E Vuvu Kiaku Muna Nzambi nga Kiasikila?
“Nutombel’ekulu e kintinu.”—MATAI 6:33.
1, 2. Nkia nzengo zabaka toko dimosi mu kuma kia salu? Ekuma?
TOKO dimosi wakala y’etima dia sala kwayingi muna nkutakani. Kansi, e salu kiandi kiansimbanga mu kwiza kutakana ntangwa zawonso. Aweyi kasingikila e diambu diadi? Wavevola e zingu kiandi. Wayambula e salu kiakina, i bosi wabaka salu kiakaka kiamvananga e ntangwa ya kwizanga ku lukutakanu. Kana una vo kefutwanga nzimbu zayingi ko, olendanga lungisa nsatu z’esi nzo au yo kala ye ntangwa yafwana mu salu ya nkutakani.
2 Nga ozeye ekuma kabakila e nzengo zazi? Nga olenda baka e nzengo za mpila yayi avo obwidilu e diambu dia mpila yayi? Diakiese mu mona vo Akristu ayingi bevanganga wo. Evangu diau disonganga vo vuvu bebundanga muna nsilu a Yesu vo: “Nutombel’ekulu e kintinu kiandi, ye ndungidi andi: ozevo e lekwa yayi yawonso ikunukudikilwa.” (Matai 6:33) Kwa Yave bebundanga e vuvu kiau ke mu nza yayi ko.—Ngana 3:23, 26.
3. Ekuma akaka balenda yuvulwila kana vo diangangu dia sia e Kintinu kia Nzambi va fulu kiantete?
3 Wau vo mu ntangw’ampasi tuzingilanga, akaka balenda yuvula kana vo e nzengo za toko diodio zasikila. O unu ndonga bena mu usukami wasaka, ekolo akaka bena ye mavwa mayingi. Muna nsi zayingi za usukami, o wantu bevavanga mpila balenda tomesena e zingu kiau. Kuna diak’e sambu, muna nsi za umvwama, divavanga vo wantu basalanga kwayingi mu vwa mpila zingu bazolele, muna kuma kiaki, akaka nkutu besobanga e salu. Muna kuma kia mpasi za zingu, akaka balenda yuvula, ‘nga dia ngangu mu sia e Kintinu kia Nzambi va fulu kiantete?’ Muna vutula e kiuvu kiaki, yambula twabadika mpila wantu ana o Yesu kavovesa e mvovo miami.
‘Ke Nutelama Ntima Ko’
4, 5. E nona kia Yesu aweyi kisongelanga kwa nkangu a Nzambi o mfunu walembi telamang’e ntima mu kuma kia zingu kia lumbu ke lumbu?
4 Vava o Yesu kakala kuna Ngalili wavovanga ye ndonga ya wantu batuka mu zunga ya mpila mu mpila. (Matai 4:25) Akete kaka bakala ye mavwa. Ndonga mu yau asukami bakala. Kana una vo i wau, Yesu wabavovesa vo ke basi’e mavwa va fulu kiantete ko, kansi basia lusalu lusundidi o mfunu va fulu kiantete, lusalu lwa mwanda. (Matai 6:19-21, 24) Wavova vo: “Ke nutelamenw’e ntima muna diambu dia moyo eno ko, kana nki nudia, kana nki nunua; ngatu muna to yeno, kana nki nuvwata. Ng’o moyo, ke usundidi o dia ko, ye to mpe o mvwatu e?”—Matai 6:25.
