ခရံာ်ဖိအတၢ်အိၣ်မူဒီး တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ကၠိ ကၠိဖိလံာ်တၢ်မၤလိ အတၢ်ဂ့ၢ်ဘျးစဲ
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂–၈
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | လီၣ်ဖျါ ၇–၉
“ယဟိဝၤယွၤ ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ ပှၤဂံၢ်ထီၣ်တသ့တဖၣ်”
(လီၣ်ဖျါ ၇:၉) တၢ်န့ၣ်တဖၣ်အလီၢ်ခံဒီး, ယထံၣ်တၢ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢပှၤဂံၢ်ထီၣ်တသ့ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်, ဟဲလၢကယဲၢ်ပှၤကလုာ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤအဒူၣ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤကတိၤတၢ်အကျိာ် အကလုာ်ကလုာ်အကျါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဆၢထၢၣ်လၢလီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဒီးသိဖိအမဲာ်ညါ, ကူသိးထီၣ်အဆ့ဝါ, ဒီးအိၣ်ဒီးစူၣ်ပလိၣ်အလၣ်လၢအစုပူၤ,
it-1 ကဘျံးပၤ ၉၉၇ အဆၢ ၁
ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်
တၢ်သံကွၢ်အိၣ်ထီၣ်ဝဲလၢ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” မ့ၢ်ဘၣ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤ ဒီးမ့ၢ်အိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ် ပတဲလၢအဝဲသ့ၣ်က ‘ဆၢထၢၣ်လၢ ကစၢ်ယွၤအလီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဒီးသိဖိအမဲာ်ညါ’ ကသ့ဒ်လဲၣ်. (လီၣ်. ၇:၉) လံာ်စီဆှံအပူၤ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် ‘ဆၢထၢၣ်’ န့ၣ်တဘျီတခီၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤတဂၤလၢအဆၢထၢၣ်လၢ ပှၤတဂၤဂၤအမဲာ်ညါ မ့တမ့ၢ် ပှၤတဖုလၢ အဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ ပှၤတဂၤန့ၣ်အတၢ်ကွၢ်မဲာ် မ့တမ့ၢ် အတၢ်ဘၣ်သးလီၤ. (စံး. ၁:၅; ၅:၅; ကတိၤ. ၂၂:၂၉, AT; လူၤ. ၁:၁၉) အဆၢဒိၣ်လၢညါတခါ ပာ်ဖျါဝဲလၢ “ဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤ, ပဒိၣ်ပပှၢ်, ဒီးပှၤသုးဖိတကထိအခိၣ်, ဒီးပှၤအထူးအတီၤ, ဒီးပှၤအိၣ်ဒီး အစိအကမီၤသ့ၣ်တဖၣ်, ဒီးကယဲၢ်တၢ်အကုၢ်အပှၤ, ဒီးပှၤသဘျ့တဂၤလၢ်လၢ်န့ၣ်” တဲဝဲလၢ “မၤဘၢကွံာ်ပှၤလၢ ပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤလၢ လီၢ်ပစိာ်တဂၤန့ၣ်အမဲာ်ညါ, ဒီးလၢသိဖိ အသးဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ဒိၣ်အမုၢ်တနံၤ ဘၣ်ဃးဒီး အဝဲဒၣ်အတၢ်သးဒိၣ်ထီၣ်န့ၣ်ဘၣ်လံ, ဒီးမ့ၢ်မတၤဆၢထၢၣ်သ့တဂၤလဲၣ်” ဒီးဃုဝဲတၢ်အိၣ်သဒၢအလီၢ်လီၤ. (လီၣ်. ၆:၁၅-၁၇; ထိၣ်သတြီၤဒီး လူၤ. ၂၁:၃၆) အဃိ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” န့ၣ်ဘၣ်တၢ်ကရၢကရိထီၣ်အီၤလၢ ပှၤလၢအဆဲးဆၢထၢၣ်ဂၢၢ်ကျၢၤလၢ တၢ်သးထီၣ်အမုၢ်နံၤ အတီၢ်ပူၤန့ၢ်တဖၣ် ဒီးပှၤလၢအဒိးန့ၢ်ဘၣ် ကစၢ်ယွၤ ဒီးသိဖိယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ဘၣ်သးဒီး “ဆၢထၢၣ်” န့ၢ်တဖၣ်လီၤ.
(လီၣ်ဖျါ ၇:၁၄) ဒီးယစံးဘၣ်အီၤ, ယကစၢ်ဧၢ, နသ့ၣ်ညါနဲလီၤ. ဒီးအဝဲဒၣ်စံးဘၣ်ယၤ, ပှၤတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်ပှၤလၢအဟဲလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ, ဒီးဆှုၣ်အဆ့ဒီးမၤဝါထီၣ်အီၤလၢ သိဖိအသွံၣ်လီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၁၁၂၇ အဆၢ ၄
တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်
ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤဝံၤ အနံၣ် ၃၀ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကယဲၢ်ပှၤကလုာ် ဒီးပှၤအဒူၣ်လၢအပၣ်ဃုာ်လၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်အကျါန့ၣ် “မ့ၢ်ပှၤလၢအဟဲလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ” လီၤ. (လီၣ်. ၇:၁၃, ၁၄) ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် “ဟဲလၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်အပူၤ” အဃိ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအီၤလီၤ. တၢ်ကတိၤလၢ မၤတၢ် ၇:၉, ၁၀ လၢအတဲဝဲ “မၤပူၤဖျဲးအီၤ [စီၤယိၤသး] လၢအတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ခဲလၢာ်” န့ၣ်ပာ်ဂၢၢ်ပာ်ကျၢၤဝဲ တၢ်ဂ့ၢ်အံၤလီၤ. မၤပူၤဖျဲးဝဲ စီၤယိၤသးလၢ အတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အဝဲအိၣ်ဒီးတၢ်တူၢ်န့ၢ်ခီၣ်ကဲ တကးဒံးဘၣ် အဝဲပူၤဖျဲးထီၣ်လၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်တဖၣ်လီၤ.
(လီၣ်ဖျါ ၇:၁၅-၁၇) မၤသးဒ်န့ၣ်ဒီး, အိၣ်ဝဲလၢယွၤအလီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ, ဒီးမၤအတၢ်လၢအတၢ်လုၢ်အဟံၣ်ပူၤ, လၢမုၢ်ဆါဆဲးလၢ မုၢ်နၤလီၤ. ဒီးပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤလၢ လီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်တဂၤန့ၣ်, ကစၢၢ်ထီၣ်အဒဲလၢ အဖီခိၣ်လီၤ. ၁၆ ဒီးတၢ်တသၣ်ဝံၤလၢၤဘၣ်အသးဘၣ်, ဒီးတၢ်တသူလၢၤဘၣ် အသးလၢထံဘၣ်, ဒီးမုၢ်တဆဲးဆါလၢၤဘၣ်အီၤဘၣ်, ဒီးတၢ်တကိၢ်ဘၣ်လၢၤဘၣ်အီၤ နီတမံၤဘၣ်. ၁၇ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, သိဖိလၢလီၢ်ပစိာ်အသးကံၢ်ပူၤ ကအံးက့ၤကွၢ်က့ၤအီၤ, ဒီးကဆှၢအီၤဆူ ထံမူထီၣ်ပၢၢ်အအိၣ်, ဒီးယွၤကထွါကွံာ်အမဲာ်ထံလီၤလၢ အမဲာ်သၣ်တိၣ်အလိၤခဲလၢာ်လီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၉၉၆-၉၉၇
ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်
အဝဲသ့ၣ် မ့ၢ်မတၤတဖၣ်လဲၣ်. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါလၢ “ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်” မ့ၢ်မတၤတဖၣ်လဲၣ်အဂီၢ် တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ် အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်ဖဲ လီၣ်ဖျါ အဆၢဒိၣ် ၇ ဒီးလံာ်စီဆှံအဆၢလၢ အဂၤတဖၣ်အပူၤလီၤ. လီၣ်ဖျါ ၇:၁၅-၁၇ န့ၣ်တဲဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤ “ကစၢၢ်ထီၣ်အဒဲ” လၢအဝဲသ့ၣ်အဖီခိၣ်, “ကဆှၢအီၤဆူထံမူထီၣ်ပၢၢ်” ဒီး “ကထွါကွံာ်အမဲာ်ထံ” လီၤ. လီၣ်ဖျါ ၂၁:၂-၄ စ့ၢ်ကီး ပာ်ဖျါဝဲလၢ “ယွၤအဒဲအိၣ်ဒီးပှၤကညီ,” “ယွၤကထွါကွံာ်အမဲာ်ထံ ခဲလၢာ်လၢအမဲာ်” ဒီး “တၢ်သံတအိၣ်လၢၤဘၣ်.” တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတၢ်ဂ့ၢ်တဖၣ်န့ၣ် တဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ပှၤလၢအအိၣ်လၢမူခိၣ် လၢအမ့ၢ် ‘ယရူၤၡလ့ၣ်အသီ လၢအဟဲလီၤ’ န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးထဲဒၣ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်လီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(လီၣ်ဖျါ ၇:၁) ဒီးလၢတၢ်အံၤအလီၢ်ခံ, ယထံၣ်ကလူးလွံၢ်ဂၤဆၢထၢၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်အနၢၣ်လွံၢ်နၢၣ်, ဒီးဟံးဃာ်ဟီၣ်ခိၣ်ကလံၤလွံၢ်ကျိၤ, ဒ်သိးကလံၤသုတအူဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပီၣ်လဲၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ထီရီၤသ့ၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်တဂ့ၤ.
re ကဘျံးပၤ ၁၁၅ အဆၢ ၄
ယွၤအအံၣ်စရ့လး ဘၣ်တၢ်စဲပနီၣ်အီၤ
၄ မူခိၣ်ကလူးလွံၢ်ဂၤအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ မူခိၣ်ကလူးလွံၢ်ဖုလၢ ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲဒ်သိး ကတြီဃာ်တၢ်စံၣ်ညီၣ် တုၤလီၤလၢ တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ဘၣ်တၢ်ပာ်ပနီၣ်အီၤ ဘၣ်ဝဲအခါလီၤ. ဖဲမူခိၣ်ကလူးတဖၣ် ပျၢ်လီၤဝဲကလံၤလၢ အအိၣ်လၢ ကလံၤစိး, ကလံၤထံး, မုၢ်ထီၣ် ဒီးမုၢ်နုာ်တဖၣ် တဘျီဃီအခါ တၢ်ဟးဂုာ်ဟးဂီၤဖးဒိၣ် ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. ကလီၤဂာ်ဒ် ယဟိဝၤယွၤ သူဝဲကလံၤလွံၢ်ခီလၢမူခိၣ် ဒီးမၤဟးဂီၤကွံာ်ဝဲ ပှၤဧ့ၤလၣ်ဖိတဖၣ်အသိးလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ကလီၤပျံၤလီၤဖုး ဒိၣ်န့ၢ်အန့ၣ်တက့ၢ်လီၤ. (ယံးရမံယၤ ၄၉:၃၆-၃၈) ကလံၤမုၢ်ဖးဒိၣ်န့ၣ် ကဒိၣ်န့ၢ် “ကလံၤမုၢ်” လၢယဟိဝၤယွၤ မၤဟးဂီၤဝဲ ပှၤဧၣ်မိၣ်ဖိတဖၣ်အခါ သူဝဲန့ၣ်လီၤ. (ဧၤမိၣ် ၁:၁၃-၁၅) တၢ်သးထီၣ်အမုၢ်နံၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အပၢတၢ်အခွဲးအဆၢကတီၢ်န့ၣ် တၢ်ကရၢကရိလၢ အဘၣ်ဃးဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ် လၢအအိၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်တဖၣ် ကဟးဂီၤကွံာ်ဝဲခဲလၢာ်လီၤ.—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၈၃:၁၅, ၁၈; ယၡါယၤ ၂၉:၅, ၆.
(လီၣ်ဖျါ ၉:၁၁) ဒီးအိၣ်ဝဲဒီးအစီၤပၤလၢအဖီခိၣ်, တၢ်ယိာ်အကလူးတဂၤလီၤ. အမံၤလၢဧ့ၤဘြံၤအကျိာ်န့ၣ်မ့ၢ် အဘးဒိၣ်, ဒီးအမံၤလၢဟ့းလ့ၣ်အကျိာ်န့ၣ်မ့ၢ် အပီးလူၣ်လီၤ.
it-1 ကဘျံးပၤ ၁၂
အဘးဒိၣ်
တၢ်ယိာ်အကလူး အဘးဒိၣ်န့ၣ် မ့ၢ်မတၤလဲၣ်. လီၣ်ဖျါ ၉:၁၁ န့ၣ်သူဝဲ တၢ်ကတိၤ “အဘးဒိၣ်” ဒ်အမ့ၢ် “တၢ်ယိာ်အကလူးတဂၤ” အမံၤအသိးလီၤ. လၢကြံးကျိာ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကိးအီၤလၢ အပီးလူၣ် လၢအခီပညီမ့ၢ်ဝဲ “ပှၤမၤဟးဂီၤတၢ်” လီၤ. ဖဲ ၁၉ ယၤဖှိၣ်နံၣ်အခါ ပှၤဂုာ်ကျဲးစၢး ပာ်ဖျါထီၣ်လၢ လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ ဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး စီၤပၤ ဝဲးဖံစံၤယဲၤ, မိၤဟါမဲး, နဖိလံယၢၤ ဒီးပှၤအါတက့ၢ် ပာ်ပနီၣ်ဝဲ မူခိၣ်ကလူးတဂၤအံၤ ဒ်မူခိၣ်ကလူးလၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး “မုၣ်ကီၤလံၢ်” န့ၣ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ပကြၢးပာ်သူၣ်ပာ်သး လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁-၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ မူခိၣ်ကလူးလၢဖီၣ်ဃာ်ဝဲ “တၢ်ယိာ်ပူၤအနီၣ်ဝံာ်” အံၤန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ ကစၢ်ယွၤအမူခိၣ် အပှၤအခၢၣ်စးလီၤ. အဝဲတဘၣ်ဃးဒီး “မုၣ်ကီၤလံၢ်” ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲကစၢဃာ်မုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးကတ့ၢ်နုာ်ဝဲလၢ တၢ်ယိာ်ပူၤလီၤ. ဘၣ်ဃးဒီး လီၣ်ဖျါ ၉:၁၁ န့ၣ်လံာ်စီဆှံ တၢ်ကွဲးကျိာ်ထံအဂၤတဘ့ၣ် တဲဝဲလၢ “အဘးဒိၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်မုၣ်ကီၤလံၢ် အမူခိၣ်ကလူးဘၣ်. မ့ၢ်ဝဲကစၢ်ယွၤ အမူခိၣ်ကလူးလီၤ. အဝဲကမၤဝဲ တၢ်မၤဟးဂီၤတၢ်မၤ ဒ်ကစၢ်ယွၤ မၤလိာ်အီၤအသိးလီၤ.”
