Tuludiku Muna Sekola e Bibila

Akaka bevovanga vo e nsekola ya mvovo muna mvovo ilenda sadisa ntangi mu bakula mana masonama muna ndinga zasina. Kansi, ke dilendakananga ko muna mawonso. Badika e kuma eyi:

• Ke vena ndinga zole ko zina betela muna nsonekeno, muna mvovo ye ndandani za mvovo. S. R. Driver wa nlongi mosi wa Kingerekia wasoneka vo e ndinga “ke zaswaswana kaka ko muna nsonekeno ye tuku, kansi mpe . . . muna ndandani za mvovo.” Konso ndinga ina ye mpil’andi ivovelwanga. Driver wa nlongi wakudikila vo, “e mpila yasonekena mambu yaswaswana muna konso ndinga.”

• O unu, ke vena ndinga ko yafwanana ye Kiyibere, Ki-aramati ye Kingerekia kiankulu muna mvovo ye nsonekeno. Muna kuma kiaki, e nsekola ya Bibila ya mvovo muna mvovo ke ilendi bakulwa ko, ilenda bendomona mpe nsas’a mambu.

• E mvovo umosi ulenda soba e nsasa landila diambu divovelwanga.

Muna tini yankaka, o nsekodi olenda sekola mambu wauna masonamena muna ndinga yasina, kansi muna wo vanga kafwete toma keba.

E sono ilende isonganga una nsekola ya mvovo muna mvovo ilenda bendomwena e nsas’a diambu:

• E Sono isadilanga mvovo ‘leka’ muna yika muntu olele yovo lufwa. (Matai 28:13; Mavangu 7:60) Vava mvovo miami misadilwanga muna yika lufwa, asekodi a Bibila balenda sadila e mvovo “leka muna lufwa,” muna sadisa atangi a tandu kiaki balembi kala ye ngindu zabendomoka.⁠—​1 Tesalonika 4:13; 2 Petelo 3:4.

• E mvovo kasadila Paulu wa ntumwa muna Efeso 4:14 ulenda sekolwa mvovo muna mvovo vo “wantu betanga e ngangu.” Kuna nz’ankulu, e nona kiaki kiasadilwanga muna songa fu kia vuna akaka muna nsaka zazi. Muna ndinga zayingi, osadila e nona kiaki ke divananga nsasa yambote ko. Kansi, avo usekwelo vo “luvunu muna ngangu za wantu,” uvana nsasa yambote.

• Omu nsekola yayi, e mvovo wa Kingerekia wasekolwa muna Roma 12:11 vo “mwand’avelela wanusadisa nuakala yo vema,” avo usekwelo mvovo muna mvovo muna Kikongo ulenda songa vo “nuyila muna mwanda.” E mpila yayi ke yadi vana nsasa yambote ko.

• 

  Muna Longi diandi vana Mongo, o mvovo kasadila Yesu utoma sekolwanga vo “Akwa nsambu asukami muna mwanda.” (Matai 5:3, Nkand’a Nzambi) Muna ndinga zayingi, avo e sono kiaki kisekwelo mvovo muna mvovo ke kivana nsasa yambote ko. Muna ndinga zankaka, dilenda songa vo “asukami muna mwanda” i awana ke bena yo zayi wasikila ko yovo awana bakondelo nkuma ye fululu. Kansi, Yesu walonga kwa wantu vo e kiese kiau ke kitukanga kaka muna lungisa nsatu zau za kinitu ko, kansi muna zaya vo luludiku lwa Nzambi bavuidi o mfunu. (Luka 6:20) Muna kuma kiaki, o sekola e tini kiaki vo “awana bazeye nsatu zau za kimwanda” yovo “awana bazeye vo Nzambi bavuidi mfunu” ditoma vananga e nsasa ina betela ye nding’a sina.—Matai 5:3; Bíblia Fácil de Ler.

• Muna sono yayingi, o mvovo wa Kiyibere wasekolwa vo “nsongo” betela wina ye nsasa andi muna Kikongo, i sia vo, fungila nkundi makasi mu kuma kia lembi songa e kwikizi yovo mwena akaka kimpala mu kuma kia mavua mau. (Ngana 6:​34; Yesaya 11:13) Kansi, muna Kiyibere o mvovo wau nsasa yankaka yambote wina. Kasikil’owu, ulenda sadilwa muna yika “vema,” tima dia tanina, dina Yave kekalanga diau mu kuma kia selo yandi yovo tima diandi dia sia vo “wantu basambila kaka yandi.” (Luvaiku 34:14; 2 Ntinu 19:31; Yezekele 5:13; Zakariya 8:2) Ulenda mpe sadilwa mu yika “vema” kwa selo yandi yakwikizi muna Nzambi ye nsambil’andi yovo fu kiau kia lembi ‘tambulwila kimbanda’ kuna kwa yandi.⁠— Nkunga 69:9; 119:139; Ntalu 25:11.

