ. ၁၂ ဒီးယကမၤသယုၢ် ကီၢ်အဲၤကူပတူးလၢကီၢ်တဖၣ် လၢအအိၣ်သယုၢ်အကျါလီၤ. ဒီးအဝ့ၢ်တဖၣ်လၢ ဝ့ၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်မၤလူၤအီၤအကျါန့ၣ် ကအိၣ်သယုၢ်အနံၣ်လွံၢ်ဆံလီၤ. ဒီးယကမၤလီၤပြံလီၤပြါ ပှၤအဲၤကူပတူးဖိလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ, ဒီးယကမၤလီၤမုၢ်လီၤဖးအီၤလၢ ကီၢ်တဖၣ်အကျါလီၤ.
လါအီကူး ၁၄–၂၀
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယဃ့းစက့လး ၃၂-၃၄
“ပှၤခိးတၢ်ဖိ အမူဒါလၢအရ့ဒိၣ်”
(ယဃ့းစက့လး ၃၃:၇) ဒီးနဲဒၣ်ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, ယပာ်တ့ၢ်နၤလၢပှၤပၢၤတၢ်ဖိ လၢအံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိအဂီၢ်, ဒီးနဘၣ်ကနၣ် တၢ်ကတိၤလၢယထးခိၣ်, ဒီးဒုးပလီၢ်အသးလၢယၤလီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၁၁၇၂ အဆၢ ၂
ပှၤခိးတၢ်ဖိ
ပှၤသူအီၤဒ်သိး တၢ်အဒိ. ယဟိဝၤယွၤ ဒိလီၤဝဲအဝံတဖၣ် ဒ်ပှၤခိးတၢ်ဖိလၢ အပှၤကလုာ်အဂီၢ်လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၆:၁၇) ဒီးဝံတဖၣ်အံၤန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအဝဲသ့ၣ်လၢ ပှၤခိးတၢ်ဖိစ့ၢ်ကီးလီၤ. (ယၡါယၤ ၂၁:၆, ၈; ၅၂:၈; ၆၂:၆; ဟိၤၡ့ ၉:၈) ဝံလၢဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ ပှၤခိးတၢ်ဖိတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်ဟးဟ့ၣ်ပလီၢ်ဝဲ ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤလီၤ. ဝံသ့ၣ်တဖၣ် မ့ၢ်တဟ့ၣ်ပလီၢ်ပှၤဂၤဘၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤမ့ၢ်တဒိကနၣ်အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်န့ၣ် ပှၤကဘၣ်သံလၢ ပှၤနီၢ်ကစၢ် အတၢ်ဒဲးဘးဒၣ်ဝဲအဃိလီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃:၁၇-၂၁; ၃၃:၁-၉) ဒီးဝံလၢတအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဖၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် ပှၤခိးတၢ်ဖိလၢ အမဲာ်ဘျီၣ် မ့တမ့ၢ် ထွံၣ်တအုၣ်လၢ တကဲဘျုးလၢပှၤဂီၢ်ဘၣ်.—ယၡါယၤ ၅၆:၁၀.
(ယဃ့းစက့လး ၃၃:၈, ၉) တုၤယစံးဘၣ် ပှၤတတီတလိၤဘၣ်, ပှၤတတီတလိၤဘၣ်တဂၤဧၢ, သံဒီးနကသံဒီး, နမ့ၢ်တကတိၤဘၣ်ဒ်သိး နကဒုးပလီၢ် ပှၤတတီတလိၤအသးလၢ အကဃၣ်ကွံာ်အသးလၢ အကျဲဘၣ်ဒီး, တၢ်လၢပှၤတတီတလိၤဘၣ်တဂၤန့ၣ် ကသံဝဲလၢအတၢ်ဒဲးဘးအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး ယကဃုအသွံၣ်လၢနစုပူၤလီၤ. ၉ မ့ၢ်နာ်သက့ဒ်န့ၣ်ဒီး နမ့ၢ်ဒုးပလီၢ်ပှၤတတီတလိၤအသးလၢ အကဃၣ်ကွံာ်အသးလၢအကျဲဒီး, မ့ၢ်တဃၣ်ကွံာ်ဘၣ်အသးလၢအကျဲဘၣ်ဒီး, ကသံဝဲလၢ အတၢ်ဒဲးဘးအဃိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး နမၤပူၤမၤဖျဲးနသးလံလီၤ.
တၢး၈၈ ၁/၁ ကဘျံးပၤ ၂၈ အဆၢ ၁၃
ဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ယွၤအဘီအမုၢ်
ဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်တၢ်သွံၣ်
၁၃ မူဒါလၢယဟိဝၤယွၤဟ့ၣ်လီၤ အပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် လၢကဘၣ်ဟးဟ့ၣ်ပလီၢ် ပှၤဂၤဘၣ်ဃးဒီး ယွၤအတၢ်စံၣ်ညီၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ပထိၣ်သတြီၤကွၢ်အီၤဒီး ဝံယဃ့းစက့လး အမူဒါသ့ဝဲလီၤ. အဝဲဘၣ်တၢ်ပာ်လီၤအီၤလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အပှၤခိးတၢ်ဖိလီၤ. အဝဲဘၣ်ဟ့ၣ်ပလီၢ် ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်တပာ်တ့ၢ်ကွံာ် အကျဲလၢအအၢအသီန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤလီၤ. ဒီးပှၤခိးတၢ်ဖိတဂၤအံၤ မ့ၢ်တမၤလၢပှဲၤအမူဒါန့ၣ် ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ် မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ, ဘၣ်ဆၣ် တၢ်သွံၣ်ကအိၣ်လၢ အဝဲအဖီခိၣ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်စံၣ်ညီၣ်သံ ပှၤကညီအံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် အတၢ်ပာ်သူၣ်ပာ်သးလၢ– “စံးဘၣ်အီၤ, ယမူယဲ, ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ပှၤတတီဘၣ်သံန့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်အဘၣ်ယသးဘၣ်, မ့ၢ်အဘၣ်ယသးလၢ အကဃၣ်ကွံာ်အသးလၢအကျဲဒီး မူဝဲလီၤ. ဃၣ်ကွံာ်သုသး, ဃၣ်ကွံာ်သုသးလၢ သုကျဲအၢန့ၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိသ့ၣ်ဧၢ, သုကသံမ့ၢ်အဘၣ်မနုၤလဲၣ်.”—ယဃ့းစက့လး ၃၃:၁-၁၁.
(ယဃ့းစက့လး ၃၃:၁၁) စံးဘၣ်အီၤ, ယမူယဲ, ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ပှၤတတီဘၣ်သံန့ၣ် တမ့ၢ်ဘၣ်အဘၣ်ယသးဘၣ်, မ့ၢ်အဘၣ်ယသးလၢ အကဃၣ်ကွံာ်အသးလၢအကျဲဒီး မူဝဲလီၤ. ဃၣ်ကွံာ်သုသး, ဃၣ်ကွံာ်သုသးလၢ သုကျဲအၢန့ၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အံၣ်စရ့လးအပှၤဟံၣ်ဖိသ့ၣ်ဧၢ, သုကသံမ့ၢ်အဘၣ်မနုၤလဲၣ်.
(ယဃ့းစက့လး ၃၃:၁၄-၁၆) ဒီးတုၤယစံးလၢ ပှၤတတီတလိၤဘၣ်အဂ့ၢ်, သံဒီးကသံဝဲဒီး, မ့ၢ်ဃၣ်ကွံာ်အသးလၢ အတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ်, ဒီးမၤတၢ်စံၣ်ညီၣ်, ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤဒီး, ၁၅ ပှၤတတီဘၣ် မ့ၢ်ဟ့ၣ်က့ၤတၢ်ဟ့ၣ်ကီၤ, မ့ၢ်ဟ့ၣ်ကၣ်တၢ်လၢ အဂုာ်ဆူၣ်ပျီဆူၣ်, ဒီးတမၤတၢ်ဒဲးဘးဘၣ်, ဒီးမ့ၢ်လဲၤတၢ်လၢ တၢ်မူအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤဒီး, မူဒီးကမူဝဲလီၤ. ၁၆ တၢ်တသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဘၣ် ထီဒါအီၤလၢအတၢ်ဒဲးဘးလၢ အမၤဝဲနီတမံၤဘၣ်. မၤတ့ၢ်ဝဲလၢတၢ်စံၣ်ညီၣ် ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤလီၤ. မူဒီးကမူဝဲလီၤ.