ဒ်ပမၤလိဘၣ်လၢ လံာ်စီဆှံလၢ ဧ့ၤဘြံၤကျိာ်တကတြူၢ်အသိး အဘးဒိၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်လိာ်အသးဒီး ၡံအိလ် ဒီးတၢ်သံလီၤ. လီၣ်ဖျါ ၁:၁၈ န့ၣ် ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲဒ်အံၤ ‘ယမ့ၢ်ပှၤလၢအမူဝဲ လီၤထူလီၤယိာ် ဒီးယအိၣ်ဒီး တၢ်သံ ဒီးပျၢၤပူၤ [ဟ့ဒံစ်] အနီၣ်ဝံာ်လီၤ.’ လူၤကၣ် ၈:၃၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ အဝဲအစိအကမီၤဒိၣ်လၢ တၢ်ယိာ်ပူၤအဖီခိၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ. ယ့ၣ်ၡူးအိၣ်ဒီး အစိအကမီၤ လၢကမၤဟးဂီၤတၢ် ဃုာ်ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ်လီၤ. ဧ့ၤဘြံၤ ၂:၁၄ န့ၣ်ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ဟံးန့ၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိအက့ၢ်အဂီၤ ဒီးခီဖျိလၢအတၢ်သံအဃိ “ကမၤဟးဂီၤပှၤအိၣ်ဒီး တၢ်သံအစိအကမီၤ ဒ်ပစံးတၢ်အသိး မုၣ်ကီၤလံၢ်” လီၤ. လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၁-၁၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ကစၢ်ယွၤ ဟ့ၣ်လီၤအီၤမူဒါ ဒ်အမ့ၢ် ပှၤမၤဟးဂီၤတၢ် မ့တမ့ၢ် ပှၤစံၣ်ညီၣ်တၢ်လီၤ.—ကွၢ် APOLLYON
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(လီၣ်ဖျါ ၇:၁-၁၂) ဒီးလၢတၢ်အံၤအလီၢ်ခံ, ယထံၣ်ကလူးလွံၢ်ဂၤဆၢထၢၣ် လၢဟီၣ်ခိၣ်အနၢၣ်လွံၢ်နၢၣ်, ဒီးဟံးဃာ်ဟီၣ်ခိၣ်ကလံၤလွံၢ်ကျိၤ, ဒ်သိးကလံၤသုတအူဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပီၣ်လဲၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ထီရီၤသ့ၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤန့ၣ်တဂ့ၤ. ၂ ဒီးယထံၣ် ကလူးအဂၤတဂၤ, အိၣ်ဒီးယွၤလၢအမူဝဲ, အတၢ်စဲပနီၣ်ဃာ်, ဟဲထီၣ်လၢမုၢ်ထီၣ်တခီ, ဒီးကိးပသူထီၣ်လၢ အကလုၢ်ဖးဒိၣ်ဒီး စံးဘၣ်အကလူးလွံၢ်ဂၤလၢ တၢ်ဟ့ၣ်အမၤအၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီးပီၣ်လဲၣ်, ၃ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, တချုးပစဲပနီၣ်ဃာ်ယွၤအခ့အပှၤလၢ အမဲာ်တူၢ်ခိၣ်အလိၤဒံးဘၣ်ဒီး, ဟီၣ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ပီၣ်လဲၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, သ့ၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, သုတမၤအၢအီၤတဂ့ၤ. ၄ ဒီးယနၢ်ဟူပှၤလၢ အဘၣ်တၢ်စဲပနီၣ်ဃာ်တဖၣ် အတၢ်ဂံၢ်န့ၣ်, ဒီးမ့ၢ်အအိၣ်တကလီၤလွံၢ်ကလးလွံၢ်ကထိ, လၢကယဲၢ်အံၣ်စရ့လးဖိခွါအဒူၣ်ကျါလီၤ. ၅ ပှၤတကလးခံကထိလၢ ယူဒၤအဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်စဲပနီၣ်ဃာ်အီၤလီၤ. ပှၤတကလးခံကထိလၢ ရူဘ့ၣ်အဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ပှၤတကလးခံကထိလၢ ကးအဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ၆ ပှၤတကလးခံကထိလၢ အၤၡ့ၢ်အဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ပှၤတကလးခံကထိလၢ နးသၤလံအဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ပှၤတကလးခံကထိလၢ မနၤၡ့ၤအဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ၇ ပှၤတကလးခံကထိလၢ စူၤမ့းအိၣ်အဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ပှၤတကလးခံကထိလၢ လ့ၤဝံအဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ပှၤတကလးခံကထိလၢ ယံးစၣ်ကၢ်အဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ၈ ပှၤတကလးခံကထိလၢ စဘူလိၣ်အဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ပှၤတကလးခံကထိလၢ ယိၤသးအဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ပှၤတကလးခံကထိလၢ ဘံၣ်ယၤမံၣ်အဒူၣ်ကျါန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်စဲပနီၣ်ဃာ်အီၤလီၤ. ၉ တၢ်န့ၣ်တဖၣ်အလီၢ်ခံဒီး, ယထံၣ်တၢ်, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢပှၤဂံၢ်ထီၣ်တသ့ဘၣ်နီတဂၤဘၣ်န့ၣ်, ဟဲလၢကယဲၢ်ပှၤကလုာ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤအဒူၣ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးကယဲၢ်ပှၤကတိၤတၢ်အကျိာ် အကလုာ်ကလုာ်အကျါသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ် ဆၢထၢၣ်လၢလီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဒီးသိဖိအမဲာ်ညါ, ကူသိးထီၣ်အဆ့ဝါ, ဒီးအိၣ်ဒီးစူၣ်ပလိၣ်အလၣ်လၢအစုပူၤ, ၁၀ ဒီးကိးပသူထီၣ်လၢ အကလုၢ်သီၣ်ဖးဒိၣ်, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, မ်တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤအိၣ်ဒီးပကစၢ်လၢ အဆ့ၣ်နီၤလၢလီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်, ဒီးသိဖိန့ၣ်တက့ၢ်. ၁၁ ဒီးကလူးတဖၣ်ခဲလၢာ်, ဆၢထၢၣ်ဝးတရံးလီၢ်ပစိာ်, ဒီးပှၤသူၣ်က့သးပှၢ်, ဒီးတၢ်အသးလွံၢ်ဒုန့ၣ်, ထိၣ်လီၤပှီၤအသးလၢလီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ, ဒီးဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်ယွၤ, ၁၂ ဒီးစံးဝဲဒၣ်, အၤမ့ၣ်, တၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤ, ဒီးတၢ်လၤကပီၤ, ဒီးတၢ်ကူၣ်ဘၣ်ကူၣ်သ့, ဒီးတၢ်စံးထီၣ်ပတြၢၤအဘျုးအဖှိၣ်, ဒီးတၢ်ယူးတၢ်ယီၣ်, ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤ, ဒီးတၢ်ဂံၢ်တၢ်ဘါန့ၣ်, မ်အအိၣ်ဒီးပကစၢ်လီၤထူလီၤယိာ်တက့ၢ်, အၤမ့ၣ်.
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၉–၁၅
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | လီၣ်ဖျါ ၁၀–၁၂
“‘ပှၤအုၣ်အသးခံဂၤ’ ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤ ဒီးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ”
(လီၣ်ဖျါ ၁၁:၃) ဒီးယကဟ့ၣ်လီၤ [တၢ်စိတၢ်ကမီၤ] လၢယပှၤအုၣ်အသးခံဂၤန့ၣ်, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကူဒီး ထၢၣ်တၢ်ကံးညာ်န့ၣ်ဒီး, ကကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ် တကထိခံကယၤဃုဆံသီလီၤ.
တၢး၁၄ ၁၁/၁၅ ကဘျံးပၤ ၃၀
ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ် အတၢ်သံကွၢ်
ပှၤအုၣ်အသးခံဂၤလၢ လီၣ်ဖျါ ၁၁ အပူၤန့ၣ် မ့ၢ်မတၤတဖၣ်လဲၣ်.
လီၣ်ဖျါ ၁၁:၃ ပာ်ဖျါဝဲ ပှၤအုၣ်အသးခံဂၤလၢ အကတိၤတၢ်လၢဝံအကျိာ် ၁,၂၆၀ သီန့ၣ်လီၤ. ဒီးတၢ်ကွဲးနီၣ်အံၤ ပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ “ကမၤနၢၤ ဒီးမၤသံကွံာ်အဝဲသ့ၣ်” လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် “သၢသီဒီးဖးဖီသီ” ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤအုၣ်အသးခံဂၤအံၤ ဟဲက့ၤသမူထီၣ်ဝဲ ဒီးပှၤလၢအထံၣ်အီၤတဖၣ် ကမၢကမၣ်ဝဲလီၤ.—လီၣ်. ၁၁:၇, ၁၁.
ပှၤအုၣ်အသးခံဂၤန့ၣ် မ့ၢ်မတၤတဖၣ်လဲၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်တၢ်ကျိၤလၢ လံာ်စီဆှံတတီၤအံၤအပူၤန့ၣ် ကမၤစၢၤပှၤလၢ ပကသ့ၣ်ညါ အဝဲသ့ၣ်အဂီၢ်လီၤ. အဆိကတၢၢ်, ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ် “မ့ၢ်သ့ၣ်စၤယံးခံထံး, ဒီးမ့ၣ်အူဒၢခံဖျၢၣ်” လီၤ. (လီၣ်. ၁၁:၄) တၢ်အံၤ ဒုးသ့ၣ်နီၣ်ပှၤလၢ မ့ၣ်အူဒၢခံဖျၢၣ် ဒီးသ့ၣ်စၤယံးခံထံးန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤဖဲ ဝံစကၤရယၤ အတၢ်စံးပာ်အပူၤလီၤ. သ့ၣ်စၤယံးခံထံးအံၤ ဒိလီၤဝဲ “ပှၤဒိးဖှူအသးခံဂၤ” လၢအမ့ၢ်ပှၤအခိၣ် စီၤစရူဘၤဘ့လး ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ် စီၤယိၤၡူလၢ “အဆၢထၢၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါ အကစၢ်အဃၢၤန့ၣ်လီၤ.” (ကၤ. ၄:၁-၃, ၁၄) ခံခါတခါန့ၣ် ပှၤအုၣ်အသးခံဂၤအံၤ ဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢ ပှၤလၢအဒုးနဲၣ်ဖျါထီၣ် တၢ်ပနီၣ် ဒ်စီၤမိၤၡ့ ဒီးစီၤအ့ၤလံယၤအသိးလီၤ.—ထိၣ်သတြီၤဒီး လီၣ်ဖျါ ၁၁:၅, ၆; ၄ မိၤၡ့ ၁၆:၁-၇, ၂၈-၃၅ ဒီး ၁ စီၤပၤ ၁၇:၁; ၁၈:၄၁-၄၅.
တၢ်ဂ့ၢ်တခါဃီလၢ အဒုးဘၣ်ထွဲ လံာ်စီဆှံအဆၢတဖၣ်အံၤန့ၣ် မ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်ဂ့ၢ်တခါစုာ်စုာ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ကစၢ်ယွၤ အပှၤဒိးဖှူလၢ အကဲခိၣ်ကဲနၢ် ဖဲတၢ်ကီတၢ်ခဲအဆၢကတီၢ် လၢအမ့ၢ်တၢ်မၤကွၢ်အခါန့ၣ်လီၤ. အဃိ, ဒ် လီၣ်ဖျါ ၁၁ လၢပှဲၤထီၣ်အသိး, ဖဲ ၁၉၁၄ ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် သူၣ်ထီၣ်အသးအခါ ဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤ လၢအကဲခိၣ်ကဲနၢ် လၢဆၢကတီၢ်ဖဲန့ၣ်တဖၣ် “ကူဒီးထၢၣ်တၢ်ကံးညာ်” ဒီး စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ်ယံာ်ဝဲ သၢနံၣ်တခီလီၤ.
ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ကူထီၣ်ထၢၣ်တၢ်ကံးညာ် ဒီးစံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ဝံၤအလီၢ်ခံ လီၤဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤ တစိၢ်ဖိအဃိ လီၤဂာ်လၢ ဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်အိၣ်လၢဃိာ်ပူၤ တစိၢ်ဖိအံၤန့ၣ် လီၤဂာ်လၢဘၣ်တၢ်မၤသံအီၤ သၢသီတဝာ်လီၤ. လၢယွၤအခ့အပှၤ အဒုၣ်အဒါတဖၣ် အတၢ်ထံၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်လၢအဝဲသ့ၣ် အတၢ်မၤပတုာ်ကွံာ်အဃိ ပှၤလၢအထီဒါတၢ်တဖၣ် သးခုဝဲဒိၣ်မးလီၤ.—လီၣ်. ၁၁:၈-၁၀.
ဘၣ်ဆၣ်, လၢဝံအတၢ်ကတိၤအပူၤ သၢသီဒီးဖးဖီသီ ဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤအုၣ်အသးခံဂၤ မူထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် ထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ဘၣ်လၢဃိာ်ပူၤ တကးဒံးဘၣ် ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်အံၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ် မူဒါလီၤဆီလၢ ယ့ၣ်ၡူးအအိၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၁၉ န့ၣ်အဝဲသ့ၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါလၢ ကမၤတၢ်ဒ် “တၢ်အကုၢ်အပှၤလၢ အကလုၢ်တီဒီး အကူၣ်တၢ်သ့” ဒ်သိးကအံးထွဲကွၢ်ထွဲ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ် အတၢ်လိၣ်ဘၣ်လၢ နီၢ်သးတခီ လၢမုၢ်နံၤခံကတၢၢ်အတီၢ်ပူၤလီၤ.—မး. ၂၄:၄၅-၄၇; လီၣ်. ၁၁:၁၁, ၁၂.
လီၣ်ဖျါ ၁၁:၁, ၂ န့ၣ်ဒုးဘၣ်ထွဲဝဲ တၢ်မၤအသးအံၤ ဒီးဆၢကတီၢ်ဖဲ နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဘၣ်တၢ်သမံသမိးအီၤအခါလီၤ. မၤလကံ အဆၢဒိၣ် ၃ စ့ၢ်ကီး ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်သမံသမိး နီၢ်သးတၢ်လုၢ်ဟံၣ် ဒီးတၢ်မၤကဆှီအဂ့ၢ်လီၤ. (မၤ. ၃:၁-၄) တၢ်သမံသမိးတၢ် ဒီးတၢ်မၤကဆှီထီၣ်တၢ် တၢ်မၤန့ၣ် ယံာ်ဝဲထဲလဲၣ်. စးထီၣ်လၢ ၁၉၁၄ တုၤလၢ ၁၉၁၉ လီၤ. တၢ်ဆၢကတီၢ်န့ၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ၁,၂၆၀ (၄၂ လါ) မ့တမ့ၢ် တၢ်အဒိလၢအမ့ၢ် သၢသီဒီးဖးဖီသီ လၢလီၣ်ဖျါအဆၢဒိၣ် ၁၁ ပာ်ဖျါဝဲန့ၣ်လီၤ.
ပသးခုဒိၣ်မးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ရဲၣ်ကျဲၤဝဲ တၢ်မၤကဆှီထီၣ် ပှၤလီၤဆီတကလုာ်လၢ တၢ်မၤဂ့ၤတၢ်အဂီၢ်အဃိလီၤ. (တံတူး ၂:၁၄) အါန့ၢ်အန့ၣ် ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ် လၢအတီခိၣ်ရိၤမဲတၢ်ဖဲ တၢ်မၤကွၢ်အဆၢကတီၢ် ဒီးမၤတၢ်ဒ်ပှၤအုၣ်အသးခံဂၤအသိး အဒိအတဲာ်န့ၣ် ပပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤအီၤဒိၣ်မးလီၤ.
(လီၣ်ဖျါ ၁၁:၇) ဒီးအုၣ်အသးတုၤအလၢာ်ဝံၤဒီး, တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ အဟဲထီၣ်လၢ တၢ်ယိာ်အပူၤတဒုန့ၣ်, ကဒုးတၢ်ဒီးအီၤ, ဒီးကမၤနၢၤအီၤ, ဒီးကမၤသံအီၤလီၤ.
(လီၣ်ဖျါ ၁၁:၁၁) ဒီးသၢသီဒီးဖးဖီသီပူၤကွံာ်ဒီး, သးသမူလၢ ယွၤဟဲနုာ်လၢအပူၤဒီး, ဆၢထၢၣ်လၢအခီၣ်, ဒီးပှၤလၢအထံၣ်အီၤတဖၣ် ဘၣ်ပျံၤဘၣ်ဖုးဒိၣ်မးလီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(လီၣ်ဖျါ ၁၀:၉, ၁၀) ဒီးယလဲၤဆူကလူးန့ၣ်အအိၣ်, ဒီးယစံးဘၣ်အီၤ, ဟ့ၣ်လီၤယၤလၢ လံာ်ဖိန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးအဝဲဒၣ်စံးဘၣ်ယၤ, ဟံးန့ၢ်, ဒီးအီၣ်ကွံာ်အီၤတက့ၢ်. ဒီးကမၤခၣ်နဟၢဖၢ, မ့မ့ၢ်အိၣ်လၢနကိာ်ပူၤန့ၣ်, ကဆၢဒ်ကနဲစီအသိးန့ၣ်လီၤ. ၁၀ ဒီးယဟံးန့ၢ်လံာ်ဖိလၢကလူးအစုပူၤန့ၣ်, ဒီးယအီၣ်ကွံာ်အီၤလီၤ. ဒီးအိၣ်ဝဲလၢယကိာ်ပူၤဆၢဒ်ကနဲစီအသိး, ဒီးတုၤယအီၣ်ကွံာ်အီၤဒီး, ယဟၢဖၢခၣ်ထီၣ်လီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၈၈၀-၈၈၁
လံာ်ဖိ
တၢ်အဒိ. လၢလံာ်စီဆှံပူၤ “လံာ်ဖိ” မ့တမ့ၢ် လံာ်ထူအံၤ ဘၣ်တၢ်သူအီၤဒ်တၢ်အဒိန့ၣ် အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. ဝံယဃ့းစက့လး ဒီးဝံစကၤရယၤ ထံၣ်ဝဲလံာ်ထူလၢ ဘၣ်တၢ်ကွဲးလီၤအီၤ ခံကပၤလၢာ်လီၤ. ညီနုၢ် လံာ်ထူန့ၣ် ဘၣ်တၢ်ကွဲးအီၤထဲတကပၤလီၤ. အဃိ လံာ်ထူလၢဘၣ်တၢ်ကွဲးလီၤအီၤ ခံကပၤလၢာ်န့ၣ် ကအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်စံၣ်ညီၣ်လၢ ဘၣ်တၢ်ကွဲးလီၤလၢ လံာ်ထူအပူၤန့ၣ် အရ့ဒိၣ်, မ့ၢ်တၢ်လၢအဒိၣ်အမုၢ် ဒီးမ့ၢ်တၢ်လၢကကဲထီၣ်သပှၢ်တၢၢ်န့ၣ်လီၤ. (ဃ့း. ၂:၉–၃:၃; ကၤ. ၅:၁-၄) တၢ်ထံၣ်လၢညါခီလၢ လံာ်လီၣ်ဖျါအပူၤန့ၣ် ပှၤဆ့ၣ်နီၤလၢ လီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်တဂၤ အစုထွဲပူၤ အိၣ်ဒီးလံာ်ထူလၢ စဲဃာ်ဝဲဒီး တၢ်စဲပနီၣ်ဃာ်နွံဖျၢၣ်လီၤ. တချုးယွၤအသိဖိ အိးထီၣ်ဝဲဒံးဘၣ်န့ၣ် တၢ်အိၣ်လၢလံာ်ထူအပူၤတဖၣ် ပှၤသ့ၣ်ညါတသ့ဘၣ်. (လီၣ်. ၅:၁, ၁၂; ၆:၁, ၁၂-၁၄) အဃိတၢ်ထံၣ်လၢညါခီ လၢခံတကူာ်အပူၤန့ၣ် စီၤယိၤဟၣ် အနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ လံာ်ထူတထူဒီး ဘၣ်တၢ်တဲအီၤလၢ ကအီၣ်ဝဲလံာ်ထူအံၤလီၤ. လံာ်ထူအံၤဆၢဘၣ်အီၤ ဒီးခၣ်ဘၣ်အီၤလၢ အဟၢဖၢပူၤစ့ၢ်ကီးလီၤ. လံာ်ထူအံၤ အိးထီၣ်အသးဒီး တဘၣ်တၢ်စဲပနီၣ်အီၤအဃိ မ့ၢ်တၢ်ဂ့ၢ်လၢ အကဘၣ်တၢ်နၢ်ပၢၢ်ထီၣ်အီၤလီၤ. စီၤယိၤဟၣ် ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ကစီၣ်လၢ လံာ်ထူအံၤအပူၤန့ၣ် “ဆၢ” လၢအဂီၢ် ဘၣ်ဆၣ် တၢ်ကစီၣ်လၢ ကဘၣ်တဲဝဲတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်လၢအခၣ်လီၤ. (လီၣ်. ၁၀:၁-၁၁) ယဃ့းစက့လးစ့ၢ်ကီး ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ လံာ်ထူလၢအိၣ်ဒီး “တၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤ, တၢ်ဟီၣ်ပသူဟီၣ်ပသီ ဒီးတၢ်မိၣ်တၢ်မး” ဒ်သိးန့ၣ်စ့ၢ်ကီးလီၤ.—ဃ့း ၂:၁၀.
