နမံၤအိၣ်လၢ “လံာ်တၢ်မူ” အပူၤဧါ

၁. မၤလကံ ၃:၁၆ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ယဟိဝၤယွၤ ကွဲးလံာ်မနုၤလဲၣ်​ ဒီးအကွဲးလီၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.

ယဟိဝၤယွၤ ကွဲးဝဲလံာ် လီၤလီၤဆီဆီတဘ့ၣ်အံၤန့ၣ်​ အိၣ်အနံၣ်လၢ အကထိတဖၣ်လံ. လံာ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤန့ၣ်​ အိၣ်ဝဲဒီးပှၤမံၤတဖၣ်​ ဒီးပှၤတီပှၤလိၤ စီၤဟ့းဘ့းလး အမံၤန့ၣ်​ အိၣ်ဝဲအဆိကတၢၢ်.b (လူၤကၣ်​ ၁၁:၅၀, ၅၁) စးထီၣ်ဖဲန့ၣ်န့ၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ကွဲးလီၤဝဲပှၤမံၤတဖၣ်လၢ လံာ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤ ဒီးတုၤလၢဆၢကတီၢ်ခဲအံၤန့ၣ်​ ပှၤမံၤအိၣ်ဝဲလၢ အကကွဲၢ်တဖၣ်လံ. ဒီးလံာ်တဘ့ၣ်အံၤန့ၣ်​ လံာ်စီဆှံကီးဝဲလၢ “လံာ်တၢ်သ့ၣ်နီၣ်ထီၣ်က့ၤ,” “လံာ်တၢ်မူ,” မ့တမ့ၢ် “လံာ်မူ.” ဘၣ်ဆၣ်​ လၢတၢ်မၤလိအံၤအပူၤန့ၣ်​ လံာ်တဘ့ၣ်အံၤ ပကကီးအီၤလၢ “လံာ်တၢ်မူ.”—ဖး မၤလကံ ၃:၁၆; လီၣ်ဖျါ ၃:၅; ၁၇:၈.

၂. မတဂၤသ့ၣ်တဖၣ်​ အမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤလဲၣ်​ ဒီးပမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူပူၤအဂီၢ် ပကဘၣ်မၤဒ်လဲၣ်.

^၂ ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢ အဘူၣ်ထီၣ်ဘါထီၣ်​ ယဟိဝၤယွၤ ဒီးပျံၤအီၤ, ပာ်ကဲအီၤ ဒီးအဲၣ်ယဟိဝၤယွၤအမံၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အမံၤကအိၣ်ဝဲလၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်မုၢ်လၢ်လၢကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မူလီၤထူလီၤယိာ်. ဆၢကတီၢ်ခဲအံၤစ့ၢ်ကီး ပမ့ၢ်နာ်ယ့ၣ်ၡူး အတၢ်ပှ့ၤက့ၤ ဒီးမၤဂ့ၤထီၣ်​ ပတၢ်ရ့လိာ်သးဒီးယဟိဝၤယွၤန့ၣ်​ ပမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ. (ယိၤဟၣ်​ ၃:၁၆, ၃၆) ပမ့ၢ်အိၣ်ဒီးတၢ်မုၢ်လၢ်လၢ ပကအိၣ်မူဘၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ပၤရဒံစူးမ့ၢ်ဂ့ၤ, ပကလဲၤထီၣ်ဘၣ်လၢ မူခိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ ပအဲၣ်ဒိးလၢ ပမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤ.

၃-၄. (က) ခဲအံၤပမံၤမ့ၢ်အိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤလံန့ၣ်​ မ့ၢ်ပကအိၣ်မူဘၣ်​ လီၤထူလီၤယိာ် သပှၢ်တၢၢ်ဧါ. (ခ) တၢ်မၤလိတခါအံၤဒီး တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ်​ ပကတဲသကီး တၢ်သံကွၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၃ ပှၤလၢအမံၤအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူပူၤကိးဂၤဒဲးန့ၣ်​ ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူအထူအယိာ် သပှၢ်တၢၢ်ဧါ. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပကကွၢ်သကီး ယဟိဝၤယွၤအတၢ်ကတိၤတနီၤ. ဖဲ ၂ မိၤၡ့ ၃၂:၃၃ န့ၣ်ယဟိဝၤယွၤ တဲဝဲလၢ “ပှၤတဂၤဂ့ၤတဂၤဂ့ၤ လၢအမၤကမၣ်ယၤန့ၣ်​ ယကထူးသံကွံာ် အမံၤလၢ ယလံာ်ပူၤ.” အဃိန့ၣ်​ ပသ့ၣ်ညါဘၣ်လၢ မံၤလၢအအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤန့ၣ်​ အဘၣ်တၢ်ထူးသံကွံာ်အီၤသ့. လီၤဂာ်ဒ်သိးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ကွဲးလီၤဝဲ ပှၤမံၤတဖၣ်အံၤလၢ ခဲဒၤ (စၢၢ်ဘိ). (လီၣ်ဖျါ ၃:၅) အဃိ ပကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးဒ်သိး ပမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တဘ့ၣ်အံၤအပူၤထီဘိ ဒ်ပှၤကွဲးလီၤအီၤ လၢခဲထံ (ထိၣ်ဒံးဘိ) အသိး လၢပှၤထူးသံကွံာ်အီၤတန့ၢ်လၢၤဘၣ်.