5 Kuna kwa ndonga bawanga Yesu, e mvovo miandi ke miakala mfunu ko. Bazayanga wo vo kele vo ke bafuntukidi ko mu sala, e nzo zau mu mpasi zikala. Kansi, o Yesu wabasungamesa oma ma nuni. Kadi ke beyindulanga oma ma mbazi ko, kansi Yave odikilanga zo. Wabavovesa una Yave kelunga-lunganga e mvuma za mfinda, zina vo wete wau usundidi nkembo wawonso wa Solomo. Avo Yave olunga-lunganga e nuni ye mvuma, nga keluta kutulunga-lunga ko oyeto? (Matai 6:26-30) Nze una kavova o Yesu, e zingu yovo mioyo mieto ye nitu isundidi o mfunu wa madia tusumbanga mu dikila mioyo mieto ye mvwatu mu fuka e nitu zeto. Avo tusia e ngolo muna dikila yo vwika kaka e nitu zeto, lembi sia e ngolo mu sadila Yave, tuvidisa mioyo mieto.—Kimpovi 12:13.
Kala ye Nyindu Asikila
6. (a) Akristu nkia mbebe bena yau? (b) Akristu kwa nani bebundanga e vuvu muna mambu mawonso?
6 Kieleka, o Yesu kalonga kimolo ko kw’awana banwanga, vo balembi sala yo vingila kaka Nzambi kabavana kina balenda dikila e nzo zau. Kana nkutu e nuni bafwete vava madia muna kuyidikila yo wan’au. Ozevo, Akristu bafwete sala kele vo bazolele o dia. Bafwete lunga-lunganga e nsatu za nzo zau. Akristu ye awana bena vo ntaudi bafwete sadilanga mfumu zau una ufwene. (2 Tesalonika 3:10-12; 1 Timoteo 5:8; 1 Petelo 2:18) O Paulu wa ntumwa nzo za ngoto katunganga muna kuyidikila. (Mavangu 18:1-4; 1 Tesalonika 2:9) Kansi, Akristu awaya ke basianga vuvu mu salu yau ko. Yave babundanga e vuvu. Muna kuma kiaki, bakala ye luvuvamu lwa ntima luna akaka ke bakala lwau ko. Ntozi a nkunga wavova vo: “Ana bebunda Yave e vuvu bena nze mongo a Zione, una ke unikukana ko, usikidi yakwele mvu.”—Nkunga 125:1.
7. Nkia nyindu kalenda kala wau ndiona olembi bundanga e vuvu kwa Yave?
7 Ndiona ke bundanga Yave e vuvu ko, keyindulanga mpila yayi ko. Ulolo wa wantu beyindulanga vo kala yo mavwa ituku dia kiese. Muna kuma kiaki, amase bekasakesanga wan’au mu tanga sikola zampwena ye vuvu kia kubakubika mu vwa salu kiasikila. Diankenda kikilu vo, nzo zayingi z’Akristu bebakanga mfwilu miayingi mu kuma kiaki, kadi o wan’au beyoyanga muna mwanda yo kuyivana mu mambu ma mavwa.
8. Akristu aweyi bevangilanga mambu muna tezo?
8 Mu kuma kiaki, Akristu alungalala bazeye wo vo malongi ma Yesu mamfunu mpe o unu nze una makala muna tandu kiantete, bevangilanga mawonso muna tezo. Kana nkutu vava besalanga ntangw’ayingi mu salu kia kinitu muna lemvokela nsiku wa Nkand’a Nzambi wa dikila esi nzo zau, ke beyambulanga ko vo luzolo lwa nzimbu lwabazima o meso mu salu kia mwanda eki kisundidi o mfunu.—Kimpovi 7:12.
‘Ke Nutelamwa Nkutu Mioyo Ko’
9. O Yesu aweyi kafiaulwisila awana bebundanga e vuvu kwa Yave?
9 Mun’Elongi diandi vana Mongo o Yesu wavovesa ana banwanga: “Dianu vo, ke nutelamw’e mioyo ko, nwavova vo, nki tudia? ovo, nki tunua? ovo, nkia mpwata tuvwata? Kadi e lekwa yiyi itombwanga kwa zula; o S’eno wina kun’ezulu, ozeye wo vo lekwa yayi yawonsono nuvwidi yo o mfunu.” (Matai 6:31, 32) E mvovo miami mia lukasakeso kikilu. Avo tubunda e vuvu kwa Yave, oyandi okutusadisa. Kansi, e mvovo mia Yesu mifwete kutufila mpe mu yindula. Avo ‘tutomba’ mavwa mun’eloko diawonso tufwanana y’akwa “zula.”