(လီၣ်ဖျါ ၁၂:၁-၅) ဒီးတၢ်ပနီၣ်လီၤလးဖးဒိၣ် အိၣ်ဖျါထီၣ်လၢမူခိၣ်လီၤ. ပိာ်မုၣ်တဂၤကူသိးဝဲဒီးမုၢ်, ဒီးလါအိၣ်လၢအခီၣ်ဖီလာ်, ဒီးအခိၣ်သလုးလၢအခိၣ်အိၣ်ဒီးဆၣ်တဆံခံဖျၢၣ်လီၤ. ၂ ဒီးဒၢထီၣ်ဝဲ, ဒီးကိးပသူထီၣ်လၢ အဟုးဆါ, ဒီးဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်လၢ အကဆံးစၢ်အဖိအဃိလီၤ. ၃ ဒီးတၢ်ပနီၣ်လီၤလးအဂၤတမံၤ အိၣ်ဖျါထီၣ်လၢမူခိၣ်ဒီး, ကွၢ်ကွၢ်, ပယိၤဂီၤဖးဒိၣ်တဘိအိၣ်ဒီး အခိၣ်နွံဖျၢၣ် ဒီးအနၢၤဆံဆဲၣ်ဘိ, ဒီးခိၣ်သလုးဖိနွံဖျၢၣ်အိၣ်လၢအခိၣ်လီၤ. ၄ ဒီးအမဲၢ်ထုးလီၤကွံာ် ဆၣ်ဧိၤဖီဧိၤလၢ မူခိၣ်သၢပူတပူ ဆူဟီၣ်ခိၣ်ချၢလီၤ. ၅ ဒီးပယိၤဆၢထၢၣ်ဝဲလၢ ပိာ်မုၣ်လၢ အကဆံးစၢ် အဖိတဂၤန့ၣ်အမဲာ်ညါ, ဒ်သိးတုၤအဆံးစၢ်ဒီး, ကအီၣ်ကွံာ်အဖိလီၤ. ဒီးဆံးစၢ်အဖိပိာ်ခွါ, လၢအကစံၣ်ညီၣ် ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးလၢ အနီၣ်ထိးထးလီၤ. ဒီးတၢ်ဟံးန့ၢ်အဖိဆူယွၤအအိၣ်, ဒီးဆူအလီၢ်ပစိာ်လီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၁၈၇ အဆၢ ၇-၉
တၢ်ဟုးဆါ
စီၤယိၤဟၣ် အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤ ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ပိာ်မုၣ်လၢမူခိၣ်တဂၤ ကိးပသူထီၣ်လၢ “အဟုးဆါ, ဒီးဘၣ်နးဘၣ်ဖှီၣ်လၢ အကဆံးစၢ်အဖိအဃိ” လီၤ. ဒီး “ဆံးစၢ်အဖိပိာ်ခွါ, လၢအကစံၣ်ညီၣ် ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးလၢ အနီၣ်ထိးထးလီၤ.” ပယိာ် ဂုာ်ကျဲးစၢးလၢ ကယူၢ်လီၤကွံာ်အီၤသနာ်က့ဘၣ် “တၢ်ဟံးန့ၢ်အဖိဆူ ယွၤအအိၣ်, ဒီးဆူအလီၢ်ပစိာ်လီၤ.” (လီၣ်. ၁၂:၁, ၂, ၄-၆) ဒ်လၢပျၢၤလုၢ်လၢ်အိၣ်လၢ ဖိသၣ်လၢအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်သီန့ၣ် ဘၣ်တၢ်လဲၤစိာ်အီၤဆူ အပၢ်အမဲာ်ညါ ဒ်သိးကတူၢ်လိာ်ဝဲအဂီၢ်အသိး ဖိသၣ်အံၤစ့ၢ်ကီး ဘၣ်တၢ်လဲၤစိာ်အီၤဆူ ယွၤအအိၣ် ဒ်သိးကတူၢ်လိာ်အီၤ လၢအမ့ၢ်အဖိအဂီၢ်လီၤ. (ကွၢ် BIRTH) “ပိာ်မုၣ်” န့ၣ်မ့ၢ်ယွၤအ “မါ,” “ယရူၤၡလ့ၣ်လၢထး,” ခရံာ်ဒီး အဒီပုၢ်ဝဲၢ်လၢနီၢ်သးတဖၣ်အ “မိၢ်” လီၤ.—ကလၤ. ၄:၂၆; ဧ့ၤ. ၂:၁၁, ၁၂, ၁၇.
“ပိာ်မုၣ်” လၢမူခိၣ်အံၤ လၢပှဲၤဝဲအဃိ တတူၢ်ဘၣ်တၢ်ဟုးဆါနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. အဃိ တၢ်ဟုးဆါန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဒိလၢအပာ်ဖျါဝဲ “ပိာ်မုၣ်” န့ၣ်သ့ၣ်ညါဝဲလၢ အကဘၣ်ဆံးစၢ်အဖိ ဒီးတယံာ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲကဆံးစၢ်အဖိလီၤ.—လီၣ်. ၁၂:၂.
“ဖိပိာ်ခွါ” န့ၣ်ကမ့ၢ် မတၤလဲၣ်. အဝဲ “ကစံၣ်ညီၣ်ပှၤကိးကလုာ်ဒဲးလၢ အနီၣ်ထိးထးလီၤ.” အဝဲန့ၣ်မ့ၢ် ယွၤအမ့းၡံအၤ စီၤပၤလၢ ဘၣ်တၢ်ဟီဆိပာ်အီၤဖဲ စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၂:၆-၉ အပူၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယ့ၣ်ၡူး ဟဲအိၣ်ဖျဲၣ်ထီၣ်, သံ ဒီးဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဝံၤအလီၢ်ခံဖးယံာ်မး စီၤယိၤဟၣ်ထံၣ်ဝဲ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤလီၤ. အဃိ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ မ့းၡံအၤဘီမုၢ်လၢ အိၣ်လၢယွၤအဖိခွါ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အစုပူၤ သူၣ်ထီၣ်အသးန့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဝံၤ “ဆ့ၣ်နီၤထီဘိလၢ ယွၤအစုထွဲတခီ, ဒီးဆူညါကွၢ်လၢ်ဝဲတုၤ တၢ်ပာ်လီၤအဒုၣ်အဒါလၢ အခီၣ်ယီၢ်အလီၢ်န့ၣ်လီၤ.”—ဧ့ၤ. ၁၀:၁၂, ၁၃; စံး. ၁၁၀:၁; လီၣ်. ၁၂:၁၀.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(လီၣ်ဖျါ ၁၀:၁-၁၁) ဒီးယထံၣ်ကလူးအဂၤတဂၤအိၣ်ဒီး, အဂံၢ်ဆူၣ်အဘါဆူၣ်, ဒီးကူသိးဒီးတၢ်အၢၣ်, ဟဲလီၤလၢမူခိၣ်, ဒီးတၢၢ်ကွဲၤအိၣ်လၢအခိၣ်, ဒီးအမဲာ်လီၤဂာ်လၢမုၢ်, ဒီးအခီၣ်လီၤဂာ်လၢ မ့ၣ်အူအထူၣ်အသိးလီၤ. ၂ ဒီးလံာ်ဆံးကိာ်ဖိတဘ့ၣ် အိၣ်အိးထီၣ်အသးလၢအစုပူၤ, ဒီးပာ်အခီၣ်ထွဲတခီလၢ ပီၣ်လဲၣ်အဖီခိၣ်, ဒီးအခီၣ်စ့ၣ်တခီလၢခိ, ၃ ဒီးကိးပသူထီၣ်လၢ အကလုၢ်ဖးဒိၣ်, ဒ်ခ့ယုၢ်ကညီၤတၢ်ရုၢ်ရုၢ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ဒီးတုၤအကိးထီၣ်ဒီး, လီသီၣ်နွံဘီဒုးသီၣ်ထီၣ်အကလုၢ်လီၤ. ၄ ဒီးတုၤလီသီၣ်နွံဘီဒုးသီၣ်ထီၣ် အကလုၢ်ဒီး, ဘူးဒီးယကကွဲးတၢ်, ဒီးယနၢ်ဟူတၢ်ကလုၢ်သီၣ်လၢ မူခိၣ်စံးဝဲဒၣ်, စဲပနီၣ်ဃာ်တၢ်လၢလီသီၣ်နွံဘီကတိၤဝဲန့ၣ်, ဒီးကွဲးအီၤတဂ့ၤ. ၅ ဒီးကလူးလၢ ယထံၣ်လၢ အဆၢထၢၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်အဖီခိၣ်, ဒီးလၢခိတဂၤန့ၣ်, ယူာ်ထီၣ်အစုထွဲဆူမူခိၣ်, ၆ ဒီးဆိၣ်တၢ်လၢပှၤလၢအမူဝဲ အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်, ဒီးတ့လီၤမူခိၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်လၢအပူၤ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်လၢအပူၤ, ဒီးပီၣ်လဲၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်လၢအပူၤတဂၤန့ၣ်အမဲာ်ညါ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, အဆၢအကတီၢ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ၇ မ့မ့ၢ်ကလူးလၢ အပှဲၤထီၣ်နွံဂၤတဂၤ အကလုၢ်သီၣ်ထီၣ်အမုၢ်နံၤ, ဖဲအကအူထီၣ်ကွဲၤဒီး, ယွၤအတၢ်ခူသူၣ်ကဝံၤထီၣ်ဝဲ, ဒ်အစံၣ်တဲၤတဲလီၤတ့ၢ်ဝဲ တၢ်အကစီၣ်အဂ့ၤလၢ အခ့အပှၤဝံသ့ၣ်တဖၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ၈ ဒီးတၢ်ကလုၢ်သီၣ်လၢယနၢ်ဟူလၢမူခိၣ်, ကတိၤကဒီးတၢ်ဒီးယၤ, ဒီးစံးဝဲဒၣ်, လဲၤဟံးန့ၢ်လံာ်ဖိလၢအအိၣ်အိးထီၣ်အသးလၢကလူးလၢ အဆၢထၢၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်ဒီးလၢ ခိတဂၤန့ၣ် အစုပူၤတက့ၢ်. ၉ ဒီးယလဲၤဆူကလူးန့ၣ်အအိၣ်, ဒီးယစံးဘၣ်အီၤ, ဟ့ၣ်လီၤယၤလၢ လံာ်ဖိန့ၣ်တက့ၢ်. ဒီးအဝဲဒၣ်စံးဘၣ်ယၤ, ဟံးန့ၢ်, ဒီးအီၣ်ကွံာ်အီၤတက့ၢ်. ဒီးကမၤခၣ်နဟၢဖၢ, မ့မ့ၢ်အိၣ်လၢနကိာ်ပူၤန့ၣ်, ကဆၢဒ်ကနဲစီအသိးန့ၣ်လီၤ. ၁၀ ဒီးယဟံးန့ၢ်လံာ်ဖိလၢကလူးအစုပူၤန့ၣ်, ဒီးယအီၣ်ကွံာ်အီၤလီၤ. ဒီးအိၣ်ဝဲလၢယကိာ်ပူၤဆၢဒ်ကနဲစီအသိး, ဒီးတုၤယအီၣ်ကွံာ်အီၤဒီး, ယဟၢဖၢခၣ်ထီၣ်လီၤ. ၁၁ ဒီးအဝဲဒၣ်စံးဘၣ်ယၤ, နဘၣ်ကတိၤ ကဒီးတၢ်လၢ ဝံအကျိာ်လၢပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးပှၤကလုာ်တဖၣ်, ဒီးပှၤကတိၤတၢ်အကျိာ်, ဒီးစီၤပၤအါဂၤအဂ့ၢ်န့ၣ်လီၤ.
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၁၆–၂၂
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | လီၣ်ဖျါ ၁၃–၁၆
“တဘၣ်ပျံၤ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ အလီၤပျံၤလီၤဖုးတဂ့ၤ”
(လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁, ၂) ဒီးယထံၣ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အိၣ်ဒီးအခိၣ်နွံဖျၢၣ်, ဒီးအနၢၤဆံဆဲၣ်ဘိတဒုဟဲထီၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ပူၤ, ဒီးအခိၣ်သလုးဖိဆံဆဲၣ်ဖျၢၣ်အိၣ်လၢအနၢၤတဖၣ်, ဒီးလၢအခိၣ်အလိၤ, တၢ်အမံၤတဖၣ်ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်ယွၤလီၤ. ၂ ဒီးတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ ယထံၣ်တဒုန့ၣ်, လီၤဂာ်လၢခ့စံၣ်ပိၣ်, ဒီးအခီၣ်လီၤဂာ်လၢတၤသူအခီၣ်, ဒီးအထးခိၣ်လီၤဂာ်လၢခ့ယုၢ်အထးခိၣ်လီၤ. ဒီးပယိၤန့ၣ်ဟ့ၣ်အီၤလၢအစိအကမီၤ, ဒီးအလီၢ်ပစိာ်, ဒီးတၢ်ပၢတၢ်ပြးအဒိၣ်အမုၢ်လီၤ.