^၄ ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ပကသံကွၢ်ဘၣ်​ တၢ်သံကွၢ်ဒ်အံၤ. ဘၣ်ဃးဒီးပှၤလၢအမံၤအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ ဒီးပှၤလၢအမံၤတအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤဘၣ်တဖၣ်အဂ့ၢ်န့ၣ်​ လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်. ပှၤလၢအမံၤအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤတဖၣ်န့ၣ်​ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မူအထူအယိာ်အခါဖဲလဲၣ်. ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအတသ့ၣ်ညါ ယဟိဝၤယွၤဒံးဘၣ်​ ဒီးသံဝဲတဖၣ်ဟီမီၤ လံာ်စီဆှံတဲဝဲဒ်လဲၣ်. မ့ၢ်အဝဲသ့ၣ်ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ အမံၤကဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ဃာ်အီၤလၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤဒံးဧါ. တၢ်မၤလိတခါအံၤဒီး တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ်​ ပကသ့ၣ်ညါဘၣ်​ တၢ်သံကွၢ်တဖၣ်အံၤ အတၢ်စံးဆၢ.

မတဂၤအမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤလဲၣ်

၅-၆. (က) ဖံလံးပံၤ ၄:၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ မတဂၤသ့ၣ်တဖၣ်​ အမံၤအိၣ်ကွဲးလီၤအသးလၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤလံလဲၣ်. (ခ) အဝဲသ့ၣ်​ အမံၤကအိၣ်ကွဲးလီၤအသးလၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ လီၤထူလီၤယိာ်န့ၣ်​ လၢအခါဖဲလဲၣ်.

^၅ မတဂၤသ့ၣ်တဖၣ်​ အမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤလဲၣ်. ဒ်သိးပကသ့ၣ်ညါ အတၢ်စံးဆၢအံၤအဂီၢ် ပကတဲသကီးဝဲ ပှၤယဲၢ်ဒူၣ်. လၢပှၤယဲၢ်ဒူၣ်အံၤအကျါန့ၣ်​ ပှၤတနီၤအမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ ဒီးတနီၤန့ၣ်​ တအိၣ်ဝဲဘၣ်.

^၆ ပှၤအဆိကတၢၢ်တဒူၣ်န့ၣ်​ ကဲဝဲ ပှၤလၢကစၢ်ယွၤ ဃုထၢထီၣ်အီၤလၢ ကပၢဃုာ်တၢ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးလၢမူခိၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်အမံၤအိၣ်ကွဲးလီၤအသးလၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤလံ. ပမ့ၢ်ကွၢ်တၢ်မၢဖိပီလူး အတၢ်ကတိၤလၢ အတဲဝဲအ “ပှၤမၤသကိးတၢ်” တဖၣ်လၢဝ့ၢ်ဖံလံးပံၤအပူၤန့ၣ်​ ပထံၣ်ဘၣ်လၢ ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤလၢ အကပၢဘၣ်တၢ်ဒီး ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်​ အမံၤအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူတဘ့ၣ်အံၤအပူၤလံ. (ဖး ဖံလံးပံၤ ၄:၃.) ဒီးဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်အမံၤ တဘၣ်တၢ်ထူးသံကွံာ်အီၤတဂ့ၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ. ပှၤလၢအဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတနီၤန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်စဲပနီၣ်အီၤ အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီ ဖဲအဝဲသ့ၣ်တချုးသံအခါ ဒီးအဂၤတနီၤန့ၣ်​ ကဘၣ်တၢ်စဲပနီၣ်အီၤ အလီၢ်ခံကတၢၢ်တဘျီ ဖဲတၢ်နးတၢ်ဖှီၣ်ဖးဒိၣ်​ ကစးထီၣ်သးအခါ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်ဘၣ်တၢ်စဲပနီၣ်အီၤ ဒ်အံၤဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်အမံၤန့ၣ်​ ကအိၣ်ဝဲလၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ လီၤထူလီၤယိာ်.—လီၣ်ဖျါ ၇:၃.

၇. လီၣ်ဖျါ ၇:၁၆, ၁၇ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲလၢ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ အကဲဝဲသိလၢအဂၤတဖၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤလီၤထူလီၤယိာ် လၢအခါဖဲလဲၣ်.

