ပှၤအါဂၤန့ၣ် တအဲၣ်ဒိးတဲဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မံဃုာ်အဂ့ၢ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ဖဲလံာ်စီဆှံ တဲဖျါထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မံဃုာ်အဂ့ၢ်အခါ တဲဝဲပျီပျီ ဒီးတဲဝဲလၢ တၢ်ပာ်ကဲအပူၤ. တၢ်လၢလံာ်စီဆှံတဲဝဲ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မံဃုာ်အဂ့ၢ်န့ၣ် ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်. ဒီးလံာ်စီဆှံန့ၣ် အဟဲလၢ ပတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် ယဟိဝၤယွၤ အအိၣ်အဃိ တၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်လၢပဂီၢ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲ. တကးဒံးဘၣ် ဒ်သိး ပကမၤတၢ်လၢ အဘၣ်အသး ဒီးပကအိၣ်မူဘၣ် မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် လီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် အဝဲတဲဘၣ်ပှၤ.

၁. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မံဃုာ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ထံၣ်အိၣ်ဒ်လဲၣ်.

တၢ်မံဃုာ်န့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်တခါလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ. ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်တခါအံၤ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤဝဲလၢ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤ လၢအဖျီသးဝံၤလံတဖၣ် ဒ်သိးကမၤသးခု အဝဲသ့ၣ်အသး. တၢ်ဟ့ၣ်တခါအံၤ မၤစၢၤဝဲ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤလၢ ကဟံဖိဟံလံၤ ဒီးကပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ် ဒီးတၢ်သးအိၣ်လိာ်သး တဂၤဒီးတဂၤ. အဃိ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “မ်နသူၣ်ဖှံသးညီ ဃုာ်ဒီး နမါလၢ အအိၣ်ဒီးနၤလၢ နသးစၢ်ခါ လံၤလံၤတက့ၢ်.” (ကတိၤဒိ ၅:​၁၈, ၁၉) တကးဒံးဘၣ် ခရံာ်ဖိလၢ အဆီဟံၣ်ဆီဃီဝံၤတဖၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကသးတီဒီး အသးသမူတံၤသကိးအဃိ အဝဲသ့ၣ် တဘၣ် အဲၣ်ဘၢမါအဲၣ်ဘၢဝၤဘၣ်.​—ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၄.

၂. တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤလၢ အမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ . . . တန့ၢ်သါဘၣ် ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ်ဘၣ်.” (၁ ကရံၣ်သူး ၆:​၉, ၁၀) လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ် လၢကြံးကျိာ် မ့ၢ်ဝဲ ဖီနံယၤ. တၢ်ကတိၤတဖျၢၣ်အံၤ အခီပညီမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး (၁) ပှၤခံဂၤလၢ အတဖျီဘၣ်အသးဒံးဘၣ် ဘၣ်ဆၣ် အမံဃုာ်အိၣ်ဃုာ်,a (၂) ပိာ်မုၣ်သကီးပိာ်မုၣ် ပိာ်ခွါသကီးပိာ်ခွါ အတၢ်မံဃုာ် (၃) ဒီးတၢ်မံဃုာ်ဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ. အဃိ ပမ့ၢ် “ဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ” န့ၣ်အကဲဘျုးလၢပဂီၢ် ဒီးပမၤသးခု ယဟိဝၤယွၤအသး.​—၁ သ့းစၤလနံ ၄:၃.

ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်

၃. ဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ

စီၤယိၤသး လၢအမ့ၢ် ပှၤလၢသးအတီတဂၤန့ၣ် စီၤပိၤတံၤဖၢ်အမါ ဃ့ဝဲလၢ ကမံဃုာ်ဒီးအီၤ ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတကနၣ်ဃုာ်ဘၣ်. ဖး ၁ မိၤၡ့ ၃၉:​၁-၁၂ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ–

• ဘၣ်မနုၤအဃိ စီၤယိၤသး ဃ့ၢ်ကွံာ်ဝဲလဲၣ်.​—ကွၢ်အဆၢဖိ ၉.

