“Tusâlu Twawonso twa Ngangu”

1-3. O Yesu nkia fulu kalongela nkangu muna mvu a 31 wa tandu kieto? Awana banwa ekuma basivikila?

LUMBU kimosi muna mvu a 31 wa tandu kieto, Yesu Kristu wakala muna mbanza mosi yafinama ye Kafanau kuna node a simu dia Nzadi a Ngalili. O Yesu wayenda kuna mongo yo samba fuku wawonso. Vava kwakia, obokele alongoki andi, osolele 12 vana bena yo kubatumba kintumwa. Ozevo, ndong’ayingi, akaka batuka kwa ndá balanda Yesu kuna fulu kiakina. Yau awonso bavwanda vana mongo. Bavingilanga vo kawuka yimbevo yau yo wá dina kekubalonga. O Yesu walungisa e nsatu zau.—Luka 6:12-19.

² Yesu otelamene vana vena nkangu, o wukidi awonso bakala ye mayela. Vava kamanisa, ovwende, oyantikidi kubalonga.a Mambu kalonga muna lumbu kiakina masivikisa kikilu awonso bawa mo. Elo, ke basidi wa muntu ko walonganga nze yandi. Muna songa o mfunu wa malongi mandi, kalonga lusansu lwa wantu ko ngatu ndongota z’asoneki Ayuda. Nkumbu miayingi wayikanga Sono ya Kiyibere yavumunwinwa. Malongi mandi ma lukasakeso, makiá ye nsasa makala. Vava kamana vova, o nkangu wasivika kikilu. Kieleka, balunga kwau, kadi, malongi bawa ma muntu olutidi e ngangu z’awonso bazingidi kala ova nza.—Matai 7:28, 29.

³ Elongi diadi ye mambu makaka kavova yo vanga o Yesu, masonama muna Nkand’a Nzambi. Diamfunu twatanganga mana kevovanga o Nkand’a Nzambi mu kuma kia Yesu, kadi i mwina “tusâlu twawonso twa ngangu.” (Kolosai 2:3) O Yesu akweyi kabakila e ngangu za sadila zayi ye umbakuzi? Aweyi kasongela e ngangu? Aweyi tulenda landila e mbandu andi?

“Akweyi Zikuntukanga Ngangu Zazi?”

4. Awana bawa Yesu kuna Nazarete adieyi bayuvula? Ekuma?

⁴ Muna nkangalu andi wa salu kia samuna nsangu zambote, Yesu wayenda kuna mbanza Nazerete ina kasansukila, wayantika longa mun’esambilu. Ndonga ina yawa yasivika yo vova vo: “Ondioyo, akweyi zikuntukanga ngangu zazi?” Bazaya esi nzo andi, mase ye mpangi zandi. Bazaya wo vo esi nzo andi asukami. (Matai 13:54-56; Maku 6:1-3) Bazaya wo mpe vo mvadi a nti ndioyo kakota sikola zampwena z’Ayuda ko. (Yoane 7:15) Muna kuma kiaki, e kiuvu kiau nsasa kiakala.

5. O Yesu nkia nto kayika kabakila e ngangu?

⁵ E ngangu za Yesu ke zatuka mu ngindu za kimuntu kiandi kialunga ko. Kuna mfoko a salu kiandi, vava kalonganga nkangu muna tempelo, Yesu wasonga vo e ngangu zandi ku nto isundidi zatuka. “Elongi diame, ke diame ko” u kavova, kansi “dia ndiona wantuma kaka.” (Yoane 7:16) Elo, o Se ona watuma Yesu, i tuku diakieleka dia ngangu zandi. (Yoane 12:49) O Yesu aweyi kabakila ngangu zazi kwa Yave?

6, 7. O Yesu aweyi kabakila ngangu kw’Es’andi?

⁶ O mwand’avelel’a Yave wasalanga muna ngindu yo ntima Yesu. Muna kuma kia Yesu wa Masia wasilwa o nsilu, Yesaya wavova vo: “O mwand’a Yave ukunyitalelela, o mwand’a ngangu yo mbakula, o mwand’a ndongesela yo nkuma, o mwand’a zayi yo vumi wa Yave.” (Yesaya 11:2) Wau vo mwand’a Yave wakala muna Yesu, wamfilanga yo kunsadisa mu baka e nzengo, ikuma vo mavangu ye mvovo miandi miasonganga e ngangu zisundidi.