^၇ ပှၤခံဒူၣ်တဒူၣ်န့ၣ်​ မ့ၢ်ဝဲ ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်လၢ အကဲဝဲသိလၢအဂၤတဖၣ်. အဝဲသ့ၣ်စ့ၢ်ကီး အမံၤအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤလံ. ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤခီဖျိ “အၢ်မက့းဒိၣ်” ဝံၤအလီၢ်ခံ အဝဲသ့ၣ်အမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤဒံး. (လီၣ်ဖျါ ၇:၁၄) ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအလီၤဂာ်ဒ်သိတဖၣ်န့ၣ်​ “ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူအထူအယိာ်.” (မးသဲ ၂၅:၄၆) ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်လဲၤခီဖျိဝဲ အၢ်မက့းဒိၣ်ဝံၤအလီၢ်ခံ တမ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ ကန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူအထူအယိာ်တဘျီဃီဘၣ်. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ်အဝဲသ့ၣ်အမံၤ ကအိၣ်ကွဲးလီၤအသးလၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ ဒ်ပှၤကွဲးလီၤအီၤလၢ ခဲဒၤ (စၢၢ်ဘိ) အသိး. ဖဲအနံၣ်တကထိအတီၢ်ပူၤန့ၣ်​ ယ့ၣ်ၡူး “ကအံးထွဲကွၢ်ထွဲ အဝဲသ့ၣ်​ ဒ်ပှၤကွၢ်သိတဂၤအသိး ဒီးကဆှၢ အဝဲသ့ၣ်ဆူ ထံမူအထံထီၣ်ပၢၢ်တဖၣ်​ အအိၣ်.” ပှၤလၢအဒိကနၣ်​ ယ့ၣ်ၡူးခရံာ်အတၢ်ဟံးစုနဲၣ်ကျဲန့ၣ်​ အလီၢ်ခံကတၢၢ် ယဟိဝၤယွၤကပာ်ပနီၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ဒ်သိးဒီး ပှၤတီပှၤလိၤ အဃိအဝဲသ့ၣ်အမံၤ ကအိၣ်ကွဲးလီၤအသးလၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ လီၤထူလီၤယိာ်.—ဖး လီၣ်ဖျါ ၇:၁၆, ၁၇.

၈. မတဂၤသ့ၣ်တဖၣ်န့ၣ်​ အမံၤတအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤဘၣ်လဲၣ်​ ဒီးတၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒီးအဝဲသ့ၣ်​ ဒ်လဲၣ်.

^၈ ပှၤသၢဒူၣ်တဒူၣ်န့ၣ်​ အကဲဝဲ မဲာ်တဲးလဲးတဖၣ်​ ဒီးဖဲအၢ်မက့းဒိၣ်န့ၣ်​ ကစၢ်ယွၤကမၤဟးဂီၤကွံာ်အဝဲသ့ၣ်. အဝဲသ့ၣ်တဖၣ်အမံၤတအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်​ “ကဘၣ်​ တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အီၤ လီၤထူလီၤယိာ်.” (မးသဲ ၂၅:၄၆) စီၤပီလူးတဲဝဲလၢ “ပှၤတဖၣ်န့ၣ်​ ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အဝဲသ့ၣ်လၢ တၢ်ဟးဂီၤလီၤထူလီၤယိာ်.” (၂ သ့းစၤလနံ ၁:၉; ၂ ပ့းတရူး ၂:၉) ပှၤလၢအမၤကမၣ်သးစီဆှံနာ်က့ ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤအီၤ လီၤထူလီၤယိာ် ဒီးတဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မူအထူအယိာ်ဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်တဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤလၢၤဘၣ်. (မးသဲ ၁၂:၃၂; မၢ်ကူး ၃:၂၈, ၂၉; ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၄-၆) ခဲအံၤ ပကဆဲးတဲသကီးဘၣ်ဃးဒီး ပှၤခံဒူၣ်လၢ အကဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဂ့ၢ်.

ပှၤလၢကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်

၉. ဒ် မၤတၢ် ၂၄:၁၅ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲအသိး မတဂၤသ့ၣ်တဖၣ်​ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤလဲၣ်. ဒီးပှၤလၢအကဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤခံဒူၣ်န့ၣ်​ အလီၤဆီဒ်လဲၣ်.