• နဆိကမိၣ် စီၤယိၤသး အတၢ်ဆၢတဲာ်န့ၣ် အဘၣ်ဧါ. ဘၣ်မနုၤအဃိ နဆိကမိၣ်ဒ်န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်ဂီၤမူ– ဃ့ၢ်ဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါတက့ၢ် (၅:၀၆)

ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပဝဲကိးဂၤဒဲး ကဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ. ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၆:၁၈ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ–

• တၢ်အိၣ်သးလၢ အကကဲထီၣ် တၢ်လ့ပစီလၢ ပှၤတဂၤ ကမၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အိၣ်သး မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

• နဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ ကသ့ဒ်လဲၣ်.

၄. နတြီဆၢကွံာ် တၢ်လ့ပစီသ့

တၢ်ဂီၤမူ– တြီဆၢတၢ်လ့ပစီခီဖျိ တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ (၃:၀၂)

• လၢတၢ်ဂီၤမူအပူၤန့ၣ် ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ သ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်လၢအဆိကမိၣ်ဝဲ ဒီးတၢ်လၢအမၤဝဲန့ၣ် ကမၤဟးဂီၤ အတၢ်သးတီဒီး အမါအဃိ အဝဲမၤဝဲဒ်လဲၣ်.

ခရံာ်ဖိလၢ အသးတီတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ် ကဆိကမိၣ်တၢ် လၢအကဆှီအဂီၢ် တညီဝဲထီဘိဘၣ်. ဒ်သိး နသုတဆဲး ဆိကမိၣ်တၢ်လၢ အတကြၢးတဘၣ် တဂ့ၤအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်. ဖး ဖံလံးပံၤ ၄:၈ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ–

• ပကြၢးဆိကမိၣ် တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

• ပမ့ၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ ဒီးမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤဆူၣ်ဆူၣ်န့ၣ် အကမၤစၢၤပှၤ ဒ်သိး ပတြီဆၢ တၢ်လ့ပစီလၢ ပကမၤ တၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ် ကသ့ဒ်လဲၣ်.

၅. ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် ကဲဘျုးလၢပဂီၢ်

တၢ်ဂီၤမူ– ပှၤလၢ အသးတဆးနီတစဲးဘၣ် (၉:၃၁)

• ပိာ်ခွါသးစၢ်တဂၤအံၤ လီၤဘၣ်လၢ တၢ်အိၣ်သးလၢ အကလ့ပစီအီၤ အပူၤဒ်လဲၣ်.​—ကွၢ် ကတိၤဒိ ၇:​၈, ၉.

• ဒ် ကတိၤဒိ ၇:​၂၃, ၂၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ပှၤမ့ၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ် အကထံၣ်ဘၣ် တၢ်ကီတၢ်ခဲဖးဒိၣ်. အဃိ ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး လၢအကဆှီန့ၣ် ပကပူၤဖျဲးဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲ မနုၤတဖၣ်လဲၣ်.

• ဒ်သိး ပကအိၣ်မူဘၣ် မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် လီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ် ဘၣ်မနုၤအဃိ ပတၢ်ဆိကမိၣ် ဒီးပလုၢ်လၢ်သကဲာ်ပဝး ကဘၣ်ကဆှီလဲၣ်.

လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပိာ်မုၣ်သကီးပိာ်မုၣ် ပိာ်ခွါသကီးပိာ်ခွါ အဲၣ်လိာ်သး န့ၣ်မ့ၢ်တၢ်လၢအကမၣ် သနာ်က့ ပှၤတနီၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ လံာ်စီဆှံ တကြၢးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဒ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ တၢ်အဲၣ်တၢ်ကွံအကစၢ် ဒီးအအဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤကိးဂၤဒဲး ကအိၣ်မူဘၣ် မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် လီၤထူလီၤယိာ်. အဃိ ဒ်သိးပကအိၣ်မူဘၣ် မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ် လီၤထူလီၤယိာ်အဂီၢ် ပကဘၣ်အိၣ်မူမၤထွဲ ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ. ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၆:​၉-၁၁ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–

• တၢ်လၢ ကစၢ်ယွၤ ထံၣ်ဝဲလၢ အတကြၢးတဘၣ်ဘၣ်န့ၣ် အကဲဝဲထဲ ပိာ်မုၣ်သကီးပိာ်မုၣ် ပိာ်ခွါသကီးပိာ်ခွါ အဲၣ်လိာ်သးလီၤဧါ.

ဒ်သိး ပကမၤကစၢ်ယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးအဂီၢ် ပဝဲခဲလၢာ်န့ၣ် ပကဘၣ်ဆီတလဲပတၢ်အိၣ်မူ. ပမ့ၢ်ဂုာ်ကျဲးစၢး ဆီတလဲပတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် အကကဲဘျုး အနီၢ်ကီၢ်ဧါ. ဖး စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၉:​၈, ၁၁ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ–

• ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် နဆိကမိၣ် အကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲဧါ. ဘၣ်မနုၤအဃိ နဆိကမိၣ်ဒ်န့ၣ်လဲၣ်.

တၢ်ဂ့ၢ်လၢအရ့ဒိၣ်

တၢ်မံဃုာ်န့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်တခါလၢ ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤဝဲ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ လၢအဖျီသးဝံၤ ဒီးယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်အဝဲသ့ၣ် တၢ်ဟ့ၣ်တခါအံၤ ဒ်သိး ကမၤသးခုအဝဲသ့ၣ်အသး.

တၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤ

• တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါန့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်.

• ဒ်သိး ပကဟးဆှဲး တၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါအဂီၢ် တၢ်မနုၤ ကမၤစၢၤပှၤလဲၣ်.

• ပမ့ၢ်မၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီန့ၣ် အကကဲဘျုးလၢပဂီၢ် ဒ်လဲၣ်.

ဃုသ့ၣ်ညါ

ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပိာ်မုၣ်ဒီးပိာ်ခွါန့ၣ် ဖျီအသးမ့ၢ်ဝံၤမၣ် ကဘၣ်အိၣ်ဃုာ် တပူၤဃီလဲၣ်.

“ပှၤမ့ၢ်တဖျီသးဘၣ်သနာ်က့ မ့ၢ်အိၣ်ဃုာ်တပူၤဃီန့ၣ် လံာ်စီဆှံ တဲဝဲဒ်လဲၣ်” (တၢ်မၤလိလၢ အအိၣ်လၢ online အဖီခိၣ်)

ဖးကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ပိာ်မုၣ်သကီးပိာ်မုၣ် ပိာ်ခွါသကီးပိာ်ခွါ မ့ၢ်အဲၣ်လိာ်သးန့ၣ် မ့ၢ်လံာ်စီဆှံ သိၣ်လိပှၤလၢ ပကဘၣ်သးဟ့ အဝဲသ့ၣ်ဧါ.

“ပိာ်မုၣ်ကဒဲကဒဲ ပိာ်ခွါကဒဲကဒဲ မ့ၢ်အဲၣ်လိာ်သးန့ၣ် အကမၣ်ဧါ” (တၢ်မၤလိလၢ အအိၣ်လၢ online အဖီခိၣ်)

ဖးကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ကစၢ်ယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်မံဃုာ်န့ၣ် အဒီသဒၢပှၤဒ်လဲၣ်.

