ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါအီးကထိဘၢၣ် ၂–၈
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ဒၤနံးယ့လး ၇-၉
“ဝံဒၤနံးယ့လး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲ မ့းၡံအၤကဟဲပၢၢ်ထီၣ်အဂ့ၢ်”
(ဒၤနံးယ့လး ၉:၂၄) တၢ်နွံအဘျီနွံဆံပာ်အသးလၢ နပှၤဂီၢ်မုၢ်ဒီး နဝ့ၢ်စီဆှံအဂီၢ် ဒ်သိးအကမၤလၢာ်တၢ်ကမၣ်, ဒီးမၤကတၢၢ်တၢ်ဒဲးဘး, ဒီးမၤပူၤမၤဖျဲးတၢ်လၢ တၢ်အၢအဂီၢ်, ဒီးဒုးဟဲနုာ်တၢ်တီတၢ်လိၤအထူအယိာ်ဒီး စဲဃာ်ပနီၣ်တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ, ဒီးတၢ်ကတိၤလၢဝံအကျိာ်, ဒီးဖှူတၢ်အလီၢ်စီဆှံကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၉၀၂ အဆၢ ၂
တၢ်နွံအဘျီ နွံဆံ
တၢ်ကမၣ်ဒီး တၢ်ဒဲးဘးကတၢၢ်ကွံာ်. ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤ ဒီးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝဲဒီး ဖဲအက့ၤထီၣ်လၢမူခိၣ်အခါ အတၢ်လုၢ်ထီၣ်သးန့ၣ် ‘မၤလၢာ်တၢ်ကမၣ်, ဒီးမၤကတၢၢ်တၢ်ဒဲးဘး, ဒီးမၤပူၤမၤဖျဲးတၢ်လၢ တၢ်အၢအဂီၢ်’ လီၤ. (ဒၤ. ၉:၂၄) စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိ တကးဒံးဘၣ် အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်လုၢ်သ့ၣ်ခါပတာ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ ဘၣ်တၢ်ဆိၣ်အၢလီၤ. စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အ “တၢ်ဒဲးဘးအါ” ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်သးကညီၤဒီး အတၢ်အဲၣ်န့ၣ် ကွၢ်ကပာ်ကွံာ်တၢ်ဒဲးဘး ခီဖျိလၢ မ့းၡံအၤအဃိလီၤ. (ရိ. ၅:၂၀) ခီဖျိလၢ မ့းၡံအၤအတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးအဃိ ပှၤတၢ်ဒဲးဘးဖိလၢ အပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ် အတၢ်ကမၣ်ဒီးတၢ်ဒဲးဘး ဘၣ်တၢ်ပျၢ်ကွံာ်အီၤလီၤ.
(ဒၤနံးယ့လး ၉:၂၅) သ့ၣ်ညါဒီးနၢ်ပၢၢ်တၢ်တက့ၢ်, လၢတၢ်မၤလိာ် လဲၤထီၣ်ဒ်သိး ပှၤကမၤသီထီၣ်က့ၤယရူၤၡလ့ၣ် ပၢၢ်လၢပှၤဒိးဖှူအသးတၢ်အခိၣ်တဂၤန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်နွံအဘျီနွံဘျီ, ဒီးတၢ်အနွံအဘျီဃုဆံခံဘျီန့ၣ် တၢ်ကမၤက့ၤအကျဲ, ဒီးအခိၣ်ဒူလၢ အဆၢကတီၢ်ဘၣ်ကိၢ်ဘၣ်ဂီၤအပူၤလီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၉၀၀ အဆၢ ၇
တၢ်နွံအဘျီ နွံဆံ
မ့းၡံအၤဟဲတုၤဖဲ ‘တၢ်နွံအဘျီ ဃုဆံခွံဘျီ.’ “တၢ်နွံအဘျီ ဃုဆံခံဘျီ” (ဒၤ. ၉:၂၅) န့ၣ်ပၣ်ဃုာ်လၢ တၢ်နွံအဘျီနွံဆံအကျါဒီး ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢ “တၢ်နွံအဘျီနွံဘျီ ” အလီၢ်ခံလီၤ. အဃိ စးထီၣ်လၢ“တၢ်မၤလိာ်လဲၤထီၣ်” ဒ်သိးပှၤကသူၣ်ထီၣ်က့ၤ ယရူၤၡလ့ၣ် ဒီးတုၤလီၤလၢ “ပှၤဒိးဖှူအသးတၢ်အခိၣ်တဂၤ” ဟဲပၢၢ်ထီၣ်န့ၣ် ပကဘၣ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ် ၇ “နွံ” ဒီး ၆၂ “နွံ” —အိၣ်ဝဲ ၄၈၃ နံၣ် —စးထီၣ်ဖဲ ချ.ခ.န ၄၅၅ တုၤလၢ ခ.န ၂၉ လီၤ. ဒ်ပပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ်အသိး ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်ဘျၢထံဖဲ ခ.န ၂၉, တၢ်ဂိၢ်ခါအကတီၢ် ဒီးဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢသးစီဆှံ ဒီးစးထီၣ်ဖဲန့ၣ်န့ၣ်ဒ် “ပှၤဒိးဖှူအသးတၢ်အခိၣ်တဂၤ” တဂၤအသိး အဝဲစးထီၣ်မၤ တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤလီၤ.—လူၤ. ၃:၁, ၂, ၂၁, ၂၂.
(ဒၤနံးယ့လး ၉:၂၆, ၂၇က) ဒီးလၢတၢ်နွံအဘျီ ဃုဆံဒီးခံဘျီအလီၢ်ခံန့ၣ် ပှၤဒိးဖှူအသးတဂၤ ကဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်အီၤ, တမ့ၢ်ဘၣ်လၢအဂီၢ်ဒၣ်ဝဲဘၣ်, ဒီးတၢ်အခိၣ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ အကဟဲတဖၣ်န့ၣ် ကမၤဟးဂီၤဝ့ၢ်န့ၣ်, ဒီးတၢ်အလီၢ်စီဆှံလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးအကတၢၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲဒီးတၢ်လုၣ်ဘၢတၢ်, ဒီးဒုးတၢ်ကအိၣ်တုၤအကတၢၢ်, တၢ်အိၣ်သယုၢ်လၢ တၢ်တိာ်ပာ်အီၤန့ၣ်ကအိၣ်လီၤ. ၂၇ ဒီးကမၤတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤ ဒီးပှၤအါဂၤလၢ တၢ်တနွံအတီၢ်ပူၤ, ဒီးလၢဖးဖီတၢ်တနွံန့ၣ် ကဒုးဆိတ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒီးတၢ်မၤဘူၣ်, ဒီးတၢ်မၤသယုၢ်တၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲလၢတၢ်အိၣ်ဒီးအဒံးဆ့လၢ တၢ်သးဘၣ်အၢအီၤအဖီခိၣ်, ဒီးတၢ်လၢတၢ်တိာ်ဝဲန့ၣ် ကလူလီၤအသးလၢတၢ်လၢ အကဟးဂီၤအဖီခိၣ်, တုၤလၢတၢ်ဟးဂီၤလီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၉၀၁ အဆၢ ၂
တၢ်နွံအဘျီ နွံဆံ
“ဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်အီၤ” ဖဲနွံဖးဖီ. ကၤဘြံၤအ့လး ဟဲဘူးဝဲလၢဝံဒၤနံးယ့လးအအိၣ်ဒီး စံးဝဲလၢ– “ဒီးလၢ တၢ်နွံအဘျီဃုဆံဒီးခံဘျီအလီၢ်ခံန့ၣ် ပှၤဒိးဖှူအသးတဂၤ ကဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တဲာ်ကွံာ်အီၤ” လီၤ. (ဒၤ. ၉:၂၆) တၢ်ပာ်ဖှိၣ် ၇ “နွံ” ဒီး ၆၂ “နွံ” ဝံၤအလီၢ်ခံ သၢနံၣ်တခီပူၤကွံာ် မ့တမ့ၢ် (နွံ) တဝာ်န့ၣ် ခရံာ်ဘၣ်တၢ်မၤအၢမၤနးအီၤဒီး ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလၢ သ့ၣ်တၢၣ်အလိၤ, ဖဲန့ၣ်န့ၣ် အဝဲဟ့ၣ်လီၤအသးသမူလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်အဂီၢ် ဒ်တၢ်ပှ့ၤက့ၤအသိးလီၤ. (ၡါ. ၅၃:၈) တၢ်အုၣ်အသးအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “နွံ” တဝာ် (သၢနံၣ်တခီ) အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လီၤ. ဘၣ်တဘျီ ကဘၣ်ဖဲ ခ.န ၃၂ နံၣ်ထီၣ်သီသီန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးဟ့ၣ်ဝဲတၢ်အဒိတခါ လၢ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ်ချၢၣ်ဒၢသၣ် (ထိၣ်သတြီၤဒီး မး. ၁၇:၁၅-၂၀; ၂၁:၁၈, ၁၉, ၄၃) လၢအတသၣ်ထီၣ်ဘၣ်လၢ “သၢနံၣ်” အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးပှၤပၢၤတၤသၣ်လီၢ်န့ၣ် တဲဘၣ်ချၢၣ်ဒၢသၣ်အကစၢ်လၢ– “ဒီးအဝဲဒၣ်ကတိၤဆၢ တၢ်ဒီးစံးဘၣ်အီၤ, ကစၢ်ဧၢ, အအံၤတနံၣ်အံၤစ့ၢ်ကီးကအိၣ်ဒၣ်ကလိာ်ဝဲ, တုၤယခူၣ်ဘှဲၣ်တရံးအီၤ, ဒီးပာ်တၢ်အ့ၣ်လၢအခီၣ်ထံးတက့ၢ်. ဒီးကသၣ်ထီၣ်ဝဲသ့ၣ်သ့ၣ်လီၤ. မ့တမ့ၢ်ဘၣ်ဒီးနကကူာ်ကွံာ်အီၤလၢခံလီၤ.” (လူၤ. ၁၃:၆-၉) ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲကအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢအဟးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်လၢ ပှၤကလုာ်လၢ အတဒိကနၣ်အီၤအံၤအကျါလီၤ, ဒီးအဝဲစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ယံာ်လံသၢနံၣ်လံ ဒီးကဆဲးစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲလၢ လွံၢ်နံၣ်တနံၣ်အတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၉၀၁ အဆၢ ၅
တၢ်နွံအဘျီ နွံဆံ
“နွံ” အံၤပမ့ၢ်ဒွးအီၤလၢအနံၣ်န့ၣ် “ဖးဖီတၢ်တနွံ” န့ၣ်ကအိၣ်လၢနွံနံၣ်အခၢၣ်သး မ့တမ့ၢ် သၢနံၣ်တခီလီၤ. အဃိတၢ် “နွံ” အဘျီနွံဆံအတီၢ်ပူၤ စးထီၣ်ဖဲ ခ.န ၂၉, ဖဲယ့ၣ်ၡူးဒိးဘျၢထံ, ဒီးဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤဒ်ခရံာ်အသိးဒီး တုၤလၢနွံတဝာ် (သၢနံၣ်တခီ) န့ၣ်ကဘၣ်ဖဲ ခ.န ၃၃ တၢ်ကိၢ်ခါအကတီၢ် မ့တမ့ၢ် ဘူၣ်လဲၤကပာ်အဆၢကတီၢ် (လါနံစၣ် ၁၄ သီ) လီၤ. ဒီးပမ့ၢ်ကွၢ်လၢ Gregorian လံာ်နံၣ်လံာ်လါအပူၤန့ၣ် ဘူၣ်လဲၤကပာ်လၢ ခ.န. ၃၃ အံၤဘၣ်ဖဲ လါအ့ဖြ့ၣ် ၁ သီလီၤ. အဘူၣ်လဲၤကပာ်အံၤ (See LORD’S EVENING MEAL [Time of Its Institution].) စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးဟဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလၢ ‘ကမၤဖဲဒၣ်ယွၤအသး’ ဒီး ‘ပာ်ကွံာ်အခီၣ်ထံးတမံၤ, [တၢ်လုၢ်ဒီးတၢ်ဆိၣ်ကဲၤ ခီဖျိစီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအဃိ] ဒ်သိးအကမၤဂၢၢ်မၤကျၢၤ ခံမံၤတမံၤလီၤ.’ ယ့ၣ်ၡူးမၤဝဲဒ်အံၤခီဖျိ ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အနီၢ်ကစၢ်လီၤ—ဧ့ၤ.၁၀:၁-၁၀.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ဒၤနံးယ့လး ၉:၂၄) တၢ်နွံအဘျီနွံဆံပာ်အသးလၢ နပှၤဂီၢ်မုၢ်ဒီး နဝ့ၢ်စီဆှံအဂီၢ် ဒ်သိးအကမၤလၢာ်တၢ်ကမၣ်, ဒီးမၤကတၢၢ်တၢ်ဒဲးဘး, ဒီးမၤပူၤမၤဖျဲးတၢ်လၢတၢ်အၢအဂီၢ်, ဒီးဒုးဟဲနုာ်တၢ်တီတၢ်လိၤအထူအယိာ်ဒီး စဲဃာ်ပနီၣ်တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ, ဒီးတၢ်ကတိၤလၢဝံအကျိာ်, ဒီးဖှူတၢ်အလီၢ်စီဆှံကတၢၢ်န့ၣ်လီၤ.
