Yave Ofilanga Nkangu Andi Muna Nzil’a Moyo

1, 2. (a) Nkia lulukisu luvuluzanga mioyo mia wantu ayingi? (Tala e fwaniswa ova ntandu.) (b) Adieyi dilenda sadisa nkangu a Nzambi mu vuluza mioyo miau?

“NINGAMA, TALA, WINIKINA.” E mvovo miami miasonama se vioka 100 za mvu vana baya dianene muna nzila iviokelanga makumbi ma ntoto kuna América do Norte. Ekuma basonekena e mvovo miami? Basoneka mio kimana makalu malembi tufakeswa kwa kumbi dia ntoto ekolo diviokanga mu nzaki zawonso. O lemvokela luludiku lwalu luvuluzanga mioyo mia wantu ayingi.

² E mpila ina Yave ke kekutufidilanga isundidi o wete ke mu sinsu ko ina ilukisanga wantu. Ofilanga nkangu andi kimana bavua moyo a mvu ya mvu yo venga e vonza. Yave una nze mvungudi anzolwa ona ofilanga yo lukisa mameme mandi kimana bavenga e nzila zilenda kubatwasila e vonza.—Tanga Yesaya 30:20, 21.

YAVE OFILANGA NKANGU ANDI

3. Aweyi wantu bakotela muna nzil’a lufwa?

³ Tuka kuna lubantiku lwa lusansu lwa wantu, Yave ovananga wantu luludiku lwasikididi. Kasikil’owu, muna mpatu a Edene, Yave wavana luludiku lwatoma kiá kimana wantu bazinga yakwele mvu yo kala ye kiese. (Etuku 2:15-17) Kansi, Adami yo Eva babembola luludiku lwa Se diau dianzodi. Eva wawila luludiku lwamonekanga vo kwa nioka lwatuka. I bosi, Adami walanda e mvovo mia nkaz’andi. Nkia mfwilu diabatwasila? Yau awole bamona e mpasi yo fwa kondwa vuvu kia lufuluku. Muna kuma kia ukolami wau, wantu awonso bakota muna nzila ifilanga ku lufwa.

4. (a) Ekuma diakadila diamfunu mu vana luludiku lwampa vava kiavioka Kizalu? (b) Aweyi luludiku lwalu lwasongela nyindu a Nzambi?

⁴ Nzambi wavana Noa luludiku lwavuluza mioyo mia wantu. Vava kiavioka e Kizalu, Yave wakanikina wantu mu lembi dia ngatu nua e menga. Ekuma? Yave wayambula vo wantu bayantika dia e nsuni mia bulu. Wau vo bayantika zingu kiampa, luludiku lwampa mpe bavuanga o mfunu: “O nsuni yo moyo andi una vo menga mandi ke nudie ko.” (Etuku 9:1-4) Nkanikinu wau usonganga una Nzambi kebadikilanga e moyo, una vo kwa yandi uvuilu. Yandi i Mvangi, ona watuvana moyo. Muna kuma kiaki, Nzambi una yo nswa wa vana luludiku mu kuma kia zingu. Kasikil’owu, wakanikina wantu vo ke bafwete vonda muntu ko. Kuna kwa Nzambi, o moyo ye menga mavauka. Osinga tumba awonso balembi zitisanga moyo ye menga.—Etuku 9:5, 6.

5. Adieyi tulongoka mu longi diadi? Ekuma?

⁵ Vava Noa kafwa, Nzambi wakwamanana fila nkangu andi. Mu longi diadi, tulongoka nona isonganga una kabafidilanga. E longi diadi disiamisa e kani dieto dia landa luludiku lwa Yave yamuna nz’ampa.