တၢး၁၂ ၃/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၅ အဆၢ ၃
ဆဲးပၢၤဃာ် တၢ်သူၣ်ဆူၣ်သးဂဲၤထီဘိ
ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဝဲလဲၣ်
၃ ဖဲပဆိကမိၣ်ထံ ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ် အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ ပှၤဂၤအသးသမူသ့ ဒ်လဲၣ်အခါ ပကတူၢ်ဘၣ်လၢ ပတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤပှၤဂၤလၢ တၢ်သးခုကစီၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. (ရိမ့ၤ ၁၀:၁၃, ၁၄) လံာ်စီဆှံစံးဝဲလၢ– “ဒီးတုၤယစံးလၢ ပှၤတတီတလိၤဘၣ်အဂ့ၢ်, သံဒီးကသံဝဲဒီး, မ့ၢ်ဃၣ်ကွံာ်အသးလၢ အတၢ်ဒဲးဘးန့ၣ်, ဒီးမၤတၢ်စံၣ်ညီၣ်, ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤဒီး, . . . တမၤတၢ်ဒဲးဘးဘၣ်, ဒီးမ့ၢ်လဲၤတၢ်လၢ တၢ်မူအတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤဒီး, မူဒီးကမူဝဲလီၤ. တၢ်တသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်ဘၣ် ထီဒါအီၤလၢအတၢ်ဒဲးဘးလၢ အမၤဝဲနီတမံၤဘၣ်.” (ယဃ့းစက့လး ၃၃:၁၄-၁၆) ဒီးလံာ်စီဆှံတဲဝဲ ပှၤလၢအစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်အတၢ်ကစီၣ်တဖၣ်လၢ– “နကအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤနသးဒၣ်နဲ, ဒီးပှၤလၢအနၢ်ဟူတၢ်လၢနၤတဖၣ်လီၤ”—၁ တံၤမသ့း ၄:၁၆; ယဃ့းစက့လး ၃:၁၇-၂၁.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယဃ့းစက့လး ၃၃:၃၂, ၃၃) ဒီးကွၢ်ကွၢ်, နအိၣ်လၢအဂီၢ်မၤသးဒ် ပှၤလၢအကလုၢ်မုာ်, လၢအသံကျံတၢ်သ့မး တဂၤအတၢ်သးဝံၣ်မုာ်မုာ် အသိးန့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နၢ်ဟူနတၢ်ကတိၤဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တမၤဘၣ်အီၤဘၣ်. ၃၃ ဒီးတုၤတၢ်န့ၣ်မၤအသးဒီး, (ကွၢ်ကွၢ်, ကမၤအသးလီၤ.), တုၤနုၤတစုကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဝံတဂၤအိၣ်တ့ၢ်လံလၢ အကျါလံလီၤ.
တၢး၉၁ ၃/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၇ အဆၢ ၁၆-၁၇
လဲၤတၢ်ဒီး ယဟိဝၤယွၤအလ့ၣ်ကဟၣ်လၢမူခိၣ်
တဘၣ်သးဟးဂီၤလၢ ပှၤဂၤတဒိကနၣ်တၢ်အဃိတဂ့ၤ
၁၆ ယဃ့းစက့လး ပာ်လီၤဒိဂ့ၤတဲာ်ဘၣ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒိကနၣ်, ဖဲပှၤတဒိကနၣ်အတၢ်ကစီၣ် ဒီးဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢအီၤအခါ အဝဲအသးတဟးဂီၤဘၣ်. ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ကတိၤကျိာ်လၢ အစီဆှံလၢ လဲၤထီၣ်လဲၤထီအံၤန့ၣ် ဒ်ယွၤအတၢ်ကရၢကရိ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲပှၤအသိး ပကဒိကနၣ်ဒီး မၤပိာ်ထွဲအီၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပကအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤပသးလၢ ပကဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ် ဒီးဖဲပစံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်အခါ ပှၤမ့ၢ်တဒိကနၣ်ပှၤ မ့တမ့ၢ် ဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢပှၤသနာ်က့ ပသးတဟးဂီၤဘၣ်. ဒ်ဝံယဃ့းစက့လးတဲဝဲအသိး ကစၢ်ယွၤဟ့ၣ်ပလီၢ်ဆိပာ်စၢၤပှၤလၢ ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ကထီဒါပှၤသပှၢ်ကတၢၢ်, အခိၣ်ကကိၤဒီး ပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် တအဲၣ်ဒိးဒိကနၣ် ယဟိဝၤယွၤအကလုၢ်အဃိ တအဲၣ်ဒိးနၢ်ဟူတၢ်လၢပတဲတဖၣ်ဘၣ်. (ယဃ့းစက့လး ၃:၇-၉) ဒီးပှၤတနီၤနီၤန့ၣ် ကပာ်မၤအသးဒ် ယဃ့းစက့လး ၃၃:၃၁, ၃၂ ပာ်ဖျါဝဲအသိးလီၤ. “ဒီးဟဲဝဲဆူနအိၣ် ဒ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အသိး, ဒီးဆ့ၣ်နီၤလၢနမဲာ်ညါ ဒ်ယပှၤဂီၢ်မုၢ်အသိး, ဒီးနၢ်ဟူတၢ်ကတိၤဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တမၤဘၣ်အီၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဲၣ်ဒိးတၢ်လၢအထးခိၣ်လီၤ. မ့မ့ၢ်အသးလဲၤထွဲ အသးကွံတၢ်အခံလီၤ. ဒီးကွၢ်ကွၢ်, နအိၣ်လၢအဂီၢ်မၤသးဒ် ပှၤလၢအကလုၢ်မုာ်, လၢအသံကျံတၢ်သ့မးတဂၤ အတၢ်သးဝံၣ်မုာ်မုာ် အသိးန့ၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နၢ်ဟူနတၢ်ကတိၤဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တမၤဘၣ်အီၤဘၣ်.”
၁၇ ဒီးတၢ်ကမၤအသးဒ်လဲၣ်. ဖဲအဆၢဖိ ၃၃ န့ၣ်တဲဝဲလၢ– “ဒီးတုၤတၢ်န့ၣ်မၤအသးဒီး, (ကွၢ်ကွၢ်, ကမၤအသးလီၤ.), တုၤနုၤတစုကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ဝံတဂၤအိၣ်တ့ၢ်လံလၢ အကျါလံလီၤ.” တၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဝံယဃ့းစက့လးန့ၣ် ပှၤတဒိကနၣ်အကလုၢ်ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတဟ့ၣ်အၡူဘၣ်. ပှၤဒိကနၣ်အီၤ တအိၣ်နီတဂၤသနာ်က့ အသးတဟးဂီၤဘၣ်. ပှၤအဂၤတဖၣ် ဒိကနၣ်အီၤမ့ၢ်ဂ့ၤ တဒိကနၣ်ဘၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ အဝဲဒိကနၣ်ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ဒီး မၤလၢပှဲၤအမူဒါလီၤ.
(ယဃ့းစက့လး ၃၄:၂၃) ဒီးယကပာ်ပှၤကွၢ်သိတဂၤလၢအဖီခိၣ်, ဒီးကကွၢ်အီၤ, ယခ့ယပှၤစီၤဒၤဝံးဒၣ်လဲာ်လီၤ. ကကွၢ်အီၤ, ဒီးကကဲထီၣ်အပှၤကွၢ်သိလီၤ.