^၉ လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ ပှၤကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်န့ၣ်​ အိၣ်ဝဲခံဒူၣ်. အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်ဝဲ “ပှၤတီပှၤလိၤ” တဒူၣ်ဒီး “ပှၤတတီတလိၤ” ဘၣ်တဒူၣ်. ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ အိၣ်ဒီးတၢ်ခွဲးတၢ်ယာ်လၢ ကအိၣ်မူဘၣ်လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢ လီၤထူလီၤယိာ်. (ဖး မၤတၢ် ၂၄:၁၅.) “ပှၤတီပှၤလိၤ” န့ၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူဒံးအခါ အဝဲသ့ၣ်မၤယဟိဝၤယွၤတၢ်မၤလၢ တၢ်သးတီအပူၤ. ဒီး “ပှၤတတီတလိၤဘၣ်” န့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ ပှၤလၢအတမၤယဟိဝၤယွၤ အတၢ်မၤဘၣ်. အဝဲသ့ၣ်အါတက့ၢ်န့ၣ်​ တမၤတၢ်တီတၢ်လိၤ နီတစဲးဘၣ်. ပှၤတီပှၤလိၤ ဒီးပှၤတတီတလိၤဘၣ်​ ခံဒူၣ်အံၤန့ၣ်​ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤအဃိ ပတဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အမံၤအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤလံန့ၣ်​ သ့ဧါ. ဒ်သိး ပကသ့ၣ်ညါ တၢ်စံးဆၢအဂီၢ် ပကဆဲးမၤလိသကီး ပှၤခံဒူၣ်အံၤအဂ့ၢ်.

၁၀. ဘၣ်မနုၤအဃိ ပှၤတီပှၤလိၤတဖၣ်န့ၣ်​ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလဲၣ်​ ဒီးအဝဲသ့ၣ်တနီၤန့ၣ်​ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်စ့ၢ်ကီး “ပှၤဖးလံာ်ဖိတဖၣ်​ အတၢ်သံကွၢ်” လၢအဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢအကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဂ့ၢ်.)

^၁၀ ခဲအံၤ ပကတဲသကီး ပှၤလွံၢ်ဒူၣ်တဒူၣ်လၢအမ့ၢ် “ပှၤတီပှၤလိၤ” အဂ့ၢ်. တချုးလၢအဝဲသ့ၣ်​ သံဒံးဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အမံၤအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်သံဝံၤအလီၢ်ခံ အမံၤအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤဒံးဧါ. လံာ်စီဆှံတဲဝဲလၢ “ကစၢ်ယွၤ တမ့ၢ် ပှၤသံတဖၣ်​ အယွၤဘၣ်, မ့ၢ်ဝဲ ပှၤမူတဖၣ်အယွၤလီၤ. လၢကစၢ်ယွၤ အမဲာ်ညါန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ခဲလၢာ် မ့ၢ်ပှၤမူလီၤ.” (လူၤကၣ်​ ၂၀:၃၈) အဃိ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်သံသနာ်က့ လီၤဂာ်လၢ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူဒံးလၢ ကစၢ်ယွၤအမဲာ်ညါ. ပှၤတီပှၤလိၤတဖၣ်အံၤန့ၣ်​ ဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ အမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤဒံး, ဘၣ်ဆၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အမံၤန့ၣ်​ ကဘၣ်တၢ်ကွဲးနီၣ်ဃာ်အီၤလၢ ခဲဒၤ (စၢၢ်ဘိ) ဒံးလီၤ. (လူၤကၣ်​ ၁၄:၁၄) ပှၤလၢအကဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤ ဒ်အံၤတနီၤန့ၣ်​ အကဒိးန့ၢ်ဘၣ်မူဒါ ဒ်သိးဒီး “ပဒိၣ်ဖးဒိၣ်တဖၣ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢ.”—စံးထီၣ်ပတြၢၤ ၄၅:၁၆.

၁၁. ဒ်သိး “ပှၤတတီတလိၤ” တဖၣ်အံၤအမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူပူၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤ တၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၁ ပကတဲသကီး ပှၤယဲၢ်ဒူၣ်တဒူၣ်လၢ အကဲဝဲ “ပှၤတတီတလိၤ” အဂ့ၢ်. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ဖဲအဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူဝဲအဆၢကတီၢ် ဘၣ်သ့ၣ်သ့ၣ်​ ကမ့ၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ တသ့ၣ်ညါယဟိဝၤယွၤ အတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်​ အဃိ အဝဲသ့ၣ်တအိၣ်မူဝဲ တီတီလိၤလိၤဘၣ်. အဃိ အဝဲသ့ၣ်အမံၤတအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤဘၣ်. ကစၢ်ယွၤ ကမၤသမူထီၣ်က့ၤ အဝဲသ့ၣ်အဃိ အဝဲသ့ၣ်အိၣ်ဒီး တၢ်ခွဲးတၢ်ယာ် လၢအမံၤ ကဘၣ်တၢ်ကွဲးလီၤအီၤလၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ. “ပှၤတတီတလိၤ” တနီၤအံၤန့ၣ်​ တချုးလၢအဝဲသ့ၣ်​ သံဒံးဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်မၤဘၣ်တၢ် အၢအၢသီသီဖးဒိၣ်​ အဃိ အဝဲသ့ၣ်ကလိၣ်ဘၣ်​ တၢ်မၤစၢၤဒီဒူၣ်. ပှၤကဘၣ်မၤစၢၤအဝဲသ့ၣ်​ ခီဖျိပှၤဘၣ်သိၣ်လိအဝဲသ့ၣ်​ လၢယဟိဝၤယွၤတၢ်သိၣ်တၢ်သီ. ဒ်သိးပသိၣ်လိဝဲ ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကသ့ဂ့ၤဂ့ၤအဂီၢ် ပကလိၣ်ဘၣ်​ တၢ်သိၣ်လိစ့ၢ်ကီး ဒီးပကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်သိၣ်လိလၢ အဂ့ၤကတၢၢ်တခါအံၤ လၢယွၤအဘီမုၢ်တၢ်ပၢဖီလာ်.

