Sadila Yave Una e Lumbu Yampasi ke Yayizidi Ko

1, 2. (a) O Solomo nki’elongi kavana kw’aleke? (b) Ekuma luludiku lwa Solomo lwinina mpe lwamfunu kw’Akristu ana balungisi kala mvu 50 yovo lutila?

YAVE wavumunwina Solomo wa Ntinu mu zayisa aleke vo: “Yindula Nsemi aku muna lumbu yaku ya kileke, vava kuluakilu lumbu yambi ko.” Ayeyi i nsas’a mvovo “lumbu yambi”? Solomo kingana kasadila mu yika e mpasi za kinunu: zakama moko, leboka e malu, katuk’e meno, lembi toma mona yovo wá, nsuki zampembe yo konzama e nitu. Tulenda bakula e kuma Solomo kavovela vo twayindulanga Nsemi eto ekolo twakinu aleke.—Tanga Kimpovi 12:1-5.

² Akristu ayingi bena ye kimbuta kia mvu 50 yovo lutila, bakinu ye nkuma muna nitu. Balenda kala ye nsuki zampembe, kansi ke bemonanga mpasi zawonso ko kayika o Solomo. Nga Akristu awaya balenda mpe sadila luludiku kavana o Solomo kw’aleke vo: “Yindula Nsemi aku”? Luludiku lwalu aweyi lusongele?

3. O yindula Nsemi eto aweyi disongele?

³ Kana una vo se mvu miayingi tusadilanga Yave, ezak’e ntangwa diambote twayindulanga o nene wa Nsemi eto. O moyo lukau lwamfunu kikilu. O wantu ke balendi toma bakula ko e mpila yavangilwa o nsema. Ulolo wa lekwa kavanga o Yave, ikutusadisanga mu yangalela e zingu mu mpila zayingi. Vava tubadikanga lekwa kavanga o Yave, tuwokesanga luyangalalu lweto muna zola, ngangu ye nkum’andi. (Nku. 143:5) Kansi, o yindula Nsemi eto divavanga mpe vo twabadikanga mana kevavanga kwa yeto. O badika mawonso mama dikutufila mu vutula matondo kwa Nsemi eto yo vanga mawonso tulenda ekolo tuna moyo.—Kim. 12:13.

MALAU TUKALANGA MAU MUNA KIMBUTA

4. Nkia kiuvu balenda kiyuvula Akristu ana besadilanga Nzambi se mvu miayingi? Ekuma?

⁴ Avo se mvu miayingi osadilanga Nzambi, ukiyuvula: ‘Adieyi ivanga muna zingu kiame ekolo yakinu yo nkuma?’ Wau vo u Nkristu azikuka, ovwidi malau mayingi mana akaka ke bena mau ko. Kasikil’owu, olenda longa aleke mana walongoka mu kuma kia Yave. Olenda kasakesa akaka muna kubazayisanga e kiese omonanga muna sadila Nzambi. Davidi wa Ntinu wasambanga kimana kakala y’elau dia vanga wo. Wasoneka vo: “E Nzambi, okundonganga tuka kuna kileke kiame; . . . Kanele muna ununu wa mvu, e Nzambi, kungyambula ko; yavana nsamwina koko kwaku kwa mbandu ilanda, yo ukesa waku kw’awonso bekwiza.”—Nku. 71:17, 18.

5. Aweyi Akristu bena vo se ambuta balenda zayisila akaka mana balongoka?

⁵ Aweyi olenda zayisila akaka mana walongoka mu mvu miami miawonso? Nga olenda bokela aleke kuna nzo aku yo mokena yau mambu ma lukasakeso? Nga olenda kubalomba nwavaika entwadi muna salu kia umbangi yo kubasonga e kiese omonanga muna sadila Yave? Eleyu wavova vo: “Lumbu ifwete vova, ulolo wa mvu ufwete zayisa ngangu.” (Yobi 32:7) Paulu wa ntumwa wavovesa akento Akristu vo bakasakesanga akaka muna mvovo ye mbandu. Wasoneka vo: ‘Akento anunu yambula bakala alongi a mambu mambote.’—Tito 2:3.

ADIEYI OLENDA VANGA MUNA SADISA AKAKA?

