Nga ‘Wakubama Wina Muna Lemvoka’?

1. Ekuma dilenda kadila diampasi kwa yeto mu songa nlemvo?

NGA ezak’e ntangwa, omonanga vo diampasi mu lemvoka? Davidi wa Ntinu wamonanga vo diampasi. Muna kuma kiaki, wasamba kwa Nzambi vo: “Sikamesa luzolo lwa kulemvokela omu mono.” (Nku. 51:12) Davidi wazolanga Yave. Kansi nze una tumonanga oyeto, ezak’e ntangwa diampasi diakalanga kwa Davidi mu lemvokela Yave. Ekuma? Entete, twasambukila e fu kia kolama. Diazole, Satana ntangwa zawonso ovavanga kutuvukumuna kimana twakolamena Yave, wauna yandi kavanga. (2 Kor. 11:3) Diatatu, twazungwa kwa wantu a nza yayi ana besonganga e fu kia ukolami, i sia vo, “mwanda una usalanga owau muna wan’akolami.” (Efe. 2:2) Tufwete vanganga e ngolo mu sunda usumuki weto, umpukumuni wa Nkadi ampemba ye wa nza yayi ya ukolami. Tufwete vanga mawonso muna lemvokela Yave ye awana kavana e wisa.

2. E mvovo ‘nzaki mu lemvoka,’ adieyi misongele”? (Yakobo 3:17)

² Tanga Yakobo 3:17. Yakobo wavumunuinua mu soneka vo akwa ngangu ‘nzaki belemvokanga.’ E mvovo miami, adieyi misongele? Misongele vo tufwete kalanga ye luzolo lwa lemvokela awana Yave kavana e wisa. Kansi, Yave kevavanga ko vo twalemvokela muntu ona okutulombanga twakulula nkanikinu miandi.—Mav. 4:18-20.

3. Ekuma Yave kekutulombelanga vo twalemvokela awana bena ye wisa?

³ Dilenda kala diasazu mu lemvokela Yave ke mu lemvokela wantu ko. Kadi, Yave ntangwa zawonso luludiku lwa lunga kaka kevananga. (Nku. 19:7) Kansi, wantu ana bena ye wisa ke alunga ko. Kana una vo i wau, Yave wavana wisa kwa mase, kwa ayadi ye akuluntu. (Nga. 6:20; 1 Tes. 5:12; 1 Pet. 2:13, 14) Vava tukubalemvokelanga, Yave tulemvokelanga. Mu longi diadi, tuzaya una tulenda lemvokela wantu ana Yave kavana wisa, musungula vava dikalanga diampasi mu tonda luludiku lwau.

LEMVOKELANGA MASE MAKU

4. Ekuma aleke bekolamenanga mase mau?

⁴ Aleke bekalanga kumosi ye akwau ana bena vo “akolamini a mase ye ngudi.” (2 Tim. 3:1, 2) Ekuma aleke ayingi bekolamenanga mase mau? Aleke ankaka bemonanga vo mase mau mpuki. Mase bevavanga vo wan’au bavanga mambu mana yau kibeni ke bevanganga ko. Wana akaka bemonanga vo tuludiku twa mase mau twaviokela e ntangwa ye twampasi muna lemvokela. Ongeye mpe nga i wau oyindulanga? Aleke ayingi bemonanga vo diampasi mu lemvokela luludiku lwa Yave lwasonama muna Efeso 6:1: “Nulemvokelanga mase meno ye ngudi zeno muna Mfumu, kadi ediadi diansongi.” Nki kilenda kusadisa mu lemvokela luludiku lwalu?

