KHANI YOFUNJEDA 40
NYIMBO 111 Tili Ndi Zifukwa Zambiri Zokhalira Osangalala
Yehova Unonikami-a Ira “Nisangalalenga Vinjinji”
“ Ndinoza . . . ndidowe wa Mulungu, unoyo unandisangalasa vinjinji.” — SAL. 43:4.
VYEVYO NINAFUNJEDE IYO
Khanila inonikami-a zindikila vyevyo vinanipangi-e ira kanisangalalenga koma teto vyevyo ninapange iyo ira niambeele teto sangalala.
1-2. (a) Kodi athu anjinji kanagumana na mavuto oyi avi malambwano? (b) Kodi ninakambilana n’ni mukhanila?
MALAMBWANO athu anjinji kanopanga vyongo vyo-iyana-iyana nayolinga yoi kakalenga osangalala. Koma ngakale ira kanopanga tindi ira kasangalalenga, kanokalave oosangalala. Athu anjinji kanovuteya na maganizo oviona ira kai ofuneya koma teto kanokaana chisoni. Moi thawi dimo-i atumiki a Yehova naaluwene teto kanovuteya namaganizo ngati anala. Voi ninakala “m’malambo omari-a,” nidedi-edelenga ira thawi dimo-i ninerenga gumana na mavuto anayo kananipangi-e ira nikaengana nkhawa koma teto nivwenga chisoni. — 2 Tim. 3:1.
2 Mukhanila, ninokambilana vyongo vyevyo vinanipangi-e ira kanisangalalenga koma teto vyevyo ninapange iyo ira niambeele teto sangalala. Koma yowambeela tiyemoni nione unoyo unanikami-e ira nisangalalenga vinjinji.
KODI NGU MBAANI UNOYO UNANIKAMI-E IRA NISANGALALENGA VINJINJI?
3. Kodi vyongo vyevyo Yehova alengile liye vinanifunji-a n’ni vyokuza liye? (Onani teto vithuzithuzi.)
3 Thawi detene Yehova unosangalala moi unafuna ira na-iyene teto nisangalalenga. Mbaona apangile vyongo vinjinji vyevyo vinanikami-a ira nisangalalenga. Mwaisazo, ninosangalala naona ilambwi-u yoriyela ineyo in’na vyongo vyamitundu do-iyana-iyana. Ninosangalala ona vinyama viwaledanga koma teto ninosangalala nadja vyodja vyo-iyana-iyana vyevyo ninaviomeluwana iyo. Vyevi vinakeda tonyi-eda ira Mulungu unoniomeluwana vinjinji moi unafuna ira nisangalalenga na moyo.
Baby elephant: Image © Romi Gamit/Shutterstock; penguin chicks: Vladimir Seliverstov/500px via Getty Images; baby goats: Rita Kochmarjova/stock.adobe.com; two dolphins: georgeclerk/E+ via Getty Images
Naona vinyama viwaledanga ninoumbuwela ira Yehova ngu Mulungu wa imwemwe (Onani ndima 3)
4. (a) Chifukwa n’ni Yehova unasangalalave ngakale aonanga athu kavuteyanga? (b) Kodi Yehova aniva-ile mphaso yoi avi? (Salimo 16:11)
4 Ngakale ira Yehova ngu “Mulungu wa imwemwe,” liye unoiziwa pama vyongo vyovoreya koma teto mavuto anayo kanaireya vailambwela. (1 Tim. 1:11) Koma kanalola ira vyongo vyevi vimupangi-e ira kasangalalenga. Liye unoiziwa ira mavutwala mba thawi yoyeva moi oosakula dombo lelo unaze liye aamali-e. Moi unovilela moleza murima voembekezela dambo lelo unaze liye achose chisoni novuteya mpakana walewale. Vathawi ila Yehova unovwechecha mavuto anayo ninagumana iyo moi unoesaesa nikami-a. Kodi unanikami-a moi avi? Ndila imo-i ineyo unapangela liye vyevi, kunikami-a ira nisangalalenga. (Welengani Salimo 16:11.) Tiyemoni nione mwemo mwamukami-ele liye mwanae Yesu ira akalenga osangalala.
5-6. Chin’ni yamukami-a Yesu ira asangalalenga?
