Nga Ozeye?

Nkia “kunda kia lufundisu” kafilwa Paulu wa ntumwa?

▪ Lusansu lwasonama muna Mavangu 18:12, 13 lusonganga vo Ayuda kuna Korinto bafunda Paulu vo nsangu zambote kasamunanga lembi vewa nswa yo kumfila kuna “kunda kia lufundisu” yovo kuna beʹma (mvovo wa Kingerekia una ye nsasa vo “etenda-nkongolo”). Muna Korinto ankulu, mwakala y’etenda-nkongolo diazanguka lukufi ye ágora yovo zandu, vana ndambu esambilu. E mpila batungila etenda-nkongolo diadi yasadisanga mu vova kwa nkangu. Batungila dio muna mármore ya se kia bule ye mpembe yo toma viengeswa. Van’etenda-nkongolo diadi vakala mpe ye masuku mole ma vundila yo siwa e nkunda yole ya mármore ye mosaico va ntoto.

Etenda-nkongolo diadi nanga i kunda kia lufundisu kina Paulu wa ntumwa kafundisilwa kwa Ngalio wa nkumbi a Akaya wa mwisi Roma. Va fulu kiaki, afundisi bawanga o muntu wafundiswanga yo zayisa e nzengo kwa nkangu wayizanga va fulu kiaki.

Muna mbanza za Ngerekia, wantu bakala ye fu kia lungana va fulu kiaki kiayikilwanga vo beʹma, mu vovela mambu ma nkangu. Muna lusansu luyikanga mfundis’a Yesu, e sono ya Matai 27:19 ye Yoane 19:13 muna Kingerekia iyikanga vo Pontio Pilato va fulu kiaki kiayikilwanga vo beʹma kakala vava kavova kwa nkangu.—Mavangu 12:21.

Ekuma Ayuda akaka batela esakuba muna mpila Yesu kafwila?

▪ Paulu wa ntumwa wavova mu kuma ki’Akristu a tandu kiantete vo: ‘Kansi oyeto, Kristu wakomwa muna nti tuteleka, kuna kwa Ayuda, i sakuba, kuna kwa zula, i zowa.’ (1 Korinto 1:23) Ekuma e mpila Yesu kafwila yatesesela esakuba?

Mu kuma kia mpila Yesu kafwila ye fu ya kisi nsi ya nkangu wazingilanga kuna Oriente Médio muna tandu kiantete, Ben Witherington III ona osasilanga Nkand’a Nzambi wavova vo “e mpila kafwila isundidi e nsoni kuna kwa wantu a tandu kiakina. Ke babadikilanga lo nze lufwa lwa martire ko, lwakala vo lufwa lwa zitu.” Witherington wavova mpe vo: “O wantu a tandu kiakina babanzanga vo e mpila muntu kafwididi yasonganga kana nkia mpila muntu kakala. Muna kuma kiaki, Yesu wabadikilwanga vo muntu wakondwa o mfunu, mbeni a nkangu, ona wafwana vewa e tumbu kina kiavewanga kwa ntaudi ona wakitukanga se kimpumbulu.” Mu kuma kia fu ya kisi nsi ya tandu kiakina, ka tulendi vova ko vo e mambu mana Akristu a tandu kiantete bavova mu kuma kia lufwa yo lufuluku lwa Yesu maluvunu.