တၢး၀၇ ၄/၁ ကဘျံးပၤ ၂၆ အဆၢ ၃
လၢတၢ်ဆီၣ်လီၤသးအပူၤ ဒိကနၣ် ပှၤကွၢ်သိလၢအပှဲၤဒီးတၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံ
၃ ဝံယၡါယၤ ၄၀:၁၀, ၁၁ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ်ပှၤကွၢ်သိလၢ အကွၢ်ထွဲဝဲ အပှၤကလုာ်တဖၣ်လၢ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအပူၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၃:၁-၆) ဖဲယ့ၣ်ၡူးဟဲ စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဆၢကတီၢ် အဝဲပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်သးကညီၤလၢ အပျဲၢ်အဘီၣ်ဒီး ပှၤအဂၤတဖၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. (မးသဲ ၁၁:၂၈-၃၀; မၢ်ကူး ၆:၃၄) ယဟိဝၤယွၤဒီး ယ့ၣ်ၡူးဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢဝဲ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိအပှၤကွၢ်သိ မ့တမ့ၢ် ပှၤကဲခိၣ်ကဲနၢ်အီၤတဖၣ် မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ် တကနၣ်ဃုာ်အသိတဖၣ်ဒီး ဃုဝဲထဲအနီၢ်ကစၢ်အဘျုးအဃိလီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၄:၂-၁၀; မးသဲ ၂၃:၃, ၄, ၁၅) ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤအီလီၤဝဲလၢ– “ယကအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤယသိတဖု, ဒီးတကဲထီၣ်လၢၤဘၣ် တၢ်ဂုာ်န့ၢ်အလီၢ်, ဒီးယကစံၣ်ညီၣ်တၢ်လၢ သိဒီးသိအဘၢၣ်စၢၤလီၤ. ဒီးယကပာ်ပှၤကွၢ်သိတဂၤလၢအဖီခိၣ်, ဒီးကကွၢ်အီၤ, ယခ့ယပှၤစီၤဒၤဝံးဒၣ်လဲာ်လီၤ. ကကွၢ်အီၤ, ဒီးကကဲထီၣ်အပှၤကွၢ်သိလီၤ.” (ယဃ့းစက့လး ၃၄:၂၂, ၂၃) ဖဲမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အဆၢကတီၢ်အံၤ ယဟိဝၤယွၤပာ်လီၤဝဲ “ပှၤကွၢ်သိ” စီၤဒၤဝံးလၢအဒိၣ်လၢ အမ့ၢ်ယ့ၣ်ၡူး ဒ်သိးကကွၢ်ထွဲ အခ့အပှၤလၢအဘၣ် တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်ဒီး “သိလၢအဂုၤအဂၤ” န့ၣ်လီၤ.—ယိၤဟၣ် ၁၀:၁၆.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယဃ့းစက့လး ၃၂:၁-၁၆) ဒီးလၢနံၣ်တဆံခံနံၣ်တနံၣ်, လါတဆံခံလါတလါထီၣ်တနံၤန့ၣ် တၢ်မၤအသးလၢ ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်ဘၣ်ယၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ၂ ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, မၤထါဟီၣ်တၢ်လၢအဲၤကူပတူး အစီၤပၤဖၤရိၤအဃိ, ဒီးစံးလၢအီၤ, နလီၤဂာ်ခ့ယုၢ်ဖိလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ, ဒီးနလီၤဂာ်သမၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်အပူၤလီၤ. နဟဲဆူနထံမိၢ်ပှၢ်တဖၣ်အပူၤ, ဒီးနမၤဒုထီၣ်ထံလၢနခီၣ်, ဒီးမၤတဆှံဘၣ်ထံမိၢ်ပှၢ်အထံလီၤ. ၃ ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, ယကဟုးယပှာ်လၢနဖီခိၣ် လၢပှၤကလုာ်ဂီၢ်မုၢ်အကျါ, ဒီးကမိၤထီၣ်နၤလၢယပှာ်ပူၤလီၤ. ၄ ဒီးယကတ့ၢ်လီၤကွံာ်နၤလၢခိ, ဒီးယကကွံာ်တ့ၢ်ကွံာ်နၤလၢတၢ်ပျီပူၤ, ဒီးယကဒုးစီၢ်လီၤမူကပိာ်လိၤ အထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤလၢနဖီခိၣ်ခဲလၢာ်, ဒီးယကဒုးအီၣ်ဘျဲးအီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ အဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢနၤလီၤ. ၅ ဒီးယကပာ်လီၤနညၣ်လၢ ကစၢၢ်ကလိအလိၤ, ဒီးယကမၤပှဲၤကစၢၢ်ကဆူးဒီးနစိၣ်လီၤ. ၆ ဒီးထံဧိၤကီၢ်ဧိၤလၢ နဘျိၣ်လၢအပူၤန့ၣ် ယကဖှိၣ်အီၤလၢနသွံၣ် ပၢၢ်လၢကစၢၢ်ကလိ, ဒီးထံကျိတဖၣ်ကပှဲၤဒီးနၤလီၤ. ၇ ဒီးတုၤယမၤလီၤပံာ်နၤ, ဒီးယကလုၣ်ဘၢမူခိၣ်, ဒီးဒုးခံးလီၤဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤ, ယကမၤလီၤကဒုမုၢ်လၢတၢ်အၢၣ်, ဒီးလါတကပီၤထီၣ်ဘၣ်. ၈ ကယဲၢ်တၢ်ကပီၤ ကယဲၢ်ကယူာ်လၢမူခိၣ်န့ၣ် ယကဒုးခံးလီၤလၢနဖီခိၣ်, ဒီးဒုးခံးန့ၢ်နကီၢ်ဒီဘ့ၣ်ညါလီၤ, ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ်. ၉ တုၤယမၤဟးဂီၤနၤလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ, လၢကီၢ်တဖၣ်အပူၤ လၢနတသ့ၣ်ညါဘၣ်အီၤဒီး, ယကမၤကိၢ်မၤဂီၤ ပှၤအါကလုာ်အသးလီၤ. ၁၀ တုၤယဝံၢ်ဝၢ်ယနးလၢ အမဲာ်ညါဒီး, ယကဒုးကတုၤ ပှၤဂီၢ်မုၢ်အါပူၤအသးလၢနဃိ, ဒီးအစီၤပၤအသးကကတုၤ ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်လၢနဃိလီၤ. ဒီးကကနိးတထံၣ်ဃီ, လၢအသးသမူဒၣ်ဝဲအဃိစုာ်စုာ်, ဖဲမုၢ်တနံၤလၢ နလီၤဃံၤလီၤ. ၁၁ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, ဘၤဘူၤလိၣ်အစီၤပၤ အနးကဘၣ်နၤလီၤ. ၁၂ ယကဒုးလီၤဃံၤ နပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢပှၤအဆူၣ်အနးတဖၣ်, ပှၤခဲလၢာ်န့ၣ် မ့ၢ်ပှၤမၤပျံၤတၢ်လၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ, ဒီးကမၤဟးဂီၤအဲၤကူပတူး အသးထီၣ်ထီ, ဒီးအပှၤဂီၢ်မုၢ်ကတုၤလၢ တၢ်ဟးဂီၤခဲလၢာ်လီၤ. ၁၃ ဒီးယကမၤဟးဂီၤ အဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအဒၢ လၢထံဖးဒိၣ်အဃၢၤ, ဒီးပှၤကညီအခီၣ် တမၤဒုထီၣ်လၢၤဘၣ်အီၤဘၣ်, ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအဒၢအခီၣ် တယီၢ်လီၤလၢၤဘၣ် တၢ်လၢထံဖးဒိၣ်အကျါဘၣ်. ၁၄ တုၤနုၤတစု ယကဒုးဆှံထီၣ်အထံတဖၣ်, ဒီးဒုးယွၤလီၤအထံမိၢ်ပှၢ်အထံ ဒ်သိအသိးန့ၣ်, ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ၁၅ ဖဲအကတီၢ်လၢ ယမၤသယုၢ်ကီၢ်အဲၤကူပတူး, ဒီးကီၢ်အိၣ်ကလီလၢကယဲၢ်တၢ်လၢ အပှဲၤတ့ၢ်အီၤလၢအပူၤ, ဖဲအကတီၢ်လၢယကကျီကွံာ် ကယဲၢ်ပှၤလၢအအိၣ်အဆိးလၢအပူၤဒီး, ကသ့ၣ်ညါဝဲလၢယမ့ၢ်ယွၤလီၤ. ၁၆ အဝဲအံၤမ့ၢ် ထါဟီၣ်တၢ်လၢ ပှၤကမၤဝဲလၢအဃိလီၤ. ပှၤကလုာ်အဖိမုၣ်တဖၣ်န့ၣ် ကမၤထါဟီၣ်တၢ်လၢ အဃိလီၤ. ကမၤထါဟီၣ်တၢ်လၢ အဲၤကူပတူးအဃိ, ဒီးလၢအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဃိလီၤ, ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ်.
လါအီကူး ၂၁–၂၇
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယဃ့းစက့လး ၃၅-၃၈
“စီၤကိးလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်မါကူးအပူၤန့ၣ် တယံာ်လၢၤဘၣ်ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ”
(ယဃ့းစက့လး ၃၈:၂) ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, ကွၢ်လၢနမဲာ်ဆူစီၤကိးအအိၣ်လၢ ကီၢ်မါကူးအပူၤ, ရိၣ်, မ့ၤၡ့း, ဒီးတူၤဘလးအပဒိၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးကတိၤတၢ်ထီဒါအီၤလၢဝံကျိာ် ဒီးစံးဘၣ်အီၤ.
တၢး၁၅ ၅/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၉-၃၀
လံာ်စီဆှံအတၢ်သံကွၢ်တဖၣ် အတၢ်စံးဆၢ
စီၤကိးလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်မါကူးအပူၤန့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါ လံာ်စီဆှံအတၢ်ပာ်ဖျါလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအကဒုး ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ်လီၤ. လၢလံာ်စီဆှံပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “စီၤကိးလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်မါကူး,” “ကလံၤစိးအစီၤပၤ” ဒီး “ဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤတဖၣ်” ကဟဲဒုးယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၈:၂, ၁၀-၁၃; ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄၀, ၄၄, ၄၅; လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁၄; ၁၉:၁၉) ဒီးတၢ်ဒုးတဖၣ်အံၤ အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်ဒုးတခါဃီဧါ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်ဒုးတခါဃီဘၣ်ဆၣ် ပှၤကိးအီၤလၢ အမံၤအါမးလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့ဝဲလဲၣ်. မ့ၢ်လၢလံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ထံကီၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ကပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤလၢ အကဒုးအိၣ်ထီၣ် အၢ်မက့းဒိၣ်တၢ်ဒုးန့ၣ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၄, ၁၆.
ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤကွၢ် လံာ်စီဆှံအတၢ်ပာ်ဖျါ လၢဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုးလၢခံကတၢၢ်လၢ ပှၤကဟဲဒုး ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ စီၤကိးလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်မါကူးန့ၣ်လီၤ. အဝဲန့ၣ်တမ့ၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် စီၤကိးလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်မါကူးန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ပှၤတကရူၢ်လၢ ထံကီၢ်အါဘ့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးလီၤ. ဒီး “ကလံၤစိးအစီၤပၤ” ကတီခိၣ်ရိၤမဲဝဲ ကရူၢ်တခါအံၤဧါ. ပတဲလီၤတံၢ်တသ့ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လီၤပလိာ်အသးဒီး တၢ်ကတိၤလၢ ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး စီၤကိးလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်မါကူးန့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ တဲအီၤလၢ– “နကဟဲလၢနလီၢ်ပူၤလၢ ကလံၤစိးတခီ, နဲဒၣ်, ဒီးပှၤအါကလုာ်အိၣ်ဒီးနၤ, အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်ဒိးကသ့ၣ် ဒီးပှၤတဖုဖးဒိၣ်, ဒီးပှၤသုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်လီၤ.”—ယဃ့းစက့လး ၃၈:၆, ၁၅.
(ယဃ့းစက့လး ၃၈:၁၄-၁၆) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, ကတိၤတၢ်လၢဝံကျိာ်, ဒီးစံးဘၣ်စီၤကိး, ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, မုၢ်တနံၤလၢယပှၤဂီၢ်မုၢ် အိၣ်ခၢၣ်သနၢၢ်န့ၣ် နကသ့ၣ်ညါတမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ, ၁၅ ဒီးနကဟဲလၢနလီၢ်ပူၤလၢကလံၤစိးတခီ, နဲဒၣ်, ဒီးပှၤအါကလုာ်အိၣ်ဒီးနၤ, အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်ဒိးကသ့ၣ် ဒီးပှၤတဖုဖးဒိၣ်, ဒီးပှၤသုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်လီၤ. ၁၆ ဒီးနကလဲၤထီဒါ ယပှၤဂီၢ်မုၢ်အံၣ်စရ့လး ဒ်သိးနကလုၣ်ဘၢ ထံဧိၤကီၢ်ဧိၤ ဒ်တၢ်အၢၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကမၤအသးလၢမုၢ်နံၤလၢခံတဖၣ်န့ၣ် ယကဒုးဟဲထီၣ်နၤထီဒါ ယထံယကီၢ် ဒ်သိးပှၤကလုာ်တဖၣ် ကသ့ၣ်ညါယၤဖဲယဘၣ် တၢ်ပာ်စီဆှံယၤလၢနပူၤလီၤ, စီၤကိးဧၢ.
တၢး၁၂ ၉/၁၅ ကဘျံးပၤ ၅-၆ အဆၢ ၈-၉
ဟီၣ်ခိၣ်အံၤ ကကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲဒ်လဲၣ်
၈ ဖဲတၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါကမၣ်တဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဝံၤအလီၢ်ခံ ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် ကလီၤဂာ်ဒ် “တဝီလၢခိၣ်ဒူတအိၣ်ဘၣ်” ဘၣ်ဆၣ်က “အိၣ်ဘှံး” ဝဲလီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၈:၁၁, ၁၄) အဝဲသ့ၣ်ဆဲးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဒီး ဖျါလီၤဂာ်ဒ်တၢ်ဒီသဒၢအီၤ တအိၣ်ဘၣ်, တၢ်ကမၤအသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. ဒုၣ်ဒါလၢအမ့ၢ် “ပှၤအါကလုာ်” ကဟဲဒုးယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်လီၤ. လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်ဒုးအံၤလၢ “စီၤကိးလၢအအိၣ်လၢ ကီၢ်မါကူး” အတၢ်ဒုးန့ၣ်လီၤ. (ဖး ယဃ့းစက့လး ၃၈:၂, ၁၅, ၁၆ တက့ၢ်.) ဒီးပကြၢးထံၣ် တၢ်ဒုးအံၤဒ်လဲၣ်.
၉ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် ကဘၣ်တၢ်ဒုးအီၤဘၣ်ဆၣ် ပတဘၣ်ယိာ်တၢ် ဒိၣ်ဒိၣ်ဘၣ်. ယဟိဝၤယွၤအမံၤ ကဘၣ်တၢ်ပာ်စီဆှံအီၤန့ၣ် ပပာ်လၢတၢ်အရ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပတၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤလီၤ. ဖဲလံာ်ယဃ့းစက့လးအပူၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ “သုကသ့ၣ်ညါလၢ ယမ့ၢ်ယွၤလီၤ” အဘျီ ၆၀ ဘျဲၣ်ညါ. (ယဃ့းစက့လး ၆:၇) ဒီးဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်န့ၣ် ပသးစၢၢ်ဆၢအီၤဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးပနာ်လၢ “ယွၤသ့ၣ်ညါထုးထီၣ်ကွံာ် ပှၤယူးယီၣ်ယွၤလၢ တၢ်လ့ပစီအပူၤ” လီၤ. (၂ ပ့းတရူး ၂:၉) ဒီးတသ့ဖဲအသ့န့ၣ် ပအဲၣ်ဒိးမၤတၢ်ခဲလၢာ်လၢ ကမၤဂၢၢ်ကျၢၤထီၣ် ပတၢ်စူၢ်တၢ်နာ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်မး ပမ့ၢ်ကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲ ဒ်လဲၣ်ဂ့ၤဒ်လဲၣ်ဂ့ၤ ပဆဲးတီဒီးယဟိဝၤယွၤ ကန့ၢ်ဝဲလီၤ. ပကြၢးမၤတၢ်မနုၤလဲၣ်. ပကဘၣ်ဃ့ဘါထုကဖၣ်, ဖးလံာ်စီဆှံ, ဆိကမိၣ်ထံတၢ်လၢပဖးအီၤ ဒီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤ ဘီမုၢ်တၢ်ကစီၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်မၤဒ်န့ၣ်န့ၣ် ပတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ် ကဂၢၢ်ကျၢၤဝဲဒ် “နီၣ်သက့ၤ” အသိးလီၤ.—ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၉; စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂၅:၂၁.
(ယဃ့းစက့လး ၃၈:၂၁-၂၃) ဒီးယကကိးန့ၢ်နးတဘ့ၣ်ထီဒါအီၤလၢ ယကစၢၢ်ကလိခဲလၢာ်အကျါ, ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ဒီးပှၤအနးကအိၣ်လၢအဒီပုၢ်ဝဲၢ်အလိၤ, ပှၤအနးကအိၣ်လၢ အဒီပုၢ်ဝဲၢ်အလိၤစုာ်စုာ်လီၤ. ၂၂ ဒီးယကစံၣ်ညီၣ်တၢ်သံသတြိာ်, ဒီးတၢ်သွံၣ်ဘၣ်အီၤ, ဒီးယကဒုးဟဲစူၤတၢ်လုၣ်ဘၢတၢ်, ဒီးသူၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးမ့ၣ်အူ, ဒီးကးလၢအဖီခိၣ်, ဒီးလၢအပှၤဂီၢ်မုၢ်အဖီခိၣ်, ဒီးလၢပှၤအါကလုာ်လၢ အအိၣ်ဝဲဒီးအီၤအဖီခိၣ်လီၤ. ၂၃ ဒီးယကပာ်ဒိၣ်ယသး, ဒီးပာ်စီဆှံယသး, ဒီးယကဒိးတၢ်သ့ၣ်ညါယၤလၢ ပှၤအါကလုာ်အမဲာ်ညါ, ဒီးကသ့ၣ်ညါဝဲလၢယမ့ၢ်ယွၤလီၤ.