⁷ Vena ye mpila yakaka in’o Yesu kabakila e ngangu kwa S’andi. Nze una twalongokele muna Kapu kia 2, o Yesu una kayizidi ko ova ntoto, ulolo wa mvu kakala yo S’andi kun’ezulu. Muna kolo kiaki kiawonso, Yesu wakala y’elau dia tanginina nyindu a S’andi. Katulendi bakula ko e ngangu kabaka vava kasalanga vana ndambu a S’andi nze “mbuta mbangu” mu sema lekwa yawonso, eyi ya ngangu ye ina yakondwa ngangu. Muna kuma kiaki, o Mwana una kakedi ko nze muntu, wayikilwanga vo nkwa ngangu. (Ngana 8:22-31; Kolosai 1:15, 16) Ekolo kasalanga e salu kiandi ova ntoto, Yesu wasadila ngangu zina kabaka vava kakala yo S’andi kun’ezulu.b (Yoane 8:26, 28, 38) Ikuma vo, katufwete sivika ko mu kuma kia lá ye sina kwa zayi ye umbakuzi wa mvovo mia Yesu ye mavangu mandi mansongi.

8. Wau vo tu alandi a Yesu, aweyi tulenda bakila ngangu?

⁸ Wau vo tu alongoki a Yesu, tufwete vavanga Yave una vo i nto a ngangu. (Ngana 2:6) Kansi, o Yave kalendi kutuvana ngangu mu mpila y’esivi ko. Avo tulombele ngangu muna sambu, okutuvana zo mu zizidila mpasi za zingu. (Yakobo 1:5) Muna vwa ngangu tufwete sia e ngolo. Tufwete zo vava ‘nze tusalu twaswekama.’ (Ngana 2:1-6) E ngangu za Nzambi zasengomoka muna Diambu Diandi, i kuma vo tufwete dio longokanga yo sadila mana tulongokanga muna zingu kieto. E mbandu a Mwan’a Yave ilenda kutusadisa mu baka e ngangu. Yambula twafimpa mpila zayingi zin’o Yesu kasongela ngangu ye una tulenda kuntanginina.

Mambu ma Ngangu

9. Adieyi diakitula malongi ma Yesu se ma ngangu?

⁹ Ndonga balandanga Yesu mu wá kaka mana kavovanga. (Maku 6:31-34; Luka 5:1-3) Ediadi ke di’esivi ko, kadi mambu ma ngangu kaka kavovanga! Muna malongi mandi wasonga vo wakala yo zayi wa Nkand’a Nzambi ye ndekwa za kotesa diambu muna ntima mia wantu. Malongi mandi metuntanga wantu mu nza yawonso yo kala ye mfunu muna tandu yawonso. Tala y’aka nona ya ngangu za Yesu ona wayikilwa vo, “Esivi, Mbandabanda.”—Yesaya 9:6.

10. O Yesu nkia fu kakasakesa ina tufwete songanga? Ekuma?

¹⁰ Elongi dia Yesu vana Mongo, diyikilu kuna lubantiku lwa kapu kiaki, i longi diandi disundidi o lá, ke diakoteswa diambu dia muntu akaka ko. Mun’elongi diadi, o Yesu katulukisa kaka ko kimana twasadilanga e mpova za luzitu yo songanga fu yambote. Mambu mayingi mamfunu kavova, ke mama kaka ko. Ekolo kazaya wo vo mana tuvovanga ye mana tuvanganga mu ngindu ye ntima metukanga, Yesu watuwondelela twazadisa ngindu ye ntima mieto ye fu yambote nze lembama, luzolo lwa ndungidi, nkenda, ungudi yo songanga o zola kw’akaka. (Matai 5:5-9, 43-48) Avo tuzadisi mambu mama muna ntima mieto, e fu ye mpova zeto zambote mpe zikala. Ediadi diyangidika Yave yo kutufila mu kala ye ngwizani ambote y’akaka.—Matai 5:16.

11. Ekolo kavana malongi mu kuma kia mavangu mambi, o Yesu aweyi kasongela etuku dia mavangu mama?

¹¹ Ekolo kavana malongi mu kuma kia mavangu mambi, Yesu wayika etuku dia mavangu mama. Kavova kaka ko vo twayambula evangu dia nsoki, kansi watulukisa twakatula e fu kia makasi muna ntima mieto. (Matai 5:21, 22; 1 Yoane 3:15) Kasima kaka evangu dia zumba ko, kansi, watulukisa mpasi vo twavenga fu kia lengokela akento yovo akala o moyo eki kitukanga mu ntima yo fila wantu mun’evangu diadi. Watulukisa mpe twakebanga meso meto mu lembi tungununa elekwa kilenda sikamesa luzolo ye makani mambi muna ntima mieto. (Matai 5:27-30) Yesu katumba kaka mavangu mambi ko, kansi watoma songa etuku dia mavangu mama. Wasonga fu ye makani mefilanga wantu mun’esumu.—Nkunga 7:14.