၁၂. (က) မတဂၤကသိၣ်လိ ပှၤတတီတလိၤဘၣ်တဖၣ်လဲၣ်. (ခ) ပှၤလၢအတသးအိၣ်မၤထွဲ တၢ်လၢအမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ်န့ၣ်​ တၢ်ကကဲထီၣ်အသးဒီး အဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၂ မတဂၤကသိၣ်လိဝဲ ပှၤတတီတလိၤဘၣ်တဖၣ်လဲၣ်. ပှၤဂီၢ်မုၢ်ဖးဒိၣ်ဒီး ပှၤတီပှၤလိၤလၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်​ ကသိၣ်လိဝဲအဝဲသ့ၣ်. ဒ်သိးဒီး ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်အံၤ အမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူပူၤအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤအိၣ်ထီၣ်​ အတၢ်ရ့လိာ်သးဒီး ယဟိဝၤယွၤ ဒီးကဘၣ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်. လၢမူခိၣ်န့ၣ်​ ယ့ၣ်ၡူးဒီးပှၤဘၣ်တၢ်ဒိးဖှူအီၤတဖၣ်​ ကကွၢ်လီၤဝဲ ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်အံၤ. အဒိ အဝဲသ့ၣ်ကကွၢ်ဝဲ မ့ၢ်ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်အံၤ အိၣ်မူမၤထွဲဝဲ တၢ်လၢ အမၤလိဘၣ်ဝဲတဖၣ်ဧါ. (လီၣ်ဖျါ ၂၀:၄) ဒီးပှၤလၢအတတူၢ်လိာ် တၢ်သိၣ်လိတဖၣ်အံၤဘၣ်န့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်မ့ၢ်အိၣ်​ အနံၣ်တကယၤ နာ်က့ ကဘၣ်တၢ်မၤဟးဂီၤကွံာ်အဝဲသ့ၣ်. (ယၡါယၤ ၆၅:၂၀) ယဟိဝၤယွၤဒီး ယ့ၣ်ၡူးန့ၣ်​ သ့ၣ်ညါဝဲတၢ်အိၣ်လၢ ပှၤသးပူၤအဃိ အဝဲသ့ၣ်တပျဲဝဲလၢ ပှၤတဂၤမၣ်​ ကမၤဟးဂီၤတၢ်လၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤဘၣ်.—ယၡါယၤ ၁၁:၉; ၆၀:၁၈; ၆၅:၂၅; ယိၤဟၣ်​ ၂:၂၅.

ပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်တၢ်မူ ဒီးပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ

၁၃-၁၄. (က) လၢအပူၤကွံာ် ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤဖဲ ယိၤဟၣ်​ ၅:၂၉ န့ၣ်​ ပနၢ်ပၢၢ်တ့ၢ်ဒ်လဲၣ်. (ခ) ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်.

^၁၃ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ချၢအဂ့ၢ်န့ၣ်​ ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ “ဆၢကတီၢ် ကဟဲဝဲဖဲ ပှၤကိးဂၤဒဲးလၢ တၢ်သွၣ်ခိၣ်တဖၣ်အပူၤန့ၣ်​ ကနၢ်ဟူအကလုၢ် ဒီးကဟဲက့ၤသမူထီၣ်ဝဲလီၤ. ပှၤလၢ အမၤတၢ်ဂ့ၤတဖၣ်န့ၣ်​ ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မူ ဒီးပှၤလၢ အမၤတၢ်အၢတဖၣ်န့ၣ်​ ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤလီၤ.” (ယိၤဟၣ်​ ၅:၂၈, ၂၉) ယ့ၣ်ၡူးအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီဒ်လဲၣ်.