10. O Yesu aweyi kasengomwena dina kaluta zolanga etoko dia mvwama vava kanlomba luludiku?
10 Lumbu kimosi, etoko diamvwama wayuvula Yesu kana adieyi kafwete vanga mu vwa moyo a mvu ya mvu. O Yesu wansungamesa dina dialombwanga muna Nsiku a Mose. Etoko wavutula Yesu vo: “Omama mawonso yalundanga mo: nki diaka nkondelo?” E mvutu za Yesu zankendeleka, kadi wamvovesa vo: “Ovo ozolele o lunga, nda teka salanganu yaku, yo vana kw’asukami, wakala yo lusalu kun’ezulu: wiz’andandi.” (Matai 19:16-21) Etoko, vava kawidi diambu diadi, okatukìdi kuna ntantu, kadi kazola vidisa mavwa mandi ko. Kanele vo Yave kazolanga, o zola kwandi muna mavwa kwasunda.
11, 12. (a) O Yesu nkia mvovo mia lulukisu kavova mu kuma kia vwama? (b) O mavwa aweyi malenda kadila se nkaku muna sadila Yave?
11 E diambu diadi diafila Yesu mu vova dina kakana ko. “O mvwama, kuna mpasi aka i kekotela muna kintinu ki’ezulu. . . diasazu, dia samo yaviokela muna disu dia ntumbu, ke mu mvwama kakota muna kintinu kia Nzambi ko.” (Matai 19:23, 24) Nga Yesu edi kazola vova vo ke vena mvwama ko okota muna Kintinu? Ve. Edi kazola vova: “Kuna kwa Nzambi, mawonso melendakana.” (Matai 19:25, 26) Vakala ye mvwama mu ntangwa yayina bakituka Akristu akuswa muna lusadisu lwa Yave. (1 Timoteo 6:17) O Yesu ndungidi kakala yau mu vova mambu mama, kadi lulukisu kavananga.
12 Kele vo muntu uyivene mvimba mu mavwa nze una kavanga etoko dia mvwama, dikala se nkaku mu sadila Yave yo ntima mosi. Ediadi dilenda kala dialudi kw’amvwama y’awana “bazolele o vwama.” (1 Timoteo 6:9, 10) Bunda e vuvu kiasaka muna mavwa kufilanga o muntu mu lembi sia sungididi mu mambu ma “mwanda.” (Matai 5:3) Vava muntu kelwakanga muna tezo kiaki, kekalanga diaka ye nsatu za vwa lusadisu lwa Yave mfunu ko. (Nsiku 6:10-12) Kana nkutu kuna nkutakani ovavanga vo katadilwa mu mpila yakaka. (Yakobo 2:1-4) Ofwasanga ntangwa yayingi muna mavwa mandi ke mu sadila Yave ko.
Kala yo Nyindu Ambote
13. E nkutakani ya Laodikia nkia nyindu ambi bakala wau?
13 E nkutakani ya Laodikia muna tandu kiantete, nyindu ambi bakala wau mu kuma kia mavwa. Yesu wabavovesa vo: “Wau ovovele vo, i mvwama, mvweme mpe, kikondelo ma ko; yo lembi wo zaya vo u nkwa nkangu a ntima, yo lukendalalu, yo sukama, yo umpofo, ye nkonga.” Ke mavwa ko mayivisa kimwanda kia ampangi muna Laodikia. Eki kiayivisa kimwanda kiau i fu kia bund’e vuvu muna mavwa ke mu Yave ko. Bakituka baleboka muna mwanda, mu kuma kiaki, badi ‘lukwa muna’ nua a Yesu.—Lusengomono 3:14-17.