တၢး၁၂ ၆/၁၅ ကဘျံးပၤ ၈ အဆၢ ၆
ယဟိဝၤယွၤမ့ၢ် “ပှၤလၢအလီၣ်ဖျါ တၢ်ခူသူၣ်တဖၣ်”
၆ ယ့ၣ်ၡူးဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤဝံၤအလီၢ်ခံ ခ.န ၉၆ ဃၣ်ဃၣ်န့ၣ် အဝဲဟ့ၣ်လီၤဝဲ တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်လၢ တၢ်ထံၣ်လၢညါခီတခါလီၤ. (လီၣ်. ၁:၁) တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤတခါန့ၣ် စီၤယိၤဟၣ် ထံၣ်ဘၣ်ဝဲ ပယိၤတဘိဆၢထၢၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ကၢၢ်နံၤ ဒီးပယိၤအံၤ ခၢၣ်စးဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ်လီၤ. (ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁, ၂ တက့ၢ်) ဒီးထံၣ်ဘၣ်စ့ၢ်ကီးဝဲ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢအလီၤဆီတဒု ဟဲထီၣ်လၢ ပီၣ်လဲၣ်ပူၤ ဒီးတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအံၤ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်စိတၢ်ကမီၤဖးဒိၣ်လၢ မုၣ်ကီၤလံၢ်အအိၣ်လီၤ. လၢခံအဝဲထံၣ်ဘၣ်ကဒီး တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအဂီၤတဒုလၢ အိၣ်ဒီးအခိၣ်နွံဖျၢၣ်လီၤ. တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအံၤမ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ အဂီၤလီၤ. မူခိၣ်ကလူးတဂၤန့ၣ် တဲဘၣ်စီၤယိၤဟၣ်လၢ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအဂီၤတဒုအံၤ အခိၣ်နွံဖျၢၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဝဲ “စီၤပၤနွံဂၤ” မ့တမ့ၢ် တၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်လီၤ. (လီၣ်. ၁၃:၁၄, ၁၅; ၁၇:၃, ၉, ၁၀) ဖဲစီၤယိၤဟၣ် ကွဲးဝဲလံာ်လီၣ်ဖျါအံၤအဆၢကတီၢ် စီၤပၤတဖၣ်အံၤအကျါ ယဲၢ်ဂၤန့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်, တဂၤန့ၣ်ပၢတၢ်အဖၢမုၢ် ဒီးအဂၤတဂၤ “တဟဲဒံးဘၣ်.” ဘီမုၢ်လၢအဒိၣ်စိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်ဘီမုၢ်မနုၤတဖၣ်လဲၣ်. ပကသမံသမိးကွၢ် တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢအခိၣ်အိၣ်နွံဖျၢၣ်လၢ လီၣ်ဖျါ ၁၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲတဒု အခိၣ်တဖျၢၣ်စုာ်စုာ်အဂ့ၢ်လီၤ. လၢလံာ်ဒၤနံးယ့လးအပူၤန့ၣ် ပကသ့ၣ်ညါဘၣ် တၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်အံၤ အဂ့ၢ်အါမးလီၤ. ဝံဒၤနံးယ့လး အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တၢ်ပၢတၢ်ပြးတနီၤအဂ့ၢ် လီၤတံၢ်လီၤဆဲး ဒီးအဝဲပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲ တချုးတၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်အံၤ အိၣ်ထီၣ်ဒံးဘၣ် အနံၣ်လၢအကယၤတဖၣ်လီၤ.
(လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၁) ဒီးယထံၣ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအဂၤတဒု, ဟဲထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်လာ်, ဒီးအိၣ်ဝဲဒီးအနၢၤခံဘိ, ဒ်သိဖိအသိး, ဒီးကတိၤတၢ်ဒ်ပယိၤ အသိးန့ၣ်လီၤ.
(လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၅) ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်လီၤအီၤ ဒ်သိးအကဟ့ၣ်လီၤ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအဂီၤန့ၣ်လၢ အသးသမူ, ဒ်သိးတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအဂီၤန့ၣ်, ကကတိၤတၢ်စ့ၢ်ကီး, ဒီးမၤဒ်သိးတၢ်ကမၤသံပှၤလၢ အတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအဂီၤဘၣ်ခဲလၢာ်လီၤ.
re ကဘျံးပၤ ၁၉၄ အဆၢ ၂၆
တၢ်ဒုးလိာ်သးဒီး တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ အအၢအသီဒိၣ်မးခံဒု
၂၆ တၢ်အံၤကမ့ၢ်မနုၤလဲၣ်. မ့ၢ်ဝဲ ဘြံးတၢၣ် ဒီးအမဲရကၤ လၢအဒိၣ်စိလၢဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအဆိကတၢၢ်တဒု အခိၣ်နွံဖျၢၣ်တဖျၢၣ် သနာ်က့ ပၣ်ဃုာ်လၢသနၢၣ် အလီၤဆီတခါအပူၤလီၤ. တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤန့ၣ် ပာ်ဖျါလီၤဆီဝဲ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအံၤအဃိ မၤစၢၤပှၤလၢ ပကထံၣ်ဘၣ် အဝဲအတၢ်ဖံးတၢ်မၤ ဖျိဖျိဖျါဖျါလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အံၤလီၤ. တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ အနၢၤအိၣ်ခံဘိအံၤ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ထီၣ်သဃၢၤ ဒီးပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်အဃိ ကဲထီၣ်ဘီမုၢ်လၢအဆူၣ်ခံဘ့ၣ်လီၤ. အနၢၤခံဘိလၢ အလီၤဂာ် “ဒ်သိဖိအသိး” န့ၣ်ဖျါလၢအသးဂ့ၤ, တဃုတၢ်အ့ၣ်လိာ်ဘၣ် ဒီးနၢ်ပၢၤစၢၤပှၤဂၤအတၢ်လိၣ်ဘၣ်အဃိ မ့ၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးလၢ ပှၤခဲလၢာ် ကြၢးသန့ၤအသးလၢအီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲ “ကတိၤတၢ်ဒ်ပယိၤအသိး” န့ၣ်အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤမ့ၢ်တတူၢ်လိာ် အဝဲအတၢ်ပၢတၢ်ပြးဘၣ်န့ၣ် အဝဲကမၢဆူၣ်ပှၤဂၤ ဒီးကတဲပျံၤတဲဖုးတၢ် တကးဒံးဘၣ် ကမၤဆူၣ်မၤစိးပှၤဂၤလီၤ. အဝဲသ့ၣ်တဟ့ၣ်ဂံၢ်ဟ့ၣ်ဘါ ပှၤဂၤလၢကတူၢ်လိာ် ယွၤအဘီအမုၢ်လၢ ယွၤအသိဖိပၢဝဲန့ၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် အဝဲသ့ၣ်မၢ ပှၤမၤပယိၤလၢအမ့ၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်အတၢ်မၤလီၤ. ခီဖျိလၢ အဝဲဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်အဲၣ်ကလုာ်ဒူၣ်အဃိ တၢ်လီၤမုၢ်လီၤဖး ဒီးတၢ်သူၣ်ဟ့သးဟ့အိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဒီးကဲထီၣ်တၢ်ဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ် တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အဆိကတၢၢ်တဒုလီၤ.
re ကဘျံးပၤ ၁၉၅ အဆၢ ၃၀-၃၁
တၢ်ဒုးလိာ်သးဒီး တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ အအၢအသီဒိၣ်မးခံဒု
၃၀ တၢ်မၤအသးလၢ တၢ်စံၣ်စိၤတဲစိၤအပူၤတဖၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဂီၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်ကရၢကရိလၢ ဘြံးတၢၣ် ဒီးအမဲရကၤ တူၢ်လိာ် ဒီးဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤအီၤ ဒီးအခီၣ်ထံးန့ၣ် ဘၣ်တၢ်သ့ၣ်ညါအီၤလၢ ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢလီၤ. လၢခံ လီၣ်ဖျါအဆၢဒိၣ် ၁၇ အပူၤန့ၣ် ကဟဲအိၣ်ဖျါထီၣ်လၢ တၢ်ပနီၣ်အဂၤတမံၤလီၤ. ဟဲအိၣ်ဖျါထီၣ် ဒ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤဂီၤဆှုၣ်ကလာ် လၢအသးသမူအိၣ်, ကသါ ဒီးအိၣ်လီၤလီၤဆီဆီအသိးလီၤ. တၢ်ကရၢကရိလၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီး ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်အံၤ ‘ကတိၤတၢ်’ ခီဖျိကတိၤဒိၣ်အကိာ်လၢ ကဒုးအိၣ်ထီၣ် တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်အဂီၢ်လီၤ. နီၢ်နီၢ်န့ၣ် ထံကီၢ်လၢ အဘၣ်ထွဲလိာ်အသးဒီးအီၤတဖၣ် ပာ်ဒ့ၣ်ပာ်ကမၣ်လိာ်သး ဒီးဒုၣ်ဒွဲၣ်စံးအၢလိာ်သး ကဒဲကဒဲလီၤ. ထံကီၢ် မ့တမ့ၢ် ကလုာ်ဒူၣ်လၢ တတူၢ်လိာ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ပၢတဖၣ်န့ၣ် တဲပျံၤတဲဖုးဝဲ ဒီးတကနၣ်ဃုာ်ဝဲလၢၤဘၣ်. ထံကီၢ်လၢတမၤထွဲဒ် အတၢ်ဘျၢအသိးတဖၣ်န့ၣ် ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢအံၤ ထုးထီၣ်ကွံာ်ဝဲလၢ အကရၢပူၤလီၤ. ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် စးထီၣ်အခါ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အဂီၤ “အနၢၤ” လၢအသးဆူၣ်လၢတၢ်ဒုးတဖၣ်န့ၣ် ကမၤဟးဂီၤတၢ်ဒိၣ်ဒိၣ်မုၢ်မုၢ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၇:၁၄; ၁၇:၈, ၁၆.
၃၁ စးထီၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီန့ၣ် တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အဂီၤလၢအအိၣ်ဖျါ လၢအမ့ၢ် ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢအံၤ မၤသံပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ်လီၤ. အဒိ ဖဲ ၁၉၅၀ န့ၣ်ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အသုးမုၢ်တဖု နုာ်လီၤဒုးတၢ်လၢ ကလံၤစိးခိၣ်ရံယါ ဒီးကလံၤထံးခိၣ်ရံယါ ဒုးတၢ်အခါလီၤ. ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်အသုးမုၢ်န့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသးဒီး ကလံၤထံးခိၣ်ရံယါ ဒီးမၤသံဝဲ ကလံၤစိးခိၣ်ရံယါဖိ ဒီးတရူးဖိတဖၣ်န့ၣ် ပှၤတယာ်ကွၢ် ကအိၣ်အဂၤ ၁,၄၂၀,၀၀၀ လီၤ. ဒ်န့ၣ်အသိး ဖဲ ၁၉၆၀ ဒီး ၁၉၆၄ အတီၢ်ပူၤန့ၣ် ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်အသုးဖိတဖၣ် နုာ်လီၤမၤတၢ်လၢ ခီကိၣ် (ခ့ၣ်ၡါစၤ) လီၤ. တကးဒံးဘၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ထံကီၢ်ခိၣ်နၢ်တဖၣ် ပၣ်ဃုာ်ဒီး ခဲးသလ့းစီၤသီ ပၤပၤ ဖီ ဃုဂၤတဂၤ ဒီးပၤပၤ ကၠီၣ်ဖီ ခံဂၤတဂၤစ့ၢ်ကီး တဲဝဲလၢ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအဂီၤအံၤ မ့ၢ်ဝဲပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် အတၢ်မုၢ်လၢ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ အလီၢ်ခံအတၢၢ် ဒီးအဂ့ၤကတၢၢ်လီၤ. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် မ့ၢ်တဆီၣ်ထွဲမၤစၢၤ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်န့ၣ် အဝဲသ့ၣ်တဲဝဲလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ကမၤဟးဂီၤလီၤက့ၤအသးဒၣ်ဝဲလီၤ. အဃိကျဲတဘိလၢ ပတဲသ့လၢ အဝဲသ့ၣ်မၤသံ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိခဲလၢာ်လၢ အတမၤတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအဂီၤ အတၢ်မၤ ဒီးတဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်အီၤတဖၣ်လီၤ.—၅ မိၤ. ၅:၈, ၉.
(လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁၆, ၁၇) ဒီးမၢန့ၢ်ပှၤခဲလၢာ်, ဒီးဒိၣ်ဒီးဆံး, ဒီးပှၤအထူးအတီၤ, ဒီးပှၤအဖှီၣ်အယာ်, ဒီးပှၤသဘျ့ဒီး ပှၤကဲကုၢ်သ့ၣ်တဖၣ်, လၢအစုထွဲလိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, လၢအမဲာ်တူၢ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, ကဒိးတၢ်ပနီၣ်တမံၤ, ၁၇ ဒီးဒ်သိးပှၤလၢ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအတၢ်ပနီၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အမံၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, အမံၤအတၢ်ဂံၢ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, တအိၣ်ဘၣ်ဒီး, အပှ့ၤတၢ်ဆါတၢ်သုတသ့တဂ့ၤလီၤ.
တၢး၀၉ ၂/၁၅ ကဘျံးပၤ ၄ အဆၢ ၂
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်လီၣ်ဖျါ—အကူာ် ၂
၁၃:၁၆, ၁၇. ‘တၢ်ဆါတၢ်ပှ့ၤတၢ်’ လၢအမ့ၢ် ပတၢ်ဖံးတၢ်မၤလၢ တနံၤဘၣ်တနံၤန့ၣ် ပကထံၣ်ဘၣ်ဒီး တၢ်ကီတၢ်ခဲသနာ်က့ ပတကြၢးဟ့ၣ်အခွဲးလၢ တၢ်ဆီၣ်သနံး လၢဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤကလုၢ်ဘၢ ပတၢ်အိၣ်မူဘၣ်. ပမ့ၢ်တူၢ်လိာ် ‘တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အတၢ်ပနီၣ်လၢ ပစုထွဲအလိၤမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပမဲာ်တူၢ်ခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ’ န့ၣ် လီၤဂာ်ဒ် ပဟ့ၣ်အခွဲးလၢ အဝဲကပၢပတၢ်ဖံးတၢ်မၤ မ့တမ့ၢ် ကမၤဘၣ်ဒိ ပတၢ်ဆိကမိၣ်တဖၣ်လီၤ.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁၃, ၁၄) ဒီးယထံၣ်သးတကဆှီဘၣ်သၢဒု လီၤဂာ်လၢဒ့ၣ်, ဟဲထီၣ်လၢပယိၤအကိာ်ပူၤ, ဒီးတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအကိာ်ပူၤ, ဒီးဝံအဘျၣ်တဂၤန့ၣ်အကိာ်ပူၤလီၤ. ၁၄ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ် တၢ်နါအသးလၢ အမၤတၢ်လီၤလး, ဒီးလဲၤထီၣ်ဝဲဆူစီၤပၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢခဲလၢာ်အအိၣ်, ဒ်သိးအကဒုးအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အီၤဆူ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤ ဘၣ်ဃးဒီးယွၤလၢ အသ့တၢ်လၢာ်အနံၤဖးဒိၣ်လီၤ.
တၢး၀၉ ၂/၁၅ ကဘျံးပၤ ၄ အဆၢ ၅
လံာ်စီဆှံ အတၢ်ပာ်ဖျါလၢ လံာ်လီၣ်ဖျါ—အကူာ် ၂
၁၆:၁၃-၁၆. တၢ်ကစီၣ်လၢအ “တကဆှီဘၣ်” န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲတၢ်ကစီၣ်လၢ အဟဲလၢတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ်အအိၣ် လၢအကဆီၣ်ထွဲ ဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤတဖၣ် ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်ကဟဲထီဒါ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ် ဒီးဒ်သိးအသုတဂုၤက့ၤအလီၢ်ခံ လၢတၢ်လူလီၤကစၢ်ယွၤ အလီခီနွံဖျၢၣ်အဃိတဂ့ၤ အဂီၢ်လီၤ.—မး. ၂၄:၄၂, ၄၄.