^၁၄ လၢအပူၤကွံာ်န့ၣ်​ ပနၢ်ပၢၢ်လၢ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤအံၤန့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လၢပှၤမၤဝဲဖဲ ပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ ဝံၤအလီၢ်ခံ. အဃိ ပနၢ်ပၢၢ်လၢ ပှၤလၢကဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤတနီၤန့ၣ်​ ကမၤတၢ်ဂ့ၤ ဒီးတနီၤန့ၣ်​ ကမၤတၢ်အၢ. ဘၣ်ဆၣ်ယ့ၣ်ၡူးတတဲဝဲလၢ ပှၤအိၣ်လၢ တၢ်သွၣ်ခိၣ်ပူၤ လၢကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤ တဖၣ်န့ၣ်​ ကမၤဝဲတၢ်ဂ့ၤ မ့တမ့ၢ် ကမၤဝဲတၢ်အၢန့ၣ်ဘၣ်. ယ့ၣ်ၡူးတဲဝဲလၢ ပှၤလၢအ “မၤတၢ်ဂ့ၤတဖၣ်” ဒီးပှၤလၢအ “မၤတၢ်အၢတဖၣ်.” အဃိ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤန့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲလၢ တၢ်လၢ အဝဲသ့ၣ်မၤတ့ၢ်ဝဲ တချုးလၢအဝဲသ့ၣ်သံဒံးဘၣ်​ ဒီးတအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ ကမၤဝဲလၢ ခါဆူညါတဖၣ်ဘၣ်. ပနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်ဒ်အံၤန့ၣ်​ အဘၣ်ဝဲ, ခီဖျိလၢ ဟီၣ်ခိၣ်သီခဲကၢာ်န့ၣ်​ မတဂၤမၣ်​ မၤတၢ်အၢတၢ်သီတန့ၢ်လၢၤဘၣ်. အဃိ တၢ်အၢတၢ်သီလၢ ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်​ မၤဝဲန့ၣ်​ ကဘၣ်မ့ၢ်ဝဲ တၢ်အၢတၢ်သီလၢ အဝဲသ့ၣ်မၤတ့ၢ်ဝဲ တချုးဖဲအဝဲသ့ၣ်သံဒံးဘၣ်အခါ. မ့မ့ၢ်ဒ်န့ၣ်​ ယ့ၣ်ၡူးအတၢ်ကတိၤလၢ ဘၣ်ဃးဒီး ပှၤလၢ “ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မူ” ဒီးပှၤလၢ “ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ” တဖၣ်န့ၣ်​ ပကဘၣ်နၢ်ပၢၢ်အီၤဒ်လဲၣ်.

၁၅. ပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤလၢ “ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မူ” န့ၣ်​ မ့ၢ်မတဂၤသ့ၣ်တဖၣ်လဲၣ်​ ဒီးဘၣ်မနုၤအဃိလဲၣ်.

^၁၅ ပှၤတီပှၤလိၤလၢ အမၤတၢ်ဂ့ၤ တချုးလၢအဝဲသ့ၣ်သံဒံးဘၣ်န့ၣ်​ “ကဒိးန့ၢ်ဘၣ်​ တၢ်မူ” ခီဖျိလၢ အဝဲသ့ၣ်အမံၤန့ၣ်​ အိၣ်ပာ်စၢၤလၢ လံာ်တၢ်မူပူၤလံအဃိ. အဃိ “ပှၤလၢ အမၤတၢ်ဂ့ၤတဖၣ်” လၢကဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဖဲ ယိၤဟၣ်​ ၅:၂၉ ဒီး “ပှၤတီပှၤလိၤ” လၢအဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤဖဲ မၤတၢ် ၂၄:၁၅ န့ၣ်​ အဒ်သိးလိာ်သး. တၢ်နၢ်ပၢၢ်တခါအံၤန့ၣ်​ အဒ်သီးဒီး ရိမ့ၤ ၆:၇ လၢအတဲဝဲ “ပှၤလၢအသံန့ၣ်​ ဘၣ်တၢ်မၤ ထူၣ်ဖျဲးထီၣ်ကွံာ်အီၤလၢ အတၢ်ဒဲးဘး.” အဃိ ပှၤတီပှၤလိၤတဖၣ်န့ၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်သံအခါ ယဟိဝၤယွၤပျၢ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဒဲးဘး. ဘၣ်ဆၣ်​ ယဟိဝၤယွၤတသးပ့ၤနီၣ်​ တၢ်တီတၢ်လိၤလၢ အဝဲသ့ၣ်​ မၤတ့ၢ်ဝဲတဖၣ်ဘၣ်. (ဧ့ၤဘြံၤ ၆:၁၀) သနာ်က့ ပှၤတီပှၤလိၤလၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်အံၤ ဒ်သိးအဝဲသ့ၣ်အမံၤကအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူပူၤထီဘိအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်​ ဆဲးအိၣ်ဒီး တၢ်သးတီ.

၁၆. ပှၤဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤတနီၤ “ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ” န့ၣ်​ အခီပညီဒ်လဲၣ်.