“တၢ်မံဃုာ်လိာ်သးလၢ ကိာ်ပူၤန့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်မံဃုာ်နီၢ်ကီၢ်ဧါ” (တၢ်မၤလိလၢ အအိၣ်လၢ online အဖီခိၣ်)

လၢတၢ်လဲၤခီဖျိ လၢအခိၣ်တီမ့ၢ်ဝဲ “အဝဲသ့ၣ်ရ့ဒီးယၤလၢ တၢ်ပာ်ကဲအပူၤ” န့ၣ်ဖးကွၢ် ဘၣ်ဃးဒီး ဘၣ်မနုၤအဃိ ပိာ်ခွါလၢ အအဲၣ်လိာ်သးဒီးပိာ်ခွါတဂၤ ဆီတလဲအတၢ်အိၣ်မူလဲၣ်.

“လံာ်စီဆှံဆီတလဲ ပတၢ်အိၣ်မူ” (တၢးထီခိးတၢ်, လါအ့ဖြ့ၣ် ၁, ၂၀၁၁)

လၢလုၢ်လၢ်တနီၤန့ၣ် ပှၤတနီၤ ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ ပှၤတဂၤ မ့ၢ်တဆီဟံၣ်ဆီဃီဘၣ်န့ၣ် အတအိၣ်ဒီး တၢ်သးခုဘၣ်. သနာ်က့ ပှၤလၢ အဆီဟံၣ်ဆီဃီတဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢအသးခု ကိးဂၤဒဲးဘၣ်. ဒီးပှၤလၢ အအိၣ်သဘျ့တဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢ အသးအုးကိးဂၤဒဲး စ့ၢ်ကီးဘၣ်. နီၢ်ကီၢ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ တၢ်အိၣ်သဘျ့မ့ၢ်ဂ့ၤ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီမ့ၢ်ဂ့ၤ အကဲဝဲ ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဟ့ၣ်တခါ.

၁. ပမ့ၢ်အိၣ်သဘျ့န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးဒ်လဲၣ်.

လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤလၢ အဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ဂ့ၤဝဲစ့ၢ်ကီးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢ အတဆီဟံၣ်ဆီဃီဘၣ်န့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်အန့ၣ်လီၤ.” (ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၇:​၃၂, ၃၃, ၃၈.) တၢ်အိၣ်သဘျ့န့ၣ် အ “ဂ့ၤဒိၣ်” ဒ်လဲၣ်. ခရံာ်ဖိလၢ အအိၣ်သဘျ့တဖၣ် အတလိၣ်သးကိၢ်လၢ အကဘၣ်ကွၢ်ထွဲန့ၢ်ဝဲ အသးသမူတံၤသကိး အတၢ်လိၣ်ဘၣ်တဖၣ်ဘၣ်. အဃိ ညီနုၢ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သဘျ့အါတစဲး. အဒိ အဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ် မၤအါထီၣ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ သ့လၢကျဲအါဘိ ဒ်သိးဒီး အလဲၤမၤ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤ လၢကီၢ်အဂၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ် သူအတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢအကမၤဂ့ၤထီၣ် အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ န့ၢ်ဝဲအါတစဲး.

၂. ပှၤတဂၤ မ့ၢ်ဖျီအသး ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ် ဒ်ပဒိၣ် အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ် အကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အဘျုးဒ်လဲၣ်.

တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီစ့ၢ်ကီး အဘျုးအိၣ်ဝဲအါမး. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ပှၤခံဂၤန့ၣ် ဂ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး ပှၤတဂၤ” လီၤ. (စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၄:၉) လီၤဆီဒၣ်တၢ် ခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ အအိၣ်မူမၤထွဲ လံာ်စီဆှံ အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲ လၢအဝဲသ့ၣ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ထံၣ်ဝဲလၢ တၢ်ကတိၤတထံၣ်အံၤ ဘၣ်ဝဲဒိၣ်မး. တကးဒံးဘၣ် ပှၤဒီမိၢ်ဝၤလၢ အဖျီအသး ဂ့ၤဂ့ၤဘၣ်ဘၣ် ဒ်ပဒိၣ် အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ဝဲအသိးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ် အၢၣ်လီၤလိာ်အသးလၢ အဝဲသ့ၣ်ကအဲၣ်လိာ်သး, ပာ်ကဲလိာ်သး ဒီးကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤလိာ်အသး တဂၤဒီးတဂၤထီဘိ. အဃိ ပှၤလၢ အဆီဟံၣ်ဆီဃီခံဂၤန့ၣ် အတၢ်နာ်န့ၢ်လိာ်သး ကအိၣ်အါန့ၢ်ဒံး ပှၤခံဂၤလၢ အအိၣ်ဃုာ်တပူၤဃီ ဘၣ်ဆၣ် တဖျီအသးဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် အဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီး ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ကဟုကယာ် ဒီးအဝဲသ့ၣ် တၢ်ဘၣ်ယိၣ် ကစှၤတစဲး.