• 

  O mvovo wa Kiyibere usadilwanga muna yika koko kwa muntu, nsasa zayingi wina. Muna sono yankaka, o mvovo wau ulenda sekolwa vo “wisa,” “fu kia kayila akaka” yovo “nkuma.” (2 Samuele 8:3; 1 Ntinu 10:13; Ngana 18:21) Kieleka, o mvovo wau vioka nkumbu 40 usekwelo mu mpila zaswaswana omu Bibila—Nsekola ya Nz’ampa.

Mun’owu wa mambu mama, mayingi mevavuanga muna sekola e Bibila, ke sekola kaka mvovo ko nze una wasonamena muna nding’a sina konso fulu. O nsekodi kafwete sadila umbakuzi muna sola e mvovo mia nding’andi mivananga e nsasa yambote ina muna mvovo mia nding’a sina. Vana ntandu, divavanga mpe vo e ndandani ya mambu yasonamena wauna uvovelwanga e ndinga kimana makala maleboka muna tanga.

Kuna diak’e sambu, o nsekodi kafwete venga e fu kia viokesa e tezo muna sasila e mvovo. O nsekodi ona ovavanga sasila e Bibila mun’owu wa ngindu zandi olenda bendomona nsas’a mambu. Mu nkia mpila? O nsekodi olenda vanga vilwa wa kudikila yovo katula diambu diamfunu dina muna nding’a sina. Kana una vo osasila mambu ma Bibila dilenda sadisa muna ntangilu, oviokesa e tezo muna diambu diadi dilenda kakidila o ntangi mu bakula e nsangu za ludi zasonama muna nding’a sina.

Mana kalongwa o nsekodi malenda yivisa mpe e salu kiandi. Muna bong’e nona, e sono kia Matai 7:13 kivovanga vo: “Nzila yasanzuka i yau ifilanga kuna lufwasu.” Nanga mu kuma kia mana balongwa, asekodi akaka basadila mvovo “bilungi” ke mu mvovo “lufwasu” ko wa Kingerekia uvananga e nsasa yakieleka.

O nsekodi a Bibila kafwete zaya vo Bibila mu mvovo miasadilwanga lumbu ke lumbu kiasonamena, musungula e mpila ina bavovelanga o wantu asakalala nze avati a nsengo, avungudi ye abaki a mbizi za maza. (Nekemiya 8:8, 12; Mavangu 4:13) Muna kuma kiaki, e nsekola yambote ya Bibila isadisanga akwa ntima miansongi mu bakula e nsangu zina mo, kiakala nkia mpila basansukila. Vana fulu kia sadila mvovo ke mitoma sadilwanga ko kwa wantu awonso, diambote mu sadila mvovo miakiá, mizayakene ye milenda bakulwa kwa wantu awonso.

Lembi kala ye kuma kiasikila, asekodi ayingi a Bibila bakatula e nkumbu a Nzambi, i sia vo, Yave, muna nsekola za tandu kieto kana una vo e nkumbu yayi ina muna sono yankulu ya Bibila. (Tala Nkudika A4.) Nsekola zayingi zavingisa mazina nze “Mfumu,” e zankaka nkutu ziswekanga e ziku kia sia vo Nzambi nkumbu kena yau. Muna bong’e nona, muna nsekola zankaka, e sambu kia Yesu kiasonama muna Yoane 17:26 kiasekolwa vo: “Isunzwidi kwa yau,” muna Yoane 17:6, oku vo, “Isengomwene kwa awana wampana.” Kansi, e nsekola ya ziku mu mpila eyi isekolwelanga e sambu kia Yesu: “Yabazayisa e nkumbu aku,” ye “nsengomwene nkumbu aku kwa wantu ana wampana.”

E mvovo mia lusunzulu muna Nsekola ya Nz’ampa yantete ya Kingelezo mivovanga vo: “Ke tusasidi e Sono mvovo muna mvovo ko. Ngolo tuvangidi mu sekola mambu wauna masonamena, musungula muna fulu ina vo diafwana kwandi ye muna fulu ina vo osekola mambu mvovo mu mvovo ke disoba e ngindu ko muna Kingelezo kia tandu kiaki.” Muna kuma kiaki, e Buka kia Asekodi a Bibila—Nsekola ya Nz’ampa, ngolo bavangidi muna sadila e mvovo mina betela ye nding’a sina yo venga mpe mvovo ke mina ye nsasa yambote ko yovo mvovo milenda sweka e ngindu zina muna nding’a sina. Muna kuma kiaki, ke dikala diampasi ko mu tanga e Bibila ye atangi bekala ye vuvu vo zazi i nsangu zavumunuinua zasekolwa ye ziku kiawonso.⁠—​1 Tesalonika 2:13.