5. Ekuma Yesu kenena se mbandu isundidi muna lemvokela mase?

⁵ Olenda longoka songa nlemvo muna tangininanga Yesu una vo i mbandu isundidi muna songa nlemvo. (1 Pet. 2:21-24) Yesu muntu alunga kakala, kansi mase mandi wantu alembi lunga bakala. Kana una vo i wau, Yesu wabazitisanga kana nkutu vava bavanganga vilwa yovo lembi toma bakula mambu. (Luv. 20:12) Badika e diambu diavangama vava Yesu kakala ye mvu 12. (Tanga Luka 2:46-52.) Yesu wayenda kuna Yerusaleme kumosi yo mase mandi. Kansi, vava bavutukanga kuna nzo mase mandi ke babakula ko vo Yesu kakala yau ko. Maria yo Yosefe bayantika vava Yesu, vava bansolola, Maria wantumba muna ntokani zawonso kabatwasila. Yesu wadi kubavovesa vo yau bakala ye ngielele. Kadi, yau bakala ye mbebe yavava zaya kana vo wana awonso bakala muna buka vitila bavutuka kuna nzo. Kansi, Yesu wabavana mvutu zankufi kuna luzitu lwawonso. Kana una vo i wau, Yosefe yo Maria ‘ke babakula mana kabavovesa ko.’ Kansi, Yesu “wakwamanana kubatumamena.”

6-7. Nkia diambu dilenda sadisa aleke mu lemvokela mase mau?

⁶ Aleke, nga numonanga vo diampasi mu lemvokela mase meno vava bevanganga vilwa yovo lembi toma kunubakula? Nkia diambu dilenda kunusadisa? Entete, nuyindula una Yave kemonanga. Bibila kivovanga vo vava wana belemvokelanga mase mau, “dia luyangalalu kuna kwa Mfumu.” (Kol. 3:20) Yave ozeye wo vo ezak’e ntangwa mase mene ke betoma kunubakulanga ko yovo besikidisanga nsiku miampasi muna lemvokela. Kana una vo i wau, vava nulemvokelanga mase meno, Yave oyangalalanga.

⁷ Diazole, nuyindula una mase meno bemonanga. Vava nulemvokelanga mase meno, kiese bemonanga yo kunubunda e vuvu. (Nga. 23:22-25) Vana ntandu, ediadi dikunusadisa mu siamisa ngwizani eno yo mase meno. Nleke mosi una ye nkumbu Alexandre ozingilanga kuna Bélgica, wavova vo: “Vava yayantika lemvokela mase mame, ediadi diasiamisa e ngwizani eto. Twakituka se akundi akola yo kala ye kiese kiayingi.”b Diatatu, olemvokela mase meno owau, dikunutwasila nluta kuna sentu. Paulu ona ozingilanga kuna Brasil wavova vo: “Olemvokela mase mame, diansadisa mu lemvokela Yave ye wantu ankaka ana bena ye wisa.” Bibila kiyikanga kuma kiamfunu eki kifwete fila wana mu lemvokela mase mau. Kivovanga vo: “Kimana wakala kiambote yo zinga kolo kiayingi ova ntoto.”—Efe. 6:2, 3.

8. Ekuma aleke ayingi belemvokelanga mase mau?

⁸ Aleke ayingi babakula o lemvokela mase mau i diambu disundidi o mfunu. Luiza ona ozingilanga kuna Brasil wamona vo, kuna lubantiku diampasi diakala mu bakula e kuma mase mandi ke banyambulwila ko kakala ye telefone. Wavovanga kwa mase mandi vo aleke ayingi antel’andi bakala ye telefone. Kansi, kuna kwalanda wabakula vo mase mandi tanina bazola kuntanina. Luiza wavova vo: “Owau, nzeye wo vo olemvokela mase mame, ke dikakidilanga luvevoko lwame ko kadi malongi mau i mau kikilu mvuidi o mfunu.” Mpangi Elizabeth ona ozingilanga kuna Estados Unidos omonanga vo ezak’e ntangwa diampasi dikalanga kwa yandi mu lemvokela mase mandi. Wavova vo: “Vava kitoma bakulanga ko e kuma mase mame besikidisilanga e miaka nsiku, isungamenanga una nsiku miau miantanina kala muna mvu miavioka.” Mônica, ozingilanga kuna Armênia i diau mpe keyindulanga kadi omonanga vo konso ntangwa kalemvokelanga mase mandi nluta kaka katambulanga.