၃. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ထံၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်.

ဖဲယဟိဝၤယွၤ ဒုးဖျီ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤ အဆိကတၢၢ်ခံဂၤအခါ ယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲလၢ “ပိာ်ခွါကပာ်တ့ၢ် အမိၢ်အပၢ် ဒီးကလဲၤအိၣ်ဒီးအမါ” လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၂:၂၄) ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ ပှၤဒီမိၢ်ဝၤခံဂၤ ကအဲၣ်လိာ်သး ဒီးအိၣ်ဃုာ်တပူၤဃီ တစိၤသး. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤတဂၤ အသးသမူတံၤသကိး မ့ၢ်အဲၣ်ဘၢအီၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်ဝဲအခွဲးလၢ အကမၤကတၢၢ်ကွံာ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. အဃိ တၢ်မ့ၢ်ကဲထီၣ်အသး ဒ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်အခွဲးလၢ သးသမူတံၤသကိးလၢ အတမၤကမၣ်တၢ်ဘၣ်တဂၤ ကဆၢတဲာ်လီၤအသးလၢ မ့ၢ်အဝဲအဲၣ်ဒိး မၤကတၢၢ်ကွံာ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီဧါ.a (မးသဲ ၁၉:၉) တကးဒံးဘၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဟ့ၣ်ဝဲအခွဲးလၢ ခရံာ်ဖိတဖၣ် ကဟံမါဟံဝၤ အါန့ၢ်ဒံးတဂၤဘၣ်.​—၁ တံၤမသ့း ၃:၂.

ဃုသ့ၣ်ညါအါထီၣ်

၄. နမ့ၢ်ကဲပှၤလၢ အအိၣ်သဘျ့န့ၣ် သူနတၢ်ဆၢကတီၢ် လၢအဂ့ၤကတၢၢ်

တၢ်အိၣ်သဘျ့န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးထံၣ်ဝဲ ဒ်သိးဒီး တၢ်ဟ့ၣ်တခါ. (မးသဲ ၁၉:​၁၁, ၁၂) ဖး မးသဲ ၄:၂၃ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–

• ယ့ၣ်ၡူး တဆီဟံၣ်ဆီဃီဘၣ်အဃိ အသူအတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒ်သိးအကမၤ အပါအတၢ်မၤ ဒီးကမၤစၢၤပှၤဂၤဒ်လဲၣ်.

ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအသိး ခရံာ်ဖိလၢ အတဆီဟံၣ်ဆီဃီဘၣ်တဖၣ် သူအတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒ်သိးကမၤတၢ်လၢ အကဲဘျုး. ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ.

တၢ်ဂီၤမူ– ပှၤအိၣ်သဘျ့လၢ အသးတီတဖၣ် (၃:၁၁)

• ခရံာ်ဖိလၢ အတဆီဟံၣ်ဆီဃီဘၣ်တဖၣ်န့ၣ် သူဝဲအတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒ်သိးကမၤတၢ်လၢ အကဲဘျုး ကသ့ဒ်လဲၣ်.