တၢး၀၁ ၅/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၇
ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်
ဒၤနံးယ့လး ၉:၂၄ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ “တၢ်အလီၢ်စီဆှံကတၢၢ်” န့ၣ်ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်.
ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ ဒၤနံးယ့လး ၉:၂၄-၂၇ န့ၣ်တဲဝဲဘၣ်ဃးဒီး ခရံာ်လၢအမ့ၢ် “ပှၤဒိးဖှူအသးတၢ်အခိၣ်” ကဟဲပၢၢ်ထီၣ်အဂ့ၢ်လီၤ. ဒီးဝံအတၢ်စံးပာ်လၢအမ့ၢ် “တၢ်အလီၢ်စီဆှံကတၢၢ်” န့ၣ်တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤဒိးဖှူ တၢ်လီၢ်စီဆှံကတၢၢ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤန့ၣ်ဘၣ်. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “တၢ်အလီၢ်စီဆှံကတၢၢ်” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်လီၢ်လၢမူခိၣ်—မူခိၣ်အတၢ်လီၢ်စီဆှံကတၢၢ်—လၢယဟိဝၤယွၤ အနီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤလီၤ.—ဧ့ၤ. ၈:၁-၅; ၉:၂-၁၀, ၂၃.
ကစၢ်ယွၤ အနီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်န့ၣ် စးထီၣ်လၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်.ဆိကမိၣ်ကွၢ်ဖဲ ခ.န ၂၉, ယ့ၣ်ၡူးဘျၢထံအခါန့ၣ် တၢ်မၤအသးဒ်လဲၣ်.ဖဲန့ၣ်န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးစးထီၣ်မၤလၢပှဲၤဝဲ ဝံအတၢ်စံးပာ်ဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၀:၆-၈ လီၤ. လၢခံစီၤပီလူးကွဲးဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးဃ့ထုကဖၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအအိၣ်လၢ– “တၢ်လုၢ်ဒီးတၢ်မၤဘူၣ်န့ၣ် တဘၣ်ဘၣ်နသးဘၣ်, မ့မ့ၢ်နကတဲာ်ကတီၤနီၢ်ခိလၢယဂီၢ်လီၤ.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၅) ယ့ၣ်ၡူးသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ ‘တဘၣ်အသး’ လၢပှၤကဆဲးလုၢ်ထီၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ တၢ်လုၢ်ဟံၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤလၢၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဟ့ၣ်လီၤယ့ၣ်ၡူးလၢ ပှၤကညီအနီၢ်ခိလၢအလၢအပှဲၤ ဒ်သိးကဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်အသးအဂီၢ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးဆဲးတဲဝဲလၢ အသးဒီဖျၢၣ်လၢ– “ယဟဲယဲ, ကွၢ်ကွၢ်, လၢလံာ်တထူအပူၤန့ၣ်, တၢ်ကွဲးအသးလၢ ယဂ့ၢ်ယကျိၤ, ဒ်သိးယကမၤဖဲဒၣ်နသး, ကစၢ်ဧၢ.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၇) ဒီးယဟိဝၤယွၤ စံးဆၢက့ၤအီၤဒ်လဲၣ်. လံာ်မးသဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ– “ဒီးယ့ၣ်ၡူးဒိးဘျၢအသးဝံၤဒီး, လဲၤထီၣ်တကီၢ်ခါလၢ ထံကျါ, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, မူခိၣ်အိးထီၣ်အသးလၢအဂီၢ်, ဒီးထံၣ်ယွၤ အသးယုၢ်လီၤဒ်ထိၣ်လွံၢ်အသိး, ဒီးဟဲလီၤ လၢအလိၤန့ၣ်လီၤ. ဒီးကွၢ်ကွၢ်, တၢ်ကလုၢ်သီၣ်လီၤလၢမူခိၣ်ဒီး စံးဝဲဒၣ်, အဝဲတဂၤအံၤ မ့ၢ်ယဖိခွါလၢယအဲၣ်, ဒီးဘၣ်ယသး လၢအီၤလီၤ.”—မးသဲ ၃:၁၆, ၁၇.
ယဟိဝၤယွၤတူၢ်လိာ်ဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးန့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်လုၢ်လီၢ်လၢအဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်လုၢ်လီၢ်နီၢ်ကီၢ်လၢ ယရူၤၡလ့ၣ်အတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အပူၤန့ၣ် ဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲလံ. ဒီးတၢ်လုၢ်လီၢ်အံၤမ့ၢ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ် “ဘၣ်အသး” မ့တမ့ၢ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ ကတူၢ်လိာ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်လုၢ်ထီၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၀:၁၀) ဒီးကစၢ်ယွၤဒိးဖှူယ့ၣ်ၡူးလၢ သးစီဆှံန့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ်အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢ အလၢအပှဲၤန့ၣ် စးထီၣ်အသးလံ. အဃိစးထီၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးဒိးဘျၢထံန့ၣ် ကစၢ်ယွၤအလီၢ်လၢမူခိၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ မ့တမ့ၢ် ဘၣ်တၢ်ပာ်လီၤအီၤဒ် “တၢ်အလီၢ်စီဆှံကတၢၢ်” လၢနီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဟံၣ် အတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤအပူၤလီၤ.
(ဒၤနံးယ့လး ၉:၂၇) ဒီးကမၤတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ ဂၢၢ်ဂၢၢ်ကျၢၤကျၢၤ ဒီးပှၤအါဂၤလၢ တၢ်တနွံအတီၢ်ပူၤ, ဒီးလၢဖးဖီတၢ်တနွံန့ၣ် ကဒုးဆိတ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒီး တၢ်မၤဘူၣ်, ဒီးတၢ်မၤသယုၢ်တၢ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲလၢတၢ်အိၣ်ဒီးအဒံးဆ့လၢ တၢ်သးဘၣ်အၢအီၤအဖီခိၣ်, ဒီးတၢ်လၢတၢ်တိာ်ဝဲန့ၣ် ကလူလီၤအသးလၢတၢ်လၢ အကဟးဂီၤအဖီခိၣ်, တုၤလၢတၢ်ဟးဂီၤလီၤ.
တၢး၀၇ ၉/၁ ကဘျံးပၤ ၂၀ အဆၢ ၄
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ဒၤနံးယ့လး
ဒၤ. ၉:၂၇—တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ လၢဘၣ်တၢ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤအီၤ လၢပှၤအါဂၤအဂီၢ် တုၤလီၤလၢ တၢ်နွံအဘျီ ၇၀ အကတၢၢ် မ့တမ့ၢ် ခ.န ၃၆ န့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. ဖဲ ခ.န ၃၃, ယ့ၣ်ၡူးဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤအခါ စီၤမိၤၡ့အတၢ်သိၣ်တၢ်သီ ကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤဒီး ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိ လၢအမၤတ့ၢ်ဝဲဒီး စီၤအၤဘြၤဟၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤဒုးအိၣ်ဝဲတုၤဖဲ ခ.န ၃၆ ညါလီၤ. ခီဖျိပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟဲလီၤစၢၤလီၤသွဲၣ်လၢ စီၤအၤဘြၤဟၣ်အဃိ ကစၢ်ယွၤကွၢ်မဲာ်အဝဲသ့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် ပှၤလီၤဆီတကလုာ်လၢ ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်အဃိ ကစၢ်ယွၤထုးထီထီၣ်ဝဲ တၢ်ဆၢကတီၢ်လီၤ.—ကလၤတံ ၃:၇-၉, ၁၄-၁၈, ၂၉; ၆:၁၆.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ဒၤနံးယ့လး ၇:၁-၁၀) ဘၤဘူၤလိၣ် အစီၤပၤဘ့ၤလၡါစၢ် အခီၣ်ထံးတနံၣ်န့ၣ် စီၤဒၤနံးယ့လးအိၣ်ဒီးမံမီၢ်တၢ်, ဒီးအမဲာ်အထံၣ်တၢ်လၢ ညါခီလၢအလီၢ်မံပူၤလီၤ. တုၤနုၤတစု ကွဲးလီၤတၢ်မံမီၢ်, ဒီးစံးဘၣ်တဲဘၣ် တၢ်ကတိၤအခိၣ်ကျၢၢ်လီၤ. ၂ စီၤဒၤနံးယ့လး ကတိၤတၢ်ဒီးစံးဝဲဒၣ်, ယကွၢ်ထံတၢ်လၢ ယထံၣ်တၢ်လၢညါခီလၢ မုၢ်နၤအဖၢမုၢ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, မူခိၣ်အကလံၤလွံၢ်ခီ ဘၢၣ်ဖျိတၢ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ဖးဒိၣ်အဖီခိၣ်လီၤ. ၃ ဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိ ဖးဒိၣ်လွံၢ်ဒု ဟဲထီၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်ပူၤ, လီၤဆီလိာ်အသးတဒုဒီးတဒုလီၤ. ၄ အခီၣ်ထံးတဒု မၤသးဒ်ခ့ယုၢ်အသိး, အိၣ်ဝဲဒီးလံာ်ကြီကြၣ်အဒံးဆ့လီၤ. ဒီးယကွၢ်ထံတုၤတၢ်ထဲးထီၣ်ကွံာ်အဒံးဆ့, ဒီးတၢ်ဒုးထီၣ်အီၤလၢဟီၣ်ခိၣ်အဖီခိၣ်, ဒီးတၢ်ဒုးဆၢထၢၣ်အီၤလၢ အခီၣ်ဒ်ပှၤကညီအသိးန့ၣ်, ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤလၢ ပှၤကညီအသးလီၤ. ၅ ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအဂၤ, ခံဒုတဒုမၤသးဒ်တၤသူအသိးန့ၣ်, ဆၢထၢၣ်တခီဒ့, ဒီးအိၣ်ဝဲဒီး တၢ်အဂုာ်ဃံသၢဘိလၢ အထးခိၣ်လၢ အမဲာ်အဘၢၣ်စၢၤ, ဒီးတၢ်စံးဘၣ်အီၤဒ်အံၤ, ဂဲၤဆၢထၢၣ်, အီၣ်တၢ်ညၣ်အါတက့ၢ်. ၆ လၢအလီၢ်ခံန့ၣ် ယကွၢ်ထံတၢ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, အဂၤတဒုမၤသး ဒ်ခ့စံၣ်ပိၣ်အသိးန့ၣ်, ဒီးအိၣ်ဝဲဒီးထိၣ်အဒံးဆ့ လွံၢ်ဘ့ၣ်လၢအချၢ, ဒီးအိၣ်ဝဲဒီးအခိၣ်လွံၢ်ဖျၢၣ်, ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အီၤလၢအဘီအမုၢ်လီၤ. ၇ လၢအလီၢ်ခံန့ၣ်ဒီး ယကွၢ်ထံတၢ်လၢ တၢ်ထံၣ်တၢ်လၢညါခီလၢမုၢ်နၤအဖၢမုၢ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလွံၢ်ဒုတဒု, တၢ်ပျံၤအလီၢ်, ဒီးဆူၣ်ဝဲ, ဒီးအဂံၢ်ဆူၣ်အဘါဆူၣ်ဒိၣ်ဒိၣ်ကလဲာ်, ဒီးအိၣ်ဝဲဒီး အမဲထးဖးဒိၣ်တဖၣ်လီၤ. အီၣ်တၢ်ဒီးမၤကၢ်လီၤကလဲတၢ်, ဒီးယီၢ်တံၢ်တၢ်အိၣ်လီၤတဲာ်လၢအခီၣ်, ဒီးလီၤဆီဝဲဒီး ကယဲၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢအအိၣ်ဝဲဆိးဝဲ လၢအမဲာ်ညါခဲလၢာ်, ဒီးအိၣ်ဒီးအနၢၤဆံဆဲၣ်ဘိလီၤ. ၈ ယကွၢ်ဆိကမိၣ်အနၢၤတဖၣ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, အနၢၤဖိအဂၤတဘိထီၣ်ဝဲလၢအကျါ, ဒီးလၢအနၢၤတဖၣ်လၢ အခီၣ်ထံးအကျါန့ၣ်နၢၤသၢဘိ ဘၣ်တၢ်ထဲးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ နၢၤဖိအမဲာ်ညါလီၤ. ဒီးကွၢ်ကွၢ်, အမဲာ်ဒ်ပှၤကညီအမဲာ်အသိး ဒီးအထးခိၣ်လၢ အကတိၤတၢ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် အိၣ်ဝဲလၢနၢၤတဘိန့ၣ်အပူၤလီၤ. ၉ ဒီးယကွၢ်ဒံးတၢ် တုၤတၢ်ပာ်လီၤလီၢ်ပစိာ်တဖၣ်, ဒီးတၢ်အိၣ်အကစၢၤကစၢၤ လၢပျၢၤလံၤလံၤတဂၤန့ၣ် ဆ့ၣ်နီၤဝဲ, ဒီးအကူအသိးန့ၣ် ဝါဝဲဒ်မူခိၣ်ဖီအသိး, ဒီးအခိၣ်သူမၤအသးဒ်သိအဆူၣ်ကဆှဲကဆှီအသိးန့ၣ်လီၤ. အလီၢ်ပစိာ်မ့ၢ်မ့ၣ်လၣ်, အလ့ၣ်ကဟၣ်အပၣ်မ့ၢ်မ့ၣ်လၣ်, အီၣ်တၢ်န့ၣ်လီၤ. ၁၀ မ့ၣ်အူအကျိၤဟဲထီၣ် ဒီးဟးလၢအမဲာ်ညါလီၤ. ပှၤတကထိအဘျီတကထိမၤအတၢ်, ပှၤတကလးအဘျီတကလး ဆၢထၢၣ်လၢအမဲာ်ညါလီၤ. တၢ်စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်ဘၣ်တၢ်ပာ်လီၤဝဲ, ဒီးလံာ်အိၣ်အိးထီၣ်အသးလီၤ.