6. Ekuma Akristu ana bazikuka muna mwanda benena o mfunu?

⁶ Avo u Nkristu azikuka muna mwanda, mayingi olenda vanga muna sadisa akaka. Yindula mana obakulanga owau, kansi kwabakulanga mo ko se vioka mvu 30 yovo 40. Owau, ozeye una olenda sadila nkanikinu mia Nkand’a Nzambi muna mambu ma mpila mu mpila ma zingu. Ovwidi umbakuzi wafwana mu kotesa e ludi kia Nkand’a Nzambi muna ntima mia wantu. Avo u nkuluntu, ozeye una olenda sadisila ampangi bebakanga nzengo zambi. (Ngal. 6:1) Nanga walongoka una olenda lungisila salu ya nkutakani, sadila muna departamento za tukutakanu yovo vit’o ntu muna ntungilu ya Maseka ma Kintinu. Nanga ozeye una olenda kasakesela madotolo mu sadila mpila za mawuku zina ke zivavanga ko vo muntu kasiwa menga. Kana nkutu vo ke kolo ko wavubilu, mambu mayingi mamfunu olongokele kala muna zingu. Kasikil’owu, avo wana osansanga, disongele vo umbakuzi wafwana una wau mu sadisa akaka. Akristu bena vo se ambuta mfunu bena vana vena nkangu a Yave kadi bavwidi ngangu zafwana balenda sadila muna longa, fila yo kasakesa mpangi zau z’akala ye z’akento.—Tanga Yobi 12:12.

7. Ampangi bena vo se ambuta nkia lusadisu balenda vana kw’aleke?

⁷ Nkia mpila yakaka olenda sadila ngangu zaku mu sadisa akaka? Olenda sadisa aleke bazaya una balenda yantikila yovo fidila elongi dia Nkand’a Nzambi. Avo u mpangi ankento, nga olenda sadisa angudi ana bena vo aleke mu zaya una balenda kadila ye tezo vana vena salu ya mwanda yo lunga-lunga o wan’akete? Avo u mpangi a yakala, nga olenda longa mpangi z’aleke una balenda fidila elongi ye kiese kiawonso yo kala ateleki ambote a nsangu zambote? Nga olenda kubasonga dina ovanganga mu kasakesa mpangi z’anunu vava okubakingulanga? Kana nkutu vo kuna ye nkuma wayingi ko, wakinu ye malau mayingi muna longa aleke. Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “O nkembo a matoko i nkum’au: O wete w’anunu, mvu.”—Nga. 20:29.

SADILA KUNA KUVWILU ATELEKI AYINGI O MFUNU

8. Adieyi o Paulu wa ntumwa kavanga vava kakituka se nunu?

⁸ Paulu wa ntumwa wakwamanana song’o vema muna salu kia Yave kana nkutu vava kanuna. Vava kavaikiswa muna pelezo kuna Roma muna mvu wa 61 wa Tandu Kieto, wateka sala mvu miayingi se missionário yo zizidila mpasi zayingi. Paulu wafwana bak’e nzengo za kwamanana sila umbangi kuna Roma yo zingila kuna. (2 Kor. 11:23-27) Ka lukatikisu ko vo ampangi muna mbanza yayi badi yangalela kikilu lusadisu lwandi. Kansi, Paulu wazaya wo vo zunga yayingi diaka yavavanga lusadisu. Kumosi yo Timoteo yo Tito, wavutukila salu kiandi kia kimisionário yo kwenda kuna Efeso ye Kerete. Nanga bayenda mpe kuna Makedonia. (1 Tim. 1:3; Tito 1:5) Ke tuna ye ziku ko kana vo kakwenda mpe kuna Sepania (Espanha), kansi ekani kakala diau dia kingula nsi yayi.—Roma 15:24, 28.

9. Nkia ntangwa Petelo kayaluka yo kwenda kuna kwavavanga asadi ayingi? (Tala fwaniswa kuna lubantiku.)

⁹ Petelo wa ntumwa nanga tezo kia mvu 50 kakala vava kayenda kuna kwavavanga asadi ayingi. Aweyi tuzayidi wo? Avo kimbuta kimosi kakala kiau yo Yesu yovo yandi i mbuta, ediadi disongele vo tezo kia mvu 50 kakala vava kamonana ye ntumwa zakaka kuna Yerusaleme muna mvu wa 49 wa Tandu Kieto. (Mav. 15:7) Ke vavioka kolo ko, Petelo wayenda kuna Babele, nanga mu sila umbangi kwa ulolo wa Ayuda bazingilanga kuna zunga kiakina. (Ngal. 2:9) I kuna kazingilanga vava kasoneka nkand’andi antete wavumunwinwa, nanga mu mvu wa 62. (1 Pet. 5:13) O yaluka mu kwenda zingila kuna kuvwilu ateleki ayingi o mfunu dilenda kala diampasi. Kansi, Petelo kayambula ko vo kimbuta kiakala se nkaku mu mona kiese kia sadila Yave una ufwene.

10, 11. Yika dina mpangi Robert yo nkaz’andi bavanga mu kwenda sadila kuna kwavavanga ateleki ayingi?