မ့ၢ်နသ့ၣ်ညါဧါ

ပှၤတဂၤ ကဘၣ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ လၢအသးအိၣ်ပှဲၤနံၣ်လဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ တတဲဖျါထီၣ်ဝဲဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် လံာ်စီဆှံ ဟ့ၣ်ကူၣ်ဝဲလၢ ပှၤတဂၤ ကဘၣ်အိၣ်ခိးဝဲ တုၤလၢအ “လဲၤပူၤကွံာ် ပှၤသးစၢ်အတၢ်သးကတၢ အသဟီၣ်ဆူၣ်အကတီၢ်” ခီဖျိလၢ ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ်န့ၣ် အကီဝဲလၢ ပှၤသးစၢ်တဂၤ ကဆၢတဲာ်တၢ်လၢအဘၣ်.​—၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃၆.

၅. ဃုထၢ နသးသမူတံၤသကိး လီၤတံၢ်လီၤဆဲး

ဖဲနဃုထၢ နသးသမူတံၤသကိးအခါ အကဲဝဲ တၢ်ဆၢတဲာ်လၢအရ့ဒိၣ်တခါ. ဖး မးသဲ ၁၉:​၄-၆, ၉ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–

• ဘၣ်မနုၤအဃိ ခရံာ်ဖိတဂၤ တကြၢးကရီ ဆီဟံၣ်ဆီဃီဘၣ်လဲၣ်.

သးသမူတံၤသကိး လၢအဂ့ၤတဂၤ ကဘၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ဂ့ၤတၢ်ဝါဒ်လဲၣ်န့ၣ် လံာ်စီဆှံ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲး. အဃိ ဖဲနဃုထၢ နသးသမူတံၤသကိးအခါ တၢ်လၢအရ့ဒိၣ်ကတၢၢ်န့ၣ် နကဘၣ်ဃုထၢ ပှၤလၢ အအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤ.b ဖး ၁ ကရံၣ်သူး ၇:၃၉ ဒီး ၂ ကရံၣ်သူး ၆:၁၄ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ–

• ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးဆီဟံၣ်ဆီဃီ ထဲပှၤလၢအအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤလဲၣ်.

• ပမ့ၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး ပှၤလၢအတအဲၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ်န့ၣ် နဆိကမိၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကသးခုဧါ.

၆. ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ပဘၣ်အိၣ်ဒီးတၢ်ထံၣ် ဒ်သိးဒီး ယဟိဝၤယွၤ

လၢပျၢၤ လၢအံၣ်စရ့လးအစိၤန့ၣ် ခီဖျိလၢ ပှၤပိာ်ခွါတနီၤ အဲၣ်လီၤဒၣ်ထဲအသးအဃိ အဝဲသ့ၣ် မၤကတၢၢ်ကွံာ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ. ဖး မၤလကံ ၂:​၁၃, ၁၄, ၁၆ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–

• ဘၣ်မနုၤအဃိ ယဟိဝၤယွၤ သးဟ့ဝဲ တၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ လၢအတဘၣ်လိာ်အသးဒီး လံာ်စီဆှံ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်လဲၣ်.

ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ.

တၢ်ဂီၤမူ– တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ​—မ့ၢ်တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတစိၤသး (၄:၃၀)

• နဆီဟံၣ်ဆီဃီဒီး ပှၤလၢအတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဘၣ် မ့ၢ်ဝံၤလံန့ၣ် ဒ်သိး နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ကအိၣ်ဒီးတၢ်သးခုအဂီၢ် နကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.

၇. အိၣ်မူမၤထွဲ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ လၢအဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ

တၢ်ဂီၤမူ– ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘျၢ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် နမၤထွဲ အီၤသ့ (၄:၁၄)

ဖး ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၄ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖၣ်အံၤ–

• ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် နဆိကမိၣ် အကြၢးဝဲဘၣ်ဝဲဧါ. ဘၣ်မနုၤအဃိ နဆိကမိၣ်ဒ်န့ၣ်လဲၣ်.