LEMVOKELA “AKWA WISA”

9. Aweyi wantu ayingi bemonanga mu diambu ditadidi lemvokela nsiku?

⁹ Wantu ayingi bazeye wo vo luyalu mfunu lwina ye tufwete lemvokelanga e miaka nsiku besikidisanga “akwa wisa.” (Roma 13:1) Kansi, akaka muna wantu awaya belemvokelanga kaka e nsiku mina bezolanga yovo mina bebadikilanga vo miansongi. Muna bonga e nona, badika e diambu dia futa e mpaku. Muna nsi mosi kuna Europa, vana vena wantu yá, mosi omonanga vo “ke diambote ko mu futa e mpaku zalembi songa.” Muna kuma kiaki, ayingi bezingilanga mu nsi yoyo ke befutanga mpaku zawonso ko zilombwanga kwa luyalu.

10. Ekuma tufwete lemvokelanga ayadi kana nkutu muna nsiku mina ke tuzolanga ko?

¹⁰ Bibila kivovanga vo tuyalu twa wantu mpasi zayingi tutwasanga, mu wisa kia Satana twina ye ke kolo ko tufwaswa. (Nku. 110:5, 6; Kim. 8:9; Luka 4:5, 6) Kivovanga mpe vo “konso ona otelamena e wisa, nkubik’a Nzambi katelamene.” Yave oyambulanga vo tuyalu twa wantu twakala yamu wau muna singika mambu ye ovavanga vo oyeto twanlemvokela to. Muna kuma kiaki, tufwete ‘vananga kw’awanso kina kibafwene,’ kumosi ye mpaku, luzitu ye nlemvo. (Roma 13:1-7) Ezak’e ntangwa, tulenda mona vo miaka nsiku ke miambote ko, ke miansongi ko yovo mfwilu mikututwasila. Kansi Yave tulemvokelanga kadi okutuvovesanga vo twalemvokelanga ayadi muna mambu mena vo ke mekululanga nkanikinu miandi ko.—Mav. 5:29.

11-12. Landila Luka 2:1-6, adieyi Yosefe ye Maria bavanga muna lemvokela nsiku wakala vo wampasi kwa yau? Nkia nluta diatwasa? (Tala mpe e fwaniswa.)

¹¹ Tulenda longoka mayingi muna mbandu a Yosefe yo Maria ana balemvokela ayadi kana nkutu vo diampasi diakala kwa yau. (Tanga Luka 2:1-6.) Vava Maria kakala ye vumu kia ngonde nana, vabwa diambu dina diatonta nlemvo wau. Auguseto wa ntinu a Roma wasikidisa nsiku vo wantu awonso bavutuka muna nsi bawutukila muna kuyisonekesa. Yosefe yo Maria bavanga nkangalu wa 150 ma kilometa muna nzila zazala ye miongo yakuna Beteleme. Nkangalu wau mpasi kikilu wakala, musungula kwa Maria. Batokananga kwayingi mu kuma kia mavimpi ma Maria yo mwan’au owutuka. Aweyi badi vanga kele vo kabakama nsongo muna nzila? Kieleka, o mwana wakala muna vumu kia Maria i Masia wasilwa o nsilu. Nga Yosefe yo Maria badi kolamena nsiku a luyalu mu kuma kiaki?

¹² Yosefe ye Maria ke bayambula ko vo e ntokani zazi zabafila mu lembi lemvokela nsiku a luyalu. Yave wabasambula muna nlemvo basonga. Maria walwaka kiambote kuna Beteleme yo wuta mwana wakala yo vimpi wambote. Ediadi diasadisa muna lungisa ungunza wa Bibila.—Mika 5:2.