^၁၆ ပှၤလၢအမၤတၢ်အၢတဖၣ်န့ၣ်​ ဖဲအဝဲသ့ၣ်သံဝံၤအလီၢ်ခံ ကစၢ်ယွၤကပျၢ်ကွံာ် အဝဲသ့ၣ်အတၢ်ဒဲးဘး. သနာ်က့ ဖဲအဝဲသ့ၣ်အိၣ်မူအခါန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်တမၤကစၢ်ယွၤအတၢ်မၤဘၣ်​ အဃိ အဝဲသ့ၣ်အမံၤတအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤဒံးဘၣ်. “ပှၤမၤတၢ်အၢတဖၣ်” လၢအကဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤ ဒီး “ပှၤတတီတလိၤ” တဖၣ်လၢ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤ ဖဲမၤတၢ် ၂၄:၁၅ ပာ်ဖျါဝဲန့ၣ်​ အဒ်သိးလိာ်သး. ပှၤသ့ၣ်တဖၣ်အံၤ ကဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤဒီး “ကဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ.”c လံာ်စီဆှံတဆၢအံၤ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ အခီပညီလၢ ယ့ၣ်ၡူးကကွၢ်လီၤဝဲ ဒီးကသမံသမိးဝဲ တၢ်လၢပှၤတတီတလိၤတဖၣ်​ မၤဝဲ. (လူၤကၣ်​ ၂၂:၃၀) အဃိ ဒ်သိးယ့ၣ်ၡူးကသ့ၣ်ညါဝဲလၢ အဝဲသ့ၣ်အမံၤကြၢးအိၣ်လၢ လံာ်တၢ်မူပူၤဧါ တကြၢးအိၣ်ဧါန့ၣ်​ တၢ်ဆၢကတီၢ် ကလိၣ်ဝဲတတီၤဖိညါ. ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်အံၤ မ့ၢ်တမၤ တၢ်အၢတၢ်သီ လၢအဝဲသ့ၣ်​ မၤတ့ၢ်ဝဲလၢညါတဖၣ်လၢၤဘၣ်​ ဒီးမ့ၢ်ဟ့ၣ်လုၢ်ထီၣ်သးလၢ ယဟိဝၤယွၤအအိၣ်မၣ်​ အဝဲသ့ၣ်အမံၤကဘၣ်​ တၢ်ကွဲးလီၤအီၤလၢ လံာ်တၢ်မူအပူၤ.

၁၇-၁၈. ပှၤလၢအကဂဲၤဆၢထၢၣ်​ သမူထီၣ်က့ၤလၢ ဟီၣ်ခိၣ်ခဲလၢာ်န့ၣ်​ ကဘၣ်မၤဝဲတၢ်မနုၤလဲၣ်. တၢ်ကတိၤလၢ အမ့ၢ် “တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ မၤဝဲတဖၣ်” ဖဲ လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁၂, ၁၃ ပာ်ဖျါထီၣ်ဝဲန့ၣ်​ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲဒ်လဲၣ်.

^၁၇ ပှၤတီပှၤလိၤဒီး ပှၤတတီတလိၤလၢ အဂဲၤဆၢထၢၣ်သမူထီၣ်က့ၤတဖၣ်န့ၣ်​ ကဘၣ်ဒိကနၣ်ဝဲ တၢ်သိၣ်တၢ်သီလၢအအိၣ်ဖဲ လံာ်ထူအသီတဖၣ်လၢ ကဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်အီၤဖဲ အနံၣ်​ ၁,၀၀၀ အတီၢ်ပူၤ. တၢ်မၢဖိယိၤဟၣ်​ ထံၣ်ဘၣ်တၢ်ထံၣ်လၢညါခီ ဒီးတဲဝဲလၢ “ယထံၣ်ဘၣ်ပှၤသံ အဒိၣ်မ့ၢ်ဂ့ၤ, အဆံးမ့ၢ်ဂ့ၤ, ဆၢထၢၣ်လၢ လီၢ်ပစိာ်အမဲာ်ညါ ဒီးလံာ်ထူတဖၣ်​ ဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်အီၤလီၤ. ဘၣ်ဆၣ်​ လံာ်ထူအဂၤတဘ့ၣ်​ လၢအမ့ၢ် လံာ်မူန့ၣ်​ ဘၣ်တၢ်အိးထီၣ်အီၤ စ့ၢ်ကီးလီၤ. ဒ်တၢ်ကွဲးအသးတဖၣ်လၢ အအိၣ်ဝဲလၢ လံာ်ထူတဖၣ်အပူၤ အသိးန့ၣ်​ ပှၤသံတဖၣ်​ ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ ဒ်တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ မၤဝဲတဖၣ်အသိးလီၤ. ဒီးပီၣ်လဲၣ်ဟ့ၣ်ထီၣ်​ ပှၤသံလၢ အအိၣ်လၢအပူၤ ဒီးတၢ်သံဒီးတၢ်သွၣ်ခိၣ်န့ၣ်​ ဟ့ၣ်ထီၣ်ပှၤသံလၢ အအိၣ်လၢအပူၤလီၤ. ဒီးအဝဲသ့ၣ်​ ဘၣ်တၢ်စံၣ်ညီၣ်အီၤ တဂၤစုာ်စုာ် ဒ်တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ မၤဝဲတဖၣ်အသိးလီၤ.”—လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁၂, ၁၃.