5 Va vyamoyo vyetene vyevyo Yehova alengile liye, Yesu ngunoyo unasangalala vinjinji kwaranya uliwetene. Koma chifukwa n’ni ninaonga eno? Tiyemoni nione vifukwa vin’li vyevyo vinapangi-a ira Yesu akalenga osangalala vinjinji. (1) “Liye ngu ifwanafwani-edo yo-ooneya” mbaona unasangalala vinjinji ngati mwemo Yehova munapangela liye. (Akol. 1:15; 1 Tim. 6:15.) (2) Yesu ookala chaka dinjinji angali na Yehova unoyo ngu Mulungu waimwemwe.
6 Yesu unosangalala chifukwa thawi detene unopanga vyevyo Babae unafuna liye ira apangenga. (Miya. 8:30, 31; Yoh. 8:29) Chifukwa yoi unopanga vyongo mororomeleya, Yehova unosangalala vinjinji na liye. — Mat. 3:17.
7. Kodi chin’ni inanikami-e ira nisangalalenga?
7 Na-iyene teto ninokoza kala osangalala, akala ninakale va usamwali olimba na Yehova unoyo ngu Mulungu wa imwemwe. Nafwanyanga thawi yokwakwanela yofunjeda vya Yehova, nosazi-edanga mwemo munaganizela liye koma teto mwemo munapangela liye vyongo, pavevo ninakale iyo osangalala vinjinji. Ninosangalala teto vinjinji napanganga vyevyo Yehova unafuna liye koma teto naiziwanga ira unoniomeluwana.a (Sal. 33:12) Koma kodi viambeela uireelavoni ira thawi dimo-i munokala oosangalala wa thawi yoyeva kapena teto wa thawi indendai? Akala chi eno, kodi vinatonyi-eda ira Yehova kanauomeluwanani? Naari kai eno. Chifukwa yoi iyo kanili angwilo, thawi dimo-i ninovwa voreya, ninokaana chisoni koma teto ninokaana nkhawa. Moi Yehova unovwechecha pama vyevi. (Sal. 103:14) Sopano tiyemoni nikambilane vyongo vyevyo vinanipangi-e ira kanisangalalenga koma teto vyevyo ninapange iyo ira niambeele teto sangalala.
KAMULOLENGA IRA ILIYETENE IULEPELI-ENGANI KALA OSANGALALA
8. Kodi mavuto anayo ninagumanana iyo kananipangi-e avi ira kanisangalalenga?
8 #Na. 1: Mavuto anayo ninagumanana iyo. Kodi vathawiila munaazuzumi-iwa chifukwa yoi muli mtumiki wa Yehova? Munovuteya chifukwa ya masoka ailengedwe, sauwa, marenda kapena chifukwa yokalamba? Mavuto ngati anala kanokoza nipangi-a ira kanisangalalenga, simbwasimbwa akala kavili ineyo ninapange iyo ira niamali-e. Moi Baibulo linaonga ira “muthu kanasangalala akala murima unamuvoreya.” (Miya. 15:13) Babis unoyo ngu ndimuwa mupingo, unoyo ababae, am’mae, koma teto n’chimwenae anayo kakhwile muwari mwa chaka 4 doka, aongile ira: “Ndoovivwa ira ndili meka moi kalivo unoyo unandikami-e. Moi thawi dimo-i ndinokaana chisoni vinjinji chifukwa ndootanganisiwa vinjinji moi kandana thawi yowaleda na chimwenanga koma teto makolwanga kaanakhwe.” Mofwanafwana na m’balila na-iyene teto thawi dimo-i mavutwi-u kanokoza nipangi-a ira nikalenga ogoma vinjinji koma teto nikaengana nkhawa.