(လီၣ်ဖျါ ၁၆:၂၁) ဒီးတၢ်စူၤလီၤသူၣ်ဖးဒိၣ်လၢမူခိၣ်အဃၢ ဒ်တတၤလၣ်အဃၢအသိး, ဒီးဘၣ်ပှၤကညီလီၤ. ဒီးမ့ၢ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးသူၣ်အဃိဒီး, ပှၤကညီဒုၣ်ဒွဲၣ်ယွၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်န့ၣ်ဒိၣ်မးလီၤ.
wp၁၅ ၇/၁ ကဘျံးပၤ ၁၈ အဆၢ ၉
“တၢ်အုၣ်က့ၤခီၣ်က့ၤသု အမုၢ်အလါ ဘူးထီၣ်လံ”
၉ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ် အဆၢကတီၢ်န့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်ဆၢကတီၢ်လၢ ပကဘၣ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ “ဘီမုၢ်အတၢ်သးခုအကစီၣ်” န့ၣ်ဘၣ်. တၢ်စံၣ်တဲၤတဲလီၤ တၢ်သးခုကစီၣ် အဆၢကတီၢ်ပူၤကွံာ်ဝဲလံ. “တၢ်အကတၢၢ်” အဆၢကတီၢ်န့ၣ် ကဟဲဝဲလီၤ. (မးသဲ ၂၄:၁၄) ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ် ကဘိးဘၣ်သ့ၣ်ညါဝဲ တၢ်စံၣ်ညီၣ်အကစီၣ်လၢ တၢ်သူၣ်ဒူသးဒူအပူၤလီၤ. ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ် တၢ်ကစီၣ်အံၤ ကပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ကယဲၢ်တၢ်ပၢတၢ်ပြးလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီး ကယဲၢ်ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအပိာ် မုၣ်ကီၤလံၢ်အခံတဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤ လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့ဘူးထီၣ်လံန့ၣ်လီၤ. တၢ်ကစီၣ်အံၤ လံာ်စီဆှံ ထိၣ်သတြီၤအီၤ ဒ်သူၣ်အသိးဒီးစံးဝဲ– “တၢ်စူၤလီၤသူၣ်ဖးဒိၣ်လၢမူခိၣ် အဃၢဒ်တတၤလၣ်အဃၢအသိး, ဒီးဘၣ်ပှၤကညီလီၤ. ဒီးမ့ၢ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဘၣ်ဃးဒီး သူၣ်အဃိဒီး, ပှၤကညီဒုၣ်ဒွဲၣ်ယွၤလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်န့ၣ်ဒိၣ်မးလီၤ.”—လီၣ်ဖျါ ၁၆:၂၁.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(လီၣ်ဖျါ ၁၆:၁-၁၆) ဒီးယနၢ်ဟူတၢ်ကလုၢ်သီၣ်ဖးဒိၣ်လၢတၢ်လုၢ်ဟံၣ်ပူၤ, ဒီးစံးဘၣ်ကလူးနွံဂၤ, လဲၤတၢ်, ဒီးဂၢ်လီၤယွၤအတၢ်သးဒိၣ်ထီၣ် အလီခီနွံဖျၢၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢတက့ၢ်. ၂ ဒီးအခီၣ်ထံးတဂၤန့ၣ်, ဟးထီၣ်, ဒီးဂၢ်လီၤအလီခီလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ, ဒီးတၢ်မၤအသးလၢ တၢ်ဆါအုၣ်လီၤသလဲး အအၢအသီလီၤဘၣ်လၢ ပှၤကညီအိၣ်ဒီး တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအတၢ်ပနီၣ်လၢအလိၤ, ဒီးလၢပှၤလၢအဘါထီၣ်အဂီၤတဖၣ်အလိၤန့ၣ်လီၤ. ၃ ဒီးခံဂၤတဂၤန့ၣ် ဂၢ်လီၤအလီခီလၢပီၣ်လဲၣ်ပူၤဒီး, တၢ်ကဲထီၣ်ဒ်ပှၤသံအသွံၣ်အသိး, ဒီးတၢ်အိၣ်ဒီးအသးသမူလၢပီၣ်လဲၣ်ပူၤန့ၣ်, သံခဲလၢာ်လီၤ. ၄ ဒီးသၢဂၤတဂၤန့ၣ် ဂၢ်လီၤလီခီလၢထံကျိ, ဒီးထံထီၣ်ပၢၢ်တဖၣ်အဖီခိၣ်, ဒီးတၢ်ကဲထီၣ်ဝဲလၢတၢ်သွံၣ်လီၤ. ၅ ဒီးယနၢ်ဟူထံအကလူးစံးဝဲဒၣ်, ပှၤလၢအအိၣ်, ဒီးလၢအအိၣ်တ့ၢ်, စီဆှံဧၢ, နစံၣ်ညီၣ်တၢ်အံၤတဖၣ်ဒီး, နမ့ၢ်တၢ်အတီအလိၤလီၤ. ၆ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်, ဂၢ်လီၤပှၤစီဆှံဒီးဝံသ့ၣ်တဖၣ် အသွံၣ်, ဒီးနဟ့ၣ်အီအီၤလၢတၢ်သွံၣ်လီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မ့ၢ်အကြၢးဘၣ်တၢ်ဒ်န့ၣ်လီၤ. ၇ ဒီးယနၢ်ဟူတၢ်လုၢ်လီၢ်စံးဝဲဒၣ်, မ့ၢ်လံ, သ့တၢ်လၢာ်ကစၢ်ယွၤဧၢ, နစံၣ်ညီၣ်တၢ်န့ၣ်, မ့ၢ်တၢ်အမ့ၢ်အတီ, ဒီးအတီအလိၤလီၤ. ၈ ဒီးလွံၢ်ဂၤတဂၤန့ၣ် ဂၢ်လီၤအလီခီလၢမုၢ်အလိၤ, ဒီးတၢ်ဒုးကိၢ်ဃိာ်ပှၤကညီလၢမ့ၣ်အူလီၤ. ၉ ဒီးပှၤကညီဘၣ်တၢ်ကိၢ်ဃိာ်လၢ တၢ်ကိၢ်ဖးဒိၣ်လီၤ. ဒီးပှၤကညီဒုၣ်ဒွဲၣ်ယွၤအမံၤ, လၢအအိၣ်ဒီးအစိအကမီၤလၢတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်တဖၣ်အံၤအဖီခိၣ်, ဒီးတပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသး ဒ်သိးအကဟ့ၣ်တၢ်လၤကပီၤလၢအီၤန့ၣ်ဘၣ်. ၁၀ ဒီးယဲၢ်ဂၤတဂၤန့ၣ်, ဂၢ်လီၤအလီခီလၢ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအလီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်, ဒီးအဘီအမုၢ်ခံးလီၤဝဲ, ဒီးမ့ၢ်အဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒီး, အ့ၣ်တံၢ်အပျ့ၤ, ၁၁ ဒီးမ့ၢ်အဘၣ်တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒီးတၢ်ဆါအုၣ်လီၤသလဲးသတးဒီး, ဒုၣ်ဒွဲၣ်မူခိၣ်အကစၢ်, ဒီးတပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးလၢ အတၢ်မၤတဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ၁၂ ဒီးဃုဂၤတဂၤန့ၣ်, ဂၢ်လီၤအလီခီလၢ ထံကျိဖးဒိၣ်ဖရၤသးအဖီခိၣ်, ဒီးထံလီၤသံးဒ်သိး စီၤပၤဟဲလၢမုၢ်ထီၣ်တဖၣ် အကျဲကအိၣ်ကတဲာ်ကတီၤအသးလီၤ. ၁၃ ဒီးယထံၣ်သးတကဆှီဘၣ်သၢဒုလီၤဂာ်လၢဒ့ၣ်, ဟဲထီၣ်လၢပယိၤအကိာ်ပူၤ, ဒီးတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤအကိာ်ပူၤ, ဒီးဝံအဘျၣ်တဂၤန့ၣ်အကိာ်ပူၤလီၤ. ၁၄ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်တၢ်နါအသးလၢ အမၤတၢ်လီၤလး, ဒီးလဲၤထီၣ်ဝဲဆူစီၤပၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢခဲလၢာ်အအိၣ်, ဒ်သိးအကဒုးအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အီၤဆူတၢ်ဒုးတၢ်ယၤဘၣ်ဃးဒီးယွၤလၢ အသ့တၢ်လၢာ်အနံၤဖးဒိၣ်လီၤ. ၁၅ ကွၢ်ကွၢ်, ယဟဲဒ်တၢ်ဘျၣ်အသိးန့ၣ်လီၤ. ပှၤလၢအဆိးသီ, ဒီးဟံးဃာ်အကူအသိး ဒ်သိးအသုတလဲၤအိၣ်ဘ့ၣ်ဆ့တဂ့ၤ, ဒီးပှၤသုတထံၣ် အတၢ်မဲာ်ဆှးတဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်, ဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤဝဲလီၤ. ၁၆ ဒီးဒုးအိၣ်ဖှိၣ်အီၤဆူ အလီၢ်ကိးဝဲလၢ ဧ့ၤဘြံၤအကလုၢ်လၢအၢ်မက့းဒိၣ်လီၤ.
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၂၃–၂၉
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | လီၣ်ဖျါ ၁၇–၁၉
“ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဒုးလၢ ကမၤကတၢၢ်ကွံာ် တၢ်ဒုးတၢ်ယၤခဲလၢာ်”
(လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၁) ဒီးယထံၣ်မူခိၣ်အိးထီၣ်အသး, ဒီးကွၢ်ကွၢ်, ကသ့ၣ်ဝါဒီးပှၤဆ့ၣ်နီၤလၢ အလိၤတဂၤ, ကိးဝဲအမံၤလၢပှၤအကလုၢ်တီ, ဒီးပှၤအမ့ၢ်အတီလီၤ. ဒီးစံၣ်ညီၣ်တၢ်, ဒီးဒုးတၢ်လၢတၢ်တီတၢ်လိၤအပူၤလီၤ.
(လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၄-၁၆) ဒီးမူခိၣ်အသုးမုၢ်သံၣ်ဘိ ကူသိးဝဲဒီးတၢ်ဝါကဆှီန့ၣ်, ပိာ်ထီၣ်အခံ, လၢကသ့ၣ်ဝါတဖၣ်အလိၤလီၤ. ၁၅ ဒီးနးလၢအကနၣ်အ့ၣ်တၢ်တဘ့ၣ်, ဟဲထီၣ်လၢအကိာ်ပူၤ, ဒ်သိးအကကျီပှၤအကလုာ်ကလုာ်လၢအီၤ, ဒီးကကွၢ်ပှၤအကလုာ်ကလုာ် ဒီးနီၣ်ထိးဘိထး, ဒီးကယီၢ်ဝဲလၢ ယွၤလၢအသ့တၢ်လၢာ် အသူၣ်ဒိၣ်သးထီၣ် အကျိးစပံးထံအလီၢ်လီၤ. ၁၆ ဒီးအမံၤကွဲးအသးလၢ အကူအသိး, ဒီးအကံၣ်ဒုၣ်လိၤ, စီၤပၤတဖၣ်အစီၤပၤ, ဒီးကစၢ်တဖၣ်အကစၢ်လီၤ.
တၢး၀၈ ၄/၁ ကဘျံးပၤ ၈ အဆၢ ၃-၄
အၢ်မက့းဒိၣ်—ကစၢ်ယွၤအတၢ်ဒုးလၢ ကမၤကတၢၢ်ကွံာ်တၢ်ဒုးခဲလၢာ်
ဖဲပှၤအၢပှၤသီတဖၣ် အိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤအခါ ပှၤတီပှၤလိၤတဖၣ် တအိၣ်ဒီးတၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် ဒီးတၢ်ဘံၣ်တၢ်ဘၢဘၣ်. (ကတိၤဒိ ၂၉:၂; စံၣ်တဲၤတဲလီၤတၢ် ၈:၉) ပှၤလၢအမၤတၢ်အၢတၢ်သီ ဒီးတၢ်လၢအတဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ် ပမၤလီၤဖး အဝဲသ့ၣ်ဒီး တၢ်အၢတၢ်သီတသ့ဘၣ်. အဃိ တၢ်မုာ်တၢ်ခုၣ် ဒီးတၢ်တီတၢ်လိၤ ကဟဲအိၣ်ထီၣ်ဝဲ ဖဲပှၤအၢပှၤသီတဖၣ် ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤအခါန့ၣ်လီၤ. စီၤၡလိၤမိၤ ကွဲးဝဲလၢ “ပှၤတတီတလိၤန့ၣ် ကကဲထီၣ်ပှၤတီပှၤလိၤအပှ့ၤလီၤ. ဒီးပှၤလီတၢ်ဖိကအိၣ်လၢ ပှၤအလိၤအလီၢ်လီၤ.”—ကတိၤဒိ ၂၁:၁၈.
ယွၤမ့ၢ် စံၣ်ညီၣ်ကွီၢ်အဃိ ပနာ်သ့သပှၢ်ကတၢၢ်လၢ အဝဲအတၢ်စံၣ်ညီၣ် လၢဘၣ်ဃးဒီး ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်န့ၣ် ကတီဝဲလိၤဝဲလီၤ. စီၤအၤဘြၤဟၣ်သံကွၢ်ဝဲလၢ “ပှၤလၢအစံၣ်ညီၣ် ဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ်ညါတဂၤန့ၣ် ကမၤတၢ်တီတၢ်လိၤ တမ့ၢ်ဘၣ်ဧါ.” အဝဲဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်စံးဆၢလၢ ယဟိဝၤယွၤန့ၣ် မၤတၢ်တီတီလိၤလိၤ ထီဘိ လီၤ. (၁ မိၤၡ့ ၁၈:၂၅) အါန့ၢ်အန့ၣ် လံာ်စီဆှံ ဒုးသ့ၣ်ညါပှၤလၢ ယဟိဝၤယွၤ တအဲၣ်ဒိးမၤဟးဂီၤ ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်ဘၣ်. မ့ၢ်တသ့တဘၣ်မး မၤဝဲလီၤ.—ယဃ့းစက့လး ၁၈:၃၂; ၂ ပ့းတရူး ၃:၉.
it-1 ကဘျံးပၤ ၁၁၄၆ အဆၢ ၁
ကသ့ၣ်
တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ် အတၢ်ထံၣ်လၢညါခီအပူၤန့ၣ် ထံၣ်ဝဲလၢ ယ့ၣ်ၡူးလၢ အပှဲၤဒီးတၢ်လၤကပီၤန့ၣ် ဒိးကသ့ၣ်ဝါ ဒီးသုးမုၢ်လၢအဒိးကသ့ၣ်ဝါတဖုစ့ၢ်ကီး ပိာ်ထီၣ်အခံလီၤ. တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤ ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲ စီၤယိၤဟၣ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ကဒုးတၢ်ဒီးအဒုၣ်အဒါတဖၣ်လၢ အပၢ်ယဟိဝၤယွၤအခၢၣ်စး ဒီးတၢ်ဒုးအံၤ ကမ့ၢ်တၢ်ဒုးလၢအတီအလိၤ ဒီးအမ့ၢ်အတီလီၤ. (လီၣ်. ၁၉:၁၁, ၁၄) ဒ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်တ့ၢ်လၢ အဆိကတၢၢ်အသိး ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ် ကမၤတၢ်ဒ်စီၤပၤအသိး ဒီးပှၤလၢအဒိးကသ့ၣ် ဒီးပိာ်ထီၣ်အခံတဖၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဒိလၢ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်လၢ အကဟဲကဲထီၣ်အသးတဖၣ်လီၤ.—လီၣ်. ၆:၂-၈
(လီၣ်ဖျါ ၁၉:၁၉, ၂၀) ဒီးယထံၣ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤတဖၣ်, ဒီးအသုးဖိသ့ၣ်တဖၣ် အိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်, ဒ်သိးအကဒုးတၢ်ဒီးပှၤလၢ အဆ့ၣ်နီၤလၢ ကသ့ၣ်အလိၤ ဒီးအသုးဖိန့ၣ်လီၤ. ၂၀ ဒီးတၢ်ဖီၣ်ဃာ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ, ဒီးဝံအဘျၣ်အိၣ်ဒီးအီၤလၢ အမၤတၢ်ပနီၣ်လီၤလး လၢအမဲာ်ညါ, ဒီးလီပှၤအိၣ်ဒီး တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အတၢ်ပနီၣ်လၢအလိၤ, ဒီးဘါအတၢ်ဂီၤတဖၣ်လီၤ. အဝဲခံဂၤ ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤမူဒံးဝဲ, ဆူနိၣ်မ့ၣ်အူ ဒီးကးအီၣ်ကွံာ်တၢ်အပူၤလီၤ.
re ကဘျံးပၤ ၂၈၆ အဆၢ ၂၄
သုးခိၣ် လၢအမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး စီၤပၤ ကမၤနၢၤတၢ်ဖဲ အၢ်မက့းဒိၣ်
၂၄ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ အိၣ်ဒီးအခိၣ်နွံဖျၢၣ် ဒီးအနၢၤဆံဆဲၣ်ဘိတဒု လၢဟဲထီၣ်လၢပီၣ်လဲၣ်ပူၤလၢ အခၢၣ်စးဝဲ မုၣ်ကီၤလံၢ် အထံဂ့ၢ်ကီၢ်ဂ့ၢ် တၢ်ကရၢကရိန့ၣ် လီၤတဲာ်ဒီး လီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. ဒီးဝံအဘျၣ်လၢအမ့ၢ် ဘီမုၢ်နွံခါတခါ လၢအဒိၣ်စိဟီၣ်ခိၣ်ဒီဘ့ၣ် လီၤမၢ်ကွံာ်ဒီးအီၤလီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၁၃:၁, ၁၁-၁၃; ၁၆:၁၃) ဖဲအဝဲသ့ၣ် “မူဒံး” မ့တမ့ၢ် ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်အသး ဒီးထီဒါဝဲ ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်လၢ တၢ်ဃူတၢ်ဖိးအဆၢကတီၢ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်နုာ်အီၤဆူ “နိၣ်မ့ၣ်အူ” အပူၤလီၤ. တၢ်အံၤမ့ၢ် နိၣ်မ့ၣ်အူ အနီၢ်ကီၢ်ဧါ. ဒ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ ဒီးဝံအဘျၣ်တဖၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်ဆၣ်ဖိကီၢ်ဖိအနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်အသိး နိၣ်မ့ၣ်အူစ့ၢ်ကီး တမ့ၢ်တၢ်အနီၢ်ကီၢ်ဘၣ်. မ့ၢ်ဒၣ် ဒိလီၤဝဲတၢ်လီၢ်လၢ တၢ်မၤဟးဂီၤတၢ်လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့, တၢ်လီၢ်လၢပှၤဟဲက့ၤကဒါတသ့ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. တၢ်လီၢ်အံၤ မ့ၢ်တၢ်လီၢ်လၢ လၢခံတၢ်သံဒီး ဟ့ဒံ ဃုာ်ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ် ကဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤအီၤအလီၢ်န့ၣ်လီၤ. (လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁၀, ၁၄) တမ့ၢ်လရာ်လၢ တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ် ပှၤအၢပှၤသီတဖၣ်အလီၢ်ဘၣ်. တၢ်ဆိကမိၣ်ထီၣ် ဘၣ်ဃးဒီးတၢ်လီၢ်ဒ်သိးန့ၣ်န့ၣ် မ့ၢ်တၢ်သးဘၣ်အၢလၢ ယဟိဝၤယွၤအဂီၢ်လီၤ.—ယံးရမံယၤ ၁၉:၅; ၃၂:၃၅; ၁ ယိၤဟၣ် ၄:၈, ၁၆.