ZULA KIAMPA, TULUDIKU TWAMPA

6. Ekuma diakadila diamfunu vo nkangu a Nzambi walemvokelanga Nsiku a Mose? Adieyi diavavuanga kwa Aneyisaele?

⁶ Muna lumbu ya Mose, Yave wavana nkangu andi luludiku mu kuma kia nkadilu ye nsambil’au. Ekuma? E kuma kadi e zingu kiau kiasoba. Mu vioka nkama zole za mvu, Aneyisaele mu ubundu bakala kuna Engipito. Kwakuna, o wantu basambilanga mafwa, teke yo vanga mambu mayingi ke mayangidikanga Nzambi ko. Vava nkangu a Nzambi wavaika muna Engipito, tuludiku twampa bavuang’o mfunu. Badi kituka se zula kina kifwete landa kaka Nsiku a Yave. Nkanda miankaka misasilanga Nkand’a Nzambi mivovanga vo e mvovo “nsiku” muna Kiyibere, wafwanana ye mvovo wankaka una ye nsasa vo “luludiku, fila yo longa.” Nsiku watanina Aneyisaele muna mavangu ma zumba ye nsambila zaluvunu za zula yabazunganga. Vava zula kia Isaele kialemvokelanga Nzambi, nsambu zayingi bavuanga. Vava bayambulanga lemvokela Nzambi, mpasi zayingi bamonanga.—Tanga Nsiku 28:1, 2, 15.

7. (a) Yika e kuma Yave kavaninanga tuludiku kwa nkangu andi. (b) Aweyi o Nsiku wakadila nze nlongi kwa Isaele?

⁷ Vena ye kuma kiankaka kiavaninwanga tuludiku twampa. O Nsiku wakubika Aneyisaele mu kuma kia diambu diamfunu diakala muna kani dia Yave, i sia vo, ngiz’a Masia, Yesu Kristu. Nsiku wasungamesanga Aneyisaele vo wantu alembi lunga bakala. Wabasadisa mpe mu bakula vo lukûlu bavuang’o mfunu, i sia vo, kimenga kialunga kiadi katula emvimba masumu mau. (Ngalatia 3:19; Ayibere 10:1-10) Vana ntandu, o Nsiku wataninanga luvila lwawutukila Masia yo sadisa Aneyisaele mu kunzaya vava kekwiza. Kieleka, o Nsiku wakala nze mfidi yovo “nlongi” wabafila kwa Kristu.—Ngalatia 3:23, 24.

8. Ekuma tufwete fidilwanga kwa nkanikinu mina muna Nsiku a Mose?

⁸ Wau vo tu Akristu, tulenda mpe vua nluta muna tuludiku tuna Yave kavana muna Nsiku. Mu nkia mpila? Tulenda ningama yo tala muna nkanikinu mina vo i tuku dia Nsiku. Kana una vo ke tuna ku nsi a nsiku miami ko, miayingi muna nsiku miami milenda kutusadisa muna zingu kieto kia lumbu ke lumbu ye muna salu tusadilanga Yave. Wasonekesa e nsiku miami muna Nkand’a Nzambi kimana miatulonganga, twafilwanga kwa nkanikinu mina mo yo vutulanga matondo wau vo Yesu watulonga mambu mamfunu lutila Nsiku wavewa kwa Mose. Winikina dina Yesu kavova: “Nuwidi dio dina diavovua vo: ‘Kute zumba ko.’ Kansi, omono inuvovese vo konso ona otungununanga nkento yo kunlengokela o moyo, zumba katele yandi muna ntima.” Muna kuma kiaki, ke tufwete kaka venga tá zumba ko, kansi tufwete mpe venganga ngindu ye zolela yambi.—Matai 5:27, 28.

9. Nkia diambu diampa diavangama diavava vo Nzambi kavana luludiku lwampa?

⁹ Vava Yesu kayiza nze Masia, Yave wavana tuludiku twampa yo sengomona mambu mankaka mu kuma kia kani diandi. Ekuma diakadila o mfunu? Muna mvu wa 33, Yave wabembola zula kia Isaele yo sola nkutakani ya Akristu mu kala se nkangu andi. Muna kuma kiaki, e zingu kia nkangu a Nzambi kiasoba diaka.