9. Kodi chin’ni inanikami-e ira niambeele teto sangalala? (Yeremiya 29:4-7, 10)
9 Vyevyo ninapange iyo ira niambeele teto sangalala. Ninokoza ambeela teto sangalala akala nina-iye kumbanyela vyongo vyevyo kaninawande vichenja nosangalalanga na vyevyo nin’na iyo. Athu anjinji muilambwela kanaganiza ira kanokoza sangalalanga akala vyongo vinaaendela pama vamoywiwa. Koma vyevi kai vyoona. Mwaisazo, Yehova oowalangiza Ayuda anayo kali uukapolo wu Babulo ira kapangenga vyetene vyevyo kanawandeathu nayolinga yoi kasangalalenga ngakale ira kali akapolo muilambo ya ilendo. (Welengani Yeremiya 29:4-7, 10.) Kodi veva ninafunjedavo n’ni? Musomedelenga mwemo vyongo vililiathu vamoywinyu moi musangalalenga na vyongo vyapama vyevyo vinauireelani. Muumbuwelenga ira Yehova kanaza au-iyani ekinyu, moi unoza aukami-eni. (Sal. 63:7; 146:5) Mwaisazo, Effie unoyamikela vinjinji mwemo Yehova mwamukami-ele liye. Liye ooporeya vinjinji va ngozi teto oorangala moi kanawanda enda. Koma liye aongile ira: “Yehova, athu am’banja langa, koma teto abali na arongola koondilimbikisa koma teto ndikami-a vinjinji. Ndinafuna nditonyi-ede ira ndinoyamikela vyetene vyevyo kakalileathu kandipangelanga. Eno ndinoesaesa ira ndikalenga osangalala.”
10. Chin’ni ineyo inanikami-e ira nikalengave osangalala ngakale ninagumana na mavuto?
10 Ngakale ira vyongo kavinaenda pama vamoywi-u ngati mwemo nafunela iyo, moi akala athu am’banja li-u kanagumana na mavuto alukulu, pivyowandeya sangalalangave.b (Sal. 126:5) Chifukwa n’ni ninaonga eno? Chifukwa ira muthu akale osangalala kavinaroromela mwemo vyongo vililiathu vamoywae. Maria unoyo ngu mpainiya aongile ira: “Wagumananga na mavuto koma sangalalangave kavinatapulela ira unabisa mwemo unavwelawe. M’malomwiwa vinatapulela ira kudiwalile vyevyo Yehova alonjezile liye. Babi-u unoza anikami-e ira nipitilize kala osangalala.” Niumbuwelenga ira ngakale vathawiila nigumananga na mavuto alukulu vinjinji, mavuto etene katinaza kakalavo mpakana walewale, ngati mwemo vinakalelaathu na vidindo vyamanyalwi-u nanyingala vamichenga. Vidindovyo kavinakalavo mpakana walewale. Vachineneveva Yehova unoza amali-e mavutwi-u etene moi kaninaza niaumbuwela nawili.
11. Kodi isazo ya namarumiwa Paulo inaulimbikisani avi?
11 Thawi dimo-i ninokoza ganizanga ira ninagumana na mavuto chifukwa yoi Yehova u-iya niomeluwana kapena nidalisa. Naambeela ganiza moi eni niumbuwelenga vya atumiki amo-iwa ororomeleya a Yehova anayo kagumana na mavuto alukulu vamoywiwa. Kaganizelani isazo ya namarumiwa Paulo. Liye oosakuliwa na Yesu ira alaleele uthenga wapama “wa athu amitundu dimo-i koma teto wa mamwene na Aisaraeli.” (Vyo. 9:15) Unola wali mwai wavadela. Ngakale ira vyali eno, Paulo oogumana na mavuto anjinji va moywae. (2 Akor. 11:23-27) Koma kodi vyevi vinatapulela ira Yehova oo-iya mudalisa? Naari kai eno. M’malo mwiwa Paulo oovilela mavuto etene anala chifukwa yoi Yehova oomukami-a. (Arom. 5:3-5) Ndiye kaganizelani vya mavuto anayo munagumanananyo. Munoesaesa avilela koma teto munotumikela Yehova mororomeleya ngakale ira munogumana na mavuto anjinji. Mofwanafwana na Paulo, nanyene teto muonenga ira Yehova unoukami-ani koma teto unouomeluwanani.
12. Kodi inaireya chin’ni akala vyevyo ninaembekezela iyo kavikwakwaneli-ediwe?
12 #Na. 2: Vyevyo ninaembekezela iyo vyalepeleya. (Miya. 13:12) Ninomuomeluwana Yehova moi ninoyamikela vyevyo unanipangela liye. Eno ninoesaesa kaana vyolinga vyevyo vinanikami-e ira nipangenga vinjinji vomutumikela. Komave akala ninakaena vyolinga vyevyo kaninawande vikwakwaneli-eda chifukwa ya mwemo vyongo vililiathu vamoywi-u, vinokoza pangi-a ira kanisangalalenga. (Miya. 17:22) Mpainiya m’mo-iwa zina lae Holly aongile ira: “Ndoofuna volowa Sukulu ya Akristu Olaleela vya Umwene, dowa inda chito yolaleela wu ilambo imo-i kapena dowa kami-ana chito yomanga wu Ramapo. Koma vyongo vyoochenja vamoywanga moi kandawande teto kwakwaneli-eda vyolinga vyevi. Ndookumudwa vinjinji. Vinokala vyovoreya vinjinji muthu afunechechanga panga vinjinji vomutumikela Yehova, koma ookwakwani-a chifukwa ya mwemo vyongo vililiathu vamoywae.” Mu pumwemo teto munavwelaathu atumiki a Yehova kalepela kwakwaneli-eda vyolinga viwa vomutumikela Yehova.