(လီၣ်ဖျါ ၁၉:၂၁) ဒီးပှၤအိၣ်လီၤတဲာ်တဖၣ်ဘၣ်သံလၢနး, လၢအဟဲထီၣ်လၢ ပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤလၢ ကသ့ၣ်အလိၤအထးခိၣ်, ဒီးထိၣ်ဧိၤလံၣ်ဧိၤခဲလၢာ်, အီၣ်ဘျဲးအီၣ်အသးလၢအညၣ်လီၤ.
re ကဘျံးပၤ ၂၈၆ အဆၢ ၂၅
သုးခိၣ် လၢအမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး စီၤပၤ ကမၤနၢၤတၢ်ဖဲ အၢ်မက့းဒိၣ်
၂၅ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအိၣ်တ့ၢ်အဂၤတဖၣ် တဘၣ်ဃးဒီး ပဒိၣ်ပပှၢ် အတၢ်ကရၢကရိလိၤလိၤ သနာ်က့ မ့ၢ်ဝဲပှၤတဖၣ်လၢ အသကဲာ်ပဝးလီၤရၢၢ် ဒီးတၢ်မၤဂ့ၤထီၣ်က့ၤအီၤ တန့ၢ်ဘၣ်အဃိက “ဘၣ်သံလၢနး လၢအဟဲထီၣ်လၢ ပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤလၢ ကသ့ၣ်အလိၤအထးခိၣ်” န့ၣ်လီၤ. ယ့ၣ်ၡူး ကစံၣ်ညီၣ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကြၢးသံန့ၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢဘၣ်ဃးဒီး အဝဲသ့ၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ် တဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤဃုာ်ဒီး နိၣ်မ့ၣ်အူအဂ့ၢ်ဘၣ်အဃိ ပမုၢ်လၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်ကဂဲၤဆၢထၢၣ် သမူထီၣ်က့ၤသ့ဒံးဧါ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ပှၤလၢယဟိဝၤယွၤ အစံၣ်ညီၣ်ကွီၢ် စံၣ်ညီၣ်အီၤတဖၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဂ့ၢ်န့ၣ် တဘၣ်တၢ်ပာ်ဖျါထီၣ်အီၤလၢ တၢ်လီၢ်နီတတီၤဘၣ်. ဒ်ယ့ၣ်ၡူးအနီၢ်ကစၢ်ဒၣ်ဝဲ စံးဝဲအသိး ပှၤလၢတမ့ၢ် “သိ” တဖၣ်န့ၣ် ကဘၣ်တုၤဆူ “မ့ၣ်အူအထူအယိာ်အပူၤလၢ အကတဲာ်ကတီၤပာ်န့ၢ် မုၣ်ကီၤလံၢ်ဒီး အကလူးတဖၣ်အဂီၢ်” မ့တမ့ၢ် “တၢ်ဒဲးဘးအထူအယိာ်” အပူၤန့ၣ်လီၤ. (မးသဲ ၂၅:၃၃, ၄၁, ၄၆) ဖဲန့ၣ်အခါ “ပှၤတယူးယီၣ်ဘၣ်ယွၤဘၣ် ကတုၤတၢ်ဟးဂီၤ” လၢာ်လၢာ်ဆ့ဆ့လီၤ.—၂ ပ့းတရူး ၃:၇; နၤဃူၣ် ၁:၂, ၇-၉; မၤလကံ ၄:၁.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(လီၣ်ဖျါ ၁၇:၈) တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ နထံၣ်အီၤတဒုန့ၣ်အိၣ်တ့ၢ်ဝဲ ဒီးတအိၣ်ဘၣ်, ဒီးကဟဲက့ၤထီၣ်လၢတၢ်ယိာ်ပူၤ, ဒီးကလဲၤဆူတၢ်ဟးဂီၤအပူၤလီၤ. ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလၢ အမံၤတကွဲးဘၣ်အသးလၢ လံာ်မူအပူၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အခီၣ်ထံးလံၤလံၤတဖၣ်န့ၣ်, တုၤအထံၣ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ အအိၣ်တ့ၢ်, ဒီးတအိၣ်ဘၣ်, ဒီးလၢအကအိၣ်က့ၤတဒုဒီး, ကပာ်အသးကမၢကမၣ်လီၤ.
re ကဘျံးပၤ ၂၄၇-၂၄၈ အဆၢ ၅-၆
ကျဲလၢအလီၤကမၢကမၣ်တခါ
၅ “တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ. . . န့ၣ်အိၣ်တ့ၢ်.” တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤန့ၣ် အိၣ်တ့ၢ်ဒ်ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢလၢ စးထီၣ်အသးဖဲ လါယနူၤအါရံၤ ၁၀, ၁၉၂၀ ဒီးထံကီၢ် ၆၃ ဘ့ၣ်န့ၣ် ပာ်ဖှိၣ်မၤသကိးတၢ်လီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ယပၣ်, ကၠၢမနံၣ် ဒီးအံးထလံၣ် န့ၣ်ဟးထီၣ်ကွံာ်လၢ ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢ ဒီးလၢညါ စိဘံးယၢး ယူနံၤယၢၤစ့ၢ်ကီး ဘၣ်ဟးထီၣ်ကွံာ်ဝဲလီၤ. ၁၉၃၉ လါစဲးပတ့ဘၢၣ်န့ၣ် ကီၢ်ကၠၢမနံၣ် နါစံၣ်ပဒိၣ် စးထီၣ်ဝဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဒုးခံဘျီတဘျီလီၤ. ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢန့ၣ် ပၢၤဃာ်ဝဲဟီၣ်ခိၣ်တၢ်ဃူတၢ်ဖိး တန့ၢ်ဘၣ်အဃိ လီၤဂာ်ဒ်အလဲၤလီၤနုာ်ဆူ တၢ်ယိာ်ပူၤ ဒီးတဟူးတဂဲၤလၢၤဘၣ်လီၤ. ဖဲ ၁၉၄၂ န့ၣ်အဝဲကဲထီၣ် တၢ်လၢအအိၣ်တ့ၢ် လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ ဒုးသ့ၣ်ညါဝဲအခ့အပှၤတဖၣ် တၢ်ထံၣ်လၢညါခီအံၤ အခီပညီ ဘၣ်ဆၢဘၣ်ကတီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲဟီၣ်ခိၣ်သီ သံၣ်အိၣ်ခြဲးထံး တၢ်အိၣ်ဖှိၣ်န့ၣ် ဒ်ဝံအတၢ်စံးပာ်အသိး ဒီပုၢ်ဝဲၢ် နီရ်တဲဝဲသ့လၢ “တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ . . .တအိၣ်ဘၣ်” လီၤ. ဒီးလၢခံ အဝဲသံကွၢ်ဝဲလၢ “ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢန့ၣ် ကအိၣ်တ့ၢ်လၢ တၢ်ယိာ်ပူၤဧါ.” အဝဲယၢၤထီၣ်က့ၤဝဲ လီၣ်ဖျါ ၁၇:၈ ဒီးစံးဆၢဝဲလၢ “ထံကီၢ်တဖၣ် အတၢ်ကရၢကရိန့ၣ် ကဟဲအိၣ်ထီၣ်က့ၤဝဲလီၤ.” ဒ်အတဲဝဲအသိး ကဲထီၣ်အသးအဃိ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ ယဟိဝၤယွၤ အတၢ်ကတိၤတဖၣ်ဘၣ်ဝဲလီၤ.
ဟဲထီၣ်က့ၤလၢ တၢ်ယိာ်ပူၤ
၆ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ ဂီၤဆှုၣ်ကလာ် ဟဲက့ၤထီၣ်က့ၤလၢ တၢ်ယိာ်ပူၤ အနီၢ်ကီၢ်လီၤ. ဖဲလါယူၤ ၂၆, ၁၉၄၅ န့ၣ်ကီၢ်အမဲရကၤ, ဝ့ၢ်ဆၣ်ဖြၣ်စံးစခိၤန့ၣ် ထံကီၢ်အဘ့ၣ် ၅၀ ဟ့ၣ်တၢ်ဖးဒီး တူၢ်လိာ်ဝဲ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အလံာ်တၢ်ဘျၢခိၣ်သ့ၣ် လၢတၢ်ဒ့တၢ်အူလီၤ. ကရၢအံၤ အတၢ်တိာ်ပာ်န့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ “ကပၢၤဃာ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ထံကီၢ်အါဘ့ၣ်” အဂီၢ်လီၤ. ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢ ဒီးဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ (UN) န့ၣ် အတၢ်လီၤဂာ်လိာ်သး အိၣ်ဝဲအါမးလီၤ. လံာ်တဘ့ၣ် (World Book Encyclopedia) ပာ်ဖျါဝဲလၢ “ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢန့ၣ် လီၤဂာ်လိာ်အသးဒီး ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢလၢ ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤဖဲ တၢ်ဒုးတၢတဘျီ လၢကျဲတနီၤန့ၣ်လီၤ. . . ထံကီၢ်အါဘ့ၣ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ် ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢန့ၣ် မ့ၢ်ထံကီၢ်တဖၣ်လၢ အဒုးအိၣ်ထီၣ်တ့ၢ် ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢလီၤ. ဒ်ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢအသိး ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢစ့ၢ်ကီး ဘၣ်တၢ်ဒုးအိၣ်ထီၣ်အီၤလၢ ကပၢၤဃာ် တၢ်ဃူတၢ်ဖိးလၢ ထံကီၢ်တဘ့ၣ်ဒီးတဘ့ၣ် အဘၢၣ်စၢၤန့ၣ်လီၤ. ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ အတၢ်ကရၢကရိ မိၢ်ပှၢ်တဖၣ်န့ၣ် လီၤဂာ်လိာ်အသးဒီး ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢ အတၢ်ကရၢကရိတဖၣ် အါမးန့ၣ်လီၤ.” အဃိ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢန့ၣ် နီၢ်နီၢ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤဂီၤဆှုၣ်ကလာ်လၢ အဟဲက့ၤပၢၢ်ထီၣ်န့ၣ်လီၤ. ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢန့ၣ် ထံကီၢ်အဘ့ၣ် ၁၉၀ ပၣ်ဃုာ်ဝဲ ဒီးအနီၣ်ဂံၢ်အါန့ၢ်ဒံး ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢလၢ အိၣ်ဝဲထံကီၢ် ၆၃ ဘ့ၣ်န့ၣ်လီၤ. ဒီးကရၢအံၤအိၣ်ဒီးမူဒါအါန့ၢ်ဒံး ဘီမုၢ်ပာ်ဖှိၣ်ထီၣ်သးကရၢန့ၣ်လီၤ.
(လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁၆, ၁၇) ဒီးအနၢၤဆံဆဲၣ်ဘိလၢနထံၣ်အီၤ, ဒီးတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤန့ၣ်, အဝဲသ့ၣ်ကသးဟ့ဃဲသဲမုၣ်, ဒီးကမၤသယုၢ်အီၤ, ဒီးကဒုးအိၣ်ဘ့ၣ်ဆ့အီၤ, ဒီးကအီၣ်အညၣ်, ဒီးကဆိၣ်ကဲၤအီၤလၢမ့ၣ်အူလီၤ. ၁၇ အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, ယွၤဒၢနုာ်တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်အသး, ဒ်သိးအကမၤဖဲယွၤအသး, ဒီးမၤဒီးအသးတဖျၢၣ်ဃီ, ဒီးဟ့ၣ်လီၤအဘီအမုၢ်လၢ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ, တုၤလီၤလၢယွၤအတၢ်ကတိၤတဖၣ် လၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်လီၤ.
တၢး၁၂ ၆/၁၅ ကဘျံးပၤ ၁၈ အဆၢ ၁၇
ယဟိဝၤယွၤ ပာ်ဖျါထီၣ် “တၢ်လၢအဘၣ်မၤအသးချ့ချ့တဖၣ်”
၁၇ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်န့ၣ် တမ့ၢ်လၢ ကစှၤလီၤကယီကယီ ဒီးကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲဘၣ်. ဃဲသဲမုၣ်အံၤ ကဆဲးဒိၣ်စိ ဒီးကဂုာ်ကျဲးစၢးဝဲ ဒ်သိးစီၤပၤတဖၣ် ကမၤအတၢ်ဘၣ်သး တုၤလၢယွၤဒၢနုာ် တၢ်ကူၣ်ထီၣ်ဖးလီၤတမံၤလၢ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်စိတၢ်ကမီၤတဖၣ် အသးပူၤန့ၣ်လီၤ. (ဖး လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁၆, ၁၇ တက့ၢ်.) ဘၣ်ဆၣ် တယံာ်ဘၣ်န့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ ကထိၣ်ဟူးထိၣ်ဂဲၤထီၣ်ဝဲ တၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢမုၣ်ကီၤလံၢ် အတၢ်ပၢဖီလာ်လၢ ဘီမုၢ်စၢဖှိၣ်ကရၢ ခၢၣ်စးဝဲတဖၣ် ဒ်သိးကဒုးဝဲ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါအကမၣ်အဂီၢ်န့ၣ်လီၤ. ဃဲသဲမုၣ်အံၤ ဒိၣ်စိလၢအဝဲသ့ၣ် အဖီခိၣ်တန့ၢ်လၢၤဘၣ် ဒီးကဘၣ်တူၢ်ၡူကွံာ်ဝဲ အတၢ်ထူးတၢ်တီၤခဲလၢာ်လီၤ. လၢအပူၤကွံာ်အနံၣ်ခံဆံ, သၢဆံအခါန့ၣ် ပှၤအါတက့ၢ် ဆိကမိၣ်ဝဲလၢ တၢ်ဘူၣ်တၢ်ဘါန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်ယူးယီၣ်ပာ်ကဲထီဘိ ဒီးကအိၣ်ဒီးအစိအကမီၤထီဘိလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤ တၢ်အိၣ်သးတဖၣ် စးထီၣ်ဆီတလဲအသးလံလီၤ. ဘၣ်ဆၣ် အဝဲတလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ ကယီကယီဘၣ်, ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲသတူၢ်ကလာ်န့ၣ်လီၤ.—လီၣ်. ၁၈:၇, ၈, ၁၅-၁၉.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(လီၣ်ဖျါ ၁၇:၁-၁၇) ဒီးကလူးအိၣ်လၢကလူးနွံဂၤအကျါလၢ အအိၣ်ဒီးလီခီနွံဖျၢၣ်တဂၤ, ဟဲဝဲဒီးကတိၤတၢ်ဒီးယၤ, ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, ဟဲဃီၤတက့ၢ်. ယကဒုးနဲၣ်နၤ လၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်ဘၣ်ဃး ဒီးဃဲသဲမုၣ်ဖးဒိၣ်လၢအဆ့ၣ်နီၤလၢထံအါအဖီခိၣ်လီၤ. ၂ ဟီၣ်ခိၣ်အစီၤပၤတဖၣ်မၤကမၣ်အသးဒီးအီၤ, ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢတဖၣ်အီမူၤအသးလၢ အတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါ အစပံးထံလီၤ. ၃ ဒီးလဲၤစိာ်ထီၣ်ယၤလၢ သးန့ၣ်အပူၤ ဆူပှၢ်မုၢ်ကနၢ, ဒီးယထံၣ်ပိာ်မုၣ်တဂၤဆ့ၣ်နီၤလၢ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤဂီၤ ဆှုၣ်ကလာ်တဒုအလိၤလၢ အလၢပှဲၤဝဲဒီးတၢ်အမံၤတဖၣ် ဘၣ်ဃးဒီး တၢ်ဒုၣ်ဒွဲၣ်ယွၤ, အိၣ်ဒီးအခိၣ်နွံဖျၢၣ်, ဒီးအနၢၤဆံဆဲၣ်ဘိလီၤ. ၄ ဒီးပိာ်မုၣ်န့ၣ် ကူသိးဝဲလၢတၢ်လုးတကုာ်, ဒီးတၢ်အဂီၤဆှုၣ်ကလာ်, ဒီးကယၢကယဲ အသးဒီးထူဒီးတၢ်မျၢ်, ဒီးတၢ်မျၢ်ပလဲ, အိၣ်ဒီးလီခီထူလၢအစုပူၤလၢ ပှဲၤဝဲဒီးတၢ်သးဘၣ်အၢတဖၣ်, ဒီးတၢ်မၤဘၣ်အၢဘၣ်ဃးဒီး အတၢ်မၤကမၣ်မုၣ်ကမၣ်ခွါလီၤ. ၅ ဒီးအမံၤကွဲးအသးလၢ အမဲာ်တူၢ်ခိၣ်, တၢ်ခူသူၣ်, ဘၤဘူၤလိၣ်ဖးဒိၣ်, ပှၤဃဲသဲမုၣ်, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အတၢ်သးဘၣ်အၢ တဖၣ်အမိၢ်လီၤ. ၆ ဒီးယထံၣ် ပိာ်မုၣ်အီမူၤအသးလၢပှၤစီဆှံ ဒီးပှၤလၢအအုၣ်အသးလၢ ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ်အကျိၤတဖၣ်အသွံၣ်လီၤ. ဒီးယထံၣ်အီၤ, ဒီးယကမၢကမၣ်လၢ တၢ်ကမၢကမၣ်ဒိၣ်မးလီၤ. ၇ ဒီးကလူးအဂၤစံးဘၣ်ယၤ, နပာ်နသးကမၢကမၣ် ဘၣ်မနုၤလဲၣ်. ယကဒုးနဲၣ်နၤလၢတၢ်ခူသူၣ် ဘၣ်ဃးဒီးပိာ်မုၣ်, ဒီးလၢတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ အစိာ်အီၤအိၣ်ဒီး အခိၣ်နွံဖျၢၣ်, ဒီးအနၢၤဆံဆဲၣ်ဘိန့ၣ်လီၤ. ၈ တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢ နထံၣ်အီၤတဒုန့ၣ်အိၣ်တ့ၢ်ဝဲ ဒီးတအိၣ်ဘၣ်, ဒီးကဟဲက့ၤထီၣ်လၢတၢ်ယိာ်ပူၤ, ဒီးကလဲၤဆူတၢ်ဟးဂီၤအပူၤလီၤ. ဒီးပှၤအိၣ်ဝဲလၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢလၢ အမံၤတကွဲးဘၣ်အသးလၢ လံာ်မူအပူၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်အခီၣ်ထံးလံၤလံၤတဖၣ်န့ၣ်, တုၤအထံၣ်တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ လၢအအိၣ်တ့ၢ်, ဒီးတအိၣ်ဘၣ်, ဒီးလၢအကအိၣ်က့ၤတဒုဒီး, ကပာ်အသးကမၢကမၣ်လီၤ. ၉ ဖဲအံၤမ့ၢ်သးအိၣ်ဒီး တၢ်ကူၣ်သ့ကူၣ်ဘၣ်လီၤ. အခိၣ်နွံဖျၢၣ်န့ၣ်, မ့ၢ်ကစၢၢ်နွံဖျၢၣ်လၢ ပိာ်မုၣ်ဆ့ၣ်နီၤလၢအလိၤလီၤ. ၁၀ ဒီးစီၤပၤနွံဂၤအိၣ်ဝဲလီၤ. ယဲၢ်ဂၤလီၤတဲာ်ကွံာ်လံ, ဒီးအဝဲတဂၤအိၣ်ဝဲ, ဒီးအဝဲတဂၤတဟဲဒံးဘၣ်. တုၤအဟဲဒီး, ဘၣ်အိၣ်ဝဲတစိၢ်လီၤ. ၁၁ ဒီးတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤလၢအအိၣ်တ့ၢ်, ဒီးတအိၣ်ဘၣ်တဒုန့ၣ်, မ့ၢ်အပှဲၤထီၣ်ဃိးဂၤတဂၤ, ဒီးအိၣ်ဝဲလၢနွံဂၤအကျါ, ဒီးကလဲၤဆူတၢ်ဟးဂူာ်ဟးဂီၤအပူၤလီၤ.