LULUDIKU MU KUMA KIA ISAELE YA MWANDA

10. Ekuma nsiku miampa miavaninwa kwa nkutakani ya Akristu? Aweyi miaswaswanena ye mina miavewa kwa Aneyisaele?

¹⁰ Yave wavana Nsiku a Mose kwa Aneyisaele muna kubalonga una bafwete zingila yo kunsambila. Tuka muna tandu kiantete, nkangu a Nzambi ke watuka kaka mu zula kimosi ko, kansi mu zula yayingi batuka ye fu ya kisi nsi yaswaswana. Bayantika yikilwa vo Isaele ya mwanda. Yau bayantika e nkutakani ya Akristu, yakala kuna nsi e kangu diampa. Yave wabavana tuludiku twampa twasonganga una bafwete zingila yo kunsambila. Kieleka, “Nzambi ke sianga mpambula ko, kansi muna zula yawonso, ndiona okumvumina yo vanga oma mansongi otondwa kwa yandi.” (Mavangu 10:34, 35) Akristu a tandu kiantete, “nsiku a Kristu” balandanga, owu wabongelwa muna nkanikinu miasonama, ke va tadi ko, kansi muna ntima miau. O nsiku wau ufilanga yo twasa nluta kwa Akristu muna konso fulu bezingilanga.—Ngalatia 6:2.

11. Nkia mambu mole ma zingu kia Akristu masikidiswa muna “nsiku a Kristu”?

¹¹ Isaele ya mwanda nluta miayingi yabaka muna luludiku kabavana Yave muna Yesu. Vitila kasikidisa e kangu diampa, Yesu wavana nkanikinu miole miamfunu. Wantete i mu kuma kia salu kia umbangi. Wazole i mu kuma kia una Akristu bafwete kadilanga muntu yo nkwandi. E nkanikinu miami miavewa kwa Akristu awonso. Muna kuma kiaki, miamfunu kikilu kwa yeto awonso, kiakala vo vuvu kia zingila kuna zulu tuna kiau yovo ova ntoto.

12. Nkia diambu diampa diamoneka mu kuma kia salu kia umbangi?

¹² Kuna nz’ankulu, esi zula yankaka bayizanga kuna Isaele mu sadila Yave. (1 Ntinu 8:41-43) I bosi, Yesu wasikidisa nkanikinu una muna Matai 28:19, 20. (Tanga.) Yesu wavovesa alongoki andi vo ‘benda’ kwa wantu awonso. Muna lumbu kia Pentikosti ya mvu wa 33, Yave wazola vo e nsangu zambote zasamunwa mu nza yawonso. Muna lumbu kiakina, tezo kia 120 ma wantu muna nkutakani yampa bayantika vova ndinga za kinzenza kwa Ayuda ye minkwikila mia kiyuda. (Mavangu 2:4-11) Kuna kwalanda, bayantika sila umbangi kwa esi Samaria. I bosi, muna mvu wa 36, basila nkutu umbangi kwa esi Zula ana balembi zengwa. Ediadi diasonga vo Akristu bafwete sila umbangi kwa wantu awonso mu nza.

13, 14. (a) Adieyi divavuanga muna lemvokela “nkanikinu ampa” kavana o Yesu? (b) Adieyi tulenda longoka muna mbandu katusisila o Yesu?

¹³ Yesu wayika mpe “nkanikinu ampa” mu kuma kia una tufwete kadilanga ye mpangi zeto. (Tanga Yoane 13:34, 35.) Tufwete kubasonganga o zola lumbu yawonso. Kansi tufwete mpe kala twakubama mu fwa mu kuma kiau. Ediadi ke diasonama ko muna Nsiku a Mose.—Matai 22:39; 1 Yoane 3:16.

¹⁴ Yesu wasisa mbandu ambote wau kasonga zola kwa mpila yayi. Wazolanga alongoki andi yamu tezo kia fwa mu kuma kiau. I diau mpe kevingilanga vo bavanga alandi andi. Muna kuma kiaki, tufwete zizidila e mpasi kana nkutu yamu tezo kia fwa mu kuma kia mpangi zeto.—1 Tesalonika 2:8.

TULUDIKU TUVEWANGA O UNU YE TUNA TUVEWA KUNA SENTU

15, 16. Nkia mambu tunuananga mau o unu? Aweyi Nzambi kekutufidilanga?