14. Ekuma Akristu a Ayibere basanisinwa kwa Paulu?
14 Kuna diak’e sambu, Paulu wasanisina Akristu a Ayibere muna fu kia luzindalalu lwau mu ntangwa lubangamu. Wavova vo: “Nwabamwena nkenda, awana bakala muna kangwa, yo tambwila kuna kiese e nsanzw’a mavwa meno, wau nuzeye vo nuna yo vwa kusundidi o wete, kwanzingi.” (Ayibere 10:34) Akristu awaya ke bakendalala ko mu kuma kia vidisa mavwa mau. Ke bavidisa kiese kiau ko kadi batadilanga o vwa “kusundidi o wete, kwanzingi.” Nze nkiti a kingana kia Yesu ona wayambula lekwa yawonso mu vava perle ya ntalu ayingi, basiamanana mu lembi vidisa e vuvu kiau kia Kintinu. (Matai 13:45, 46) Ekwe fu kiambote mu landa!
15. Mpangi mosi wa ndumba kuna Libéria, aweyi kasila e Kintinu kia Nzambi va fulu kiantete?
15 Ayingi o unu besonganga e fu kiaki kiambote. Kasikil’owu, kuna Libéria, mpangi mosi wa ndumba wavewa elau dia tanga sikola zampwena. Muna nsi yayina elau diadi ditadilwanga nze lubantiku lwa zingu kiasikila. Oyandi mviti a nzila kakala, nteleki a ntangwa ke ntangwa, ke kolo ko wabokelwa mu sala e salu kia mviti a nzila a espesiale. Watombel’ekulu Kintinu, ikuma vo wakwamanana mu salu kia ntangwa ke ntangwa. Wayenda mu salu kia kimviti a nzila a espesiale, vioka ngonde tatu, wakala ye 21 m’alongoki a Nkand’a Nzambi. O mpangi ndioyo ye mazunda ma mpangi zakaka betombanga ntete e Kintinu kia Nzambi, kana nkutu bevidisanga malau makaka. Aweyi belendelanga wo vanga mu nza yayi yazala ye luzolo lwa mavwa? Beyimanga fu yambote. Yambula twabadika eyaka fu yayi.
16, 17. (a) Ekuma o lembama kwinina o mfunu avo tuzolele bunda Yave e vuvu? (b) Ekuma tufwete bundila e vuvu muna nsilu mia Nzambi?
16 Lembama: Muna Nkand’a Nzambi tutanganga vo: “Bunda Yave e vuvu yo ntim’aku wawonso, kuyekamena waku umbakuzi ko: Muna ngyenda zaku zawonso untadila, oyandi osingika nzila zaku. Kwiyibadikila vo nkwa ngangu ko.” (Ngana 3:5-7) Ezak’e ntangwa, valenda kala ye diambu dilenda moneka vo diambote kwandi kuna kwa wantu. (Yeremiya 17:9) Kana una vo i wau, Akristu azikuka luludiku lwa Yave bevavanga. (Nkunga 48:14) O nlembami ‘muna mawonso kevanganga’ kana mu mambu ma nkutakani, ma sikola, ma salu, ma nkal’andi y’akaka ye makaka mpe ovavanga luludiku lwa Yave.—Nkunga 73:24.
17 Bunda e vuvu muna nsilu mia Yave: Paulu wavova vo: “Ndion’okwiza kwa Nzambi, okwikila kaka vo wina, yo kala nsendi awana bekumvavanga.” (Ayibere 11:6) Avo tukatikisi vo o Yave olungisa e nsilu miandi, tukuyivana emvimba muna ‘sadila e nza.’ (1 Korinto 7:31) Kuna diak’e sambu, avo tutombel’ekulu e Kintinu kia Nzambi, tusikila muna lukwikilu. O muntu aweyi kalenda kadila ye lukwikilu lwasikila? Muna finama Yave, sambanga kuna ziku yo kalanga y’elongi dia ngeye kibeni. (Nkunga 1:1-3; Filipi 4:6, 7; Yakobo 4:8) Tulenda samba nze Davidi wa Ntinu vo: ‘Omu ngeye mbundidi vuvu, e Yave: Edi mpovele, ngeye u Nzambi ame. Kuna kwa nene wa wete waku.’—Nkunga 31:14, 19.