13. Kodi ninakaena vyolinga vyoi avi akala kaninakwakwani-e panga vinjinji chifukwa ya mwemo vyongo vililiathu vamoywi-u?
13 Vyevyo ninapange iyo ira niambeele teto sangalala. Niumbuwelenga ira Yehova kananivepa ira nipangenga vyongo vyevyo kaninavikwakwani-e vipanga. Moi kananiona ira nili ofuneya volandela vyevyo ninakwakwani-a iyo panga vomutumikela. Yehova unafuna ira nikale oviyevi-a koma teto nikale ororomeleya. (Mika 6:8; 1 Akor. 4:2) Yehova unosangalala aona ira vyevyo ninaganiza iyo, vyevyo ninalakalaka iyo koma teto makalelwi-u mbapama ngakale ira ninolepela kwakwaneli-eda panga vyevyo ninafuna iyo vomutumikela. Kodi chizelu embekezelanga ira ninerenga panga vyongo vinjinji kwaranya vyevyo Yehova unafuna liye ira nipangenga?c Naari. Eno akala kamunakwakwani-e panga vinjinji vomutumikela Yehova chifukwa ya mwemo vyongo vililiathu vamoywinyu, muesaesenga panga vyongo vyevyo munakwakwani-enga nyo. Mwaisazo, mwina munokoza shishedela funji-a azombwe kapena limbikisa athu okalamba. Mwina munokoza panga vyoi mumulimbikise m’mo-iwene vomuendela, vomuimbela foni kapena vomutumizela meseji. Yehova unoza audaliseni koma teto ukami-ani ira musangalalenga mwaesaesanga kaana vyolinga vyevyo munavikwakwaneli-ede nyo. Moi muumbuwelenga ira vachineneeva, ninoza nikaena mwai otumikela Yehova muilambo isha mundila yapama vinjinji ineyo kaninaiganizelevo. Vyevi pivyevyo vyakami-ile Holly unoyo nimuromolile iyo mundima ivirilele. Liye oomari-a na mawu oyi: “Ndaambeela kaana maganizo ofooki-a, ndinoumbuwela ira ndikaana mwai oza kaana moyo mpakana walewale. Moi na likami-edo la Yehova ndinoza ndikwakwani-e panga iliyetene ineyo ndinafuna miyo vomutumikela.”
14. Kodi chiyongo imo-iwa iivi ineyo inapangi-a ira kanisangalalenga?
14 Na. #3: Omeluwana vyosangalasa. Athu amo-i kano-indi-eda chito malo owaledela ava intaneti vopangi-a athu kaana maganizo oyi muthu unokala osangalala koma teto ona vyongo vyevyo un’na liye kala vyomukwakwanela, chifukwa yopanga vyongo vyevyo unasangalalana liye. Eno ninokoza ambeela kaana maganizo oyi, ngati ndinapangenga vyongo vyevyo ndinasangalalana miyo, monga gula vyevyo ndinafuna miyo koma teto enda m’malo o-iyana-iyana pavevo ndinakale miyo osangalala. Pivyoona ira kai lakwa panga vyevyo ninasangalalana iyo. Yehova oonilenga mundila yoi nisangalalenga na vyongo vyoriya. Komave athu anjinji koozindikila ira vyongo vyevyo kanaganizaathu ira vinokoza akami-a ira kasangalale pivyevyo teto vyaapangi-ile ira katisangalalenga. Eva unoyo ngu mpainiya aongile ira: “Wakalelanga panga vyongo vyevyo vinausangalasa kunaona vyevyo un’nawe kala vyoukwakwanela.” Nakedanga panga vyongo vyevyo vinanisangalasa thawi detene, vyo-arelavo viwa pivyoi kaninakala osangalala koma teto ninokumudwa.