12. Alandi a Yesu aweyi bafwete badikilanga malongi mandi? Ekuma?

¹² Dialudi, e mvovo mia Yesu miazala ye ngangu. Ikuma ‘e ndonga basivikila elongi diandi.’ (Matai 7:28) Wau vo tu alandi andi, tufwete badikilanga malongi mandi se mbandu muna zingu kieto. Tufwete sianga ngolo za songa fu yambote ina kakanikina, nze i nkenda, luvuvamu, zola yo zaya vo e fu yayi Yave yiyangidikanga. Tufwete sianga mpe ngolo mu vengola muna ntima mieto o makani ye ngindu zambi zina katumba, nze lulendo, eketo dia zumba yo sungamena vo olemvokela mo dikutusadisa mu lembi bwa mun’esumu.—Yakobo 1:14, 15.

Wasonga Ngangu Muna Zingu Kiandi

13, 14. Adieyi disonganga vo Yesu wasadila ngangu ye umbakuzi muna mpila zingu kina kasola?

¹³ O Yesu kasonga kaka ngangu mu mvovo ko, kansi ye muna mavangu mandi mpe. Wasonga e ngangu mu mambu ma mpila mu mpila ma zingu kiandi, muna nzengo zandi, una kayibadikilanga ye mpila ina kakadilanga y’akaka. Badika nona yisonganga vo Yesu wa “lunda ngangu zavimpi ye ndwenga.”—Ngana 3:21.

¹⁴ E ngangu i sadila o zayi mu mpila yambote. O Yesu wasadila zayi muna sola mpila zingu kina kakala kiau. Nga lenda yindula mpila zingu kadi kala kiau? Wafwana kala ye nzo ampwena, kimvwama yovo etunda dia nza yayi. Kansi, Yesu wazaya wo vo olanda mambu mama “i vavala yo nanukina tembwa.” (Kimpovi 4:4; 5:10) Dia uzowa dia landa e zingu kia mpila yayi. Yesu wasola e zingu kiavevoka. Kakala y’ekani dia baka nzimbu ko yovo lunda mavwa mayingi. (Matai 8:20) Muna zingila ngwizani ye malongi mandi, wakala ye disu dia lungalala—i sia vo wasianga sungididi mu vanga luzolo lwa Nzambi. (Matai 6:22) Wau vo nkwa ngangu, Yesu wasadila ntangw’andi ye ngolo zandi mu nungununa e salu kia Kintinu. Wazaya wo vo e salu kiaki kisundidi o mfunu, yo twasa nsambu zisundidi ke mu mavwa ko. (Matai 6:19-21) Wasisa mbandu ambote ina ifwene tangininwa.

15. Alandi a Yesu aweyi balenda kadila ye disu dia lungalala? Ekuma dinina vo i mpila zingu kia ngangu?

¹⁵ O unu alandi a Yesu bemonanga e ngangu za kala ye disu dialungalala. Bevenganga dia mfuka zakondwa o mfunu ye mambu makaka ma nza mevavanga ngolo ye ntangw’ayingi. (1 Timoteo 6:9, 10) Ayingi bavevola e zingu kiau, kimana bakala ye ntangw’ayingi ya sala e salu kia Kikristu. Besalanga se ateleki a Kintinu a ntangwa ke ntangwa. Ke vena mpila yakaka ko ya zingu ilenda twasa kiese ye luyangalalu, avo ke sia mambu ma Kintinu va fulu kiantete ko.—Matai 6:33.

16, 17. (a) O Yesu aweyi kasongela vo nlembami yo zaya e tezo kiandi? (b) Aweyi tulenda songela vo tu alembami ye tuzeye e tezo kia dina tulenda sala?

¹⁶ Muna Nkand’a Nzambi e ngangu kumosi ziyikilwanga ye unlêka yovo lusakalalu lwa ntima. O nkwa ntim’anlêka ozayanga tezo kiandi. (Ngana 11:2) O Yesu nlembami kakala, wazayanga tezo kiandi. Wazaya wo vo ke awonso ko bekwikila malongi mandi. (Matai 10:32-39) Wazaya wo mpe vo wantu akete kaka kesamunwina nsangu zambote. Muna kuma kiaki, wavana e salu kia kitula wantu s’alongoki kw’alandi andi. (Matai 28:18-20) Wabavovesa kuna lulembamu lwawonso vo ‘mana bevanga masundidi’ mana kavanga, kadi besadisa wantu ayingi ye salu kiau mu fulu yayingi kilwaka yo zingila kolo kia ndá. (Yoane 14:12) O Yesu wazaya wo vo lusadisu kavwang’o mfunu. Muna kuma kiaki, watambulwila lusadisu lwa mbasi zayenda kunsadila muna makanga ye ona wankumika muna mpatu a Ngetesemane. Muna ntangwa kakala mu mpasi zayingi, o Mwan’a Nzambi waboka mu lomba lusadisu.—Matai 4:11; Luka 22:43; Ayibere 5:7.