18, 19. (a) Kala ye sungididi muna salu kia Yave aweyi dikumikinanga e vuvu kieto? (b) O Nkristu nkia kuma kafwete kuyivanina kuna mvevo?
18 Kala ye sungididi muna salu kia Yave: Paulu wasonga e ngwizani ina o bunda e vuvu muna nsilu mia Yave yo kala nsadi vava kasoneka vo: ‘Tuzolele vo konso muntu vovo nwina osong’e sungididi kiau akimosi yamuna lusikidisu lua vuvu, yakuna nsuka.’ (Ayibere 6:11) Avo tukuyivana muna salu kia Yave, oyandi okutusadisa. Konso ntangwa kekutusadisanga e vuvu kieto muna yandi kikumamanga, ‘tusikil’aka, tukal’e ngingi.’ (1 Korinto 15:58) O lukwikilu lweto lukumikwa, e vuvu kieto kisikila.—Efeso 3:16-19.
19 Kuyivana kuna mvevo: Paulu wayambula salu kiadi kumvwamisa yo landa Yesu. Nzengo zambote kabaka, kanele vo kakala ye mavwa ko. (1 Korinto 4:11-13) O sadila Yave ke zingu kia dia ye nua ko. Ezak’e ntangwa Yave oyambulanga vo e selo yandi bamon’e mpasi. Vava tuvevolanga zingu kieto yo kuyivana kuna mvevo, tusonganga vo Yave tuzolele sadila.—1 Timoteo 6:6-8.
20. Ekuma luzindalalu lwinina mfunu kw’awana besianga Kintinu kia Nzambi va fulu kiantete?
20 Luzindalalu: O Yakobo walukisa Akristu vo: “Nuzizidila, abunzi, yamuna ngiz’a Mfumu.” (Yakobo 5:7) Mu nza yayi ya ntengia-ntengia, diampasi mu zindalala. Tuvavanga vo mambu mavangama mu nzaki. Kansi, Paulu wavova vo twatanginina awana “bena vo, muna lukwikilu yo luzindalalu i bevwidila e nsilu.” (Ayibere 6:12) Kala y’etima dia tadilanga kaka Yave. Diamfunu mu vingila moyo a mvu ya mvu muna paradiso ova ntoto.
21. (a) Adieyi tusonganga vava tusianga Kintinu kia Nzambi va fulu kiantete? (b) Adieyi dilongokwa mun’elongi dilanda?
21 Kieleka, elongi dia Yesu dia tombel’ekulu Kintinu, diamfunu kikilu. Vava tuvanganga wo tusonganga vo Yave tubundanga e vuvu, ekiaki i mpila zingu kisundidi o mfunu kwa Akristu. Kansi kadi, o Yesu watuvovesa mpe mu ‘tombel’ekulu . . . unsongi wa Nzambi.’ Mun’elongi dilanda tumona ekuma elongi diadi dinina mfunu o unu.
Nga Olenda Sasila?
• O Yesu nkia nyindu asikila kayika tufwete kala wau mu kuma kia mavwa?
• Adieyi tulongokele mu kingana kia Yesu mu kuma kia samo ye disu dia ntumbu?
• Nkia fu ya Kikristu yilenda kutusadisa mu tombel’ekulu Kintinu kia Nzambi?
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 19]
Ndonga y’awana bawa mvovo mia Yesu asukami bakala
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 21]
Etoko dia mvwama waluta zola mavwa ke mu Nzambi ko
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 21]
O nkiti muna kingana kia Yesu, wayambula lekwa yawonso mu vava perle ya ntalu
[Mvovo mia Fwaniswa mina muna lukaya lwa 22]
Avo tuyivene muna salu kia Yave, okutusadisa