15. Kodi ninafunjede n’ni va vyevyo vyamuireele Mwene Solomo?
15 Mwene Solomo oopanga vyongo vyo-iyana-iyana ira aone akala vinamukami-e ira akale osangalala. Mwaisazo, liye oodja vyodja vyapama vyo-iyana-iyana, oovuruwana nyimbo dosangalasa koma teto oogula vyongo vyavadimu. Koma vyongo vyevi kavyamukami-ile ira asangalalenga. Liye aongile ira: “Liso kalinarumbala noona, moi libaru kalinazaala chifukwa yovwa.” (Nam. 1:8; 2:1-11) Maganizo aathu amuilambwela va khani ya vyevyo vinapangi-e muthu ira akale osangalala kali ngati ndalama yachinyengo. Inooneya ngati yapindu, koma kunagulele iliyetene.
16. Kodi kala ova-a unanikami-e avi ira niambeele teto sangalala? (Onani teto vithuzithuzi.)
16 Vyevyo vinanikami-e ira niambeele teto sangalala. Yesu oonifunji-a ira “va-a unonipangi-a kala osangalala vinjinji kwaranya wachela.” (Vyo. 20:35) Alekos unoyo ngu ndimuwa mupingo aongile ira: “Ndinoesaesa panga vyongo ving’onong’ono vyevyo vinakami-e athu amo-iwa. Ndaesaesanga kami-a athu amo-iwa, ndino-iya kedanga ganizela vyofuna vyanga moi vyevi vinondikami-a ira ndikale osangalala.” Kodi pivyongo vimo-i viivi vyevyo munapange nyo ira vikami-e athu amo-i? Mwaisazo, akala muzindikilile ira muthu m’mo-iwa ukaana nkhawa, munokoza shishedela mulimbikisa. Mwina kamunawande mali-a mavutwae, koma munokoza mulimbikisa akala munamuvuruwane mwachifundo, mutonyi-eda ira munovwechecha mwemo munavwela liye koma teto mulimbikisa ira amurulelenga Yehova nkhawa dae. (Sal. 55:22; 68:19) Munokoza teto mukami-a zindikila ira Yehova kanamu-iya. (Sal. 37:28; Yes. 59:1) Munokoza panga teto vyongo vimo-i vyotonyi-eda ira munomuganizela monga mupiyela yodja kapena dowa endela limo-i. Munokoza teto muvepa ira muendele limo-i muutumiki, vyevyo vinamukami-e ira asangalalenga vinjinji. Mulolenga ira Yehova au-indi-edengani chito volimbikisa athu amo-iwa. Na-indi-edanga chito thawi-u vokami-a athu amo-i vinokami-a ira nisangalalenga vinjinji.— Miya. 11:25.
M’malo mokedanga ganizela vyofuna vinyu, muesaesenga kami-a athu amo-iwa (Onani ndima 16)d
17. Kodi kala vausamwali na Yehova unanikami-e avi ira nikalenga osangalala? (Salimo 43:4)
17 Ninokoza sangalalanga vinjinji akala ninapitilize muiziwa Yehova noesaesanga musangalasa. Baibulo linonisimikizela ira Yehova ngunoyo unanikami-a ira “nisangalalenga vinjinji.” (Welengani Salimo 43:4.) Eno kaya ninagumana na mavuto oyi avi vamoywi-u, kaninafuneya kumbanyanga vinjinji kapena ovanga mpakana walewale. Eno tiyemoni nipitilize kala vausamwali wolimba na Yehova unoyo unanikami-a ira nikalenga osangalala mpakana walewale. — Sal. 144:15.
NYIMBO 155 “Chimwemwe Chosatha”
a Onani bokosi loi “Mumuroromelenga Yehova Ira Aukami-engani Kala Osangalala.”
b Mwaisazo, munokoza ona khani ya va jw.org ya m’bali Dennis koma teto Irina Christensen mu Lipoti la Nambala 5 la Bungwe Lolamulela la 2023.
c Ira muiziwe vinjinji, onani khani oyi “Musadzipanikize, Ndipo Mudzakhala Achimwemwe” mu Sanja ya Olonda ya mu Julayi 15, 2008.
d MAWU OFOTOKOZELA ITHUZITHUZI: Murongola ugula vyongo vyae vinjinji, koma usangalala vinjinji vevo umugulele liye maluwa murongola m’mo-iwa okalamba unoyo unafuneela limbikisiwa.