တၢး၁၄ ၁၁/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၇ အဆၢ ၁၆
“ခဲကနံၣ်အံၤ, သုမ့ၢ်ယွၤအပှၤတကလုာ်လီၤ”
၁၆ ဖဲတၢ်မၤဟးဂီၤ ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ကဘၣ်တၢ်ဟဲဒုးအီၤ လီၤ. ဒီးတၢ်ဒုးအံၤန့ၣ် ကမ့ၢ်ဝဲ “တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်” အလီၢ်ခံကတၢၢ်လၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ်ဝဲ အၢ်မက့းဒိၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်သိးတၢ်ကကဲထီၣ်အသး ဒ်အံၤအဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤဝဲဖဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ အဝဲပာ်ပနီၣ်ဃာ်ဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. အဃိဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဒီသဒၢအဖီလာ်လီၤ. (မးသဲ ၂၄:၂၁; ယဃ့းစက့လး ၃၈:၂-၄) စီၤကိးကဒုးဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ “တၢ်ထၢဖှိၣ်အီၤလၢ ပှၤကလုာ်အကျါ” လီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၈:၁၀-၁၂) ဖဲစီၤကိးမၤဝဲဒ်န့ၣ်အဆၢကတီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ကဒီသဒၢအပှၤကလုာ်တဖၣ်ဒီး ကဒုးဝဲ စီၤကိးဒီးအပှၤသုးမုၢ်ဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်လၢ အဆိအချ့လီၤ. ဒီးကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ်ပှၤလၢ အကြၢးပၢတၢ်, ကပာ်စီဆှံအမံၤ ဒီးတဲဝဲလၢ “ဒီးယကဒိးတၢ်သ့ၣ်ညါယၤလၢ ပှၤအါကလုာ်အမဲာ်ညါ, ဒီးကသ့ၣ်ညါဝဲလၢယမ့ၢ်ယွၤလီၤ.”—ယဃ့းစက့လး ၃၈:၁၈-၂၃.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယဃ့းစက့လး ၃၆:၂၀, ၂၁) ဒီးတုၤအလဲၤတုၤဝဲလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ, ဖဲအလဲၤတၢ်ဒီး, မၤဘၣ်အၢယမံၤစီဆှံလီၤ. ပှၤစံးလၢအဂ့ၢ်န့ၣ်, အဝဲအံၤမ့ၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးဟးထီၣ်ကွံာ်လၢအကီၢ်ပူၤလီၤ. ၂၁ ဒီးယသးလီယမံၤစီဆှံလၢ ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိမၤဘၣ်အၢဝဲလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ ဖဲအလဲၤတၢ်လီၤ.
တၢး၀၂ ၆/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၀ အဆၢ ၁၂
မၤလိခရံာ်ဖိ အတၢ်သကဲာ်ပဝးဒီး သိၣ်လိအီၤတက့ၢ်
၁၂ တၢ်မၢဖိပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အရ့ဒိၣ်လၢ ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်မၤလိလံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်သကဲာ်ပဝးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပဘၣ်အိၣ်မူထွဲအီၤလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ခီဖျိလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် အတၢ်သကဲာ်ပဝးတဂ့ၤအဃိ မၤဘၣ်ဒိယဟိဝၤယွၤ အလၤကပီၤလီၤ. “ပှၤလၢအပာ်ထီၣ်အသးကဖၢလၢ လၢတၢ်သိၣ်တၢ်သီအပူၤ, နၤဧၢ, နမၤဟးဂီၤယွၤအလၤကပီၤလၢ နလုၣ်သ့ၣ်ခါပတာ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီ, စ့ၢ်ကီးဧါ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဒ်တၢ်ကွဲးအသးအသိးန့ၣ်, ယွၤအမံၤဘၣ်တၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်လၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ, လၢသုဃိလီၤ.” (ရိမ့ၤ ၂:၂၃, ၂၄) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤစ့ၢ်ကီး ပမ့ၢ်တအိၣ် ဒီးတၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤဘၣ်န့ၣ် ကမၤဘၣ်ဒိ ပှၤလၢအဟ့ၣ်လီၤ တၢ်သိၣ်တၢ်သီတဂၤအံၤ အလၤကပီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ထီဘိန့ၣ် ပမ့ၢ်အိၣ်မူဒ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘျၢအသိးန့ၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်လၤကပီၤလၢ အဝဲအဂီၢ်လီၤ. (ယၡါယၤ ၅၂:၅; ယဃ့းစက့လး ၃၆:၂၀) ပမ့ၢ်သ့ၣ်ညါပာ် တၢ်ဂ့ၢ်သ့ၣ်တဖၣ်အံၤန့ၣ် ဖဲပကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်မၤကွၢ်ဒီး တၢ်အိၣ်အသးလၢ ကမၤဟးဂီၤ ပတၢ်သးတီဒီးယွၤ ဒီးပကမၤဘၣ်တၢ်ကမၣ်အခါ ပကအိၣ်ဒီးဂံၢ်ဘါလၢ ပကဂ့ၢ်လိာ်ကွံာ် တၢ်လ့ပစီသ့ၣ်တဖၣ်အံၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် စီၤပီလူးအတၢ်ကတိၤအံၤ သိၣ်လိပှၤတၢ်ဂ့ၢ်လၢအဂၤတမံၤဒံးလီၤ. ဒ်ပသ့ၣ်ညါလၢ ပတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်လၤကပီၤလၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်သ့အသိး ဖဲနသိၣ်လိပှၤဂၤအခါ မၤစၢၤအီၤဒ်သိး ကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်အိၣ်မူဒ် တၢ်ဘျၢလၢအသ့ၣ်ညါထီၣ်ဝဲတဖၣ်အသိးန့ၣ် ကကဲထီၣ် တၢ်မၤလၤကပီၤယဟိဝၤယွၤန့ၣ်တက့ၢ်. ပမ့ၢ်အိၣ်မူဒ် တၢ်ဘၣ်ယွၤအသးအသိးန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်သူၣ်မံသးမုာ်, ပတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့ကဂ့ၤ တကးဒံးဘၣ် ကကဲထီၣ်တၢ်လၤကပီၤလၢ ပှၤလၢအဟ့ၣ်လီၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီဒီး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါပှၤလၢ ပကအိၣ်ဒီးတၢ်သကဲာ်ပဝးအဂ့ၤန့ၣ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၄:၁၀; ယၤကိာ် ၃:၁၇.
(ယဃ့းစက့လး ၃၆:၃၃-၃၆) ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, မုၢ်တနံၤလၢယသ့စီသုတၢ်ဒဲးဘးလၢ သုလိၤခဲလၢာ်န့ၣ် ယကဒုးအိၣ်ဒုးဆိးတၢ်လၢဝ့ၢ်တဖၣ်အပူၤ, ဒီးဒုးမၤထီၣ်က့ၤ တၢ်အိၣ်သယုၢ်အလီၢ်တဖၣ် န့ၣ်လီၤ. ၃၄ ဒီးပှၤကထဲၣ်ထီၣ်ဟီၣ်ခိၣ်အိၣ်သယုၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီး အိၣ်တ့ၢ်သယုၢ်ဝဲလၢ ကယဲၢ်ပှၤလၢ အလဲၤတြူာ်ဝဲ အမဲာ်ညါခဲလၢာ်လီၤ. ၃၅ တုၤနုၤတဘျီပှၤကစံးဝဲ, ဟီၣ်ခိၣ်အံၤလၢအအိၣ်တ့ၢ်သယုၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်ဒ်ဧ့ၤဒ့ၣ်အတၤသၣ်လီၢ်အသိးန့ၣ်, ဒီးဝ့ၢ်လၢအတၢ်မၤလူၤအီၤ, ဒီးအိၣ်သယုၢ်ဝဲ, ဒီးလီၤပှီၢ်တဖၣ် အိၣ်ဒီးအခိၣ်ဒူ ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲဆိးလၢအပူၤလီၤ. ၃၆ ဒီးပှၤကလုာ်တဖၣ်လၢ အအိၣ်လီၤတဲာ်ဝးတရံးသု, ကသ့ၣ်ညါလၢယၤယွၤအံၤ ယမၤထီၣ်က့ၤတၢ်လၢအလီၤပှီၢ်တ့ၢ်, ဒီးယသူၣ်တၢ်ဖျးတၢ်လၢ တၢ်လၢအအိၣ်တ့ၢ်သယုၢ်အပူၤလီၤ. ယၤယွၤအံၤယကတိၤလံတၢ်လံ, ဒီးယကမၤတၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢး၈၈ ၉/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၄ အဆၢ ၁၁
‘အဝဲသ့ၣ် ကသ့ၣ်ညါလၢ ယမ့ၢ်ယွၤ’