13. O nlemvo eto nkia nluta ulenda twasa kwa mpangi zeto?

¹³ Vava tulemvokelanga ayadi, nluta dikututwasilanga kumosi mpe ye akaka. Mu nkia mpila? Diantete, ke tutumbwanga ko wauna betumbilwanga awana ke belemvokelanga nsiku ko. (Roma 13:4) O nlemvo eto ulenda fila ayadi mu bakula vo Mbangi za Yave nkangu ambote. Kasikil’owu, mu mvu miavioka kuna Nigéria masoladi bakota muna Seka dia Kintinu mu vava wantu ana batelamenanga luyalu mu diambu ditadidi futa mpaku. Kansi, o mfumu a masoladi wabalomba vo bavaika mu Seka dia Kintinu yo vova vo: “Mbangi za Yave mpaku befutanga.” Konso ntangwa olemvokelanga ayadi, okudikilanga luzitu muna nkumbu a nkangu a Yave. Kuna kulanda, ediadi disadisa muna tanina mpangi zeto.—Mat. 5:16.

14. Nki kiasadisa mpangi Joanna mu lemvokela ayadi?

¹⁴ Kana una vo i wau, dilenda kala vo ezak’e ntangwa ke tukalanga ye luzolo lwa lemvokela ayadi ko. Mpangi Joanna, ozingilanga kuna Estados Unidos wavova vo: “Diampasi diakala kwa mono mu lemvokela ayadi kadi akaka muna yitu yame mpasi bamweswa kwa ayadi.” Kansi, mpangi Joanna wavanga ngolo muna soba ngindu zandi. Entete, wayambula tanga e nsangu zavovelanga ayadi e mbi muna internete. (Nga. 20:3) Diazole, walomba kwa Yave kimana kabunda e vuvu kwa yandi yo lembi vingila vo tuyalu twa wantu basingika o mambu. (Nku. 9:9, 10) Diatatu, watanganga nkanda mieto mivovelanga o mfunu walembi kuyisia muna mambu ma tuyalu. (Yoa. 17:16) Owau, mpangi Joanna omonanga vo ozitisa yo lemvokela ayadi, dikunsadisanga mu kala yo “luvuvamu lwa ntima.”

LEMVOKELA TULUDIKU TUVEWANGA MUNA NKUBIK’A YAVE

15. Ezak’e ntangwa, ekuma dikadilanga diampasi mu lemvokela tuludiku tuvewanga mu nkubik’a Yave?

¹⁵ Yave okutulombanga vo ‘twalemvokelanga awana bevitanga o ntu’ muna nkutakani. (Ayib. 13:17) Kana una vo Yesu wa Mfidi eto muntu alunga, awana kesadilanga mu vita o ntu vana vena o nkangu andi ova ntoto wantu alembi lunga. Muna kuma kiaki, ezak’e ntangwa diampasi dikalanga kwa yeto muna kubalemvokela, musungula vava bekutulombanga twavanga diambu dina katuzolele ko. Lumbu kimosi, Petelo wa ntumwa wamona vo diampasi diakala kwa yandi mu songa nlemvo. Wavewa luludiku kwa mbasi vo kadia e bulu ina yabadikilwanga muna Nsiku a Mose vo yafunzuka. Kansi, Petelo katambulwila ko, ke nkumbu mosi kaka ko kansi, nkumbu tatu. (Mav. 10:9-16) Ekuma Petelo katambulwila ko? Kadi kabakula luludiku lwaluna ko ye ke lwakala betela ko ye mambu kalemvokelanga muna zingu kiandi kiawonso. Avo diampasi diakala kwa Petelo mu lemvokela luludiku lwa mbasi alunga, ke lukatikisu ko vo ezak’entangwa diampasi dikalanga kwa yeto mu lemvokela tuludiku twa wantu alembi lunga.