လါအီးကထိဘၢၣ် ၉–၁၅
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ဒၤနံးယ့လး ၁၀-၁၂
“ယဟိဝၤယွၤတဲဆိပာ်စၢၤဝဲ စီၤပၤတဖၣ်လၢအကဟဲပၢၢ်ထီၣ်အဂ့ၢ်”
(ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၂) ဒီးခဲကနံၣ်အံၤ ယကဒုးနဲၣ်နၤလၢ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီလီၤ. ကွၢ်ကွၢ်, ပၤရၣ်အစီၤပၤသၢဂၤကဆၢထၢၣ်ဒံး, ဒီးပှၤလွံၢ်ဂၤတဂၤန့ၣ် ကထူးထီၣ်တီၤထီၣ် ဒိၣ်န့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်တက့ၢ်လီၤ. ဒီးတုၤအဂံၢ်အဘါဆူၣ်ထီၣ်လၢ အတၢ်ထူးတၢ်တီၤအဃိဒီး, ကထိၣ်ဂဲၤတၢ်ခဲလၢာ် ထီဒါယၤဝၣ်အဘီအမုၢ်လီၤ.
dp ကဘျံးပၤ ၂၁၂-၂၁၃ အဆၢ ၅-၆
စီၤပၤခံဂၤ ထီဒါလိာ်အသး
၅ စီၤပၤအဆိကတၢၢ်သၢဂၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ စီၤကိရ့ၣ်, ခ့ၤဘါစံၣ် ခံ, ဒီးဒၤရယါဝ့ၣ် တၢ (Hystaspes) လီၤ. ဘးဒံၤယၤ (မ့တမ့ၢ် ကိမတၤ, ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် အဝဲတမ့ၢ် စီၤပၤအစၢၤအသွဲၣ်ဘၣ်ဆၣ် ထီၣ်နီ) ပၢတၢ်ထဲနွံလါအဃိ ဝံအတၢ်စံးပာ်တပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အဝဲအတၢ်ပၢအဆၢကတီၢ်ဘၣ်. ဖဲ ချ.ခ.န ၄၉၀ န့ၣ်စီၤပၤသၢဂၤတဂၤလၢအမ့ၢ် ဒၤရယါဝ့ၣ် တၢ ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး ကလဲၤဒုးဝဲ ကြံးခံဘျီတဘျီလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဖၢၡၢၣ်ဖိတဖၣ်အံၤ ၡူဝဲဖဲ Marathon အဃိဘၣ်က့ၤဝဲဆူ အ့ၡၢၣ်မါနါလီၤ. ဒၤရယါဝ့ၣ် ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤကဒီးဝဲ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးဒ်သိး ကဒုးဝဲ ကြံးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲသံဝဲ ဒီးယံာ်ဝဲလွံၢ်နံၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ အတၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤအံၤ ဟဲကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. အဖိခွါလၢအထီၣ်နီ, စီၤပၤ “လွံၢ်ဂၤတဂၤ” လၢအမ့ၢ် စၤစံၣ် တၢ န့ၣ်မၤကဲထီၣ်လိၣ်ထီၣ်ဝဲအပၢ် အတၢ်ရဲၣ်လီၤကျဲၤလီၤ. ဒီးအဝဲမ့ၢ်စီၤပၤလၢ အဖျီအသးဒီး နီၢ်အ့ၤစတၢ်လီၤ.—အ့ၤစတၢ် ၁:၁; ၂:၁၅-၁၇.
၆ စၤစံၣ် တၢ “ထိၣ်ဂဲၤတၢ်ခဲလၢာ် ထီဒါယၤဝၣ် မ့တမ့ၢ် ကြံးအဘီအမုၢ်” သပှၢ်တၢၢ်လီၤ. ကြံးအဘီအမုၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ကြံးအဝ့ၢ်ဖိတဖၣ်လၢ အတအိၣ်လၢ ကြံး အဘီအမုၢ်အပူၤလီၤ. လံာ်လၢအမ့ၢ် The Medes and Persians—Conquerors and Diplomats ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ခီဖျိလၢ ပှၤအိၣ်လၢနီပူၤ လၢအအိၣ်ဒီးတၢ်တိာ်ပာ်လၢ အပတီၢ်ထီတဖၣ် အတၢ်ဆီၣ်ထွဲအဃိ စၤစံၣ် ကတဲာ်ကတီၤထီၣ်တၢ်ဒ်သိး ကဒုးတၢ်လၢခိခိၣ်ဒီးလၢထံ သတူၢ်ကလာ်လီၤ.” ဖဲ ချ.ခ.န ယၤဖှိၣ်နံၣ် ယဲၢ်ကယၤန့ၣ် ကြံးအပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့လၢ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤ ဟ့ရၤဒိထ့ၤစ် ကွဲးဝဲလၢ “ပမ့ၢ်ထိၣ်သတြီၤ တၢ်ဒုးသုးတဘျီအံၤ ဒီးတၢ်ဒုးသုးလၢညါတဖၣ်န့ၣ်, တၢ်တဘျီအံၤမ့ၢ်အဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ.” ဒီးအဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ထံသုးမုၢ် “ခဲလၢာ်န့ၣ်အိၣ်ဝဲ ၅၁၇,၆၁၀, ခီၣ်သုးဖိ ၁,၇၀၀,၀၀၀ ဒီးပှၤဒိးကသ့ၣ် ၈၀,၀၀၀ တကးဒံးဘၣ် ပှၤအၤရး ဖိလၢအဒိးကီၤလၤအုးဒီး လူအးဖိလၢအဒုးတၢ်လၢ ကသ့ၣ်လ့ၣ်န့ၣ် ကအိၣ်ဝဲ ၂၀,၀၀၀ ဃၣ်ဃၣ်လီၤ. အဃိ သုးဖိလၢခိခိၣ်ဒီးလၢထံကျါ ခဲလၢာ်န့ၣ်အိၣ်ဝဲ ၂,၃၁၇,၆၁၀ လီၤ.”
(ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၃) ဒီးစီၤပၤဖးဒိၣ်တဂၤ ကဆၢထၢၣ်လၢအကကဲစီၤပၤ လၢတၢ်ပၢအလီၢ်ဖးလဲၢ် အဖီခိၣ်, ဒီးကမၤဖဲဒၣ်အသးလီၤ.
dp ကဘျံးပၤ ၂၁၃ အဆၢ ၈
စီၤပၤခံဂၤ ထီဒါလိာ်အသး
၈ မူခိၣ်ကလူးစံးဝဲလၢ “စီၤပၤဖးဒိၣ်တဂၤ ကဆၢထၢၣ်လၢအကကဲစီၤပၤ လၢတၢ်ပၢအလီၢ်ဖးလဲၢ် အဖီခိၣ်, ဒီးကမၤဖဲဒၣ်အသးလီၤ.” (ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၃) ဖဲ ချ.ခ.န ၃၃၆ န့ၣ်အဲလ့ၤစါဒၢၤဖးဒိၣ်လၢ အသးအိၣ်အနံၣ် ၂၀ တဂၤန့ၣ် “ဆၢထၢၣ်” ဝဲဒ် မဲစံၣ်ဒိနံယါ အစီၤပၤအသိးလီၤ. ဒီးအဝဲကဲထီၣ် “စီၤပၤဖးဒိၣ်” အဲလ့ၤစါဒၢၤဖးဒိၣ်လီၤ. ဖဲအပၢ် ဖံလံး သၢ လဲၤတၢ်အခါ အဲလ့ၤစါဒၢၤ အဝဲမၤနၢၤဝဲ ဖၢၡၢၣ်အထံအကီၢ်လၢ Middle East လီၤ. အဝဲဒီးအသုးမုၢ် ၄၇,၀၀၀ ခီဂာ်ဝဲထံကျိ ဖရၤသး ဒီး ထဲၤကြံး ဒီးမၤလီၤပြံပြါဝဲ ဒၤရယါဝ့ၣ် တၢ အပှၤသုးဖိ ၂၅၀,၀၀၀ ဖဲ ကီၤကမံလၤလီၤ. ဒီးအဝဲဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးန့ၢ် ဘၣ်ဆၣ် လၢခံဘၣ်တၢ်ကူၣ်သံအီၤအဃိ ဖၢၡၢၣ်အစီၤပၤ အစၢၤအသွဲၣ်ကတၢၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. ဒီးကြံးကဲထီၣ် တၢ်ပၢတၢ်ပြးလၢ အဒိၣ်စိလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ဒီးအဲလ့ၤစါဒၢၤပၢတၢ်လၢတၢ် ‘လီၢ်ဖးလဲၢ် အဖီခိၣ်, ဒီးမၤဖဲဒၣ်အသးလီၤ.’
(ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၄) ဒီးတုၤအဆၢထၢၣ်ဒီး, အဘီအမုၢ်ကကၢ်ဝဲ, ဒီးကလီၤမုၢ်လီၤဖးဆူ မူခိၣ်အကလံၤလွံၢ်ခီ, ဒီးတမ့ၢ်ဘၣ်လၢ အစၢၤအသွဲၣ်အဂီၢ်ဘၣ်. ဒီးတမ့ၢ်ဘၣ်ဒ် တၢ်ပၢအလီၢ်လၢအပၢဝဲအသိးန့ၣ်ဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ကထဲးထီၣ်ကွံာ်အဘီအမုၢ်, ဒီးလၢအဝဲသ့ၣ်အမဲာ်ညါန့ၣ် ကကဲထီၣ်ပှၤဂၤအတၢ်လီၤ.
dp ကဘျံးပၤ ၂၁၄ အဆၢ ၁၁
စီၤပၤခံဂၤ ထီဒါလိာ်အသး
၁၁ ဖဲအဲလ့ၤစါဒၢၤသံအခါ အဘီအမုၢ် “လီၤမုၢ်လီၤဖးဆူ မူခိၣ်အကလံၤလွံၢ်ခီ” လီၤ. ဒီးအဝဲအသုးခိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် ထီဒါလိာ်အသးကဒဲကဒဲ ခီဖျိလၢ ဂုာ်ဟံးန့ၢ်တၢ်လီၢ်တၢ်ကျဲအဃိလီၤ. သုးခိၣ် အဲထံကိနဲး တၢ လၢအမဲာ်ချံအိၣ်ဝဲတခီန့ၣ် ဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲဒ်သိး ကဒိၣ်စိဝဲအဲလ့ၤစါဒၢၤ အဘီအမုၢ်ခဲလၢာ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ်အဝဲဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤ လၢတၢ်ဒုးဖဲ အံးပစူး လၢဖူကၠံယၤလီၤ. ဖဲ ချ.ခ.န ၃၀၁ န့ၣ်အဲလ့ၤစါဒၢၤအသုးခိၣ်ဖးဒိၣ် လွံၢ်ဂၤ နီၤဖးလီၤဝဲဘီမုၢ်လၢ အဲလ့ၤစါဒၢၤမၤနၢၤဝဲတဖၣ်ဒီး ပၢဝဲလီၤ. ခဲၤစဲဒၢၤ ပၢဝဲ မဲစံၣ်ဒိနံယါ ဒီးကြံးလီၤ. လၤစ့အခဲး ဒိၣ်စိဝဲလၢ အ့ၡၢၣ်မါနါ ဒီးသရ့းစ်လီၤ. စံၣ်လူခဲး တၢ ဟံးန့ၢ်ဝဲ မ့းစပတၤမံၤဒီးစူၤရံလီၤ. ဒီး ထီလမံၣ် ပၢဝဲ အဲၤကူပတူးဒီး Palestine လီၤ. ဒ်ဝံအတၢ်စံးပာ်တဲဝဲအသိး အဲလ့ၤစါဒၢၤ အဘီအမုၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်နီၤဖးအီၤလၢ Hellenistic ဘီမုၢ်လွံၢ်ခါလီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ဒၤနံးယ့လး ၁၂:၃) ပှၤလၢအကူၣ်တၢ်သ့န့ၣ် ကကပီၤထီၣ်ဒ် မူခိၣ်အတၢ်ကပီၤအသိး, ဒီးပှၤလၢအဒုးတီဒုးလိၤပှၤအါဂၤန့ၣ် ဒ်ဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤအသိး အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်လီၤ.