၁၁ ပှၤလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်သ့ၣ်တဖၣ် ဟဲက့ၤဆူ ကီၢ်ယူဒၤဝံၤအလီၢ်ခံ ထံကီၢ်လၢအအိၣ်လီၤဃီတဘ့ၣ်အံၤ ကဲထီၣ်ဝဲတၢ်လီၢ်လၢ ပှဲၤဒီးတၤသူတၤသၣ် ဒီးလီၤဂာ်ဒ် “ဧ့ၤဒ့ၣ်အတၤသၣ်လီၢ်” အသိးန့ၣ်လီၤ. (ဖး ယဃ့စက့လး ၃၆:၃၃-၃၆ တက့ၢ်.) ဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. စးထီၣ်ဖဲ ၁၉၁၉ နံၣ်န့ၣ် ပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ အအိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်တဖၣ် အတၢ်အိၣ်သး မၤသးဒ်ထံကီၢ်လၢအဃ့ထီတဘ့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်လၢခံန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ မၤဖီထီၣ်သၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲ လၢနီၢ်သးပၤရဒံစူးန့ၣ်လီၤ. ဒီး “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” စ့ၢ်ကီးဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အဘျုးလၢ နီၢ်သးပၤရဒံစူးအံၤလီၤ. ဒီးနီၢ်သးပၤရဒံစူးအံၤ ပှဲၤဝဲဒီး ပှၤစီဆှံတကလုာ်အဃိ ခရံာ်ဖိလၢ အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးဝံၤလံတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်ကတဲာ်ကတီၤဝဲ ဒ်သိးပၤရဒံစူးအံၤ ကစီဆှံဝဲထီဘိအဂီၢ်လီၤ.—ယဃ့းစက့လး ၃၆:၃၇, ၃၈.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယဃ့းစက့လး ၃၅:၁-၁၅) ဒီးကစၢ်ယွၤ အကလုၢ်ဘၣ်ယၤ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ၂ ပှၤကညီဖိခွါဧၢ, ကွၢ်လၢနမဲာ်ဆူကစၢၢ်စ့ဧၢ်, ဒီးကတိၤတၢ်လၢဝံကျိာ်လၢအလိၤ, ၃ ဒီးစံးလၢအီၤ, ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, ကစၢၢ်စ့ဧၢ်ဧၢ, ကွၢ်ကွၢ်, ယထီဒါနၤ, ဒီးယကယူာ်ထီၣ်ယစုလၢနဖီခိၣ်, ဒီးယကမၤသယုၢ်တုၢ်နၤလီၤ. ၄ ဒီးယကမၤလူၤနဝ့ၢ်တဖၣ်, ဒီးနကအိၣ်သယုၢ်, ဒီးနကသ့ၣ်ညါလၢယမ့ၢ်ယွၤလီၤ. ၅ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, နသးဟ့တၢ်ထီဘိ, ဒီးနဟ့ၣ်လီၤကွံာ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ နးအကနၣ်လၢအဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်အကတီၢ်, ဖဲအကတီၢ်လၢ တၢ်ဒဲးဘးမၤလၢာ်တၢ်လီၤ. ၆ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယမူယဲ, ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ယကကတဲာ်ကတီၤနၤလၢ တၢ်သွံၣ်အဂီၢ်, ဒီးတၢ်သွံၣ်ကလူၤနၤလီၤ. မ့ၢ်နတသးဟ့ဘၣ်တၢ်သွံၣ်ဘၣ်ဒီး, တၢ်သွံၣ်ကလူၤနၤလီၤ. ၇ ဒီးယကမၤသယုၢ်တုၢ်ကစၢၢ်စ့ဧၢ်, ဒီးယကဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်ပှၤလၢအဟးထီၣ်, ဒီးပှၤလၢအဟဲက့ၤလီၤ. ၈ ဒီးယကမၤပှဲၤအကစၢၢ်ကလိလၢ ပှၤဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ. လၢနတၢ်စိခိၣ်အလိၤ, ဒီးလၢနတၢ်ပျီပူၤ, ဒီးလၢနကစၢၢ်ကဆူးအပူၤခဲလၢာ်န့ၣ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢနး ကလီၤဃံၤဝဲလီၤ. ၉ ယကမၤသယုၢ်တုၢ်နၤလီၤထူလီၤယိာ်, ဒီးပှၤတအိၣ်တဆိးဘၣ်လၢ နဝ့ၢ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်, ဒီးသုကသ့ၣ်ညါလၢယမ့ၢ်ယွၤလီၤ. ၁၀ မ့ၢ်နစံးလၢပှၤခံကလုာ်အံၤ, ဒီးကီၢ်ခံဘ့ၣ်အံၤ ကကဲထီၣ်ပတၢ်, ဒီးပကမၤန့ၢ်အီၤဒီး, (ဘၣ်ဆၣ်ဒီးယွၤအိၣ်တ့ၢ်ဖဲန့ၣ်,) ၁၁ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယမူယဲ, ကစၢ်ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ယကမၤယဲဒ် နမၤလၢနသးထီၣ်ဒီးနသးကါ လၢနသးဟ့အီၤအဃိအသိးန့ၣ်, ဒီးတုၤယစံၣ်ညီၣ်နၤဒီး, ယကလီၣ်ဖျါထီၣ်ယသးလၢ အမဲာ်ညါလီၤ. ၁၂ ဒီးသုကသ့ၣ်ညါလၢ ယမ့ၢ်ယွၤ, ဒီးလၢယနၢ်ဟူသုဒုၣ်ဒွဲၣ်တၢ်လၢ သုကတိၤတၢ်ထီဒါအံၣ်စရ့လး အကစၢၢ်ကလိ, ဒီးနစံး, အိၣ်သယုၢ်ဝဲ, တၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ ပှၤလၢပကမၤလၢာ်ကွံာ်အီၤလီၤ. ၁၃ ဒီးသုပာ်ကဖိသုသးလၢ သုထးခိၣ်ထီဒါယၤ, ဒီးမၤအါထီၣ် နတၢ်ကတိၤထီဒါယၤလီၤ. ယနၢ်ဟူလံအဝဲန့ၣ်လံ. ၁၄ ကစၢ်ယွၤစံးဒ်အံၤ, တုၤဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါသးခုဒီး, ယကကတဲာ်ကတီၤ တၢ်အိၣ်သယုၢ်တုၢ်လၢနဂီၢ်လီၤ. ၁၅ ဒ်နသးခုလၢအံၣ်စရ့လးအဟံၣ်, ယတၢ်န့ၢ်သါအဖီခိၣ်လၢ အအိၣ်သယုၢ်အဃိအသိးန့ၣ်, ယကမၤနၤဒ်န့ၣ်သိးလီၤ. ကစၢၢ်စ့ဧၢ်, ဒီးအဒိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါကအိၣ်သယုၢ်, ဒီးကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ယမ့ၢ်ယွၤလီၤ.
လါအီကူး ၂၈–လါစဲးပတ့ဘၢၣ် ၃
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယဃ့းစက့လး ၃၉-၄၁
“တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ဝံယဃ့းစက့လး အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤ ဒီးနၤ”
(ယဃ့းစက့လး ၄၀:၂) လၢတၢ်ထံၣ်တၢ်လၢညါခီ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤန့ၣ် တၢ်စိာ်ထီၣ်ယၤဆူ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤ, ဒီးပာ်ယၤလၢကစၢၢ် ထီထီကလဲာ်တဖျၢၣ်အလိၤ, ဒီးတၢ်မၤသးဒ်ဝ့ၢ်တဝ့ၢ် မၤထီၣ်အသးလၢအလိၤလၢ ကလံၤထံးတခီလီၤ.
တၢး၉၉ ၃/၁ ကဘျံးပၤ ၁၁ အဆၢ ၁၆
“ဆိကမိၣ်” ကစၢ်ယွၤအတၢ်လုၢ်ဟံၣ်
၁၆ ဒ်သိးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပကသမံသမိးကွၢ်က့ၤ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအဂ့ၢ်လီၤ. ဝံယဃ့းစက့လးကွဲးဝဲလၢ– “လၢတၢ်ထံၣ်တၢ်လၢညါခီ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤန့ၣ် တၢ်စိာ်ထီၣ်ယၤဆူ ကီၢ်အံၣ်စရ့လးအပူၤ, ဒီးပာ်ယၤလၢကစၢၢ် ထီထီကလဲာ်တဖျၢၣ်အလိၤ, ဒီးတၢ်မၤသးဒ်ဝ့ၢ်တဝ့ၢ် မၤထီၣ်အသးလၢအလိၤလၢ ကလံၤထံးတခီလီၤ.” (ယဃ့းစက့လး ၄၀:၂) တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ကစၢၢ် ထီထီကလဲာ်” န့ၣ်ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤပှၤလၢ မံကၤ ၄:၁ လၢအစံးဝဲ– “ဒီးလၢမုၢ်နံၤအလီၢ်ခံတဖၣ်န့ၣ် တၢ်ကမၤအသးလၢ ယွၤအဟံၣ်အကစၢၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ဂၢၢ်ဆိးကျၢၤလၢ ကစၢၢ်ဒီခိၣ်, ဒီးကဘၣ်တၢ်ပာ်အီၤ ထီၣ်ထီန့ၢ်တၢ်စိခိၣ်တဖၣ်, ဒီးပှၤဂီၢ်မုၢ် ကယွၤလီၤဝဲဆူအအိၣ်လီၤ.” ဒီးဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ ဆံးယံာ်လဲၣ်. မံကၤ ၄:၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲဖဲ ပှၤကလုာ်တဖၣ် ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ဒံးဝဲ ယွၤလၢအကမၣ်တဖၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ပမ့ၢ်ဘၣ်တဲလိၤလိၤန့ၣ် တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါလၢ အစီအဆှံအံၤ ဘၣ်တၢ်ပာ်ထီၣ်ထီအီၤဖဲ ပဆၢကတီၢ်ခဲအံၤလၢအမ့ၢ် “မုၢ်နံၤအလီၢ်ခံတဖၣ်” ဒီးဘၣ်တၢ်သူၣ်ထီၣ်က့ၤအီၤလၢ တၢ်လီၢ်လၢအဘၣ် လၢအမ့ၢ် ကစၢ်ယွၤအခ့အပှၤတဖၣ် အတၢ်အိၣ်မူအပူၤန့ၣ်လီၤ.