လၢထံကီၢ်အါဘ့ၣ်န့ၣ် ပှၤမ့ၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ မ့တမ့ၢ် မၤကတၢၢ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ပဒိၣ်ပပှၢ် အဲၣ်ဒိးလၢ အဝဲသ့ၣ် ကတီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်. အဃိ ခရံာ်ဖိတဂၤ မ့ၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်မၤကတၢၢ်ကွံာ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ အဲၣ်ဒိးဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ကတီၣ်ဖျါထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ ပဒိၣ်ပပှၢ်အအိၣ် ဒ်တၢ်သိၣ်တၢ်သီ အိၣ်ဝဲအသိး. ဖး တံတူး ၃:၁ ဝံၤဒီး တဲသကိး တၢ်သံကွၢ် လၢလာ်တဖျၢၣ်အံၤ–

• နဆီဟံၣ်ဆီဃီ မ့ၢ်ဝံၤလံန့ၣ် မ့ၢ်နတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် အဘၣ်လိာ်သးဒီး ပဒိၣ်အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဧါ.

တၢ်ဂ့ၢ်လၢအရ့ဒိၣ်

တၢ်အိၣ်သဘျ့ ဒီးတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီန့ၣ် အကဲဝဲ တၢ်ဟ့ၣ်လၢ အဟဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. အဃိ ပှၤအိၣ်သဘျ့မ့ၢ်ဂ့ၤ ပှၤဆီဟံၣ်ဆီဃီမ့ၢ်ဂ့ၤ အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်အိၣ်မူဒ် ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ဘၣ်သးအသိးန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်ခုသးခု ဒီးတၢ်သူၣ်မံသးမုာ်သ့.

တၢ်ကွၢ်ကဒါက့ၤ

• ပှၤလၢ အတဆီဟံၣ်ဆီဃီဘၣ်တဂၤန့ၣ် အသူအတၢ်ဆၢကတီၢ် ဒ်သိးကမၤတၢ်လၢ အကဲဘျုး ကသ့ဒ်လဲၣ်.

• ဘၣ်မနုၤအဃိ ပကြၢးဆီဟံၣ်ဆီဃီ ထဲပှၤလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလဲၣ်.

• လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပှၤတဂၤ မၤကတၢၢ်ကွံာ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ သ့ထဲလၢ တၢ်ဂ့ၢ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

ဃုသ့ၣ်ညါ

တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ ထဲလၢ “ကစၢ်အပူၤ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲအခီပညီဒ်လဲၣ်.

“ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်” (တၢးထီခိးတၢ်, လါယူၤလံ ၁, ၂၀၀၄)

ဒ်သိးနဆၢတဲာ်တၢ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ပာ်တၢ်အဲၣ်တီ ဒီးတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီကဘၣ်အဂီၢ် ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူ ဖုၣ်ဖုၣ်ဖိခံခါအံၤ.

ကတဲာ်ကတီၤပာ်သးလၢ တၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီအဂီၢ် (၁၁:၅၃)

ကွၢ်တၢ်ဂီၤမူလၢ အပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်ခွါတဂၤ တူၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်အီၤန့ၣ် အလုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်လၢ အဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ်ဝဲ.

ယမုၢ်လၢ်လၢ အဝဲကမၤလိ လံာ်စီဆှံအတၢ်မ့ၢ်တၢ်တီ (၁:၅၆)

တချုးလၢ ပှၤတဂၤ ပာ်လီၤအသးလၢ အကမၤကတၢၢ် အတၢ်ဆီဟံၣ်ဆီဃီ မ့တမ့ၢ် အကအိၣ်လီၤဖးဒံးဘၣ်န့ၣ် အကဘၣ်ဆိကမိၣ် ဆိပာ်စၢၤတၢ်ဂ့ၢ်မနုၤလဲၣ်.

“ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ ‘တၢ်လၢ ယွၤပာ်ဃုာ်ဝဲ’” (တၢးထီခိးတၢ်, လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၀၁၈)