တၢး၁၃ ၇/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၃ အဆၢ ၁၆, တၢ်ဂ့ၢ်လၢ တၢ်မၤလိအကတၢၢ်
“ကွၢ်ကွၢ်, ယအိၣ်ဒီးသုကိးမုၢ်နံၤမုၢ်နၤဒဲး”
ဒၤနံးယ့လး ၁၂:၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ “ပှၤလၢအကူၣ်တၢ်သ့ [ခရံာ်ဖိလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်] န့ၣ် ကကပီၤထီၣ်ဒ် မူခိၣ်အတၢ်ကပီၤအသိး” လီၤ. ဖဲအဝဲသ့ၣ် အိၣ်မူလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအခါ အဝဲသ့ၣ်ကပီၤထီၣ် ခီဖျိလၢ မၤတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဖဲ မးသဲ ၁၃:၄၃ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ ခါဆူညါန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကကပီၤထီၣ်လၢ မူခိၣ်အဘီအမုၢ်အပူၤလီၤ. လၢအပူၤကွံာ်ပဆိကမိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံခံဆၢအံၤ အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်တခါဃီ လၢအမ့ၢ် တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤန့ၣ်လီၤ.
(ဒၤနံးယ့လး ၁၂:၁၃) မ့မ့ၢ်နဲဒၣ်အံၤ လဲၤတၢ်တုၤအကတၢၢ်တက့ၢ်. ဒီးနကအိၣ်ဘှံး, ဒီးဆၢထၢၣ်လၢနဂီၢ်အပူၤလၢ မုၢ်နံၤတဖၣ် အကတၢၢ်လီၤ.
dp ကဘျံးပၤ ၃၁၅ အဆၢ ၁၈
ယဟိဝၤယွၤ အၢၣ်လီၤဝဲ စီၤဒၤနံးယ့လးလၢ တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤလၢ အလီၤကမၢကမၣ်
၁၈ လံာ်ဒၤနံးယ့လးန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးကတၢၢ်အီၤလၢ ကစၢ်ယွၤအတၢ်အၢၣ်လီၤလၢ အဂ့ၤဒိၣ်မးတခါလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဂၤအဂီၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ အမူခိၣ်ကလူးတဲဝဲ စီၤဒၤနံးယ့လးလၢနက– “ဆၢထၢၣ်လၢနဂီၢ်အပူၤလၢ မုၢ်နံၤတဖၣ် အကတၢၢ်လီၤ.” မူခိၣ်ကလူး အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “အိၣ်ဘှံး” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်သံအဃိ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤလၢအမ့ၢ် အဝဲက “ဆၢထၢၣ်” လၢမုၢ်နံၤအကတၢၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလီၤ. ပှၤကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့တနီၤ တဲဝဲလၢ လံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်တကတြူၢ်အပူၤ ဒၤနံးယ့လး အဆၢဒိၣ် ၁၂ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး လၢအဆိကတၢၢ်တဘျီလီၤ. (ဒၤနံးယ့လး ၁၂:၂) အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်ဆိကမိၣ်ဝဲဒ်န့ၣ်န့ၣ် ကမၣ်လံ. မ့ၢ်လၢစီၤဒၤနံးယ့လး သ့ၣ်ညါပာ်စၢၤဝဲ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ် ဂ့ၤဂ့ၤလီၤ.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ဒၤနံးယ့လး ၁၁:၂၈-၃၉) ဒီးကက့ၤကဒါက့ၤဆူ အကီၢ်ဒၣ်ဝဲအပူၤ အိၣ်ဝဲဒီးတၢ်ထူးတၢ်တီၤဖးဒိၣ်, ဒီးအသးကထီဒါ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤစီဆှံ, ဒီးကမၤတၢ်, ဒီးက့ၤကဒါက့ၤဝဲဆူအကီၢ်ဒၣ်ဝဲအပူၤလီၤ. ၂၉ ဒီးတၢ်သ့ၣ်ဆၢဖး အကတီၢ်ဘၣ်ဒီး, ကဟဲက့ၤဒီး ကလဲၤနုာ်လၢကလံၤထံးတခီ, ဘၣ်ဆၣ်ဒီး တၢ်တမၤဘၣ်အသးလၢခံတဘျီ ဒ်လၢအခီၣ်ထံးတဘျီအသိးဘၣ်. ၃၀ ဒီးကံးတံၣ်အကဘီတဖၣ် ကဟဲထီဒါအီၤ, ဒီးအသးကဟးဂီၤ, ဒီးကက့ၤကဒါက့ၤ, ဒီးအသးကကဲၤထီၣ်ဘၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤစီဆှံ, ဒီးကမၤဝဲ, ဒီးကက့ၤကဒါက့ၤဝဲ, ဒီးကကွၢ်မဲာ်လိာ်အသး ဒီးပှၤလၢအလဲၤသဒၣ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤစီဆှံန့ၣ်လီၤ. ၃၁ ဒီးတၢ်သုးမုၢ်ကအိၣ်ဒီးအီၤ, ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကမၤဘၣ်အၢတၢ်အလီၢ်စီဆှံ, တၢ်အလီၢ်ခၢၣ်သနၢၣ်, ဒီးကပာ်ကွံာ်တၢ်လုၢ်တနံၤဘၣ်တနံၤ, ဒီးကပာ်ထီၣ် တၢ်သးဘၣ်အၢတမံၤလၢ အမၤသယုၢ်တၢ်လီၤ. ၃၂ ဒီးပှၤလၢအလုၣ်သ့ၣ်ခါပတာ် တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤတဖၣ်န့ၣ် အဝဲဒၣ်ကဘိးကမၣ်အီၤ လၢတၢ်လွဲတၢ်လဲးလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤလၢ အသ့ၣ်ညါအကစၢ်န့ၣ် ကဆူၣ်ထီၣ်ဝဲ, ဒီးဘီၣ်ထီၣ်ညီထီၣ်ဝဲလီၤ. ၃၃ ဒီးပှၤလၢအကူၣ်တၢ်သ့လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်အကျါတဖၣ်န့ၣ် ကသိၣ်လိပှၤအါဂၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်ဒီးကလၢာ်ဝဲလၢနး, ဒီးလၢမ့ၣ်လၣ်, ဒီးလၢတၢ်မၢကဲကုၢ်အီၤ, ဒီးလၢတၢ်မၤန့ၢ်ဆူၣ်အီၤလၢ အါနံၤအတီၢ်ပူၤလီၤ. ၃၄ ဒီးတုၤအလီၤဃံၤဒီး, တၢ်ကမၤစၢၤအီၤလၢ တၢ်မၤစၢၤတစဲးဖိ, ဒီးပှၤကစဲဘူးအသးဒီးအီၤလၢ လီတၢ်အါဂၤလီၤ. ၃၅ ဒီးပှၤလၢအကူၣ်သ့တၢ်တနီၤနီၤ, ကလီၤဃံၤဝဲဒ်သိး တၢ်ကမၤကွၢ်အီၤ, ဒီးမၤကဆှီအီၤ, ဒီးမၤဝါအီၤတုၤအကတၢၢ် တၢ်အဆၢအကတီၢ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အိၣ်ဝဲလၢအတၢ်သ့ၣ်ဆၢဖးကတီၢ်လီၤ. ၃၆ ဒီးစီၤပၤတဂၤန့ၣ် ကမၤဝဲဖဲဒၣ်အသး, ဒီးကပာ်ထီၣ်ထီအသး, ဒီးကပာ်ဒိၣ်အသးလၢ ကယဲၢ်အကစၢ် တဂၤလၢ်လၢ်အဖီခိၣ်, ဒီးကကတိၤတၢ်လီၤလးတဖၣ် ထီဒါကစၢ်တဖၣ်အကစၢ်, ဒီးကဘီၣ်ထီၣ်ညီထီၣ် တုၤတၢ်သးထီၣ် ကလၢာ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်လၢတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ် ကမၤအသးသပှၢ်တၢၢ်လီၤ. ၃၇ ဒီးတပးကဲဘၣ် အပၢ်အကစၢ်တဖၣ်ဘၣ်, ဒီးတပးကဲဘၣ်တၢ်လၢအဘၣ်ပိာ်မုၣ်အသး, ဒီးတပးကဲဘၣ် ကစၢ်နီတဂၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကပာ်ဒိၣ်အသးလၢခဲလၢာ်န့ၣ် အဖီခိၣ်လီၤ. ၃၈ ဒီးကမၤလၤကပီၤ တၢ်သုးမုၢ်အကစၢ်လၢအလီၢ်, ဒီးကစၢ်တဂၤ လၢအပၢ်တဖၣ် တသ့ၣ်ညါဘၣ်န့ၣ် ကမၤဘူၣ်အီၤလၢထူ, ဒီးစ့, ဒီးတၢ်မျၢ်, ဒီးတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်လီၤ. ၃၉ ဒီးကမၤတိာ်ဧိၤတာ်ဧိၤဘၣ်ဃးဒီး ပှၤတခီဘီမုၢ်ဖိ အကစၢ်လီၤ. ဖဲဒၣ်ပှၤလၢ အအၢၣ်လီၤအီလီၤအီၤ တဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ကမၤလၤကပီၤဒိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးကဒုးပၢပှၤအါဂၤ, ဒီးကဟ့ၣ်နီၤဖးထံဧိၤကီၢ်ဧိၤအဆၢ လၢတၢ်အပှ့ၤအဂီၢ်လီၤ.
လါအီးကထိဘၢၣ် ၁၆–၂၂
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ |ဟိၤၡ့ ၁-၇
“ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤဝဲ တၢ်အဲၣ်လၢအတီ—မ့မ့ၢ်နၤမီၣ်”
(ဟိၤၡ့ ၆:၄, ၅) အ့ဖရဲၣ်ဧၢ, ယကမၤနၤဒ်လဲၣ်. ယူဒၤဧၢ, ယကမၤနၤဒ်လဲၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုတၢ်ဂ့ၤမၤသးဒ် မုၢ်ဂီၤအတၢ်အၢၣ်အသိး, ဒီးဒ်ပစီၤထံလၢအဒံကွံာ်ဝဲလၢ ဂီၤဂီၤအသိးန့ၣ်လီၤ. ၅ မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယကူာ်လီၤအီၤလၢဝံတဖၣ်, ဒီးမၤသံအီၤလၢယထးခိၣ် အတၢ်ကတိၤလီၤ. ဒီးတၢ်စံၣ်ညီၣ်နၤန့ၣ် လဲၤတၢ်ဒ်တၢ်ကပီၤအသိးန့ၣ်လီၤ.
တၢး၁၀ ၈/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၅ အဆၢ ၁၈
ပျဲ “တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ အပှဲၤဒီး တၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤ” ပၢၤနထးခိၣ်
၁၈ တၢ်အဲၣ်လၢအတီန့ၣ် ကြၢးအိၣ်ဖျါထီၣ် ကိးဆၢကတီၢ်ဒဲး ဖဲပရ့ဒီးဒီပုၢ်ဝဲၢ်တဖၣ် အခါန့ၣ်လီၤ. ပတၢ်အိၣ်သးမ့ၢ်ကီခဲအခါဒၣ်လဲာ် တၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤ ကြၢးဖျါလၢ ပတၢ်စံးတၢ်ကတိၤအပူၤလီၤ. ဖဲပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် အတၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤ လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဒ် “ပစီၤထံလၢ အဒံကွံာ်ဝဲလၢ ဂီၤဂီၤအသိး” အခါ ယဟိဝၤယွၤ တဘၣ်အသးဘၣ်. (ဟိၤ. ၆:၄, ၆) မ့မ့ၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးဝဲ တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤ ထီဘိလီၤ. အဝဲဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ ပှၤလၢအပာ်ဖျါထီၣ် တၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤတဖၣ် ဒ်လဲၣ်န့ၣ် ဆိကမိၣ်ကွၢ်တက့ၢ်.
(ဟိၤၡ့ ၆:၆) အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဘၣ်ယသးလၢ တၢ်သူၣ်ကညီၤသးကညီၤ, ဒီးတမ့ၢ်ဘၣ်လၢတၢ်လုၢ်တၢ်န့ၣ်ဘၣ်. ဒီးဘၣ်ယသးလၢတၢ်သ့ၣ်ညါယွၤ ဒိၣ်န့ၢ်တၢ်လုၢ်မ့ၣ်အူတက့ၢ်လီၤ.