(ယဃ့းစက့လး ၄၀:၃) ဒီးတုၤအစိာ်ထီၣ်ယၤဆူန့ၣ်ဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, ပှၤကညီဖျါဝဲဒ်တိၢ်အသိး အိၣ်ဝဲဒီးပျံၤလုၣ်တဘိလၢအစုပူၤ, ဒီးအိၣ်ဝဲဒီးနီၣ်ထိၣ်တပိၢ်, ဒီးဆၢထၢၣ်လၢပဲတရီအပူၤလီၤ.
(ယဃ့းစက့လး ၄၀:၅) ဒီးကွၢ်ကွၢ်, တၢ်အဒူၣ်အိၣ်ဝးတရံးဟံၣ်လၢခိ, ဒီးလၢပှၤတဂၤန့ၣ် အစုပူၤနီၣ်ထိၣ်တပိၢ်လၢအထီဃုပျၢ် (တပျၢ်န့ၣ်မ့ၢ်တပျၢ်ဒီးတထါ,) အိၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးထိၣ်တၢ်အဒူၣ်အဒီၣ်ဃီၤမ့ၢ်တစိၤ, ဒီးအကစီၤထီၣ်မ့ၢ်တစိၤလီၤ.
တၢး၀၇ ၈/၁ ကဘျံးပၤ ၁၀ အဆၢ ၂
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယဃ့းစက့လး—၂
၄၀:၃-၄၃:၁၇—တၢ်ထိၣ်ကွၢ် တၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် အခီပညီအိၣ်ဒ်လဲၣ်. တၢ်ထိၣ်ကွၢ်တၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ပနီၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအမ့ၢ်အတီန့ၣ် ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ.
(ယဃ့းစက့လး ၄၀:၁၀) ဒီးဒၢးဖိဘၣ်ဃးဒီး ပဲတရီလၢမုၢ်ထီၣ်တခီန့ၣ် မ့ၢ်သၢဒၢးလၢအဝဲတခီ, ဒီးသၢဒၢးလၢအဝဲတခီလီၤ. အဝဲသၢဒၢးန့ၣ်တုၤသိးသိးဒီး တၢ်ဒူၣ်အထူၣ်တဖၣ်လၢအဝဲတခီ ဒီးလၢအဝဲတခီတုၤသိးသိးလီၤ.
(ယဃ့းစက့လး ၄၀:၁၄) ဒီးမၤတၢ်အဒူၣ်အထူၣ်တဖၣ်လၢ အပျၢ်ဃုဆံပၢၢ်လၢတၢ်အဂၢၤ ဝးတရံးဝဲအပဲတရီအထူၣ်လီၤ.
(ယဃ့းစက့လး ၄၀:၁၆) ဒီးတၢ်ထူၣ်ဖျိအံၣ်အိၣ်ဝဲလၢဒၢးဖိအပူၤ, ဒီးလၢတၢ်အဒူၣ်အထူၣ်ပူၤ, လၢညါတခီဖဲပဲတရီဝးတရံးဝဲလီၤ. အိၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲလၢသကျီၤပူၤလီၤ. တၢ်ထူၣ်ဖျိအံၣ်အိၣ်ဝဲလၢညါခီဝးတရံးဝဲ, ဒီးသ့ၣ်စူၣ်ပလိၣ်အိၣ်ဝဲလၢ တၢ်အဒူၣ်အထူၣ်အလိၤလီၤ.
တၢး၀၇ ၈/၁ ကဘျံးပၤ ၁၁ အဆၢ ၄
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယဃ့းစက့လး—၂
၄၀:၁၄, ၁၆, ၂၂, ၂၆. ကျဲလၢပှၤလဲၤနုာ်ဆူ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤန့ၣ် သ့ၣ်စူၣ်ပလိၣ်အိၣ်ဝဲလၢ တၢ်အဒူၣ်အထူၣ်လိၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ထဲဒၣ်ပှၤလၢအတီအလိၤဒီး အိၣ်ဒီးတၢ်သကဲာ်ပဝးလၢအဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကလဲၤနုာ်ဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤလီၤ. (စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၉၂:၁၂) အဃိပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူ တီတီလိၤလိၤမး ကစၢ်ယွၤကတူၢ်လိာ် ပတၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤန့ၣ်လီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယဃ့းစက့လး ၃၉:၇) ဒီးယကဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါတၢ်လၢ ယမံၤစီဆှံလၢယပှၤဂီၢ်မုၢ် အံၣ်စရ့လးအကျါ, ဒီးယတဒုးမၤအၢလၢၤဘၣ်ယမံၤစီဆှံဘၣ်, ဒီးပှၤကလုာ်တဖၣ် ကသ့ၣ်ညါဝဲလၢယမ့ၢ်ယွၤ, တၢ်စီဆှံတဂၤလၢအံၣ်စရ့လးအကျါလီၤ.
‘ပှၤကလုာ်တဖၣ် ကသ့ၣ်ညါလၢ ယမ့ၢ်ယွၤ’
ယဟိဝၤယွၤတဲဝဲလၢ “ယတဒုးမၤအၢလၢၤဘၣ် ယမံၤစီဆှံဘၣ်.” ခီဖျိလၢ တၢ်တတီတလိၤတဖၣ်အဃိ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ပာ်တၢ်ကမၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအလိၤန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် မၤအၢယဟိဝၤယွၤအမံၤလီၤ. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတဲဒ်န့ၣ်သ့လဲၣ်. ဖဲလံာ်စီဆှံသုဝဲတၢ်ကတိၤလၢ “မံၤ” န့ၣ် တဘျီတခီၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ အမံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤလီၤ. လံာ်တဘ့ၣ်တဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအမံၤန့ၣ် “ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲမ့ၢ် ပှၤဒ်လဲၣ်တဂၤလဲၣ်ဒီး ဘၣ်ထွဲဒီး ကစၢ်ယွၤအလၤကပီၤစ့ၢ်ကီးလီၤ.” လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲပတဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအမံၤအခါ ပၣ်ဃုာ်ဒီး အတၢ်မံၤဟူသၣ်ဖျါအဂ့ၢ်လီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်တတီတလိၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်. ယဟိဝၤယွၤသးဟ့ဝဲ တၢ်တတီတလိၤ ဒီးသးကညီၤဝဲ ပှၤလၢအကွၢ်ဆၢၣ်မဲာ်ဘၣ် တၢ်တတီတလိၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. (၂ မိၤၡ့ ၂၂:၂၂-၂၄) ပှၤပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ် ကစၢ်ယွၤဖဲ တၢ်တဂ့ၤတဘၣ်ဟဲကဲထီၣ်အခါန့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် ပှၤတဲဟးဂီၤကစၢ်ယွၤအမံၤဂ့ၤသၣ်ဂ့ၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပတဲသ့လၢ အဝဲသ့ၣ်ပာ်ယွၤအ “မံၤလၢတၢ်နီတမံၤဘၣ်” လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၇၄:၁၀.
(ယဃ့းစက့လး ၃၉:၉) တုၤနုၤတဘျီ ပှၤလၢအအိၣ်အဆိးလၢ အံၣ်စရ့လးအဝ့ၢ်ပူၤတဖၣ်န့ၣ် ကဟးထီၣ်, ဒီးကဆိၣ်ကဲၤထီၣ်, ဒီးဆူးထီၣ်ကွံာ်အစုကဝဲၤ, ကတီၤဖးဒိၣ်, ဒီးကတီၤဖိ, ချံၣ်, ဒီးပျၢ်, ဒီးအစုအနီၣ်တီၢ်, ဒီးဘီတဖၣ်, ဒီးကဆူးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ မ့ၣ်အူနွံနံၣ်လီၤ.