လါဒံၣ်စ့ဘၢၣ် ၃၀–လါယနူၤအါရံၤ ၅
တၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအပူၤ | လီၣ်ဖျါ ၂၀–၂၂
“ကွၢ်ကွၢ် ယမၤတၢ်အသီခဲလၢာ်”
(လီၣ်ဖျါ ၂၁:၁) ဒီးယထံၣ်မူခိၣ်အသီ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အသီလီၤ. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, မူခိၣ်လၢအခီၣ်ထံး, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လၢအခီၣ်ထံးန့ၣ်, ပူၤကွံာ်လီၤ. ဒီးပီၣ်လဲၣ်တအိၣ်လၢၤဘၣ်.
re ကဘျံးပၤ ၃၀၁ အဆၢ ၂
မူခိၣ်အသီ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အသီ
၂ တချုးစီၤယိၤဟၣ်အစိၤဒံးဘၣ် ယၤဖှိၣ်နံၣ်အါမးန့ၣ် ယဟိဝၤယွၤ တဲဘၣ်ဝံယၡါယၤဒ်အံၤ “ကွၢ်ကွၢ်, ယတ့လီၤမူခိၣ်အသီ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အသီ, ဒီးတၢ်အခီၣ်ထံးတဖၣ်န့ၣ် တၢ်တသ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤဘၣ်အီၤဘၣ်. ဒီးတအိၣ်ထီၣ်လၢၤဘၣ်လၢ ပှၤအသးကံၢ်ပူၤဘၣ်.” (ယၡါယၤ ၆၅:၁၇; ၆၆:၂၂) ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ဟဲလၢပှဲၤထီၣ်ဝဲ အဆိကတၢၢ်တဘျီ ဖဲပှၤယူဒၤဖိလၢအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီတဖၣ် ဘၣ်တၢ်က့ၤဖီၣ်အီၤဆူ ဝ့ၢ်ဘၤဘူၤလိၣ် အနံၣ် ၇၀ ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်ဟးထီၣ်ဘၣ် ဒီးက့ၤဝဲဆူ ဝ့ၢ်ယရူၤၡလ့ၣ် ဖဲ ချ.ခ.န ၅၃၇ လီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်ကရၢကရိထီၣ်အီၤ ဒ်ပှၤလၢအဘၣ် တၢ်မၤကဆှီထီၣ်က့ၤအီၤ တဒူၣ်အသိး လၢအမ့ၢ် “ဟီၣ်ခိၣ်အသီ” လၢအအိၣ်လၢ တၢ်ပၢတၢ်ပြးအသီ လၢအမ့ၢ် “မူခိၣ်အသီ” အဖီလာ်လီၤ. တၢ်မၢဖိပ့းတရူး စ့ၢ်ကီးပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ဝံအတၢ်စံးပာ်အံၤ ကဘၣ်ဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ် လၢခံတဘျီဒံးလီၤ. အဝဲကွဲးဝဲလၢ “ဒ်အတၢ်စံးပာ်အသိးန့ၣ်, ပကွၢ်လၢ်မူခိၣ်အသီ, ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အသီ, ဖဲတၢ်တီတၢ်လိၤ အိၣ်ဝဲဆိးဝဲလၢအပူၤန့ၣ်လီၤ.” (၂ ပ့းတရူး ၃:၁၃) စီၤယိၤဟၣ် ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ တၢ်စံးပာ်အံၤ ကဟဲလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲလၢ ကစၢ်ယွၤအမုၢ်နံၤအတီၢ်ပူၤလီၤ. “မူခိၣ်လၢအခီၣ်ထံး ဒီးဟီၣ်ခိၣ်လၢအခီၣ်ထံး” လၢအမ့ၢ် တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤဃုာ် ဒီးတၢ်ပၢတၢ်ပြးတဖၣ်လၢ အအိၣ်လၢမုၣ်ကီၤလံၢ် ဒီးအတၢ်ဝံတၢ်နါတဖၣ် အတၢ်ပၢဖီလာ်န့ၣ် ကဟါမၢ်ကွံာ်ဝဲခဲလၢာ်လီၤ. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအအၢအသီလၢ အထီဒါတၢ်လၢအမ့ၢ် “ပီၣ်လဲၣ်” လပီအဆူၣ်တဖၣ်န့ၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အလီၢ် ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ ကအိၣ်ဘၣ်လၢ “မူခိၣ်အသီ ဒီးဟီၣ်ခိၣ်အသီ”—ကစၢ်ယွၤအဘီအမုၢ် တၢ်ပၢတၢ်ပြးအသီအဖီလာ်တဖၣ် ကအိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ—ထိၣ်သတြီၤဒီး လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁၁.
(လီၣ်ဖျါ ၂၁:၃, ၄) ဒီးယနၢ်ဟူတၢ်ကလုၢ်သီၣ်ဖးဒိၣ်လၢမူခိၣ်စံးဝဲဒၣ်, ကွၢ်ကွၢ်, ယွၤအဒဲအိၣ်ဒီးပှၤကညီ, ဒီးကစၢ်ကအိၣ်ဝဲဆိးဝဲဒီးအီၤ, ဒီးအဝဲသ့ၣ်ကမ့ၢ်အပှၤဂီၢ်မုၢ်, ဒီးယွၤအကစၢ်ဒၣ်ဝဲ ကအိၣ်ဒီးအီၤ, ဒီးကကဲထီၣ်အကစၢ်လီၤ. ၄ ဒီးယွၤကထွါကွံာ်အမဲာ်ထံခဲလၢာ်လၢအမဲာ်, ဒီးတၢ်သံတအိၣ်လၢၤဘၣ်, ဒီးတၢ်သူၣ်အုးသးအုးတအိၣ်လၢၤဘၣ်, ဒီးတၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤတအိၣ်လၢၤဘၣ်, ဒီးတၢ်ဘှံးသူၣ်ဘှံးသးတအိၣ်လၢၤဘၣ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်အိၣ်လၢ အခီၣ်ထံးတဖၣ်ပူၤကွံာ်လံ.
တၢး၁၃ ၁၂/၁ ကဘျံးပၤ ၁၁ အဆၢ ၂-၄
“ကွၢ်ကွၢ်, ယမၤတၢ်အသီခဲလၢာ်”
“[ကစၢ်ယွၤ] ကထွါကွံာ်အမဲာ်ထံခဲလၢာ်လၢအမဲာ်.” (လီၣ်ဖျါ ၂၁:၄) ကစၢ်ယွၤ ကထွါကွံာ်ဝဲ ပမဲာ်ထံဒ်လဲၣ်တကလုာ်လဲၣ်. တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်သးခုအမဲာ်ထံ ဒီးမဲာ်ထံလၢ အဒီသဒၢမဲာ်ချံဘၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ မဲာ်ထံလၢအလီၤခီဖျိ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဒီး တၢ်သူၣ်အုးသးအုးတဖၣ်အဃိလီၤ. တမ့ၢ်ထဲ ကစၢ်ယွၤ ကထွါကွံာ်ဝဲ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ အတၢ်သူၣ်အုးသးအုးအမဲာ်ထံဘၣ်. အဝဲကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်နးတၢ်ဖှီၣ် ဒီးတၢ်သူၣ်အုးသးအုးလၢ အဒုးလီၤပမဲာ်ထံခဲလၢာ်လီၤ.
“တၢ်သံတအိၣ်လၢၤဘၣ်.” (လီၣ်ဖျါ ၂၁:၄) တၢ်လၢအဒုးလီၤပမဲာ်ထံ ဒီးအမၤဘၣ်ဒိဆါပှၤဒိၣ်န့ၢ်ဒံး တၢ်သံလၢ အဘၣ်တၢ်ဒိလီၤအီၤလၢ ဒုၣ်ဒါန့ၣ် ကအိၣ်ဒံးဧါ. လီၤသးခုဒိၣ်မးလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကမၤထူၣ်ဖျဲး ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်တဖၣ် လၢတၢ်သံအစုပူၤလီၤ. အဝဲကမၤဝဲဒ်လဲၣ်. အဝဲကမၤလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲ တၢ်ဒဲးဘးလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်လၢ စီၤအၤဒၣ်အအိၣ်လီၤ. မ့ၢ်လၢစီၤအၤဒၣ်မၤတၢ်ဒဲးဘးအဃိ တၢ်သံအိၣ်ထီၣ်ဝဲလီၤ. (ရိမ့ၤ ၅:၁၂) ယဟိဝၤယွၤ ကမၤလၢပှဲၤထီၣ်က့ၤ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အအိၣ်ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်တဖၣ် ခီဖျိ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ပှ့ၤက့ၤလီၤ. တကးဒံးဘၣ် အဝဲကမၤ “ဟးဂီၤ” ဒုၣ်ဒါလၢအလီၢ်ခံကတၢၢ်လၢအမ့ၢ် တၢ်သံအံၤလီၤ. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၆) ဒ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်တိာ်ပာ်အိၣ်ဝဲအသိး ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢအတီအလိၤတဖၣ် ကအိၣ်ဒီးတၢ်အိၣ်ဆူၣ်အိၣ်ချ့လၢအဂ့ၤ လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.
“တၢ်ဘှံးသူၣ်ဘှံးသး တအိၣ်လၢၤဘၣ်.” (လီၣ်ဖျါ ၂၁:၄) တၢ်ဘှံးသူၣ်ဘှံးသး ဒ်လဲၣ်တကလုာ် ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလဲၣ်. တၢ်ဘှံးသူၣ်ဘှံးသးလၢ အကဲထီၣ်အသးခီဖျိလၢ ပဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်ဒဲးဘးလၢ စီၤအၤဒၣ်အအိၣ်, ပနီၢ်ကစၢ် ပတၢ်တလၢတပှဲၤ ဒီးမုၢ်မဆါတနံၤအံၤ ပှၤလၢအကကွဲၢ်တဖၣ် တူၢ်ဘၣ်ဝဲ တၢ်ဘှံးသူၣ်ဘှံးသးလၢ နီၢ်ခိဒီး သးအတၢ်တူၢ်ဘၣ်တဖၣ် ကလီၤမၢ်ကွံာ်ဝဲလီၤ.
(လီၣ်ဖျါ ၂၁:၅) ဒီးပှၤဆ့ၣ်နီၤလၢလီၢ်ပစိာ်အဖီခိၣ်တဂၤန့ၣ် စံးဝဲဒၣ်, ကွၢ်ကွၢ်, ယမၤတၢ်အသီခဲလၢာ်လီၤ. ဒီးစံးဘၣ်ယၤ, ကွဲးတၢ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ကတိၤအံၤမ့ၢ်အမ့ၢ်အတီ, ဒီးအကလုၢ်တီလီၤ.
တၢး၀၃ ၈/၁ ကဘျံးပၤ ၁၂ အဆၢ ၁၄
ယဟိဝၤ တၢ်မ့ၢ်တၢ်တီအကစၢ်
၁၄ တၢ်လၢယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲလၢလံာ်စီဆှံအပူၤန့ၣ် ပကြၢးဒိကနၣ်အီၤ လီၤတံၢ်လီၤဆဲးလီၤ. ဒ်အမၤလိာ်ဝဲအသိး ဟဲကဲထီၣ် ဒီးဒ်အတဲဝဲအသိး မၤဝဲလီၤ. တၢ်ဂ့ၢ်အိၣ်အါမးလၢ ပကနာ်န့ၢ်ကစၢ်ယွၤအဂီၢ်လီၤ. ယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲလၢ အဝဲကဟ့ၣ်ကၣ်က့ၤ “ပှၤတသ့ၣ်ညါဘၣ်ယွၤ, ဒီးပှၤတစူၢ်ဘၣ် ပကစၢ်ယ့ၣ်ၡူးခရံာ် အတၢ်သးခုအကစီၣ်” တဖၣ်လီၤ. အတၢ်ကတိၤတဖၣ်အံၤ ပနာ်န့ၢ်အီၤသ့လီၤ. (၂ သ့းစၤလနံ ၁:၈) ပနာ်န့ၢ်ယဟိဝၤယွၤ အကလုၢ်ကထါလၢ အတဲဝဲ အဝဲအဲၣ်ပှၤလၢ အလဲၤတၢ်လၢတၢ်တီတၢ်လိၤအပူၤ, ကဟ့ၣ်ဝဲပှၤလၢအနာ်အီၤတဖၣ် တၢ်မူအထူအယိာ် ဒီးကမၤလီၤမၢ်ကွံာ် တၢ်သူၣ်အုးသးအုး, တၢ်ဟီၣ်တၢ်ယၢၤ ဒီးတၢ်သံသ့လီၤ. ဒ်သိးပကနာ်န့ၢ် အတၢ်အၢၣ်လီၤအီလီၤ အလီၢ်ခံကတၢၢ်အဂီၢ် ယဟိဝၤယွၤ ဟံးစုနဲၣ်ကျဲဝဲ တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်လၢ “ကွဲးတၢ်တက့ၢ်. အဂ့ၢ်ဒ်အံၤ, တၢ်ကတိၤအံၤမ့ၢ်အမ့ၢ်အတီ, ဒီးအကလုၢ်တီလီၤ.”—လီၣ်ဖျါ ၂၁:၄, ၅; ကတိၤဒိ ၁၅:၉; ယိၤဟၣ် ၃:၃၆.