တၢး၀၇ ၉/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၆ အဆၢ ၈
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ဟိၤၡ့
၆:၆. တၢ်ကမၣ်တခါန့ၣ် ပမ့ၢ်မၤအီၤတလီၢ်လီၢ် တလီၢ်လီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်ပပာ်ဖျါထီၣ်လၢ ပတအိၣ်ဒီး တၢ်အဲၣ်ဒီးတၢ်သးတီဒီး ကစၢ်ယွၤလီၤ. ဒီးခီဖျိလၢ တၢ်ကမၣ်အံၤအဃိ ပမ့ၢ်မၤကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သး ထဲလဲၣ်သနာ်က့ ကစၢ်ယွၤတတူၢ်လိာ်ဝဲဘၣ်.
တၢး၀၇ ၆/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၇ အဆၢ ၇
ယဟိဝၤယွၤ ပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ နတၢ်ဒိကနၣ်
၇ သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤလၢ လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်ဝဲအခ့အပှၤလၢပျၢၤတဖၣ်လၢ တၢ်ဒိကနၣ်န့ၣ် အရ့ဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်လုၢ်ထီၣ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိန့ၣ်လီၤ. (ကတိၤဒိ ၂၁:၃, ၂၇; ဟိၤၡ့ ၆:၆; မးသဲ ၁၂:၇) ယဟိဝၤယွၤ မၤလိာ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်လၢ ကဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် အဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအဃိ ဘၣ်မနုၤဘၣ်တဲဝဲဒ်န့ၣ်လဲၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤလၢအဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်တၢ် တဂၤန့ၣ် တၢ်မနုၤထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤလဲၣ်. မ့ၢ်အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်တၢ်လၢ ကမၤမုာ်ယွၤအသးအဂီၢ်ဧါ. မ့တမ့ၢ် မ့ၢ်အဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်တၢ် ခီဖျိလၢ တၢ်လၢအဘၣ်မၤဝဲအဃိဧါ. ပှၤလၢအဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤတဂၤ မ့ၢ်သးအိၣ်မၤမုာ်ယွၤအသး နီၢ်နီၢ်န့ၣ် အဝဲကဂုာ်ကျဲးစၢးဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤ အတၢ်မၤလိာ်ခဲလၢာ်လီၤ. ကစၢ်ယွၤတလိၣ်ဘၣ် တၢ်လုၢ်ထီၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ် ပတၢ်ဒိကနၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တခါလၢ ပဟ့ၣ်အီၤသ့လီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ဟိၤၡ့ ၁:၇) မ့မ့ၢ်ယူဒၤအပှၤဟံၣ်ဖိန့ၣ် ယကသးကညီၤအီၤ, ဒီးယကအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤလၢ ယွၤအကစၢ်, ဒီးယတအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤဘၣ်အီၤလၢချံၣ်, လၢနး, လၢဒုးသုး, လၢကသ့ၣ်, လၢပှၤကသ့ၣ်သုးဖိဘၣ်.
တၢး၀၇ ၉/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၄ အဆၢ ၇
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ဟိၤၡ့
၁:၇— ယူဒၤအပှၤဟံၣ်ဖိ ဘၣ်တၢ်သးကညီၤအီၤဒီး အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤလၢ ဆၢကတီၢ်ဖဲလဲၣ်. တၢ်ကတိၤအံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲဖဲ စီၤပၤဃံးစကံယၤအစိၤ, ချ.ခ.န ၇၃၂ န့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်အခါ ယဟိဝၤယွၤ မၤကတၢၢ်ကွံာ် ပှၤအၤၡူၢ်ဖိတဖၣ် အတၢ်မၤပျံၤမၤဖုး ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ခီဖျိမၢလီၤဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဂၤ မၤသံကွံာ်ဝဲ ပှၤအၤၡူၢ်အသုးဖိ ၁၈၅,၀၀၀ လၢတနၤဃီအတီၢ်ပူၤန့ၣ်လီၤ. (၂ စီၤပၤ ၁၉:၃၄, ၃၅) အဃိယဟိဝၤယွၤ တမၤပူၤဖျဲး ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် “လၢချံၣ်, လၢနး, လၢဒုးသုး, လၢကသ့ၣ်, လၢပှၤကသ့ၣ်သုးဖိဘၣ်.” မၤပူၤဖျဲးဝဲ ခီဖျိလၢ မူခိၣ်ကလူးတဂၤလီၤ.
(ဟိၤၡ့ ၂:၁၈) ဒီးတၢ်လၢမုၢ်တနံၤန့ၣ် ယကအၢၣ်လီၤအီလီၤတၢ်ဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢပှၢ်လၢ်ကျါ, ဒီးထိၣ်ဖိလံၣ်ဖိလၢမူကပိာ်လိၤ, ဒီးတၢ်စွါတဖၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, လၢအဂီၢ်လီၤ. ဒီးယကမၤဟးဂီၤကွံာ် ချံၣ်ဧိၤပျၢ်ဧိၤ, ဒီးနးဧိၤဘီဧိၤ, ဒီးတၢ်ဒုးသုး, ဒီးပာ်ကွံာ်အီၤလၢထံဧိၤကီၢ်ဧိၤအပူၤ, ဒီးယကဒုးမံလီၤအီၤလၢ တၢ်တပျံၤဘၣ်အလီၢ်လီၤ.
တၢး၀၅ ၁၁/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၀ အဆၢ ၁၆
ဝံဟိၤၡ့အတၢ်စံးပာ် မၤစၢၤပှၤလၢ ပကလဲၤတၢ်ဒီးယွၤအဂီၢ်
၁၆ ကစၢ်ယွၤမၤလၢပှဲၤ အတၢ်စံးပာ်အံၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. “ဒီးတၢ်လၢမုၢ်တနံၤန့ၣ် ယကအၢၣ်လီၤအီလီၤတၢ်ဒီး ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢပှၢ်လၢ်ကျါ, ဒီးထိၣ်ဖိလံၣ်ဖိလၢမူကပိာ်လိၤ, ဒီးတၢ်စွါတဖၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, လၢအဂီၢ်လီၤ. ဒီးယကမၤဟးဂီၤကွံာ် ချံၣ်ဧိၤပျၢ်ဧိၤ, ဒီးနးဧိၤဘီဧိၤ, ဒီးတၢ်ဒုးသုး, ဒီးပာ်ကွံာ်အီၤလၢထံဧိၤကီၢ်ဧိၤအပူၤ, ဒီးယကဒုးမံလီၤအီၤလၢ တၢ်တပျံၤဘၣ်အလီၢ်လီၤ.” (ဟိၤၡ့ ၂:၁၈) ပှၤယူဒၤဖိလၢ အအိၣ်လီၤတဲာ်တ့ၢ်တဖၣ် က့ၤကဒါဆူ အထံအကီၢ်အခါ အိၣ်ဘၣ်ဝဲ မုာ်မုာ်ခုၣ်ခုၣ်ဒီး တပျံၤဘၣ် ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိနီတမံၤဘၣ်. ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်စ့ၢ်ကီးဖဲ ခ.န ၁၉၁၉, နီၢ်သးအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ “ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်” လၢအမ့ၢ်တၢ်ဘူၣ်ကမၣ်ဘါကမၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အခါန့ၣ်လီၤ. ခဲအံၤအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ်ဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိး လၢနီၢ်သးပၤရဒံစူးအပူၤ ဃုာ်ဒီးပှၤစူၢ်တၢ်နာ်တၢ် ကဒဲကဒဲလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ် လီၤထူလီၤယိာ်တဖၣ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤအၢပှၤသီအဒူအဃိ ဒ်သိးဒီးဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိတဖၣ် တအိၣ်ဘၣ်လၢ ခရံာ်ဖိနီၢ်နီၢ်တဖၣ်အံၤ အကျါဘၣ်.—လီၣ်ဖျါ ၁၄:၈; ယၡါယၤ ၁၁:၆-၉; ကလၤတံ ၆:၁၆.
g၀၅ ၉/၈ ကဘျံးပၤ ၁၂ အဆၢ ၂
ဖဲဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် ပှဲၤဝဲဒီး တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအခါ
ပှၤလၢအအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဖၣ် ကဘၣ်အံးထွဲကွၢ်ထွဲဝဲ ဟီၣ်ခိၣ်လၢအအိၣ်ဝဲအံၤဒ်လဲၣ်န့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ကသိၣ်လိအီၤအဃိ တၢ်အိၣ်မူလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢန့ၣ် ကပှဲၤဒီးတၢ်ဃူတၢ်ဖိးလီၤ. အဝဲ “အၢၣ်လီၤအီလီၤ” ဝဲလၢဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အအၢအသီတဖၣ်ဒၣ်လဲာ် ကအိၣ်ဒီး ပှၤကညီဃူဃူဖိးဖိးလီၤ.—ဟိၤၡ့ ၂:၁၈; ၁ မိၤၡ့ ၁:၂၆-၂၈; ယၡါယၤ ၁၁:၆-၈.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ဟိၤၡ့ ၇:၁-၁၆) တုၤယသါကမၤဘျါက့ၤအံၣ်စရ့လးဒီး, အ့ဖရဲၣ်အတၢ်ဒဲးဘး ဒီးၡၤမရံအမၤတၢ်အၢန့ၣ် အိၣ်ဖျါထီၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကတိၤတၢ်ကဘျံးကဘျၣ်, ဒီးပှၤဟုၣ်တၢ်ဟဲနုာ်, ဒီးတမျာ်တဖုဂုာ်ဆူၣ်ပျီဆူၣ်တၢ်လၢခိလီၤ. ၂ ဒီးအဝဲသ့ၣ် တစံးဘၣ်လၢအသးကံၢ်ပူၤ လၢယသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ အတၢ်အၢခဲလၢာ်န့ၣ်ဘၣ်. ခဲကနံၣ်အံၤအတၢ်မၤတဖၣ် အိၣ်ဝးတရံးအီၤ, အိၣ်ဝဲလၢယမဲာ်ညါလီၤ. ၃ ဒုးသးခုအစီၤပၤလၢအတၢ်အၢ, ဒီးပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် လၢတၢ်ကတိၤကဘျံးကဘျၣ်လီၤ. ၄ မ့ၢ်ဝဲလၢပှၤမၤကမၣ်ပမါပဝၤခဲလၢာ်, မၤသးဒ်ဖၣ်ကပူၤလၢ ပှၤကုၢ်ကိၣ်မၤကိၢ်ထီၣ်အီၤအသိးန့ၣ်, လၢအဆိတ့ၢ်မၤကိၢ်ထီၣ်အီၤလၢ အစံၢ်ကိၣ်သံကစဲာ်လံၤလံၤ တုၤကိၣ်မံၣ်မၤဖးထီၣ်ဝဲလီၤ. ၅ လၢစီၤပၤအမုၢ်တနံၤန့ၣ် ပဒိၣ်ဖးဒိၣ်မၤမူၤအသးလၢ စပံးထံအတၢ်ကိၢ်လီၤ. စီၤပၤယူာ်ထီၣ်ဃုာ်အစု ဒီးပှၤဒုၣ်ဒွဲၣ်တၢ်လီၤ. ၆ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သုးဘူးအသးအိၣ်ဒီးအသး ဒ်ဖၣ်ကပူၤအသိးလၢ အအိၣ်ခိးခူသူၣ်အဖၢမုၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤကုၢ်ကိၣ်တဂၤမံဝဲသီတနၤကျၢၤလီၤ. မုၢ်ဆ့ၣ်ထီၣ်န့ၣ် အီၣ်တၢ်ဒ် မ့ၣ်လၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ၇ အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် ကိၢ်ဝဲဒ်ဖၣ်ကပူၤအသိး, ဒီးအီၣ်ကွံာ်အပှၤစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်, အစီၤပၤခဲလၢာ်လီၤဃံၤလံ. ပှၤကိးထီၣ်ယၤအံၤတအိၣ်ဘၣ်လၢ အကျါနီတဂၤဘၣ်. ၈ အ့ဖရဲၣ်မၤဃါဃုာ်အသးဒီး ပှၤကလုာ်တဖၣ်, အ့ဖရဲၣ်မ့ၢ်ကိၣ်ဘ့ၣ်ဘၣ်တဘ့ၣ်လၢ တၢ်တမၤကဒါဘၣ်အီၤဘၣ်. ၉ ပှၤတခီဘီမုၢ်ဖိအီၣ်ကွံာ်အဂံၢ်အဘါ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, အဝဲဒၣ်တသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲဘၣ်, ဒီးခိၣ်သူဝါအိၣ်ဝဲဖဲအံၤဖဲနုၤ လၢအခိၣ်လိၤဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တသ့ၣ်ညါဘၣ်ဝဲဘၣ်. ၁၀ ဒီးအံၣ်စရ့လးအသးထီၣ်ထီန့ၣ် အုၣ်အသးလၢအမဲာ်ညါ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တဃၣ်အသးဆူ ယွၤအကစၢ်အအိၣ်ဘၣ်. ဒီးလၢတၢ်ခဲလၢာ်န့ၣ်အဃိ တဃုဘၣ်အီၤဘၣ်. ၁၁ ဒီးအ့ဖရဲၣ်မၤသးဒ် ထိၣ်လွံၢ်တဘ့ၣ်အသိး လၢအသးတဖးဘၣ်. လၢအနၢ်ပၢၢ်တၢ် တအိၣ်ဘၣ်အသိးလီၤ. ကိးဝဲဆူအဲၤကူပတူး, လဲၤဝဲဆူအၤၡူၢ်လီၤ. ၁၂ တုၤအလဲၤဒီး, ယကဟုးယပှာ်လၢအဖီခိၣ်, ယကထုးလီၤအီၤ ဒ်မူကပိာ်လိၤအထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤ အသိးန့ၣ်လီၤ. ယကသိၣ်ဃီၣ်အီၤ, ဒ်အတၢ်အိၣ်ဖှိၣ် နၢ်ဟူဝဲအသိးန့ၣ်လီၤ. ၁၃ အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်အဖှီၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဟးကွံာ်ဝဲလၢယအိၣ်လီၤ. မ်အဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မၤကမၣ်ဘၣ်ယၤလီၤ. ယသါကပှ့ၤက့ၤအီၤ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ကတိၤတၢ်ကဘျံးကဘျၣ်လၢယဂ့ၢ်လီၤ. ၁၄ ဒီးတကိးထီၣ်ယၤလၢအသးဘၣ်. မ့မ့ၢ်အဟီၣ်ပသူထီၣ်လၢအလီၢ်မံပူၤလီၤ. အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်လၢဘုဧိၤဟုဧိၤ, ဒီးစပံးထံအသီအဂီၢ်, ဒီးပူထီၣ်ယၤလီၤ. ၁၅ ယသိၣ်ဃီၣ်အီၤ, ဒီးမၤဆူၣ်ထီၣ်အစုဒုၣ်ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ကူၣ်ထီၣ်တၢ်အၢထီဒါယၤလီၤ. ၁၆ ဃၣ်အသးဘၣ်ဆၣ်ဒီး တမ့ၢ်ဘၣ်ဆူတၢ်ထီကတၢၢ်အအိၣ်ဘၣ်. မၤသးဒ်ချံၣ်လၢ အလီတၢ်တဘ့ၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. အပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ် ကလီၤဃံၤလၢနးဧိၤဘီဧိၤလၢ အကတိၤတၢ်လၢအသးထီၣ်အဃိလီၤ. အန့ၣ်ကကဲထီၣ်အတၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်အလီၢ်လၢ ကီၢ်အဲၤကူပတူးအပူၤလီၤ.