¹⁷ Tufwete kala mpe yo lusakalalu lwa ntima muna zayanga e tezo kieto muna kina tulenda sala. Tuzolele sala e salu kia umbangi yo kitula wantu s’alongoki ye nsi a ntima wawonso. (Luka 13:24; Kolosai 3:23) Kansi, tufwete sungamenanga mpe vo o Yave ke kututezanisanga y’akaka ko, yeto mpe katufwete wo vanga ko. (Ngalatia 6:4) E ngangu zikutusadisa mu sola salu ina tusala mun’owu wa ngangu ye tezo kia zingu kieto. Vana ntandu, e ngangu zisadisa awana bena ye kiyekwa muna nkutakani mu zaya vo ke balunga ko, lusadisu yo lukasakeso bevwanga o mfunu. Lusakalalu lusadisa ampangi awaya batambulwila lusadisu kuna mvevo yo zaya vo Yave olenda sadila mpangi zau za kwikizi mu ‘kubafiaulwisa.’—Kolosai 4:11.

18, 19. (a) Adieyi disonganga vo Yesu wakala ye ntim’anlêka muna nkal’andi ye alongoki andi? (b) Ekuma tulenda vovela vo tuna ye kuma kiampwena mu songanga ntim’anlêka ye fu yambote muna nkal’eto y’akaka? Aweyi tulenda wo vangila?

¹⁸ Muna Yakobo 3:17 tutanganga vo ‘e ngangu za ntandu . . . za unlêka.’ Yesu wasonga unlêka yo wete vava kakala y’alongoki andi. Kana una vo wamonanga mpilakanu zau, wasianga e sungididi mu mambu mambote bavanganga. (Yoane 1:47) Muna fuku una kakangwa wazaya wo vo tina betina yo kunsisa, kansi kakatikisa kwikizi kiau ko. (Matai 26:31-35; Luka 22:28-30) Petelo wavakula nkalu nkumbu ntatu vo kazaya Yesu ko. Kansi, o Yesu walomba e sambu muna wete diandi yo songa vo wasianga e vuvu muna kwikizi kiandi. (Luka 22:31-34) Muna fuku wa nsuka wa zingu kiandi ova ntoto, Yesu muna sambu kiandi kw’Es’andi, kayika mpilakanu z’alongoki andi ko. Wayika kaka mambu mambote bavanga yamuna fuku wauna vo: “E diambu diaku balundidi dio.” (Yoane 17:6) Kanele vo asumuki, wabavana e salu kia samuna e nsangu za Kintinu yo kitula wantu se alongoki. (Matai 28:19, 20) Ka lukatikisu ko, o lukwikilu kasonga muna yau ye vuvu kina kababunda, kiabakasakesa mu sala salu kina kabavana.

¹⁹ Alandi a Yesu bavwidi kuma yayingi mu tanginina mbandu andi muna diambu diadi. Wau vo Mwan’a Nzambi, una vo muntu alunga, wasonga ntim’anlêka vava kakalanga y’alongoki andi, disundidi o mfunu kwa yeto wantu alembi lunga twasonganga ntim’anlêka kwa muntu yo nkw’andi. (Filipi 4:5) Vana fulu kia vava e mpilakanu za mpangi zeto Akristu, diambote twasianga sungididi muna dina diambote bevanganga. Tufwete sungamenanga vo Yave okubatuntanga. (Yoane 6:44) Kieleka, diambu diambote kesololanga muna ntima miau, yeto mpe tulenda dio solola. E fu kiaki kikutusadisa mu ‘lutisa makuzuka’ m’akaka yo vava diambu diambote bevanganga dina tulenda kubasanisina. (Ngana 19:11) Vava tubundanga mpangi zeto z’Akristu zamakala ye zamakento e vuvu, dikubasadisa basala e salu kia Yave ye kiese kiawonso.—1 Tesalonika 5:11.

20. Aweyi tufwete badikilanga lusalu lwantalu luna muna Nsangu Zambote zasoneka antumwa? Ekuma?

²⁰ E Nsangu Zambote zasoneka antumwa ziyikanga zingu ye salu kia Yesu, i lusalu lwantalu tuna lwau. Aweyi tufwete badikilanga lusalu lwalu lulembi tezakana? Kuna mfoko Elongi diandi vana Mongo, Yesu wawondelela awana banwa kimana bayambula kala awe kaka, kansi basadila mambu ma ngangu kabalonga. (Matai 7:24-27) Avo tuyambwidi mambu ma ngangu kalonga Yesu mafila ngindu, makani ye mavangu meto, tukala ye zingu kiambote, tuka wau yo sikila muna nzil’a moyo a mvu ya mvu. (Matai 7:13, 14) Dialudi, ekiaki i mpila zingu kisundidi o wete tufwete landa.