16. Kana una vo Paulu wa ntumwa wamona vo luludiku kavewa ke lwakala kwandi mfunu ko, adieyi kavanga? (Mavangu 21:23, 24, 26)

¹⁶ Paulu wa ntumwa wakalanga wakubama mu songa nlemvo kana nkutu vava kavewanga luludiku lwamonekanga vo ke lwakala mfunu ko. Akristu Ayuda bawá e nsangu zaluvunu vo Paulu wantu kalonganga vo “bayambula lunda Nsiku a Mose.” (Mav. 21:21) Akristu ana bavitanga o ntu muna nkutakani kuna Yerusaleme bavovesa Paulu vo kanata wantu yá muna tempelo kimana bakivelelesa. Muna mpila yayi, Paulu wadi songa vo wazitisanga Nsiku a Mose. Paulu wazaya vo ke diakala diaka mfunu ko kwa Akristu mu lemvokela Nsiku a Mose ye kavanga kwandi diambu diambi ko. Kanele vo i wau, Paulu walemvokela luludiku lwalu lembi katikisa. Paulu ‘wabonga akala awaya yo kuyivelelesa kumosi yo yau.’ (Tanga Mavangu 21:23, 24, 26.) Wau vo Paulu wasonga nlemvo, wasiamisa kintwadi muna nkutakani.—Roma 14:19, 21.

17. Adieyi olongokele muna nona kia mpangi mpangi Stephanie?

¹⁷ Mpangi ankento una ye nkumbu a Stephanie wamona vo diampasi diakala mu lemvokela e nzengo babaka ampangi ana bavitanga ntu kuna vula dia nsi andi. Yandi yo yakala diandi mu buka kia nding’a kinzenza basadilanga ye bayangalelanga e salu kiau mu buka kiakina. I bosi, ampangi kuna Betele babaka nzengo za kanga e buka kiakina yo vutula akazi awaya muna nkutakani ya nding’au. Mpangi Stephanie wavova vo: “Yakendalala kwayingi. Kadi kiayindulanga ko vo ateleki ayingi bavuanga o mfunu muna nkutakani ya ndinga eto.” Kana una vo i wau, balemvokela e nzengo zazina. Mpangi Stephanie wavova diaka vo: “Kuna kwalanda, yabakula vo ampangi nzengo zambote babaka. Twakituka se mase ma kimwanda kwa wantu ayingi ana ke bakala ye mase ko muna ludi muna nkutakani. Owau ilongokanga e Bibila ye mpangi mosi ankento ona wayambula samuna nsangu zambote mu fikolo. Vana ntandu, ikalanga ye ntangwa yafwana muna vanga longi dia mono kibeni. Ngina ye ntona zambote, kadi nzeye wo vo o nlemvo yasonga i diambu disundidi o mfunu yavanga.”

18. Nkia nluta tubakanga muna songanga o nlemvo?

¹⁸ Tulenda longoka songa o nlemvo. Yesu “walongoka nlemvo,” ke mu mambu mambote ko kansi “muna mpasi kamona.” (Ayib. 5:8) Nze Yesu, ezak’e ntangwa tulongokanga o nlemvo muna mambu mampasi. Muna bonga e nona, vava vuku kia covid-19 kiayantika, twavewa luludiku vo twayambula kwenda mu tukutakanu muna Maseka ma Kintinu yo sila umbangi muna nzo ke nzo. Nga diampasi diakala kwa ngeye mu lemvokela luludiku lwalu? O nlemvo wasonga wasadisa muna kuyitanina, siamisa kintwadi kia nkutakani yo yangidika Yave. Owau yeto awonso twakubama twina muna lemvokela konso luludiku tulenda vewa muna kolo kiampasi zayingi. Olemvokela tuludiku twatu, divuluza mioyo mieto.—Yobi 36:11.

19. Ekuma ozolele songela nlemvo?

¹⁹ Tulongokele vo osonga nlemvo nsambu zayingi ditwasanga. Kansi, e diambu diantete dikutufilanga mu lemvokela Yave i zola kweto muna yandi ye kani dia kunyangidika. (1 Yoa. 5:3) Ke tulenda futa Yave ko muna lekwa yawonso yambote kekutuvananga. (Nku. 116:12) Kansi, tulenda kunlemvokela yo lemvokela mpe awana kavana wisa muna nkutakani. Avo tuvangidi wo, tusonga vo tu akwa ngangu ye tumwesa ntim’a Yave e kiese.—Nga. 27:11.