တၢး၈၉ ၈/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၄ အဆၢ ၂၀
ကျဲအိးဟိထီၣ်အသးလၢ ပှၤကက့ၤဆူပၤရဒံစူး
၂၀ ဘၣ်ဆၣ် တၢ်စုကဝဲၤလၢ ထံကီၢ်တဖၣ် ကပာ်တ့ၢ်ဝဲန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤအီၤဒ်လဲၣ်. ပမ့ၢ်ကွၢ် လံာ်စီဆှံတဲဆိပာ်ဝဲန့ၣ် ပှၤကမၤဟးဂီၤကွံာ် တၢ်စုကဝဲၤတဖၣ်အဂီၢ် တၢ်ဆၢကတီၢ်ကယံာ်ဝဲလီၤ. (ယဃ့းစက့လး ၃၉:၈-၁၀) ဒီးတၢ်ပီးတၢ်လီလၢ ထံကီၢ်တဖၣ်ပာ်တ့ၢ်ကွံာ်ဝဲန့ၣ် ပှၤလၢအလဲၤခီဖျိ အၢ်မက့းဒိၣ်တၢ်ဒုးတဖၣ် ဆီတလဲကွံာ်ဝဲလၢ တၢ်ပီးတၢ်လီလၢ အကဲဘျုးလၢပှၤဂီၢ်သ့ဝဲလီၤ.—ယၡါယၤ ၂:၂-၄.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယဃ့းစက့လး ၄၀:၃၂-၄၇) ဒီးစိာ်ထီၣ်ယၤဆူတၢ်ဂၢၤလၢညါခီတပူၤလၢ မုၢ်ထီၣ်တခီ, ဒီးထိၣ်ပဲတရီတုၤသိးသိးဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ၃၃ ဒီးအဒၢးဖိတဖၣ်, ဒီးတၢ်အဒူၣ်အထူၣ်တဖၣ်, ဒီးအသကျီၤတဖၣ်တုၤသိးသိးဒီး အဝဲသ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်ထူၣ်ဖျိအံၣ်အိၣ်ဝဲလၢအပူၤ, ဒီးလၢသကျီၤတဖၣ်အပူၤဝးတရံးဝဲလီၤ. အထီမ့ၢ်အပျၢ်ယဲၢ်ဆံ, ဒီးအဒီၣ်ဃီၤမ့ၢ်ခံဆံယဲၢ်ပျၢ်လီၤ. ၃၄ ဒီးအသကျီၤတဖၣ်န့ၣ် ဒိးဝဲဆူတၢ်ဂၢၤလၢခိတပူၤ, ဒီးသ့ၣ်စူၣ်ပလိၣ်အိၣ်ဝဲလၢ တၢ်အဒူၣ်အထူၣ်လိၤလၢအဝဲတခီ, ဒီးလၢအဝဲတခီ, ဒီးအတၢ်ထီၣ်ဘးအီၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးအသွါဃိးသွါလီၤ. ၃၅ ဒီးစိာ်ယၤဆူပဲတရီလၢကလံၤစိးတခီ, ဒီးထိၣ်ဝဲတုၤသိးသိးဒီး အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ၃၆ အဒၢးဖိတဖၣ်, တၢ်အဒူၣ်အထူၣ်တဖၣ်, ဒီးအသကျီၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်ထူၣ်ဖျိအံၣ်အိၣ်ဝဲဝးတရံးဝဲန့ၣ်လီၤ. အထီမ့ၢ်အပျၢ်ယဲၢ်ဆံ, ဒီးအဒီၣ်ဃီၤမ့ၢ်ခံဆံယဲၢ်ပျၢ်လီၤ. ၃၇ ဒီးအသကျီၤတဖၣ် ဒိးဝဲဆူတၢ်ဂၢၤလၢခိတပူၤ, ဒီးသ့ၣ်စူၣ်ပလိၣ်အိၣ်ဝဲလၢ တၢ်အဒူၣ်အထူၣ်တဖၣ်အလိၤ, လၢအဝဲတခီ, ဒီးလၢအဝဲတခီ, အတၢ်ထီၣ်အလီၢ်န့ၣ် အိၣ်ဝဲဒီးသွါဃိးသွါလီၤ. ၃၈ ဒီးဒၢးတဒၢးအိၣ်ဝဲ, ဒီးအကျဲစၢၤန့ၣ်အိၣ်ဝဲလၢ ပဲတရီအထူၣ်အဃၢၤ ဖဲပှၤသ့ကွံာ်တၢ်လုၢ်မ့ၣ်အူလီၤ. ၃၉ ဒီးလၢပဲတရီ အတၢ်ခိၣ်ဒုးထီၣ်အသးန့ၣ် စီၢ်နီၤခိၣ်အိၣ်ဝဲခံဖျၢၣ်လၢအဝဲတခီ, ဒီးစီၢ်နီၤခိၣ်အိၣ်ခံဖျၢၣ်လၢအဝဲတခီ, ဒ်သိးပှၤကမၤသံတၢ်လုၢ်မ့ၣ်အူ, ဒီးတၢ်လုၢ်တၢ်ဒဲးဘး, ဒီးတၢ်လုၢ်တၢ်ကမၣ်လၢအဖီခိၣ်လီၤ. ၄၀ ဒီးလၢအဃၢၤလၢခိန့ၣ် ဖဲပှၤလဲၤထီၣ်ဆူတၢ်လဲၤနုာ်လၢ ပဲတရီလၢကလံၤစိးန့ၣ် စီၢ်နီၤခိၣ်အိၣ်ဝဲခံဖျၢၣ်, ဒီးလၢအဝဲတခီလၢ ပဲတရီအဝဲတခီန့ၣ် တၢ်ခိၣ်ဒုးထီၣ်အသးန့ၣ် စီၢ်နီၤခိၣ်အိၣ်ဝဲခံဖျၢၣ်လီၤ. ၄၁ စီၢ်နီၤခိၣ်လွံၢ်ဖျၢၣ်အိၣ်ဝဲလၢအဝဲတခီ, ဒီးစီၢ်နီၤခိၣ်လွံၢ်ဖျၢၣ်အိၣ်ဝဲလၢအဝဲတခီလီၤ. လၢပဲတရီအဝဲတခီန့ၣ်စီၢ်နီၤခိၣ် ဖဲအမၤသံတၢ်လုၢ်လၢအဖီခိၣ် အိၣ်ဝဲဃိးဖျၢၣ်လီၤ. ၄၂ ဒီးစီၢ်နီၤခိၣ်လွံၢ်ဖျၢၣ်န့ၣ် တ့အသးလၢ လၢၢ်စိးအသးလၢ တၢ်လုၢ်မ့ၣ်အူအဂီၢ်လီၤ. အထီမ့ၢ်တပျၢ်ဒီးတထါ, ဒီးအဒီၣ်ဃီၤမ့ၢ်တပျၢ်ဒီးတထါ, ဒီးအကစီၤထီၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တပျၢ်လီၤ. ဒီးပာ်လီၤအစုကဝဲၤလၢအမၤသံ တၢ်လုၢ်မ့ၣ်အူဒီးတၢ်လုၢ်လၢအဖီခိၣ်လီၤ. ၄၃ ဒီးအခိၣ်ဒူတ့အသးလၢ သ့ၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ်အဒီၣ်ဃီၤမ့ၢ်တထါန့ၣ် ကတဲာ်ကတီၤအသးလၢညါခီဝးတရံးဝဲလီၤ. ဒီးတၢ်လုၢ်အတၢ်ညၣ်အိၣ်ဝဲလၢ စီၢ်နီၤခိၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. ၄၄ ဒီးလၢပဲတရီလၢညါတဖျိလၢ ခိပှၤသးဝံၣ်တၢ်ဖိအဒၢးတဖၣ် လၢတၢ်အဂၢၤလၢညါခီတပူၤန့ၣ် အိၣ်ဝဲလီၤ. အိၣ်ဝဲလၢ ပဲတရီလၢ ကလံၤစိးအဃၢၤ အဝဲတခီန့ၣ် ဒိးဝဲဆူကလံၤထံးလီၤ. ဒၢးလၢပဲတရီ မုၢ်ထီၣ်တခီအဃၢၤလၢ အဒိးဝဲဆူကလံၤစိးတခီ အိၣ်ဝဲတဒၢးလီၤ. ၄၅ ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, တၢ်အဒၢးတဒၢးအံၤလၢ အဒိးဝဲဆူကလံၤထံးန့ၣ် မ့ၢ်လၢပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်, လၢအပၢၤဟံၣ်န့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. ၄၆ ဒီးတၢ်အဒၢးတဒၢးလၢ အဒိးဝဲဆူကလံၤစိးန့ၣ် မ့ၢ်လၢပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်လၢ အကွၢ်တၢ်ပၢၤဘၣ်ဃးဒီး တၢ်လုၢ်လီၢ်အဂီၢ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်စီၤစၤဒိးအဖိခွါလၢ ပှၤလ့ၤဝံအဖိခွါအကျါလၢ အသုးဘူးအသးဆူယွၤအအိၣ် ဒ်သိးအကမၤအတၢ်လီၤ. ၄၇ ဒီးထိၣ်တၢ်အဂၢၤန့ၣ် အထီမ့ၢ်အပျၢ်တကယၤ, ဒီးအဒီၣ်ဃီၤမ့ၢ်အပျၢ်တကယၤ, မ့ၢ်တၢ်လွံၢ်နၢၣ်, ဒီးတၢ်လုၢ်လီၢ်အိၣ်ဝဲလၢ ဟံၣ်အမဲာ်ညါလီၤ.