¹⁰ O unu, Akristu ayingi bena ye kimbuta kia mvu 50 yovo lutila bebakanga nzengo za sadila Yave mu mpila zakaka vava bemonanga vo nsobani zivangamene muna zingu kiau. Akaka beyalukanga yo kwenda muna zunga ivwilu ateleki ayingi o mfunu. Kasikil’owu, mpangi Robert wasoneka vo: “Mono yo nkaz’ame tezo kia mvu 55 twakala vava twabakula vo malau mayingi twakala mau ma sadila Yave. Mwan’eto mosi kaka, kazingilanga diaka mu nzo eto ko, ke twakala diaka ye mase m’anunu ko tufwete lunga-lunga. Vana ntandu, twatambula evwa diasisa nkaka zeto. Yamona vo avo tutekele e nzo eto, tukala ye nzimbu zafwana muna futa e mfuka yo sala ye ndambu ina tusadila yavana iyantika tambula o mfutu kuna kompani yasadilanga. Twawá vo wantu ayingi batambulwilanga longoka Nkand’a Nzambi kuna Bolívia, kana una vo e zingu ku nsi yayi kiampasi. Muna kuma kiaki, twabak’e nzengo za yaluka. Diampasi diakala muna kulukilwa ku nsi yayi. E zingu kiaswaswana kikilu ye kina twakulukilwa kuna Estados Unidos. Kansi, nsambu zayingi twatambula muna ngolo twavanga.”

¹¹ Mpangi Robert wakudikila vo: “Owau se salu ya nkutakani kaka tusalanga. Akaka mun’awana twalongoka yau Nkand’a Nzambi bavubwa. Esi nzo mosi twalongokanga yau Nkand’a Nzambi zingu kiampasi bakala kiau kuna vata dimosi diakala vala ye mbanza tuzingilanga. Kansi, konso lumingu bevanganga nkangalu wampasi muna kwiza mu tukutakanu. Nga olenda yindula e kiese tukalanga kiau muna mona e mpila ina esi nzo awaya benungunukinanga muna mwanda yo mona mwan’au antete wakota muna salu kia kimviti a nzila?”

SILA UMBANGI KWA WANTU BEVOVANGA NDINGA ZA KINZENZA

12, 13. Vava mpangi Brian kayambula sala, adieyi kavanga yo nkaz’andi?

¹² E nkutakani ye buka ya ndinga za kinzenza ilenda vwa nluta muna mbandu a mpangi z’akala ye z’akento bena vo se ambuta. O sadila muna zunga ya mpila yayi dilenda twasa kiese kiayingi. Kasikil’owu, mpangi Brian wa mwisi Grã-Bretanha wasoneka vo: “Vava yayambula sala muna kimbuta kia mvu 65, mono yo nkaz’ame twabanzanga vo e zingu kieto ke kikala diaka kiakiese ko. O wan’eto ke bazingilanga diaka ku nzo ko. Diampasi diaka mu solola wantu ana tulenda longoka yau Nkand’a Nzambi. Kuna kwalanda, yamokena yo nleke mosi wa mwisi China wasalanga salu kia vavulula kuna sikola yampwena ya mbanza twazingilanga. Watambulwila e mboka ya kwenda kuna lukutakanu. I bosi, twayantika longoka Nkand’a Nzambi. Ke vavioka tumingu twayingi ko, wayantika kwiza kumosi ye nkundi andi a salu wa mwisi China. Vioka tumingu tole, wayiza kumosi ye wantu tatu. I bosi, wayiza kumosi yo wantu nyá.”

¹³ “Vava yamona vo se ntanu a esi China yalongokanga yau Nkand’a Nzambi, yayindula vo: ‘O kala ye kimbuta kia mvu 65 ke disongele ko vo muntu kafwete vunda muna salu kia Yave.’ Muna kuma kiaki, yayuvula nkaz’ame ona wakala ye kimbuta kia mvu 63 kana vo oyangalela longoka nding’a China. Malongi mabandulwa twawanga. Owau se mvu kumi miviokele kala. O sila umbangi kwa wantu bevovanga ndinga yakaka dikutufilanga mu kuyimwena nze vika sia vo twakinu aleke. Yamu wau, 112 dia esi China tulongokele yau kala o Nkand’a Nzambi! Ayingi muna yau belungananga muna tukutakanu. Mosi muna yau se mviti a nzila nze yeto.”