လါအီးကထိဘၢၣ် ၂၃–၂၉
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ |ဟိၤၡ့ ၈-၁၄
“ဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တၢ်လၢအဂ့ၤကတၢၢ်”
(ဟိၤၡ့ ၁၄:၂) ဟံးန့ၢ်တၢ်ကတိၤတဖၣ်, ဒီးက့ၤကဒါက့ၤဆူယွၤအအိၣ်တက့ၢ်. စံးအီၤ, ပျၢ်ပတၢ်ဒဲးဘးခဲလၢာ်, ဒီးတူၢ်လိာ်ပှၤဧ့ၢ်ဂ့ၤတက့ၢ်. ဒီးပကဟ့ၣ်နၤလၢ ပပျုၤအတၢ်လုၢ်ဂီၤဖံးလီၤ.
တၢး၀၇ ၄/၁ ကဘျံးပၤ ၂၀ အဆၢ ၂
ဟ့ၣ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်လၢ အဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသး
တကးဒံးဘၣ် လံာ်စီဆှံပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤန့ၣ် ပထံၣ်အီၤဒ် တၢ်လုၢ်လၢ ပဟ့ၣ်ယဟိဝၤယွၤအသိး သ့ဝဲလီၤ. ဝံဟိၤၡ့သူဝဲတၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ပပျုၤအတၢ်လုၢ်ဂီၤဖံး” အဃိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပတၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤအီၤလၢ ပထးခိၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤထံၣ်ဝဲဒ် တၢ်လုၢ်အဂ့ၤကတၢၢ်အကျါတခါလီၤ. (ဟိၤၡ့ ၁၄:၂) တၢ်မၢဖိပီလူး ဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါဝဲ ပှၤဧ့ၤဘြံၤခရံာ်ဖိတဖၣ်လၢ– “မ်ပပာ်ထီၣ်တၢ်လုၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤယွၤ တဘိယူၢ်ဃီ, ဒ်ပစံးတၢ်အသိး, ပထးခိၣ်အတၤသၣ်လၢ တၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤအမံၤန့ၣ်တက့ၢ်.” (ဧ့ၤဘြံၤ ၁၃:၁၅) မုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ယဟိဝၤပှၤအုၣ်အသးတဖၣ် လဲၤလၢပှၤကိးကလုာ်ဒဲးအအိၣ်ဒီး စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲဒီး ဒုးကဲထီၣ်အီၤလၢ ယ့ၣ်ၡူးအပျဲၢ်အဘီၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၄:၁၄; ၂၈:၁၉, ၂၀) လၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် ယဟိဝၤယွၤလၢ တၢ်လုၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤလၢ မုၢ်ဆါဆဲးလၢမုၢ်နၤလီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၇:၁၅.
(ဟိၤၡ့ ၁၄:၄) ယကမၤဘျါက့ၤအသးဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. ယကအဲၣ်က့ၤကွံက့ၤဒၣ်အီၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယသးထီၣ်ဃၣ်ကွံာ်လံအသးလၢအီၤလံ.
တၢး၁၁ ၂/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၆ အဆၢ ၁၅
ပမ့ၢ်ဒိးန့ၢ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘၣ်သး ပကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူ
၁၅ တၢ်လၢပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ် ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်သ့အကျါန့ၣ် ဂီၤဖံးမ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိလၢ အပှ့ၤဒိၣ်ကတၢၢ်လီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “ပပျုၤအတၢ်လုၢ်ဂီၤဖံး” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲ ပစံးထီၣ်ပတြၢၤကစၢ်ယွၤလၢ တၢ်ကတိၤလၢ ပဆိကမိၣ်ပာ်စၢၤအီၤဂ့ၤဂ့ၤလီၤ. ပှၤလၢအဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်ဒ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကစံးဆၢအီၤဒ်လဲၣ်. ကစၢ်ယွၤတဲဝဲလၢ– “ယကအဲၣ်က့ၤကွံက့ၤဒၣ်အီၤလီၤ.” (ဟိၤ. ၁၄:၄) ပှၤလၢအလုၢ်ထီၣ် တၢ်လုၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤဒ်အံၤန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကပျၢ်ကွံာ်အတၢ်ကမၣ်, ကဘၣ်သူၣ်ဘၣ်သးအီၤဒီး ကဒုးကဲထီၣ်အီၤလၢ အတံၤသကိးလီၤ.
(ဟိၤၡ့ ၁၄:၉) မ့ၢ်မတၤကူၣ်တၢ်သ့ဒီး နၢ်ပၢၢ်တၢ်တဖၣ်အံၤတဂၤလဲၣ်. မ့ၢ်မတၤအိၣ်ဒီးတၢ်ကူၣ်တၢ်ဆးဒီး သ့ၣ်ညါအီၤန့ၣ်တဂၤလဲၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤအကျဲဧိၤကပူၤဧိၤန့ၣ်တီဝဲလိၤဝဲ, ဒီးပှၤတီပှၤလိၤကလဲၤဝဲလၢအပူၤလီၤ. မ့မ့ၢ်ပှၤမၤကမၣ်တၢ်ဖိန့ၣ် အခီၣ်ကဘၣ်တိၢ်ဘၣ်ထံးလၢအပူၤလီၤ.
jd ကဘျံးပၤ ၈၇ အဆၢ ၁၁
မၤယဟိဝၤယွၤအတၢ်မၤ ဒ်အတၢ်ဘျၢလၢ အတီအလိၤအသိး
၁၁ ဟိၤၡ့ ၁၄:၉ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပမ့ၢ်အိၣ်မူဒ် ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ဘျၢလၢအတီအလိၤအသိးန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလီၤ. ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်ဆိၣ်ဂ့ၤဒီးတၢ်အဘျုးန့ၣ် ဒိးသန့ၤထီၣ်အသးလၢ ပအိၣ်မူဒ် တၢ်ဘၣ်ကစၢ်ယွၤအသး ထဲလဲၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒ်ကစၢ်ယွၤ မ့ၢ်ပတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ်အသိး အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲလၢ ပဘၣ်တၢ်တ့လီၤပှၤဒ်လဲၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လၢအဝဲမၢပမၤန့ၣ် မ့ၢ်လၢပနီၢ်ကစၢ်အဘျုးအဂီၢ်လီၤ. ဒ်သိးပကတဲဖျါထီၣ် ကစၢ်ယွၤဒီးပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အဘၢၣ်စၢၤ ပတၢ်အိၣ်သးအိၣ်ဝဲဒ်လဲၣ်အဂီၢ် ပကဆိကမိၣ်ကွၢ် ကါဒီးပှၤလၢအတ့ထီၣ်အီၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအတ့ထီၣ်ကါတဂၤ သ့ၣ်ညါဝဲ အတၢ်ဖိတၢ်လံၤ ဘၣ်တၢ်မၤဃာ်အီၤဒ်လဲၣ်ဒီး ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ညါဝဲ ကါန့ၣ် ပှၤကဘၣ်ဆီတလဲအစဲးအသိ ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်လီၤ. နမ့ၢ်တမၤဒ်အံၤဘၣ်န့ၣ် မ့ၢ်နကါကမၤတၢ်ဂ့ၤဂ့ၤဒံးဧါ. တမ့ၢ်လၢကါအစဲး ကမၤတၢ်ယံာ်ယံာ်ထဲသိးဒီး အကြၢးမၤဝဲဘၣ် ဒီးအစဲးကဟးဂီၤန့ၣ်လီၤ. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်စ့ၢ်ကီးဒ်န့ၣ်အသိးလီၤ. ပမ့ၢ်အိၣ်မူထွဲဒ် တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢ ပတၢ်ဘၣ်တ့ကစၢ် ဟ့ၣ်လီၤပှၤန့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်အဘျုးလီၤ. (ယၡါယၤ ၄၈:၁၇, ၁၈) ခီဖျိလၢပမၤဒ်န့ၣ်ဒီး ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်အဘျုးန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်အဂၤတမံၤလၢ ပကအိၣ်မူဒ် ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဘျၢဒီး အတၢ်သိၣ်တၢ်သီအသိးလီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၁၁၂:၁.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ဟိၤၡ့ ၁၀:၁၂) ဖှံတၢ်လၢသုဂီၢ်လၢတၢ်တီတၢ်လိၤ, ကူးတၢ်လၢတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်, မၤလီၤကလဲဟီၣ်ခိၣ်လၢ ပှၤထဲၣ်တ့ၢ်အီၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ သုဃုယွၤတုၤအဟဲဒုးစူၤဘၣ်သုလၢ တၢ်တီတၢ်လိၤန့ၣ် အမုၢ်အလါဘၣ်လံဝဲလံ.
တၢး၀၅ ၁၁/၁၅ ကဘျံးပၤ ၂၈ အဆၢ ၇
“ယွၤအကျဲဧိၤ ကပူၤဧိၤန့ၣ် တီဝဲလိၤဝဲ”
၇ ပမ့ၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် ယဟိဝၤယွၤဒ် ကျဲလၢအတီအလိၤအသိး ဒီးပမ့ၢ်တပာ်မၤပသးဘၣ်န့ၣ် ပကဒိးန့ၢ်ဘၣ် အတၢ်အဲၣ်တၢ်သးကညီၤ မ့တမ့ၢ် အတၢ်အဲၣ်လၢအတီလီၤ. ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိလၢ အမၤဖဲအသးတဖၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်တဲအီၤလၢ– “ဖှံတၢ်လၢသုဂီၢ်လၢတၢ်တီတၢ်လိၤ, ကူးတၢ်လၢတၢ်ဘျုးတၢ်ဖှိၣ်, မၤလီၤကလဲဟီၣ်ခိၣ်လၢ ပှၤထဲၣ်တ့ၢ်အီၤတက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ သုဃုယွၤတုၤအဟဲဒုးစူၤဘၣ်သုလၢ တၢ်တီတၢ်လိၤန့ၣ် အမုၢ်အလါဘၣ်လံဝဲလံ.”—ဟိၤၡ့ ၁၀:၁၂.
(ဟိၤၡ့ ၁၁:၁) လၢအံၣ်စရ့လးမ့ၢ်ဖိသၣ်န့ၣ် ယအဲၣ်အီၤ, ဒီးယကိးန့ၢ် ယဖိခွါလၢအဲၤကူပတူးအပူၤလီၤ.