^၁၈ “တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ မၤဝဲတဖၣ်” န့ၣ်​ တအဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤတ့ၢ်ဝဲ တချုးဖဲ အဝဲသ့ၣ်သံအခါန့ၣ်ဘၣ်. ဖဲအဝဲသ့ၣ်သံအခါန့ၣ်​ အတၢ်ဒဲးဘးပျၢ်လၢာ်လံ. အဃိ “တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်​ မၤဝဲတဖၣ်” န့ၣ်တမ့ၢ်ဝဲ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤတ့ၢ်လၢ အပူၤကွံာ်တဖၣ်န့ၣ်ဘၣ်. ဘၣ်ဆၣ်​ အဲၣ်ဒိးတဲဝဲ တၢ်လၢအဝဲသ့ၣ်မၤဝဲ လၢဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤ. ပှၤတီပှၤလိၤ ဒ်သိးဒီး စီၤနိအၤ, စီၤၡမူၤအ့လး, စီၤဒၤဝံး ဒီးစီၤဒၤနံးယ့လးနာ်က့ အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်မၤလိဝဲ ယ့ၣ်ၡူးအဂ့ၢ် ဒီးကဘၣ်နာ်ဝဲတၢ်ပှ့ၤက့ၤ. ပှၤတီပှၤလိၤမၣ်​ မ့ၢ်ဘၣ်မၤလိတၢ်ဒ်အံၤန့ၣ်​ ပှၤတတီတလိၤတဖၣ်​ ကဘၣ်မၤလိတၢ်အါန့ၢ် အဝဲသ့ၣ်ဒံး.

၁၉. လၢဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤ ပှၤလၢအတမၤထွဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်န့ၣ်​ တၢ်ကကဲထီၣ်သးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်.

^၁၉ လၢဟီၣ်ခိၣ်သီအပူၤ ပှၤလၢအတမၤထွဲ ကစၢ်ယွၤအတၢ်သိၣ်တၢ်သီဘၣ်န့ၣ်​ တၢ်ကကဲထီၣ်သးဒီးအဝဲသ့ၣ်ဒ်လဲၣ်. လီၣ်ဖျါ ၂၀:၁၅ တဲဝဲလၢ “ပှၤလၢ အမံၤတအိၣ်လၢ လံာ်မူအပူၤဘၣ်န့ၣ်​ တၢ်ကွံာ်လီၤအဝဲသ့ၣ်လၢ နိၣ်မ့ၣ်အူအပူၤ.” အခီပညီန့ၣ်​ အဝဲသ့ၣ်ကတုၤလၢ တၢ်ဟးဂီၤလီၤထူလီၤယိာ်. အဃိ ဒ်သိးပှၤမံၤကအိၣ်လၢလံာ်တၢ်မူအပူၤ ဒီးဒ်သိးကဆဲးအိၣ်ဝဲဖဲန့ၣ်​ ထီဘိအဂီၢ် အဝဲသ့ၣ်ကဘၣ်ဂုာ်ကျဲးစၢးသပှၢ်တၢၢ်.

၂၀. ဖဲယ့ၣ်ၡူးပၢတၢ်အနံၣ်​ တကထိအတီၢ်ပူၤန့ၣ်​ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ ကအိၣ်ဒ်လဲၣ်. (ကွၢ်တၢ်ဂီၤလၢ လံာ်ကုခိၣ်.)

^၂၀ ဖဲယ့ၣ်ၡူးပၢတၢ်အနံၣ်​ တကထိအတီၢ်ပူၤန့ၣ်​ ကလီၤသးခုဒိၣ်မး. ဖဲန့ၣ်အဆၢကတီၢ် ကစၢ်ယွၤအပှၤဂီၢ်မုၢ်တဖၣ်​ ကအိၣ်ဒီးတၢ်သိၣ်လိတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤလၢအဂ့ၤဒိၣ်မး လၢပှၤတမၤဘၣ်အီၤ လၢဟီၣ်ခိၣ်ချၢအံၤ နီတဘျီဒံးဘၣ်. ဒီးဖဲန့ၣ်အခါန့ၣ်​ ယ့ၣ်ၡူးကသမံသမိးဝဲတၢ်လၢ ပှၤတီပှၤလိၤ ဒီးပှၤတတီတလိၤတဖၣ်မၤဝဲ. (ယၡါယၤ ၂၆:၉; မၤတၢ် ၁၇:၃၁) တၢ်သိၣ်လိအတၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤ တခါအံၤန့ၣ်​ ပှၤကမၤအီၤဒ်လဲၣ်. တၢ်မၤလိလၢခံတခါန့ၣ်​ ကမၤစၢၤပှၤဒ်သိး ပကနၢ်ပၢၢ်ထီၣ်တၢ်ဂ့ၢ်တခါအံၤ ဒီးပကပာ်လုၢ်ပာ်ပှ့ၤ တၢ်ရဲၣ်တၢ်ကျဲၤတခါအံၤ.