ခူၣ်ထီၣ်နီၢ်သးအတၢ်လုၢ်ဒိၣ်ပှ့ၤဒိၣ်တဖၣ်
(လီၣ်ဖျါ ၂၀:၅) ဘၣ်ဆၣ်ဒီး အနံၣ်တကထိ တချုးပှဲၤထီၣ်ဒံးဘၣ်ဒီး, ပှၤသံအဂၤတဖၣ်တမူဘၣ်ဝဲဘၣ်. အဝဲအံၤမ့ၢ်တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤ အခီၣ်ထံးတတီၤလီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၂၄၉ အဆၢ ၂
သးသမူ
ပမ့ၢ်ကွၢ်ကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤလိာ်လၢ စီၤအၤဒၣ်အဂီၢ်န့ၣ် ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ အဝဲမ့ၢ်ဒိကနၣ် ကစၢ်ယွၤအကလုၢ်န့ၣ် တသံဘၣ်ဝဲဘၣ်. (၁ မိၤ. ၂:၁၇) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ဖဲတၢ်သံလၢအမ့ၢ် ဒုၣ်ဒါလၢအလီၢ်ခံကတၢၢ်အံၤ ဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤအခါ တၢ်ဒဲးဘးလၢ ဒုးအိၣ်ထီၣ်တၢ်သံ အတၢ်ဖံးတၢ်မၤတဖၣ် တအိၣ်လၢၤဘၣ်. ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိလၢ အိၣ်ဒီးတၢ်ဒိကနၣ်တဖၣ် တသံဘၣ် နီတဘျီလၢၤဘၣ်. (၁ ကရံၣ်သူး ၁၅:၂၆) ဒ်လံာ်လီၣ်ဖျါ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး ယ့ၣ်ၡူးပၢတၢ်အနံၣ် ၁,၀၀၀ အကတၢၢ်န့ၣ် တၢ်သံတအိၣ်လၢၤဘၣ်. ပှၤလၢကကဲထီၣ် စီၤပၤ ဒီးပှၤလုၢ်တၢ်အဒိၣ်လၢ ကပၢဃုာ်တၢ်ဒီးခရံာ်န့ၣ် ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဒီးက “မူဝဲဒီးပၢဘၣ်တၢ်ဒီးခရံာ် အနံၣ်တကထိလီၤ.” “ပှၤသံအဂၤတဖၣ်” လၢကမူဝဲလၢ “အနံၣ်တကထိ” ဝံၤအလီၢ်ခံန့ၣ် ကဘၣ်မ့ၢ်ပှၤတဖၣ်လၢ အိၣ်မူဖဲ အနံၣ်တကထိအကတၢၢ် တချုးမုၣ်ကီၤလံၢ် ဟဲက့ၤထီၣ်လၢ တၢ်ယိာ်ပူၤ ဒ်သိးကလ့ပစီပှၤဂၤ လၢခံကတၢၢ်ဒံးဘၣ်န့ၣ်လီၤ. ဖဲအနံၣ်တကထိဝံၤအလီၢ်ခံ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိတဖၣ် ကလၢထီၣ်ပှဲၤထီၣ်ဝဲ ဒီးကဒိးန့ၢ်ဘၣ် တၢ်အိၣ်မူဒ် နီၢ်အံၣ်အုဒီးစီၤအၤဒၣ် တချုးမၤတၢ်ဒဲးဘးအခါအသိးလီၤ. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ် သးသမူလၢအလၢအပှဲၤလီၤ. ဖဲမုၣ်ကီၤလံၢ်ကထူၣ်ဖျဲးထီၣ် တစိၢ်ဖိဒီးဟးလ့ပစီပှၤဂၤအခါ ပှၤလၢအိၣ်ဒီးတၢ်သးတီတဖၣ်န့ၣ် ကအိၣ်မူဘၣ်လီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.—လီၣ်ဖျါ ၂၀:၄-၁၀.
(လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁၄, ၁၅) ဒီးတၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်တၢ်သံဒီးပျုၤပူၤန့ၣ်, ဆူနိၣ်မ့ၣ်အူအပူၤလီၤ. အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်သံလၢအပှဲၤထီၣ်ခံစုတစု, နိၣ်မ့ၣ်အူန့ၣ်လီၤ. ၁၅ ဒီးဖဲဒၣ်ပှၤလၢတၢ်တထံၣ်န့ၢ် အမံၤကွဲးအသးလၢလံာ်မူအပူၤဘၣ်, တၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤဆူနိၣ်မ့ၣ်အူအပူၤလီၤ.
it-2 ကဘျံးပၤ ၁၈၉-၁၉၀
နိၣ်မ့ၣ်အူ
လၢလံာ်လီၣ်ဖျါအပူၤ တၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ် မ့ၢ်ဝဲတၢ်အဒိတဖၣ်လီၤ. လံာ်စီဆှံ တဲနၢ်ပၢၢ်ဝဲ တၢ်ကတိၤဒိအံၤအခီပညီလၢ ‘နိၣ်မ့ၣ်အူဒီးကးအီၣ်တၢ်န့ၣ် အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်သံပှဲၤထီၣ် ခံစုတစုလီၤ’—လီၣ်. ၂၀:၁၄; ၂၁:၈ NWT.
နိၣ်မ့ၣ်အူအံၤ မ့ၢ်ဝဲတၢ်အဒိန့ၣ် တၢ်အုၣ်သးအိၣ်လၢ လံာ်စီဆှံအဆၢလၢ အဘၣ်ထွဲဒီးအီၤအဖီခိၣ် ဒီးအဖီလာ်တဖၣ်အပူၤလီၤ. တၢ်သံန့ၣ် ကဘၣ်တၢ်တ့ၢ်နုာ်အီၤလၢ မ့ၣ်အူအပူၤလီၤ. (လီၣ်. ၁၉:၂၀; ၂၀:၁၄) နီၢ်နီၢ် တၢ်သံန့ၣ် ပှၤတ့ၢ်လီၤအီၤလၢ မ့ၣ်အူပူၤတန့ၢ်ဘၣ်. တကးဒံးဘၣ် မုၣ်ကီၤလံၢ်လၢအမ့ၢ် ပှၤနီၢ်သးဖိလၢ ပထံၣ်လၢပမဲာ်တသ့ဘၣ်န့ၣ် ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤအီၤလၢ မ့ၣ်အူပူၤလီၤ. မုၣ်ကီၤလံၢ်လၢအမ့ၢ် ပှၤနီၢ်သးဖိန့ၣ် ပှၤတ့ၢ်လီၤအီၤလၢ မ့ၣ်အူပူၤတသ့စ့ၢ်ကီးဘၣ်.—လီၣ်. ၂၀:၁၀; ထိၣ်သတြီၤဒီး ၂ မိၤ. ၃:၂ ဒီး စံၣ်ညီၣ်. ၁၃:၂၀.
မ့ၣ်အူန့ၣ် ဒိလီၤဝဲ “တၢ်သံလၢအပှဲၤထီၣ်ခံစုတစု” ဒီးလီၣ်ဖျါ ၂၀:၁၄ န့ၣ်ပာ်ဖျါဝဲလၢ တၢ်ကတ့ၢ်လီၤကွံာ် “တၢ်သံဒီးပျုၤပူၤ” လၢနိၣ်မ့ၣ်အူအပူၤအဃိ နိၣ်မ့ၣ်အူန့ၣ် တမ့ၢ်တၢ်သံလၢ ပှၤဟီၣ်ခိၣ်ဖိ ဒိးန့ၢ်ဘၣ်ဝဲလၢ စီၤအၤဒၣ် (ရိ. ၅:၁၂) အအိၣ်ဘၣ်, ဒီးတမ့ၢ်စ့ၢ်ကီး တၢ်သွၣ်ခိၣ်ဘၣ်. လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ နိၣ်မ့ၣ်အူန့ၣ် မ့ၢ်တၢ်အဒိလၢ တၢ်သံလၢတၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ တအိၣ်ဘၣ်န့ၣ်လီၤ. လၢလံာ်စီဆှံအပူၤ တၢ်ကတိၤလၢအမ့ၢ် “နိၣ်မ့ၣ်အူ” ဟ့ၣ်ထီၣ်က့ၤ အပှၤသံ ဒ်စီၤအၤဒၣ်အတၢ်သံ ဒီးတၢ်သွၣ်ခိၣ်အသိးန့ၣ် တအိၣ်နီတတီၤဘၣ်. (လီၣ်. ၂၀:၁၃) လၢတၢ်န့ၣ်အဃိ ပှၤလၢအထီဒါ ကစၢ်ယွၤအတၢ်ပၢအခွဲး ဒီးတပီၢ်ယၢ်လီၤက့ၤအသးတဖၣ် အမံၤတအိၣ်လၢ “လံာ်မူအပူၤ” ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ် ကဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤလၢ နိၣ်မ့ၣ်အူအပူၤလီၤ. အခီပညီန့ၣ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤလၢ တၢ်သံလၢပှဲၤထီၣ်ခံစုတစု လၢအမ့ၢ် တၢ်မၤဟးဂီၤလီၤထူလီၤယိာ်လီၤ.—လီၣ်. ၂၀:၁၅.
တၢ်ဖးလံာ်စီဆှံ
(လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁-၁၅) ဒီးယထံၣ် ကလူးဟဲလီၤလၢမူခိၣ်တဂၤ, အိၣ်ဒီးတၢ်ယိာ်ပူၤအနီၣ်ဝံာ်, ဒီးထးသွဲဖးဒိၣ်လၢအစုပူၤလီၤ. ၂ ဒီးဖီၣ်န့ၢ်ပယိၤ, ဂုၢ်လၢသီလၢအမ့ၢ်မုၣ်ကီၤလံၢ်, ဒီးစၤတၣ်, ဒီးစၢဃာ်အီၤ အနံၣ်တကထိလီၤ. ၃ ဒီးအနံၣ်တကထိ တချုးပှဲၤထီၣ်ဒံးဘၣ်ဒီး, ဒ်သိးအသုတလီန့ၢ်ပှၤ အကလုာ်ကလုာ်တဂ့ၤဒီး, တ့ၢ်လီၤအီၤဆူတၢ်ယိာ်ပူၤ, ဒီးကးတံာ်ဃာ်အီၤ, ဒီးပာ်တၢ်စဲပနီၣ်ဃာ်လၢအဖီခိၣ်လီၤ. တၢ်တဖၣ်န့ၣ်အလီၢ်ခံဒီး, ကဘၣ်ထူၣ်ဖျဲးတစိၢ်ဖိလီၤ. ၄ ဒီးယထံၣ်လီၢ်ပစိာ်တဖၣ်, ဒီးပှၤဆ့ၣ်နီၤလၢအဖီခိၣ်, ဒီးတၢ်ဟ့ၣ်အီၤလၢတၢ်စံၣ်ညီၣ်, ဒီးပှၤလၢအတဘါဘၣ် တၢ်ဒူတၢ်ဃိၤဒီးအတၢ်ဂီၤ, ဒီးတဒိးဘၣ်အတၢ်ပနီၣ်လၢ အမဲာ်တူၢ်ခိၣ်ဒီးလၢအစုလိၤဘၣ်. ဒီးအုၣ်အသးလၢ ယ့ၣ်ၡူး, ဒီးယွၤအကလုၢ်အကထါ အဂ့ၢ်အကျိၤသတးဒီး, ဒိးတၢ်ကျီကွံာ်အကိာ်တဖၣ်န့ၣ် ယထံၣ်ဘၣ်အသးတဖၣ်လီၤ. ဒီးမူဝဲဒီးပၢဘၣ်တၢ်ဒီးခရံာ် အနံၣ်တကထိလီၤ. ၅ ဘၣ်ဆၣ်ဒီး အနံၣ်တကထိ တချုးပှဲၤထီၣ်ဒံးဘၣ်ဒီး, ပှၤသံအဂၤတဖၣ်တမူဘၣ်ဝဲဘၣ်. အဝဲအံၤမ့ၢ်တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ်က့ၤ အခီၣ်ထံးတတီၤလီၤ. ၆ ပှၤလၢအဂီၢ်အိၣ်လၢ တၢ်ဂဲၤဆၢထၢၣ် အခီၣ်ထံးတတီၤအံၤ, စီဆှံဝဲ, ဒီးဘၣ်ဆိၣ်ဂ့ၤလီၤ. ပှၤဒ်န့ၣ်အသိးတဖၣ် အဖီခိၣ်, တၢ်သံပှဲၤထီၣ် ခံစုတစုန့ၣ် အစိအကမီၤ တအိၣ်ဘၣ်, မ့မ့ၢ်ကကဲထီၣ်ပှၤလုၢ်တၢ်အခိၣ် ဘၣ်ဃးဒီးယွၤ, ဒီးခရံာ်, ဒီးကပၢဘၣ်တၢ်ဒီးအီၤ အနံၣ်တကထိလီၤ. ၇ ဒီးတုၤအနံၣ်တကထိပူၤကွံာ်ဒီး, မုၣ်ကီၤလံၢ် ကထူၣ်ဖျဲးထီၣ်လၢ အဃိာ်ပူၤ, ၈ ဒီးကလဲၤထီၣ်လီန့ၢ် ပှၤကိးဖိဒီးပှၤမကိးဖိ, ဒီးပှၤကလုာ်ကလုာ်အိၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်အသနၢၣ်လွံၢ်သနၢၣ်, ဒ်သိးအကဒုးအိၣ်ဖှိၣ်ရိဖှိၣ်အီၤလၢ တၢ်ဒုးတၢ်ယၤအဂီၢ်လီၤ. ဒီးအတၢ်ဂံၢ်အါထဲသိးဒီး မဲးလၢပီၣ်လဲၣ်နံၤန့ၣ်လီၤ. ၉ ဒီးလဲၤထီၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢဒီဘ့ၣ်, ဒီးဝီၤဃာ် ပှၤစီဆှံအသူၣ်ဒဲအလီၢ် ဒီးဝ့ၢ်လၢတၢ်အဲၣ်အီၤတဖျၢၣ်, ဒီးမ့ၣ်အူဟဲလီၤလၢမူခိၣ်,ဒီးအီၣ်ကွံာ်အီၤလီၤ. ၁၀ ဒီးမုၣ်ကီၤလံၢ်လၢ အလီန့ၢ်အီၤန့ၣ်, ဘၣ်တၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤဆူ မ့ၣ်အူဒီးကးအနိၣ်ပူၤ, ဖဲတၢ်ဒူတၢ်ဃိၤ, ဒီးဝံအဘျၣ်အိၣ်ဝဲလီၤ. ဒီးကဘၣ်တၢ်မၤနးမၤဖှီၣ်အီၤလၢ မုၢ်ဆါဆဲးလၢမုၢ်နၤ အစိၤစိၤအဃၣ်ဃၣ်လီၤ. ၁၁ ဒီးယထံၣ်လီၢ်ပစိာ်ဝါဖးဒိၣ်, ဒီးပှၤလၢအဆ့ၣ်နီၤလၢအဖီခိၣ်လီၤ. ဒီးဟီၣ်ခိၣ်, ဒီးမူခိၣ်ဃ့ၢ်ကွံာ်လၢအမဲာ်ညါ, ဒီးတၢ်တထံၣ်န့ၢ်လၢၤဘၣ်အလီၢ်ဘၣ်. ၁၂ ဒီးယထံၣ်ပှၤသံ, ဒီးဒိၣ်ဒီးဆံးတဖၣ်န့ၣ်, ဆၢထၢၣ်လၢလီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ, ဒီးတၢ်အိးထီၣ်လံာ်တဖၣ်, ဒီးလံာ်အဂၤလၢအမ့ၢ် လံာ်မူတကတြူၢ်ဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်အသး, ဒီးပှၤအသံတဖၣ် ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤဒ် အတၢ်မၤတဖၣ်အသိး, ဒ်တၢ်ကွဲးအသးလၢ လံာ်တဖၣ်အပူၤအသိးလီၤ. ၁၃ ဒီးပီၣ်လဲၣ်ဟ့ၣ်ထီၣ် ပှၤသံအိၣ်လၢအပူၤ, ဒီးတၢ်သံဒီးပျုၤပူၤန့ၣ် ဟ့ၣ်ထီၣ်ပှၤသံအိၣ်လၢအပူၤ, ဒီးအဝဲသ့ၣ် ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤဒ် အတၢ်မၤတဖၣ်အသိးန့ၣ်, တဂၤဒီးတဂၤလီၤ. ၁၄ ဒီးတၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်တၢ်သံဒီးပျုၤပူၤန့ၣ်, ဆူနိၣ်မ့ၣ်အူအပူၤလီၤ. အဝဲန့ၣ်မ့ၢ်တၢ်သံလၢအပှဲၤထီၣ်ခံစုတစု, နိၣ်မ့ၣ်အူန့ၣ်လီၤ. ၁၅ ဒီးဖဲဒၣ်ပှၤလၢတၢ်တထံၣ်န့ၢ် အမံၤကွဲးအသးလၢလံာ်မူအပူၤဘၣ်, တၢ်တ့ၢ်လီၤကွံာ်အီၤဆူနိၣ်မ့ၣ်အူအပူၤလီၤ.