တၢး၁၁ ၈/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၀ အဆၢ ၁၀
အဝဲသ့ၣ် အိၣ်ခိးကွၢ်လၢ် မ့းၡံအၤ
၁၀ ဒ်ပှၤအံၣ်စရ့လးဖိတဖၣ်အသိး မ့းၡံအၤကဘၣ်တၢ်ကိးထီၣ်အီၤဆူ ကီၢ်အဲၤကူပတူးလီၤ. (ဟိၤ. ၁၁:၁) တချုးလၢ စီၤပၤဟ့ၤရိာ် ဟ့ၣ်လီၤတၢ်ကလုၢ်လၢ ပှၤကမၤသံတၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ် မူခိၣ်ကလူးဟဲတဲဘၣ် စီၤယိၤသး, နီၢ်မၤရံ ဒီးယ့ၣ်ၡူးလၢ ကလဲၤဃ့ၢ်ပူၤဖျဲးအသးဆူ ကီၢ်အဲၤကူပတူးလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် အိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ် “တုၤစီၤဟ့ၤရိာ်သံဝဲ, ဒ်သိးကစၢ်အကလုၢ်လၢ ဝံတဂၤ [ဟိၤၡ့] အစုပူၤ ကလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလီၤ. စံးဝဲဒၣ်, ယကိးန့ၢ်ယဖိခွါလၢ အဲၤကူပတူးအပူၤလီၤ.” (မး. ၂:၁၃-၁၅) ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ ဘၣ်ဃးဒီး ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်အိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်ဒီး အနီၢ်ဆံးအခါအတၢ်အိၣ်မူန့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးမၤလၢပှဲၤထီၣ် ဝဲလၢအနီၢ်ကစၢ်တသ့ဘၣ်.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ဟိၤၡ့ ၈:၁-၁၄) ပာ်ကွဲၤလၢနထးခိၣ်တက့ၢ်. ဒ်လံာ်ကြီကြာ်အသိး, ဟဲဝဲထီဒါယွၤအပှၤဟံၣ်ဖိလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မၤဟးဂီၤယတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ, ဒီးလုၣ်သ့ၣ်ခါပတာ် ယတၢ်သိၣ်တၢ်သီလီၤ. ၂ အံၣ်စရ့လးကကိးဘၣ်ယၤ, ယကစၢ်ဧၢ, ပသ့ၣ်ညါနၤလီၤ. ၃ အံၣ်စရ့လးညိကွံာ်လံတၢ်အဂ့ၤလီၤ. တၢ်အဒုၣ်အဒါကလူၤအီၤလီၤ. ၄ ပာ်ထီၣ်လံစီၤပၤဘၣ်ဆၣ်ဒီး, တမ့ၢ်ဘၣ်လၢယၤဘၣ်. ပာ်ထီၣ်လံပဒိၣ်ဖးဒိၣ် ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ယတသ့ၣ်ညါဘၣ်အီၤဘၣ်. တ့တၢ်ဂီၤတဖၣ်လၢအစ့, ဒီးအထူဒ်သိး အကဘၣ်တၢ်ဒီၣ်တူာ်ကွံာ်အီၤလီၤ. ၅ ၡၤမရံဧၢ, အဝဲဒၣ်ညိကွံာ်ဂီၤဖံးဖိတဒုန့ၣ်လံ. ယသးကဲၤထီၣ်ဘၣ်အီၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်စီဆှံတသ့ဘၣ် ဆံးယံာ်လဲၣ်. ၆ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ဟဲလၢအံၣ်စရ့လးလီၤ. ပှၤမၤတၢ်သ့ဖိမၤဝဲ, ဒီးတမ့ၢ်ဘၣ်ကစၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်မးၡၤမရံအဂီၤဖံးဖိ ကဘၣ်တၢ်မၤကၢ်လီၤကလဲအီၤလီၤ. ၇ မ့ၢ်အဖှံကလံၤဒီး, ကကူးကလံၤသဝံးလီၤ. ဘုအဘိတန့ၢ်ဘၣ်, တၢ်မဲထီၣ်န့ၣ် တသၣ်ထီၣ်ဘၣ် အချံအသၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်သၣ်ထီၣ်ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ပှၤတခီဘီမုၢ်ဖိကယူၢ်လီၤကွံာ်အီၤလီၤ. ၈ တၢ်ယူၢ်လီၤကွံာ်အံၣ်စရ့လးလီၤ. ခဲကနံၣ်အံၤအိၣ်ဝဲ လၢပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ ဒ်သပၢၤလၢအတဘၣ် တၢ်အသးဘၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ၉ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, လဲၤထီၣ်ဝဲဆူအၤၡူၢ်အပူၤ ဒ်ကသ့ၣ်ယီၤ အိၣ်တဒုဃီအသိးန့ၣ်လီၤ. အ့ဖရဲၣ်န့ၣ် ဟ့ၣ်တၢ်အဲၣ်အဘူးအလဲလီၤ. ၁၀ ဒီးမ့ၢ်ငါတၢ်လၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ခဲကနံၣ်အံၤယကထၢဖှိၣ်အီၤလီၤ. ဒီးတစိၢ်ဖိန့ၣ်ကဘၣ် တၢ်ကိၢ်တၢ်ဂီၤလၢ ပဒိၣ်ဖးဒိၣ်အစီၤပၤဃ့သွဲအဃိလီၤ. ၁၁ မ့ၢ်အ့ဖရဲၣ်မၤအါထီၣ် တၢ်လုၢ်လီၢ်လၢတၢ်ဒဲးဘးအဂီၢ်ဒီး, တၢ်လုၢ်လီၢ်န့ၣ် ကဲထီၣ်တၢ်ဒဲးဘးလၢအဂီၢ်လီၤ. ၁၂ ယကွဲးန့ၢ်အီၤလၢ ယတၢ်သိၣ်တၢ်သီ အကလးဘၣ်ဆၣ်ဒီး, ပာ်ဝဲဒ်ပှၤတခီဘီမုၢ်ဖိအတၢ်အသိးလီၤ. ၁၃ တၢ်လၢတၢ်လုၢ်လၢ ပှၤမၤဘူၣ်ယၤန့ၣ် ပှၤလုၢ်တၢ်ညၣ်, ဒီးအီၣ်ဝဲလီၤ. ယွၤတတူၢ်လိာ်ဘၣ်ဝဲဘၣ်. ခဲကနံၣ်အံၤ ကသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤအတၢ်အၢ, ဒီးအိၣ်သကိးအတၢ်ဒဲးဘးလီၤ. ကက့ၤကဒါက့ၤဆူ အဲၤကူပတူးအပူၤလီၤ. ၁၄ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အံၣ်စရ့လးသးပ့ၤနီၣ် ပှၤလၢအတ့လီၤအီၤတဂၤ, ဒီးမၤထီၣ်တၢ်ဂီၤအဟံၣ်တဖၣ်, ဒီးယူဒၤမၤအါထီၣ် ဝ့ၢ်အိၣ်ဒီးအခိၣ်ဒူလီၤ. မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး ယကမၢလီၤမ့ၣ်အူလၢ အဝ့ၢ်တဖၣ်အပူၤ, ဒီးကအီၣ်ကွံာ်အနူၢ်အစီၤတဖၣ်လီၤ.
လါအီးကထိဘၢၣ် ၃၀–လါနိၣ်ဝ့ဘၢၣ် ၅
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | ယိၤအ့လး ၁-၃
“သုဖိမုၣ်ဒီး သုဖိခွါသ့ၣ်တဖၣ် ကကတိၤတၢ်လၢဝံကျိာ်”
(ယိၤအ့လး ၂:၂၈, ၂၉) ဒီးတၢ်ကမၤအသးလၢအလီၢ်ခံန့ၣ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ယကလူလီၤဂၢ်လီၤယသးလၢ ကယဲၢ်တၢ်ညၣ်ခဲလၢာ်အလိၤ, ဒီးသုဖိမုၣ်ဒီးသုဖိခွါသ့ၣ်တဖၣ် ကကတိၤတၢ်လၢဝံကျိာ်, ဒီးသုသးပှၢ်တဖၣ် ကမံမီၢ်တၢ်မံမီၢ်လီၤ. ဒီးသုဖိခွါတဖၣ် ကထံၣ်တၢ်လၢညါခီ, ၂၉ ဒီးလၢမုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ် ယကလူလီၤဂၢ်လီၤ ယသးလၢသုကုၢ်ပိာ်မုၣ် ဒီးသုကုၢ် ပိာ်ခွါအလိၤလီၤ.
တၢး၀၂ ၈/၁ ကဘျံးပၤ ၁၅ အဆၢ ၄–၅
ဘၣ်တၢ်ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်အီၤလၢ “ယွၤအတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး”
၄ တၢ်မၢဖိတဖၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤန့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ သးစီဆှံဝံၤလံအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ် တထုးယံာ်တၢ်ဆၢကတီၢ်ဘၣ်, ဒီးစးထီၣ်လၢဂီၤခီန့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ တၢ်သးခုကစီၣ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ဒီးဆူပှၤဂၤအအိၣ်လီၤ. အဝဲသ့ၣ်အတၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်မၤအံၤ မၤလၢပှဲၤထီၣ်ဝံအတၢ်စံးပာ်လၢ စီၤပသူၤအ့လးအဖိခွါ ဝံယိၤအ့လး တဲဆိပာ်စၢၤဝဲလၢအပူၤကွံာ် အနံၣ်ဃိးကယၤန့ၣ်လီၤ. အဝဲတဲဝဲလၢ– “ဒီးတၢ်ကမၤအသးလၢအလီၢ်ခံန့ၣ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ယကလူလီၤဂၢ်လီၤယသးလၢ ကယဲၢ်တၢ်ညၣ်ခဲလၢာ်အလိၤ, ဒီးသုဖိမုၣ်ဒီးသုဖိခွါသ့ၣ်တဖၣ် ကကတိၤတၢ်လၢဝံကျိာ်, ဒီးသုသးပှၢ်တဖၣ် ကမံမီၢ်တၢ်မံမီၢ်လီၤ. ဒီးသုဖိခွါတဖၣ် ကထံၣ်တၢ်လၢညါခီ, ဒီးလၢမုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ် ယကလူလီၤဂၢ်လီၤ ယသးလၢသုကုၢ်ပိာ်မုၣ် ဒီးသုကုၢ် ပိာ်ခွါအလိၤ . . . တချုးကစၢ်အမုၢ်နံၤဖးဒိၣ် မၤပျံၤတၢ်တနံၤဟဲ” န့ၣ်လီၤ.—ယိၤအ့လး ၁:၁; ၂:၂၈, ၂၉, ၃၁; မၤတၢ် ၂:၁၇, ၁၈, ၂၀.
၅ အဃိ မ့ၢ်ကစၢ်ယွၤ ကဒုးဂဲၤဆၢထၢၣ်ဝဲ ဝံပိာ်မုၣ်ဒီးဝံပိာ်ခွါတဖၣ်လၢ ကတဲဆိပာ်စၢၤတၢ်လၢ ခါဆူညါ ဒ်သိးဒီး စီၤဒၤဝံး, ဝံယိၤအ့လး ဒီးနီၢ်ဒဘိရၤဧါ. တမ့ၢ်ဘၣ်. အဲၣ်ဒိးစံးဝဲယဟိဝၤယွၤ အသးစီဆှံ ထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ် ခရံာ်ဖိ ‘ဖိမုၣ်ဒီးဖိခွါ, ကုၢ်ပိာ်မုၣ် ဒီးကုၢ်ပိာ်ခွါ’ တဖၣ်ဒ်သိး ကစံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ “တၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး” လၢယဟိဝၤယွၤမၤတ့ၢ်ဝဲလၢ အပူၤကွံာ်ဒီး ကမၤဝဲလၢခါဆူညါန့ၣ်လီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ် ကတိၤတၢ်လၢ တၢ်ထီကတၢၢ်တဂၤအခၢၣ်စးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် စံးဆၢက့ၤ အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.—ဧ့ၤဘြံၤ ၁:၁, ၂.
jd ကဘျံးပၤ ၁၆၇ အဆၢ ၄
“ကိးထီၣ်တၢ်အံၤလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါ”
၄ ဆိကမိၣ်ကွၢ် တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလၢ ကျဲလၢအဂၤတဘိတက့ၢ်. ယဟိဝၤယွၤအဝံ ယိၤအ့လး တဲဝဲလၢ– “ယကလူလီၤဂၢ်လီၤယသးလၢ ကယဲၢ်တၢ်ညၣ်ခဲလၢာ်အလိၤ, ဒီးသုဖိမုၣ်ဒီးသုဖိခွါသ့ၣ်တဖၣ် ကကတိၤတၢ်လၢဝံကျိာ်, ဒီးသုသးပှၢ်တဖၣ် ကမံမီၢ်တၢ်မံမီၢ်လီၤ. ဒီးသုဖိခွါတဖၣ် ကထံၣ်တၢ်လၢညါခီ” လီၤ. (ယိၤအ့လး ၂:၂၈-၃၂) ဖဲ ခ.န ၃၃ ဘူၣ်ယဲၢ်ဆံအနံၤန့ၣ် စီၤပ့းတရူး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ လံာ်စီဆှံတတီၤအံၤအခီပညီလီၤ. ဖဲနံၤအဝဲန့ၣ် ပှၤလၢအအိၣ်ဖှိၣ်လၢ ဒၢးတဖျၢၣ်အဖီခိၣ်လၢ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤန့ၣ် သးစီဆှံလီၤဘၣ်လၢ အလိၤဝံၤဒီး အဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ “ယွၤအတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး” လီၤ. (မၤတၢ် ၁:၁၂-၁၄; ၂:၁-၄, ၁၁, ၁၄-၂၁) ဆိကမိၣ်ကွၢ်လၢ ပစိၤခဲအံၤတက့ၢ်. ဝံယိၤအ့လး အတၢ်စံးပာ်အံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲလၢ ယၤဖှိၣ်နံၣ် ခံဆံအခီၣ်ထံးလံၤလံၤန့ၣ်လီၤ. ဖဲန့ၣ်န့ၣ် ပှၤပိာ်မုၣ်, ပိာ်ခွါ, သးပှၢ်, သးစၢ်လၢ အဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲ “ယွၤအတၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး” လီၤ. ဒီးတၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ် စံၣ်တဲၤတဲလီၤဝဲတဖၣ်အကျါန့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ယွၤအဘီအမုၢ် သူၣ်ထီၣ်အသးလၢ မူခိၣ်လံန့ၣ်လီၤ.