KALA YE KIESE KIA VANGA DINA OLENDA

14. Adieyi bafwete sungamenanga Akristu bena vo se ambuta? Aweyi e nona kia Paulu kilenda kubasadisila?

¹⁴ Ke Akristu awonso ko bena ye kimbuta vioka mvu 50 balenda kala y’elau dia sadila Yave mu mpila zakaka. Akaka ke bena yo vimpi wambote ko, akaka bakinu sansa wana yovo lunga-lunga mase m’anunu. Sungamena vo Yave oyangalelanga mawonso ovanganga muna salu kiandi. Vana fulu kia kendalala mu kuma kia dina kulendi vanga ko, kala ye kiese kia vanga dina olenda. Badika nona kia Paulu wa ntumwa. Wau vo wasiwa mu pelezo mu mvu ­miayingi, kalendanga diaka vanga nkangalu ko mia salu kia kimisionario. Kana una vo i wau, wamokenanga oma ma Nkand’a Nzambi kw’awana bayizanga kunkingula yo ­kubasadisa mu zindalala sadila Nzambi ye kwikizi kiawonso.—Mav. 28:16, 30, 31.

15. Ekuma tulenda vovela vo Akristu bena vo se anunu mfunu kikilu bena?

¹⁵ Yave mpe oyangalelanga dina anunu balenda vanga muna salu kiandi. Kana una vo Solomo wavova vo e lumbu ya kinunu mpasi zayingi kitwasanga, Yave oyangalelanga e ngolo bevanganga Akristu bena vo se anunu muna kunkembelela. (Luka 21:2-4) E nkutakani ziyangalelanga e mbandu a lukwikilu ye luzindalalu besonganga mpangi zazi z’anunu.

16. O Ana nkia malau kakala mau ko? Adieyi kavanganga muna sambila Nzambi?

¹⁶ Nkand’a Nzambi uyikanga nona kia nkento mosi wa nunu nkumbu andi Ana. Kimbuta kia mvu 84 kakala vava Yesu kawutuka. Muna kuma kia kinunu, kakala ye malau mamosi ko y’akaka, nze kituka nlongoki a Yesu, kuswa muna mwand’avelela yovo kwenda muna salu kia samuna e nsangu zambote za Kintinu. Kana una vo i wau, wakala ye kiese kia sadila Yave mu mpila zakaka. Kasikil’owu, konso lumbu muna mene ye muna masika, Ana wayendanga kuna yanzala kia tempelo mu samba tezo kia ndambu a ola ekolo nganga kakelelanga Yave kimenga. Nkand’a Nzambi uvovanga vo Ana “kakatuka muna tempelo ko, sambang’aka, yo fionkonona, yo dodokela, yo fuku yo mwini.” (Luka 2:36, 37) Lumbu kimosi vava kayenda kuna tempelo, wamona Yesu vava kakala nsedia. Wavovesa wantu awonso vo Yesu osinga kituka se Masia yo twasa lukûlu lwa Yerusaleme.—Luka 2:38.

17. Aweyi tulenda sadisila Akristu bena vo anunu ye mbevo mu kwamanana yikama nsambil’aludi?

¹⁷ O unu, tufwete vavanga una tulenda sadisila mpangi zeto bena vo se anunu yovo ambevo. Akaka muna yau bekalanga y’etima dia kala muna tukutakanu, kansi ke belendanga wo vanga ko. Aweyi e nkutakani ilenda kubasadisila? Muna fulu yakaka, e nkutakani zivanganga nkubika kimana mpangi zazi z’anunu bawila malongi ma lukutakanu muna telefone. Kansi muna fulu yakaka, ediadi ke dilendakana ko. Kana una vo i wau, Akristu ana ke belendanga kwenda mu tukutakanu ko balenda kwamanana yikama nsambil’aludi. Kasikil’owu, balenda sambanga mu kuma kia lunungunuku lwa nkutakani.—Tanga Nkunga 92:13, 14.

18, 19. (a) Aweyi Akristu bena vo se ambuta balenda kasakesela akaka? (b) Aki nani balenda lemvokela elongi: “Yindula Nsemi aku”?

¹⁸ Ezak’e ntangwa, Akristu bena vo se anunu ke bezayanga ko kana yamu nkia tezo bekasakeselanga akaka. Badika nona kia Ana, ona kakondwanga ko kuna tempelo mu ulolo wa mvu. Nanga kazaya wo ko vo e mbandu andi yo zola kwandi muna Yave kusonama muna Nkand’a Nzambi yo kwamanana kutukasakesa yamu unu. Diau adimosi mpe, e mpangi zaku z’akala ye z’akento ke besinga vilakana ko o zola osonganga muna Yave. Nkand’a Nzambi uvovanga vo: “E mvu, kolow’ankembo, avo ziwanuka muna nzil’a unsongi.”—Nga. 16:31.

¹⁹ Dialudi vo ke tulendi vanga mawonso ko muna salu kia Yave. Kansi, awana bakinu ye ngolo yo vimpi wambote bafwete lemvokela e mvovo emi miavumunwinwa: “Yindula Nsemi aku . . . vava kuluakilu lumbu yambi ko.”—Kim. 12:1.