¹⁵ Yesu wasola “ntaudi akwikizi yo lulungalalu” mu vana alandi andi “madia muna ntangwa ifwene.” (Matai 24:45-47) Ezak’e ntangwa, madia mama i tuludiku twamfunu tuna nkangu a Nzambi betambulanga vava mambu mesobanga. Aweyi mambu masobele muna zingu kieto?

¹⁶ Mu “lumbu ya mbaninu” tuzingilanga. Ke kolo ko tumona mpasi zayingi zina ke zateka kala ko. (2 Timoteo 3:1; Maku 13:19) Satana ye nkuya miandi mpe bavetwa ova ntoto yo twasa mpasi zayingi kwa wantu. (Lusengomono 12:9, 12) Vana ntandu, tulemvokelanga nkanikinu a Yesu wa samuna e nsangu zambote kwa wantu ayingi mu nza yawonso muna ndinga zayingi lutila tandu yavioka.

17, 18. Aweyi tufwete badikilanga tuludiku tuvewanga?

¹⁷ E nkubik’a Nzambi ikutuvananga salanganu yayingi ikutusadisanga mu samuna e nsangu zambote. Nga osadilanga yo? Muna tukutakanu tweto, tulongwanga una tulenda sadila salanganu yayi mu mpila yambote. Nga obadikilanga tuludiku twatu vo kwa Nzambi tutukanga?

¹⁸ Muna vua nsambu za Nzambi, tufwete lemvokelanga tuludiku twawonso kekutuvananga muna nkutakani ya Akristu. Avo tulemvoka owau, ke dikala mpasi ko mu landa tuludiku tuvewa muna kolo kia “mpasi zayingi” vava e nza yayi yambi ya Satana ifwaswa. (Matai 24:21) Kuna kulanda, tuludiku twampa tuvua o mfunu muna zinga muna nz’ampa ina ke ibangikwa diaka ko kwa Satana.

19, 20. Nkia nkanda miziulwa muna nz’ampa?

¹⁹ Muna lumbu ya Mose, o nkangu a Isaele tuludiku twampa bavuanga o mfunu. Muna kuma kiaki, Nzambi wabavana Nsiku. Kuna kwalanda, e nkutakani ya Akristu yayantika landa “nsiku a Kristu.” Diau dimosi, o Nkand’a Nzambi ukutuzayisanga vo muna nz’ampa, tutambula nkanda mikala ye tuludiku twampa. (Tanga Lusengomono 20:12.) E nkanda miami misasila nkanikinu mina Yave kevana kwa wantu muna kolo kiakina. O longoka e nkanikinu miami disadisa wantu awonso kumosi ye awana befuluka mu zaya dina Nzambi kazolele kwa yau. E nkanda miami mikutusadisa mu zaya mayingi mu kuma kia nyindu a Yave. Tutoma bakula mpe Nkand’a Nzambi. Muna kuma kiaki, vava tuzingilanga muna Paradiso, yeto awonso tusongaziana zola yo luzitu. (Yesaya 26:9) Yindula mambu mayingi tulongoka yo longa kw’akaka mun’owu wa luludiku tuvewa kwa Ntinu eto, Yesu Kristu.

²⁰ Avo tulemvokela tuludiku ‘twasonama muna nkanda’ yo sikila ye kwikizi muna Yave muna lutonto lwansuka, osoneka e nkumbu zeto yakwele mvu muna “nkand’a moyo.” Elo, tulenda vua moyo a mvu ya mvu! Muna kuma kiaki, tufwete NINGAMA muna tanganga mana masonama muna Nkand’a Nzambi. Tufwete TALA kimana twazaya e nsas’a mana tumonanga yo WINIKINA, i sia vo, lemvokela tuludiku tuna Nzambi kekutuvananga o unu. Avo tuvangidi mawonso mama, tuvuluka muna mpasi zayingi yo kwamanana longoka oma ma Yave wa Nzambi eto wa nkwa ngangu yo zola, yakwele mvu.—Kimpovi 3:11; Roma 11:33.