(ယိၤအ့လး ၂:၃၀-၃၂) ဒီးယကဟ့ၣ် တၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး, လၢမူခိၣ်ထး, ဒီးလၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်, တၢ်သွံၣ်, ဒီးမ့ၣ်အူ, မ့ၣ်အူခုၣ်အသဝံလီၤ. ၃၁ တချုးကစၢ်အမုၢ်နံၤဖးဒိၣ် မၤပျံၤတၢ်တနံၤဟဲဒီး, မုၢ်ကကဲထီၣ်တၢ်ခံး, ဒီးလါကကဲထီၣ်တၢ်သွံၣ်လီၤ. ၃၂ ဒီးတၢ်ကမၤအသးလၢ ဖဲဒၣ်ပှၤလၢ အကိးထီၣ်ကစၢ်အမံၤ တဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ်ကပူၤဖျဲးဝဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤပူၤဖျဲးတၢ်တဖၣ် ကအိၣ်ဝဲလၢကစၢၢ်စံယိၣ်, ဒီးလၢယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ, ဒ်ယွၤစံးဝဲအသိး, လၢပှၤလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်အကျါ, လၢယွၤကကိးအီၤလီၤ.
တၢး၀၇ ၁၀/၁ ကဘျံးပၤ ၁၃ အဆၢ ၂
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယိၤအ့လးဒီး လံာ်ဧၤမိၣ်
၂:၃၂— တၢ် “ကိးထီၣ်ကစၢ်အမံၤ” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးစံးဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. ပကဘၣ်ကိး ကစၢ်ယွၤအမံၤန့ၣ် အခီပညီမ့ၢ် ပကဘၣ်သ့ၣ်ညါအမံၤ, ယူးယီၣ်ပာ်ကဲအမံၤ ဒီးပဘၣ်နာ်ဒီး သန့ၤပသးလၢ ယဟိဝၤယွၤလီၤ.— ရိမ့ၤ ၁၀:၁၃, ၁၄.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(ယိၤအ့လး ၂:၁၂, ၁၃) မ့မ့ၢ်ခဲကနံၣ်အံၤဒၣ်လဲာ်ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ဃၣ်သုသးဆူယအိၣ်လၢ သုသးဒီဖျၢၣ်ညါ, ဒီးဒုၣ်တၢ်အီၣ်, ဒီးဟီၣ်, ဒီးသူၣ်အုးသးအုးန့ၣ်တက့ၢ်. ၁၃ ဒီးမၤဖှီသုဆ့တဂ့ၤ, မၤဖှီသုသးဒီး ဃၣ်လိၤသုသးဆူ ယွၤသုကစၢ်အအိၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သူၣ်ကညီၤသးကညီၤတၢ်, ဒီးသးအိၣ်တၢ်, ဒီးသးထီၣ်ကီ, ဒီးအဘျုးအဖှိၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ဒီးပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးလၢ တၢ်အၢအဃိလီၤ.
တၢး၀၇ ၁၀/၁ ကဘျံးပၤ ၁၃ အဆၢ ၅
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယိၤအ့လး ဒီးလံာ်ဧၤမိၣ်
၂:၁၂, ၁၃. တၢ်ပီၢ်ယၢ်နီၢ်နီၢ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢ အဟဲအိၣ်ထီၣ်လၢ ပသးပူၤအနီၢ်ကီၢ်လီၤ. ဒီးတၢ်အံၤတမ့ၢ်ပှၤ ‘ဖှီဆ့’ ဘၣ်ကဘၣ်မ့ၢ်ပှၤ ‘ဖှီသး’ န့ၣ်လီၤ.
(ယိၤအ့လး ၃:၁၄) ပှၤဂီၢ်မုၢ်, ပှၤဂီၢ်မုၢ်လၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်တဲာ် အကစၢၢ်ကဆူးအပူၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤအမုၢ်တနံၤ အိၣ်ဘူးထီၣ်လံလၢ တၢ်စံၣ်ညီၣ်တဲာ် အကစၢၢ်ကဆူးပူၤလံ.
တၢး၀၇ ၁၀/၁ ကဘျံးပၤ ၁၃ အဆၢ ၃
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်ယိၤအ့လး ဒီးလံာ်ဧၤမိၣ်
၃:၁၄—“တၢ်စံၣ်ညီၣ်တဲာ်အကစၢၢ်ကဆူး” န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်ဝဲတၢ်အဒိလၢ ကစၢ်ယွၤစံၣ်ညီၣ်တၢ်အလီၢ်လီၤ. ပှၤယူဒၤဖိအစီၤပၤ ယဟိၡၤဖး လၢအမံၤအခီပညီမ့ၢ် “ယဟိဝၤမ့ၢ် တၢ်စံၣ်ညီၣ်တီ” အစိၤန့ၣ် ကစၢ်ယွၤအုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤ ပှၤယူဒၤဖိတဖၣ် ခီဖျိမၤဘံဘူဝဲ သုးမုၢ်သံၣ်ဘိတဖၣ်လၢ အကဝီၤဃာ် ကီၢ်ယူဒၤလီၤ. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ တၢ်လီၢ်အံၤ ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ “ကစၢၢ်ကဆူး ယဟိၡၤဖး” လီၤ. (ယိၤအ့လး ၃:၂, ၁၂) မ့မ့ၢ်လၢပစိၤခဲအံၤ တၢ်လီၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤ ဒ်စပံးသၣ်အကျိးအပူၤ ပှၤယီၢ်ဒံးဒူးစပံးသၣ်အသိးလီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၅.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(ယိၤအ့လး ၂:၂၈–၃:၈) ဒီးတၢ်ကမၤအသးလၢအလီၢ်ခံန့ၣ်, ယွၤစံးဝဲဒၣ်, ယကလူလီၤဂၢ်လီၤယသးလၢ ကယဲၢ်တၢ်ညၣ်ခဲလၢာ်အလိၤ, ဒီးသုဖိမုၣ်ဒီးသုဖိခွါသ့ၣ်တဖၣ် ကကတိၤတၢ်လၢဝံကျိာ်, ဒီးသုသးပှၢ်တဖၣ် ကမံမီၢ်တၢ်မံမီၢ်လီၤ. ဒီးသုဖိခွါတဖၣ် ကထံၣ်တၢ်လၢညါခီ, ၂၉ ဒီးလၢမုၢ်နံၤတဖၣ်န့ၣ် ယကလူလီၤဂၢ်လီၤ ယသးလၢသုကုၢ်ပိာ်မုၣ် ဒီးသုကုၢ်ပိာ်ခွါအလိၤလီၤ. ၃၀ ဒီးယကဟ့ၣ် တၢ်လီၤလိၢ်လီၤလး, လၢမူခိၣ်ထး, ဒီးလၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်, တၢ်သွံၣ်, ဒီးမ့ၣ်အူ, မ့ၣ်အူခုၣ်အသဝံလီၤ. ၃၁ တချုးကစၢ်အမုၢ်နံၤဖးဒိၣ် မၤပျံၤတၢ်တနံၤဟဲဒီး, မုၢ်ကကဲထီၣ်တၢ်ခံး, ဒီးလါကကဲထီၣ်တၢ်သွံၣ်လီၤ. ၃၂ ဒီးတၢ်ကမၤအသးလၢ ဖဲဒၣ်ပှၤလၢ အကိးထီၣ်ကစၢ်အမံၤတဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ် ကပူၤဖျဲးဝဲလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ပှၤပူၤဖျဲးတၢ်တဖၣ် ကအိၣ်ဝဲလၢကစၢၢ်စံယိၣ်, ဒီးလၢယရူၤၡလ့ၣ်အပူၤ, ဒ်ယွၤစံးဝဲအသိး, လၢပှၤလၢအအိၣ်လီၤတဲာ်အကျါ, လၢယွၤကကိးအီၤလီၤ. ၃ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ကွၢ်ကွၢ်, တၢ်လၢမုၢ်နံၤတဖၣ်, ဒီးတၢ်လၢအကတီၢ်န့ၣ် တုၤယဒုးဟဲက့ၤ ယူဒၤဒီးယရူၤၡလ့ၣ် လၢအလဲၤကဲကုၢ်ဒီး, ၂ ယကဒုးအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ် ပှၤကိးကလုာ်ဒဲး, ဒီးယကဒုးဟဲလီၤအီၤ ဆူကစၢၢ်ကဆူးယဟိၡၤဖး, ဒီးယကစံၣ်ညီၣ်အီၤဖဲန့ၣ်လၢ ယပှၤဂီၢ်မုၢ်ဒီး ယတၢ်န့ၢ်သါအံၣ်စရ့လး, လၢအဝဲသ့ၣ်မၤလီၤပြံလီၤပြါအီၤလၢ ပှၤကလုာ်တဖၣ်အကျါအဃိ, ဒီးနီၤဖးယထံယကီၢ်လီၤ. ၃ ဒီးအဝဲသ့ၣ်ဖးဝဲလၢ ယပှၤဂီၢ်မုၢ်အဂီၢ်, ဒီးဟ့ၣ်လီၤဖိသၣ်ပိာ်ခွါတဂၤလၢ ပှၤဃဲသဲမုၣ်တဂၤအဂီၢ်, ဒီးဆါကွံာ် ဖိသၣ်ပိာ်မုၣ်တဂၤလၢစပံးထံအဂီၢ်, ဒ်သိးအကအီတၢ်လီၤ. ၄ သုဒီးယၤမ့ၢ်ဒ်လဲၣ်, စိၢ်, ဒီးစံဒိၣ်, ဒီးဖလ့ၡသးအကီၢ်ဃၢၤခဲလၢာ်သ့ၣ်ဧၢ, သုကမၤဆၢတၢ်လၢယၤဧါ. ဒီးသုမ့ၢ်မၤဆၢတၢ်လၢယၤဒီး, ယကဟ့ၣ်လီၤသုမၤဆၢတၢ်လၢ သုခိၣ်ဒၣ်သုဝဲ ချ့မးဒီးချ့သဒံးလီၤ. ၅ မ့ၢ်သုစိာ်ထီၣ်ကွံာ်ယစ့ဒီးယထူ, ဒီးစိာ်ယတၢ်ဂ့ၤဒီးတၢ်ဘၣ်တၢ်အသးတဖၣ် ဆူသုတၢ်ဂီၤအနူၢ်ပူၤ, ၆ ဒီးသုဆါကွံာ်ပှၤယူဒၤဖိ, ပှၤယရူၤၡလ့ၣ်ဖိ ဆူပှၤယၤဝၣ်ဖိအစုပူၤ ဒ်သိးအကအိၣ်ယံၤဒီး အကီၢ်ဃၢၤဒၣ်ဝဲဒီး, ၇ ကွၢ်ကွၢ်, ယကထိၣ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်အီၤလၢ အလီၢ်ဖဲသုဆါကွံာ်အီၤ, ဒီးယကဟ့ၣ်ကဒါက့ၤသုမၤဆၢတၢ်လၢ သုခိၣ်ဒၣ်သုဝဲအဖီခိၣ်, ၈ ဒီးယကဆါကွံာ် သုဖိခွါဒီး သုဖိမုၣ်ဆူ ပှၤယူဒၤဖိအစုပူၤ, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကဆါကွံာ်အီၤဆူ ပှၤစဘၤဖိ, ပှၤတကလုာ်အိၣ်ဝဲလၢ အယံၤအစုပူၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤကတိၤလံတၢ်လံ.